Receptura płynnych postaci leków

SAVE OFFLINE

RECEPTURA PŁYNNYCH POSTACI LEKU MIESZANKI – Mixturae ZAWIESINY – Suspensiones EMULSJE – Emulsiones

MIESZANKI Mixturae 



    

Płynne postaci leku przeznaczone do użytku wewnętrznego, zapisywane zwykle w ilości 60,0-250,0 g Od roztworów różnią się tym, że poza rozpuszczonymi substancjami stałymi zawierają także leki płynne: napary, intrakty, syropy, odwary, nalewki Dawkowane przez pacjenta łyżką (15 g) lub łyżeczką (5 g) Mogą zawierać leki należące do wykazów środków słabo lub silnie działających, czasami bardzo silnie działających Ze względu na różny skład mogą być klarowne, opalizujące lub mętne Nie tracą właściwości chemicznych i leczniczych przez okres 7 dni Jeżeli w skład mieszanki wchodzą nalewki i intrakty, należy w Signatura zaznaczyć, aby wstrząsnąć przed użyciem w celu zapewnienia homogeniczności mieszanki

MIESZANKI Mixturae W skład mieszanek mogą wchodzić:  Roztwory wodne (Solutiones aquosae)  Roztwory spirytusowe (Solutiones spirituosae)  Nalewki (Tincturae)  Intrakty (Intracta)  Napary, odwary (Infusa, Decocta)  Soki roślinne (Succi)  Wyciągi (płynne, suche) (Extracta fluida, Extracta sicca)  Wody aromatyczne (Aquae aromaticae)  Syropy (Sirupi)

W przeciwieństwie do kropli mieszanki prawie zawsze zawierają dodatek środków poprawiających smak i zapach (Corrigentia): syropów, wód aromatycznych, nalewek, wyciągów. Często pełnią one również rolę leku wspomagającego

MIESZANKI Mixturae W skład mieszanki wchodzą: Basis – środek głównie działający Adjuvans – środek wspomagający Corrigens – środek poprawiający smak, zapach lub wygląd leku Vehiculum – rozpuszczalnik (Aqua purificata), woda miętowa, woda koprowa (dzieci)

MIESZANKI Rp. Mixtura Expectorans

100,0

skład Extr. Ipecacuanhae 0,25 Liquor Ammoni anisati 2,5 Sirupus Thymi 10,0

Mixturae - przykłady Mixtura Pepsini R.P. Rp. Pepsini 2,5 Ac. hydrochlorici 10% 1,0 Aurantii tinct. 2,0 Aquae ad 100,0 M.F. mixt. D.S. 3x dziennie łyżkę

Rp. Pepsini 1,0 Ac. hydrochlorici 10% 1,0 Sir. simplicis 10,0 Aquae ad 100,0 M.F. mixt. D.S. 3x dziennie łyżkę

Uwaga! W mieszance pepsynowej ogólne stężenie kwasu solnego w leku nie może przekroczyć 0,5% - przy wyższych stężeniach następuje inaktywacja pepsyny Z pepsyną są niezgodne wszystkie substancje zawierające spirytus. Jedynym wyjątkiem jest nalewka z pomarańczy gorzkiej (Aurantii amari tinctura)

Mixtura nervina R.P. Rp.

Mixturae nervinae 100,0 Skład mikstury: Rp. Kalii bromidi 4,0 Natrii bromidi 2,0 Ammonii bromidi 2,0 Aquae dest. ad 100,0 M.f.mixt. Działanie: Sedativum. Dawkowanie: łączna dobowa dawka bromków nie powinna przekraczać 1,0

Mixturae – przykłady Rp. T-rae Valerianae 20,0 Hydroxyzini sir. 100,0 Neospasmini sir. 120,0 Aq. destil. ad 300,0 M.f. mixt.

Działanie: Sedativum

Rp. T-rae Adonidis vernalis 15,0 T-rae Valerianae 10,0 Neospasmini sir. 30,0 Aq.destil. ad 200,0 M.f.mixt.

Działanie: Cardiacum, sedativum

Mixturae – przykłady Rp.

Codeini phosphatis 0,2 Sirupi Pini compositi 100,0 Neospasmini sirupi 130,0 Aquae dest. ad 250,0 M.f.mixt. D.S. 2 x 10 ml Uwaga! Sirupus Pini Compositus (Syrop sosnowy złożony) zawiera w swoim składzie fosforan kodeiny w ilości 0,05 na 100,0 syropu

Mixturae – przykłady

Rp. Sol. Kalii iodidi 4,0/140,0 Natrii hydrocarbonatis 3,0 Althaeae sir. 80,0 M.f.mixt. D.S. 3 x dziennie po łyżce Działanie: Expectorans

Mixturae – przykłady Rp. Mixt. Nervinae 40,0 Phenobarbitali natrici 0,15 Convallariae maialis tinct. Crataegi tinct. Valerianae tinct. Adonidis vern. tinct. aa 5,0 Neospasmini 100,0 M.f.mixt. D.S. 2 x dziennie łyżkę Działanie: Sedativum, Cardiacum. Uwaga! Potencjalna możliwość wystąpienia niezgodności między fenobarbitalem sodowym a bromkiem amonu zawartym w Mixt. Nervina

ZAWIESINY Suspensiones 

 



Płynne postaci leku stanowiące układ równomiernie rozproszonej, sproszkowanej stałej substancji leczniczej i cieczy rozpraszającej, zawierającej substancje pomocnicze. Mogą być stosowane jako postać przeznaczona do użytku wewnętrznego, jak i zewnętrznego Zawiesiny mogą zawierać dodatek substancji zwiększających lepkość – ułatwiających równomierne zawieszenie fazy stałej (najczęściej gumy arabskiej) Substancje pomocnicze użyte do sporządzenia zawiesin, zwiększające lepkość fazy rozpraszającej oraz poprawiające smak i zapach, nie powinny osłabiać trwałości i dostępności biologicznej substancji leczniczej

Zawiesiny do użytku wewnętrznego Suspensiones ad usum internum 



Sporządzenie ich ma na celu podanie nierozpuszczalnej w wodzie substancji w płynnej postaci leku, a także zamaskowanie przykrego smaku substancji, zwiększenie jej trwałości w czasie przechowywania lub uzyskanie przedłużonego działania Postać leku lepiej tolerowana przez chorych, zwłaszcza dzieci i osoby starsze

Suspensiones pro usu interno – substancje zwiększające lepkość 

Gummi arabicum (Guma arabska) – stężenie 33% (można przepisać kleik z gumy arabskiej Mucilago gummi arabici o stęż. gumy arabskiej 33% jako fazę płynną leku)



Methylcellulosum (Metyloceluloza) – stężenie 2%



Gelatina (Żelatyna) – stężenie 4% (obecnie niedostępna)

Zawiesiny do użytku wewnętrznego nie powinny zawierać substancji silnie i bardzo silnie działających w postaci fazy rozproszonej ze względu na ryzyko niejednorodności dawki. Dopuszczalna jest natomiast obecność tych substancji, jeśli występują w leku w postaci roztworu

Suspensiones ad usum internum Rp.

Calcii carbonatis 4,0 Magnesii oxidi 2,0 Gummi arab. Mucil. 10,0 Aquae ad 50,0 M.f.suspensio D.S. 4 x dziennie łyżeczkę Zmieszać przed użyciem! Działanie: Antacida

Suspensiones ad usum internum Rp. Anaesthesini 2,5 Mucil. Gummi arabici ad 50,0 M.f.susp. ad usum internum D.S. 1 łyżeczka doustnie co 6 godzin Anestezyna (benzokaina) – stosowana p.o. w dawkach 0,25 – 0,5

Rp. Tannini albuminatis 0,5 Sir. simplicis 20,0 M.D.S. 4 x dziennie łyżeczkę Zmieszać przed użyciem!

Przyszłość zawiesin do użytku wewnętrznego? Gotowe płynne mieszaniny do sporządzania zawiesin doustnych ze stałych postaci leku (tabletek, kapsułek) ORA  ORA-PLUS - preparat zagęszczający (zawieszający)  ORA-SWEET – preparat poprawiający smak  ORA-SWEET SF – preparat poprawiający smak bez cukru  ORA-BLEND – preparat zagęszczający i poprawiający smak Umożliwiają stworzenie stabilnej zawiesiny o odpowiedniej konsystencji, smaku i zapachu z wykorzystaniem stałych postaci leku, np. tabletek z kaptorpilem. Niestety, dotychczas nie rozpowszechnione w Polsce (na razie stosowane są w recepturze szpitalnej)

Suspensiones pro usu externo Zawiesiny do użytku zewnętrznego (pudry płynne) Zawierają nawet do 50% cząstek stałych w roztworach wodnych, glicerolowych lub rzadziej olejowych  Mogą mieć konsystenecję płynną do konsystencji dosyć gęstej papki  Substancje lecznicze wchodzące w skład zawiesin mają działanie  Wysuszające, np. talk, tlenek cynku, skrobia  Chłodzące i dezynfekujące ,np. mentol, metenamina  Ściągające, np. zasadowy galusan bizmutawy (dermatol), tanina  Miejscowo znieczulające, np. benzokaina 

Suspensiones ad usum externum Rp.

Mentholi 0,05 Zinci oxidi Talci aa 10,0 Glyceroli 5,0 1% Sol. Acidi borici ad 50,0 M.D.S. Puder płynny

Popularne zawiesiny do pędzlowania jamy ustnej Rp. Boracis 4,0 Anaesthesini 1,0 Glycerini ad 30,0 M.f. suspensio D.S. Do pędzlowania jamy ustnej

Rp. Aphtin 20% tj. 20% roztwór boraksu w glicerynie

Suspensiones ad usum externum Rp. Hydrocortisoni 0,5 Bismuthi subgallatis 12,5 Mucil. Gummi arabici ad 500,0 M.f.susp. D.S. Wlew doodbytniczy Rp. Ichtyoli 3,0 Zinci oxydi 30,0 Rapae olei ad 100,0 M.f.suspensio

Suspensiones ad usum externum Aqua cosmetica Kummerfeldi Rp. Camphorae Gummi arabicae aa 6,0 Sulfuris ppti 25,0 Aquae Calcis ad 200,0 M.D.S. Do smarowania Rp.

Camphorae Sulfuris ppti Glycerini aa 5,0 Zinci oxydi 30,0 Aq. Calcis ad 100,0 M.f.susp. D.S. Do smarowania

EMULSJE Emulsiones Układy składające się z dwóch ciekłych, niemieszających się faz, z których jedna jest rozproszona w drugiej, a cały układ stabilizuje emulgator  Powstają podczas procesu emulgowania, który polega na mechanicznym rozproszeniu faz.  Emulgator – substancja powierzchniowo czynna, mająca zdolność gromadzenia się na granicy faz. Zmniejsza napięcie powierzchniowe emulsji ułatwiając jej sporządzenie oraz zwiększa jej trwałość. 

Podział emulsji w zależności od fazy rozpraszającej i rozproszonej:  Woda w oleju (W/O), w których faza wodna jest rozproszona w fazie olejowej  Olej w wodzie (O/W), w których faza olejowa jest rozproszona w fazie wodnej Emulgatory: Cholesterol, alkohol cetylowy i stearylowy, lecytyny, żelatyna, kazeina, guma arabska, agar, tragakanta, pektyna, metyloceluloza, karboksymetyloceluloza, bentonit, kompozycje polisorbatów (Tween) z estrami sorbitanu (Span), lanolina

Zasady zapisywania emulsji do użytku wewnętrznego Podać nazwy łacińskie substancji leczniczych (w dopełniaczu)  Określić dawki jednorazowe substancji czynnych  Najczęstszym emulgatorem jest metyloceluloza lub guma arabska . Nie ma obowiązku pisania ilości emulgatora, wystarczy napisać q.s. Farmaceuta sam określi ilość emulgatora.  Sporządza się najczęściej w ilości 50-250 g  Dawkuje się miarami domowymi (łyżka stołowa – 15g, deserowa- 10g lub łyżeczka do herbaty- 5g)  W sygnaturze należy określić dawkowanie 

Emulsje do użytku wewnętrznego Emulsiones ad usum internum Rp. Ricini olei 20,0 Gummi arabici 10,0 Saccharini 0,005 Menthae pip. Olei gtt. II Aquae ad 100,0 M.f. emulsio D.S. 1 łyżkę raz dziennie

Emulsje do użytku zewnętrznego Emulsiones ad usum externum Rp.

Lini olei Aquae Calcis aa 10,0 M.D.S. do smarowania Zmieszać przed użyciem Jest to mazidło wapienne – Linimentum Calcis – używane dawniej przeciw oparzeniom słonecznym Rp. Alumini acetici sol.0,5 0,1% Sol. Epinephrini 0,5 Lanolini anhydr. 1,0 Paraffini liq. 15,0 M.D.S. Krople do nosa