Program nauczania KKZ RL.04 PSZCZELARZ

SAVE OFFLINE

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU PSZCZELARZ 612302 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ TYP SZKOŁY: Kwalifikacyjny Kurs Zawodowy RL.04 - Prowadzenie produkcji pszczelarskiej. FORMA KURSU: System zaoczny

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Żywiec 2017

Program powstał na podstawie przykładowego programu nauczania zamieszczonego na stronie internetowej Krajowego Ośrodka Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej - http://www.koweziu.edu.pl.

Program oraz wymiar godzin kursu kwalifikacyjnego są zgodne z podstawami programowymi kształcenia w danym zawodzie. Dla kursów realizowanych w formie zaocznej minimalna liczba godzin może zostać zmniejszona do 65% minimalnej liczby godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 października 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz. U. poz. 1152). mgr inż. Ludwik Olek

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 2

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

SPIS TREŚCI 1. 2. 3.

PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ....................................................................................................................................................... 5 OGÓLNE CELE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ................................................................................................................................................................... 5 INFORMACJA O ZAWODZIE PSZCZELARZ .......................................................................................................................................................................... 6

4. 5. 6. 7.

UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE PSZCZELARZ ............................................................................................................................... 7 POWIĄZANIA ZAWODU PSZCZELARZ Z INNYMI ZAWODAMI ........................................................................................................................................... 7 SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE PSZCZELARZ ........................................................................................................................................ 7 KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU PSZCZELARZA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO ...................................... 8

8. 9.

PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU PSZCZELARZ ................................................................................................................................................................. 9 PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W ZAWODZIE PSZCZELARZ ..................................................................................... 12 1.

Działalność gospodarcza w rolnictwie. .............................................................................................................................................................................................. 12

2.

Przepisy ruchu drogowego. .............................................................................................................................................................................................................. 20

3.

Język obcy w pszczelarstwie............................................................................................................................................................................................................. 26

4. 5. 6.

Produkcja rolnicza. .......................................................................................................................................................................................................................... 30 Chów i hodowla pszczół. .................................................................................................................................................................................................................. 43 Gospodarka pasieczna. .................................................................................................................................................................................................................... 50

7. 8. 9.

Technologia produktów pasiecznych................................................................................................................................................................................................ 59 Pożytki pszczele. .............................................................................................................................................................................................................................. 62 Prowadzenie produkcji pasiecznej – zajęcia praktyczne .................................................................................................................................................................... 66

10. Prowadzenie produkcji rolniczej. ...................................................................................................................................................................................................... 72 11. Technika w rolnictwie................................................................................................................................................................................................................... 80

ZAŁĄCZNIKI ............................................................................................................................................................................................................................ 86

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 3

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU PSZCZELARZ ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH. ............................................................................................................................................................................................................................................................... 86 ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU PSZCZELARZ.................................................................................................................................... 91 ZAŁĄCZNIK 3. USZCEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU PSZCZELARZ ............................................................................................................................... 99

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 4

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu pszczelarz opracowany jest zgodnie z następującymi aktami prawnymi: 

ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) ze szczególnym uwzględnieniem ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 205, poz. 1206),



rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7),



rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184),



rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204),



rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626),



rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2012 r., poz. 752),



rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.),



rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2010 r. Nr 228, poz. 1487),



rozporządzenie MENiS z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.),



ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602),



rozporządzenie MI z dnia 27 października 2005 r. w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez kierujących pojazdami, instruktorów i egzaminatorów (Dz. U. z 2005 r. Nr 217, poz. 1834).

2. OGÓLNE CELE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 5

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego.

3. INFORMACJA O ZAWODZIE PSZCZELARZ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie pszczelarz może podejmować pracę w firmach specjalizujących się w produkcji i przetwarzaniu miodu oraz innych produktów pszczelich. Absolwent może prowadzić działalność gospodarczą (pasiekę lub indywidualne gospodarstwo rolne). Do typowych zadań zawodowych należą: chów i hodowla pszczół, produkcja miodu i innych produktów pszczelich, marketing i sprzedaż produktów i usług. W wyniku kształcenia w zawodzie absolwent powinien umieć: określać przyrodnicze i gospodarcze znaczenie chowu i hodowli pszczół, oceniać warunki przyrodnicze, ekonomiczne i społeczne produkcji rolniczej, ze szczególnym uwzględnieniem pszczelarstwa, dobierać kierunki produkcji pszczelarskiej oraz prowadzić pasiekę, stosując odpowiednie technologie w zależności od bazy pożytkowej, prowadzonej gospodarki pasiecznej, wielkości produkcji i potrzeb konsumentów, wyposażać pasiekę oraz obsługiwać podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w produkcji pszczelarskiej, pozyskiwać, konserwować i przechowywać produkty pszczele, przygotowywać produkty pszczele do sprzedaży, zgodnie z obowiązującymi normami oraz prowadzić ich sprzedaż, planować i wykonywać zabiegi składające się na wychów matek pszczelich i tworzenie odkładów, rozpoznawać, zapobiegać i zwalczać stany anormalne w rodzinie pszczelej, choroby pszczół i szkodniki produktów pszczelich, planować i wykonywać zabiegi składające się na technologię produkcji roślinnej, planować i wykonywać zabiegi składające się na technologię produkcji zwierzęcej, stosować rachunek ekonomiczny w działalności gospodarczej, prowadzić uproszczoną rachunkowość, komunikować się z uczestnikami procesu pracy, stosować przepisy Kodeksu pracy dotyczące praw i obowiązków pracownika i pracodawcy, stosować przepisy prawa w zakresie wykonywanych zadań zawodowych, przestrzegać przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 6

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska i bezpieczeństwa żywności, udzielać pomocy przedlekarskiej ofiarom wypadków przy pracy, korzystać z literatury zawodowej oraz z doradztwa rolniczego, prowadzić i obsługiwać ciągnik rolniczy w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii T, współpracować z organizacjami zajmującymi się pszczelarstwem, uczestniczyć w prawidłowym wykorzystaniu środków pomocowych dla pszczelarstwa, prowadzić działalność gospodarczą.

4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE PSZCZELARZ Pszczelarstwo należy do rozwijającej się gałęzi rolniczej w naszym kraju. Pszczelarze należą do grupy poszukiwanych specjalistów. Rynek pracy oczekuje profesjonalnych pszczelarzy, których zaangażowanie przyczyni się do podniesienia rentowności gospodarstw pasiecznych. Osoby przedsiębiorcze mogą tworzyć własne rodzinne gospodarstwa pasieczne i rolnicze.

5. POWIĄZANIA ZAWODU PSZCZELARZ Z INNYMI ZAWODAMI Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum np.: dla zawodu pszczelarz wyodrębniona została kwalifikacja R.4., która stanowi podbudowę kształcenia w zawodzie technik pszczelarz. Inną grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem PKZ(R.c) i PKZ(R.d). Kwalifikacja R.4.

Prowadzenie produkcji pszczelarskiej

R.17.

Organizowanie i nadzorowanie produkcji rolniczej i pszczelarskiej

Symbol zawodu

Zawód

Elementy wspólne

612302

Pszczelarz

314206

Technik pszczelarz

PKZ(R.c) PKZ(R.d)

314206

Technik pszczelarz

6. SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE PSZCZELARZ Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie pszczelarz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) prowadzenia pasieki metodami tradycyjnymi i ekologicznymi; 2) wykonywania prac związanych z prowadzeniem produkcji roślinnej i zwierzęcej; 3) prowadzenia i obsługi pojazdów, maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji rolniczej i pszczelarskiej;

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 7

PKZ(R.c) PKZ(R.d)

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4) prowadzenia sprzedaży produktów rolniczych i pszczelarskich. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie pszczelarz:  efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS);  efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie PKZ(R.c) i PKZ(R.d);  efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie R.4. Prowadzenie produkcji pszczelarskiej.

7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU PSZCZELARZA Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Program nauczania dla zawodu pszczelarz uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności ponadprzedmiotowych zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu pszczelarz uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: biologia, chemia, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 8

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

8. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU PSZCZELARZ Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 575 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 230 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 345 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie pszczelarz minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: 

650 godzin na realizację kwalifikacji R.4.,



230 godzin na realizację efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia.

Tabela. Plan nauczania dla zawodu pszczelarz o strukturze przedmiotowej SEMESTR Lp.

Liczba godzin w okresie kształcenia*

Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I

1. Działalność gospodarcza w rolnictwie 2. Przepisy ruchu drogowego 3. Język obcy w pszczelarstwie 4. Produkcja rolnicza 5. Chów i hodowla pszczół 6. Gospodarka pasieczna 7. Technologia produktów pszczelich 8 Pożytki pszczele Łączna liczba godzin 9. Prowadzenie produkcji pasiecznej – zajęcia praktyczne 10. Prowadzenie produkcji rolniczej – zajęcia praktyczne 11. Technika w rolnictwie – zajęcia praktyczne Łączna liczba godzin Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe

II

Kształcenie zawodowe teoretyczne 10 5 20 10 5 5 30 40 25 20 20 25 5 5 5 115 115 Kształcenie zawodowe praktyczne** 90 95 60 60 20 20 170 175 285 290

III

Łącznie

-

15 30 10 70 45 45 10 5 230

-

185 120 40 345 575

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 9

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego * Dla kursów realizowanych w formie zaocznej minimalna liczba godzin może zostać zmniejszona do 65% minimalnej liczby godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. **zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy.

Egzamin potwierdzający kwalifikację R.4. odbywa się pod koniec klasy trzeciej. Tabela. Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu pszczelarz Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych 1.

2.

3.

4.

5.

Nazwa działu programowego

Liczba godzin przeznaczona na dział

Działalność gospodarcza w rolnictwie (15 godzin)

1.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej

5

1.2. Działalność rolnicza i pszczelarska

10

Przepisy ruchu drogowego (30 godzin)

2.1. Bezpieczeństwo w ruch drogowym

10

2.2. Zasady ruchu drogowego

10

2.3. Jazda w różnych warunkach drogowych

10

Język obcy w pszczelarstwie (10 godzin)

3.1. Porozumiewanie się w języku obcym

5

3.2. Wykorzystanie języka obcego w prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego

5

Produkcja rolnicza (70 godzin)

4.1. Podstawy techniki

10

4.2. Produkcja roślinna

30

4.3. Produkcja zwierzęca

30

5.1. Biologia rodziny pszczelej

30

5.2. Wychów matek pszczelich

10

Chów i hodowla pszczół (45 godzin)

5.3. Choroby pszczół

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 10

5

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.1. Zakładanie pasieki

10

6.2. Kierowanie rozwojem rodzin pszczelich

10

6.3. Gospodarka wędrowna

5

6.4. Metody prowadzenia pasieki

15

6.5. Pozyskiwanie produktów pasiecznych

5

Technologia produktów pasiecznych (10 godzin)

7.1. Przetwarzanie produktów pasiecznych

5

7.2. Przechowywania produktów pszczelich

5

Pożytki pszczele (5 godzin)

8.1. Pożytki nektarowe i spadziowe

3

8.2. Zapylanie roślin przez pszczoły

2

Prowadzenie produkcji pasiecznej – zajęcia praktyczne (185 godzin)

9.1. Chów i hodowla pszczół

80

9.2. Gospodarka pasieczna

60

9.3. Ekonomika gospodarstwa pasiecznego

45

10. Prowadzenie produkcji rolniczej – zajęcia praktyczne (120 godzin)

10.1. Prowadzenie produkcji roślinnej

60

10.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej

60

11. Technika w rolnictwie – zajęcia praktyczne (40 godzin)

11.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie i pszczelarstwie

5

11.2. Mechanizacja produkcji rolniczej i pszczelarskiej

35

6.

7.

8.

9.

Gospodarka pasieczna (45 godzin)

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 11

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

9. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W ZAWODZIE PSZCZELARZ W programie nauczania zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierki. 1. Działalność gospodarcza w rolnictwie 1.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej 1.2. Działalność rolnicza i pszczelarska 1.1. Podstawy formalno-prawne dzielności gospodarczej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(1)1 rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej: rynek, polityka fiskalna; PDG(1)2 rozróżnić pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; PDG(1)3 rozróżnić podstawowe pojęcia i kategorie ekonomiczne; PDG(2)1 przestrzegać przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego; PDG(2)2 przestrzegać przepisów prawa podatkowego; PDG(2)3 dokonać analizy przepisów prawa pracy, przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(2)4 określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisów prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3)1 zidentyfikować aktualnie obowiązujące przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)2 dokonać analizy przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)3 przewidzieć konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej;

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

B

P

B

P

B

P

B

P

B

PP

C

P

B

P

B

P

C

P

D

Materiał nauczania                

Podstawy działalności gospodarczej. Zasady planowania określonej działalności. Formy organizacyjno-prawne działalności przedsiębiorstwa. Formy pozyskiwania kapitału. Instytucje w rolnictwie. Polityka kredytowa i system bankowy. Ubezpieczenia w rolnictwie: ZUS, KRUS. Fundusze strukturalne. Dotacje w rolnictwie i pszczelarstwie. Procesy integracyjne w rolnictwie i pszczelarstwie. Doradztwo rolnicze. Rejestrowanie firmy. Opodatkowanie działalności gospodarczej. Podatki w rolnictwie. Wydajność pracy. Systemy wynagrodzeń pracowników.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 12

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.1. Podstawy formalno-prawne dzielności gospodarczej PDG(3)4 skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej rolniczej; PDG(4)1 wymienić przedsiębiorstwa i instytucje występujące w rolnictwie pszczelarstwie i powiązania między nimi; PDG(4)2 zidentyfikować przedsiębiorstwa w rolnictwie i pszczelarstwie na równych szczeblach obrotu handlowego; PDG(4)3 określić powiązania przedsiębiorstwa pszczelarskiego z otoczeniem;

P

C

P

B

P

B

P

C

P

B

P

C

P

B

P

C

P

C

P

C

P

C

P

D

P

C

P

C

P

C

PDG(7)5 sporządzić biznesplan dla wybranej działalności rolniczej;

P

C

PDG(7)6 rozróżnić uproszczone formy ewidencji gospodarczej w zależności od form opodatkowania;

P

C

PDG(5)1 dokonać analizy działalności rolniczej na rynku; PDG(5)2 dokonać analizy czynników kształtujących popyt i podaż produktów rolniczych; PDG(5)3 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne w branży rolniczej; PDG(6)1 zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach funkcjonujących na rynku; PDG(6)2 zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży; PDG(6)3 ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z branży rolniczej; PDG(6)4 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania produktów na rynku; PDG(7)1 opracować procedurę postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej; PDG(7)2 wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej; PDG(7)3 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności pszczelarskiej i rolniczej; PDG(7)4 wybrać formę opodatkowania działalności rolniczej;

   

Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń społecznych. Ubezpieczenia gospodarcze. Etyka w biznesie. Obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy i ppoż.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 13

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.1. Podstawy formalno-prawne dzielności gospodarczej BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)2 scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)3 zidentyfikować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy;

P

A

PP

B

P

B

KPS(7) przestrzegać tajemnicy zawodowej; KPS(8) ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) wynegocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracować w zespole. Planowane zadania Zadaniem uczniów będzie opracowanie procedury postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej Zadanie powinno być wykonywane w grupach pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacji (w dowolnej formie, np. plakaty, prezentacja multimedialna). Po prezentacji powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnej procedury. Na podstawie opracowanej procedury grupa uczniów opracuje poradnik „Krok po kroku – zakładam własną działalność gospodarczą”. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako przedsiębiorcy. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności pszczelarskiej oraz metoda projektu. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach 3–4-osobowych i indywidualnie.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 14

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.1. Podstawy formalno-prawne dzielności gospodarczej Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu oraz analizę tekstu przewodniego. Sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można dokonywać również za pomocą: wypowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych i testów osiągnięć szkolnych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

1.2. Działalność rolnicza i pszczelarska Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(5)4 dokonać analizy działalności pszczelarskiej na rynku; PDG(5)5 dokonać analizy czynników kształtujących popyt i podaż na produkty pszczele; PDG(5)6 porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne w branży pszczelarskiej; PDG(6)5 zidentyfikować procedury zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach pszczelarskich funkcjonujących na rynku; PDG(6)6 zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie zaopatrzenia i sprzedaży produktów pszczelich; PDG(6)7 ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami z branży pszczelarskiej; PDG(6)8 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania produktów pszczelich na rynku; PDG(7)7 wymieniać, scharakteryzować i sklasyfikować składniki majątku gospodarstwa pasiecznego; PDG(7)8 scharakteryzować i sklasyfikować kapitały własne i obce w gospodarstwie pasiecznym; PDG(7)9 sporządzić bilans majątkowy gospodarstwa pasiecznego;

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

C

P

C

PP

C

P

B

P

C

     

PP

D



P

C

P

B

P

B

    

PP

D

Materiał nauczania  

Badanie potrzeb klientów. Strategie marketingowe w gospodarstwie pasiecznym i rolniczym. Instrumenty marketingu mix. Rachunkowość rolnicza. Majątek podmiotu gospodarczego. Bilans majątkowy. Dowody księgowe: pojęcie, znaczenie, klasyfikacja. Dokumentacja środków pieniężnych i rozrachunków z dostawcami i odbiorcami. Źródła przychodów i kosztów w gospodarstwie pasiecznym i rolniczym. Praca biurowa. Usługi posprzedażowe. Rachunek ekonomiczny w gospodarstwie pasiecznym. Przepisy prawne w rolnictwie i pszczelarstwie. Zasady współpracy przedsiębiorstwa rolniczego z otoczeniem.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 15

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. Działalność rolnicza i pszczelarska PDG(7)10 sporządzać podstawowe dokumenty z zakresu obrotu pieniężnego oraz rozrachunków z dostawcami i odbiorcami; PDG(8)1 zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii;

PP

B

PP

D

PDG(8)2 rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism;

P

B

PDG(8)3 sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej;

P

C

P

C

P

C

P

C

PP

C

P

C

P

B

P

C

P

C

P

B

P

C

P

B

PDG(8)4 wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie; PDG(8)5 wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy; PDG(9)1 obsłużyć biurowe urządzenia techniczne; PDG(9)2 zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie handlowej działalności gospodarczej; PDG(9)3 obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności pszczelarskiej; PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu mix; PDG(10)2 dokonać analizy potrzeb klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych; PDG(10)3 zastosować instrumenty marketingu mix w prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego; PDG(10)4 określić strategie działań marketingowych w przedsiębiorstwie pszczelarskim; PDG(10)5 dobrać sposoby reklamowania produktów do ich rodzaju; PDG(10)6 określić czynniki mające wpływ na dobór środków promocji; PDG(11)1 zidentyfikować składniki kosztów i przychodów w działalności pszczelarskiej; PDG(11)2 określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy;

P

B

PP

B

PDG(11)3 wskazać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności;

PP

B

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 16

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. Działalność rolnicza i pszczelarska PDG(11)4 obliczyć koszty według różnych kryteriów; PDG(11)5 zidentyfikować czynniki wpływające na koszty i opłacalność w skali mikro i makroekonomicznej; PDG(11)6 obliczyć opłacalność produkcji rolniczej; R.4.1(17)1 określić sposoby przechowywania produktów pochodzenia roślinnego; R.4.1(17)2 przechować produkty pochodzenia roślinnego; R.4.1(17)3 przygotować produkty do sprzedaży; R.4.1(17)4 określić potrzeby zaopatrzeniowe; R.4.1(18)1 sporządzić dokumentację do sprzedaży produktów pochodzenia roślinnego; R.4.1(18)2 zastosować przepisy dotyczące obrotu produktami roślinnymi;

PP

C

P

C

PP

C

P

B

P

B

P

C

P

C

P

B

P

C

R.4.2(15)1 zastosować przepisy prawa dotyczące identyfikacji i rejestracji zwierząt;

P

C

R.4.2(15)2 dobrać środki do transportu zwierząt;

P

C

R.4.2(15)3 zastosować zasady i przepisy prawidłowego transportu zwierząt;

P

C

P

C

P

C

P

C

P

C

P

C

PP

C

R.4.2(18)1 ocenić przygotowanie produktów pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami; R.4.2(18)2 dokonać analizy czynników kształtujących podaż i popyt na produkty pochodzenia zwierzęcego przeznaczone do sprzedaży; R.4.2(18)3 przygotować zwierzęta do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi zasadami; R.4.2(19)1 ocenić skuteczność prowadzenia sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego; R.4.2(19)2 przestrzegać przepisów prawa dotyczących sprzedaży bezpośredniej zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego; R.4.3(18)1 zastosować przepisy w sprawie wymagań weterynaryjnych przy pozyskiwaniu produktów pochodzenia pszczelego przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej;

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 17

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. Działalność rolnicza i pszczelarska R.4.3(18)2 przygotować produkty pszczele do sprzedaży bezpośredniej;

P

B

P

C

PP

B

P

C

R.4.3(19)3 określić koszty i dochody produkcji pasiecznej;

P

B

R.4.3(19)4 obliczyć opłacalność produkcji wybranych produktów pszczelich;

P

C

R.4.3(19)5 przeanalizować czynniki decydujące o opłacalności pasieki;

PP

C

R.4.3(19)6 wskazać dodatkowe źródła dochodu w gospodarstwie pasiecznym;

P

C

PP

C

P

B

P

B

PP

C

R.4.3(18)3 poprowadzić sprzedaż bezpośrednią produktów pszczelich zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa; R.4.3(19)1 dobrać ekonomicznie optymalne metody i technologie pozyskania produktów pszczelich; R.4.3(19)2 poprowadzić rachunkowość w gospodarstwie pasiecznym;

R.4.3(19)7 pozyskać dofinansowanie do prowadzenia działalności pszczelarskiej z różnych źródeł; BHP(3)1 rozpoznać prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)2 rozpoznać obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)3 opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie pszczelarskim; KPS(7) przestrzegać tajemnicy zawodowej; KPS(8) ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) wynegocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracować w zespole. Planowane zadania

Zadaniem uczniów będzie wykonanie projektu „Prowadzę własne gospodarstwo pasieczne z opracowanym planem promocji”. I etap: Uczeń dobiera 2 osoby, z którymi będzie wykonywał projekt. Pierwszym etapem będzie przygotowanie opisu (konspektu) projektu, w którym określone zostają szczegółowe cele projektu, konieczne do podjęcia działania lub pytania, na które należy poszukiwać odpowiedzi, czas wykonania projektu, ustalone z nauczycielem terminy konsultacji oraz kryteria, zakres i

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 18

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. Działalność rolnicza i pszczelarska terminy oceny. II etap: Opracowanie szczegółowego planu działania zawierającego następujące informacje: zadanie do wykonania (np. prowadzić sprzedaż bezpośrednią produktów pszczelich), osoba odpowiedzialna za wykonanie zadania, termin wykonania zadania oraz ewentualne koszty. III etap: Podejmowanie systematycznych działań projektowych:  zbieranie i gromadzenie informacji potrzebnych do rozstrzygnięcia postawionych w projekcie problemów,  selekcja i analiza zgromadzonych informacji,  wnioskowanie ukierunkowane na wybór optymalnego rozwiązania,  wykonanie projektu w praktyce. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Działalność rolnicza i pszczelarska” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako przedsiębiorca. Powinny być kształtowane umiejętności przestrzegania przepisów prawa obowiązującego w działalności gospodarczej, współpracy z innymi przedsiębiorstwami w branży. Należy także kształtować postawę samodzielności w podejmowaniu decyzji, odpowiedzialności za siebie i innych. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące marketingu. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W dziale szczególnie zaleca się stosować metodę projektu, która sprzyja rozwijaniu kompetencji personalnych i społecznych, samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz rozpoznaniu wybranej tematyki w pogłębiony sposób. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda projektów. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można dokonywać za pomocą: wypowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych i testów osiągnięć szkolnych. Oceniając wypowiedzi ustne, należy wziąć pod uwagę: poprawność posługiwania się pojęciami z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej. W testach osiągnięć szkolnych należy uwzględnić zadania zamknięte i otwarte. Zadania otwarte należy stosować ze względu na ich twórczy charakter. W zadaniach tego typu należy dokładnie i precyzyjnie sformułować polecenia: wyjaśnij, oblicz, podaj przyczyny. W ocenie końcowej osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu, należy uwzględnić wyniki sprawdzianów, testów osiągnięć szkolnych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 19

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

2. Przepisy ruchu drogowego 2.1. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym 2.2. Zasady ruchu drogowego 2.3. Jazda w różnych warunkach drogowych 2.1. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(10)1 scharakteryzować przyczyny wypadków drogowych; BHP(10)4sScharakteryzować skutki prowadzenia pojazdu po spożyciu alkoholu lub innego środka odurzającego; PKZ(R.c)(1)1 ustalić zakres czynności kontrolno-obsługowych pojazdu; PKZ(R.c)(1)2 zinterpretować wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych; PKZ(R.c)(1)3 wyjaśnić wpływ stanu technicznego pojazdu na bezpieczeństwo w ruchu drogowym; BHP(10)2 wyjaśnić procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym podczas wypadku; BHP(10)3 ustalić działania w przypadku powstania zagrożenia w bezpieczeństwie ruchu drogowego.

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

B

P

B

P

C

P

C

P

B

P

C

P

C

Materiał nauczania            

Podstawowe pojęcia dotyczące ruchu drogowego. Wpływ alkoholu lub innych środków na działania kierującego. Przyczyny wypadków drogowych. Wpływ stanu technicznego na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Sprawdzenie stanu technicznego pojazdu. Oświetlenie pojazdu. Wyposażenie obowiązkowe pojazdu. Procedury postępowania podczas wypadku. Procedury postępowania podczas kolizji drogowej. Udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym. Elementy kontrolno-pomiarowe pojazdu. Zakres czynności kontrolno-obsługowych.

Planowane zadania Analizowanie przyczyn wypadków drogowych Zadaniem uczniów jest wykonanie w grupach dwuosobowych zadania zgodnie z opisem. Na podstawie informacji z Internetu i zgromadzonych opisów wypadków drogowych, dokonaj klasyfikacji ich przyczyn. Ustalanie procedur postępowania podczas różnych wypadków drogowych Uczniowie w zespołach dokonują analizy planowanych działań podczas udzielania pomocy osobom poszkodowanym w wypadku drogowym.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 20

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.1. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym Na podstawie otrzymanego opisu wypadku należy opracować procedurę wzywania i udzielania pomocy, charakterystykę planowanych działań, korzystając z zasobów w internecie i literaturze. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Bezpieczeństwo w ruchu drogowym” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaproponowane do osiągnięcia uszczegółowione efekty kształcenia przygotowują ucznia do dalszego kształcenia z zakresu użytkowania pojazdów, a w szczególności kierowania nimi po drogach publicznych. Powinny być kształtowane umiejętności poszukiwania, analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu bezpieczeństwa w ruchu drogowym pojazdów, odczytywania informacji ze wskazań przyrządów kontrolno-pomiarowych poszczególnych układów pojazdu. Należy także kształtować umiejętność współpracy w grupie, gdyż umiejętność pozyskiwania informacji jest kluczową w zakresie poznawania aktualnych przepisów w zakresie ruchu pojazdów. Bardzo ważnym zagadnieniem, na które należy przeznaczyć co najmniej 4 godziny dydaktyczne jest opanowanie umiejętności udzielania pierwszej pomocy. Zajęcia te, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia na każdą kategorię prawa jazdy, należy przeprowadzić przy współudziale ratownika medycznego – jest to wymóg formalny kształcenia kandydatów na kierowców. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne W pracowni pojazdów rolniczych powinny się znajdować: tablice poglądowe dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy, katalogi i oferty handlowe producentów pojazdów samochodowych i ciągników rolniczych z rozmieszczeniem elementów kontrolno-sterujących na pulpicie. Ważne jest umożliwienie korzystania ze stanowisk komputerowych z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). W pracowni powinny znajdować się urządzenia multimedialne, akty prawne dotyczące przepisów ruchu drogowego, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zasad udzielania pierwszej pomocy. Należy przygotować zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, a także zadania testowe – analogicznie, jak na egzaminie państwowym. Zalecane metody dydaktyczne W tym dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu przyczyn wypadków drogowych różnych pojazdów. Ten dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej w różnych odmianach. Niektóre elementy zajęć muszą być wspomagane wykładem konwersatoryjnym. Podczas zajęć należy wykonywać ćwiczenia, do których należy przygotować opisy czynności niezbędne do wykonania zadania. Uczniowie będą pracować samodzielnie lub w zespołach. Bardzo ważne jest praktyczne wykonanie symulacji postępowania podczas wypadku drogowego w różnych sytuacjach drogowych z uczestnikami o różnorodnych obrażeniach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach 3–4-osobowych. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych, uwzględniając konieczność indywidualnego wykonywania ćwiczeń. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zgodnie ze standardami ośrodka egzaminacyjnego oraz testu praktycznego, podczas którego zweryfikowana zostanie umiejętność udzielania pomocy osobom poszkodowanym w wypadku drogowym. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 21

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2. Zasady ruchu drogowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.c)(2)1 wyjaśnić przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego podczas jazdy po drogach; PKZ(R.c)(2)2 zinterpretować przepisy prawa dotyczące ruchu drogowego podczas przejazdu przez skrzyżowania; PKZ(R.c)(2)3 zinterpretować przepisy prawa dotyczące pierwszeństwa przejazdu; PKZ(R.c)(2)4 określić przepisy prawa o ruchu drogowym dotyczące włączania się do ruchu; PKZ(R.c)(3)1 określić zasady kierowania pojazdami w ruchu drogowym; PKZ(R.c)(2)5 określić dopuszczalne prędkości pojazdów na poszczególnych rodzajach dróg; PKZ(R.c)(2)6 zinterpretować znaczenie znaków drogowych;

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

C

P

B

P

B

P

B

P

B

P

B

P

B

PKZ(R.c)(3)2 zinterpretować znaczenie nadawanych sygnałów drogowych;

P

B

PKZ(R.c)(3)3 wyjaśnić konsekwencje zachowań innych uczestników ruchu drogowego.

P

C

Materiał nauczania              

Ogólne zasady ruchu drogowego. Szczególna ostrożność. Zasada ograniczonego zaufania. Rodzaje dróg. Dopuszczalne prędkości. Włączanie się do ruchu. Przecinanie się kierunku ruch pojazdów. Przejazd przez skrzyżowania. Pierwszeństwo przejazdu. Skrzyżowania o ruch okrężnym. Pionowe i poziome znaki drogowe. Sygnały świetlne i nadawane przez osoby kierujące ruchem. Przejazdy przez torowiska. Pojazdy uprzywilejowane.

Planowane zadania Ustalenie zasad pierwszeństwa przejazdu podczas pokonywania różnego rodzaju skrzyżowań, z uwzględnieniem różnorodnych uczestników ruchu drogowego (pojazdy szynowe, uprzywilejowane, wolnobieżne, piesi, rowerzyści) Zadaniem każdego ucznia (praca w grupach dwuosobowych) jest ustalanie kolejności przejazdu na skrzyżowaniach w różnych sytuacjach drogowych. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Zasady ruchu drogowego” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaproponowane do osiągnięcia uszczegółowione efekty kształcenia przygotowują ucznia do dalszego kształcenia z zakresu bezpośredniego kierowania pojazdami. Podczas zajęć powinny być kształtowane umiejętności interpretowania, analizowania i selekcjonowania informacji wynikających z symboliki znaków drogowych, ich wzajemnych powiązań i korelacji, zasad ich ustawiania i odwoływania. Należy także kształtować umiejętność współpracy w grupie, gdyż umiejętność pozyskiwania najnowszych informacji dotyczących przyczyn wypadków jest kluczowa w zakresie interpretowania zasad ruchu drogowego. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: tablice poglądowe ze znakami drogowymi, różnymi sytuacjami na skrzyżowaniach. Ponadto, w pracowni powinien znajdować się komputery z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów) oraz urządzenia multimedialne i prezentacje z różnymi sytuacjami drogowymi i testami do ćwiczeń.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 22

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.1. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym Środki dydaktyczne W pracowni powinny znajdować się urządzenia multimedialne, akty prawne dotyczące przepisów ruchu drogowego, znaki drogowe, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zasad ruchu drogowego. Należy przygotować zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów a także zadania testowe – analogicznie, jak na egzaminie państwowym. Pomocne w realizacji zajęć będą również zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, programy zawierające zestawy zadań testowych dla kandydatów na kierowców. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwia uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zasad ruchu drogowego, ustalania pierwszeństwa przejazdu w różnych sytuacjach drogowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach 3-4-osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zgodnie ze standardami ośrodka egzaminacyjnego oraz testu praktycznego, podczas którego zweryfikowana zostanie umiejętność podejmowania decyzji dotyczących kolejności przejazdu w różnych sytuacjach drogowych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

2.3. Jazda w różnych warunkach drogowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.c)(4)1 wyjaśnić zasady wykonywania czynności obsługi codziennej pojazdu; PKZ(R.c)(4)2 wyjaśnić przepisy prawne dotyczące obowiązku rejestracji pojazdu i obowiązkowych badań technicznych; PKZ(R.c)(4)3 wyjaśnić zasady organizacji miejsca pracy kierowcy zgodnie z zasadami ergonomii; PKZ(R.c)(4)4 wyjaśnić zasady prowadzenia pojazdów w różnych warunkach drogowych; PKZ(R.c)(4)5 wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu wewnętrznego;

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

B



P

B

P

B

P

B

P

B

     

Materiał nauczania Zasady doboru i uzupełniania materiałów eksploatacyjnych. Obsługa codzienna pojazdu. Przygotowanie miejsca pracy kierowcy. Przewóz osób i ładunków. Jazda w warunkach ograniczonej widoczności. Używanie sygnałów dźwiękowych i świetlnych. Ewidencja pojazdów.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 23

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.3. Jazda w różnych warunkach drogowych PKZ(R.c)(4)6 wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu państwowego w różnych warunkach drogowych; PKZ(R.c)(4)7 wyjaśnić procedury wydawania i cofania uprawnień do kierowania pojazdami.

P

B

P

B

     

Przeglądy techniczne. Kategorie praw jazdy i zakres uprawnień. Wydawanie praw jazdy. Cofanie uprawnień do kierowania. Kontrola drogowa. Procedury na egzaminie wewnętrznym i państwowym.

Planowane zadania Ustalenie zakresu czynności obsługowych pojazdu przed rozpoczęciem jazdy Zadaniem uczniów jest wykonanie w grupach dwuosobowych zadania zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej instrukcji obsługi pojazdu, określ czynności konieczne do wykonania przed zajęciem miejsca kierowcy. Opracuj, co i w jakiej kolejności należy wykonać po zajęciu miejsca kierowcy, ale przed uruchomieniem silnika pojazdu. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Jazda w różnych warunkach drogowych” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia. Zaproponowane do osiągnięcia uszczegółowione efekty kształcenia przygotowują ucznia do poruszania się pojazdami w różnych warunkach drogowych. W zakresie materiału znalazły się zagadnienia związane z dokumentacją dotyczącą kierowcy, pojazdu, warunków technicznych pojazdu, okresowej oceny stany technicznego w stacjach kontroli pojazdów. Podczas zajęć powinny być kształtowane umiejętności poszukiwania, analizowania i selekcjonowania informacji z zakresu obrotu pojazdami, zasad ich ewidencji, obowiązków właścicieli i kierowców (ubezpieczenie OC, dokumenty dotyczące pojazdu). Należy także kształtować umiejętność współpracy w grupie, gdyż umiejętność pozyskiwania najnowszych informacji jest kluczowa w zakresie poznawania aktualnych uregulowań prawnych. Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz zadań praktycznych. Środki dydaktyczne W pracowni pojazdów rolniczych powinny się znajdować: tablice poglądowe, katalogi i oferty handlowe producentów pojazdów samochodowych i ciągników rolniczych. Ważne jest umożliwienie korzystania ze stanowisk komputerowych z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). W pracowni powinny znajdować się urządzenia multimedialne, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące budowy pojazdów rolniczych. Należy przygotować zestawy ćwiczeń, a także pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W tym dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu budowy pojazdów. Ten dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego i dyskusji dydaktycznej w różnych odmianach. Niektóre elementy zajęć muszą być wspomagane wykładem konwersatoryjnym. Podczas zajęć należy wykonywać ćwiczenia, do których trzeba przygotować opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie będą pracować samodzielnie lub w zespołach. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub w grupach 3–4-osobowych

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 24

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.3. Jazda w różnych warunkach drogowych Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zgodnie ze standardami ośrodka egzaminacyjnego oraz testu praktycznego, podczas którego zweryfikowana zostanie umiejętność podejmowania decyzji dotyczących jazdy w różnych warunkach drogowych i terenowych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 25

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

3. Język obcy w pszczelarstwie 3.1. Porozumiewanie się w języku obcym 3.2. Wykorzystanie języka obcego w prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego 3.1. Porozumiewanie się w języku obcym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(1)1 posłużyć się poprawnie kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego w działalności pszczelarskiej; JOZ(1)2 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu dotyczącego zagadnień pszczelarskich; JOZ(1)3 przeczytać i przetłumaczyć prawidłowo korespondencję obcojęzyczną otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej; JOZ(2)1 określić w języku obcym czynności związane z prowadzeniem pasieki; JOZ(2)2 zaplanować i przeprowadzić rozmowę w języku obcym zawodowym z uwzględnieniem wypowiedzi partnera; JOZ(2)3 zastosować w prawidłowy sposób zwroty grzecznościowe w rozmowach; JOZ(2)4 posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych pszczelarza z zastosowaniem poprawnej terminologii; JOZ(2)5 zinterpretować poprawnie typowe pytania stawiane przez współpracowników w języku obcym; JOZ(2)6 wydać polecenia w języku obcym zgodnie z zasadami gramatyki dotyczące realizacji prac w zawodzie pszczelarza; JOZ(2)7 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym zgodnie z zasadami; JOZ(2)10 wynegocjować warunki sprzedaży określonych produktów w języku obcym zgodnie z zasadami gramatyki i z wykorzystaniem odpowiedniej terminologii.

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

C

P

C

PP

C

P

B

PP

D

P

C

PP

C

P

C

P

C

P

C

PP

C

Materiał nauczania        

Słownictwo związane z wykonywaniem zadań zawodowych, szczególnie dotyczące planowania pracy. Prowadzenie prac pasiecznych. Zastosowanie zwrotów grzecznościowych. Wydawanie poleceń. Działania marketingowe. Negocjowanie warunków sprzedaży. Porozumienie o współpracy. Organizacja stanowiska pracy.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 26

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.1. Porozumiewanie się w języku obcym Planowane zadania Sporządzanie notatki z tekstu słuchanego i czytanego. Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Uczniowie wykonują ćwiczenia, po ich wykonaniu dokonują samooceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni pasiecznej. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia powinny się znajdować: drobny sprzęt pszczelarski, plansze i atrapy osobników pszczelich, plansze i tablice z przebiegu życia rodziny pszczelej, budowle pasieczne. Komputer z dostępem do internetu, jedno stanowisko dla dwóch uczniów. Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej pracy pszczelarza. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, Wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu pszczelarstwa, porozumiewania się w języku obcym z klientami i pracownikami. Dział programowy „Porozumiewanie w języku obcym” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń i dyskusji dydaktycznej. Dominującą metodą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach maksymalnie 15-osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz tekstu przewodniego. Sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można dokonywać za pomocą: wypowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych i testów osiągnięć szkolnych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 27

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.2. Wykorzystanie języka obcego w prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii teksty zawodowe napisane w języku polskim; JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu; JOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą kupnasprzedaży produktów pszczelich; JOZ(3)4 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego; JOZ(3)6 dokonać analizy informacji pszczelarskich w języku obcym; JOZ(4)1 opracować w języku obcym porozumienie o współpracy zgodnie z zasadami gramatyki; JOZ(4)2 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy w języku obcym, wykorzystując słownictwo zawodowe; JOZ(4)3 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac zgodnie z zasadami gramatyki; JOZ(4)4 wysłuchać ze zrozumieniem wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami aktywnego słuchania; JOZ(4)5 porozumieć się z zespołem współpracowników poprawnie w języku obcym zgodnie z zasadami; JOZ(5)1 odczytać informacje w języku obcym zamieszczone na opakowaniach i metkach produktów pszczelich; JOZ(5)2 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące urządzeń stosowanych w gospodarstwie pszczelarskim; JOZ(4)4 dokonać analizy informacji w języku obcym zamieszczonych na opakowaniach i metkach produktów pszczelich; JOZ(5)5 skorzystać z obcojęzycznych zasobów internetu związanych z tematyką zawodową;

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

C

P

C

P

C

PP

D

P

C

PP

D

P

C

P

C

P

C

P

C

P

C

P

D

PP

C

P

C

Materiał nauczania      

Korespondencja w języku obcym. Porozumienia i umowy w języku obcym. Informacje o produktach pszczelich. Źródła informacji o pszczelarstwie. Wiedza o pszczelarstwie w zasobach internetowych. Oferty szkoleniowe.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 28

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.2. Wykorzystanie języka obcego w prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego JOZ(5)6 wyszukać w różnych źródłach informacje obcojęzyczne o tematyce pszczelarskiej; JOZ(5)7 skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu ofert szkoleniowych; JOZ(5)8 zgromadzić i przetłumaczyć poprawnie oferty szkoleniowe dla branży pszczelarskiej.

P

C

PP

D

P

C

Planowane zadania Prowadzenie korespondencji mailowej w języku obcym Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Wykonaj ćwiczenie zgodnie z otrzymana instrukcją. Dokonaj samooceny swojej pracy w karcie samooceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni pasiecznej. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia powinny znajdować się produkty pszczele z etykietkami, instrukcje obsługi urządzeń pszczelarskich. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce pszczelarskiej. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu asortymentu towarowego, porozumiewania się w języku obcym z klientami i pracownikami. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach maksymalnie 15-osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 29

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

4. Produkcja rolnicza 4.1. Podstawy techniki 4.2. Produkcja roślinna 4.3. Produkcja zwierzęca 4.1. Podstawy techniki Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

PKZ(R.d)(1)1 wyregulować maszyny i narzędzia do upraw rolniczych;

P

C

PKZ(R.d)(1)2 określić budowę maszyn i narzędzi do upraw rolniczych;

P

C

P

B

P

C

PKZ(R.d)(1)5 scharakteryzować sprzęt transportowy stosowany w pasiece;

P

B

PKZ(R.d)(2) rozróżnić podstawowe części maszyn, urządzeń;

P

B

PKZ(R.d)(2)2 scharakteryzować układy mechaniczne maszyn;

P

B

P

C

P

B

P

C

P

B

P

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

PKZ(R.d)(1)3 określić podstawowe zasady obsługi maszyn i urządzeń w pomieszczeniach gospodarskich; PKZ(R.d)(1)4 obsłużyć urządzenia techniczne stosowane w produkcji pasiecznej;

PKZ(R.d)(2)3 określić zasady obsługi technicznej pomp, sprężarek i układów hydraulicznych; PKZ(R.d)(3)1 rozróżnić podstawowe materiały stosowane w technice rolniczej; PKZ(R.d)(3)2 określić właściwości i zastosowanie materiałów stosowanych w technice; PKZ(R.d)(3)3 scharakteryzować rodzaje korozji; PKZ(R.d)(3)4 zastosować różne metody ochrony metali przed korozją;

Materiał nauczania          

Podstawowe pojęcia stosowane w technice. Materiały stosowane w technice rolniczej. Klasyfikacja części maszyn. Budowa i zasady działania maszyn i urządzeń w rolnictwie. Melioracje. Mechanizacja uprawy roli i roślin. Mechanizacja nawożenia i ochrony roślin. Mechanizacja siewu i sadzenia. Programy komputerowe w technice rolniczej. BHP w technice rolniczej.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 30

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.1. Podstawy techniki PKZ(R.d)(10)1 rozróżnić programy komputerowe stosowane w prowadzeniu produkcji rolniczej; PKZ(R.d)(10)2 określić funkcje programów komputerowych stosowanych w produkcji rolniczej; PKZ(R.d)(10)3 obsłużyć programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych; R.4.1(5)1 określić zasady eksploatacji i konserwacji urządzeń wodno-melioracyjnych; R.4.1(5)2 określić wpływ zabiegów melioracyjnych na kształtowanie krajobrazu; R.4.1(12)1 dobrać narzędzia uprawowe w zależności od rodzaju gleby i technologii uprawy danej rośliny; R.4.1(12)2 określić zasady agregatowania narzędzi uprawowych z ciągnikiem i zasady obsługi technicznej oraz konserwacji i przechowywania; R.4.1(12)3 wyjaśnić zasadę bezpiecznej obsługi maszyn; R.4.2(8)1 scharakteryzować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w produkcji zwierzęcej; R.4.2(8)2 dobrać narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami; R.4.2(8)3 zastosować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami; R.4.2(9)1 ocenić przydatność narzędzi, urządzeń i maszyn w pracy ze zwierzętami; R.4.2(9)2 obsłużyć narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami; R.4.2(9)3 zakonserwować narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w pracy ze zwierzętami; BHP(4)1 dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych przy prowadzeniu gospodarstwa rolniczego; BHP(4)2 scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom przy prowadzeniu gospodarstwa rolniczego;

P

B

P

C

P

D

P

C

P

C

P

B

P

C

P

B

P

B

P

B

P

C

P

C

P

C

P

C

P

C

P

C

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 31

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.1. Podstawy techniki BHP(4)3 określić typowe choroby zawodowe występujące przy prowadzeniu gospodarstwa rolniczego.

P

B

Planowane zadania (ćwiczenie) Zaprojektować zespół uprawek w konwencjonalnej i ekologicznej uprawie roli pod wybraną roślinę Zadanie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych, pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w dowolnej formie, np.: plakaty, prezentacja multimedialna. Po prezentacji powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia wspólnych zespołów uprawek. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Pracownia techniczna, wyposażona w: przekroje, modele pojazdów, maszyn i narzędzi oraz ich części, instrukcje obsługi maszyn i pojazdów rolniczych. Środki dydaktyczne Zestaw materiałów konstrukcyjnych stanowiących budulec różnych części sprzętu rolniczego i pasiecznego. Części maszyn. Katalogi sprzętu rolniczego i pasiecznego oraz części zamiennych. Zalecane metody dydaktyczne W pracy nauczyciela powinny znaleźć zastosowanie metody: wykładu, dyskusji dydaktycznej, pokazu z objaśnieniem, projektu oraz ćwiczeń praktycznych. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach podzielonych na zespoły 3–4-osobowe. Do wykonania ćwiczeń nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie. Uczniowie, korzystając z pytań prowadzących, arkuszy ćwiczeniowych w tekstach przewodnich, norm, aktów prawnych, literatury zawodowej i innych źródeł informacji, samodzielnie planują i wykonują ćwiczenia. Dla ułatwienia zrozumienia realizowanych treści, wskazane jest prezentowanie filmów dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek, których celem będzie poznanie maszyn rolniczych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się na podstawie ustalonych kryteriów, zgodnie z obowiązującym systemem oceniania. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie na podstawie: sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osiągnięć szkolnych, obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń, ocenie projektu. Oceniając poziom umiejętności uczniów, szczególną uwagę należy zwrócić na: identyfikowanie materiałów stosowanych w budowie narzędzi, maszyn rolniczych i pasiecznych, czytanie rysunków wykonawczych i zestawionych oraz schematów, odczytywanie symboli literowych znajdujących się na sprzęcie rolniczym i pasiecznym. W ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu należy uwzględnić wyniki sprawdzianów, testów dydaktycznych oraz poziom wykonania ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 32

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

4.2. Produkcja roślinna Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

PKZ(R.d)(4)1 scharakteryzować czynniki siedliska;

P

A

PKZ(R.d)(4)2 scharakteryzować zabiegi uprawowe;

P

B

PKZ(R.d)(4)3 wykonać pomiary podstawowych czynników meteorologicznych;

P

C

P

C

P

A

PKZ(R.d)(5)2 wyjaśnić procesy związane z powstawaniem gleb;

P

B

PKZ(R.d)(5)3 określić skład i budowę gleby;

P

B

P

B

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

PKZ(R.d)(4)4 przeanalizować wpływ przebiegu pogody na agrotechnikę i plony roślin uprawnych; PKZ(R.d)(5)1 rozróżnić podstawowe pojęcia z zakresu gleboznawstwa;

PKZ(R.d)(5)4 wartościować gleby na klasy bonitacyjne i kompleksy rolniczej przydatności; PKZ(R.d)(5)5 wyjaśniać zagadnienia związane z degradacją i rekultywacją gleb;

P

B

PKZ(R.d)(6)1 sklasyfikować nawozy;

P

B

PKZ(R.d)(6)2 wymienić rodzaje nawozów organicznych i mineralnych;

P

A

PKZ(R.d)(6)3 określić wpływ nawozów mineralnych i organicznych na glebę i rośliny;

P

C

PKZ(R.d)(7)1 rozpoznać gatunki roślin w produkcji rolniczej;

P

A

PKZ(R.d)(7)2 sklasyfikować rośliny;

P

B

PKZ(R.d)(8)1 rozpoznać chwasty w roślinach uprawnych;

P

B

PKZ(R.d)(8)2 scharakteryzować rośliny uprawne;

P

B

PKZ(R.d)(8)3 wymienić cechy morfologiczne roślin uprawnych;

P

B

Materiał nauczania                     

Podział czynników siedliska. Pomiar i analiza czynników meteorologicznych. Przewidywanie pogody. Klimat i mikroklimat. Skład i właściwości gleby. Ochrona gleb. Klasy bonitacyjne gleb. Kompleksy glebowo-rolnicze. Uprawa roli. Zabiegi uprawowe. Nawożenie organiczne. Nawożenie mineralne. Zmianowanie, rodzaje płodozmianów Hodowla roślin i nasiennictwo. Melioracje. Choroby i szkodniki roślin uprawnych. Ochrona roślin. Technologia produkcji wybranej rośliny zbożowej. Technologia produkcji wybranej rośliny okopowej. Technologia produkcji wybranej rośliny przemysłowej. Technologia produkcji wybranej rośliny pastewnej.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 33

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Produkcja roślinna R.4.1(1)1 ocenić wpływ czynników klimatycznych na wzrost i rozwój roślin;

P

C

R.4.1(1)2 ocenić wpływ klimatu i mikroklimatu na plonowanie roślin;

P

C

R.4.1(2)1 dobrać rośliny do warunków klimatyczno-glebowych regionu;

P

B

R.4.1(2)2 dobrać rośliny do warunków ekonomicznych danego regionu;

P

B

R.4.1(2)3 ocenić opłacalność produkcji roślinnej w gospodarstwie;

P

C

R.4.1(3)1 scharakteryzować podstawowe pojęcia z zakresu zmianowania;

P

A

P

C

P

C

R.4.1(3)2 przeanalizować przyrodnicze, agrotechniczne i ekonomiczne czynniki zmianowania; R.4.1(3)3 wyjaśniać ujemny wpływ niewłaściwego następstwa roślin na siedlisko i roślinę następczą; R.4.1(3)4 zaprojektować przykładowe zmianowania roślin na różne rodzaje gleb;

P

D

R.4.1(4)1 uzasadnić potrzebę wykonywania zabiegów melioracyjnych;

P

C

R.4.1(4)2 uregulować stosunki wodne na gruntach ornych i użytkach zielonych;

P

B

R.4.1(4)3 przeprowadzić konserwację urządzeń wodno-melioracyjnych;

P

C

R.4.1(5)1 wyjaśniać rolę nawożenia w procesie intensyfikacji produkcji roślinnej;

P

B

P

C

P

C

P

B

R.4.1.(5)5 zaplanować nawożenie mineralne;

P

C

R.4.1.(5)6 określić czynniki wpływające na skuteczność i efektywność nawożenia;

P

B

R.4.1.(5)7 przeanalizować możliwości mieszania nawozów mineralnych, uwzględniając ich właściwości fizyczne i chemiczne;

P

C

R.4.1(5)2 określić wpływ poszczególnych składników na wzrost, rozwój i plonowanie roślin; R.4.1(5)3 rozpoznać objawy niedoboru i nadmiaru składników mineralnych na roślinach; R.4.1.(5)4 określić wpływ nawozów organicznych na właściwości gleby;

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 34

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Produkcja roślinna R.4.1.(5)8 wyjaśnić konieczność przestrzegania przepisów bhp i ppoż. przy transporcie, przechowywaniu i stosowaniu nawozów mineralnych; R.4.1.(5)9 przeanalizować wpływ nadmiernych dawek nawozów mineralnych na zdrowotność roślin, jakość żywności i zagrożenie środowiska; R.4.1(6)1 scharakteryzować materiał siewny roślin uprawnych;

P

B

P

C

P

B

R.4.1(6)2 przeprowadzić ocenę wartość siewną nasion;

P

C

R.4.1(6)3 wyjaśniać zasady obrotu materiałem siewnym;

P

B

R.4.1(7)1 określić obsadę roślin w zależności od wartości materiału siewnego;

P

C

R.4.1(7)2 dobrać maszyny i narzędzia do różnych technik siewu i sadzenia;

P

B

P

C

P

C

P

B

P

B

P

B

R.4.1(9)3 dobrać zabiegi uprawowe do wybranych roślin;

P

C

R.4.1(10)1 sklasyfikować grupy szkodników roślin uprawnych;

P

B

R.4.1(10)2 rozróżniać cechy czynników chorobotwórczych;

P

B

R.4.1(10)3 określić wpływ czynników chorobotwórczych na produkcyjność roślin;

P

C

R.4.1(10)3 sklasyfikować i rozpoznać chwasty w roślinach uprawnych;

P

B

R.4.1(11)1 zaplanować metody zapobiegania i zwalczania chorób, szkodników i chwastów;

P

C

R.4.1(7). zaplanować odpowiednią ilość i jakość materiału siewnego dla potrzeb wybranego gospodarstwa; R.4.1(8)1 dobrać uprawki i łączyć je w zespoły w zależności od pełnionych zadań i rodzajów gleby; R.4.1.(8)2 określać zasady uprawy różnych gleb; R.4.1(9)1 scharakteryzować rodzaje i celowość wykonywania zabiegów uprawowych (orka, zabiegi doprawiające rolę: włókowanie, bronowanie, kultywatorowanie, głęboszowanie, wałowanie, zabiegi wykonywane narzędziami aktywnymi); R.4.1(9)2 określić wpływ zabiegów uprawowych na życie biologiczne gleby;

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 35

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Produkcja roślinna R.4.1(11)2 wskazywać możliwości zwiększania roli metody biologicznej w ochronie roślin; R.4.1(11)3 scharakteryzować pestycydy z uwzględnieniem stosowania (szkodniki, chwasty, choroby) działania, sposobu użycia i toksyczności; R.4.1(11)4 scharakteryzować techniki wykonania zabiegów oraz przechowywania pestycydów z uwzględnieniem organizacji pracy i przepisów bhp; R.4.1(11)5 uwzględnić możliwości integracji metod stosowanych w ochronie roślin; R.4.1(11)6 ocenić efektywność zabiegów ochrony roślin; R.4.1(11)7 wyjaśniać zagrożenia dla środowiska naturalnego powodowane przez stosowanie pestycydów; R.4.1(15)1 wskazać różnice w konwencjonalnym i ekologicznym sposobie uprawy roli i roślin; R.4.1(15)2 określić zasady przygotowania i zastosowania preparatów biologicznych w rolnictwie ekologicznym; R.4.1(15)3 przeanalizować korzyści wynikające z prowadzenia ekologicznej produkcji rolniczej; R.4.1(16)1 zidentyfikować czynniki właściwego przechowywania produktów roślinnych; R.4.1(16)2 zastosować zasady właściwego przechowywania produktów pochodzenia roślinnego; R.4.1(16)3 przeanalizować przepisy związane z obrotem produktami pochodzenia roślinnego; BHP(5)1 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego; BHP(5)2 określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego; BHP(6)1 zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy prowadzeniu gospodarstwa rolnego; BHP(6)2 dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka;

P

B

P

C

P

B

P

C

P

C

P

B

P

C

P

C

P

C

P

B

P

C

P

C

P

B

P

B

P

B

P

C

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 36

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Produkcja roślinna BHP(6)3 ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy.

P

B

Planowane zadania (ćwiczenie) Planowanie nawożenia organicznego, obliczanie składu chemicznego i wartości obornika, kompostu, gnojówki i gnojowicy. Przeliczanie czystego składnika na masę towarową nawozu i odwrotnie dla wybranej rośliny Zadanie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych, pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w dowolnej formie, np.: plakaty, prezentacja multimedialna. Po prezentacji powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i sporządzenie wspólnych wyliczeń. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Program należy realizować w pracowni technicznej wyposażonej w odpowiednie środki dydaktyczne. Zajęcia można przeprowadzać zarówno w pracowniach szkolnych, jak i w warunkach terenowych. Środki dydaktyczne Mapy rolniczo-klimatycznych dzielnic Polski z czasem trwania okresu wegetacyjnego w różnych częściach kraju. Albumy gleb Polski. Profile glebowe. Przyrządy kontrolno-pomiarowe do określania czynników meteorologicznych, właściwości gleb. Podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej. Zestawy nawozów mineralnych. Atlas chorób, szkodników i chwastów roślin uprawnych. Środki ochrony roślin. Zestawy nasion roślin uprawnych. Filmy dydaktyczne ilustrujące urządzenia melioracyjne, wpływ melioracji na środowisko naturalne, rodzaje orki. Zestaw narzędzi do uprawy gleby, nawożenia, ochrony roślin i zbioru. Instrukcje obsługi maszyn i narzędzi rolniczych. Zalecane metody dydaktyczne Realizacja programu nauczania wymaga stosowania różnych metod nauczania, takich jak: pokaz z instruktażem, metody problemowe i ćwiczenia praktyczne. Szczególnie zalecana, obok metody projektów, jest metoda przewodniego tekstu, w której instruktaż zostanie zastąpiony pytaniami prowadzącymi, a zadaniem uczniów będzie wypełnienie odpowiednich formularzy. Formy organizacyjne Program należy realizować metodami aktywizującymi, w grupach, stosując indywidualne i grupowe formy pracy. Ćwiczenia wykonywane w zespołach 3–4-osobowych umożliwią kształtowanie umiejętności ponadzawodowych, takich jak: komunikowanie się, praca w grupie, dostrzeganie i rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji, organizowanie i ocenianie własnej pracy. Wykorzystywanie pomocy dydaktycznych w procesie kształcenia ułatwi uczniom przyswojenie wiadomości o zjawiskach, współzależnościach i prawidłowościach zachodzących w przyrodzie, zachęci uczniów do aktywności oraz urozmaici prowadzenie zajęć dydaktycznych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie, na podstawie wcześniej ustalonych kryteriów oceniania i wymagań programowych. Sprawdzanie osiągnięć powinno dostarczyć informacji nauczycielowi i uczniowi o zakresie i poziomie opanowania umiejętności określonych w celach kształcenia. Sprawdzania i oceniania osiągnięć edukacyjnych uczniów można dokonywać za pomocą: wypowiedzi ustnych, sprawdzianów pisemnych i testów osiągnięć szkolnych, oceny tekstu przewodniego, oceny projektu, sprawdzania umiejętności praktycznych. Umiejętności praktyczne należy oceniać poprzez obserwację czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń z zakresu: oceny jakości gleby i jej przydatności rolniczej, odczytywania i interpretowania map glebowo-rolniczych, rozróżniania typów gleb, dobierania zabiegów uprawowych i doprawiających rolę, przygotowania i stosowania preparatów biologicznych w

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 37

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Produkcja roślinna rolnictwie ekologicznym, posługiwania się sprzętem rolniczym, przeliczania masy nawozowej na czysty składnik i odwrotnie, ochrony roślin, przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas stosowania środków ochrony roślin. W ocenie końcowej osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu, należy uwzględnić wyniki sprawdzianów, testów osiągnięć szkolnych oraz poziomu wykonania ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

4.3. Produkcja zwierzęca Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

PKZ(R.d)(9)1 wymienić rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich;

P

A

PKZ(R.d)(9)2 scharakteryzować rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich;

P

B

PKZ(R.d)(9)3 rozpoznać rasy i typy użytkowe zwierząt gospodarskich;

P

C

P

B

P

B

P

B

P

B

P

C

P

C

P

A

P

B

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

R.4.2(1)1 omówić budowę i funkcjonowanie komórek, tkanek i narządów zwierzęcych; R.4.2(1)2 określić położenie poszczególnych narządów i układów; R.4.2(1)2 przeanalizować budowę poszczególnych narządów i układów na przykładzie wybranych zwierząt; R.4.2(2)1 sprecyzować procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierzęcych; R.4.2(2)2 scharakteryzować procesy życiowe zachodzące w organizmach zwierząt; R.4.2(2)3 określić wpływ procesów życiowych na wzrost i rozwój organizmu zwierzęcego; R.4.2(3)1 wymienić gatunki zwierząt gospodarskich; R.4.2(3)2 scharakteryzować gatunki zwierząt gospodarskich;

Materiał nauczania              

Anatomia i fizjologia zwierząt. Podstawy żywienia zwierząt. Składniki pokarmowe i wartość pokarmowa pasz. Podział pasz i ich charakterystyka. Potrzeby pokarmowe zwierząt. Preliminarz i bilans pasz. Przechowywanie pasz. Pielęgnacja i higiena zwierząt gospodarskich. Higiena pomieszczeń dla zwierząt. Higiena żywienia. Higiena transportu. Zapobieganie i zwalczanie chorób. Technologie chowu i hodowli wybranych zwierząt gospodarskich. Technologia produkcji wybranych produktów zwierzęcych.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 38

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.3. Produkcja zwierzęca R.4.2(3)3 zidentyfikować gatunki zwierząt gospodarskich;

P

B

R.4.2(4)1 wymienić kierunki chowu zwierząt gospodarskich;

P

B

R.4.2(4)2 scharakteryzować alternatywne metody produkcji zwierzęcej;

P

B

R.4.2(4)3 wyjaśnić znaczenie gospodarcze chowu poszczególnych grup zwierząt;

P

C

R.4.2(5)1 scharakteryzować składniki i rodzaje pasz;

P

B

R.4.2(5)2 wskazać czynniki decydujące o wartości pokarmowej pasz;

P

B

R.4.2(5)3 określić wartość pokarmową i normy spożycia poszczególnych pasz;

P

B

R.4.2(5)4 ocenić pasze w żywieniu zwierząt;

P

C

R.4.2(6)1 scharakteryzować procesy kiszenia i suszenia pasz;

P

B

R.4.2(6)2 przeprowadzić konserwację pasz różnymi sposobami;

P

C

R.4.2(6)3 zastosować różne rodzaje pasz w żywieniu zwierząt gospodarskich;

P

C

R.4.2(7)1 porównać wartości pokarmową różnych pasz;

P

C

P

C

P

C

P

B

P

C

P

C

R.4.2(11)1 ocenić lokalizację i wymogi zoohigieniczne budynków inwentarskich;

P

C

R.4.2(11)2 ocenić higienę obejścia budynków inwentarskich;

P

C

R.4.2(11)3 zastosować dezynfekcję, dezynsekcję i deratyzację pomieszczeń inwentarskich;

P

C

R.4.2(7)2 przeanalizować wpływ wartości pokarmowej pasz na wyniki produkcyjne zwierząt; R.4.2(7)3. obliczyć opłacalność stosowania różnych pasz w żywieniu zwierząt; R.4.2(10)1 scharakteryzować parametry higieny rozrodu, żywienia i pojenia zwierząt gospodarskich; R.4.2(10)2 zastosować parametry higieny rozrodu, żywienia i pojenia zwierząt gospodarskich; R.4.2(10)3 określić zasady udzielania pierwszej pomocy chorym zwierzętom;

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 39

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.3. Produkcja zwierzęca R.4.2(12)1 wymienić wymogi zoohigieniczne mikroklimatu pomieszczeń inwentarskich; R.4.2(12)2 przeprowadzić zabiegi higieniczne w pomieszczeniach inwentarskich; R.4.2(12)3 scharakteryzować wpływ higieny żywienia i pojenia na zdrowie i produkcyjność zwierząt; R.4.2(13)1 zastosować przepisy prawa w prowadzeniu produkcji zwierzęcej zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności; R.4.2(13)2 zastosować zalecenia w zakresie składowania i przechowywania nawozów naturalnych i pasz soczystych; R.4.2(13)3 zagospodarować ścieki i odpady w produkcji zwierzęcej;

P

A

P

D

P

B

P

B

P

C

P

C

R.4.2(14)1 określić przyczyny chorób zakaźnych, niezakaźnych i pasożytniczych;

P

B

R.4.2(14)2 określić czynniki chorobotwórcze i drogi zakażenia;

P

C

R.4.2(14)3 zapobiec powstawaniu chorób zwierząt;

P

C

R.4.2(14)4 udzielić pierwszej pomocy chorym zwierzętom;

P

C

R.4.2(16)1 scharakteryzować ekstensywne metody produkcji zwierzęcej;

P

C

P

C

P

C

P

B

R.4.2(17)2 przeanalizować obowiązujące sposoby oceny zwierząt hodowlanych;

P

A

R.4.2(17)3 wypełnić różne rodzaje dokumentacji hodowlanej;

P

C

R.4.2(17)4 przygotować zwierzęta do pokazów, wystaw z zachowaniem zasad bhp przy transporcie zwierząt.

P

D

R.4.2(16)2 określić warunki pozyskiwania ekologicznych produktów pochodzenia zwierzęcego; R.4.2(16)3ocenić efekty ekonomiczne (dochód bezpośredni) w produkcji ekologicznej; R.4.2(17)1 scharakteryzować sposoby znakowania różnych gatunków zwierząt;

Planowane zadania (ćwiczenie) Ustalanie norm i układanie dawek pokarmowych dla wybranego gatunku (gatunków) zwierząt

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 40

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.3. Produkcja zwierzęca Zadanie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych, pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacji multimedialnej arkusza kalkulacyjnego. Po prezentacji powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem nauczyciela lub eksperta zewnętrznego w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i sporządzenie wspólnych wyliczeń. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne należy prowadzić w pracowni lub na terenie gospodarstwa rolnego. Środki dydaktyczne Próbki pasz soczystych, objętościowych suchych, treściwych, pochodzenia zwierzęcego, mieszanek pełnoporcjowych, koncentratów, premiksów, probiotyków, ziół. Normy żywienia zwierząt gospodarskich. Filmy dydaktyczne ilustrujące żywienie zwierząt gospodarskich. Atlas chorób zwierząt gospodarskich. Plansze i foliogramy przedstawiające wentylację pomieszczeń. Filmy dydaktyczne ilustrujące zachowanie higieny w pomieszczeniach inwentarskich oraz choroby zwierząt gospodarskich. Apteczka weterynaryjna. Sprzęt do pielęgnacji skóry, kopyt, racic i poskramiania zwierząt. Literatura zawodowa i normy. Pracownia powinna być również wyposażona w stanowiska komputerowe z zainstalowanym edytorem tekstu, arkuszami kalkulacyjnymi. Uczniowie powinni korzystać z różnych źródeł informacji (normy, instrukcje, poradniki). Zalecane metody dydaktyczne Nauczanie przedmiotu można realizować głównie metodami podającymi (wykład, pogadanka, dyskusja), a niektóre tematy można realizować metodami problemowymi w końcowym etapie nauczania oraz ćwiczeń praktycznych. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach, podzielonych na zespoły 3–4-osobowe. Do wykonania ćwiczeń nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie. Uczniowie, korzystając z pytań prowadzących, arkuszy ćwiczeniowych w tekstach przewodnich, norm, aktów prawnych, literatury zawodowej i innych źródeł informacji, samodzielnie planują i wykonują ćwiczenia. Podczas realizacji programu uczniowie powinni opracować projekty w zakresie sporządzania preliminarza i bilansu pasz w gospodarstwie, zaproponować optymalne rozwiązania oraz określić koszty jej prowadzenia. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Podczas realizacji programu nauczania należy oceniać osiągnięcia uczniów w zakresie wyodrębnionych szczegółowych efektów kształcenia. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji programu, według kryteriów ujętych w szkolnym i przedmiotowym systemie oceniania. Oceniając poziom umiejętności uczniów, szczególną uwagę należy zwrócić na: stosowanie terminologii z zakresu żywienia zwierząt gospodarskich, określanie przydatności poszczególnych pasz w żywieniu danych grup zwierząt, zachowanie bezpieczeństwa żywnościowego oraz higieny podczas sporządzania pasz, sporządzanie i przyrządzanie pasz dla zwierząt, wykonanie prac porządkowych w budynkach inwentarskich, przestrzeganie higieny rozrodu, żywienia, pojenia i transportu zwierząt, udzielanie pierwszej pomocy chorym zwierzętom, określanie i analizowanie mikroklimatu w budynkach inwentarskich. Ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie podczas realizacji programu nauczania, na podstawie: sprawdzianów ustnych i pisemnych, testów osiągnięć szkolnych, obserwacji pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. Aby dokonać oceny pracy ucznia podczas wykonywania ćwiczeń, proponuje się uwzględnić stopień aktywności w czasie zajęć, samodzielność w korzystaniu z różnych źródeł informacji, jakość wyciąganych wniosków. Ponadto w ocenie osiągnięć uczniów po zakończeniu realizacji programu należy uwzględnić wyniki sprawdzianów, testów dydaktycznych oraz poziom wykonania ćwiczeń.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 41

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.3. Produkcja zwierzęca Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 42

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

5. Chów i hodowla pszczół 5.1. Biologia rodziny pszczelej 5.2. Wychów matek pszczelich 5.3. Choroby pszczół 5.1. Biologia rodziny pszczelej Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.3(1)1 zinterpretować pojęcia: rodzaj, gatunek, podgatunek, rasa, linia pszczół;

P

B

R.4.3(1)2 zróżnicować rodzaj Apis i gatunek Apis mellifera;

P

C

R.4.3(1)3 określić rozmieszczenie geograficzne pszczoły miodnej;

P

B

R.4.3(1)4 uzasadnić przydatność charakterystyki poszczególnych ras pszczół;

PP

C

R.4.3(1)5 scharakteryzować rasy pszczoły miodnej;

P

B

P

C

P

B

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

R.4.3(2)1 rozpoznać przedstawicieli poszczególnych grup osobniczych występujących w rodzinie pszczelej; R.4.3(2)2 scharakteryzować różne postacie pszczół i rodzaje wykonywanej przez nie pracy; R.4.3(2)3 określić cechy taksonomiczne potrzebne przy rozróżnianiu geograficznych ras pszczół; R.4.3(2)4 porównać poszczególne osobniki pszczół;

P

C

PP

C

R.4.3(2)5 rozróżnić stadia rozwojowe czerwia pszczelego;

P

B

R.4.3(2)6 wskazać na rolę budowy anatomicznej w życiu pszczoły i jej wpływ na funkcje obronne organizmu;

P

B

Materiał nauczania          

Gatunki i rasy pszczół. Zasięg geograficzny ras pszczół. Charakterystyka ras pszczoły miodnej. Społeczny charakter rodziny pszczelej. Postacie pszczół w rodzinie pszczelej. Rozwój osobniczy pszczół. Anatomia i fizjologia pszczoły. Gniazdo rodziny pszczelej. Prace wykonywane przez pszczoły. Życie rodziny pszczelej w ciągu roku.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 43

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.1. Biologia rodziny pszczelej R.4.3(2)7 przeanalizować procesy fizjologiczne zachodzące w organizmie pszczół w różnych porach roku; R.4.3(3)1 określić rolę gniazda pszczelego; R.4.3(3)2 scharakteryzować rolę poszczególnych postaci w rodzinie i ich wpływ na życie rodziny pszczelej: matka, truteń, robotnice; R.4.3(3)3 rozróżnić prace wykonywane przez pszczoły robotnice w różnych porach roku; R.4.3(3)4 przeanalizować czynniki wpływające na rozwój rodziny pszczelej w różnych porach roku; R.4.3(3)5 scharakteryzować stany biologiczne rodziny pszczelej w ciągu roku: przedwiośnie, nastrój rojowy, rójka, główny pożytek, okres jesienny i zimowy.

P

C

P

B

PP

C

P

B

PP

C

P

B

Planowane zadania Określenie stanu biologicznego rodziny pszczelej w poszczególnych porach roku Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy: Nauczyciel dzieli grupę na pary, a następnie przydziela poszczególne rodziny pszczele, dla których będzie opracowana charakterystyka. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy opracować charakterystykę rodziny pszczelej dla przydzielonej rodziny pszczelej. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 44

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.1. Biologia rodziny pszczelej Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni pasiecznej. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia powinny znajdować się: preparaty postacie pszczół robotnic różnych ras, przyrządy do obserwacji, rodziny pszczele w różnych stadiach rozwojowych, plastry pszczele. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce pszczelarskiej. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania i selekcjonowania informacji z zakresu biologii pszczoły i rodziny pszczelej. Dział programowy „Biologia rodziny pszczelej” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadku, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

5.2. Wychów matek pszczelich Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.3(4)1 określić cel i zadania pracy hodowlanej;

P

B

R.4.3(4)2 scharakteryzować sposoby i metody selekcji u pszczół;

P

B

R.4.3(4)3 dokonać podziału cech użytkowych i hodowlanych pszczół;

P

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Materiał nauczania    

Pojęcie pracy hodowlanej. Sposoby i metody selekcji pszczół. Przepisy prawne dotyczące pracy hodowlanej. Wybór i przygotowanie rodzin do wychowu.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 45

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.2. Wychów matek pszczelich R.4.3(4)4 dokonać doboru hodowlanego;

PP

C

R.4.3(4)5 zastosować przepisy prawne dotyczące pracy hodowlanej pszczół;

P

C

R.4.3(4)6 określić zasady uznawania pasiek za hodowlane;

P

B

P

C

R.4.3 (8)1 wykazać różnice w jakości i ilości matek pszczelich pozyskanych sposobem naturalnym oraz sztucznym; R.4.3 (8)2 wybrać i przygotować rodziny pszczele do wychowu;

P

C

R.4.3 (8)3 sporządzić kalendarz wychowu matek pszczelich;

PP

C

R.4.3 (8)4 określić czynniki wpływające na wychów matek pszczelich;

P

B

R.4.3 (8)5 przeprowadzić selekcję mateczników i wygryzających się matek;

P

C

R.4.3 (8)6 przeprowadzić unasiennianie matek pszczelich;

P

C

R.4.3 (8)7 dokonać wymiany matek pszczelich w różnych porach roku.

PP

C

   

Kalendarz wychowu matek pszczelich. Metody wychowu matek pszczelich. Unasienianie matek pszczelich. Wymiana matek pszczelich.

Planowane zadania Przygotowanie rodziny wychowującej do wychowu matek pszczelich różnymi sposobami Zadaniem grupy jest wykonanie pracy zgodnie z opisem pracy. Nauczyciel dzieli grupę na pary, a następnie przydziela poszczególne rodziny pszczele, które będą przygotowywane do wychowu matek pszczelich. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy przygotować wskazaną rodzinę pszczelą do wychowu matek pszczelich. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 46

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.2. Wychów matek pszczelich Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni pasiecznej i pasieczysku. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: księgi hodowlane, rodziny pszczele, sprzęt do wychowu matek, unasienniania i poddawania matek pszczelich. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce pszczelarskiej, a w szczególności hodowlanej. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych hodowcy matek pszczelich. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania i selekcjonowania informacji z zakresu pracy hodowlanej oraz wychowu i poddawania matek. Dział programowy „Wychów matek pszczelich” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadku, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 47

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.3. Choroby pszczół Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.3(10)1 rozróżnić czynniki chorobotwórcze u pszczół;

P

B

R.4.3(10)2 wyjaśnić obowiązujące zasady higienicznego prowadzenia pasieki;

P

B

R.4.3(10)3 scharakteryzować poszczególne jednostki chorobowe pszczół;

P

B

PP

C

P

C

PP

C

P

C

P

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

R.4.3(10)4 rozróżnić choroby pszczół i produktów pasiecznych: niezakaźne, zakaźne, pasożytnicze oraz szkodniki; R.4.3(11)1 dobrać środki odkażające; R.4.3(11)2 przeprowadzić zapobieganie chorobom i szkodnikom pszczół; R.4.3(11)3 zastosować procedury w przypadku zatruć pszczół środkami ochrony roślin; R.4.3(11)4 wyjaśnić obowiązujące procedury postępowania z chorobami zwalczanymi z urzędu i chorobami podlegającymi obowiązkowi zgłaszania i rejestracji.

Materiał nauczania       

Czynniki chorobotwórcze. Higiena w gospodarstwie pasiecznym. Choroby czerwi i pszczół dorosłych. Choroby produktów pasiecznych. Środki odkażające i lecznicze. Wytrucia pszczół. Przepisy prawne dotyczące pszczół.

Planowane zadania Ocenianie stanu zdrowotnego rodzin pszczelich Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej karty pracy ocenić stan zdrowotny we wskazanych rodzinach pszczelich, zauważone stany zdrowotne należy wpisać w arkuszu obserwacyjnym. Podczas wykonania ćwiczenia szczególną uwagę uczeń powinien zwrócić na wylot i pracę pszczół, zapach w gnieździe pszczelim oraz dźwięk wydawany przez pszczoły. Dokonaj samooceny swojej pracy na karcie samooceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne należy prowadzić na pasieczysku. Na pasieczysku, na którym prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować rodziny z objawami istniejących niezakaźnych chorób pszczół. Ponadto w pracowni powinien znajdować się sprzęt do przeglądu rodzin pszczelich oraz komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 48

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.3. Choroby pszczół tematyce związanej z chorobami pszczół. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych pszczelarza. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu chorób pszczół. Dział programowy „Choroby pszczół” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadku, dyskusji dydaktycznej. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe na ćwiczeniach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 49

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

6. Gospodarka pasieczna 6.1. Zakładanie pasieki 6.2. Kierowanie rozwojem rodzin pszczelich 6.3. Gospodarka wędrowna 6.4. Metody prowadzenia pasieki 6.5. Pozyskiwanie produktów pasiecznych 6.1. Zakładanie pasieki Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.3(5)1 określić wielkość pasieki;

P

B

R.4.3(5)2 dokonać wyboru typu ula;

P

C

R.4.3(5)3 dobrać miejsce i urządzić pasieczysko;

PP

C

R.4.3(5)4 przeprowadzić przesiedlanie rodzin pszczelich do różnych typów uli;

P

C

R.4.3(5)5 przeprowadzić przegląd rodziny pszczelej w różnych porach roku;

P

C

R.4.3(5)6 określić zasady zachowania się na pasieczysku i pszczołach;

P

C

R.4.3(5)7 dobrać sprzęt pasieczny do poszczególnych działalności pasiecznych;

P

C

R.4.3(5)8 przeanalizować tendencje w zakresie modyfikacji sprzętu pasiecznego.

PP

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Materiał nauczania     

Ule i budowle pasieczne. Sprzęt pasieczny. Zasady pracy w pasiece. Przeglądy rodzin pszczelich. Obchodzenie się z pszczołami.

Planowane zadania Prowadzanie przeglądów w rodzinie pszczelej Na podstawie otrzymanej karty pracy przeprowadzić przegląd w rodzinie w rodzinie pszczelej z uprzednim doborem odzieży ochronnej i sprzętu pasiecznego do przeglądu rodzin pszczelich. Wyniki oceny przeglądu wpisz do formularza „Arkusz oceny przeglądu rodziny pszczelej”.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 50

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.1. Zakładanie pasieki Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w terenie. Teren, w którym prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinien się znajdować na otwartej przestrzeni oraz być zacieniony i pagórkowaty. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej różnych siedlisk pożytkowych. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Zakładanie pasieki” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody projektu, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

6.2. Kierowanie rozwojem rodzin pszczelich Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.3(6)1 ocenić stan rodziny pszczelej po zimowli;

P

B

R.4.3(6)2 pokierować rozwojem wiosennym i jesiennym rodzin pszczelich;

PP

C

R.4.3(6)3 przeprowadzić główny przegląd wiosenny i jesienny;

P

C

PP

C

P

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

R.4.3(6)4 dobrać metody przyspieszania rozwoju rodzin pszczelich do istniejących warunków pogodowych i poużytkowych; R.4.3(6)5 rozpoznać i zlikwidować anormalne stany w rodzinach pszczelich;

Materiał nauczania       

Anormalne stany w rodzinie pszczelej. Rozwój wiosenny i jesienny rodzin pszczelich. Główne przeglądy rodzin pszczelich. Metody przyspieszania rozwoju rodzin pszczelich. Poszerzanie i ścieśnianie gniazd pszczelich. Przygotowanie do pożytku. Żywienie pszczół.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 51

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.2. Kierowanie rozwojem rodzin pszczelich R.4.3(6)6 przeprowadzić poszerzanie i ścieśnianie gniazda pszczelego;

P

C

R.4.3(6)7 dobrać metody mające na celu wyrównanie sił rodzin pszczelich w pasiece;

P

B

R.4.3(6)8 określić roczne spożycie naturalnych pokarmów przez rodzinę pszczelą;

P

B

R.4.3(6)9 określić siłę i strukturę rodzin pszczelich w okresie wykorzystania pożytków; R.4.3(6)10 określić optymalne warunki jesiennego rozwoju rodzin pszczelich;

P

B

PP

C

R.4.3(6)11 przygotować rodziny pszczele do zimowania;

P

C

R.4.3(7)1 przeanalizować wpływ rójki na wyniki produkcyjne rodzin pszczelich;

P

C

R.4.3(7)2 zapobiec nastrojom rojowym w rodzinie pszczelej;

P

C

R.4.3(7)3 wykorzystać roje i pszczoły rojowe;

P

C

R.4.3(7)4 dobrać metody tworzenia nowych rodzin pszczelich;

P

B

R.4.3(7)5 określić terminy tworzenia nowych rodzin pszczelich;

P

C

R.4.3(7)6 przeanalizować wady i zalety poszczególnych metod tworzenia rodzin pszczelich.

PP

C



Przygotowanie do zimowli.

Planowane zadanie Prowadzenie głównych przeglądów Na podstawie otrzymanej karty pracy określić cele i ocenić warunki przeprowadzenia przeglądu wiosennego, dobrać i scharakteryzować sprzęt pasieczny do przeprowadzenia głównego przeglądu. Wyniki należy wpisać w arkuszu ćwiczeniowym. Porównać sposoby prowadzenia głównych przeglądów w różnych warunkach. Przedyskutować kolejność i czas wykonywania poszczególnych czynności pasiecznych oraz podział pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni pasiecznej i na pasieczysku. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: plastry pszczele w różnym wieku, rodziny pszczele. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce pszczelarskiej. Zalecane metody dydaktyczne

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 52

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.2. Kierowanie rozwojem rodzin pszczelich Dział programowy „Kierowanie rozwojem rodzin pszczelich” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody projektu, dyskusji. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

6.3. Gospodarka wędrowna Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.3(9)1 określić cel i znaczenie wędrówek z pszczołami;

P

B

R.4.3(9). dostosować pasiekę do gospodarki wędrownej;

P

C

R.4.3(9)3 zastosować przepisy prawne dotyczące przewozu pszczół;

P

C

R.4.3(9)4 dobrać miejsce na ustawienie pasieki wędrownej;

PP

C

R.4.3(9)5 przygotować rodziny pszczele do przewozu;

P

C

R.4.3(9)6 przeprowadzić transport rodzin pszczelich w różnych porach doby;

P

C

PP

C

PP

B

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

R.4.3(9)7 przeanalizować siłę i strukturę rodzin pszczelich w okresie wykorzystywania pożytków; R.4.3(9)8 dobrać metody gospodarki pasiecznej do różnych warunków poużytkowych;

Materiał nauczania        

Znaczenie gospodarki wędrownej. Przepisy prawne dotyczące gospodarki wędrownej. Wybór miejsca na ustawienie pasieki. Załadunek i rozładunek rodzin pszczelich. Transport rodzin pszczelich. Opieka nad pasieką wędrowną. Łączenie i przesiedlane rodzin pszczelich. Rabunek pszczół.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 53

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.3. Gospodarka wędrowna R.4.3(9)9 Poprowadzić opiekę nad rodzinami wykorzystującymi pożytek;

P

B

R.4.3(9)10 połączyć i przesiedlić rodziny pszczele;

P

B

R.4.3(9)11 zapobiec i zwalczyć rabunki pszczół.

P

C

Planowane zadania Tworzenie rodzin pszczelich w różnych warunkach Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Na wstępie wykład informacyjny na temat ogólnych wiadomości dotyczących tworzenia rodzin pszczelich. Na podstawie otrzymanej karty pracy określić cele i ocenić warunki przeprowadzenia tworzenia rodzin pszczelich, dobrać i scharakteryzować sprzęt pasieczny do przeprowadzenia podziału. Wyniki należy wpisać w arkuszu ćwiczeniowym. Porównać sposoby prowadzenia tworzenia w różnych warunkach. Przedyskutować kolejność i czas wykonywania poszczególnych czynności pasiecznych oraz podział pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone na pasieczysku. W pasiece, w której prowadzone będą zajęcia powinny się znajdować: rodziny pszczele, sprzęt do przewozu i zabezpieczenia na pojeździe. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne w celu zaprezentowania różnych sposobów prowadzenia transportu. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące gospodarki wędrownej. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu oceny plastrów do użytkowania. Dział programowy „Gospodarka wędrowna” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody projektu, dyskusji. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 54

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

6.4. Metody prowadzenia pasieki Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.3(7)1 przeanalizować wpływ rójki na wyniki produkcyjne rodzin pszczelich;

P

C

R.4.3(7)2 zapobiec nastrojowi rojowemu w rodzinie pszczelej;

PP

C

R.4.3(7)3 wykorzystać roje i pszczoły rojowe;

P

B

R.4.3(7)4 dobrać metody tworzenia nowych rodzin pszczelich;

PP

C

R.4.3(7)5 określić terminy tworzenia nowych rodzin pszczelich;

P

C

PP

C

P

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

R.4.3(7)6 przeanalizować wady i zalety poszczególnych metod tworzenia rodzin pszczelich; R.4.3(12)1 przygotować rodziny pszczele do zimowania metodami tradycyjnymi i ekologicznymi; R.4.3(12)2 poprowadzić opiekę nad pasieką w okresie zimowym;

P

B

R.4.3(12)3 przeanalizować wymagania stawiane pasiekom ekologicznym;

PP

C

R.4.3(12)4 dobrać pożytki i miejsca dla pasieki ekologicznej;

P

B

P

B

PP

C

R.4.3(12)5 scharakteryzować metody gospodarki pasiecznej w pasiekach konwencjonalnych i ekologicznych; R.4.3(12)6 przeprowadzić biologiczne zwalczanie chorób i szkodników pszczół.

Materiał nauczania    

Rójka i nastrój rojowy. Zapobieganie i likwidowanie nastrojów rojowych. Sposoby powiększania pasieki. Konwencjonalne i ekologiczne metody prowadzenia pasieki.

Planowane zadania Zakładanie ekologicznego gospodarstwa pasiecznego Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Na wstępie wykład informacyjny na temat ogólnych wiadomości dotyczących założenia ekologicznego gospodarstwa pasiecznego. Omówić warunki i cel ekologicznej gospodarki pasiecznej. Na podstawie otrzymanej karty pracy dobrać i scharakteryzować sprzęt pasieczny do ekologicznego gospodarstwa pasiecznego, prowadzić ekologiczną gospodarkę pasieczną, które należy wpisać w arkuszu ćwiczeniowym. Porównać sposoby i metody ekologicznej gospodarki pasiecznej. Przedyskutować kolejność i czas wykonywania poszczególnych czynności pasiecznych oraz podział

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 55

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.4. Metody prowadzenia pasieki pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone na pasieczysku i w pracowni pasiecznej. W pasiece, w której prowadzone będą zajęcia powinny się znajdować: rodziny pszczele w nastroju rojowym, sprzęt dla pasiek ekologicznych. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne w celu zaprezentowania różnych sposobów prowadzenia likwidacji nastroju rojowego. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów.Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące gospodarki ekologicznej. Zalecane metody dydaktyczne W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu ekologicznej gospodarki i powiększania pasieki. Dział programowy „Metody prowadzenia pasieki” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody projektu, dyskusji. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

6.5. Pozyskiwanie produktów pasiecznych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.4.3(13)1 przeanalizować potrzebę prowadzenia różnych kierunków produkcji pasiecznej; R.4.3(13)2 określić termin miodobrania;

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

C

PP

C

Materiał nauczania   

Rójka i nastrój rojowy. Zapobieganie i likwidowanie nastrojów rojowych. Sposoby powiększania pasieki.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 56

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.5. Pozyskiwanie produktów pasiecznych R.4.3(13)3 przygotować sprzęt i pomieszczenia do miodobrania;

P

C

R.4.3(13)4 odebrać plastry z miodem rodzinom pszczelim;

PP

C

R.4.3(13)5 przeprowadzić odsklepianie i wirowanie plastrów z miodem;

P

C

R.4.3(13)6 dobrać sposoby postępowania z miodem i plastrami po odwirowaniu;

PP

C

R.4.3(13)7 określić warunki prowadzenia różnych kierunków produkcji pasiecznej;

P

C

R.4.3(13)8 dobrać metody i sposoby produkcji: miodu sekcyjnego i plastrowego, obnóży pyłkowych i pierzgi, wosku pszczelego, mleczka pszczelego, propolisu oraz jadu pszczelego.

P

B



Konwencjonalne i ekologiczne metody prowadzenia pasieki.

Planowane zadania Prowadzenie miodobrania Na wstępie wykład informacyjny na temat ogólnych wiadomości dotyczących miodobrania. Omówić sposoby odbioru plastrów z miodem z rodzin pszczelich, ocenić dojrzałość miodu, dobrać sprzęt pasieczny do odbioru plastrów z miodem z rodzin pszczelich, przeprowadzać odbiór plastrów z miodem z rodzin pszczelich. Do otrzymanej karty pracy należy wpisać wszystkie informacje dotyczące ilości odebranego miodu. Porównać sposoby prowadzenia miodobrania w różnych warunkach. Przedyskutować kolejność i czas wykonywania poszczególnych czynności pasiecznych oraz podział pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone na pasieczysku i pracowni. W pasiece, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: rodziny pszczele z założonymi poławiaczami, sprzęt do odbioru obnóży pyłkowych. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące pozyskiwania produktów pasiecznych. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Pozyskiwanie produktów pasiecznych” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody projektu, dyskusji. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 57

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.5. Pozyskiwanie produktów pasiecznych Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 58

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

7. Technologia produktów pasiecznych 7.1. Przechowywanie produktów pszczelich 7.2. Przetwarzanie produktów pasiecznych 7.1. Przechowywanie produktów pszczelich Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.4.3(14)1 określić cechy fizykochemiczne poszczególnych produktów pszczelich; R.4.3(14)2 rozpoznać i ocenić produkty pszczele na podstawie cech organoleptycznych; R.4.3(14)3 dokonać analizy chemicznej produktów pszczelich; R.4.3(16)1 scharakteryzować właściwości i skład chemiczny poszczególnych produktów pszczelich; R.4.3(17)2 określić warunki przechowywania poszczególnych produktów pszczelich; R.4.3(17)3 poprowadzić przechowywanie produktów pszczelich.

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

B

P

C

PP

C

P

B

P

B

PP

C

Materiał nauczania    

Właściwości produktów pszczelich. Ocena organoleptyczna produktów pszczelich. Analiza chemiczna produktów pszczelich. Przechowywanie produktów pszczelich.

Planowane zadania Organoleptyczna ocena produktów pasiecznych Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy dokonać oceny organoleptycznej. Otrzymane wyniki uczniowie zapisują w karcie oceny organoleptycznej. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: normy na produkty pszczele, naczynia do degustacji i próbki produktów pszczelich. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 59

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.1. Przechowywanie produktów pszczelich dotyczące jakości produktów pszczelich. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Przechowywanie produktów pszczelich” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody projektu, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

7.2. Przetwarzanie produktów pszczelich Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.3(15)1 scharakteryzować przebieg dojrzewania miodu;

P

B

R.4.3(17)2 określić warunki krystalizacji miodów odmianowych;

P

B

R.4.3(17)3 przeprowadzić wyrób napojów w oparciu o produkty pszczele;

PP

C

R.4.3(17)4 wytopić, sklarować i bielić wosk pszczeli;

P

C

R.4.3(17)5 wyrobić węzę i świece oraz galanterię woskową;

P

C

R.4.3(17)6 sporządzić preparaty z: pierzgi, pyłku kwiatowego, propolisu;

PP

C

R.4.3(17)1 przeprowadzić konfekcjonowanie produktów pszczelich;

P

C

R.4.3(17)2 zastosować przepisy dotyczące sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami.

P

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

Materiał nauczania      

Dojrzewanie miodu. Wyrób napojów. Przerób wosku pszczelego. Preparaty z produktów pszczelich. Konfekcjonowanie produktów pszczelich. Sprzedaż bezpośrednia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 60

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.2. Przetwarzanie produktów pszczelich Planowane zadania Przetwarzanie wosku pszczelego Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej karty pracy przeprowadzić dobór odzieży ochronnej i sprzętu do przerobu wosku pszczelego, dokonać przerobu wosku. Wyniki wpisać do formularza ćwiczeniowego. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni pasiecznej. Pomieszczenie powinno odpowiadać wszelkim przepisom związanymi z bezpieczeństwem i higieną pracy. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej konfekcji produktów pasiecznych. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych pszczelarza. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu produktów pasiecznych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 61

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

8. Pożytki pszczele 8.1. Pożytki nektarowe i spadziowe 8.2. Zapylanie roślin przez pszczoły 8.1. Pożytki nektarowe i spadziowe Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.4(1)1 określić cel zapylania upraw przez pszczoły miodne;

P

B

R.4.4(1)2 rozróżnić pożytki pszczele;

P

B

PP

B

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

R.4.4(1)3 scharakteryzować pożytki pszczele pod względem: długości trwania, okresu występowania, źródła pochodzenia; R.4.4(2)1 rozróżnić rośliny pożytkowe;

P

B

R.4.4(2)2 określić rośliny uprawiane specjalnie dla pszczół;

P

C

R.4.4(2)3 rozpoznać nasiona roślin miododajnych;

P

C

R.4.4(3)1 przeanalizować wartość pszczelarską roślin pyłkodajnych i miododajną;

PP

C

R.4.4(3)2 określić wydajność nektarową i miodową roślin pożytkowych;

P

B

R.4.4(4)1 obliczyć zasoby bazy pożytkowej w określonym rejonie;

P

B

R.4.4(4)2 przeanalizować zasoby bazy pożytkowej pasieki.

PP

C

Materiał nauczania     

Rola pszczół w zapylaniu. Typy pożytków pszczelich. Rośliny miododajne i pyłkodajne. Wydajność nektarowa i pyłkowa roślin. Zasoby bazy poużytkowej.

Planowane zadania Rozpoznawanie roślin uprawianych specjalnie dla pszczół Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej instrukcji należy dokonać analizy roślin specjalnie uprawianych dla pszczół. Otrzymane wyniki uczniowie zapisują w karcie oceny pracy. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 62

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.1. Pożytki nektarowe i spadziowe Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: eksponaty roślin miododajnych i ich nasiona. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące jakości roślin pożytkowych. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych pszczelarza. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu pożytków pszczelich. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

8.2. Zapylanie roślin przez pszczoły Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.4.4(5)1 przeprowadzić dobór roślin uprawianych specjalnie dla pszczół do warunków przyrodniczych; R.4.4(5)2 scharakteryzować technologię uprawy roślin miododajnych; R.4.4(6)1 uzasadnić potrzebę poprawiania bazy pożytkowej wokół pasieki;

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

PP

C

P

B

P

C

Materiał nauczania    

Uprawa roślin miododajnych. Poprawa bazy poużytkowej. Rozmnażania roślin pożytkowych. Ciecie drzew i krzewów miododajnych.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 63

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.2. Zapylanie roślin przez pszczoły R.4.4(6)2 przeprowadzić rozmnażanie roślin miododajnych różnymi sposobami;

P

C

R.4.4(6)3 dokonać cięcia drzew i krzewów miododajnych;

P

C

PP

C

R.4.4(7)1 przeanalizować wpływ odległości ustawienia pasieki od bazy pożytkowej na wydajność miodową; R.4.4(7)2 dobrać i określić terminy zapylania uprawy przez pszczoły;

P

C

R.4.4(8)1 przeanalizować potrzeby pokarmowe rodziny pszczelej w ciągu roku;

P

C

R.4.4(8)2 rozróżnić naturalne pokarmy dla pszczół;

P

B

R.4.4(8)3 dobrać pokarm do podkarmiania i dokarmiania rodzin pszczelich;

P

C

R.4.4(9)1 obliczyć liczbę pni pszczelich możliwych do ustawienia na danym pożytku;

P

C

R.4.4(9)2 przeanalizować napszczelenie w okolicy bazy pożytkowej.

PP

C

   

Potrzeby pokarmowe pszczół. Pokarmy pszczół. Napszczelenie okolicy. Zasoby bazy poużytkowej.

Planowane zadania Cięcie drzew i krzewów miododajnych Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej karty pracy przeprowadzić cięcie drzew i krzewów miododajnych z uprzednim doborem odzieży ochronnej i sprzętu. Wyniki cięcia poddać pod dyskusję. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni oraz na pasieczysku. Należy zabezpieczyć sprzęt: sekatory, okulizak, drabinę i piłę ogrodniczą. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce dotyczącej cięcia drzew i krzewów. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych pszczelarza. W dziale powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu zapylania roślin miododajnych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 64

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.2. Zapylanie roślin przez pszczoły Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 65

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

9. Prowadzenie produkcji pasiecznej – zajęcia praktyczne 9.1. Chów i hodowla pszczół 9.2. Gospodarka pasieczna 9.3. Ekonomika gospodarstwa pasiecznego 9.1. Chów i hodowla pszczół Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.3(3)1 dokonać pomiaru czerwia;

P

C

R.4.3(3)2 ocenić plenność matki pszczelej;

P

C

R.4.3(3)3 wykonać obliczenia dotyczące plenności matki pszczelej;

P

C

R.4.3(6)1 dobrać metody przyspieszające rozwój rodziny pszczelej;

PP

C

P

C

P

C

R.4.3(6)4 dokonać ograniczenia matki w czerwieniu;

P

C

R.4.3(10)1 przeprowadzić kontrolę ramki pracy na obecność Varroa destructor;

P

C

PP

C

P

C

R.17.3(13)1 przeprowadzić obserwację wyglądu czerwia pszczelego;

P

C

R.17.3(13)2 zorganizować dezynfekcję plastrów pszczelich;

P

C

KPS(6)1 przeanalizować katalogi i prospekty reklamowe;

P

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

R.4.3(6)2 wykonać czynności związane z podawaniem ciasta miodowo-cukrowego rodzinie pszczelej przed oblotem; R.4.3(6)3 odizolować matkę pszczelą od plastrów w miodni;

R.4.3(10)2 rozpoznać choroby pszczół podczas prowadzonego przeglądu rodziny pszczelej; R.4.3(10)3 dokonać dezynfekcji sprzętu pasiecznego;

Materiał nauczania       

Charakterystyka ras pszczoły miodnej. Biologia pszczoły miodnej. Gniazdo rodziny pszczelej. Prace wykonywane przez pszczoły. Życie rodziny pszczelej w ciągu roku. Poddawanie matek pszczelich. Nastrój rojowy i rójka.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 66

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.1. Chów i hodowla pszczół KPS(6)2 prześledzić najnowsze osiągnięcia naukowe w pszczelarstwie;

P

C

KPS(6)3 brać czynny udział w sympozjach, konferencjach, wyjazdach studyjnych itp.;

P

B

R.4.4(8)1 oszacować ilość zapasu miodowego w rodzinie pszczelej;

P

C

R.4.4(8)2 obliczyć ilość brakującego zapasu węglowodanowego dla rodziny pszczelej.

PP

C

Planowane zadania Przyspieszanie rozwoju rodzin pszczelich Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej karty pracy określ metody przyspieszenia rozwoju rodziny pszczelej, opisz je w tabeli. Dokonaj samooceny swojej pracy na karcie samooceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni pasiecznej. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: preparaty postaci pszczół robotnic różnych ras, przyrządy do obserwacji, rodziny pszczele w różnych stanach rozwoju biologicznego, plastry pszczele. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne o tematyce pszczelarskiej. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Chów i hodowla pszczół – zajęcia praktyczne” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadku, „mapy myśli”, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 67

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.2. Gospodarka pasieczna Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

R.4.3(7)1 pielęgnować i wybrać rodziny ojcowskie;

P

C

R.4.3(7)2 dokonać wstawienia ramki pracy w gnieździe;

P

B

R.4.3(7)3 wykonać czynności związane z tworzeniem odkładów;

PP

C

R.4.3(7)4 przeprowadzić podział rodziny na pół lotu;

P

C

R.4.3(9)1 przeprowadzić załadunek i rozładunek rodzin pszczelich;

P

B

R.4.3(9)2 przygotować stanowisko na pasiekę wędrowną;

P

C

R.4.3(9)3 dobrać termin przewozu pszczół na pożytek;

P

B

R.4.3(12)1 przygotować rodziny pszczele do poławiania pyłku;

PP

C

P

C

P

C

R.4.3(13)1 przygotować sprzęt do miodobrania;

P

C

R.4.3(13)2 przeprowadzić odbiór obnóży pyłkowych;

P

C

R.4.3(13)3 dokonać wytopu i klarowania wosku pszczelego;

P

C

R.4.3(13)4 założyć poławiacze kitu pszczelego;

P

B

R.4.3(14)1 dokonać oceny dojrzałości miodu różnymi sposobami;

P

C

R.4.3(14)2 określić termin przeprowadzenia miodobrania;

P

B

R.4.3(14)3 pobrać miód do analizy chemicznej i pyłkowej;

P

B

R.4.3(14)4 określić zawartość HMF (hydroksymetylofurfuralu) w miodzie;

P

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

R.4.3(12)2 obliczyć optymalny okres czerwienia matki pszczelej dla pożytku z rzepaku ozimego; R.4.3(12)3 zasilić rodziny pszczele czerwiem krytym;

Materiał nauczania        

Zapobieganie nastrojowi rojowemu. Powiększanie pasieki. Gospodarka wędrowna. Intensyfikacja produkcji pasiecznej. Obsługa pasieki. Sprzęt pasieczny. Przygotowanie do pożytku. Kontrola wykorzystania pożytku.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 68

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.2. Gospodarka pasieczna R.4.3(15)1 wykonać kremowanie miodu;

P

C

R.4.3(15)2 wykonać formy do produkcji świec woskowych;

P

C

R.4.3(15)3 przeprowadzić wyrób świec woskowych z węzy;

P

B

R.4.3(16)1 dobrać naczynia do przechowywania miodu;

P

C

P

C

R.4.3(16)2 wykorzystać normy towarowe oraz normy jakości w zakresie przechowywania towarów; R.4.4(3)1 dokonać ważenia rodziny kontrolnej w celu poznania dziennych przyrostów wagowych; R.4.4(3)2 przeprowadzić obserwacje fenologiczne w okolicy pasieki;

P

C

PP

C

R.4.4(6)1 przygotować sadzonki wegetatywne roślin miododajnych do wysadzenia;

P

C

R.4.4(6)2 pozyskać zrazy drzew i krzewów miododajnych.

PP

C

Planowane zadania Tworzenie rodzin pszczelich w różnych warunkach Zadaniem uczniów jest wykonanie pracy zgodnie z opisem. Na wstępie wykład informacyjny na temat ogólnych wiadomości dotyczących tworzenia rodzin pszczelich. Po instruktażu każdy potrafi odpowiedzieć na pytanie: Co należy uwzględnić, wybierając rodziny pszczele do podziału? Na podstawie otrzymanej karty pracy określić cele i ocenić warunki przeprowadzenia tworzenia rodzin pszczelich, dobrać i scharakteryzować sprzęt pasieczny do przeprowadzenia podziału, które należy wpisać w arkuszu ćwiczeniowym. Porównać sposoby prowadzenia tworzenia w różnych warunkach. Przedyskutować kolejność i czas wykonywania poszczególnych czynności pasiecznych oraz podział pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone na pasieczysku. W pasiece, w której prowadzone będą zajęcia powinny się znajdować: rodziny pszczele, sprzęt do przewozu i zabezpieczenia na pojeździe. Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne w celu zaprezentowania różnych sposobów prowadzenia transportu. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące gospodarki wędrownej. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Gospodarka pasieczna” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody projektu, dyskusji. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 69

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.2. Gospodarka pasieczna samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

9.3. Ekonomika gospodarstwa pasiecznego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.4.3(17)1 przewidzieć skutki nieprzestrzegania norm jakości, dotyczących konserwacji produktów i przechowywania towarów; R.4.3(17)2 zastosować zasady konserwacji i przechowywania towarów; R.4.3(18)1 zaprezentować ofertę handlową w sprzedaży internetowej lub bezpośredniej; R.4.3(18)2 udzielić informacji o sposobach użytkowania i przechowywania, zastosowania produktów pasiecznych; R.4.3(19)1 przeprowadzić fragment spisu z natury w gospodarstwie pasiecznym; R.4.3(19)2 wycenić środki trwałe, inwentarza żywego, zapasów; R.4.4(9)1 zastosować normy dotyczące obsady rodzin pszczelich na 1 ha areału roślin pożytkowych; R.4.4(9)2 sporządzić wykaz roślin miododajnych w okolicy pasieki; KPS(8)1 dokonać samooceny sposobu realizacji powierzonej pracy.

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

PP

C

P

B

P

C

P

C

P

B

P

C

P

B

P

B

PP

C

Materiał nauczania    

Środki pracy i produkcji. Marketing. Dokumentacja księgowa. Elementy rachunkowości.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 70

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9.3. Ekonomika gospodarstwa pasiecznego KPS(8)2 przewidzieć skutki niewykonania pracy zgodnie z ustalonymi zasadami.

P

C

Planowane zadania Wyszukiwanie, selekcjonowanie informacji dotyczących norm jakości Zadaniem uczniów jest wykonanie zadania zgodnie z opisem. Na podstawie otrzymanej karty pracy wyszukaj w internecie i dokonaj selekcji informacji dotyczących stosowanych w handlu norm jakości. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne należy prowadzić w pracowni pasiecznej. W pracowni powinien znajdować się komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeń, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Ekonomika gospodarstwa pasiecznego” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego, metody przypadku, dyskusji dydaktycznej. Dominującymi metodami powinny być: metoda ćwiczeń, metoda tekstu przewodniego. Metody te zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 3–4-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru, karty samooceny oraz oceny ćwiczeń, tekstu przewodniego, dyskusji dydaktycznej. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 71

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

10. Prowadzenie produkcji rolniczej 10.1. Prowadzenie produkcji roślinnej 10.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej 10.1. Prowadzenie produkcji roślinnej Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

A

P

B

P

B

PKZ(R.d)(7)1 rozpoznać gatunki roślin w produkcji rolniczej;

P

C

PKZ(R.d)(8)1 rozpoznać chwasty w roślinach uprawnych;

P

C

PKZ(R.d)(8)2 scharakteryzować rośliny uprawne;

P

B

PKZ(R.d)(8)3 wymienić cechy morfologiczne roślin uprawnych;

P

B

P

B

P

C

PP

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.d)(5)1 ocenić wpływ właściwości gleb na rośliny; PKZ(R.d)(5)2 wartościować gleby na klasy bonitacyjne i kompleksy rolniczej przydatności gleb; PKZ(R.d)(5)3 wyjaśnić zagadnienia związane z degradacją i rekultywacją gleb;

PKZ(R.d)(10)1 rozróżnić programy komputerowe stosowane w prowadzeniu produkcji rolniczej; PKZ(R.d)(10)2 określić funkcje programów komputerowych stosowanych w produkcji rolniczej; PKZ(R.d)(10)3 obsłużyć programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych; KPS(1) przestrzegać zasad kultury i etyki; KPS(2) być kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewidzieć skutki podejmowanych działań;

Materiał nauczania                   

Skład i właściwości gleby. Ochrona gleb. Klasy bonitacyjne gleb. Kompleksy glebowo-rolnicze. Uprawa roli. Zabiegi uprawowe. Nawożenie organiczne. Nawożenie mineralne. Zmianowanie, rodzaje płodozmianów. Hodowla roślin i nasiennictwo. Melioracje. Choroby i szkodniki roślin uprawnych. Ochrona roślin. Technologia produkcji wybranej rośliny zbożowej. Technologia produkcji wybranej rośliny okopowej. Technologia produkcji wybranej rośliny przemysłowej. Technologia produkcji wybranej rośliny pastewnej. Przechowanie produktów rolniczych. Strategie sprzedażowe w gospodarstwie pasiecznym i rolniczym.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 72

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10.1. Prowadzenie produkcji roślinnej KPS(4) być otwarty na zmiany; R.4.1(4)1 uzasadniać potrzebę wykonywania zabiegów melioracyjnych;

PP

C

R.4.1(4)2 uregulować stosunki wodne na gruntach ornych i użytkach zielonych;

PP

C

R.4.1(4)3 przeprowadzić konserwację urządzeń wodno-melioracyjnych;

P

C

R.4.1(6)1 scharakteryzować materiał siewny roślin uprawnych;

P

B

R.4.1(6)2 przeprowadzić ocenę wartości siewnej nasion;

PP

C

R.4.1(6)3 wyjaśniać zasady obrotu materiałem siewnym;

P

B

R.4.1(7)1 określić obsadę roślin w zależności od wartości materiału siewnego;

P

C

R.4.1(7)2 dobrać maszyny i narzędzia do różnych technik siewu i sadzenia;

P

B

PP

D

PP

B

R.4.1(7)3 zaplanować odpowiednią ilość i jakość materiału siewnego dla potrzeb wybranego gospodarstwa; R.4.1(9)1 przeprowadzić zabiegi uprawowe (orka, zabiegi doprawiające rolę: włókowanie, bronowanie, kultywatorowanie, głęboszowanie, wałowanie, zabiegi wykonywane narzędziami aktywnymi); R.4.1(9)2 określić wpływ zabiegów uprawowych na życie biologiczne gleby;

P

B

R.4.1(9)3 dobrać zabiegi uprawowe do wybranych roślin;

P

C

R.4.1(10)1 sklasyfikować grupy szkodników roślin uprawnych;

P

B

R.4.1(10)2 rozróżnić cechy czynników chorobotwórczych;

P

B

R.4.1(10)3 określić wpływ czynników chorobotwórczych na produkcyjność roślin;

P

C

R.4.1(10)4 rozpoznać chwasty w roślinach uprawnych;

P

B

P

B

P

C

R.4.1(12)1 dobrać narzędzia uprawowe w zależności od rodzaju gleby i technologii uprawy danej rośliny; R.4.1(12)2 określić zasady agregatowania narzędzi uprawowych z ciągnikiem i zasady obsługi technicznej oraz konserwacji i przechowywania;

  

Dokumentacja sprzedażowa. Zasady sprzedaży bezpośredniej produktów rolniczych. Przepisy prawa dotyczące sprzedaży bezpośredniej.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 73

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10.1. Prowadzenie produkcji roślinnej R.4.1(12)3 wyjaśnić zasadę bezpiecznej obsługi maszyn;

P

B

R.4.1(13) obsłużyć maszyny i urządzenia stosowane w produkcji roślinnej;

PP

C

P

B

P

C

PP

D

R.4.1(15)1 wskazać różnice w konwencjonalnym i ekologicznym sposobie uprawy roli i roślin; R.4.1(15)2 określić zasady przygotowania i zastosowania preparatów biologicznych w rolnictwie ekologicznym; R.4.1(15)3 przeanalizować korzyści wynikające z prowadzenia ekologicznej produkcji rolniczej; R.4.1(17)1 przechować produkty pochodzenia roślinnego;

P

B

R.4.1(17)2 przygotować produkty do sprzedaży;

P

B

R.4.1(17)3 określić potrzeby zaopatrzeniowe;

P

B

P

B

P

C

R.4.1(18)1 przygotować i sporządzić dokumentację do sprzedaży produktów pochodzenia roślinnego; R.4.1(18)2 przeanalizować i zastosować przepisy dotyczące obrotu produktami roślinnymi. Planowane zadania (ćwiczenia)

Opracować plan sprzedaży bezpośredniej produktów roślinnych z gospodarstwa rolnego Zadanie powinno być wykonywane w grupach 3–4-osobowych pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w dowolnej formie, np.: plakaty, prezentacja multimedialna. Po prezentacji powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem eksperta (nauczyciela lub eksperta zewnętrznego) w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i sporządzenie wspólnych przedsięwzięć. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia praktyczne wymagają stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako przedsiębiorca. Powinny być kształtowane umiejętności przestrzegania przepisów prawa obowiązującego w działalności gospodarczej, współpracy z innymi przedsiębiorstwami w branży. Należy także kształtować postawę samodzielności w podejmowaniu decyzji, odpowiedzialności za siebie i innych. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące marketingu.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 74

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10.1. Prowadzenie produkcji roślinnej Komputer z dostępem do internetu (jedno stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W dziale szczególnie zaleca się stosować metodę projektu, która sprzyja rozwijaniu kompetencji personalnych i społecznych, samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz rozpoznaniu wybranej tematyki w pogłębiony sposób. Formy organizacyjne Program należy realizować metodami aktywizującymi, w grupach 15-osobowych, stosując indywidualne i grupowe formy pracy. Ćwiczenia wykonywane w zespołach kilkuosobowych umożliwią kształtowanie umiejętności ponadzawodowych, takich jak: komunikowanie się, praca w grupie, dostrzeganie i rozwiązywanie problemów, podejmowanie decyzji, organizowanie i ocenianie własnej pracy. Program należy realizować w pracowni technicznej wyposażonej w odpowiednie środki dydaktyczne. Zajęcia można przeprowadzać zarówno w pracowniach szkolnych, jak i w warunkach terenowych. Wykorzystywanie pomocy dydaktycznych w procesie kształcenia ułatwi uczniom przyswojenie wiadomości o zjawiskach, współzależnościach i prawidłowościach zachodzących w przyrodzie, zachęci uczniów do aktywności oraz urozmaici prowadzenie zajęć. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie, przez cały czas realizacji programu, na podstawie wcześniej ustalonych kryteriów oceniania i wymagań programowych. Sprawdzanie osiągnięć powinno dostarczyć informacji nauczycielowi i uczniowi o zakresie i poziomie opanowania umiejętności określonych w celach kształcenia. Umiejętności praktyczne należy oceniać poprzez obserwację czynności ucznia podczas wykonywanych zadań. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

10.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy pszczelarza zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w pracowni produkcji pasiecznej; BHP(7)2 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy w pracowni produkcji pasiecznej;

Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

P

C

P

B

Materiał nauczania    

Anatomia i fizjologia zwierząt. Podstawy żywienia zwierząt. Podział pasz i ich charakterystyka. Potrzeby pokarmowe zwierząt.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 75

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej BHP(9)1 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza; BHP(9)2 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza; BHP(9)3 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza; R.4.2(1)1 omówić budowę i funkcjonowanie komórek, tkanek i narządów zwierzęcych; R.4.2(1)2 określić położenie poszczególnych narządów i układów; R.4.2(1)3 rozpoznać i zanalizować budowę poszczególnych narządów i układów na przykładzie wybranych zwierząt; R.4.2(3)1 wymienić gatunki zwierząt gospodarskich;

P

C

P

B

P

B

P

B

P

C

         

P

C

  

P

A

R.4.2(3)2. scharakteryzować gatunki zwierząt gospodarskich;

P

B

R.4.2(3)3 zidentyfikować gatunki zwierząt gospodarskich;

P

C

R.4.2(5)1 wyszczególniać i scharakteryzować składniki i rodzaje pasz;

P

B

R.4.2(5)2 wskazać czynniki decydujące o wartości pokarmowej pasz;

P

B

R.4.2(5)3 określić wartość pokarmową i normy spożycia poszczególnych pasz;

P

B

R.4.2(5)4 rozpoznać, ocenić i zastosować pasze w żywieniu zwierząt;

P

B

R.4.2(6)1 scharakteryzować procesy kiszenia i suszenia pasz;

P

C

R.4.2(6)2 zastosować różne sposoby konserwacji pasz;

P

C

R.4.2(6)3 zastosować różne rodzaje pasz w żywieniu zwierząt gospodarskich;

P

C

R.4.2(8)1 dobrać narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej;

P

B

P

C

P

C

R.4.2(8)2 zastosować narzędzia, urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej; R.4.2(8)3 zakonserwować urządzenia i maszyny do prac w produkcji zwierzęcej;

Preliminarz i bilans pasz. Przechowywanie pasz. Pielęgnacja i higiena zwierząt gospodarskich. Higiena pomieszczeń dla zwierząt. Higiena żywienia. Higiena transportu. Podstawy techniki. Mechanizacja produkcji zwierzęcej. Zapobieganie i zwalczanie chorób. Technologie chowu i hodowli wybranych zwierząt gospodarskich. Technologia produkcji wybranych produktów zwierzęcych. Popyt i podaż w rolnictwie. Przepisy prawa dotyczące sprzedaży bezpośredniej.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 76

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej R.4.2(9)1 obsłużyć maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej;

P

D

R.4.2(9)2 regulować maszyny i urządzenia stosowane w produkcji zwierzęcej;

P

D

R.4.2(9)3 obsłużyć maszyny i urządzenia stosowane w produkcji pszczelarskiej;

P

D

P

B

P

C

P

C

R.4.2(11)1 ocenić lokalizację i wymogi zoohigieniczne budynków inwentarskich;

P

C

R.4.2(11)2 ocenić higienę obejścia budynków inwentarskich;

P

C

P

C

P

B

R.4.2(10)1 scharakteryzować parametry higieny rozrodu, żywienia i pojenia zwierząt gospodarskich; R.4.2(10)2 zastosować parametry higieny rozrodu, żywienia i pojenia zwierząt gospodarskich; R.4.2(10)3 określić zasady udzielania pierwszej pomocy chorym zwierzętom;

R.4.2(11)3 zastosować dezynfekcję, dezynsekcję i deratyzację pomieszczeń inwentarskich; R.4.2(14)1 zdefiniować i określić przyczyny chorób zakaźnych, niezakaźnych i pasożytniczych; R.4.2(14)2 określić czynniki chorobotwórcze i drogi zakażenia;

P

C

R.4.2(14)3 zapobiec powstawaniu chorób zwierząt;

P

C

R.4.2(14)4 określić zasady udzielania pierwszej pomocy chorym zwierzętom;

P

C

R.4.2(17)1 scharakteryzować sposoby znakowania różnych gatunków zwierząt;

P

B

P

A

P

C

P

D

P

C

R.4.2(17)2 wymienić, określić i zanalizować obowiązujące sposoby oceny zwierząt hodowlanych; R.4.2(17)3 przeanalizować i wypełnić różne rodzaje dokumentacji hodowlanej; R.4.2(17)4 przygotować zwierzęta do pokazów, wystaw z zachowaniem zasad bhp przy transporcie zwierząt; R.4.2(18)1 ocenić jakość i przygotowanie produktów pochodzenia zwierzęcego do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi normami;

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 77

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej R.4.2(18)2 przeanalizować czynniki kształtujące podaż i popyt produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do sprzedaży; R.4.2(18)3 przygotować zwierzęta do sprzedaży zgodnie z obowiązującymi zasadami; R.4.2(19)1 ocenić skuteczność prowadzenia sprzedaży bezpośredniej produktów pochodzenia zwierzęcego; R.4.2(19)2 przestrzegać przepisów prawa dotyczące sprzedaży bezpośredniej zwierząt i produktów pochodzenia zwierzęcego.

PP

C

P

B

PP

C

P

C

Planowane zadania (ćwiczenia) Określanie zakresu prac związanych z wybraną produkcją zwierzęcą w przykładowym gospodarstwie rolnym, dobieranie maszyn, urządzeń i narzędzi stosowanych w produkcji zwierzęcej Wykonać określoną czynność z zachowaniem przepisów bhp i ppoż. Uczniowie losują zadania. Zadania powinny być wykonywane w grupach 2–3-osobowych pod kierunkiem wybranego lidera. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania formie wykonanego zadania. Po prezentacji powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem nauczyciela lub eksperta zewnętrznego w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Realizacja treści programowych zajęć powinna odbywać się w oparciu o instrukcje stanowiskowe. Uczniowie powinni indywidualnie realizować zadania zawodowe na określonych stanowiskach pracy. Wykorzystując już wcześniej zdobytą wiedzę z zakresu produkcji roślinnej i zwierzęcej, mogą uczestniczyć w pracach na rzecz gospodarstwa rolnego poprzez wykonywanie prac z zakresu produkcji roślinnej i zwierzęcej, opracowanie własnych programów, planowanie zagospodarowania przestrzennego obszarów gospodarstwa. Środki dydaktyczne Narzędzia, urządzenia i maszyny stosowane w gospodarstwie rolnym, linie produkcyjne, agregaty, próbki pasz soczystych, objętościowych suchych, treściwych, pochodzenia zwierzęcego, mieszanek pełnoporcjowych, koncentratów, premiksów, probiotyków, ziół. Normy żywienia zwierząt gospodarskich. Filmy dydaktyczne ilustrujące żywienie zwierząt gospodarskich. Atlas chorób zwierząt gospodarskich. Plansze i foliogramy przedstawiające wentylację pomieszczeń. Filmy dydaktyczne ilustrujące zachowanie higieny w pomieszczeniach inwentarskich oraz choroby zwierząt gospodarskich. Apteczka weterynaryjna. Sprzęt do pielęgnacji zwierząt. Zalecane metody dydaktyczne Uczeń w trakcie zajęć praktycznych powinien zapoznać się ze strukturą jednostki, rodzajem wykonywanych prac w zakresie rolnictwa. Program jednostki obejmuje zagadnienia związane z podejmowaniem i prowadzeniem działań na rzecz gospodarstwa rolnego. Rozpoczynając zajęcia, należy udzielić uczniom instruktażu wstępnego w zakresie przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy, a także umożliwić realizację zadań. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych podzielonych na zespoły 3–4-osobowe. Do wykonania ćwiczeń nauczyciel powinien przygotować teksty przewodnie. Uczniowie, korzystając z pytań prowadzących, arkuszy ćwiczeniowych w tekstach przewodnich, norm, aktów prawnych, literatury zawodowej i innych źródeł informacji, samodzielnie planują i wykonują ćwiczenia. Podczas realizacji programu uczniowie powinni opracować projekty w zakresie sporządzania preliminarza i bilansu pasz w gospodarstwie, zaproponować optymalne rozwiązania oraz określić

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 78

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10.2. Prowadzenie produkcji zwierzęcej koszty ich prowadzenia. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Umiejętności uczniów należy sprawdzać, obserwując ich pracę w czasie wykonywania zadań zawodowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na: analizowanie problemów gospodarstwa rolnego, wykonywanie podstawowych prac z zakresu produkcji roślinnej i zwierzęcej, opracowywanie planów zmierzających do poprawy stanu gospodarstwa. Obserwując pracę uczniów w czasie zajęć praktycznych, należy zwrócić uwagę na: zdyscyplinowanie i punktualność, odpowiedzialność za mienie powierzone na czas praktyki zawodowej, zainteresowanie wykonywaną pracą, współpracę w zespole podczas wykonywania określonych zadań zawodowych, kulturę osobistą i zawodową. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 79

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

11. Technika w rolnictwie 11.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie i w pszczelarstwie 11.2. Mechanizacja produkcji rolniczej i pszczelarskiej 11.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie i w pszczelarstwie Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

BHP(1)1 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej w gospodarstwie pasiecznym;

P

B

BHP(1)2 rozróżnić środki gaśnicze;

P

A

BHP(1)3 wyjaśnić pojęcie ergonomii;

P

A

P

C

 

P

C



P

C

P

C

 

P

C

P

C

P

C

P

C

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

BHP(4)1 dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związanych z wykonywaniem zadań zawodowych przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego; BHP(4)2 scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego; BHP(4)3 określić typowe choroby zawodowe występujące przy prowadzeniu gospodarstwa pasiecznego; BHP(5)1 rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy przy prowadzeniu pasieki; BHP(5)2 określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy przy prowadzeniu pasieki; BHP(6)1 zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące przy prowadzeniu pasieki; BHP(6)2 dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(6)3 ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy;

Materiał nauczania   

    

Bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie. Prawna ochrona pracy. Wymagania higieniczno-sanitarne i bezpieczeństwa pracy oraz bezpieczeństwa przeciwpożarowego w pszczelarstwie. Wentylacja i klimatyzacja pomieszczeń pracy. Czynniki szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne występujące w procesach pracy. Zasady kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Zabezpieczenie urządzeń napędowych. Bezpieczeństwo pracy podczas obsługiwania urządzeń elektrycznych. Środki ochrony indywidualnej i zbiorowej. Bezpieczeństwo pracy podczas obsługiwania urządzeń pod ciśnieniem. Zasady ochrony przeciwpożarowej. Zasady eksploatacji maszyn i urządzeń do prac stolarskich, pasiecznych i ogrodniczych. Zasady bezpieczeństwa podczas transportu oraz

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 80

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie i w pszczelarstwie BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy pszczelarza zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska w pracowni produkcji pasiecznej; BHP(7)2 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy w pracowni produkcji pasiecznej; BHP(8)1 zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych w pracowni produkcji pasiecznej; BHP(8)3 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych w pracowni produkcji pasiecznej; BHP(8)4 zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania; BHP(9)1 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza; BHP(9)2 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza; BHP(9)3 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych pszczelarza; BHP(10)1 powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych; BHP(10)2 zapobiec zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych pszczelarza; BHP(10)3 zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia; BHP(10)4 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia.

magazynowania materiałów i wyrobów pasiecznych. P

C

P

B

P

B

P

B

P

B

P

C

P

C

P

C

P

C

P

A

P

C

P

C

P

C

Planowane zadania (ćwiczenia) Dobieranie środków ochrony osobistej do rodzaju pracy Na podstawie otrzymanej karty pracy uczniowie dobierają środki ochrony osobistej do zaproponowanego zakresu prac na pasieczysku. Prace wykonują indywidualnie.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 81

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy w rolnictwie i w pszczelarstwie Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Treść zajęć praktycznych obejmuje zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania prac rolniczych, pasiecznych, kształtowania bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz bezpieczeństwa na stanowisku pracy. Podczas realizacji zajęć edukacyjnych należy zwrócić uwagę na obowiązki pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, znaczenie ochrony zdrowia w pracy zawodowej, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska oraz nieprawidłowości, które mogą wystąpić w procesie pracy. Środki dydaktyczne Plansze i foliogramy dotyczące zagrożeń na stanowiskach pracy, ilustracje i fotografie przedstawiające zagrożenia na stanowiskach pracy, film dydaktyczny na temat procedury postępowania w razie wypadków przy pracy, udzielania pierwszej pomocy w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia, ochrony środowiska na stanowiskach pracy, zagrożenia pożarowego, zachowania pracowników w przypadku powstania pożaru i w sytuacjach awarii technologicznych, Kodeks pracy, Polskie Normy i akty prawne dotyczące wymagań ergonomii, środki medyczne do nauki, udzielania pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia, typowy sprzęt gaśniczy, gaśnice, odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej, regulaminy i instrukcje dotyczące obsługi urządzeń stwarzających zagrożenie. Zalecane metody dydaktyczne Zaleca się, aby podczas realizacji programu nauczania stosować aktywizujące metody nauczania, w szczególności metodę inscenizacji, przypadku, dyskusję dydaktyczną, tekstu przewodniego oraz ćwiczenia praktyczne i gry symulacyjne z zastosowaniem środków ochrony osobistej i sprzętu gaśniczego. Formy organizacyjne Zajęcia powinny odbywać się w grupach do 15 osób, podzielonych na zespoły 2–3-osobowe. Podczas wykonywania ćwiczeń, uczeń powinien opanować umiejętności rozpoznawania i stosowania sprzętu oraz środków gaśniczych, wykonywania określonych czynności związanych z udzielaniem pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowiai życia. Konieczne jest uświadomienie uczniom, że ochrona człowieka w środowisku pracy jest zagadnieniem nadrzędnym. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się na podstawie określonych kryteriów oceniania. Do sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów można zastosować: sprawdziany ustne i pisemne, obserwację czynności uczniów podczas wykonywania ćwiczeń oraz testy osiągnięć szkolnych. Umiejętności praktyczne uczniów należy oceniać podczas obserwacji wykon ywanych ćwi cze ń z zadaniami praktycznymi. Obserwując czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń i dokonując oceny pracy, należy zwrócić uwagę na: wykonywanie zadań zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, udzielanie pierwszej pomocy w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia, stosowanie sprzętu przeciwpożarowego oraz środków gaśniczych. W ocenie osiągnięć ucznia po zakończeniu realizacji programu zajęć należy uwzględnić wyniki testu pisemnego, testu praktycznego oraz poziom wykonania ćwiczeń. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, Środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 82

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

11.2. Mechanizacja produkcji rolniczej i pszczelarskiej Poziom wymagań programowych

Kategoria taksonomiczna

PKZ(R.c)(1)1 ustalić zakres czynności kontrolno-obsługowych pojazdu;

P

B

PKZ(R.c)(1)2 zinterpretować wskazania przyrządów kontrolno-pomiarowych;

P

B

P

B

P

B

P

B

P

B

P

C

P

B

P

B

P

B

P

C

P

C

P

C

P

C

P

B

Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi:

PKZ(R.c)(1)3 wyjaśnić wpływ stanu technicznego pojazdu na bezpieczeństwo w ruchu drogowym; PKZ(R.c)(3)1 określić zasady kierowania pojazdami w ruchu drogowym; PKZ(R.c)(3)2 zinterpretować znaczenie nadawanych sygnałów drogowych; PKZ(R.c)(3)3 wyjaśnić konsekwencje zachowań innych uczestników ruchu drogowego; PKZ(R.c)(4)1 wyjaśnić zasady wykonywania czynności obsługi codziennej pojazdu; PKZ(R.c)(4)2 wyjaśnić przepisy prawne dotyczące obowiązku rejestracji pojazdu i obowiązkowych badań technicznych; PKZ(R.c)(4)3 wyjaśnić zasady organizacji miejsca pracy kierowcy zgodnie z zasadami ergonomii; PKZ(R.c)(4)4 wyjaśnić zasady prowadzenia pojazdów w różnych warunkach drogowych; PKZ(R.c)(4)5 wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu wewnętrznego; PKZ(R.c)(4)6 wyjaśnić zasady przeprowadzania egzaminu państwowego w różnych warunkach drogowych; PKZ(R.c)(4)7 wyjaśnić procedury wydawania i cofania uprawnień do kierowania pojazdami; PKZ(R.d)(1)1 dobrać i wyregulować maszyny i narzędzia do upraw rolniczych; PKZ(R.d)(1)2 określić budowę maszyn i narzędzi do upraw rolniczych;

Materiał nauczania – – – – – –

Mechanizacja produkcji pszczelarskiej. Mechanizacja produkcji rolniczej. Przepisy ruchu drogowego. Zabiegi uprawowe. Melioracje. Ochrona roślin.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 83

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.2. Mechanizacja produkcji rolniczej i pszczelarskiej PKZ(R.d)(1)3 określić podstawowe zasady obsługi maszyn i urządzeń w pomieszczeniach gospodarskich; PKZ(R.d)(1)4 objaśnić i obsłużyć urządzenia techniczne stosowane w produkcji pasiecznej; PKZ(R.d)(1)5 scharakteryzować sprzęt transportowy stosowany w pasiece;

P

B

P

C

P

C

PKZ(R.d)(2)1 rozróżnić podstawowe części maszyn, urządzeń;

P

B

PKZ(R.d)(2)2 scharakteryzować układy mechaniczne maszyn;

P

C

P

C

P

A

PKZ(R.d)(3)2 określić właściwości i zastosowanie materiałów;

P

C

PKZ(R.d)(3)3 rozróżnić rodzaje korozji;

P

A

PKZ(R.d)(3)4 zastosować różne metody ochrony metali przed korozją.

P

C

PKZ(R.d)(2)3 określić zasady obsługi technicznej pomp, sprężarek i układów hydraulicznych; PKZ(R.d)(3)1 rozróżnić podstawowe materiały stosowane w technice rolniczej;

Planowane zadania (ćwiczenia) Zaplanować, przygotować sprzęt do przeprowadzenia wybranych zabiegów agrotechnicznych zgodnie z przepisami bhp, przeprowadzić zabieg agrotechniczny Nauczyciel dzieli grupę na zespoły 2–3-osobowe i przydziela zadania. Lider zespołu przypomina zasady bhp i ppoż w postępowaniu ze sprzętem rolniczym. Uczniowie wykonują przydzielone zadanie. Zapisują w karcie oceny pracy. W trakcie ćwiczeń należy zwrócić uwagę na właściwy dobór sprzętu rolniczego, umiejętność posługiwania się nim oraz dokładność wykonywania zabiegów agrotechnicznych. Po wykonaniu każdego ćwiczenia uczniowie powinni samodzielnie sprawdzić i ocenić prawidłowość wykonania zabiegów agrotechnicznych oraz zapisów w kartach pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Program zajęć praktycznych obejmuje treści dotyczące zagadnień związanych z posługiwaniem się sprzętem do produkcji rolniczej i pasiecznej. Poznanie układó w , maszyn i urządzeń rolniczych, pasiecznych. Istotne jest opanowanie przez ucznia umiejętności operowania podstawowymi pojęciami z zakresu techniki rolniczej. Zaleca się, aby w trakcie realizacji programu nauczania rozszerzać w miarę potrzeb te zagadnienia, które dotyczą bezpośrednio zawodu pszczelarza. Dla ułatwienia zrozumienia realizowanych treści, wskazane jest prezentowanie filmów dydaktycznych oraz organizowanie wycieczek do wielkotowarowych gospodarstw pasiecznych, których celem będzie poznanie maszyn i urządzeń w pszczelarstwie, stosowanie ich zgodnie z przepisami ruchu drogowego i bhp. Środki dydaktyczne Film dydaktyczny: rodzaje orek, agregatownie maszyn w uprawie polowej, urządzenia melioracyjne, wpływ melioracji na środowisko naturalne, opryskiwacz belkowy, rozsiewacz nawozów,

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 84

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11.2. Mechanizacja produkcji rolniczej i pszczelarskiej agregat uprawowy. Zalecane metody dydaktyczne W procesie dydaktycznym zaleca się stosować następujące metody: wykład informacyjny, dyskusja dydaktyczna, pokaz z instruktażem, metoda projektu, tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych. Szczególnie wskazana jest metoda projektu do planowania własnych rozwiązań w zakresie organizacji wybranej produkcji zwierzęcej. Zajęcia dydaktyczne należy prowadzić w pracowni wyposażonej w sprzęt zootechniczny, literaturę zawodową i normy. Pracownia powinna być również wyposażona w stanowiska komputerowe z edytorami tekstu i arkuszami kalkulacyjnymi. Formy organizacyjne Każdy uczeń powinien mieć możliwość samodzielnego posługiwania się sprzętem rolniczym, stosowanym przy wykonywaniu zabiegów agrotechnicznych. Ćwiczenia w terenie należy prowadzić w grupach do 15 osób, podzielonych na zespoły 3–4-osobowe. Zgodnie z zasadą stopniowania trudności, kolejne zadania powinny być coraz trudniejsze. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się przez cały czas realizacji zajęć praktycznych na podstawie ustalonych kryteriów oceniania. Do sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów proponuje się stosować: obserwację czynności ucznia podczas wykonywania ćwiczeń. W procesie oceniania należy zwrócić uwagę na: przygotowanie i posługiwanie się sprzętem rolniczym, pszczelarskim, wykonywanie zabiegów melioracyjnych, przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prowadzonych działań. Kontrolę poprawności wykonania ćwiczeń należy prowadzić w trakcie i po ich wykonaniu. W końcowej ocenie osiągnięć uczniów należy uwzględnić poziom wykonania ćwiczeń, sposób opracowania wyników pomiarów oraz wykonanie i prezentację projektów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia.

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 85

Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

ZAŁĄCZNIKI ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU PSZCZELARZ ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH ZAŁĄCZNIK 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU PSZCZELARZ ZAŁĄCZNIK 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU PSZCZELARZ ZAŁĄCZNIK 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU PSZCZELARZ ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Efekty kształcenia Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG) PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej;

Program nauczania dla zawodu pszczelarz 612302 o strukturze przedmiotowej 86