Dubow Charles - Niewierność

SAVE OFFLINE

Charles Dubow

NIEWIERNOŚĆ Tłumaczyła Małgorzata Hesko-Kołodzińska

Dla Melindy

Osoby i zdarzenia opisane w powieści zostały przeze mnie wymyślone.

E cosi desio me mena (I tak ponosi mnie pożądanie) Petrarka Wielcy kochankowie spoczywają w piekle... John Crowe Ransom

PROLOG Poeta A.E. Housman pisał o ”krainie utraconej radości” i o tym, że nigdy nie zdoła powrócić tam, gdzie niegdyś zaznał dużo szczęścia. W młodości podzielałem to przekonanie, gdyż ze względu na brak doświadczenia nie byłem świadomy jego banalności. Młodzi niezmiennie darzą miłością swoją młodość i nie potrafią wyobrazić sobie życia po trzydziestce. Pogląd, że przeszłość jest bardziej idylliczna, to jednak absurd. Pamiętamy wyłącznie naszą niewinność, fizyczną sprawność, pożądanie. Wielu ludzi tkwi w okowach przeszłości i nie umie spojrzeć w przyszłość pogodnie czy choćby obiektywnie, gdyż nie tylko w nią nie wierzą, ale tak naprawdę nie wierzą i w siebie. To nie powstrzymuje nas od przyglądania się wspomnieniom przez różowe okulary. Niektóre ze wspomnień błyszczą jaśniej niż inne - może naprawdę były ważniejsze, a może my sami nadaliśmy im większe znaczenie. Wakacje zlewają się w jedno, podobnie jak burze śnieżne, kąpiele w oceanie, miłosne zbliżenia, wielki smutek, chwile, gdy w dzieciństwie trzymaliśmy rodziców za ręce. Sporo jednak zapominamy. Sam zapomniałem tyle imion, twarzy, błyskotliwych rozmów, dni, tygodni i miesięcy, rzeczy, które przysięgałem pamiętać. Aby wypełnić luki, łączę zatem rozmaite wersje lub wszystko zmyślam. Czy to się przydarzyło mnie, czy komuś innemu? Czy to ja złamałem nogę podczas jazdy na nartach w Lech? Czy ja uciekałem przed carabinieri po pijackiej nocy w Wenecji? Bywa, że miejsca i czyny, które wydają się realne, wcale takie nie są, gdyż narodziły się wyłącznie z wrażeń, jakie wywarła opowiedziana niegdyś historia, i podświadomie wplotły się w strukturę naszego życia. Po jakimś czasie wszystko staje się prawdą.

LATO

ROZDZIAŁ PIERWSZY Jest jedenasta rano, pociąg z łoskotem mija przydomowe podwórka. Tu i tam migają rozstawione w ogrodzie baseny, porzucone na werandzie meble, rdzewiejące rowery, wyschnięte trawniki. Uwiązane psy szczekają. Niebo jest bladoniebieskie, upały wczesnego lata dopiero się zaczną. Pociąg przystaje mniej więcej co kwadrans, więcej ludzi wsiada, niż wysiada. Wycieczkowicze szukają wolnych miejsc w zatłoczonym, hałaśliwym, jaskrawo oświetlonym pociągu. Taszczą ze sobą torby pełne kremów z filtrem, butelek wody, kanapek i czasopism. Tasiemki kostiumów kąpielowych pod strojami kobiet tryskają kolorami. Młodzi, wytatuowani, muskularni mężczyźni ze słuchawkami iPodów w uszach i ręcznikami na ramionach, w bejsbolowych czapkach tyłem na przód, szortach i klapkach, gotowi są na sobotę na plaży. Wśród pasażerów znajduje się Claire, lecz nie jest jedną z nich. Mnie tam nie ma, jeszcze się nie znamy, jednak mogę ją sobie wyobrazić. Kiedy zamykam oczy, wciąż mam w pamięci dźwięk jej głosu i sposób chodzenia. Jest młoda, ponętna, pędzi ku przeznaczeniu, które na zawsze odmieni życie jej oraz moje. Kuli się pod oknem, próbuje skupić uwagę na książce, ale odkłada ją co kilka minut, by popatrzeć na zmieniający się krajobraz. Przez telepanie pociągu chce się jej spać. Podróż zaczyna się jej dłużyć i Claire niecierpliwi się, że jeszcze nie dotarła na miejsce. W myślach próbuje zmusić maszynistę do szybszej jazdy. Plecak, ten, który zabrała na wyprawę po Europie, leży obok, a ona ma nadzieję, że nikt nie poprosi, by go zabrała. Wie, że jest zbyt duży, całkiem jakby postanowiła zostać na tydzień czy nawet na miesiąc, nie na jedną noc. Jej współlokatorka pojechała w delegację ze wspólną torbą na kółkach. Claire otwiera książkę i próbuje skoncentrować się na treści, ale bez skutku. Nie dlatego, że to zła książka, Claire od dawna chciała ją przeczytać, lubi autora. Może poczyta na plaży, jeśli znajdzie chwilę. Konduktor sprawdza bilety. Ma gęste rudawe wąsy, zniszczoną błękitną koszulę z krótkimi rękawami i okrągłą granatową czapkę. Setki razy pokonywał tę trasę.

- Speonk - mówi nosowym głosem, przeciągając ostatnią sylabę. - Następna stacja Spe-onnnk. Claire zagląda do rozkładu, który trzyma w ręce. Jeszcze tylko kilka stacji. W Westhampton z pociągu wysiadają niewielkie grupki wycieczkowiczów. Na niektórych oczekują samochody przyjaciół. Jedni przybijają sobie piątki, śmieją się, inni zbierają bagaże na zalanym słońcem parkingu, przyciskając telefony komórkowe do uszu. Ich przygoda właśnie się rozpoczęła. Claire wsuwa rozkład z powrotem do kieszeni. Dotrze na miejsce dopiero za trzydzieści osiem minut. Clive już czeka na stacji. Powiedział, żeby skręciła w lewo, gdy wysiądzie, tam się spotkają. Clive to wysoki, jasnowłosy Anglik w drogiej koszuli wyrzuconej na szorty, w których jeszcze nigdy go nie widziała. Jest mocno opalony. Minął dopiero tydzień od ich ostatniego spotkania, ale Clive wygląda tak, jakby spędził tu całe życie. Szyte na miarę garnitury, które zazwyczaj nosi, wydają się należeć do innego człowieka. Pochyla się, żeby cmoknąć ją w policzek i wziąć od niej plecak. - Właściwie to na jak długo zamierzasz się zatrzymać? - pyta z uśmiechem. - Wiedziałam, że to powiesz. - Claire marszczy nos. - Nie panikuj, Dana wzięła lepszą torbę. Clive śmieje się beztrosko i rusza przed siebie. - Tam parkuję - mówi. - Pomyślałem, że najpierw pokażę ci dom, a potem wszyscy razem zjemy lunch. Wzmianka o innych ją zdumiewa, ale Claire stara się tego nie okazywać. - Przyjedź na weekend - powiedział wcześniej, przytulając policzek do jej ramienia. -

Bardzo bym chciał. Będzie spokojnie, tylko my dwoje. Spodoba ci się, zobaczysz. Clive otwiera drzwi dwuosobowego auta i rzuca jej plecak za fotele. Claire ani trochę nie zna się na samochodach, ale to jasne, że ten nie należy do tanich. Dach jest opuszczony, a pachnąca skóra przyjemnie rozgrzewa jej nagie uda. Chociaż Clive jest starszy od niej, ma w sobie młodzieńczość charakterystyczną dla zatwardziałych kawalerów. Nawet w trakcie przejażdżki z kobietą takich jak on cechuje całkowita swoboda, gdyż nie są zainteresowani niczym poza własnymi zachciankami. Gdy go poznała na przyjęciu w lofcie w Tribece, skąd trafili do restauracji i potem do łóżka, skojarzył się jej z chłopcem, który przyjechał na święta do domu i próbuje zaznać jak najwięcej rozrywek przed powrotem do szkoły. - Kogo jeszcze zaprosiłeś? - Nie chciała, żeby to zabrzmiało jak oskarżenie. - Och, tylko resztę mojego haremu. - Puszcza do niej oczko i kładzie rękę na jej udzie. - Nie przejmuj się, to klienci. Sami się wprosili, i to w ostatniej chwili, nie mogłem odmówić. Nie wypadało. Jadą wzdłuż wysokich zielonych krzewów, za którymi co jakiś czas migają fragmenty dużych budynków. Robotnicy, Meksykanie lub Gwatemalczycy, uwijają się jak w ukropie, strzygą trawę, przycinają gałęzie, czyszczą baseny, grabią żwir. Ich sfatygowane furgonetki stoją grzecznie przy głównej drodze. Na ulicy nie brak biegaczy obu płci ani rowerzystów, jest też niania z wózkiem czy nawet dwie. Promienie słońca migoczą wśród liści. Cały świat wydaje się zadbany, przesycony zielenią i skryty. Skręcają na żwirowany podjazd okolony świeżo zasadzonymi drzewkami. - Nawet nie wiesz, jak długo trzeba było czekać, aż skończą ten cholerny dom - mówi Clive. - Prawie udusiłem wykonawcę, kiedy powiedział, że nie zdążą na Dzień Pamięci. Basen zrobili dopiero w zeszłym tygodniu, wyobrażasz sobie? A przecież kupiłem dom ponad rok temu. Niektórzy to mają tupet.

Podjeżdżają pod sam budynek, nowoczesny i biały. Stoją przed nim samochody: range rover i dwa mercedesy. Claire nigdy w życiu nie widziała równie zielonej trawy. Clive bierze plecak, wpuszcza Claire do środka i prowadzi ją do dużego ciemnego pokoju o bardzo wysokim suficie. Jedną ze ścian zdominował kominek, drugą nowoczesny obraz. Claire rozpoznaje artystę, tej wiosny była na jego wystawie. - Podoba ci się? - pyta Clive. - Nie moja działka. Nie mam bladego pojęcia o sztuce, ale dekorator wnętrz powiedział, że tu trzeba ekstraobrazu, więc go kupiłem. Sufit ma chyba z dziesięć metrów wysokości. Właściwie brak tu mebli, jest tylko długa, biała, obita skórą kanapa i kilka kartonowych pudeł w kącie. - Reszta powinna dotrzeć w przyszłym tygodniu - mówi Clive. - Na razie rozbiliśmy tu obozowisko. Chodź, to cię oprowadzę. Kładzie plecak na podłodze i oprowadza ją po domu. Pokazuje jej jadalnię, kuchnię, pokój telewizyjny i pokój gier, w którym stoi stół do bilarda, piłkarzyki, stół do ping-ponga i elektroniczny pinball. W każdym pomieszczeniu zamontowano szeroki, płaski telewizor. - Typowy facet - mówi Claire, świadoma, że właśnie to pragnie usłyszeć Clive. - Nie chce ci się umeblować nowego domu, za to masz wszystkie zabawki. Clive’owi to pochlebia, więc się uśmiecha. - Pokażę ci twój pokój. Wracają, skąd przyszli, a on niesie jej plecak do największej sypialni. Łóżko jest rozbabrane, przewrócone buty walają się po podłodze, ubrania wiszą na oparciu krzesła, a laptop na biurku otwarty jest na stronie Bloomberga. Czasopisma i telefony komórkowe leżą na nocnym stoliku. Na szafce stoi zdjęcie Clive’a z nartami i drugie z młodą kobietą, chyba na jachcie. Nawet z tej odległości Claire zauważa, że dziewczyna nie ma stanika. - Przepraszam za bałagan, nie zdążyłem posprzątać. Chyba ci to nie przeszkadza? -

Nie czekając na odpowiedź, odwraca się i ją całuje. - Bardzo się cieszę, że przyjechałaś. - Ja też - mówi ona i też go całuje. Chce jej się siusiu, do tego po długiej jeździe jest zgrzana i czuje się skrępowana. Clive kładzie rękę na jej piersi, Claire nie protestuje. Lubi jego dotyk, podoba się jej, że Clive pachnie skórą i piachem i że jest Anglikiem. Wyobraża sobie, że zniewala ją angielski książę z czasów regencji. Jego dłoń wędruje pod bluzkę Claire, jej sutki twardnieją. Nie chce mu przerywać i dochodzi do wniosku, że poczeka, zresztą błyskawicznie jest po wszystkim. Nawet nie ściągnął z niej bluzki, sam też nie zdjął koszuli. Majtki Claire plączą się wokół jej kostki. Siada na łóżku, podczas gdy Clive myje się w łazience. - Właśnie ochrzciliśmy sypialnię! - woła do niej. Niezaspokojona, gapi się na swoje nagie uda i czarne włosy łonowe i jakoś jej głupio. Clive szybko wraca. - No to przywitajmy się z resztą, dobrze? - Za chwilkę. Claire idzie do łazienki. Trzyma w rękach majtki i szorty, nie było sensu z powrotem ich wkładać. Łazienka jest duża, wyłożona marmurem, ręczniki dekadencko miękkie. Zamontowano tu dwie umywalki, bidet oraz prysznic z mnóstwem głowic ze lśniącej stali, które pewnie kosztowały tyle, ile wynosi miesięczna pensja Claire. I tutaj nie zabrakło telewizora, jest ukryty za lustrem. Claire opłukuje twarz wodą, niezadowolona, że nie wzięła przyborów kosmetycznych. Nie ma ani szczotki do włosów, ani szminki. - No chodź! - krzyczy Clive. - Umieram z głodu. Claire wychodzi z łazienki. - Wyglądasz cudownie, skarbie. Jeszcze jeden numerek? - Clive kołysze biodrami, mruga i cmoka ją w policzek. - Pomyślałem, że będziesz miała ochotę. - Podaje jej kieliszek

szampana niczym nagrodę, sam trzyma drugi. - Nie chcę za bardzo się spóźnić. Mieli przewagę na starcie. Przy basenie natykają się na dwie inne pary. Kobiety leżą na szezlongach, a mężczyźni siedzą przy stoliku, na którym stoi wiaderko z szampanem. Zrobiło się bardzo gorąco i Claire mruży oczy w słońcu. Clive przedstawia ją Derekowi i blondynce, która nie raczy wstać. Chyba ma na imię Irina, ale Claire nie jest pewna, czy dobrze usłyszała. Szuka na jej palcu obrączki i nie znajduje. Kobieta jest wysoka i wysportowana, mówi z akcentem, którego Claire nie rozpoznaje. Derek jest krępym Anglikiem w czerwonej koszulce z logo Manchester United. Na przegubie ma duży, inkrustowany brylantami zegarek. Derek właśnie opowiada zabawną historyjkę i jest niezadowolony, że mu przerwano. Druga para to małżeństwo. - Larry - przedstawia się korpulentny, łysiejący mężczyzna w okularach. - A to moja żona Jodie. Jodie uśmiecha się do Claire, leniwie odwracając głowę, żeby poddać nową znajomą inspekcji. I ona ma na przegubie kosztowny zegarek, a do tego kilka imponujących pierścionków na palcach. Wszyscy tu noszą drogie zegarki, poza Claire, która nie nosi żadnego. Jodie ma około czterdziestki i jędrny, umięśniony brzuch, opięty pomarańczowym bikini. Jej biust wygląda zbyt dobrze, by mógł być naturalny. - Gdzie się poznaliście? - pyta Jodie, upijając łyk szampana. Claire zauważa, że paznokcie u rąk i stóp Jodie mają kolor starego złota. Żyły na jej stopach i przedramionach bardzo rzucają się w oczy. - Na przyjęciu w Nowym Jorku, parę tygodni temu - odpowiada. - To była... - To była miłość od pierwszego wejrzenia, prawda, skarbie? - wtrąca Clive ze śmiechem i obejmuje ją w talii.

- Mów za siebie - mówi Claire żartobliwie. - Przystojnych angielskich menedżerów funduszy hedgingowych jest ostatnio na pęczki. Jodie się uśmiecha. Już to przerabiała, zna inne jego kobiety. Clive pęka z dumy.

- No dobrze, moi mili - oznajmia. - Nie mam w domu nic do jedzenia, a nawet gdybym miał, to i tak marny kucharz ze mnie, więc zarezerwowałem nam stolik. Dopijemy i idziemy. Lunch ciągnie się przez większość popołudnia. Pojawia się kawior, a potem grillowany homar i jeszcze więcej wina, wszystko na koszt Clive’a. - Ja stawiam - oznajmił, kiedy usiedli. - Zamówcie to, co najdroższe. Chociaż jest gorąco, siedzą na zewnątrz, pod dużymi zielonymi parasolami, i patrzą na pełen jachtów port. Clive wskazuje cieśninę Long Island i Connecticut w oddali. Twierdzi, że był tu stary port wielorybników, jeden z największych na Wschodnim Wybrzeżu. - Założony przez Anglika, a jakże - dodaje. - To był najemnik, Lion Gardiner. Jego rodzina nadal ma na własność całą wyspę w cieśninie, dostali ją od Karola I. Pewnie dlatego tak mnie tu ciągnie. Coś czuję, że szybko bym się zaprzyjaźnił ze staruszkiem Lionem. Krążą nad nimi mewy. Co pewien czas szczególnie zuchwała przysiada i natychmiast odlatuje, wypłoszona przez kelnera. Claire siedzi między Clive’em a Larrym, ale oni rozmawiają tylko ze sobą. Nie ma sensu się wtrącać, bo rozmowa dotyczy albo rynku instrumentów pochodnych, albo angielskiego futbolu, który wielbią i Clive, i Derek. W rezultacie Claire pije więcej wina niż powinna i zaczyna się zastanawiać, kiedy zdoła złapać najbliższy pociąg powrotny do Nowego Jorku. Clive się pewnie zirytuje. Czy odwiezie ją na stację, czy będzie musiała wezwać taksówkę? Robi jej się lżej na duszy, kiedy Clive proponuje wycieczkę na plażę. Pozostałe kobiety mamroczą, że nie lubią piachu i lepiej wrócić nad basen, ale mężczyźni je zakrzykują. Po krótkim przystanku w domu, gdzie się przebierają, Clive zagania wszystkich do

range rovera - „Tylko ja mam nalepkę parkingową na plażę, cholerne gliny uwielbiają wlepiać mandaty w czerwcowe weekendy” - i Claire zajmuje miejsce z tyłu, między Jodie a Larrym. Derek siedzi z przodu z wysoką Iriną, która przycupnęła komicznie na jego grubych udach. Gdy trafiają na zatłoczoną plażę, Clive z turystyczną lodówką w dłoniach podchodzi do wody i staje na skrawku wolnego piachu pomiędzy dwiema grupkami ludzi. - Komórka ma całkiem przyzwoity zasięg - mówi i rozkłada skomplikowany nylonowy leżak. Claire niesie ręczniki. Wygląda jak niania, która wybrała się z pracodawcami na plażę. Reszta wlecze się z tyłu. - Wiatr zwieje mi kapelusz, cholera - narzeka Jodie. - Jezu, po co w ogóle tu przyszliśmy? Claire spogląda na lśniącą błękitną wodę i niskie spienione fale, które łagodnie uderzają o piach. Dzieci bawią się, śmieją i nurkują, podczas gdy rodzice i opiekunki czuwają nad nimi z płycizny. Sezon dopiero się zaczął i dla większości pływaków woda jest zbyt zimna. Bezchmurne niebo rozciąga się w nieskończoność za horyzontem. Claire żałuje, że nie jest tu sama. - Jeszcze wina? - pyta Clive i napełnia kieliszki. - Nie, dziękuję. - Claire kręci głową. - Pięknie, prawda? - Nie bez powodu te domy tyle kosztują, złotko. Widzisz tamten? Zeszłego lata sprzedał się za czterdzieści milionów. Parę lat wcześniej ktoś kupił za dwadzieścia milionów dom, który stał trochę dalej. Zrównali go z ziemią i postawili jeszcze większy. - Ja bym sobie nie dał wcisnąć takiego domu - mówi Larry. - Zniszczenia od soli, erozja wydm, huragany, podatki - wiecie, ile na to idzie? Tylko dupek, który ma więcej kasy niż rozumu, kupiłby tu nieruchomość. - Dlatego kupiłem dom w głębi lądu, stary. Jestem dupkiem z kasą i rozumem. - Clive

znowu mruga.

Podchodzi do nich Jodie. - Musimy tu siedzieć? - pyta. - Fryzura mi się psuje. Clive zdjął koszulę. Tors ma równie mocno opalony jak twarz, same mięśnie bez grama tłuszczu. Jest entuzjastą fitnessu, codziennie ćwiczy jogę, regularnie chodzi na siłownię i łyka witaminy. Claire widzi, że inne kobiety go podziwiają i jej zazdroszczą. Ona zna to ciało, dotykała go i wie, jak smakuje. Nigdy jednak nie oglądała go poza sypialnią, w słońcu. Świadoma przypływu pożądania, odwraca wzrok. Jej ramiona są blade, nigdy nie zdołałaby się opalić tak jak Clive, byłaby cała w piegach. - Nie przejmuj się fryzurą, skarbie - mówi Clive. - Tutaj potargane włosy są na topie. - Chyba żartujesz, Clive. Właśnie je ułożyłam, co sporo kosztowało. - Lekki podmuch wiatru zwiewa jej kapelusz. - Psiakrew! Larry! Piorunuje wzrokiem męża, który posłusznie pędzi za kapeluszem. - A nie mówiłam? - burczy Jodie, kiedy Larry wraca. Wszystko przez niego. Przecież jest mężczyzną, ochrona Jodie to jego obowiązek. - Clive, odwieziesz nas do domu? - pyta skrzywiony Larry. - Jodie naprawdę ma już dosyć. Jodie stoi jakiś metr za nim, z triumfalnym wyrazem twarzy i rękami skrzyżowanymi na piersiach. Irina, która leży na ręczniku, dodaje: - Ja też chcę wrócić. Wszędzie mam piasek. - No dobrze. - Clive unosi ręce, żartobliwie sygnalizując porażkę. - Wybacz, skarbie, dzień na plaży nam się skrócił.

- Mogę zostać? - pyta Claire z wahaniem. - Słucham? - Chciałabym zostać. Tu jest bardzo pięknie i od dawna nie widziałam plaży. Nie pogniewasz się? Wrócę taksówką, jeśli to problem. Naprawdę marzę o tym, żeby się przejść i popływać. - Woda jest cholernie zimna. - Clive patrzy na zegarek, a potem na parking, na który powędrowała reszta towarzystwa. - Słuchaj, nie planowałem dziś robić za szofera, ale wrócę po ciebie za jakieś pół godziny, tylko najpierw odstawię ich do domu. Może być? - Tak, dziękuję. Widać, że jest zdumiony. Pewnie już od dawna żadna kobieta nie pokrzyżowała mu planów, w jego świecie to się nie zdarza. Claire wie, że ma u niego krechę i że Clive już się zastanawia, kogo zaprosi na następny weekend. Inni właśnie docierają do parkingu, a on odwraca się i idzie za nimi, wlokąc lodówkę i leżaki. Claire spada kamień z serca. Z westchnieniem rozgląda się po plaży, po czym zdejmuje bluzkę i szorty i zostaje w samym bikini. Słońce i wiatr pieszczą jej skórę. Tutaj jest tłoczno, ale nieco dalej tłum się przerzedza. Tam właśnie chce dotrzeć Claire, więc rusza przed siebie. Piasek przyjemnie skrzypi między palcami jej stóp, popołudniowe słońce ogrzewa twarz. Fala większa od innych rozbija się po lewej stronie, a spieniony bałwan dociera do nóg Claire, która piszczy bezwiednie i odskakuje. Zapomniała, jak zimna bywa woda, jednak już po chwili się przyzwyczaja. W dzieciństwie każdego lata jeździła razem z rodziną nad morze, na przylądek Cod. Tam woda też była zimna, może nawet zimniejsza niż tutaj. Wynajmowali na tydzień stary dom o cienkich ścianach nieopodal Wellfleet. Jedli homary i żeglowali, spali w pełnej piasku pościeli, a ojciec grał w tenisa starą, drewnianą rakietą. Dom pachniał pleśnią i ten zapach już na zawsze skojarzył się jej z latem. Wszystko to działo się dawno temu, jeszcze przed rozwodem rodziców.

Mija grupkę surferów, którzy kołyszą się na niewielkich falach niczym foki, i przez chwilę im się przygląda. Jeden z nich zaczyna wiosłować rękami i niepewnie staje, kiedy fala się wypiętrza. Udaje mu się utrzymać równowagę przez kilka sekund, po czym się przewraca, a ładna dziewczyna o długich, rozjaśnionych przez słońce włosach klaszcze i gwiżdże. Claire myśli sobie, że cudownie byłoby umieć surfować. Gdyby tylko znalazła na to czas, na pewno dobrze by jej szło. Nieźle jeździ na nartach, a w liceum sporo tańczyła, więc wie, że ma świetny zmysł równowagi i silne nogi. Spaceruje po zarośniętym wodorostami kamiennym molo, które wbija się w ocean, i dochodzi do niemal zupełnie wyludnionego odcinka plaży. W oddali widzi jeszcze jedno molo, a za nim coś, co przypomina sporą lagunę. Na falochronie zauważa tablice ostrzegające przed zakłócaniem spokoju ptaków zwanych siewkami. Za wydmami, które zostawiła za sobą, wznoszą się olbrzymie posiadłości, ale przez chwilę czuje się tak, jakby miała całą plażę wyłącznie dla siebie. Słońce mocno przygrzewa, więc Claire postanawia ochłodzić się w morzu, zbyt zimnym, aby wchodzić do niego bez pośpiechu. Stoi przez chwilę na brzegu, czeka na odpowiedni moment i zbiera się na odwagę. W końcu podejmuje decyzję i wbiega, niezgrabnie unosząc nogi nad pienistą wodą, po czym zanurza się w fale. Jest przeraźliwie zimno, ale Claire mocno odpycha się nogami i wychyla po drugiej stronie fali. Gdy pokonuje wodę, oblizując słone wargi, czuje, że jej ciało jest silne i czyste. Płynie żabką, ale prąd okazuje się silniejszy i pcha ją do tyłu, a Claire nagle uświadamia sobie, że wciąż tkwi mniej więcej w tym samym miejscu. Przez chwilę się niepokoi, że nie zdoła wrócić na brzeg. Wie, że walcząc z prądem, ryzykuje wyczerpanie, więc płynie równolegle do brzegu, aby uciec przed nurtem. W końcu prąd przestaje ją spychać, fala niesie ją do brzegu. Potykając się, Claire wychodzi z wody. - Tu naprawdę trzeba uważać - słyszy. Odwraca się i widzi obok siebie mężczyznę około czterdziestki. Jest przystojny i dobrze zbudowany, jego jasne włosy lekko siwieją. Kogoś jej przypomina, gdzieś już widziała tę twarz.

- Tam jest silny prąd odpływowy - dodaje nieznajomy. - Przyglądałem się pani na wypadek jakichś kłopotów w wodzie, ale poradziła sobie pani bez mojej pomocy. - Dziękuję. Przez chwilę nie byłam pewna. - Claire oddycha głęboko i uświadamia sobie, że strach minął. Uśmiecha się do atrakcyjnego mężczyzny. - Nie wiedziałam, że to plaża z pełną obsługą. Czy wy, ratownicy, macie stałą pensję, czy dostajecie prowizję od każdego niedoszłego topielca? - Pracujemy wyłącznie dla napiwków - śmieje się mężczyzna. - No to fatalnie, bo jak pan widzi, nie mam przy sobie żadnych pieniędzy. - Zdziwiłaby się pani, jak często my, ratownicy, to słyszymy. Chyba powinienem zmienić pracę na bardziej lukratywną. - Mógłby pan na przykład wylansować bikini z kieszonkami. - Doskonały pomysł. Wspomnę o tym na następnym zjeździe ratowników. - Koniecznie. Smutno mi na myśl o tych wszystkich umierających z głodu ratownikach, którzy ratują ludzi i nic z tego nie mają. To po prostu niesprawiedliwe. - Nie robimy tego dla pieniędzy, tylko dla chwały, no i dla wdzięczności, rzecz jasna. - W takim razie raz jeszcze dziękuję za to, że omal mnie pan nie uratował. Mężczyzna lekko pochyla głowę. - Niemal cała przyjemność po mojej stronie - mówi. - Wobec tego do zobaczenia. Proszę trzymać się z daleka od prądów odpływowych. Rusza plażą w kierunku laguny. Claire patrzy, jak robi się coraz mniejszy i dołącza do grupy ludzi przy dwóch canoe. Nagle uświadamia sobie, że marznie. Wzdryga się, żałując, że nie wzięła ze sobą ręcznika. Tak czy owak, pora wracać, już późno, Clive będzie czekał.

TEGO WIECZORU stoją w kuchni, gotowi do wyjścia. - Dokąd się wybieramy? - pyta Claire. Ma na sobie prostą białą sukienkę z dużym dekoltem, który częściowo odsłania jej niewielkie piersi. Jodie wydaje się spokojna, wybaczyła Clive’owi. - Taki jeden znajomy pisarz urządza przyjęcie. Ma przepiękną żonę. - Ja chcę do nocnego klubu - dąsa się Irina. Wpatrzona w lusterko puderniczki, nakłada szminkę. - Moja koleżanka mówi, że tu są dobre. Zabierzesz mnie, skarbie? - zwraca się do Dereka, nad którym góruje wzrostem, i głaszcze go po rzedniejących włosach. Derek chrząka z aprobatą. - No to jak, może wcześniej do tego klubu? - sugeruje. - Imprezy w klubach rozkręcają się dopiero koło północy - odpowiada Clive. - Mamy mnóstwo czasu. - Co napisał? - pyta Claire.

- Kto? - Ten twój znajomy pisarz. Co napisał? Słyszałam o nim? - Może i tak. Parę lat temu napisał coś, za co dostał ważną nagrodę. Jakoś nigdy się nie zebrałem, żeby to przeczytać. - Jak się nazywa? - Winslow, Harry Winslow. Słyszałaś o nim?

- Tak. Napisał Śmierć małpiej elity i dostał National Book Award. Bardzo mi się podobało. - A mnie nie - wtrąca Jodie. - Pamiętasz? - Odwraca się do Larry’ego. - Próbowałam to czytać w Anguilli, ale koszmarnie mnie wynudziło. - Jeśli chodzi o mój literacki gust, to skłaniam się raczej ku Dickowi Francisowi i Jackie Collins - śpieszy na ratunek nieokrzesany Clive, ale Claire nie tak łatwo daje za wygraną. - Skąd go znasz? - Harry’ego? To uroczy facet, strasznie zabawny. Boska żona. Sam nie wiem, gdzie ich poznałem, znamy się i tyle. Chyba się spotkaliśmy na jakimś przyjęciu. Mają tutaj dom. Zdaje się, że jest w jej rodzinie od wieków, choć tu to chyba nie znaczy tyle co w Anglii. - Ale potem my idziemy do nocnego klubu, tak? - wtrąca się Irina. - Oczywiście. Potem pójdziemy do nocnego klubu, a ty i Derek będziecie pląsać do białego rana. DOM JEST nieduży i uroczy, widać, że mieszkańcy go kochają. Ma tylko jedno piętro, gonty zbrązowiałe ze starości i białe framugi. Na podjeździe stoją samochody, niektóre parkują na trawie. Ruchem kieruje syn gospodarzy, mały chłopiec uzbrojony w latarkę. O zmierzchu ledwie widać pole między wysokimi drzewami. Powietrze pachnie słoną wodą, słychać cichy pomruk oceanu. Claire chciałaby wrócić tutaj za dnia, na pewno byłoby cudownie. W środku aż się kłębi od pamiątek po poprzednich pokoleniach. Rodzinne skarby zasłaniają pokryte boazerią ściany. Wygląda to tak, jakby zawartość kilku większych domów upchnięto w jednym mniejszym. Wiszą tu stare portrety oraz fotografie mężczyzn z wąsami i w wysokich kołnierzykach, kobiet w słomkowych kapeluszach i z kokami, magnatów przemysłowych, zapomnianych kuzynów, a także plakaty i obrazy przedstawiające cenne, dawno nieżyjące konie. Liczne książki leżą na półkach i w stertach na podłodze. Po kątach

poupychano modele samolotów i pekińczyki z chińskiej porcelany, stare czasopisma, wędki, tenisowe rakiety i plażowe parasolki. Wszystko skąpane jest w ciepłym blasku wiszącej pod sufitem zakurzonej i nietypowo wielkiej lampy sztormowej. Wszędzie walają się dziecięce zabawki, stosy płóciennych tenisówek, mokasynów i kaloszy. Stoły są porysowane, krzesła wytarte, a w całym domu czuć wieloletnią pleśnią, morzem i dymem z palonego drewna. Claire wchodzi ostatnia. Z innych pomieszczeń dobiegają typowe dla takich imprez odgłosy. Clive kładzie rękę na jej plecach i prowadzi ją do mężczyzny o jasnych włosach, który ściska dłonie reszty ich grupki. - O, mój ratownik! - Jest wyższy, niż zapamiętała. Ma na sobie stary sweter z urwanym guzikiem i postrzępionymi rękawami. - Uratował pan dziś kogoś? - Tylko parę osób. Umierały z pragnienia.

Claire chichocze. - Clive, spotkałam tego pana dziś po południu na plaży - wyjaśnia. - Najwyraźniej postanowiłam popływać tam, gdzie nie powinnam, i mogłam utonąć. - Nic nie mówiłaś. - To był mój dobry uczynek na dziś, Clive - wtrąca mężczyzna. - Całe szczęście, że niezła z niej pływaczka, już się bałem, że będę musiał rzucać się za nią do wody. W zeszłym roku utonął tam nastolatek. - Pan to Harry Winslow? - Teraz już wie, dlaczego wyglądał tak znajomo. - Owszem. A pani to...? - Uśmiecha się szeroko. Na brodzie ma starą bliznę, jego oczy są szare, z kurzymi łapkami w kącikach. Wyciąga rękę o czystych paznokciach i szczupłych palcach. Mocne, brązowe nadgarstki porośnięte są złotymi włosami. Zaciska palce na jej dłoni, kiedy Claire się przedstawia, teraz nieco mniej pewna siebie. Dziwią ją jego pokryte odciskami palce. To już nie jest ten sam

człowiek, którego poznała na plaży. Teraz nabrał znaczenia w jej oczach. - Bardzo mi miło, Claire, mów mi Harry. Czego się napijecie? - Przepraszam, widzę tu jednego znajomego gościa - mówi Clive. - Niedługo wrócę, dobra? Nie czekając na odpowiedź, znika, już wyczuł pieniądze.

- To co z tym drinkiem? - pyta Harry. Claire idzie za nim do niewielkiego salonu z murowanym i pomalowanym na biało kominkiem. Patrzy na duże podniszczone sofy i wygodne fotele. Harry podchodzi do stolika, którego blat jest zastawiony butelkami i kieliszkami, jest tam także wiaderko z lodem. Na podłodze leży spłowiały orientalny dywan. Reszta gości wyległa na werandę i trawnik za domem. Claire bierze od Harry’ego kieliszek białego wina. On popija whisky z lodem z masywnej szklanki. - Czytałam twoją książkę - mówi Claire. - Czyżby? Mam nadzieję, że ci się podobała. Od razu widać, że ta skromność to tylko poza, którą wielokrotnie przybierał, mniej lub bardziej szczerze. Prowadził już takie rozmowy. Wiele osób czytało jego książkę, zdobyła nagrody, tysiącom, może nawet milionom ludzi bardzo się podobała, niektórzy byli wręcz zachwyceni. Dla niego sukces to tarcza, dar. Wiąże się z godnym pozazdroszczenia obiektywizmem. - Bardzo mi się podobała. - Dziękuję. Harry uśmiecha się szczerze, niczym rodzic na wieść o osiągnięciach zdolnego potomka. To już nie zależy od niego, żyje własnym życiem.

Rozgląda się wokół. Jest gospodarzem, musi zadbać o innych, roznieść drinki, przedstawiać ludzi, opowiadać historie. Claire chce jednak, żeby został, w duchu próbuje go do tego zmusić. Pragnie zasypać go pytaniami, dowiedzieć się o nim czegoś więcej. Jak czuje się ktoś, kogo talent doceniono, a jego fotografia jest na obwolucie książki? Ktoś traktowany jak gwiazda przez przyjaciół i obcych, jak to jest mieć jego twarz, ręce, ciało, jego życie? Nie może jednak znaleźć odpowiednich słów, a poza tym i tak wstydziłaby się zapytać. - Skąd jesteś? - Harry popija drinka. Pyta tak, jakby wuj mógł pytać małą siostrzenicę, do której szkoły chodzi.

- Spod Bostonu.

- Nie, chodzi mi o to, gdzie teraz mieszkasz. - Och. - Claire oblewa się rumieńcem. - W Nowym Jorku. Wynajmuję mieszkanie wspólnie z koleżanką z college’u. - Długo znasz Clive’a? - Niezbyt. Poznaliśmy się na przyjęciu w maju. - Aha. Podobno jest bardzo dobry w tym, co robi. Muszę przyznać, że kompletnie nie znam się na biznesie. Zupełnie nie radzę sobie z pieniędzmi, nigdy sobie nie radziłem. Podchodzą do nich nowi goście, przystojny mężczyzna i piękna kobieta o egzotycznej urodzie i ciemnych, ściągniętych do tyłu włosach. - Wybacz, ale już pójdziemy - odzywa się mężczyzna. Najwyraźniej dobrze znają gospodarza.

- Pa, skarbie. - Kobieta nadstawia policzek Harry’emu.

- Świetne przyjęcie, szkoda, że nie możemy zostać dłużej. Opiekunka - wyjaśnia mężczyzna. - Wiesz, jak to jest. Śmieją się, jakby to był żart, który bawi tylko ich, śmieją się niczym bogacze utyskujący na problemy ze znalezieniem przyzwoitej pomocy domowej albo na koszty latania prywatnym samolotem. Po chwili para wychodzi. - Wybacz, muszę przynieść więcej lodu - mówi Harry do Claire. - Baw się dobrze. - Zawsze słucham poleceń ratownika - odpowiada na to Claire i żartobliwie salutuje. Patrzy mu prosto w oczy i nie odwraca wzroku. Harry rusza do drzwi, ale nagle uświadamia sobie, że zostawia ją całkiem samą. - Czekaj, nie poznałaś jeszcze Maddy - mówi. - chodź, przedstawię cię jej. Claire czuje się tak, jakby odroczono jej wyrok, i z zadowoleniem idzie za nim przez tłum. W przeciwieństwie do salonu kuchnia jest jasno oświetlona. Na ścianach wiszą miedziane patelnie, dziecięce rysunki zdobią wiekową lodówkę, podłogę zasłania linoleum w kratkę. Zebrał się tu nieduży, bardzo zajęty tłumek; niektórzy siedzą przy długim, ciężkim stole, inni coś kroją albo zmywają naczynia. Na pooranym rzeźnickim bloku leży spory kawał szynki. To stara kuchnia, podniszczona i gościnna. Claire wyobraża sobie tu Święto Dziękczynienia. - Skarbie? - odzywa się Harry. Kobieta przy kuchence prostuje się przy piekarniku z czymś, co cudownie pachnie. Ma na sobie fartuch, wyciera w niego ręce. Jest wyższa niż Claire i uderzająco piękna. Ma twarz arystokratki, bez grama makijażu, długie, złotorude loki, nadal mokrawe po prysznicu, i jasnoniebieskie oczy. - Maddy, oto nowa przyjaciółka Clive’a. - Zapomniał jej imienia.

- Claire - przedstawia się Claire i robi krok naprzód. - Dziękuję za gościnę. Maddy mocno ściska jej rękę. Ma krótko obcięte, niepolakierowane paznokcie. Claire zauważa, że jest boso. - Witaj, Claire, jestem Madeleine. Cieszę się, że przyszłaś. Jest olśniewająca, przypomina Claire Wenus Botticellego. - Podobała się jej moja książka - mówi Harry. - Muszę być miły dla tych, którzy ją kupują. - Jasne, skarbie. - Madeleine patrzy na Claire. - Pomogłabyś mi? Kameralne przyjęcie mojego męża jak zwykle zamieniło się w orgię. Musimy nakarmić tych ludzi albo zaczną demolować dom. - Teatralnie kręci głową i uśmiecha się do Harry’ego. - Oto najlepsza żona na świecie. - Harry wzdycha z zachwytem. - Bardzo chętnie pomogę - oświadcza Claire. - Świetnie. Ktoś musi ułożyć na półmisku jajka na ostro. Są w lodówce, a półmiski w spiżarni. Nie przejmuj się, jeśli coś stłuczesz, nic nie jest szczególnie cenne. - Byłby z ciebie znakomity marszałek polny. - Harry całuje żonę w policzek. - Skoczę po lód. - Sprawdź, czy nie trzeba przynieść wina! - woła za nim Maddy, gdy Harry wychodzi. - Już zeszły dwie skrzynki białego. Gdzie druga skrzynka wódki? Wydawało mi się, że pod schodami. - Zaczyna przekładać koreczki z piekarnika na półmisek. - Mogę zrobić coś jeszcze? - Claire wyjmuje jajka na ostro. - Tak. Phil? - Madeleine odwraca się do mężczyzny ze ściereczką. - Niech teraz Claire przez chwilę pozmywa, a ty wyjmij koreczki i postaw półmisek na kredensie. - Patrzy na

Claire. - Pierwszy raz tutaj? Claire kiwa głową. - Tu jest bardzo pięknie - mówi. - Znacznie bardziej luksusowo, niż kiedy byłam dzieckiem. - Maddy kroi brązowy bochenek chleba i grzbietem dłoni odgarnia włosy z twarzy. - Wtedy większość okolicznej ziemi zajmowały farmy, a po drugiej stronie drogi było gospodarstwo mleczarskie. Chodziliśmy tam doić krowy. Teraz to działki budowlane dla milionerów. Podaj mi ten talerz, dobrze? - Czyli mieszkaliście tu od dzieciństwa? Maddy kiwa głową. - Przyjeżdżaliśmy latem. To był domek dla służby. Moja rodzina miała duży dom na końcu podjazdu. - Co się stało? - To, co zawsze. Mój brat Johnny i ja musieliśmy sprzedać dom, żeby zapłacić podatek spadkowy, ale zatrzymaliśmy ten domek. Nie mogłam się z nim rozstać, prawda, Walterze? Teraz ja wkraczam na scenę. Każda opowieść ma narratora, kogoś, kto ją spisze, gdy będzie już po wszystkim. Dlaczego właśnie ja nim zostałem? Dlatego, że to historia mojego życia oraz życia najdroższych mi ludzi. Starałem się zachować jak największą dokładność w jej relacjonowaniu. Nie uczestniczyłem we wszystkich zdarzeniach, ale poznawszy zakończenie, musiałem wypełnić luki - poprzez impresje, które wtedy nic dla mnie nie znaczyły, wspomnienia, które obecnie widzę w nowym świetle, zapiski ze starych brulionów, zdania zanotowane w notatnikach i na odwrotnych stronach starych fotografii. Także dzięki Harry’emu, choć on o tym nie wiedział. Nie miałem wyboru, trzeba było nadać sens całości. Nadawanie sensu jednak nigdy nie jest łatwe, szczególnie w tej opowieści.

Podchodzę, przechwytując jeden z koreczków, i wrzucam go do ust. To bekon i coś tam jeszcze, bardzo smaczne. - Oczywiście, skarbie - mówię. - Co tylko zechcesz. - Och, przymknij się i nie bądź dupkiem. - Maddy patrzy na Claire. - Walter jest moim prawnikiem. Zna całą historię. Wybacz, Walterze Gervais, to Claire. Claire, to Walter, mój najstarszy przyjaciel. To prawda, znamy się od dzieciństwa, mieszkam tuż obok. - Witaj, Claire - mówię. - Widzę, że Maddy zagoniła cię już do roboty przy barze i grillu Winslowów. Ja palcem nie kiwnę, chyba że miałbym dołączyć pozostałe cztery i objąć nimi szklaneczkę pobrzękującą lodem. Odgrywam błyskotliwego lenia, w rzeczywistości jednak nie jestem ani błyskotliwy, ani leniwy. To maska, pod którą się ukrywam. Tak naprawdę jestem nudnawym samotnikiem. - Nie mam nic przeciwko temu. I tak nie znam tu zbyt wielu osób, więc pomagam z przyjemnością - mówi Claire. - Masz szczęście - oznajmiam. - Ja znam tu zbyt wiele osób, co pewnie wyjaśnia, dlaczego ukrywam się w kuchni. - Walter to straszny snob. Moim zdaniem nie zaprzyjaźnił się z nikim od czasów liceum - wtrąca Maddy. - Wiesz, chyba masz rację. Już wtedy znałem wszystkich, których warto znać. - Claire przyszła z Clive’em. - No widzisz? Otóż to. Przed chwilą go poznałem, a już go nie lubię.

- Mnie też nie znasz - zauważa Claire. - Masz rację, nie znam. A powinienem? Powiem wam coś o Claire: jest piękna, ale wyróżnia się nie dzięki urodzie. W tym świecie piękno jest równie powszechne jak karta kredytowa. Później spróbuję to doprecyzować. - To już zależy od ciebie. Ale nie chodziliśmy razem do liceum, więc raczej nie mam szans. - Uśmiecha się. Ja też się uśmiecham. Lubię ją, nic na to nie poradzę. Mówię Maddy, żeby odpoczęła, bo bez przerwy pracuje. Ma obsesję na punkcie aktywności. - No dobrze. - Odkłada nóż. - I tak nie mamy w domu więcej jedzenia. Został tylko tesergal w zamrażalniku. - A z niego jest pożytek tylko po zamarynowaniu w dżinie. Tak jak ze mnie. Dlaczego się wygłupiam? Przecież normalnie się nie popisuję. Na pewno ze względu na Claire, to dla niej urządzam widowisko. - Walterze, przestań robić z siebie kretyna i przynieś Claire i mnie coś do picia. Maddy odwraca się do Claire, kiedy nadal jestem w zasięgu słuchu. - Pewnie tego nie widać, ale to naprawdę piekielnie dobry prawnik. Mogłem o tym nie wspomnieć, zrobiłem to jednak, bo te słowa zaspokajają moją próżność. Moja edukacja sporo kosztowała i jestem dobrym, świetnie zarabiającym prawnikiem. Tak naprawdę nie przepadam za prawem, ale przynajmniej dzięki cudzym problemom nie myślę zbyt dużo o własnych. Wracam z butelką wina. - Wyjdźmy przed dom, z dala od tego tłumu - mówię do Claire. - Ty też, Maddy.

Cała nasza trójka wychodzi kuchennymi drzwiami i staje na wilgotnej trawie. Claire zdjęła buty. Madeleine zapala papierosa, chociaż próbuje rzucić. Po drugiej stronie domu impreza trwa w najlepsze. Tu jest ciemniej. Wielkie drzewo z huśtawką majaczy przed nami w mroku, księżyc i miliony gwiazd wypełniają nocne niebo. W oddali widzimy światła w oknach o wiele większego budynku. - To dom twoich rodziców? - pyta Claire. Madeleine kiwa głową. - A po lewej jest dom Waltera. Dorastaliśmy obok siebie. Jest zbyt ciemno, by Claire zobaczyła mój dom przez cienkie poszycie drzew. - Może prawo nie jest tak efektowne jak pisanie książek, ale przynosi stały dochód zauważam. - Ani trochę w to nie wierz - oznajmia Madeleine. - Walter jest bogaty jak Krezus. Spałby na pieniądzach, nawet gdyby nie został prawnikiem. Mój pradziadek był założycielem Texaco i, w przeciwieństwie do wielu innych rodzin, nam udało się nie przepuścić odziedziczonej fortuny. - Nie zdradzaj wszystkich sekretów, Maddy. Chcę, żeby Claire zakochała się we mnie, a nie w moich pieniądzach - żartuję. - Masz pecha, pieniądze to twój największy atut. Claire milczy, ale widać, że dobrze się bawi. Czuje się tak, jakby stała tuż przy kominku: rozgrzana naszą przyjaźnią i wdzięczna, że ją z nią dzielimy. Czuje też, że mogłaby przez całą noc słuchać naszych poufałych przekomarzań. Nie chce przepuścić okazji i wracać do świata, który istnieje poza tym domem.

Co tak naprawdę myśli? Łatwo rozgryźć, co chodzi po głowie Maddy, gdyż nie ma w niej nic kłamliwego. Claire jednak jest znacznie bardziej skomplikowana i znacznie bardziej skryta. NADESZŁA PÓŁNOC i tłum się przerzedził. Niewielka grupka usadowiła się na starych wiklinowych meblach w kącie werandy, Harry w samym środku, obok Ned i Cissy Truscottowie. Ned był współlokatorem Harry’ego na Yale. To kawał chłopa - grał w futbol amerykański, teraz jest bankierem. Sporo sobie policzyłem za reprezentowanie jego firmy przy kilku okazjach, mimo to dobrze się dogadujemy, lubię ich oboje. Claire też tu jest, słucha niczym akolitka i śmieje się głośno, pokazując ładne zęby. Ma uroczy śmiech, kojarzy mi się ze srebrnymi dzwonkami. Harry coś opowiada, jak zawsze, to urodzony gawędziarz. Zjawia się Clive i staje przed nimi, lekko się chwiejąc. Czeka na sposobność, żeby się odezwać. Wszyscy mają nieźle w czubie. - Cześć, Clive! - ryczy Harry. - Siadaj! Jest pijany, ale dobrze sobie z tym radzi, jak zawsze. Jutro o szóstej rano będzie wesoło pogwizdywał w kuchni. - Nie, dzięki - mówi Clive. - Superimpreza. Claire, musimy iść. Obiecałem im tańce w klubie, pamiętasz? - Nie możemy zostać? - prosi Claire. - Chociaż kilka minut? Świetnie się bawię. - No właśnie, zostańcie na drinka - przytakuje Harry. - Po co chcesz iść tańczyć? Możecie tańczyć tutaj. - Dzięki - powtarza Clive z wymuszonym uśmiechem. - Mam gości i koniecznie chcą zobaczyć wszystkie modne miejsca. No wiesz, zaliczyć wszystko w Hamptons.

- Jak sobie chcesz. - Chodź już, Claire.

Claire wstaje niechętnie. - Dzięki, Harry. - Patrzy na niego. - Przekaż Maddy, że bardzo się cieszę z naszego spotkania. Harry również wstaje. - Oczywiście - mówi. - Miło, że wpadliście. Uważaj na prądy odpływowe. Clive i Claire odchodzą, a Harry zaczyna opowiadać następną zabawną historię.

ROZDZIAŁ DRUGI Mija kilka tygodni. Jest sobotni poranek, Claire wynajęła samochód i jedzie do domu Clive’a. Nie widziała go od tamtego weekendu, podobno wyjechał na Daleki Wschód. A może chodziło o wschodnią Europę? Ku jej zdumieniu teraz znów ją zaprosił. Już miała odmówić, ale dodał, że wpadną na kolację do Winslowów. Skąd to wszystko wiem? A stąd, że mnie też zaprosili. Interesujące jest to, że ta kolacja to chyba mój pomysł. Clive twierdził, że wynajęcie auta to zbędny wydatek. Rzeczywiście, sporo kosztowało, ale Claire się uparła, nie wyjaśniła mu dlaczego. Wyznała mi później, że nie znosiła zależności od Clive’a. Chciała jeździć, dokąd zechce i kiedy zechce. Bliżej Southampton droga nr 27 jest zakorkowana coraz bardziej i Claire zaczyna żałować pochopnej decyzji. Słońce wisi wysoko nad szpalerem usychających sosen wzdłuż szosy i odbija się w dachach gęstego strumienia zmierzających na wschód luksusowych aut, które blokują jej drogę. W ślimaczym tempie mijają stacje benzynowe i motele, autosalony i stoiska rolników. Stąd nie widać ani śladu przepychu. Po drugiej stronie pasa zieleni pędzą samochody w przeciwnym kierunku. Claire jest zgrzana i w kiepskim humorze, nawet radio ją denerwuje. Kiedy Clive zadzwonił, niemal już o nim nie pamiętała, gotowa na nowy związek. Jej współlokatorka Dana oświadczyła, że Claire oszalała, skoro latem rzuca bogatego i przystojnego Anglika, właściciela domu w Hamptons. Powinna zaczekać przynajmniej do jesieni. Claire pyta samą siebie, nie po raz pierwszy, po co to robi. Wie, że będzie uprawiała seks z Clive’em, podniecającym, choć samolubnym kochankiem. Przestał ją jednak interesować. To będzie zupełnie bez znaczenia, drobna opłata za wstęp. Rozłoży dla niego nogi, a potem, kiedy Clive już skończy, złoży je i pójdzie spać. Oboje dostaną, czego chcieli. Mogę sobie wyobrazić, jak wydaje z siebie stosowne odgłosy, drapie go paznokciami po plecach, odpowiednio jęczy i wzdycha z aprobatą. Nie jest tym, kim się wydaje. Kim właściwie jest Claire? Pół-Francuzką, o czym dowiem się od niej później. To

napawa ją dumą, dzięki pochodzeniu czuje się bardziej egzotyczna. Jej ojciec był amerykańskim oficerem o irlandzkim nazwisku, absolwentem przeciętnego college’u, hojnym w miarę swych skromnych możliwości przystojniakiem w mundurze. Poznał jej matkę na przepustce w Paryżu, dokąd przyjechał z bazy w Niemczech. Znacznie młodsza od niego matka Claire właśnie skończyła żeńską szkołę przyklasztorną. Była jedynym dzieckiem starszych rodziców, jej ojciec piastował funkcję profesora na École Normale Supérieure. Mieszkali w starym domu w Asnières-sur-Seine, na przedmieściu, które słynie z tego, że mieszkała tam rodzina Louisa Vuittona. Byłem na tym przedmieściu - jest zdumiewająco burżuazyjne. Matka Claire wyszła za jej ojca na krótko przed tym, zanim zakończył służbę wojskową. Skromna ceremonia odbyła się w miejscowym kościele katolickim, drużbą był inny wojskowy. Wszystko przebiegło w pośpiechu. Niewielki brzuszek, z którego wzięła się Claire, był ledwie widoczny pod ślubną suknią. Zamieszkali w jego rodzinnym mieście w Massachusetts, nieopodal Worcester. Szybko pojawiło się jeszcze jedno dziecko, młodszy brat Claire. Jej matka nigdy nie zdołała przystosować się do surowych zim i pełnych rezerwy mieszkańców Nowej Anglii. Język też był dla niej trudny, mówiła z silnym obcym akcentem. Claire dobrze pamięta, jak matka na całe godziny i dni znikała w swoim pokoju, gdy długie ciemne miesiące spowijały miasto, i zaczynała się uśmiechać dopiero z nadejściem wiosny. Tymczasem ojciec Claire próbował do czegoś dojść. Pracował jako komiwojażer, potem jako makler giełdowy. Kupili nowy dom, duży wiktoriański budynek w nudnej okolicy. Ojciec dobrze zarabiał, lecz nigdy nie zbił majątku. Zdarzały się lepsze i gorsze lata - zielonego jaguara, który niegdyś zdobił podjazd, zastąpił buick. Claire miała własny pokój, podobnie jak jej brat. Chodziła do szkoły, dostawała dobre stopnie, nauczyła się jeździć na łyżwach i całować z chłopakami. Dzięki matce dzieci znały francuski, w niedziele towarzyszyły jej na mszy. Każdego roku matka Claire powracała do Paryża, by odwiedzić rodziców. Zawsze zabierała ze sobą dzieci. Claire nienawidziła tych wyjazdów. Dziadkowie wydawali się jej starzy i oschli, byli reliktami innej epoki, innego życia. Najbardziej lubiła spacerować po paryskich ulicach i parkach. Ten świat był niewyobrażalny dla jej kolegów z klasy, którzy rzadko zapuszczali się za stare fabryki wokół miasteczka i dla których Boston równie dobrze mógłby leżeć na księżycu. Claire patrzyła na francuskich chłopców w swoim wieku i udawała, że się z nią umówili i to właśnie na nią czekają. Częstowaliby ją papierosami

i jeździłaby z nimi na przejażdżki na skuterze, obejmując mocno ich szczupłe, twarde brzuchy. Zamiast tego jednak wraz z matką i bratem posłusznie chodziła po Luwrze i odwiedzała kafejki, w których obowiązkowo zamawiali danie dnia. Kiedyś wyjątkowo towarzyszył im ojciec Claire i na tydzień wyjechali nad morze do Nicei. Wtedy dziadek już nie żył, a babcia jeszcze bardziej zamknęła się w sobie. Przesiadywała w starym fotelu przy oknie w znajomym przygnębiającym pokoju, wśród czerstwych ciasteczek i zapachu rozkładu. To był ostatni wyjazd, wkrótce po nim rodzice Claire się rozwiedli. Ojciec ożenił się ponownie i przeniósł do Belmont, gdzie jego nowa żona szybko urodziła córkę. Zaczynał wszystko od początku. Szesnastoletnia wtedy Claire została wraz z matką w starym domu, z ojcem zaś kontaktowała się podczas wakacji i w urodziny. Gdy dwa lata później poszła do college’u, zdążyła się już nauczyć, że miłość nie przychodzi sama do każdego i że jeśli jej pragnie, musi ją sobie wziąć. Skorupa ochronna, która powoli wokół niej rosła, w końcu okrzepła. Claire nie czuła niechęci do ojca, wiedziała po prostu, że niewiele mają sobie do powiedzenia. Kilka tygodni po jej przeprowadzce do Nowego Jorku przysłał czek na niedużą sumę. W dołączonym liściku napisał: „Mam nadzieję, że to wystarczy na początek”. Mimo skromnej pensji Claire całymi miesiącami nie realizowała czeku i w końcu go podarła. Ojciec nigdy nie wspomniał o tych pieniądzach. Gdy Claire studiowała, matka wróciła do Paryża, by zająć się własną matką. Odziedziczyła po niej niewielką sumę pieniędzy i mieszkanie, które sprzedała. Nigdy nie wyszła ponownie za mąż. Claire odwiedziła ją tylko raz. Matka zamieszkała poza Paryżem, w dawnym królewskim mieście Senlis, w mieszkanku nieopodal katedry. Zestarzała się, ale była pogodniejsza. Na jej szyi wisiał mały złoty krzyżyk. Bardziej przypominały dwie dobre przyjaciółki niż matkę i córkę. Gdy Claire zbierała się do wyjścia, matka objęła ją bez słowa. To wszystko działo się wiele lat wcześniej, zanim Claire dołączyła do stada niezależnych kobiet, które pracują w wielkim mieście bez gwarancji ani przewodnika, liczą na znalezienie miłości, a jeśli nie, to przynajmniej na sukces czy coś w tym rodzaju. Nie była rozwiązła, ale przystępna, co tłumaczyło Clive’a i mężczyzn, którzy byli przed nim i którzy niewątpliwie mieli zjawić się po nim. Korki okazały się gorsze, niż przypuszczała. Gdy w końcu przybywa do domu Clive’a, są już spóźnieni.

- Widzę, że się nie śpieszyłaś, cholera - mówi Clive, cmokając ją od niechcenia w policzek. Jest ubrany do wyjścia, w dłoni trzyma kieliszek szampana. Nie proponuje jej drinka. - Przepraszam, korki. - Claire pędzi do sypialni, by wziąć szybki prysznic i się przebrać. Pięć minut później zbiega po frontowych schodach, z butami w dłoni, podczas gdy Clive czeka w samochodzie z włączonym silnikiem. - W porządku? - pyta. Ledwie Claire zdoła zamknąć drzwi, gwałtownie rusza po podjeździe. Żwir spod kół sypie się na trawę. Claire będzie musiała umalować usta i uczesać włosy w samochodzie. - Mówiłem ci, że bez sensu wynajęłaś auto. Bez problemu odebrałbym cię na stacji. Claire ignoruje grubiaństwo Clive’a, nie dla niego tu przyjechała. Kiedy pojawiają się u Winslowów, nadal jest jasno. Niebo na zachodzie przybrało niezwykły odcień oranżu i fioletu. Harry wita ich w drzwiach, nie robi problemu ze spóźnienia. - Wchodźcie - mówi. Ma włosy wilgotne po prysznicu. Jasnoniebieska koszula przylega do ciała, skóra na nosie się łuszczy. - Patrzcie na ten zachód słońca. - Pokazuje go im z dumą, niczym prezent. Claire nadstawia policzek i czuje, jak usta Harry’ego muskają jej skórę. - Dzięki za zaproszenie - mówi. - Bardzo się ucieszyłam, kiedy Clive mi o nim wspomniał. - Cała przyjemność po naszej stronie - odpowiada Harry. - Zrobiłaś ogromne wrażenie na Maddy. Przyniosę wam coś do picia.

Dom wydaje się jej jeszcze bardziej magiczny niż poprzednio. Tym razem nie ma tu rozgadanych, roześmianych i flirtujących gości. Dziś powrócił do swojej cichej, skrytej natury - w tym domu mieszka rodzina, tu ludzie dzielą się tajemnicami i ich dochowują. Na jednej ze ścian Claire widzi nieduży morski pejzaż, którego wcześniej nie zauważyła. Na zmatowiałej, kunsztownie rzeźbionej ramie widnieje mosiężna tabliczka z nazwiskiem artysty. Winslow Homer. Zdumiona Claire jest pod wrażeniem, żałuje, że nie zdoła zobaczyć wszystkiego, przyjrzeć się fotografiom, poznać języka wnętrz. Harry staje przy barze. To taki dyżurny żart - gdy któreś z nas znajdzie się w Wenecji czy, jak to się raz zdarzyło, wszyscy się tam zjedziemy, idziemy prosto do słynnego baru U Harry’ego, tuż przy placu Świętego Marka. Zwijamy stamtąd popielniczkę albo podkładkę pod szklankę, które następnie przywozimy tutaj. Na ścianie widnieje fotografia Harry’ego, który we władczej pozie stoi przed matowymi drzwiami o dwóch skrzydłach i szczerzy zęby w wariackim uśmiechu. Maddy zrobiła to zdjęcie podczas ich miodowego miesiąca. - Piękny dziś dzień - mówi Harry. - Ned wypożyczył łódź w Montauk i każdy z nas złowił po rekinie. Chryste, to było niesamowite. - Wzdryga się, otwierając butelkę wina. Załatwiłem sobie rękę. Unosi dłoń. Claire i Clive widzą, że jest czerwona i pokryta bąblami. Claire przytrzymuje ją ostrożnie w swojej ręce, wodząc palcami po uszkodzonej skórze. - Musi bardzo boleć - zauważa. - E, nie jest tak źle, jak się wydaje. - Harry cofa rękę i chwyta za kieliszek. Większość tej czerwieni to jodyna. - Co zrobiłeś ze swoim rekinem? - pyta Clive. - Zamierzamy go powiesić tutaj, na tej ścianie. Przyda się jako temat do rozmowy. Wiesz, jacy są miejscowi, szlag ich trafi - dodaje ze śmiechem. Wychodzą na werandę. Na trawniku Ned rzuca podkręcone piłki małemu

blondynkowi, w którym Claire rozpoznaje chłopca z latarką z przyjęcia. Na ich widok Ned i chłopiec nieruchomieją, a potem chłopiec macha. - To Johnny - przedstawia go Harry. - Johnny, podejdź i przywitaj się z gośćmi. Chłopiec biegnie do nich, przebierając chudymi, opalonymi nogami niczym źrebak. Claire patrzy na jego upstrzony piegami nos i niebieskie oczy, takie jak u matki. - Dobry wieczór - mówi chłopiec cicho. Wyciąga przed siebie rękę, tak jak go nauczono. Jest nieśmiały, nie patrzy gościom w oczy. - Dobry wieczór, stary - mówi Clive. - Cześć, Johnny. - Claire przykuca tak, żeby ich oczy znalazły się na tej samej wysokości. - Jestem Claire. Ile masz lat? Przyglądam się jej uważnie. To oczywiste, że dobrze sobie radzi z dziećmi. Podejrzewam, że w trakcie studiów pracowała jako au pair i była najlepszą kumpelką podopiecznych. - Osiem - odpowiada Johnny prawie niesłyszalnie, ale przynajmniej patrzy Claire prosto w oczy. - Prawie dziewięć. - Prawie dziewięć? No to jesteś już bardzo dorosły. Ja mam dwadzieścia sześć. Co lubisz robić? Ja lubię żeglować i czytać książki. - Mój tatuś pisze książki. - Wiem. Czytałam jego książkę i uważam, że jest cudowna. Johnny uśmiecha się do niej, Harry kładzie rękę na jego ramieniu.

- No dobra, kolego, pora na kolację. Co się mówi? - Dobranoc. Miło było państwa poznać. Johnny wraca do domu, a Claire odprowadza go zachwyconym wzrokiem. To mój chrześniak. Zjawia się Ned. Mimo pokaźnej tuszy jest zdumiewająco szybki. Widziałem, jak podczas meczu tenisa bije na głowę znacznie młodszych i znacznie szczuplejszych mężczyzn. - Cześć - mówi do wszystkich, a do Harry’ego: - Ma coraz lepszą rękę. Dostanie się do drużyny. Harry uśmiecha się z roztargnieniem. Claire wyczuwa, że myśli o czymś innym. - My, hokeiści, potrafimy robić wszystko to, co piłkarze, tyle że na lodzie i do tyłu mówi Harry. Patrzy na Claire i Clive’a. - Powinniście widzieć, jak Johnny strzela na odlew. - Tylko dziewczyny walą na odlew. - Ned uśmiecha się szeroko. Rozmawiają slangiem z młodości. Obaj są byłymi sportowcami, członkami bractwa Delta Kappa Epsilon. Harry grał w drużynie hokejowej, a na ostatnim roku został kapitanem. Pamiętam długie, mroźne wieczory na lodowisku Ingalls Rink w New Haven, gdy ja i Maddy siedzieliśmy skuleni pod kocem i popijając burbona z mojej piersiówki, obserwowaliśmy, jak Harry pruje po lodzie. Był dobry, nawet bardzo, a ona nie mogła oderwać od niego oczu. Wtedy miał dłuższe, jaśniejsze włosy. Za każdym razem, gdy zdobywał bramkę, patrzył na Maddy, szukając jej aprobaty, świadom, że ją zdobył. Już wtedy byli nierozłączni. Madeleine Wakefield była najpiękniejsza w szkole. Była najpiękniejsza wszędzie, gdziekolwiek się pojawiła. Mężczyźni lgnęli do niej jak pszczoły do miodu, ale uodporniła się na ich umizgi. Redaktorzy czasopism i fotografowie wielokrotnie proponowali jej modeling, zawsze odmawiała. Dla niej uroda nie była żadną zasługą, tylko czymś zwyczajnym, jak

leworęczność, i Maddy nie poświęcała jej ani jednej myśli. Podczas gdy inne dziewczyny stroiły się na przyjęcia, pożyczały stroje od współlokatorek, zakładały kolczyki, które matki wyciągnęły dla nich z szuflad na specjalną okazję, Maddy w ogóle się nie wysilała. Na jej typowy strój składały się stara koszula ojca, porozciągany sweter i dżinsy. Mimo to, dokądkolwiek poszła, mężczyźni zapominali o swoich partnerkach i gapili się na nią, choć niewielu miało śmiałość do niej zagadać. Wyczuwali w niej inność, ale nie potrafili dojrzeć Maddy pod tą urodą. Ja potrafiłem, rzecz jasna. Zawsze powtarzaliśmy, że razem pójdziemy na Yale, ale kiedy Maddy skończyła szkołę dla dziewcząt w Maryland, a ja liceum w Massachusetts, rzeczywistość okazała się nawet lepsza od naszych marzeń. Maddy miała samochód, klasyczny czerwony kabriolet MG, prezent od babci, z numerem rejestracyjnym MWSMG. Pierwszy rok był jednym długim pasmem weekendów na Manhattanie, wizyt w nocnych klubach i na wpół przytomnych przejazdów na łeb na szyję drogą międzystanową I-95, żeby mimo kaca zdążyć na zajęcia w poniedziałkowy poranek. Potem, na drugim roku, zakochała się w Harrym. Studiowaliśmy w innych college’ach - on w Davenport, Maddy i ja w Jonathanie Edwardsie. Widywaliśmy go, naturalnie, na przykład U Mory’ego, gdzie Harry, zazwyczaj w otoczeniu przyjaciół, popijał piwo albo świętował najnowsze zwycięstwo. Cieszył się ogromną popularnością i, szczerze mówiąc, nawet nie umiem wyobrazić sobie, żeby mogło być inaczej. Maddy natychmiast poczuła do niego niechęć, co powinienem był uznać za znak. - Jest strasznie zapatrzony w siebie - mówiła w trakcie tych wieczorów, kiedy byliśmy tylko we dwoje, czyli prawie zawsze. Chciała nabijać się z niego i gardzić nim za to, co dostrzegała w sobie. Z perspektywy czasu widzę, że przypominali krążące wokół siebie lwy. To się mogło skończyć na dwa sposoby - śmiercią albo wspólnym życiem. Naturalnie Maddy i ja pozostaliśmy w przyjaźni. Była nieodłączną towarzyszką moich nocnych wypraw, odkąd po raz pierwszy wymknęła się przez okno na piętrze na wspólne łapanie świetlików. W dzieciństwie w milczeniu prowadziliśmy rowery po żwirowym podjeździe i urządzaliśmy nocne wypady na plażę, żeby tam rozpalać ogniska z wyrzuconego

na brzeg drewna, słuchać chlupotu fal i dzielić się najskrytszymi marzeniami. Musieliśmy jednak zachować ostrożność. Moi rodzice często wyjeżdżali i zostawałem pod opieką Genevieve i Roberta, bezdzietnej pary Szwajcarów, którzy zajmowali się naszym domem. Genevieve była niska, przysadzista i gotowała, Robert pełnił rolę szofera i ogrodnika. Oboje kładli się o dziesiątej, przekonani naturalnie, że i ja leżę w łóżku. Byłem jedynakiem, grubawym książkowym molem, więc do głowy im nie przyszło, że wiodłem sekretne nocne życie. Większy problem stanowił ojciec Madeleine. Dostałaby lanie, gdyby ją przyłapał na ucieczce z domu, co oczywiście i tak by jej nie powstrzymało. Raz, podczas gry w tenisa, gdy schyliła się po piłkę, zobaczyłem pręgi na górnej części jej ud. Ojciec stłukł ją pasem. Chciałem coś zrobić, ale przysięgała, że to drobiazg, i uparła się rozegrać następnego seta. Mój Boże, była bardzo dzielna. Nadal jest. Kolacja okazuje się fantastyczna: jemy świeżego miecznika, pomidory i kukurydzę, chleb prosto z pieca, lody, a to wszystko popijamy zimnym, wyrazistym białym winem. Maddy opracowała własny sposób grillowania ryby z wykorzystaniem sosnowych gałęzi, dzięki czemu mięso ma cudownie bogaty smak. Jemy pod okrągłymi lampionami z papieru, na niewielkiej przeszklonej werandzie przy kuchni. Zjawiło się więcej mężczyzn niż kobiet, więc siedzę między Clive’em a Cissy. Drobna jasnowłosa Cissy jest bardzo zabawna i potrafi gadać całymi godzinami. Pochodzi z Main Line na rogatkach Filadelfii. Cissy i Ned od lat bez skutku starają się o dziecko. Podziwiam jej wytrzymałość i brak rozczulania się nad sobą. Clive próbuje podpytać mnie o klientów, ale go zbywam. Kiedy jego nachalność zaczyna dawać mi się we znaki, całkiem go ignoruję i słucham, jak Harry opowiada jedną ze swoich historyjek, o tym, jeśli dobrze pamiętam, jak mając siedemnaście lat wjechał autem w drzewo, żeby wyłudzić pieniądze z ubezpieczenia. Pożyczył nawet parę hokejowych parkanów bramkarza. Auto było starym gruchotem, Harry liczył na mniej więcej pięćset dolarów zysku. Uznał, że pięćdziesiąt kilometrów na godzinę to odpowiednia prędkość, ani za szybko, ani za wolno, ale uderzenie było tak silne, że stracił przytomność. - Kiedy się ocknąłem, zobaczyłem, że gliniarz stuka w moje okno pałką, zastanawiając się, co się do cholery dzieje i dlaczego mam na sobie parkany w środku lipca - mówi Harry.

Zanosimy się śmiechem. Claire siedząca po prawej stronie Harry’ego aż się skręca z radości. Pomagała Maddy w kuchni i pierwsza zrywa się z krzesła, by posprzątać. Trochę się popisuje, chce nas przekonać, że jest kimś więcej niż tylko najnowszą kochanką Clive’a. Wszyscy mamy po czterdziestce i nic nie możemy poradzić na to, że oczarowuje nas to oszałamiające połączenie młodości, urody, namiętności i rozumu. Okazuje się, że Claire chętnie rozwiązuje krzyżówki w ”New York Timesie”, co jest również jedną z ulubionych rozrywek Harry’ego. Oboje zgodnie ubolewają nad narastającym wpływem popkultury na hasła. Kłócą się o recenzję niedawno czytanej książki, dzielą uwielbienie dla Marka Twaina. Czy to najlepszy wieczór jej życia? Tak mi się wydaje. Clive nie bierze w tym udziału i nie podoba mu się to, że nie błyszczy. Ani jego aston martin, ani luksusowy zegarek, ani niedawny wypoczynek na St. Bart’s nie robią wrażenia na tych ludziach. Clive tu nie pasuje, a Claire nie pasuje do niego. W myślach namawiam go, żeby sobie poszedł. Po kolacji bawimy się w szarady, jeszcze jedną specjalność Harry’ego. O północy wszyscy są pijani, więc Harry wstaje i mówi: - Już pora. Naturalnie wiem, co ma na myśli, Ned i Cissy też wiedzą. Maddy tylko przewraca oczami. - Pora na co? - pyta Claire, ale inni już zdążyli wstać od stołu. - Pora na plażę - rzuca Cissy przez ramię. - Robimy to po każdej takiej kolacji. - Jedźcie beze mnie - oświadcza Maddy, nie ruszając się z krzesła. - Ktoś musi zostać z Johnnym. Mogłem zaproponować, że zostanę, zwykle tak robię. Dzisiaj jednak nie proponuję. - Chodź. - Claire ciągnie zaskoczonego Clive’a za rękę i biegnie do starego czerwonego jeepa Winslowów.

Ned z butelką wina w dłoni siada w fotelu dla pasażera, obok Harry’ego. Trochę bełkocze, Cissy siedzi mu na kolanach, Claire i Clive ładują się obok mnie na kanapę z tyłu. Dom stoi bardzo blisko plaży, można tam dojechać w niespełna pięć minut. O tej porze jest całkiem pusta, księżyc specjalnie dla nas tworzy świetlną ścieżkę na wodzie. Piach chłodzi nam stopy. Harry podbiega do brzegu, ściąga koszulę, zrzuca spodnie, po czym z wrzaskiem rzuca się nago w ciemną wodę. Ned i Cissy idą w jego ślady, Cissy piszczy, gdy się zanurza. Ja jestem nieco powolniejszy. Nagle widzę, że stojąca obok mnie Claire już się rozebrała. Nie mogę nie patrzeć na jej ciało w blasku księżyca, na młode piersi, okrągłe biodra. Niżej miga mi trójkąt ciemnych włosów łonowych. To wszystko rozgrywa się błyskawicznie, rzecz jasna - w jednej chwili Claire stoi obok mnie, w następnej jest już w wodzie. Czuję przypływ pożądania, gdy na nią patrzę. Teraz zostaliśmy już tylko we dwóch, Clive i ja. Ściągam spodnie. - Szlag by to - mamrocze Clive i też się rozbiera.

Razem wskakujemy do wody. Nocą ocean zawsze wydaje się znacznie spokojniejszy. Przypomina wielkie jezioro, fale to tylko drobne zmarszczki, woda sięga do pasa. Większość kobiet pewnie by przykucnęła, żeby się zakryć, Claire jednak tego nie robi. Coraz wyraźniej uświadamiam sobie, że nie jest taka jak większość kobiet. Harry i Ned ochlapują się wodą niczym para dzieciaków. Claire dołącza do nich ze śmiechem, chlapie ile sił w rękach. Nie sposób oderwać od niej wzroku. Clive stoi trochę dalej, całkiem jak intruz, a nie kochanek Claire. Nagle Cissy wspina się na ramiona Neda i z gracją nurkuje. - Ja też chcę - mówi Claire. Zamiast jednak wejść na Neda czy choćby na Clive’a, ustawia się za Harrym i łapie go za ręce. Harry posłusznie kuca w wodzie, podczas gdy ona stawia stopy na jego ramionach. Harry podnosi ją bez trudu, a Claire przez chwilę balansuje, puszcza jego ręce, po czym wyrzuca ramiona, odchyla głowę i zręcznie nurkuje. Gdy się wynurza, odgarnia mokre włosy

z twarzy.

- Jeszcze raz, jeszcze raz! - wrzeszczy. Harry ponownie kuca, tyłem do niej, a ona wspina się bez wahania. Znowu puszcza jego ręce, balansuje, tym razem jednak z pluskiem zwala się do wody. Harry pomaga jej wstać. - Ostrożnie - mówi ze śmiechem. - Mój ulubiony ratownik - oznajmia Claire radośnie i cmoka Harry’ego w policzek, po czym szybko go ściska. Jej sutki dotykają jego torsu. - Znowu uratowałeś mnie przed utonięciem. Staje przed nim, jakby chciała powiedzieć: „Patrz na mnie, to wszystko może należeć do ciebie”. Nie wiem, czy ktoś jeszcze uchwycił ten moment. Próbuję nawiązać kontakt wzrokowy z Nedem albo z Cissy, ale znowu zabawiają się w nurkowanie.

Harry milczy i odwraca wzrok, gdy podchodzi Clive. - Pokażę ci, jak to się robi, stary - mówi. Claire odsuwa się od niego, ale Clive przykuca. - Wchodź - dodaje. Claire wspina się, nie patrząc na niego, i nurkuje, szybko i sprawnie. - Możemy już wracać? - pyta, gdy się wynurza. - Zimno mi. Chwila minęła. Claire wychodzi z wody przygarbiona, jedną ręką osłaniając piersi, drugą genitalia. Na nikogo nie patrzy. Nikt na nikogo nie patrzy, gdy pośpiesznie wciągamy ubrania na mokre ciała. Czujemy się tak, jakby przed chwilą wypędzono nas z raju.

W milczeniu jedziemy do domu, nawet Cissy się nie odzywa. Gdy wysiadamy, Claire i Clive trzymają się z tyłu. To jasne, że się pokłócą. Reszta wchodzi do środka. To nie do końca prawda - trochę się ociągam i słyszę fragmenty ich rozmowy. „Nie dotykaj mnie” i ”Głupia pizda”, i ”Może po prostu go zerżnij”. Claire z płaczem wpada do domu, mija mnie i biegnie do kuchni, do Maddy. - Wszystko w porządku? - pyta Harry. Nic nie mówię, a Clive stoi w korytarzu. Wydaje się wściekły, chce iść za Claire, ale wie, że mu nie wolno. Jest jak niewierzący w świątyni. Z kuchni wyłania się Madeleine. - Clive, Claire wydaje się bardzo przygnębiona - mówi. - Już późno i wszyscy sporo wypiliśmy. Pytała, czy może zostać tu na noc, a ja się zgodziłam. Clive patrzy na nią, niepewny, co odpowiedzieć, jak zareagować. Słowa więzną mu w gardle. Nie ma aż tak silnej woli jak Maddy, która wyczuwa jego frustrację i kładzie mu rękę na ramieniu.

- Zadzwoni z rana - zapewnia go. Gdy Clive wyjdzie z domu, znów znajdzie słowa, będzie się wściekał, najdą go ponure myśli i na wszystkich nawrzeszczy. Teraz jednak milczy, bo stoi przed nim Madeleine i wygląda jak Madonna, a za nią Harry, Ned, ja. Clive nie ma szans, teraz może tylko powiedzieć: - Powtórzcie tej piździe, że nie chcę jej nigdy więcej widzieć. - Po tych słowach wychodzi i wsiada do auta, a po chwili żwir strzela spod kół. Maddy obejmuje ramieniem Claire, która, z twarzą mokrą od łez, nie przestaje przepraszać. Maddy ją pociesza, wszyscy to robimy, a przynajmniej próbujemy. - Mówiłem, że go nie lubię - oznajmiam, ale w podziękowaniu Madeleine patrzy na

mnie bykiem. - Nie przejmuj się tym - mówi Harry do Claire. - Możesz tu zostać, jak długo zechcesz. Jeśli wolisz, żebyśmy zabrali twoje rzeczy od Clive’a, podjadę tam jutro. Dziś pożyczymy ci wszystko, czego potrzebujesz. - Dziękuję. - Claire siąka nosem. - Będziemy musieli położyć cię na sofie w salonie, jeśli ci to nie przeszkadza. Ned i Cissy już zajęli pokój dla gości. Zorganizujemy ci poduszki i pościel, będziesz spała jak księżniczka. Już mam zaproponować, żeby Claire zatrzymała się u mnie, bo w domu jest mnóstwo pustych sypialni, ale zmieniam zdanie. - Nie zawracajcie sobie głowy - prosi Claire. - Oczywiście, że mi to nie przeszkadza, jesteście bardzo mili. Czuję się jak idiotka. - Daj spokój, Claire - mówi Harry. - Zaraz przyjdę. Biegnie na górę i wraca kilka minut później z poduszką, prześcieradłem, kocami, ręcznikiem i wielkim, szarym podkoszulkiem z napisem YALE HOCKEY. - Pomyślałem sobie, że przyda ci się coś do spania. Cissy i Madeleine zaczynają słać sofę, Harry idzie do kuchni i myje kieliszki. Zastanawiam się, czy nie wypić ostatniego drinka, ale się rozmyślam. Już jest po pierwszej w nocy. Wobec tego żegnam się, całuję Maddy na dobranoc, życzę Claire miłej nocy i dodaję, że rano będzie lepiej, po czym idę znajomą wąską dróżką, mijając pas drzew rozdzielających nasze domy. Mogę sobie wyobrazić, jak Claire, już uspokojona po paru łykach brandy, kładzie się pod kocem na sofie. Nadal jest z nią Madeleine, upewnia się, że nowej podopiecznej niczego nie brakuje. Ned, Cissy i Harry już poszli spać. Maddy w końcu też wychodzi, gasi światła

i zostawia Claire w jej tymczasowej sypialni, wpatrzoną w sufit i szczęśliwą jak dziecko.

ROZDZIAŁ TRZECI Mija kilka tygodni. Lato szaleje, ulice Manhattanu skwierczą w bezlitosnym słońcu. Dla Claire wiatr i słona woda Long Island to już tylko wspomnienie. Została wygnana do zwykłego świata, tego, który zamieszkują jej współpracownicy, znajomi z college’u, kurierzy, ludzie w metrze. Niczym Eurydyka, już się nie przespaceruje po kwietnych łąkach. Claire nie widziała się z Winslowami, nie było powodu. Wróciła do miasta dzień po awanturze z Clive’em. Harry i Ned poszli do niego po jej torbę i wypożyczony samochód, ale gdy się zjawili, nikogo nie było w domu, a rzeczy Claire leżały porozrzucane na przednim siedzeniu auta. Choć Harry i Madeleine prosili, żeby została, i traktowali ją bardzo uprzejmie, czuła się jak intruz, jak obca, która wdarła się do nich pod fałszywym pretekstem. Postanowiła, że o nich zapomni. Ich życie, które na chwilę skrzyżowało się z jej życiem, teraz miało pobiec inną ścieżką. W następnych dniach myślałem o niej przy kilku okazjach. Jej historia była niedokończona, pragnąłem dowiedzieć się czegoś więcej. Co zrobi w przyszłości? Jaki los ją czeka? Wyglądało na to, że zniknęła na dobre, aż do pewnego wieczoru, kiedy to Harry oznajmia przy kolacji w kuchni: - Zapomniałem wam powiedzieć - zgadnijcie, kogo dziś spotkałem? - Pojechał do Nowego Jorku zjeść lunch z agentem i załatwić parę spraw. - Claire.

- Co u niej? - pyta Maddy. - Dobrze wyglądała. Wychodziłem z restauracji, rozmawiając z Reubenem, i nagle na nią wpadłem. Omal jej nie przewróciłem. Nieprawdopodobne, co? - Polubiłem ją - mówię. - Szkoda biedactwa dla Clive’a. Ależ z niego kutafon.

- Maddy też ją polubiła, prawda, skarbie? Przynajmniej tak mi się wydawało. Staliśmy, gadając o tym i o owym, pytała o was oboje i o Johnny’ego, i o Neda i Cissy. Była chyba trochę smutna, więc pomyślałem, a co tam, i zaprosiłem ją na weekend. Odmówiła, ale się uparłem, mam nadzieję, że nie macie nic przeciwko temu. Trzeba się nią zająć. Maddy, ty jesteś właściwą osobą na właściwym miejscu. Maddy uwielbia mieć podopiecznych, już jako dziecko przygarniała rozmaite znajdy. Pamiętam, jak siedziałem z nią po nocach, pomagając jej w opiece nad zdychającym królikiem albo wiewiórką, którą wypatroszył miejscowy kot (tak się złożyło, że mój, ale nigdy mnie za to nie winiła). Dbała, by było im ciepło, poiła je wodą z pipety i nieuchronnie zakopywała w lesie, w jednym z pudełek po butach mojej matki. - Cieszę się, że ją zaprosiłeś, kochanie - mówi. - Ale nie może przecież znowu spać na sofie. Gdzie ją położymy? Ned i Cissy też przyjeżdżają. - O to się nie martwcie - oznajmiam. - Niech śpią u mnie, mam przecież mnóstwo pokoi. - Świetnie - mówi Harry. - Dzięki, Walter. Ned i Cissy mogą ją podrzucić. POJAWIAJĄ SIĘ W PIĄTEK, bardzo spóźnieni. W piątki są potworne korki, zwłaszcza latem. Podróż, w czasach mojego dzieciństwa mniej więcej półtoragodzinna, teraz rozciąga się do trzech lub więcej godzin, nawet jeśli zna się wszystkie boczne drogi. Farmy na poboczach niemal całkiem zniknęły, stare stodoły to obecnie modne kluby. Urokliwe sklepy, gdzie niegdyś kupowałem komiksy, słodycze za grosik i pączki, to teraz luksusowe butiki, w których sprzedaje się kaszmirowe swetry i oliwę z pierwszego tłoczenia. W zeszłym roku w dawnym monopolowym otworzył się Hermès. Właściwie nie zmieniły się tylko plaża i zachody słońca. Claire zostaje powitana pocałunkami i uściskami. Cała promienieje, wygląda prześlicznie. - To dla ciebie - mówi i wręcza Madeleine duże pudło opakowane w jaskrawy papier.

- Ciężkie - oświadcza Madeleine. - Co to jest? - Otwiera pudło i wyciąga z niego błyszczący miedziany rondel. - Och, nie trzeba było. To bardzo drogie. Dla kogoś takiego jak Claire cena tego rondla to prawdziwa fortuna. Ktoś, kto pracuje w czasopiśmie na stanowisku zastępcy redaktora czy jakimś podobnym, znajduje się najniżej w tamtejszej hierarchii. To hojny prezent i przemyślany, oszałamia Madeleine, która po prostu kocha kuchenne sprzęty. Znowu przytula Claire, tym razem dłużej. - Jest cudowny, dziękuję! - A to dla ciebie. - Claire podaje Harry’emu papierową torbę. Harry wyciąga z niej czerwony podkoszulek i rozpościera go, by zaprezentować napis z przodu: RATOWNIK, a pod nim biały krzyż. Wkłada prezent na koszulę, reszta śmieje się i klaszcze. - Jeszcze jedno spełnione dziecięce marzenie - uśmiecha się Harry. - Teraz muszę tylko zorganizować gwizdek i tabliczkę. Pojawia się wino, napełniamy kieliszki. Harry kroi kurczaka z miejscowej farmy, jest też świeża słodka kukurydza i zielona fasolka szparagowa, chrupka od morskiej soli. Cieszymy się, że jesteśmy tu razem. Rozmawiamy o planach na sobotę, szykuje się wycieczka na plażę i piknik. Harry oznajmia, że jutro wieczorem przyjdzie opiekunka i Madeleine będzie miała wieczór wolny od gotowania. - Najwyższa pora! - krzyczy Maddy i znów wybuchamy śmiechem. Jutro pójdziemy razem coś zjeść w restauracji, jednej z naszych ulubionych, gdzie stoły nakryte są obrusami w czerwono-białą kratkę, a grube jak kciuk steki ociekają masłem. Właściciele to drobniutka Greczynka i jej brat, który spędza większość wieczorów na popijaniu w kącie. Czasami siadam z nim i słucham, jak snuje plany zainwestowania w tutejszą ziemię. Raz zjawiła się tam rodzina miejscowych Indian z plemienia Szinekoków, rodzice i czwórka dzieci. Zamówili jeden stek i podzielili go między siebie, a wtedy poczułem

się jak gruby idiota, jedząc taką samą porcję w pojedynkę. - Podają tam najgorsze wina na świecie, ale to też ma swój urok - mówi Harry. Dziś wszyscy czujemy się zmęczeni, nie będzie pływania o północy. Madeleine oznajmia, że posprząta, Claire proponuje pomoc, a Harry idzie na górę popracować. Ja prowadzę Neda i Cissy do mojego domu. Jest późno, kiedy Maddy i Claire kładą się spać. Wyobrażam sobie, jak rozmawiają w salonie, na sofie, z podkulonymi nogami, i dopijają wino. Bardzo różnią się od siebie, ale więź między nimi się umacnia. Trudno oprzeć się pokusie, kiedy ktoś stawia cię na piedestale. Wszystko się kręci wokół Harry’ego, a jednak Madeleine nigdy nie protestowała ani się nie żaliła. Poświęciła mu się całkowicie. Odkąd wzięli ślub, nawet do głowy mi nie przyszło, że mogłaby potrzebować lub pragnąć czegoś poza Harrym, przecież już wcześniej miała tak wiele. Był brakującą częścią, która ją dopełniła. Madeleine jednak jest tylko człowiekiem, o czym wielu z nas czasem zapomina, gdyż wydaje się odporna na małostkowość i pełna spokoju, który tym bardziej rzuca się w oczy, im większe trapią ją problemy. Wiedziała, że ma Harry’ego, Johnny’ego - i mnie, naturalnie - ale czy można ją winić, że pragnęła więcej? Ważne jest to, że jej zdaniem to ona dokonała wyboru. Jak to mam w zwyczaju, siadam przy oknie i patrzę na jej dom. W oddali słyszę gwizd nocnego pociągu, który wraca do Nowego Jorku. Światło u Maddy gaśnie dobrze po północy, a ja kładę się do łóżka, które służy mi od dzieciństwa.

ROZDZIAŁ CZWARTY Następnego ranka Claire zjawia się ostatnia. Jest już prawie jedenasta, siedzimy na słońcu przed domem. Harry wstał wiele godzin temu, podobno rano najlepiej mu się pracuje. Dostosowujemy się do weekendowej rutyny: gazety, zapach kawy i bekonu, cykanie świerszczy, ptasie śpiewy. Harry i Johnny ćwiczą na trawniku zarzucanie przynęty. Z gracją zarzucają długą żyłkę, końcówka bez haczyka kołysze się przez moment, nim opadnie na trawę, i tak już od prawie czterdziestu pięciu minut. To hipnotyzujące, przypomina patrzenie na wodę, która wiruje i gromadzi się w strumieniu. Nigdy nie zdołałem opanować zarzucania, za to Johnny robi to jak stary wyjadacz. W zeszłym roku Harry zabrał go na tydzień do Wyoming, nad Bighorn. Kiedyś powiedział mi, że gdyby nie został pisarzem, byłby instruktorem wędkarskim. Claire wyłania się z domu z kubkiem w dłoni. Jest boso, ma nieco zapuchnięte oczy, a na sobie hokejową koszulkę z Yale, własność Harry’ego, która ledwie zasłania górną część ud. - A więc się znalazł - mówi Harry. - Szukałem tego podkoszulka. - Przepraszam, wzięłam go przez pomyłkę i przywiozłam ze sobą wczoraj. Chyba nie masz nic przeciwko temu? Jest bardzo wygodny. - Ani trochę. Weź go sobie w prezencie, zawsze mogę załatwić sobie nowy. Zresztą dałaś mi wczoraj T-shirt. - Dziękuję. Nie mogę oderwać od niej wzroku. Widzę zarys jej piersi pod koszulą, ich młodzieńczą jędrność, ledwie dostrzegalne zarysy sutków. Może wyczuwa na sobie moje spojrzenie, bo przeprasza i wraca do środka. Widziałem ją nagą w ciemności, ale rankiem jest inaczej. Oczywiście, ona też widziała mnie nagiego, jednak to nie to samo. Straciłem urok młodości, jeśli w ogóle go miałem.

W LETNI DZIEŃ docieramy na plażę naszym stałym środkiem transportu, czyli canoe. Mój dom i dawny dom Madeleine stoją tuż obok siebie, a okna wychodzą na słonawą lagunę, która łączy się z oceanem. W dzieciństwie gardziliśmy perspektywą jazdy na plażę, nawet na rowerach, więc upychaliśmy w starym, zniszczonym canoe marki Old Town ręczniki, lodówki, leżaki i cokolwiek było nam potrzebne, po czym wyruszaliśmy w drogę niczym Lewis i Clark. Trzeba było wiosłować prawie kilometr, a wiatry bywały silne, przez co czasami musieliśmy trzymać się brzegu, ten dodatkowy wysiłek zawsze się jednak opłacał. W przeciwieństwie do tych, którzy przyjeżdżali samochodami i siedzieli zbici w gromadki tuż obok parkingu, mieliśmy cały kawał plaży niemal wyłącznie dla siebie. Trzymamy dwa canoe na uchwytach u mnie w domu; wiosła i zapleśniałe kamizelki ratunkowe, które wkłada wyłącznie Johnny, wiszą na poprzecznych ławeczkach w łodziach. Razem z Harrym podnoszę jedno canoe i idziemy przez sitowie do starego pomostu, gdzie spuszczamy łódź na wodę. Stopy grzęzną nam w mule. Ned z łatwością sam bierze drugie canoe. Wiklinę na siedzeniach dawno temu zastąpiły byle jakie i mniej wygodne deski. Pająki uciekają spod górnych krawędzi nadburcia, wygarniamy je dłońmi. Stojąc po łydki w wodzie, ładujemy sprzęt i wsiadamy. Tradycyjnie zajmuję miejsce na rufie, a Maddy na dziobie jednej łodzi, Harry i Ned pakują się do drugiej. Johnny siada przed ojcem, podczas gdy Cissy wyciąga się na leżaku na samym środku, niczym Kleopatra podczas inspekcji Nilu. Claire wskakuje do naszej łódki i przysiada na lodówce. - Czuję się jak pasożyt - mówi. - Może wyskoczę i was trochę popcham? - Nonsens - odpowiadam. - Ciesz się przejażdżką. - Tylko jeśli jedno z was pozwoli mi wiosłować w drodze powrotnej - zapowiada. Drugie canoe jest daleko przed nami. Wycieczka na plażę to zawsze wyścig. Dodatkowa waga Johnny’ego i Cissy plus większość sprzętu zwykle wyrównuje nasze siły, ale teraz, z Claire, tracimy przewagę. Madeleine jest skoncentrowana, wyciąga wiosło, żeby zagarniać jak najwięcej wody, i tworzy wiry, które mijam. Jest bardzo silna. Ja również wiosłuję z całej siły, skupiam się bardziej na prędkości niż na sterowaniu. - To wszystko przeze mnie - mówi Claire, widząc, jak kiepsko nam idzie. Dotarła do

niej powaga sytuacji, jednak nic nie może zrobić. - Dość tego - oświadcza i ściąga koszulę. Wdzięcznie wskakuje do wody i nagle pędzimy przed siebie. - Wcale nie żartowałam z tym pchaniem - oznajmia i czujemy, jak mocno pracuje nogami za łódką.

- Skracamy dystans! - wrzeszczy Madeleine. To prawda, rzeczywiście przyśpieszyliśmy. Bolą mnie ramiona, ale utrzymuję tempo. Nie zawiodę Madeleine. Nie znam nikogo, kto by tak lubił rywalizację jak ona. - Kupcie sobie odrzutowiec! - wrzeszczę do drugiego canoe, gdy dzieli nas już tylko kilka długości. - Ej, to oszustwo! - krzyczy Harry. - Silniki są zabronione.

- Szybciej, tato, szybciej! Czuję, że Claire przestaje pchać, i widzę, że drugie canoe skręca w prawo. Claire wyłania się przy nim, chwyta za rufę i spycha łódź z kursu. - To nie fair! - krzyczy Harry i podnosi się z miejsca. - Nawet o tym nie myśl, Harry! - piszczy Cissy. Harry ze śmiechem próbuje złapać Claire, ale ona zanurza się pod wodą. Po chwili jej głowa wynurza się po drugiej stronie, jak łeb foki. Canoe chwieje się niebezpiecznie, jednak się nie przewraca. Ned siedzi na dziobie z wiosłem uniesionym do góry i wydaje się skonsternowany. - Żądam powtórzenia wyścigu - oznajmia. Madeleine ostro wiosłuje, gdy ich mijamy. Mam wrażenie, że zaraz odpadną mi ręce, a plecy palą mnie żywym ogniem, ale nie odpuszczamy, dopóki nie trafimy na mieliznę. Teraz już nie ma mowy o przegranej. Odchylam się całkiem wyczerpany, gdy suniemy na płyciznę i dziób canoe zgrzyta o piasek. Maddy wyskakuje i triumfalnie tańczy. Claire chlapie

wodą, po czym obie ściskają się niczym zwyciężczynie turnieju. - Umoczyłeś, Winslow! - pieje Maddy. Jestem zbyt zmęczony, by ruszyć choć palcem. - Rażące naruszenie zasad. Wystosujemy oficjalny protest do kapitanatu klubu jachtowego - żartuje Harry, gdy nieśpiesznie podpływają do plaży. - Straci pani prawo wstępu na te wody, pani Winslow. - Nie umiesz przegrywać. - Ja nie umiem? Uczciwie wygrywaliśmy, dopóki nie storpedowaliście naszych wysiłków. - W miłości i na łodziach wszystkie chwyty dozwolone, skarbie. - Całuje go. - Płyniesz z nami w drodze powrotnej - mówi głośno Harry do Claire i wszyscy wybuchają śmiechem. Większość ludzi uważa, że pobyt na plaży relaksuje i wzmacnia, jednak pewne plaże mają szczególne uzdrowicielskie właściwości. Dla mnie to właśnie ta plaża - to ją eksplorowałem od dzieciństwa i czuję się na niej jak ryba w wodzie. Toleruję przypadkowego intruza, jak każdy gospodarz, ale zawsze cieszę się w duchu, gdy mam ją tylko dla siebie. Połóżcie mnie na plaży na Karaibach czy w Maine, a z pewnością się ucieszę, lecz to nie to samo. W niektórych miejscach woda jest zbyt chłodna albo zbyt ciepła, albo zbyt zielona, muszle też są nieznane, podobnie jak zapachy. Tu jednak jest mi idealnie i w styczniu, i w sierpniu. Mało jest dni, na które tak czekam jak na pierwszy dzień, w którym czuję się dzielny i zdeterminowany na tyle, by znieść niskie temperatury. Wtedy zanurzam się w paraliżujący, oczyszczający chłód, a poza mną w wodzie są tylko ryby i przyobleczeni w neopren surferzy. Mój ojciec też tak robił, rok w rok. Razem jechaliśmy na plażę starym kombi i rzucaliśmy się w fale. Poza nami nikogo tam nie było, a ojciec powtarzał: „To czas

polarnych niedźwiedzi, Walt”. Teraz częściowo robię to w hołdzie dla niego. Gdybym miał syna, kąpalibyśmy się razem. W połowie lata woda jest cieplejsza, a pływanie łatwiejsze, choć temperatura rzadko wzrasta powyżej dwudziestu jeden stopni. W żadnym wypadku nie jestem jednak czcicielem słońca, jednym z tych, którzy godzinami zalegają nieruchomo na piasku, prosząc się o czerniaka. Mnie plaża kojarzy się z ruchem, z pływaniem, spacerami albo zabawą, jedzeniem oraz krótką drzemką w słońcu i naładowaniem baterii przed powrotem łodzią. Maddy rozkłada koce, a Harry i ja rozstawiamy parasole. Obsesyjnie sprawdzamy, czy maszt parasola jest odpowiednio wbity. Nagły powiew wiatru mógłby porwać kiepsko umocowany parasol, który pognałby po plaży niczym bezgłowy kurczak. To bez pudła wskazuje na plażowego nowicjusza. Kopiemy głęboko, zasypujemy podstawę masztu mokrym piaskiem i ubijamy. Potem przechodzimy do następnego punktu, czyli futbolu. Johnny, Claire i Harry są w jednej drużynie, Ned, Cissy i ja w drugiej. Claire jest zdumiewająco dobra. Łapie kilka podań Harry’ego i dwa razy mi ucieka, przez co czuję się stary i gruby. Gdy jej drużyna wygrywa, Claire podskakuje i naprawdę się cieszy. Wywiera wpływ na życie nas wszystkich. To jej dzień. Zgrzaliśmy się i jesteśmy spoceni, więc Harry proponuje pływanie. - Może wyścigi? - mówi. Przywykliśmy już do jego wyścigów. Cissy jęczy i mówi Harry’emu, że ma za dużo energii. - Ja się chętnie pościgam - oznajmia Claire. - Świetnie. - Harry promienieje. - A ty, skarbie? Wszyscy znamy odpowiedź. Maddy uśmiecha się bez słowa i ściąga z siebie stare pareo z zielonej bawełny, to, które kupiła wiele lat temu w Hiszpanii. Może i jest po czterdziestce, ale figurę ma identyczną jak dwadzieścia lat wcześniej. Patrzę na długi, gibki tors, zdumiewająco duże piersi, silne ramiona, płaski brzuch, małą pupę i smukłe, nieco

pałąkowate nogi. O takim ciele marzy nastoletni chłopak. - Masz niesamowitą figurę - zauważa Claire, gdy Maddy się rozciąga. - Twój sekret? - Żartujesz sobie? Jestem gruba. Powtarza to od zawsze. Nienawidzi komplementów dotyczących wyglądu. Nie jest gruba. - Widzisz tę białą boję? - mówi Harry do Claire. - Dookoła i z powrotem, w porządku? Trójka pływaków nurkuje w wodzie i przebija się przez fale. Claire bardzo się stara, ale Harry i Madeleine szybko ją prześcigają. Madeleine pruje przez wodę długimi, potężnymi zamachami. Jest wręcz niewiarygodnie szybka. Opływa boję, zanim Harry do niej dotrze. Claire została daleko za nimi obojgiem. Maddy wyłania się z wody pierwsza, niemal bez śladu zmęczenia. Odwraca się i czeka na Harry’ego, który wychodzi tuż za nią, dysząc ciężko. Ned, Cissy, Johnny i ja gwiżdżemy i klaszczemy. - Jesteś zbyt dobra - mówi Harry. - Któregoś dnia cię pokonam. - Może na swoje urodziny, skarbie - odpowiada Maddy z uśmiechem, jak zawsze. Całkiem jak w greckim micie, rezultat jest zawsze ten sam. Myślę, że gdyby jakimś fuksem Harry był bliski wygranej, pewnie celowo by zwolnił. Świat, w którym Maddy nie wygrywa ich wyścigu, to świat, w którym żadne z nich nie chce żyć. Nie jestem pewien, czy ja bym chciał. Claire na chwiejnych nogach wyłania się z wody. Wydaje się wyczerpana i zdumiona przegraną. - Rozchmurz się, Claire - mówi Harry ze śmiechem i klepie ją po plecach. - Chyba zapomniałem ci wspomnieć, że Maddy już w szkole pływała na poziomie olimpijskim. Wygrała okręgowe zawody w liceum w Maryland i znalazła się jako rezerwowa w amerykańskiej drużynie narodowej. Nigdy nie udało mi się jej pokonać.

To prawda. Maddy jest niesamowitą sportsmenką. Powinniście zobaczyć, jak macha kijem golfowym. Z rękami na biodrach, lekko pochylona, Claire nadal ciężko oddycha. W milczeniu słucha rewelacji Harry’ego i patrzy na Maddy. Nie może uwierzyć w to, co się stało. Arogancja młodości sprawia, że trudno jej zrozumieć, jak ktoś o tyle starszy mógł bez wysiłku ją pokonać, zwłaszcza że była pewna wygranej. Dostrzega w Madeleine to, czego wcześniej nie widziała. Znam to uczucie. Podchodzi do Maddy, która właśnie suszy włosy, i mówi: - To było niesamowite. Nie miałam pojęcia, że tak świetnie pływasz. Dlaczego zrezygnowałaś? Maddy się odwraca, a słońce rozjaśnia jej sylwetkę. Wygląda jak przedstawicielka znacznie bardziej rozwiniętej rasy. - Nie zrezygnowałam. Po prostu znalazłam inne, ważniejsze rzeczy. Patrzę na Claire i widzę, że nie rozumie tej odpowiedzi. Dla niej talent to nie jest coś, co wolno lekceważyć. - Gdybym ja była tak dobra jak ty, na pewno bym trenowała - oznajmia. Maddy uśmiecha się do niej. - Chodź, pomożesz mi przy lunchu - mówi tylko. Klękają obok lodówek. Są tam butelki piwa mokre od lodu, zimne udka kurczaka z wczorajszego wieczoru, kanapki z pastą jajeczną, domowej roboty chipsy, a także masło fistaszkowe i dżem dla Johnny’ego. Tłoczymy się na kocach i radośnie przeżuwamy. Ja siedzę na niskim, staroświeckim leżaku, a na głowie mam sfatygowany słomkowy kapelusz z lekko rozdartym rondem. Nie chcę, żeby słońce padało na moją rozrastającą się łysinę.

Claire pochyla się ku mnie i szepcze: - Co się stało Johnny’emu? Johnny zdjął koszulę i teraz widać długą, białą bliznę na środku jego opalonego torsu. - Serce - odszeptuję. - Miał kilka operacji, gdy był bardzo mały. - Teraz wszystko w porządku? Kiwam głową. To coś, o czym wolę za dużo nie myśleć. Claire podchodzi i siada razem z Johnnym, zaczynają bawić się w piasku, budują zamek. Dorośli rozmawiają o polityce. Harry i Ned są jak zwykle na przeciwległych końcach spektrum. Maddy czyta i ich ignoruje, też jak zwykle. Cissy leży na brzuchu, z rozpiętym stanikiem. Też zamierzam poczytać, ale czuję, że powieki mi się kleją. Zapadając w drzemkę, widzę, że Johnny i Claire idą razem po plaży i zbierają muszle.

ROZDZIAŁ PIĄTY Restauracja mieści się na starej, oddalonej od głównej drogi farmie, jednej z ostatnich w okolicy. Według miejscowego podania w poprzednim wcieleniu była meliną. Po przeciwnej stronie drogi pola młodej kukurydzy lśnią w półmroku. Nasza gospodyni, Anna, ma około półtora metra wzrostu, rude włosy i przypominający ptasi dziób nos. Nigdy nie wyszła za mąż. Jej matka, która zmarła kilka lat temu, była bardzo gruba. Każdego wieczoru siadała na krześle w parnej kuchni i czekała, aż wyjdzie ostatni klient. Gdy wchodzimy, Anna ściska Maddy, Harry’ego i mnie. Wiemy, że ten życzliwy gest ma tyle samo wspólnego z tym, że Harry jest poważanym autorem, co i z tym, że regularnie tu bywamy. Na ścianie za nami widać pełno podpisanych obwolut od stałych klientów. Vonnegut, Plimpton, Jones, Winslow. - Spóźniliście się - upomina nas. Czekaliśmy w domu na zachód słońca i jesteśmy już wstawieni. Harry przygotowywał martini. - Niemal oddałam wasz stolik. Dziś mamy urwanie głowy. Czekający klienci tłoczą się w niewielkim barze, gdzie Kosta nalewa drinki. Machamy do niego i idziemy za Anną do naszego stolika. Wystrój nie zmienił się, odkąd zacząłem tu jadać w latach siedemdziesiątych razem z rodzicami, zapewne jest taki sam od otwarcia restauracji w latach pięćdziesiątych. Ściany zbrązowiały ze starości. - Chcieliście jeść w środku, tak? - pyta Anna. Latem otwarta jest również weranda, ale wydaje się zbyt jaskrawo oświetlona. Tam siadają milionerzy. Sala w środku jest bardziej przytulna, stoliki i krzesła drewniane i solidne, nie z taniego plastiku jak na zewnątrz, a blaty nakryte pocerowanymi obrusami w biało-czerwoną kratę. W kącie stoi nieużywany, wielki stary piec z żeliwa. Zamawiamy kolejne martini u jednej z pracujących tu młodych Wietnamek. Cała wietnamska rodzina mieszka w przyczepie na tyłach restauracji. - Poczekaj, aż spróbujesz - mówi Harry do Claire, pochylając się nad blatem. Serwują tu najlepsze steki na świecie.

Claire patrzy na ceny i szepcze do mnie:

- Walterze, tu jest strasznie drogo. W rzeczy samej, jest drogo. W innych okolicznościach trafiłaby w takie miejsce wyłącznie na zaproszenie mężczyzny. Wyobrażam sobie, jak wszystko przelicza w myślach. Pamiętam, jak to jest mieć tylko parę dolarów w banku i wyjść na miasto z dużą grupą, która lubi zaszaleć. W college’u w któryś weekend dołączyłem do kilku znajomych w restauracji na Upper East Side. To była typowa studencka popijawa. Moja pierwsza karta kredytowa siedziała skromnie w portfelu. Dając mi ją, ojciec powiedział: „Walt, posłuchaj, masz z niej korzystać wyłącznie w sytuacjach awaryjnych”. Miałem jakieś pięćdziesiąt dolarów w gotówce, wtedy to był majątek. Pewien chłopak z naszej grupy, syn importera win, wychowany w przepychu w Connecticut i w Anglii, poinformował wszystkich od niechcenia, że ma ochotę na kawior. Kilku innych, równie uprzywilejowanych, też go zamówiło. Ja tylko przełknąłem ślinę na widok ceny. On zamówił jeszcze kilka butelek szampana i bordeaux. Zazwyczaj nie zachowywałem się w taki sposób. Część mnie łaknęła tego doświadczenia, inna część odrzucała ekstrawagancję. Pamiętajcie, że nie byliśmy biedni, jednak wyznaczane kieszonkowym życie spędzane w internatach, college’u i country clubach chroniło mnie przed taką dekadencją. Grzecznie zamówiłem najtańszą pozycję w menu, coś z kurczaka. Oczywiście nie miało to najmniejszego znaczenia, bo gdy pojawił się rachunek, podzieliliśmy go po równo. Byłem przerażony, gdy ujrzałem, że muszę zapłacić prawie sto dolarów. Nigdy w życiu nie wydałem podobnej sumy na posiłek. Jeżeli moi koledzy byli równie zaskoczeni, dobrze to ukryli. Wtedy nauczyłem się obowiązujących zasad, a mianowicie, że dżentelmeni nie miewają zastrzeżeń co do wysokości rachunku. Gdy niechętnie wręczałem swoją kartę, czułem się jak idiota, zwłaszcza na myśl o tych, którzy obżarli się na mój koszt. Opowiedziałem ojcu, co się zdarzyło, a on zapewnił mnie, że tym razem zapłaci. - Mam nadzieję, że czegoś się nauczyłeś - oznajmił. - Następnym razem cię nie

poratuję. Odwracam się do Claire i szepczę: - Nie przejmuj się, my stawiamy. Jesteś naszym gościem. Nic nie mówi, ale dziękuje mi oczami. Są naprawdę śliczne. Zamawiamy, pojawiają się drinki, a potem gorące talerze z saganaki, czyli, w skrócie, z roztopionym greckim serem, niesamowicie pysznym. Do tego taramasalata, chleb i oliwki, no i wino. Wszyscy dużo się śmiejemy, a Harry wstaje i opowiada zabawną historię, posługując się dziwnym akcentem i przytupując, na co ryczymy z rozbawienia. W końcu pojawiają się nasze steki, wielkie kawały smażonej wołowiny, grube, z osmaloną warstwą soli i pieprzu i błyszczącym tłuszczem, który spływa po bokach. Rzucamy się na nie niczym psy zaprzęgowe. - O, Boże, w życiu nie jadłam czegoś tak smacznego - zachłystuje się Claire. Reszta z nas tylko mruczy z aprobatą, żeby nie przerywać jedzenia. Nagle Claire zamiera i przestaje żuć, a ja patrzę na nią i myślę, że pewnie zaraz się zakrztusi. Nie o to jednak chodzi, coś zobaczyła. Rozglądam się, wiodę wzrokiem za jej spojrzeniem.

- Co jest grane, Winslow? To Clive. Stoi obok naszego stołu i się w nas wpatruje. Ma czerwoną twarz. - Clive - odzywa się Claire. - Co ty tu...? - Cicho. Nie mówię do ciebie. Harry odkłada sztućce, reszta z nas milczy. Ned odsuwa krzesło, na karku prężą mu się mięśnie.

- Clive, proszę, żebyś nie odzywał się do Claire w ten sposób - mówi Harry. - Będę się do niej odzywał, jak zechcę, cholera. No co? - Teraz Clive odwraca się do Claire. - Już się z nim rżnęłaś? - Patrzy na Harry’ego i dodaje: - Całkiem niezła z niej dupa, co nie, ‘Arry? Zauważam, że opuszcza „H”, co ujawnia jego pochodzenie z nizin. No wiem, snob ze mnie i tyle, ale czy to gorsze niż udawanie kogoś, kim się nie jest? - Odejdź, Clive. Jesteś pijany. - No i co z tego? - cedzi szyderczo do Maddy: - Lepiej na nią uważaj, bo wyrypie ‘Arry’ego, jak tylko się odwrócisz. - Dobra, dość tego. - Harry wstaje i rusza do Clive’a. Przez chwilę mam wrażenie, że go uderzy. Clive chyba też tak myśli, bo odruchowo się wzdryga w oczekiwaniu na cios, który nie nadchodzi. Harry to silny mężczyzna, może nie tak silny jak Ned, ale wystarczająco. Nie da się grać w hokeja, tak jak robił to Harry, i nie radzić sobie z pięściami. Teraz jednak tylko z wściekłością łapie Clive’a za poły marynarki. - Clive, nie wiem, o czym mówisz, ale najwyraźniej za dużo wypiłeś - oświadcza. Chcę, żebyś przeprosił moją żonę, Claire i Cissy, a potem zapłacił rachunek i wyszedł. Clive wydaje się zdenerwowany, lecz mimo to pyta: - A jeśli nie wyjdę? - To ja cię wyprowadzę i spiorę po pysku. Anna stoi już przy naszym stole, inni goście wpatrują się w nas z uwagą. - Co się dzieje? - pyta Anna. - Panie Harry, co pan robi?

Harry puszcza Clive’a. - Nic, Anno. Jeden z twoich gości właśnie wychodził. - Pierdol się, ‘Arry - mówi Clive, odzyskując równowagę. A do Claire: - Ty też się pierdol, szmato. Ned już ma iść za nim, ale Harry kładzie mu rękę na ramieniu. - Zostaw, nie warto. - Odwraca się do Anny. - Bardzo cię przepraszamy, Anno. Mam nadzieję, że nie popsuliśmy apetytu gościom. - Nie lubię czegoś takiego, panie Harry - mówi Anna. - Nie chcę, żeby wracał. Pan zawsze może wrócić. Jesteście jak rodzina, pan, pani Winslow i pan Walter. - Dziękujemy, Anno. - Harry odwraca się do Claire i kładzie dłonie na jej ramionach. Wszystko w porządku? - pyta. Claire kiwa głową. Ma czerwone oczy. - Przepraszam - mówi rwącym się głosem. - Przepraszam. - Niektórzy faceci nie lubią, jak się ich rzuca, co? - żartuje ktoś, żeby rozładować atmosferę. To chyba ja. - Harry? - Maddy podnosi się godnie od stołu. - Zabiorę Claire do łazienki dla pań. Chodź, Claire, i ty też, Cissy. Po powrocie Claire milczy, na nikogo nie patrzy. Maddy pochyla się ku Harry’emu. - Powinniśmy już iść - szepcze. - Oczywiście. Tylko podejdę do Anny, żeby uregulować rachunek.

Wracamy do domu w niezręcznym milczeniu. Ned i Cissy jadą własnym autem, reszta nas starym jeepem. Harry próbuje bagatelizować sprawę, ale tym razem jego wrodzony wdzięk się nie sprawdza. Nie sposób powiedzieć, co myśli Maddy, trzyma swoje przemyślenia dla siebie. O czym będą później rozmawiali w łóżku, w zaciszu małżeńskiej sypialni? Czy Maddy będzie zła, czy przestraszona? Co powie lub zrobi Harry? Czy w ogóle o tym wspomną? Nie mam pojęcia, to niezbadane terytorium. Od niemal dwudziestu lat nigdy się nie rozstają. Są do tego stopnia nierozłączni, że Maddy jeździ z Harrym nawet w trasy promocyjne. W końcu Madeleine ratuje sytuację. Odwraca się na siedzeniu, patrzy na Claire, która siedzi z tyłu obok mnie. - Chyba wiesz, co ja o tym myślę? - mówi. - Moim zdaniem Clive pieprzy jak potłuczony. Claire z wdzięcznością pociąga nosem. - Dziękuję, Maddy. - Nie, nie musisz mi dziękować. Niedobrze mi się robi, że ktoś taki uważa, że ma prawo zatruwać ludziom umysły, bo sam nie jest szczęśliwy. To dureń, próbował zranić ciebie i nas. Obraziliśmy jego próżność, więc walił na oślep. Chyba nigdy nie byłem z niej bardziej dumny niż teraz. Jak zawsze potrafiła oddzielić ziarno od plew i przejść do sedna. Harry skupiony na prowadzeniu auta zerka na Maddy i się uśmiecha, a ona odpowiada mu uśmiechem. Awantura idzie w niepamięć, powracają porządek i zaufanie. - Widziałaś jego minę, kiedy myślał, że go uderzę? - pyta Harry. - Tak! - śmieje się Maddy. - Byłam pewna, że się rozpłacze. Dlaczego właściwie go nie walnąłeś? Przecież na to zasłużył.

- Teraz już się tak nie robi, skarbie. Mógł przecież przyjść na tę kolację z prawnikami w nadziei, że mnie sprowokuje. Teraz już nie wolno nikogo bić, bo ma się murowany proces. Parę lat temu to się zdarzyło mojemu przyjacielowi, poszedł z torbami. Prawnicy psują całą zabawę. Wybacz, Walterze, bez obrazy. - Nie obraziłem się - odpowiadam. Maddy znów odwraca się do Claire. - Zrobiłby to? - pyta. - Jest taki? Boże, to straszne. Claire czuje, że musi odpowiedzieć. - Sama nie wiem - mówi. - Na początku był bardzo miły. Dopiero kiedy tu przyjechaliśmy, ujrzałam go z innej strony. W Nowym Jorku był czarujący, przystojny, odnosił same sukcesy... - Niezła partia - zauważa Maddy. - Tak. Nie. Pewnie tak. Ale tutaj wydawał się taki inny, taki... Sama nie wiem, nie był... - Jaki nie był? - dopytuje się Harry. - Nie był... - Zaczyna, ale milknie, po czym dodaje: - Nie był prawdziwy. O tak, właśnie o to chodzi. Wydawał się sztuczny. Rozumiecie, o co mi chodzi? Tutaj, w tym pięknym miejscu, na waszym tle wydawał się fałszywy. Tak jak stras, kiedy się go porówna w odpowiednim świetle z prawdziwym brylantem. Wjeżdżamy na ich podjazd. Pali się kilka świateł, opiekunka nie śpi. Ned i Cissy najwyraźniej pojechali prosto do mnie. Żegnam się i idę za nimi, po omacku, niczym ślepy mnich przez dobrze znany labirynt.

ROZDZIAŁ SZÓSTY Święto Pracy to łabędzi śpiew lata. W pierwszy poniedziałek września wcześniej zapada zmrok, jesień czai się tuż za progiem. Wychodząc wieczorami, ludzie biorą ze sobą swetry. Claire jedzie razem ze mną. Przyjeżdżała na każdy weekend, teraz jest częścią naszej bandy, elementem samego jądra, które nigdy się nie zmienia, podczas gdy pomniejsze postaci wpadają i wypadają - w restauracjach, na koktajlach, w leniwe popołudnia u Winslowów albo na plaży, na wieczorach gier, w mojej małej żaglówce, na dziewiątych urodzinach Johnny’ego, podczas kąpieli nago w oceanie czy też przy okazji siedzenia pod gwiazdami i słuchania Verdiego. Jesteśmy opaleni od stóp do głów. Uparłem się, żeby wyjechać w czwartkowy wieczór. Powiedziałem, żeby zwolniła się z pracy pod pretekstem choroby, bo w mieście i tak nikogo nie będzie. Wszyscy wyjeżdżają, my wczesnym wieczorem. Zjemy kolację i pogadamy. Nareszcie mam szansę poznać ją lepiej. W czasie tego weekendu zatrzyma się u mnie, podobnie jak Ned i Cissy, którzy przyjadą jutro. Winslowowie mają innych gości. Zamawiam martini dla nas obojga. Claire już się do niego przekonała. Nigdy więcej niż dwa, powiedziałem jej kiedyś. Powtarzam stary dowcip, dlaczego martini jest jak kobiece piersi: jedno to za mało, a trzy za dużo. Pożyteczna rada. Siedzimy we włoskiej restauracji, czynnej od 1947 roku. Boksy pokrywa czerwona imitacja skóry, w menu widnieje szkic Krzywej Wieży w Pizie. To ostatni czynny lokal z mojego dzieciństwa na Newtown Lane, nawet żelaźniak stąd zniknął. Cenię sobie tutaj zwłaszcza dwie rzeczy - jedną z nich jest prawdziwa demokracja. Widziałem filmowe gwiazdy jadające przy stolikach obok ogorzałych wędkarzy z rodzinami. Drugą jest to, że robią tu fantastyczną pizzę na cienkim cieście. Wyciągam z Claire zeznania. Chcę wiedzieć, gdzie się urodziła, gdzie mieszkała, gdzie chodziła do college’u, co studiowała, dlaczego robi to, co robi, jest, kim jest. Aż mnie swędzi ręka, żeby zapisywać to wszystko w brulionie, ale zdołam zapamiętać.

Claire chętnie współpracuje, dżin rozwiązał jej język. Ja też zachowuję się nienagannie, nie jestem napastliwy, lecz uważny i współczujący. Opowiada mi o ojcu, francuskiej matce, o młodszym bracie, który mieszka w Kalifornii, gdzie pracuje w firmie produkującej oprogramowanie. Wiem jednak, że świadkowie kierują się własnym interesem i w razie konieczności będą kłamać albo przekręcać fakty. Mogą być urażeni albo zamknięci w sobie, ujawniać tylko szczątkowe informacje. Inni chcą, żebym ich lubił, licząc na to, że wpłynie to na moją interpretację prawną. To oczywiste, że Claire chce, abym ją lubił, niestety, nie romantycznie. Nie, na to jest przy mnie zbyt swobodna. Traktuje mnie tak, jak traktuje się potencjalnego pracodawcę. Zależy jej na tym, żebym ujrzał ją w jak najlepszym świetle, łaknie mojej aprobaty. Trudno się jej oprzeć, bo śmieje się z moich żartów, zadaje pytania, skłania mnie do opowiadania historyjek. Mało jest rzeczy, które mężczyzna lubi bardziej niż dźwięk własnego głosu i pełną uznania widownię, najlepiej płci żeńskiej.

Rozmowa zbacza na Harry’ego i Madeleine. - Opowiedz mi więcej o nich - prosi Claire. - Wiem, że znasz Maddy od zawsze. Nigdy nie spotkałam takich ludzi. Naprawdę są tacy szczęśliwi, jak się wydaje? Osuszyliśmy już niemal całą butelkę wina. Na talerzu pozostały tylko resztki ciasta i kilka samotnych plasterków oliwek. - A kto to wie? - Wzruszam ramionami. - Szczęście to mrzonka. Pytanie brzmi, czy dobrego jest więcej niż złego. W każdym związku zdarza się jedno i drugie i chyba chodzi o to, żeby tego pierwszego było więcej. W wypadku Maddy i Harry’ego, owszem, tak właśnie jest. Dobrze ich znam i chyba jeszcze nigdy nie widziałem równie dopasowanej pary. Wiedzą, jak razem pracować i jak się razem bawić. Nie mam do niej pretensji o to, że jest ciekawa. Niektóre pary wywierają taki wpływ na innych. Otacza je złocista poświata, coś, co jest niemal namacalne i dzięki czemu błyszczą jaśniej niż reszta z nas, całkiem jakby szli przez życie ze skierowanym na siebie reflektorem. Gdy wchodzą do pokoju, nie sposób ich nie zauważyć.

Claire ciągnie mnie za język. Do pewnego stopnia dzielenie się drobnymi sekretami przynosi ulgę. Tyle widziałem i tyle o nich wiem. Tak musi się czuć służący, który szeptem plotkuje przy kuchennym stole. Łączą go z pracodawcą zażyłe stosunki, niemniej wciąż mu do niego daleko. - Czy on bardzo ją kocha? Oto pytanie, którego nigdy nie zadałem, bo nie musiałem zadawać. Odpowiedź jest dla mnie jasna jak słońce. Kto by nie kochał Madeleine? - Oczywiście - zapewniam ją. - To jeden z największych romansów naszych czasów. Brzmi to niepoważnie, ale mówię szczerze. Nie mam na myśli tragicznego, fatalnego romansu, gdzie miłość jest zakazana albo nieszczęśliwa, tak jak to bywa w powieściach. Harry i Maddy nie są Tristanem i Izoldą ani Abelardem i Heloizą. Nie przychodzą mi do głowy żadni literaccy bohaterowie, którzy wpisywaliby się w ich paradygmat. Na drodze ich namiętności nie stanęły żadne przeszkody. Poznali się i pokochali - to takie proste i zarazem takie trudne. Istota ich życia polega na tym, że wiedzą, jak podsycać miłość, i nie są samolubni. Dzielą się nią z innymi i tym nas przyciągają. Nie chodzi o to, że on jest poważanym autorem, a ona wielką pięknością, nawet nie o to, że mają uroczy domek blisko plaży. Nie chodzi o żadną z innych ich cech. To siła ich związku nas przyciąga i inspiruje. Człowiek patrzy na nich i chce być taki jak oni. Mówię to wszystko Claire. Jestem trochę pijany i lekko zażenowany własnym słowotokiem. Później, w drodze do mojego domu, przystawiam się do niej. - Walterze, przestań - prosi. - Nie komplikujmy sytuacji. Od razu ją przepraszam. Perspektywa narzucania się kobiecie jest dla mnie odrażająca. Może gdybym uważał inaczej, byłbym częściej całowany.

- Mam nadzieję, że się nie gniewasz - dodaje Claire po chwili. - Nie - odpowiadam dzielnie. - Uznałem, że wypada spróbować. Nie chciałem, żebyś czuła się niepewnie. Claire parska śmiechem. - Dziękuję, Walterze. - Lekko dotyka mojego kolana. - Teraz czuję się o wiele lepiej. Znowu się przyjaźnimy. W domu panuje idealna cisza. Uświadamiam sobie, że Claire nigdy tu nie była. Wszystko działo się zawsze u Maddy i Harry’ego. - Masz ochotę się przejść? - pytam. - Obiecuję, że nie rzucę się na ciebie. - Bardzo chętnie. Dom wybudował mój pradziadek i nazwał go Dunemere. Wszystkim domom nadawano wtedy nazwy, ale mojego od dawna nikt tak nie określał. Kiedyś ludzie rzadko budowali się na plaży. Woleli być bliżej miasta i ziemi uprawnej, z dala od sztormów, które okresowo siały spustoszenie na linii brzegowej. Dopiero pod koniec XIX wieku bogaci nowojorczycy zaczęli kupować grunty przyległe do plaży i stawiać na nich ogromne wille letniskowe, które porzucali każdego roku tuż po Święcie Pracy. W latach sześćdziesiątych ojciec przerobił dom na całoroczny, głównie po to, żebyśmy mogli spędzać tu Gwiazdki. Zaizolował ściany, wypełnione tylko pozostawionymi przez budowniczych starymi gazetami i butelkami po piwie, zainstalował piec w piwnicy i kaloryfery w sypialniach. Tak naprawdę jednak dom zaczął funkcjonować niemal przez cały rok dopiero po śmierci rodziców, kiedy przypadł w udziale mnie. Zamykam go na styczeń oraz luty i odpompowuję wodę z rur, żeby lód ich nie porozsadzał. W przeciwieństwie do wielu nowoczesnych domów w okolicy, tu wnętrza są ciemne, a ich rozmiary raczej skromne jak na budynek tej wielkości. Nie ma pokoju telewizyjnego ani

rodzinnej kuchni. Tutejsi agenci nieruchomości przeznaczyliby dom do rozbiórki, bo nowe pokolenie kupujących uznałoby go za zbyt staroświecki. Wystrój jest we włoskim stylu jasny tynk na zewnątrz byłby całkiem na miejscu nad jeziorem Como albo w Antibes. Na czarno-białych fotografiach widać markizy w paski nad oknami. Wejście prowadzi do głównego holu o wysokim suficie i ścianach pokrytych ciemną, niegdyś bardzo modną sztukaterią. Dzięki niej w pomieszczeniu zawsze jest chłodno. Na ścianach wiszą rodzinne portrety i duże, spłowiałe gobeliny, które dziadek przywiózł z pierwszej wojny światowej. Za dużymi drzwiami na wprost rozpościera się szeroki taras, gdzie rodzice urządzili przyjęcie weselne. Biegnie przez całą długość domu i można z niego zejść na trawnik. Opada on ku dużemu słonawemu stawowi, który prowadzi do oceanu. Po obu stronach drzwi wiszą naturalnej wielkości portrety dziadków. Chłopiec w marynarskim ubranku stoi obok swojego ojca, surowego mężczyzny w okularach, a po drugiej stronie moja ubrana w krynoliny długowłosa cioteczna babka opiera się o kolana swojej matki. Długi stół zajmuje prawie całą lewą stronę holu, na blacie leży stara księga wizytowa w skórzanej oprawie. Jest niemal całkiem zapisana, pierwszy wpis ma prawie tyle samo lat co ja. Starsze księgi, pełne nieczytelnych bazgrołów i nazwisk dawno nieżyjących gości, trafiły do biblioteki. - Proszę, wpisz się, jeśli chcesz - mówię. Claire chce. Nigdy jeszcze nie widziałem jej pisma i nie dziwi mnie, że jest czytelne, wyraźne i eleganckie. Ja mam okropny charakter pisma, podobnie jak większość prawników. Claire wpisuje nazwisko i datę, a pod tym: „Masz piękny dom”. Po prawej stronie stołu znajdują się drzwi do dużej eleganckiej jadalni. To tutaj musiałem znosić w dzieciństwie nieskończoną liczbę rodzinnych kolacji, tutaj jadałem zupę i ciężkostrawne posiłki przyrządzane przez Genevieve i serwowane przez Roberta. Ściany pokrywa tapeta z wytwórni Zubera przedstawiająca Eldorado. Uwielbiam ją, jest jak brama do innego wymiaru. Podczas tych nielicznych okazji, kiedy urządzam tu oficjalne przyjęcia, wciąż jeszcze zdarza mi się zatonąć w magicznych dżunglach, popłynąć canoe Amazonką albo za pomocą wiernego rewolweru odpierać ataki Indian. Na piętrze jest osiem sypialni. Największa należała do pradziadków i nazywamy ją

pokojem wiktoriańskim. Chyba tam ulokuję Claire. Łoże z baldachimem jest dla mnie za krótkie, ale w tym pokoju umieszczam nowych gości, w każdym razie tych, których lubię. Ja nadal śpię nad kuchnią, od urodzenia w tej samej sypialni, w części domu przeznaczonej niegdyś dla dzieci. W końcu wchodzimy do pokoju zabaw na drugim piętrze. To największe pomieszczenie w domu. Znajduje się tam stary stół do bilarda, półki pełne powieści popularnych w czasach młodości rodziców, autorstwa Kiplinga Buchanana Ouidy, Toma Swifta i Roberta Louisa Stevensona, oraz komody wypełnione egzotycznymi kostiumami, latami zwożonymi przez krewnych i znajomych, które wkładaliśmy na bale przebierańców. Pod ścianą stoi wiosło ciotecznego dziadka z Henley, a pod oknami są ławy, na których w deszczowe dni przesiadywałem z książką. - Moglibyśmy urządzić bal kostiumowy - mówi Claire. Szpera po szufladach i wyciąga kostium pierrota, który nosiłem w dzieciństwie. Doskonale by na nią pasował. Potem wyjmuje burnus, w którym mój ojciec wyglądał jak Rudolph Valentino. Zawsze podziwiałem ten strój, bo w komplecie był prawdziwy sztylet. - Świetnie byśmy się bawili. Sporo czasu minęło od ostatniego balu kostiumowego. Przez chwilę mam ochotę znowu zacząć się do niej przystawiać, ale się rozmyślam. Może tym razem by się zgodziła. Drogie nieruchomości bywają potężnym afrodyzjakiem. Schodzimy z powrotem na parter i prowadzę ją do jej pokoju. Jest duży, pewnie większy niż jej całe mieszkanie, a okna wychodzą na staw. Łóżko stoi z prawej strony, tuż przy drzwiach, bielizna pościelowa pochodzi jeszcze ze ślubnej wyprawy prababki. Są tu jeszcze biurka do kompletu, toaletka ze srebrnymi szczotkami od Tiffany’ego - własność prababki - kominek, sekretarzyk i dwa fotele w stylu Ludwika XV. Trzymam tu też kilka rodzinnych fotografii w srebrnych ramkach - dziadka w mundurze i trzech braci babci. Do tego ciężkie zasłony z jasnego adamaszku, szeroki dywan, szezlong, stolik ze staroświeckim telefonem z tubką i równie staroświeckie radio. Od dawna nic nie działa, ale są tu od zawsze. - Co za cudowny pokój. - Należał do mojej prababki. Przyjemny, prawda? Wiesz, w tamtych czasach mężowie

i żony rzadko dzielili pokoje. Dziadek spał obok.

W pokoju tak skromnym jak cela trapisty. - A ty gdzie śpisz? - Po drugiej stronie domu, w dziecięcym skrzydle. No nie patrz tak na mnie, nie mam na ścianie plakatów z Kaczorem Donaldem. Trochę unowocześniłem wystrój. Po prostu tam czuję się najlepiej. - Mógłbyś przecież sypiać w każdym z tych pomieszczeń - zauważa. - Zgadza się. I mógłbym jeść codziennie w jadalni i urządzać maskarady. Nie robię tego jednak. Przyjeżdżam tu, żeby się zrelaksować, spać i pracować. - Nie czujesz się samotny? - Nigdy. A poza tym tuż obok mam Madeleine i Harry’ego. Mówimy sobie dobranoc i cicho odchodzę po znajomym dywanie, mijając dawną sypialnię rodziców oraz „dobry” pokój gościnny. Tej nocy leżę w łóżku i fantazjuję, że Claire do mnie przychodzi. Raz czy dwa wyglądam na korytarz, bo mam wrażenie, że słyszę odgłos jej kroków, ale kiedy w końcu udaje mi się zasnąć o świcie, wciąż jestem sam.

ROZDZIAŁ SIÓDMY Po dyplomie Harry został powołany do Korpusu Piechoty Morskiej. Jako absolwentowi college’u automatycznie przyznano mu stopień oficerski i trafił na kurs pilotażu. Madeleine pojechała razem z nim. Pobrali się dzień po dyplomie, Ned był drużbą. Po skromnej uroczystości w Battell Chapel zjedliśmy lunch w Yale Club. Przyjechali ojciec i brat Madeleine, Johnny, a także jej ówczesna macocha, zjawili się też państwo Winslowowie. Nigdy wcześniej ich nie spotkałem. Ojciec Harry’ego uczył angielskiego w prywatnym liceum. Wielkopański, wygadany, ironiczny, miał równie szerokie ramiona jak Harry. Jako syn pedagoga w Connecticut Harry korzystał z niezasłużonych przywilejów. W dzieciństwie był ulubieńcem starszych licealistów, a jako uczeń za darmo jeździł wraz z kolegami na narty oraz wakacje. W przeciwieństwie do nich jednak pracował latem, jednego roku jako robotnik na polach naftowych w Oklahomie, innego na alaskańskim statku rybackim. Dlaczego akurat piechota morska? Wtedy wydawało mi się to dziwne, nikt z naszych znajomych nie wstąpił do wojska. Nasi ojcowie wychowywali się w czasach, gdy nadal obowiązywał pobór, ale większość z nich była w wieku poborowym w okresie między wojną w Korei a wojną w Wietnamie. Ojciec Maddy nawet rzucił studia na Princeton, żeby zaciągnąć się i pojechać do Korei, co trudno mi było pogodzić z jego późniejszym rozpustnym życiem. A może to częściowo tłumaczyło jego zachowanie - nie wiem, nigdy nie byłem żołnierzem ani nawet nie słyszałem huku pocisku wystrzelonego w gniewie. Pod koniec studiów Harry nie dyskutował z nami o wstąpieniu do wojska. Większość z nas obsesyjnie próbowała złagodzić wstrząs po uzyskaniu dyplomu, planując pracę w bankach inwestycyjnych, gazetach czy poważnych instytucjach non profit albo rozpoczynając studia podyplomowe. Ja od wielu miesięcy wiedziałem, że jesienią pójdę na prawo, więc maj mijał mi bez większych niepokojów. Harry również wydawał się spokojny, rzadko jednak mówił o przyszłości. Kiedy ujawnił swoje zamiary podczas jednej z niekończących się pożegnalnych kolacji w towarzystwie Maddy, Neda, mnie i jeszcze kilku innych zaufanych osób, nie ja jeden byłem zdumiony. Nawet Ned, który zaklepał sobie staż

w Merrill Lynch i był najlepszym przyjacielem Harry’ego, wybałuszył oczy. - Żartujesz, prawda? - zapytał. - Ani trochę - odparł Harry. - Nie żartowałbym na taki temat. Zawsze chciałem się nauczyć latać. Nie jestem dość dobry, żeby zostać profesjonalnym hokeistą, a praca na Wall Street interesuje mnie w zerowym stopniu. Nie mam pojęcia, co chciałbym robić, więc zanim się zdecyduję, postanowiłem przynajmniej służyć krajowi. Maddy naturalnie o wszystkim wiedziała, co więcej, poparła Harry’ego. Gdyby oznajmił jej, że zamierza zostać poskramiaczem lwów albo poławiaczem skarbów, z całą pewnością również nie miałaby nic przeciwko temu. Jako małżeństwo przez pierwszy rok mieszkali nieopodal bazy lotnictwa morskiego w Pensacoli. Harry latał na myśliwcach. Mieli wtedy psa, brązowego kundla o imieniu Dexter. Maddy jeździła tym samym czerwonym MG co w Yale. Gdziekolwiek się pojawiali, na wszystkich robili wrażenie. Na przyjęciach, które często urządzali, wkrótce zaczęła pojawiać się wyższa kadra oficerska. Ich nowymi przyjaciółmi zostały futbolowe legendy uczelni Ole Miss i Georgia Tech, pożenione z byłymi cheerleaderkami. To właśnie wtedy dysponująca niemal nieograniczonym wolnym czasem Maddy odkryła w sobie talent kulinarny. Zainspirowana miejscową kuchnią, zabrała się do przyrządzania krewetkowych étouffée, remolad, smażonych kurczaków i placków z orzechów pekana. Potem postanowiła przerobić Julię Child, Paula Bocuse i Jamesa Bearda. Wkrótce przyrządzała sosy beszamelowe, coq au vin, teryny z łososia, wołowe bourguignon i suflety z sera. Zaproszenia na jej kolacje uznawano za wyróżnienia równe prezydenckim pochwałom. Za dnia Harry uczestniczył w niezliczonych misjach szkoleniowych i lotach bojowych, chodził także na zajęcia teoretyczne. Na szczęście nie wybuchła żadna wojna. W weekendy podróżowali. Potrafili jechać przez całą noc, żeby odwiedzić przyjaciół na Jupiter Island albo łowić albule na wyspach Florida Keys. Wpadłem na nich kilka razy, gdy byłem na pierwszym roku prawa w Yale. Często przeprowadzali się na rozkaz dowództwa do Bogue Field w Karolinie Północnej, Twentynine Palms w Kalifornii czy na rok do Japonii. Maddy twierdzi, że Harry właśnie wtedy zaczął pisać. Jego pierwsze próby czytała wyłącznie ona, ale postanowiła go wspierać. W tamtym czasie powstały liczne opowiadania, a nawet

powieść. Nic z tego jednak nie przetrwało. - Kiedy zakochałam się w Harrym, nie myślałam o nim jak o pisarzu - wyznała mi kiedyś. - Po prostu nie spotkałam nigdy wcześniej nikogo tak pewnego siebie. Zawsze chciał być najlepszy we wszystkim. Był najlepszym hokeistą, potem najlepszym pilotem, więc to chyba ma sens, że zostanie najlepszym pisarzem. Gdyby zechciał być najlepszym złodziejem klejnotów, pewnie też by mu się udało. Harry był konsekwentny. W pewnym momencie zaczął wysyłać swoje opowiadania do magazynów i periodyków literackich, w większości nieznanych. W końcu opublikowano jedno z opowiadań, potem następne. Kiedy sześć lat służby dobiegło końca, odszedł z wojska, by pisać na pełen etat. Kilka lat później jego pierwsza książka o oficerze amerykańskich wojsk lotniczych, powieść z kluczem, spotkała się z umiarkowaną aprobatą. Sprzedawała się raczej słabo, ale krytycy uznali, że Harry dobrze rokuje. Przenieśli się do Nowego Jorku, potem przez rok żyli nieopodal Bozeman w Montanie, a jeszcze później w Paryżu, gdzie zamieszkali nad senegalską restauracją w zdecydowanie mało szykownej 18 Dzielnicy. Wtedy utrzymywali się z funduszu powierniczego Maddy, dzięki czemu dawali sobie radę, ale nie szastali pieniędzmi. Urodził się Johnny, a druga książka Harry’ego, którą pisał przez siedem lat, zdobyła National Book Award. Mówi się nawet o filmie. Harry nie przestał kochać latania. Kiedy opublikowano jego drugą książkę, dopełnił złożonej sobie obietnicy i kupił używany samolot, który naprawił, a teraz trzyma na lotnisku nieopodal ich letniego domu. Przy ładnej pogodzie często nim lata, czasem zaprasza innych, by mu towarzyszyli. Latają do wyspy Nantucket, okrążają latarnię morską Sankaty Head i wracają lub lecą do Westerly. Czasem Harry ląduje na lunch, ale woli nie przerywać lotu. Wiele razy z nim latałem, było bardzo spokojnie. Madeleine rzadko się na to decydowała. W małych samolotach bardzo się denerwuje. JEST PIĄTKOWY PORANEK. Lotnisko rozpościera się przed nimi, ciężarówki z cysternami tkwią nieruchomo w tle, samoloty lokalnej elity stoją i czekają niczym chłopcy do piłek, gotowe w każdej chwili poderwać się z miejsca. Są tu tylko Harry i Claire, która razem ze mną wybrała się z rana do Winslowów.

- Wybieram się polatać - oznajmił Harry tuż po naszym przyjściu. - Ktoś chce mi towarzyszyć? Odmówiłem. - A ja bardzo chętnie - powiedziała Claire. - Masz własny samolot? - Tak, jednosilnikową cessnę 182. Ślicznotka z niej. Była w naprawie, a w tym roku po raz pierwszy mogę nią fruwać przez całe lato. - Powinnam się przebrać? - Nie, możesz iść, jak stoisz. Na lotnisku Harry wypełnia plan lotu i przeprowadza inspekcję przed startem. Dziś przelecą nad Block Island. Samolot jest wiekowy, ale Harry i tak go kocha. Na błękitnym niebie nie ma ani jednej chmurki. Jest ciepło, jak przystało na końcówkę lata, w małej kabinie panuje zaduch. Harry otwiera okna. - Ochłodzi się, kiedy wzniesiemy się wyżej - mówi. Ma na sobie starą koszulę khaki i spłowiałą czapkę z Yale. Na jego szyi wisi złoty łańcuszek. Harry wyjaśnia Claire, że nosi medalik ze świętym Krzysztofem na szczęście. Maddy kupiła mu go, kiedy jeszcze służył w Marines. Kołują po płycie lotniska, przed nimi jest tylko jeden samolot. Claire czuje się podekscytowana jak dziecko, niemal wciska nos w plastikowe okienko. Silnik zwiększa obroty, ruszają na pas startowy. Harry dodaje gazu i pędzą naprzód. W jednej chwili podwozie dotyka ziemi, w następnej są w powietrzu i wznoszą się coraz wyżej. Ziemia pod nimi się oddala, a kiedy wchodzą w zakręt, Claire widzi, że znajdują się przeszło sto metrów nad nią. Ludzie, domy i drzewa robią się coraz mniejsze. Na wysokości przelotowej Harry mówi:

- Niezły widok, co? - Musi teraz przekrzykiwać ryk silnika. Claire kiwa głową i wychyla się w fotelu. Widzi krzywiznę ziemi i dalszą przestrzeń rozciągającą się aż po horyzont, do błękitu Atlantyku. Jest zdumiona prędkością, z jaką się poruszają. Godzinna podróż samochodem to zaledwie sekundy lotu. - Nigdy tego nie robiłam - mówi. - To znaczy nigdy nie latałam małym samolotem. Niesamowite.

Harry wskazuje na swoje prawe ucho. - Musisz mówić głośniej! - wrzeszczy. - Okej! - krzyczy Claire z uśmiechem. On też się uśmiecha i pokazuje jej uniesione kciuki. Oczy ma zakryte okularami słonecznymi. Podczas lotu wskazuje punkty orientacyjne. Zostawili za sobą stały ląd i teraz, niczym władcy przestworzy, szybują nad oceanem. Łódź rybacka, biała na tle granatowej wody, kiwa się jak zabawka. Na horyzoncie majaczy wyspa Block i w jednej chwili są już niemal nad nią. Claire widzi fale rozbijające się o skały.

- To Bluffs Beach! - wrzeszczy Harry. - Tam dalej jest urwisko Mohegan Bluffs i latarnia morska Southeast Lighthouse, a między nimi plaża Black Rock. Opalają się tam nudyści, ale stąd raczej niewiele zobaczysz. - Uśmiecha się. Claire patrzy na niego. Harry ma na sobie szorty i mokasyny, jego długie, opalone nogi pokryte są złotymi włosami. Kusi ją, żeby ich dotknąć. Po raz pierwszy są tylko we dwoje, ale trudno tutaj mówić. Nie miała pojęcia, że będzie tak głośno. Słowa cisną się jej na usta, jednak ich nie wypowiada. Tak dużo chciałaby powiedzieć, lecz to nieodpowiedni moment. Nie dość, że silnik hałasuje, to na dodatek Harry ma na uszach słuchawki, które dodatkowo utrudniają rozmowę.

- Mówiłaś coś? - pyta, unosząc prawą słuchawkę, żeby lepiej słyszeć. Claire w milczeniu kręci głową. Czuje się jak ktoś, kto na chwilę zachwiał się nad przepaścią, ale niemal cudem odzyskał równowagę. Oddycha z ulgą. Serce jej galopuje, dłonie się pocą. Nic się nie zmieniło. - Chcesz spróbować? - wrzeszczy Harry, wskazując na stery.

- Co? Chodzi ci o pilotowanie? - Pewnie, to łatwe! - wydziera się. - Połóż ręce na sterach. Tu jest inaczej niż w samochodzie. Sterem kontrolujesz, a to oznacza, że możesz się wznosić, opadać, skręcać w lewo i w prawo. Jeśli pociągniesz, samolot się wzbije, jak popchniesz, to zniży lot. Ten pedał po prawej stronie to przepustnica. Widzisz? A to wysokościomierz, pokazuje, na jakiej wysokości jesteś. Trzymaj się trzystu trzydziestu metrów. To prędkościomierz. Teraz lecisz z prędkością około dwustu pięćdziesięciu kilometrów na godzinę. Widzisz ten instrument, który wygląda jak samolocik? To wskaźnik położenia. Utrzymuj go w poziomie, chyba że będziesz skręcać, dobrze? - Ale co mam robić? - Nie przejmuj się, przez cały czas ja też będę trzymał ręce na sterach. Po prostu przejmij swoje stery. Nie ugryzą cię. Claire zbyt mocno zaciska dłonie na sterach i czuje w ciele wibracje silnika. Samolotem lekko zarzuca, a ona podskakuje. - Nie tak mocno - mówi Harry. - Odpręż się. - Spróbuję. - Robi kilka głębszych wdechów, po czym znów chwyta stery, tym razem delikatniej.

- Dobrze. Teraz utrzymuj go w poziomie.

Harry puszcza stery.

- Widzisz? Teraz ty pilotujesz. - O mój Boże! Niesamowite. - Kręci się jej w głowie. Nie może uwierzyć, że to takie łatwe. - Spróbujesz skręcić? Musi się wysilić, żeby go usłyszeć. - Tak! - wrzeszczy. - Co mam robić? - Skręć lekko w prawo i wyrównaj. Claire tak właśnie robi i samolot skręca, ale zaczyna opadać. - Daj trochę w górę, ale nie za bardzo. Samolot wyrównuje. - Bardzo dobrze. A teraz po prostu trzymaj kurs. Widzisz nasze lotnisko? - Kiedy się zbliżają, Harry wrzeszczy: - Teraz lepiej ja przejmę stery! Kontaktuje się z wieżą, mówi, że nadlatują, i dostaje pozwolenie na lądowanie. Wyciąga prawą rękę. - Przelecimy nad naszym domem. - Pokazuje jej. - Jest na torze lotu. Spójrz w dół. Claire wyciąga szyję i widzi dom, który wygląda jak diorama w muzeum, jak miniaturka. Czuje się niczym olbrzymka. Harry podchodzi do lądowania, opuszcza klapy, redukuje prędkość. Wierzchołki drzew unoszą się na ich powitanie, wszystko rośnie w oczach. Lądują, lekko się trzęsąc i podskakując, gdy powietrze ciśnie na skrzydła. Harry kołuje na miejsce i gasi silnik.

- Nieźle. - Patrzy na zegarek. - A jeszcze nie ma południa. - Bardzo ci dziękuję - mówi Claire. - To była jedna z najbardziej niesamowitych rzeczy, jakie robiłam. Jej oczy błyszczą. Wysiadając z kabiny, czuje, że reszta świata jest nieciekawa i przeciętna. W drodze powrotnej ośmielona Claire, teraz ryzykantka i zdobywczyni, pyta: - Co się stało Johnny’emu? Chodzi mi o jego bliznę. Walter mówi, że we wczesnym dzieciństwie miał operację. - Tak, zgadza się. Miał wrodzoną wadę serca. Dziurę. - O mój Boże! Co zrobiliście? - Przeszedł kilka operacji. Zabraliśmy go do kliniki dziecięcej w Bostonie. Za pierwszym razem spędziliśmy tam długie miesiące. Mógł umrzeć. - W jakim był wieku? - Pierwszą operację przeprowadzono tuż po jego narodzinach, ostatnią, gdy miał cztery lata. Pamiętam bezsenne noce w szpitalu, monotonne pikanie monitorów, zatroskanych chirurgów w niebieskich fartuchach i zarys drobnego, bezwładnego ciałka pod przezroczystą osłoną. To było piekło. - Teraz wszystko w porządku? - Nie wiem. - Harry pociera czoło. - Tak mi się wydaje. Lekarze są dobrej myśli, mówią, że nic mu nie będzie. Dzięki Bogu, od ostatniego alarmu minęło sporo czasu.

- Nie wydaje się chory. Wygląda na zwykłego, zdrowego chłopca. - Bywa ciężko. Łatwo się męczy, a Maddy nieustannie ma na niego oko. Wciąż się obawia, że coś się wydarzy. Były już fałszywe alarmy, ale ostrożności nigdy za wiele. Nawet jeśli Johnny wygląda jak zwykły zdrowy chłopiec, nie jest zdrowy.

- Przykro mi. - Niepotrzebnie. Dajemy mu miłość i stablizację, a poza tym robimy wszystko, żeby jego życie było najnormalniejsze pod słońcem. Może pożyć jeszcze sześć albo sześćdziesiąt lat. Nie sposób powiedzieć. W szkole jest mu jednak trochę ciężko, nie może ćwiczyć na WF-ie. Dzieciaki bywają okrutne. - Dla ciebie to musi być jeszcze trudniejsze. Znaczy, dla was obojga - poprawia się Claire. - Bywa trudno, ale to świetny dzieciak. Wie, przez co przechodzimy, i robi, co się da, żebyśmy czuli się lepiej. Mówi do Maddy rzeczy w rodzaju: „W porządku, mamusiu, nie jestem chory. Nie martw się o mnie”. Ale człowiek nic nie może poradzić na to, że czasem czuje się cholernie bezradny, wiesz? - Bardzo mi przykro - powtarza Claire. - To uroczy chłopak. Wspaniała mieszanka ciebie i Maddy. Podjeżdżają do domu, chłopiec wybiega. - Tatusiu, tatusiu! - krzyczy, gdy opony zgrzytają na żwirze, a samochód nieruchomieje. Ja siedzę przy oknie i czytam gazetę. - Cześć, młody. - Tatusiu, dzwonili do ciebie z Rzymu. Mamusia odebrała.

- Dzięki. Powiedz mamusi, że wróciłem, dobrze? - Johnny biegnie do środka, a Harry patrzy na Claire. - Muszę zadzwonić. Miło, że się ze mną przeleciałaś. - Wysiada z auta. - To ja ci dziękuję, że mnie zabrałeś. Zrobimy to jeszcze raz? - No, przez jakiś czas raczej nie.

- Jak to? Harry patrzy na nią ze zdumieniem. - Myślałem, że wiesz - mówi. - Właśnie w tej sprawie dzwonili. Maddy, Johnny i ja za tydzień wyjeżdżamy do Rzymu. Dostałem stypendium, mam tam pisać. Pracuję nad nową książką. - O nie. Nie, nie wiedziałam. - Claire robi się niedobrze. - Jak długo was nie będzie? - Prawie rok. Wracamy w czerwcu przyszłego roku, na lato. - Ach, rozumiem. - I po chwili: - Pewnie bardzo się cieszycie. - Owszem. Mój stary kumpel znalazł nam mieszkanie niedaleko Panteonu. - A co z Johnnym? Gdzie będzie chodził do szkoły? - Jest tam amerykańska szkoła, no i mamy nazwiska najlepszych tamtejszych lekarzy. - To dobrze. Bardzo się cieszę. - Claire robi wszystko, żeby zabrzmiało to szczerze. - Dzięki. Będziemy się dobrze bawili. Zawsze chciałem mieszkać w Rzymie, Maddy też. Możesz sobie wyobrazić, że bardzo się ekscytuje na myśl o jedzeniu. Już zapisała się na lekcje gotowania i włoskiego. - Będę za wami tęskniła. - Zarzuca mu ręce na szyję i przyciąga go do siebie,

przytulając policzek do jego policzka. Harry klepie ją po plecach i wyplątuje się z jej objęć. - My też będziemy za tobą tęsknili - mówi z uśmiechem. - Jeszcze raz dzięki! - woła Claire, gdy Harry idzie do domu. - Świetnie się bawiłam. - Cieszę się, że ci się podobało. Byłaś bardzo dzielna. Nie wszyscy lubią latać małymi samolotami.

- Ja uwielbiam. Harry znów się uśmiecha i wchodzi do domu. Claire mnie nie widzi, a ja patrzę na nią, kiedy tak stoi jeszcze długo po zniknięciu Harry’ego. W końcu odwraca się i odchodzi. Jest mi przykro, bo wygląda na bardzo smutną. ODNAJDUJĘ JĄ kilka godzin później. Siedzi na końcu mojego pomostu, wpatrując się w przestrzeń nad stawem i machając nogami w wodzie. Obok przepływa rodzina łabędzi. Dwa beetle cats, małe jachty o żaglach gaflowych, popularne wśród okolicznych mieszkańców, halsują w oddali. Jest bardzo spokojnie. - Gdzie byłaś? - pytam. - Wszędzie cię szukaliśmy. Będziemy grać w tenisa. Owszem, mam również kort tenisowy, taki staroświecki, gliniasty. Wiem, że obecnie wielu ludzi woli nawierzchnię akrylową, ale ja nadal lubię walcowanie. Przygotowanie jest równie ważne jak sama gra.

Claire podnosi wzrok. Najpierw jest zdumiona, potem rozczarowana, tak jakby liczyła na to, że przyjdzie ktoś inny. Mam na sobie stare, zniszczone tenisowe wdzianko. - Przepraszam, Walterze. Chciałam przez chwilę pobyć sama. - Wszystko w porządku?

- Wiedziałeś, że Harry i Maddy lecą do Rzymu? - Oczywiście.

- Ja nie.

- To takie straszne?

- Tak. To znaczy nie. Nie wiem. - Masz coś przeciwko rzymianom? Czy jakiś principe złamał ci serce albo potknęłaś się i spadłaś ze Schodów Hiszpańskich? Staram się mówić żartobliwie i dopiero poniewczasie dostrzegam, że nie jest w nastroju. W milczeniu kręci głową. - Mogę coś dla ciebie zrobić? - pytam. Znowu kręci głową. - No cóż, to chyba cię zostawię. - Dziękuję, Walt. Po prostu mam ochotę posiedzieć sama. Może przyjdę później i sprawdzę, jak wam idzie gra. - Mam nadzieję. Jesteś mi winna rewanż. Uśmiecha się z wysiłkiem. W zeszłym tygodniu pokonała mnie 6-4, 6-4. Nie pokazuje się aż do samego wieczoru. Po tenisie idę cichutko do jej pokoju i widzę, że drzwi są zamknięte. O siódmej Claire schodzi. Jestem w kuchni i pakuję do lodówki

kotlety na hamburgery. Zamierzamy urządzić wielkie ognisko na plaży. To taka nasza weekendowa tradycja w Święto Pracy, zjawi się około pięćdziesięciu osób. Ned, Harry i ja poszliśmy tam wcześniej, żeby wykopać jamę w piachu i zapełnić ją wyrzuconym na brzeg drewnem. - Przepraszam, że nie dotarłam na tenisa - mówi, wchodząc. - I tak nie byłoby ze mnie żadnego pożytku. - Lepiej się czujesz? - Tak, dziękuję. Wygląda przepięknie. Ma na sobie różową sukienkę z wielkim dekoltem, nie włożyła stanika. Jej piersi wystają z boku zza tkaniny. Staram się nie gapić. - Wyglądasz prześlicznie, ale lepiej, żebyś wzięła sweter - sugeruję. - O tej porze roku na plaży może być naprawdę zimno. - Chętnie napiłabym się martini, Walterze. Zrobisz mi? - Z przyjemnością - mówię, po czym myję ręce i idę do baru. To coś w rodzaju rytuału. Wrzucam kostki lodu do starego, srebrnego shakera marki Cartier, który należał do mojego dziadka, dolewam dżin Beefeater i kapkę wytrawnego wermutu. Mieszam dokładnie dwadzieścia razy i nalewam do schłodzonego kieliszka do martini, też srebrnego, który ozdabiam skórką cytryny. - Chyba nie masz nic przeciwko temu, że wypijesz sama? Ja nie będę się śpieszył. - Strasznie marudny z ciebie ramol, Walterze. - Wypija łyk. - Doskonałe. Wchodzą Ned i Cissy. - Po jednym na drogę, co? - odzywa się Ned.

- Chcesz? - pytam. - Nie. Będzie co pić na plaży. - Szkoda, że nie przyszłaś dzisiaj na tenisa - mówi Cissy do Claire. - Wszystko w porządku? Claire kiwa głową. - Tak, dziękuję. Byłam trochę zmęczona i tyle. Wiecie, jak to jest. - Nic się nie stało. Nie widziałaś tylko, jak mój mężczyzna dostaje wycisk od Harry’ego. - Harry fantastycznie serwował - wtrącam. - Ani razu nie popełnił błędu. Nie martw się, Ned, Pete Sampras nie mógłby go dziś pobić. - Cóż, załatwię go następnym razem. - No to będziesz musiał poczekać do następnego lata, prawda? - odzywa się piskliwie Claire. - Chyba że polecisz sobie do Rzymu na parę setów. Wszyscy się w nią wpatrujemy, zaskoczeni jej tonem. - Spójrz na to inaczej, Neddy - mówi w końcu Cissy. - Przynajmniej masz okrągły rok, żeby potrenować. Wybuchamy śmiechem. - No już, Claire, dopijaj - mówi Ned. Jedziemy moim samochodem. Ned siedzi z przodu ze mną, a kobiety z tyłu.

- Nie jedziemy razem z Harrym i Maddy? - pyta Claire. - Nie, spotkamy się na miejscu - wyjaśnia Ned. - Przywiozą swoich gości. To para Holendrów, Wouter i Magda. On pracuje w wydawnictwie. Właśnie odwieźli córkę do szkoły z internatem i przejeżdżali tędy w drodze powrotnej do Amsterdamu. Ich angielski jest bez zarzutu. Kiedy przyjeżdżamy na miejsce, słońce wisi nisko nad oceanem. Intensywnie pomarańczowe pasmo światła rozciąga się od jednego krańca horyzontu po drugi, przez całą długość plaży. Już zebrał się spory tłum ludzi. Rozpoznaję wiele twarzy, niektóre z klubu, inne z Manhattanu, reszta to literacka zbieranina, znajomi Harry’ego i Maddy. Ogień huczy, stoliki są już rozstawione. Mamy też latarnie sztormowe i lodówki z winem oraz piwem, do tego butelki mocniejszych alkoholi, kostki lodu i miksery, plastikowe kubki, kilka dużych koszy na śmieci. Oprócz dorosłych jest kilkoro dzieci i labradory. Na skraju parkingu leży sterta butów.

- Zrobisz mi jeszcze jedno martini, Walt? - pyta Claire. Zauważam, że jednak nie wzięła ze sobą swetra. - Oczywiście, ale pamiętaj tę starą zasadę o damskich piersiach. - Jesteś okropnie sprośny. - Mruga do mnie. - Nie przejmuj się, Walterze, to przecież ostatnie wielkie przyjęcie tego lata, prawda? Rozluźnij się i dobrze się baw. Nie ma tu shakera, ale i tak robię jej drinka. - Obawiam się, że to martini nie będzie najlepsze - mówię. - Jesteś słodki, Walterze. Dziękuję. - Cmoka mnie w policzek. - Potem jednak lepiej przerzuć się na wino - radzę jej.

- Kiedy przyjdą Harry i Maddy? - Nie mam pojęcia. Pewnie lada chwila. Przepraszam i idę po kotlety na hamburgery. Kiedy się rozglądam, widzę, że Claire odeszła. Teraz rozmawia z trzema młodymi mężczyznami. Wszyscy są mniej więcej w jej wieku, opaleni, wąscy w biodrach jak piłkarze. To synowie bogaczy. Coś o tym wiem, sam taki byłem lata świetlne temu. Claire się śmieje, widzę, że ich oczarowała. Harry, Maddy oraz Johnny przyjeżdżają z Wouterem i Magdą. - Przepraszamy za spóźnienie - mówi Harry na mój widok. - Ciągle się pakujemy. Rok na wyjeździe to kupa czasu. Już planuję, że spędzę z nimi święta w Rzymie. O dziewiątej wieczorem pierwszy etap przyjęcia dobiega końca. O tej porze roku szybko zapada zmierzch. Rodzice niosą śpiące dzieci do samochodów, składamy stoliki. Puste butelki po winie pobrzękują w koszach. Ogień wciąż płonie wysoko, podsycany przez tych, którzy jeszcze nie chcą kończyć zabawy. Dla młodych wieczór dopiero się rozkręca. Płomienie strzelają wysoko w niebo, twarze skąpane są w żółtopomarańczowym blasku. Piasek pod stopami robi się zimny. Już mam włożyć sweter, ale rozglądam się w poszukiwaniu Claire. Martwię się, że pewnie zmarzła. Nadal rozmawia z jednym z tamtych młodych ludzi, trzymając drinka w jednej dłoni i pocierając nagie ramię drugą. Podchodzę do niej. - Przepraszam, że przeszkadzam. Claire, nie jest ci zimno? - pytam. - Może chcesz mój sweter? Claire patrzy na mnie. Jej twarz promienieje, oczy są szkliste. Jest pijana. - Walt - mówi. - Jakie to miłe. Poznaj Andrew. Jego rodzice mają tu dom. Będzie studiował w szkole handlowej.

Ściskamy sobie ręce. Andrew zastanawia się, kim dla niej jestem. Pewnie uznał mnie za zbyt starego na jej chłopaka, ale za młodego na ojca. - Zatrzymałam się u Walta. Jego rodzice też mają tu dom, ale oboje nie żyją, więc Walt mieszka sam. - Nie zmarzłaś? - powtarzam, ignorując jej słowa. - Nie, w porządku. Świetnie się czuję.

- Nie potrzebujesz swetra? - Dam jej sweter, jeśli zmarznie - oznajmia Andrew z naciskiem.

Claire nie zwraca na niego uwagi.

- Harry i Maddy przyjechali? - pyta mnie. - Tak. Są tu od pewnego czasu. Rozgląda się, a na ich widok marszczy brwi. - No rzeczywiście. - Odwraca się do Andrew. - Muszę się z kimś przywitać. Zaraz wracam. Podchodzi do Maddy i ją ściska. - Nie wiedziałam, że wyjeżdżacie - mówi. - Harry powiedział mi dziś rano. Powinnam się cieszyć, ale tak mi jakoś smutno. - Nie przejmuj się, wrócimy, zanim się obejrzysz. Zresztą lato już się skończyło. - No właśnie o to chodzi. Wcale nie chcę, żeby lato się kończyło. Wiem, że was nie

będzie, i czuję się tak, jakby się wszystko kończyło. - Wiem. - Maddy ściska jej dłoń. - Ja też nigdy nie chcę, żeby lato dobiegało końca. - W ogóle się nie spodziewałam. - Przepraszam, że ci nie powiedzieliśmy. Wszystko zostało ustalone jeszcze zimą. Nawet do głowy nam nie przyszło, że przecież ty nic o tym nie wiesz. - Nie musisz przepraszać, oboje byliście wspaniali. Tak bardzo was kocham. - Znowu ściska Maddy. - Też będziemy za tobą tęsknili. Claire się odwraca i idzie z powrotem do Andrew, który podaje jej następny kieliszek wina. Nie jestem pewien, czy to dobry pomysł, ale nie mnie osądzać. - Wszystko w porządku? - pyta mnie Harry, przeżuwając hamburgera. Staliśmy z boku, kiedy Claire i Maddy gadały, a teraz dołączamy do Maddy. - Przejmujesz się czymś? - Nie jestem pewien - odpowiadam. - Claire chyba za dużo pije. Harry śmieje się cicho. - No, cóż. Nie ona jedna na tym przyjęciu. Maddy spogląda na niego. - Chyba źle przyjęła nowinę o naszym wyjeździe - wzdycha. - Niby dlaczego się upiła? Spędziliśmy z nią sporo wieczorów i nigdy tego nie robiła. Jak się zachowała, kiedy powiedziałeś jej rano o wyjeździe? - Widać było, że jest zaskoczona. Czułem się jak dupek, bo nie miała pojęcia, o czym mówię.

- A ja przed tenisem widziałem ją nad stawem - dodaję. - Wydawała się mocno przybita. - Mogę to zrozumieć - wzdycha Maddy. - W sumie to tak, jakbyśmy ją adoptowali, a teraz porzucili. - Wkrótce i tak by się nami znudziła - zauważa Harry. - Powinna spędzać więcej czasu z rówieśnikami. My jesteśmy tylko bandą starych pierdzieli, którym wypadają włosy i rosną brzuchy. - Mów za siebie, grubasie. - Maddy żartobliwie szturcha go w ramię. Oboje prezentują się fantastycznie jak na swój wiek. Ja z kolei wyglądam dokładnie na swoje czterdzieści dwa lata. Widzimy, jak Claire po drugiej stronie ogniska potyka się i prawie upada. Andrew jej pomaga, a ona czepia się jego ramienia i się śmieje. Czy już wspominałem, że ma piękne zęby? - Wydaje się nieźle nawalona - zauważa Harry. - Myślisz, że powinniśmy coś zrobić? - Pójdę i z nią porozmawiam - postanawia Maddy. - Wy tu zostańcie. Poprzez ogień widzę, jak rozmawia z Claire. Zmieszany chłopak stoi z boku. Maddy kładzie rękę na ramieniu Claire, która kręci głową i próbuje się wycofać. Bardzo trudno jednak jest odmówić Maddy. Wracają. - Harry, mógłbyś odwieźć Claire do Waltera? - pyta Maddy. - Proszę, nie. Wszystko jest pod kontrolą - protestuje Claire. - Proszę. Niech Harry mnie nie odwozi.

- Hej, co się dzieje? - To Andrew. Wkraczam i oznajmiam moim najbardziej prawniczym tonem, że najlepiej będzie, jeśli wyniesie się w cholerę. - Nie zmuszajcie mnie! - wrzeszczy Claire. - Maddy, ty mnie odwieź. - Wszystko w porządku - zapewnia ją Maddy. - Musimy tu trochę posprzątać. Maddy nienawidzi jeździć po nocy. Nie ma już tak dobrego wzroku jak kiedyś, a nie chce nosić okularów. - No chodź, Claire - mówi Harry łagodnie i kładzie dłoń na jej ręce. - Daj mi spokój. - Claire natychmiast się odsuwa. Idzie chwiejnym krokiem na parking, Harry za nią. - Zaraz wracam - mówi do nas. Nagle Claire robi się niedobrze i wymiotuje przy samochodzie. - O Boże - jęczy. - Przepraszam. Idiotka ze mnie. Harry mówi jej, żeby się nie przejmowała, wszyscy to przerabialiśmy. Podaje jej chustkę, a potem, kiedy widzi, że Claire drży, upiera się, aby włożyła jego sweter. - Wszystko dobrze, czy myślisz, że znowu zwymiotujesz? - pyta Claire kręci głową. - Nie, już mi lepiej - odpowiada słabym głosem.

W drodze powrotnej pochlipuje, zażenowana i niespokojna. Harry dopytuje się, czy wszystko w porządku. Dlaczego jest taka zdenerwowana? Claire odpowiada, że nie chce o tym rozmawiać. On upiera się, że powinna, przecież są przyjaciółmi. Jeśli mógłby w czymś pomóc, bardzo chętnie to zrobi. - Zakochałam się w tobie! - wybucha Claire. - Widzisz, powiedziałam. Przepraszam. Harry śmieje się i tłumaczy jej, że to takie pijackie gadanie. - Nie wyśmiewaj się ze mnie. Harry próbuje ją uspokoić, podkreśla, że się z niej nie nabija. - Zatrzymaj samochód - mówi spokojnie Claire. - Chyba znów będę wymiotowała. Harry zjeżdża na pobocze, reflektory oświetlają drogę przed nimi. Okoliczne domy już śpią. Claire wyskakuje z auta, ale zamiast zwymiotować, biegnie przez pole w ciemności. Harry klnie, wysiada i pędzi za nią, wrzeszcząc, żeby się zatrzymała. Claire jest bosa, więc z łatwością ją dopada. Spanikowana jak zwierzę próbuje uciec, wykręcając ciało i tłukąc go małymi pięściami. Harry chwyta ją za nadgarstki. Claire usiłuje złapać oddech i chlipie, że jest głupia i że Harry powinien odejść. On ją uspokaja, mówi jej, aby ochłonęła, że jest cudowną, piękną dziewczyną. Ona przywiera do niego z całej siły, nadal szlochając. Harry głaszcze ją po włosach. Claire unosi głowę i patrzy na niego. On patrzy na nią. Zbliża twarz do jego twarzy, przyciska wargi do jego warg, jej język jest w jego ustach. - Kochaj się ze mną - błaga, kładąc jego rękę na swojej piersi. Od razu wyczuwa jego erekcję. - Kocham cię. Potrzebuję cię. Teraz, tutaj.

On jednak nie chce. - Nie mogę - mówi. - Jestem żonaty, kocham żonę. Nie rób tego.

- Ale co ze mną? - pyta Claire. - Kochasz mnie? - Jesteś piękną dziewczyną - mówi. - Nie powinnaś tego robić. Jestem żonaty. - Nic na to nie poradzę - oznajmia ona. - Potrzebuję cię. Proszę. - Claire, na litość boską, nie utrudniaj tego jeszcze bardziej. Musimy jechać. Chodź ze mną, proszę. Wyciąga rękę, ale Claire ją ignoruje. Mija go, idzie prosto do samochodu. Jadą w milczeniu. Nie mają sobie nic do powiedzenia. Harry wysiada z auta, żeby otworzyć jej drzwi, ale Claire wyskakuje i już zmierza do mojego domu. Klucz leży pod wycieraczką. Claire milczy. - Dasz sobie radę? - woła Harry do niej. Przy drzwiach Claire zatrzymuje się, patrzy na niego, po czym znika w środku. Pieczęć z laki na sekretnym liście została przełamana. Już nigdy nie będzie cała. Gdy Harry wraca na plażę, wszyscy pytają o Claire. Harry się śmieje i oświadcza, że na szczęście to nie on będzie miał rano kaca giganta. NASTĘPNEGO DNIA wyjeżdżają. To pora na pływanie w morzu po raz ostatni i ostateczne pakowanie bagaży. Rankiem natykam się w kuchni na liścik od Claire. Złapała wczesny pociąg powrotny i dziękuje nam za naszą dobroć. Sweter Harry’ego leży złożony na ladzie. Nasze życie już nigdy nie będzie takie jak dawniej.

JESIEŃ

ROZDZIAŁ PIERWSZY Poeta Lamartine napisał, że na początku wszystkiego, co wielkie, znajdziesz kobietę. To nie ulega wątpliwości. W końcu kobiety nas rodzą, więc zawsze są na początku, ale czy tego chcą, czy nie, są również obecne u zarania rzeczy strasznych. Winslowowie przeprowadzają się do Rzymu. Są najnowszym ogniwem w długim łańcuchu pisarzy na emigracji. Najpierw był Keats, który tu zmarł, potem, niekoniecznie w takim akurat porządku, Byron, Goethe, Browningowie, James i Pound. Harry i Maddy mieszkają przy kościelnym odpowiedniku Jermyn Street. W Rzymie nawet księża przywiązują wagę do mody. Za dnia ulica pełna jest arcybiskupów i kardynałów każdego wzrostu, tuszy i koloru skóry, z Soweto i Ottawy, Kuala Lumpur i Caracas. Kupują sutanny, ornaty, piuski i komże. Czerwone, złote, białe i fioletowe szaty zdobią sklepowe witryny, dzielą przestrzeń z figurkami świętych oraz Maryi z malowanego drewna. Chodzą słuchy, że najlepszy zakład krawiecki w Rzymie to Gammarelli. Winslowowie zajmują ładny lokal na reprezentacyjnej kondygnacji piano nobile. Właściciele wyjechali na roczny urlop profesorski. Sufity są wysokie, meble eleganckie, na ścianach wiszą portrety długonosych arystokratów w perukach i w kirysach. Każdy kanał w telewizji pokazuje kobiety z nagim biustem, więc ze względu na Johnny’ego odbiornik trafia do szafy. Wiekowa Angela, odziedziczona wraz z mieszkaniem, nie mówi po angielsku. Maddy próbuje się z nią porozumiewać szczątkowym włoskim, w razie potrzeby wtrąca zapamiętane ze szkoły francuskie słówka, ale to bez znaczenia. Bardzo się lubią. Dla staruszki Johnny jest ideałem. „Ma che bello!”, wykrzykuje i szczypie go w policzek. Angela gotuje i sprząta. Ku swojemu zachwytowi Harry odkrywa, że nawet prasuje mu bokserki. Jest wczesna rzymska jesień. Tyber migocze, ludzie nadal jadają na świeżym powietrzu. Nieopodal Piazza della Rotonda jest kafejka, do której Harry, Maddy i Johnny przychodzą rankami na caffe latte i słodkie bułeczki. Johnny popija świeży sok z marchewki. Czytają „International Herald Tribune” i ze słownikiem pod ręką zmagają się z ”Corriere

della Sera”. Maddy wysyła mi mejle, w których to wszystko opisuje. Jak zwykle zazdroszczę im takiego życia. Pierwsze tygodnie spędzają na spacerach i wizytach w knajpkach, wędrówkach po muzeach i kościołach, zachwycają się bazyliką Świętego Piotra. Każda ulica to lekcja historii. Chodzą śladami świętych i wandali, poetów i turystów. Padają imiona znajomych, przyjaciół przyjaciół, takich jak Bettina i Michaeli, rzymianie, którzy mieszkają na jednym z pięter palazzo przy Piazza dei Santi Apostoli. Ich przodek był papieżem, co napawa rodzinę wielką dumą i jednocześnie rozbawieniem. W ich jadalni wisi jego wielki portret. Michaeli pracuje w Cinecittà. Są też inni nowi przyjaciele - Mitzi Colloredo, małżeństwa Ruspolich, Robilantów, angielscy bankowcy, a także jakiś Habsburg z żoną. Winslowowie szybko zaczynają chodzić na przyjęcia i zdobywać jeszcze więcej przyjaciół. - Wystarczy znać jedną osobę w Rzymie, a zna się wszystkich - mówi Bettina. Książkę Harry’ego przetłumaczono na włoski, były już dwa dodruki. Któregoś wieczoru Harry rozdaje autografy w księgarni nieopodal Piazza di Spagna, lokal pęka w szwach. Weekendy spędzają na wybrzeżu Ansedonii, razem z Barkerami. Barker, kolega ze studiów w Yale, poślubił włoską contessę. Maddy tłumaczy mi, że Ansedonia to takie rzymskie Hamptons. Harry kupuje sobie vespę. Odkrywają trattorie - Nino, Della Pace, Dal Bolognese na Piazza del Popolo, gdzie chodzą oglądać ludzi, bynajmniej nie dla jedzenia, Byron w Parioli. Ulubioną trattorię znaleźli przy Piazza S. Ignazio, na mało znanym placu nieopodal ich mieszkania. Poszedłem tam z nimi podczas swojej pierwszej wizyty. To jedna z tych starych, rzymskich restauracji, gdzie pod koniec posiłku stawiają na stole butelki digestivos - likier Sambuca, aperitif Cynar, likier Amaro, domowej roboty grappę, w której moczą się figi albo owoce. Na ścianie wiszą fotografie nieznanych nam włoskich celebrytów. Najbardziej zdumiewający w tej restauracji jest personel, żywcem wyjęty z filmu Felliniego. Z każdym z kelnerów coś jest nie tak - jeden wyraźnie utyka, drugi ma wadę wymowy, trzeci obnosi się z guzem, który przypomina oberżnięty róg na czole. Wszyscy są

bardzo mili i uwielbiają Winslowów, a Harry i Maddy jadają tu przynajmniej raz w tygodniu. - Nawet już nie zaglądamy do menu - mówi Harry. - Po prostu przynoszą nam danie dnia i zawsze jest smaczne. Na pewnym etapie w życiu każdego człowieka, czy to w restauracji, czy podczas meczu dziecka, czy w trakcie samotnego spaceru po ulicy, pada pytanie: czego jeszcze mi potrzeba? Właściwie nie sposób odpowiedzieć. W danym momencie człowiek nie musi potrzebować niczego poza czymś do jedzenia lub picia, łóżkiem do spania, ulubionym fotelem, zaspokojeniem najpilniejszych zachcianek czy gromadzeniem dóbr. Istnieją jeszcze wartości nienamacalne, takie jak miłość, przyjaźń, namiętność, wiara, spełnienie. Myśli się o tym pytaniu dość często, ponieważ niewielu z nas ma to, czego potrzebuje, lub może raczej niewielu z nas uważa, że to ma. W zasadzie to niemal jedno i to samo. W końcu nie daje nam to spokoju - co jest poza tym? Czy zrobiłem wszystko, co trzeba? Czy potrzebuję więcej? Czy jestem usatysfakcjonowany? Zachłanność leży w ludzkiej naturze. Ona popchnęła Ewę do zjedzenia jabłka, skłoniła Bonapartego do najazdu na Rosję i sprawiła, że Scott zmarł na lodowych pustkowiach Antarktydy. Różnie ją nazywamy. Czym jest ciekawość, jeśli nie łaknieniem doświadczenia, uznania, chwały? Działania, które pozwoli nam na oderwanie uwagi od samych siebie? Nienawidzimy myśli, że dalej już nie zajdziemy, i nigdy nie zadowala nas to, co mamy ani dokąd dotarliśmy. Chcemy więcej, nieważne, czy chodzi o jedzenie, wiedzę, szacunek, władzę czy miłość. Ten brak satysfakcji popycha nas do próbowania nowego, rzucenia wyzwania nieznanemu, zmiany życia i ryzykowania utraty wszystkiego, co mamy. HARRY CZĘSTO wymyślał dla Johnny’ego bajki na dobranoc. Jedną z moich ulubionych była opowieść o królu Pingwinie. Johnny uwielbiał pingwiny. Wiedział wszystko o rozmaitych gatunkach: o pingwinie cesarskim, pingwinie Adeli, o skoczu długoczubym, wiedział, gdzie mieszkają i co jedzą. Wiele razy zdarzało się, że gdy kładł się spać, stawałem w nogach łóżka razem z Maddy, a Harry opowiadał tę bajkę. Za każdym razem nieco się różniła, lecz nieodmiennie zaczynała się tak samo. - Był sobie król Pingwin, który mieszkał na biegunie południowym razem z rodziną z królową Pingwiną i wszystkimi królewiczami oraz królewnami. Dzieci królewskiej pary

były urocze. Króla Pingwina, największego i najsilniejszego ze wszystkich pingwinów, bały się nawet morskie lwy. Ale król był smutny. - Dlaczego był smutny, tatusiu? - Był smutny, bo znużyły go morskie lwy, śnieg i lód, zmęczyło go też pływanie. Miał nawet dosyć królowej Pingwiny i królewiątek. - O nie. To okropne. I co zrobił? - Pewnego dnia powiedział królowej Pingwinie, królewiczom i królewnom, a także wszystkim innym pingwinom na biegunie południowym, że pragnie zobaczyć resztę świata. Chciał odwiedzić Nowy Jork i Francję, i Pekin, i pustynie, i wieżowce, zobaczyć drzewa. Pingwiny wybuchnęły płaczem i poprosiły: „Nie odchodź, nie odchodź. Jesteś naszym królem”. Królewicze pytali: „A kto nas ochroni przed morskimi lwami? Kto nakarmi nas krylem?”, a królewny: „Kto będzie nam grzał stópki?” „Już postanowiłem”, odrzekł król. „Muszę zobaczyć świat”. Wszyscy płakali, gdy patrzyli, jak człapie w dal. Poczłapał dalej niż kiedykolwiek, człapał przez całe dwa dni, aż w końcu dotarł do oceanu i ujrzał ogromny statek. „Fantastycznie”, pomyślał. „Właśnie nim popłynę, by zobaczyć resztę świata”. - Nie, nie wsiadaj na ten statek! - przerywał zawsze Johnny. - No cóż, szkoda, że cię tam nie było, żeby go ostrzec, bo właśnie to zrobił. Król Pingwin poczłapał na statek i rozkazał członkom załogi, by wzięli go na pokład, i choć byli oni bardzo duzi, to go posłuchali. Zabrali króla na statek i dostał od nich mnóstwo ryb do jedzenia. Jakiś czas później, król nie wiedział dokładnie kiedy, statek się zatrzymał. Ku swojemu zdumieniu król Pingwin został wyniesiony ze statku w pudle, a po jego otwarciu przekonał się, że otaczają go inne pingwiny. Dziwnie tam pachniało, tak jakby zepsutą rybą. „Gdzie jestem?”, zapytał. „W zoo”, odparły pingwiny. „A co to jest zoo?” „To więzienie. Nikt stąd nigdy nie wychodzi”. „Przecież ja jestem królem Pingwinem”, powiedział. „Nie, tu nie jesteś. Tu jesteś po prostu pingwinem”. „Co ja narobiłem?”, rozpaczał król Pingwin. „Nigdy nie powinienem był zostawiać rodziny i królestwa. Jak mogłem być taki głupi?”

Usiadł i zaczął strasznie płakać. Tęsknił za królową Pingwiną i za wszystkimi pingwinimi królewiątkami. Wiedział, że więcej ich nie zobaczy. Już nie mógł ich bronić przed morskimi lwami ani pływać w głębokim oceanie, ani grzać stópek dzieciom. „Gdybym tylko mógł wrócić do domu, nigdy bym nie odszedł”, wzdychał.

- I co dalej, tatusiu? - A jak myślisz, co powinno się zdarzyć? - Myślę, że królowa Pingwina i wszystkie pingwinie królewiątka zamieniły się w ninjów, znalazły łódkę i go uratowały! - Świetny pomysł - śmieje się Harry. - No dobrze - i tak oto, pewnej nocy, kiedy król śnił o śniegu, usłyszał pukanie do klatki. Otworzył oczy i ujrzał królową Pingwinę i królewiątka. Wszystkie jego dzieci tu były, nawet te najmłodsze, które już wyrosły i pozbyły się dziecięcych szarych piórek. Teraz cała rodzina ubrana była na czarno. Król zobaczył, że strażnicy leżą powiązani na zewnątrz. „Co wy tu robicie?”, spytał. „Uciekajcie albo też was uwiężą w zoo”. Nie mógł znieść myśli, że mogliby cierpieć jak on. „Nie, nie uwiężą”, powiedziała królowa Pingwina. Jeszcze nigdy nie wyglądała równie pięknie jak w tamtej chwili. „Miesiącami podróżowaliśmy, by cię odnaleźć, i nikt nie wie, że tu jesteśmy. Chodź szybko, uciekniemy”. Król Pingwin poszedł za swoją piękną żoną i dziećmi do rzeki i wszyscy wskoczyli do wody. Był tak szczęśliwy, że znowu może pływać, że uściskał żonę i dzieci najmocniej na świecie. „Mam okropne szczęście, że trafiła mi się taka cudowna rodzina. Nie mogę uwierzyć, że was nie doceniałem. Obiecuję, że już nigdy nie odejdę”, powiedział. A potem wszyscy popłynęli do domu i żyli długo i szczęśliwie. Koniec. Johnny prawie zawsze domagał się szczęśliwego zakończenia, więc Harry posłusznie spełniał jego żądanie. Pewnej nocy jednak, gdy Johnny już zasnął, Harry wyznał, że jego zdaniem zakończenie powinno być inne. - A jakie, skarbie? - zapytała Maddy.

- Król Pingwin do końca życia gnije w zoo. I dobrze mu tak, jakby mnie kto pytał.

ROZDZIAŁ DRUGI Na początku listopada do Harry’ego dzwoni redaktor prowadzący z Nowego Jorku. Chce porozmawiać o nowej książce. Czy Harry mógłby przylecieć na dzień albo dwa? Będzie też wydawca i rozmaici prezesi. Zarezerwują mu bilet, oczywiście w klasie biznes. To wielkopański gest, odzwierciedla ich oczekiwania. Nowojorski apartament Winslowów, parter i pierwsze piętro kamienicy z piaskowca w Lexington, został podnajęty, ale oczywiście bez problemu umieszczą go w hotelu. No to kiedy mogą się go spodziewać? Harry wcale nie chce lecieć, ale w końcu się zgadza. Maddy musi zostać w Rzymie, bo Johnny chodzi tu do szkoły. W Nowym Jorku mieli opiekunki, które się nim zajmowały, tutaj jednak to nie to samo. - A jeśli coś się wydarzy? Muszę być na miejscu - twierdzi Maddy. Nie będzie go tylko przez dwie doby, góra trzy. Po raz pierwszy, odkąd odszedł z piechoty morskiej, nie spędzą nocy razem. Tydzień później Harry ląduje na lotnisku Kennedy’ego. Za kontrolą celną czeka szofer z tablicą, na której napisane jest „Winslow”. Po starych budowlach Rzymu Nowy Jork wydaje się idiotycznie nowoczesny. Dookoła słychać angielską mowę, widać reklamy znajomych produktów, czapki z logo Yankees, wielkie samochody. To drażniące, ale jednocześnie uspokaja. Dzień zlatuje mu na spotkaniach. Tu jest chłodniej niż w Rzymie, Harry ma na sobie nowy, granatowy płaszcz z kaszmiru, który Maddy kupiła mu w Brioni. Ściska dłonie ludziom na wysokich stanowiskach, wielu z nich wypromowało jego ostatnią książkę. Witają go jak powracającego bohatera. Młoda kobieta przynosi mu espresso. - Masz ochotę na coś jeszcze? - pyta Norm, wydawca. Pojawia się lunch, kanapki i sałatka z makaronem, potem prezentacja w PowerPoincie, wykresy, diagramy, prognozy sprzedaży. Hollywood jest zainteresowane. W hotelu Harry

ucina sobie drzemkę. Reuben, jego agent, zabiera go na kolację, ma nadzieję, że po niej wpadną na kilka przyjęć. Jedzą w restauracji popularnej wśród wydawców. Kierownik sali entuzjastycznie ściska dłoń Harry’ego i mówi, że miło widzieć go z powrotem i że już nie mogą się doczekać nowej książki. Kiedy wychodzi? Przy stoliku zatrzymuje się wiele osób. Niektórzy przysiadają się na drinka albo na branżowe plotki. Harry jest zmęczony, pije, żeby nie usnąć. Próbuje się wykręcić i wrócić do hotelu, ale Reuben nalega, żeby poszli na przynajmniej jedno z przyjęć, do innego jego klienta, w Chelsea, nieopodal rzeki. Obiecuje Harry’emu, że będą się dobrze bawili - „młodsze pokolenie, nie takie pryki jak my, czegoś się nauczysz”. Wpadnij chociaż na jednego drinka, powtarza po kilka razy. Harry się zgadza, ale ziewa i zerka na zegarek, gdy jadą do śródmieścia. Już za późno na telefon do Maddy. Skąd to wiem? Harry wszystko spisał, a potem ja przeczytałem. Wiem o każdej chwili tamtego wieczoru i dużo więcej, chociaż wiele detali poznałem znacznie później. Czy to nie jest właśnie zadanie pisarza? Nic nie jest prawdziwe, póki nie znajdzie się na kartce. Przyjęcie odbywa się w olbrzymim lofcie. Reuben przedstawia Harry’ego swojemu drugiemu klientowi. Facet okazuje się znacznie młodszy, niż był Harry, gdy zadebiutował. Harry ma niemal pewność, że on i Reuben są najstarsi na tym przyjęciu. Młody autor życzliwie mówi Harry’emu, że bardzo podziwia jego książkę. Ma ciemne kręcone włosy, przenikliwe brązowe oczy i chytrą twarz. Wygląda na mniej więcej dwadzieścia lat. Harry nawet nie pamięta jego nazwiska i nigdy nie słyszał o jego książce, o przeczytaniu jej nie wspominając. Usprawiedliwia się niedawną przeprowadzką do Rzymu. Reuben twierdzi, że książka jest wspaniała. Wśród pisarzy panuje merytokracja. Choć Harry jest starszy i zdobył nagrodę, dobrze wie, że w zasadzie nie ma przewagi nad tym młodym człowiekiem. Nie ma wsparcia w postaci zbioru opublikowanych powieści, jego kariera może się rozwinąć lub szybko zakończyć. Dopiero następna książka dowiedzie, czy rzeczywiście jest utalentowany, czy tylko miał fuksa. I wtedy to się dzieje, nieuniknione, nieuchronne. Kości zostały rzucone, fala odpływu się wycofała.

- Harry? - słyszy za sobą damski głos. - Co ty tu robisz? Odwraca się i widzi Claire. - Co za miłe spotkanie - mówi swobodnie i całuje ją w oba policzki. Jej skóra jest ciepła i miękka. - Tak to się robi we Włoszech - śmieje się. - Wspaniały zwyczaj. Zachowuje się tak, jakby widzieli się wczoraj. Claire przez moment wydaje się podenerwowana. - Myślałam, że jesteś w Rzymie. Już wróciliście? - Nie, wydawca mnie tu ściągnął na kilka dni. Przyleciałem dzisiaj rano. - Co u Maddy i Johnny’ego? Są tu z tobą? - Oboje czują się świetnie, zostali w Rzymie. A co u ciebie? - Dobrze, naprawdę dobrze - mówi Claire. - Naprawdę dobrze. Posłuchaj, przykro mi z powodu tego, co się wtedy wydarzyło między nami. Mam nadzieję, że mi wybaczysz. - Nie mam ci czego wybaczać - zapewnia ją Harry. - W sumie powinno mi to pochlebiać. Było, minęło, prawda? Wypijają drinki, Harry już nie czuje się zmęczony. Rozmawiają o Rzymie. Claire nigdy tam nie była. Harry oznajmia, że to magiczne miasto i że każdy powinien pomieszkać tam choćby przez chwilę. - Dobrze wyglądasz - chwali ją. Trochę się zmieniła. Ma nową pracę, została redaktorką w czasopiśmie. Więcej zarabia, bardziej się z nią liczą, wybija się, robi karierę. Jest też coś jeszcze - obcięła włosy. Latem miała długie, teraz krótkie, stylowe, przez co wygląda dojrzalej i elegancko.

Ja też ją widziałem. Wypiliśmy drinka wkrótce po tym, jak Winslowowie wylecieli do Rzymu. Wtedy po raz pierwszy zobaczyłem Claire na wysokich obcasach. - Dziękuję. A co robisz na tym przyjęciu? - Reuben mnie tu przywlókł. To mój agent, pamiętasz? Spotkałaś go wtedy na ulicy. Doszedł do wniosku, że powinienem zapoznać się z młodszym pokoleniem.

- Reprezentuje Josha? - Tak ma na imię ten pisarz? - Tak, to jego przyjęcie. - Przyjaźnicie się? - Jakiś czas ze sobą chodziliśmy. - Nawet nie wiesz, jak się cieszę, że cię widzę - mówi Harry. - Oprócz Reubena nie znam tu nikogo. - Pozwól, że cię przedstawię kilku osobom. Wkrótce zbiera się wokół nich niewielki tłumek. Każdy chce poznać słynnego Harry’ego Winslowa. Mężczyźni są szczupli i wystylizowani na zamożnych niechlujów, cali w czerni, kobiety chude jak patyki. Wiele z nich popija piwo z gwinta. Harry siedzi na sofie i znajduje się w samym centrum uwagi, jak akwizytor, który otwiera worek z historyjkami. Najpierw wyciąga jedną, tuż po niej następną. Claire przynosi mu whisky z lodem. Harry nawet nie zliczy, ile ich już wypił, za to doskonale zdaje sobie sprawę z tego, kiedy Claire wychodzi i kiedy wraca. To przedstawienie jest dla niej. Harry widzi pomieszczenie jak przez mgłę, ale dobrze się bawi. Zebrana wokół młodzież chce dowiedzieć się czegoś o nowej książce, o jego poglądach na współczesną

literaturę, terroryzm, Bliski Wschód. Czy to prawda, że latał myśliwcem? Pewien młody człowiek pyta, czy kiedykolwiek zestrzelił samolot wroga. - Nie - odpowiada Harry. - Pełniłem służbę w czasie pokoju. Opisuje im przymusowe lądowanie na wodzie w północnej Afryce podczas lotu treningowego i noc w marokańskim burdelu. Wszyscy pękają ze śmiechu. Claire przysiadła za nim na oparciu sofy. Są niczym magnesy, które się przyciągają. Tak jak się spodziewała, Harry robi furorę, jego sukces jest jej sukcesem. Nie wiedziałem, że znasz Harry’ego Winslowa, słyszy ciągle. O tak, to mój stary kumpel. Jest dobrze po północy. Obsługa się zbiera, impreza dobiega końca. - Idziemy do baru - oznajmia Claire. - Pójdziesz z nami? Harry rozgląda się wokół, ale nigdzie nie widzi Reubena.

- Jasne, dlaczego nie? - odpowiada. W Rzymie jest już poranek. Łapią taksówkę, Claire podaje kierowcy adres. Harry niesie jej laptop i sportową torbę. - Dokąd jedziemy? - pyta. - Najpierw wpadniemy do mnie, chcę zostawić rzeczy. To potrwa jedną chwilę, bar jest tuż za rogiem. Masz coś przeciwko temu? - Nie, w porządku. Claire mieszka w East Village, w nowym mieszkaniu wynajętym na początku września. Budynek jest skromny, to stara czynszówka bez portiera: zardzewiałe schodki przeciwpożarowe nad chodnikiem, drzwi wejściowe otwierane kluczem, domofon z wytłoczonymi nazwiskami lokatorów. Wiele przycisków zaklejono wizytówkami nowych mieszkańców, niektóre są napisane ręcznie. Dalej są drugie drzwi, masywniejsze,

z wzmocnionego szkła. Za nimi wytarta terakota na podłogach, żeliwne poręcze, zacieki na ścianach i menu z chińskich knajpek wepchnięte pod drzwi. - Mieszkam na drugim piętrze - mówi Claire. - Nie ma windy, więc musimy iść schodami. Harry niesie jej torby. Marmurowe schody są lekko starte ze starości. Tu był pierwszy przystanek dla całych pokoleń nowojorczyków, obecnie jednak dzielnica stała się modna, a czynsze wzrosły. - To tutaj - mówi Claire i wyciąga kolejne klucze. Na drzwiach zamontowano zasuwę. - Tak naprawdę to tu nie jest niebezpiecznie - wyjaśnia. - Zamki to pozostałość z lat osiemdziesiątych. Mieszkanie jest małe i prawie nieumeblowane, trudno powiedzieć, czy Claire mieszka w nim od tygodnia, czy od roku. Pod jedną ze ścian stoi regał, po drugiej stronie jest niewielki aneks kuchenny. Do tego kanapa, mały, zarzucony papierami stolik, para butów, pusty kieliszek z zeskorupiałym osadem na dnie. W zlewie naczynia, w kącie pudła, typowe niechlujstwo życia w pojedynkę. Sypialnia jest po lewej stronie. Harry domyśla się, że w lodówce znalazłby jedynie zepsute mleko, brązową cytrynę, wino, rozkładające się chińskie żarcie na wynos i słoiki z musztardą. - To nic nadzwyczajnego, ale przynajmniej mogę mieszkać sama - mówi Claire. Masz ochotę na drinka? Muszę na chwilę do łazienki. - Chwyta prawie pustą butelkę po whisky i nalewa resztki do kubka od kawy. - Przepraszam, rzadko miewam gości. - Nie, wszystko w porządku. To ty? Na regale stoją fotografie - mała dziewczynka na paryskiej ulicy, obok jeszcze mniejszy chłopiec, niewątpliwie brat. Kolory już wyblakły. To twarz rozczarowanego dziecka. - Tak. Miałam wtedy jakieś osiem lat.

- A to?

- To moja matka. To skromna historia rodziny, fotografie wystawione, by pamiętać, co zostawiło się za sobą. Są tu zdjęcia Claire z przyjaciółmi na, jak się wydaje, meczu piłki nożnej w college’u, i zdjęcie z koleżanką na przyjęciu w ogrodzie. Obie mają na sobie białe sukienki. Na półkach stoją najpopularniejsze książki - Szklany klosz, Kwiaty zła, T.S. Eliot, Vonnegut, Tołstoj, Gibran i parę nowszych tytułów. Naturalnie, także obie jego książki, pierwsza dopiero niedawno dodrukowana. Harry uśmiecha się z zakłopotaniem i przejeżdża palcem wzdłuż ich grzbietów. - Jeśli nie masz nic przeciwko temu, to mogę przynajmniej podpisać je dla ciebie. Wyjmuje długopis. - Bardzo bym chciała. Zamaszyście pisze: Dla Claire, która ma doskonały literacki gust. Harry Winslow. Wręcza jej książki. Claire czyta dedykacje. - Dziękuję. - Cmoka go w policzek. - Pewnego dnia będą warte akurat tyle, ile za nie zapłaciłaś - zauważa Harry z uśmiechem. Claire również uśmiecha się do niego. - Zaraz wracam - mówi. Harry opada na krzesło. Jest zmęczony, za dużo wypił. Pora się zbierać. Nagle słyszy hałas, odgłos tłuczonego szkła.

- Kurwa, ale boli!

- Wszystko w porządku? - niepokoi się Harry. W pomieszczeniu obok jest całkiem ciemno.

- Claire? - Tu jestem - słyszy. - Skaleczyłam się w stopę. Harry idzie przez małą, pogrążoną w mroku sypialnię do łazienki, gdzie pali się światło. Na ścianie wisi plakat reklamowy festiwalu filmów francuskich. Na podłodze leżą odłamki szkła, a Claire siedzi na sedesie z zakrwawioną stopą. - Przepraszam, upuściłam - mówi. - Koszmarna oferma ze mnie. Harry przygląda się ranie na stopie. - Mogę to zabandażować. Nie wygląda najgorzej. - Zagląda do apteczki i szuka czegoś do odkażania. - Masz wodę utlenioną?

- Raczej nie.

- No to zacznijmy od tego. Wyciąga chusteczkę, moczy ją w wodzie i namydla, a następnie oczyszcza ranę i nakleja plaster. Podeszwa stopy jest różowa, paznokcie polakierowane na czerwono. Claire ma piękne stopy, delikatne kostki. Harry’emu drętwieją nogi, kiedy tak kuca w maleńkiej łazience, jednak jest cierpliwy, jak to rodzic. - Nie trzeba amputować - mówi z uśmiechem. - Myślisz, że dasz radę chodzić? - Spróbuję. Otacza ją ramionami i podnosi, zdumiony, jak mało waży. Musi się odwrócić bokiem,

żeby przejść przez drzwi. - Na łóżko - mówi ona. Kładzie ją na łóżku. Nagle jej ręce go otaczają i przyciągają, Claire przyciska usta do jego ust. Jej dłonie błądzą po jego ciele, są na jego ramionach. Tym razem Harry się nie opiera, nie jest w stanie. Claire siedzi na nim okrakiem, ściąga sukienkę przez głowę i ciska ją w kąt. Ciemne brodawki odznaczają się na tle bladego ciała w błękitnej poświacie pokoju. Obejmuje Harry’ego, a on czuje jej zapach, miękkość skóry, ciepło. Jej język błądzi w jego ustach, gorący i ruchliwy. Kładzie dłoń na jego dłoni, kieruje go najpierw ku jędrnej piersi, potem między nogi i pociera jego palcami o cienki jedwab, żeby poczuł wilgoć. Po chwili to on jest na górze, ona oplata go nogami i przyciąga. Rozpina mu pasek, głaszcze go po udach, wsuwa paznokcie pod jego bokserki. Nie rozluźniając splecionych nóg, rozpina mu koszulę, zsuwa spodnie, głaszcze go po włosach na piersi. Sięga niżej i bierze go do ręki, czuje jego twardość, pulsowanie krwi. - Kocham cię - szepcze i go obejmuje. - Jestem twoja. Klęka przed nim na łóżku. Wsuwa mu język do ucha, pieści sutki i pępek, powoli się schyla, aż wreszcie bierze go do ust, z początku nieśpiesznie, potem dłużej, głębiej, aż Harry nie jest już w stanie tego wytrzymać. - Nie mogę tego zrobić - mówi. - Nie mogę, przykro mi. Muszę iść. Jest jednak za słaby, jego mięśnie, jego siła go zawodzą. Zasłona została rozdarta, granica przekroczona. Już przeszedł na drugą stronę, już się w niej zagłębia, właśnie tego skrycie pragnął. Claire ciągnie go z powrotem na łóżko, oplata udami. Jej ciało płonie dla niego, porusza się w przód i w tył, walczy o oddech, pcha, wycofuje się, mokra od potu, jej usta szukają jego ust. Jego usta na jej piersi, na obojczyku, na szyi, jej paznokcie znaczą jego plecy. Oboje dyszą, jęczą, słychać jej krzyk, jego ochrypły jęk. Opadają razem. - Zostań we mnie - szepcze Claire i przytula go mocno. Głowa Harry’ego ląduje na jej poduszce. Leżą, patrzą sobie w oczy, trzymają się za

ręce. Ich oddechy się mieszają, ciała przywarły do siebie. Harry nie pamięta, kiedy ostatnio czuł taki spokój. - Myślę, że też cię kocham - mówi. A może nie? Może tylko to myśli i jest zdezorientowany? Może dla niego te słowa znaczą co innego niż dla reszty ludzi? Claire wzdycha i go całuje. Harry już śpi, wyczerpany podróżą, whisky i seksem.

ROZDZIAŁ TRZECI Rankiem budzi się, gdy Claire wraca do łóżka, lekko kuśtykając z powodu skaleczenia na stopie. Wczesnoporanne słońce z trudem przebija się przez zasłony. - Pomyślałam, że będziesz miał na to ochotę. - Claire całuje go w usta. Ma zatęchły oddech. Stawia na stoliku przy łóżku dwa kubki herbaty. Harry siada i opiera się o poduszki. Claire jest zupełnie naga. Ma białą skórę, elastyczną i jędrną, i myszkę z tyłu uda. Włosy między jej udami są gęste i kruczoczarne. Porusza się jak ktoś, kto mógłby spędzić całe życie nago. Harry chętnie by to oglądał. - Dzień dobry - mówi. - Chodź tutaj. Claire zbliża się na rękach i kolanach, niczym zwierzę, nie spuszczając z niego wzroku, i łapczywie go całuje. Harry przewraca ją na plecy i wsuwa twarz między jej nogi. Jest już wilgotna. Jęczy, chwyta go za głowę, kiedy jego język wsuwa się w nią i z niej wysuwa. - O Boże, tak. Nie przestawaj. Uprawianie miłości w świetle dnia jest niezwykle intymne, bo nie ma się jak ukryć. Wszyscy inni ludzie idą sobie do pracy, a Harry wchodzi w Claire. W milczeniu patrzą sobie w oczy, jej brązowe, jego szare, rozumieją się bez słów. Potem jej powieki opadają. Odchyla głowę, otwiera usta i kołysze biodrami do przodu i do tyłu, długo, krótko, długo, krótko, jakby posługiwała się alfabetem Morse’a kochanków, aż wreszcie przyśpiesza i ponownie unosi powieki. Oboje poruszają się coraz szybciej, patrząc sobie w oczy.

- Tak! - krzyczy ona. - Tak, tak! - CHCIAŁAM OBUDZIĆ SIĘ obok ciebie, odkąd spotkaliśmy się na plaży - mówi później Claire. Leżą na łóżku, wyczerpani niczym maratończycy. - Nigdy jednak nie

sądziłam, że do tego dojdzie. - A jednak doszło. Jest tak, jak na to liczyłaś? - Lepiej. - Claire go całuje. - Która godzina? - Prawie ósma. Nie chcę, ale muszę iść. Co dziś robisz?

- Mam spotkania: lunch, drinki, kolacja. - Chciałabym się z tobą zobaczyć. Zdołasz się wykręcić od kolacji? - Taki mam zamiar. Też wolę spotkać się z tobą. Claire uśmiecha się promiennie. - O której się zobaczymy? - pyta. - Mogę spróbować urwać się wcześniej z redakcji. - Wpół do ósmej będzie w porządku?

- Doskonale. Pod prysznicem Harry namydla jej włosy i piersi. Sztywnieje, przywierając do rowka między jej pośladkami. Powoli, bez słowa, Claire rozsuwa nogi i pochyla się, tyłem do niego, ręce opiera na kafelkach. On ugina kolana, żeby zniwelować różnicę wzrostu, i obserwuje w skupieniu, jak w nią wchodzi. Tym razem wszystko przebiega szybko. Woda spływa po ich ciałach, rozchlapuje się na podłodze. Claire ma piękne plecy. - Chcę się z tobą pieprzyć przez cały czas - mówi ona. - Mało prawdopodobne - odpowiada Harry z uśmiechem. - Nie wytrzymam już tego tempa, nie mam już siedemnastu lat.

- Po prostu musimy nakarmić cię ostrygami. Na ulicy całują się na do widzenia. Ona podaje mu swój numer. - Zadzwonię później - mówi Harry. Patrzy, jak Claire odchodzi w zimny, szary poranek, i wciąż czuje jej ciepło. Jedzie taksówką na północ, a potem wchodzi do hotelu. To jego ulubiony w mieście, cichy, położony na uboczu, niedaleko parku. Podłogi są z czarno-białego marmuru, a w barze podają najlepszego bullshota na Manhattanie. - Dzień dobry panu, panie Winslow - mówi portier. Ojciec Maddy, wtedy już całkiem wyniszczony alkoholem, mieszkał tu przez ostatnie dwa lata życia. W pokoju Harry widzi migającą czerwoną lampkę na telefonie. To wiadomość od Maddy. „Cześć, to ja. Pewnie masz poranne spotkanie. Zadzwoń później, Johnny cię ściska. Tęsknimy za tobą!” Są też wiadomości od Reubena, od Norma i ode mnie. Mamy się dziś spotkać na kielicha. Harry dzwoni do obsługi hotelowej i prosi, żeby przynieśli dzbanek kawy i jajecznicę na bekonie. Potem rozbiera się i idzie do łazienki, gdzie przez kilka minut stoi pod parzącą wodą, a następnie się goli. Obsługa przynosi śniadanie. Harry podpisuje rachunek i zostawia napiwek w gotówce. Zadzwoni do Maddy później.

O trzeciej telefonuje do Claire. - Przez cały dzień czekałam na twój telefon - mówi ona. - Nie mogę przestać o tobie myśleć. - Przepraszam, wcześniej nie mogłem. Nadal jesteśmy umówieni na wieczór?

- Jeśli dalej chcesz. - Jasne, że tak. O szóstej wypiję drinka z Walterem w jego klubie, a potem się spotkamy. - O Boże - śmieje się Claire. - Naprawdę idziesz z nim na jednego? - Tak. Od tego się nie wymigam, a poza tym lubię Waltera. - Ja też go lubię, ale to jakiś dziwny zbieg okoliczności. Myślisz, że będzie coś podejrzewał? - Niby dlaczego? Przecież nie wie, że na siebie wpadliśmy. - No to gdzie się spotkamy?

- Wszystko jedno, byleby mieli tam pod dostatkiem ostryg. Claire znów się śmieje. - Znam taki lokal na Spring Street, gdzie serwują świetne ostrygi - mówi i podaje mu nazwę oraz adres restauracji. Kiedy Harry odkłada słuchawkę, jest zdumiony swoim entuzjazmem. Harry i ja spotykamy się o szóstej. Jak zwykle zapomina włożyć krawat, ale w moim klubie są zapasowe, właśnie dla ludzi jego pokroju. Wygląda dobrze, chociaż jest nieco zmęczony, czemu wcale się nie dziwię, zważywszy na różnicę czasu. Siadamy w barze. Kilku innych członków klubu gra w tryktraka. - Jak poszło spotkanie? - pytam.

- Dobrze. - Harry wzrusza ramionami. - Całe wydawnictwo się ostatnio denerwuje i wszyscy chcą wiedzieć, jak mi idzie nowa książka. W końcu sporo we mnie zainwestowali. Inna sprawa, że nie mogę sobie wyobrazić, aby Hemingway robił coś takiego. Pewnie kazałby im się odkopulować. Rozmawiamy o Rzymie, o planach na Gwiazdkę, o Maddy i zdrowiu Johnny’ego, no i o nowej książce.

- Jak idzie? - pytam

Harry popija drinka.

- Powoli.

- Dlaczego? - Nie wiem. Myślałem, że przeprowadzka do Rzymu będzie inspirująca, ale jest wręcz zbyt stymulująca. Siadam do pisania i nie potrafię się skoncentrować. Za to godzinami chodzę po mieście.

- Czy to pomaga? - Niespecjalnie. Książka po prostu jeszcze nie zaskoczyła. Ale Maddy uwielbia mieszkać w Rzymie. Chodzi na lekcje gotowania i włoskiego. Johnny też nieźle się bawi. Jeden z jego najlepszych kumpli to syn ambasadora Australii. Uczy Johnny’ego, jak grać w krykieta. Harry jak zawsze jest czarujący, opowiada zabawną historyjkę o tym, jak się zgubili w drodze do Villa d’Este. Zauważam jednak w nim pewną odmienność, jakiś niepokój. Potem uświadamiam sobie, że to jeden z niewielu razy, kiedy widziałem go bez Maddy. Za dziesięć siódma przeprasza i mówi: - Wybacz, Walt, muszę lecieć.

Ściskamy sobie dłonie i Harry niemal wybiega z klubu. Nie czuję się tym urażony, w końcu umówiliśmy się tylko na drinka. Zamawiam następnego i czekam, żeby zobaczyć, kto dziś przyjdzie. Jeśli dopisze mi szczęście, zjawi się jakiś inny członek klubu bez towarzystwa i zjemy razem kolację. Potem, wychodząc z klubu, dowiaduję się od obsługi, że Harry zapomniał zwrócić krawat.

ROZDZIAŁ CZWARTY Gdy Harry wchodzi do restauracji, na zewnątrz zapada zmrok. Claire już jest, wstaje na jego widok, piękna i pełna wyczekiwania. - Ostrygi wytrzymają jeszcze chwilę, ja nie - szepcze mu do ucha. - Chodź ze mną. Harry schodzi za nią po schodach. Łazienki są przestronne, drzwi zaopatrzone w zamki. Claire natychmiast obejmuje go, jakby chciała nadrobić stracony czas, jedną ręką przyciąga go do siebie, drugą sięga mu do rozporka. - Nie mam na sobie bielizny - szepcze i podciąga sukienkę. Już jest wilgotna. Harry podnosi ją, unieruchamia przy ścianie, a ona chwyta go rękami za bicepsy. Harry podtrzymuje ją dłońmi i bierze. Claire oddycha pośpiesznie, gwałtownie, ma zamknięte oczy, zasłania usta, żeby stłumić krzyk. Zarumienieni, wracają na swoje miejsca, z jeszcze jednym sekretem w zanadrzu. Podchodzi kelner, żeby przyjąć zamówienie na drinki. Claire pochyla się nad blatem i konspiracyjnym szeptem pyta: - Domyślił się? Harry się odchyla i powoli, demonstracyjnie zaczyna rozglądać się po sali, unosząc jedną brew. Claire chichocze. - Tak, zdecydowanie - odpowiada Harry. - Wszyscy się domyślili, widać po ich minach. Naturalnie usiłują zachować dyskrecję.

- Naturalnie. - Dlatego właśnie nikt na nas nie patrzy, a kelner traktuje nas jak każdego innego klienta. Ale to się rzuca w oczy.

Claire kiwa głową, tłumiąc śmiech. - Masz rację, to się rzuca w oczy - powtarza. - Równie dobrze moglibyśmy umieścić nad stolikiem wielki neon z napisem: „Właśnie bzykali się w kiblu”. - Co za wstyd. Jak naprawimy tę gafę? - Pokażemy im, że jesteśmy ponad to. - A może powinniśmy to powtórzyć? - Claire łypie na niego pożądliwie. Powraca kelner z drinkami. Oboje zamówili martini. - Boże, jesteś nienasycona - wzdycha Harry. - Mogę przynajmniej się napić? - Zasłużyłeś. - Jej dłoń leży na jego udzie pod stolikiem. Zaglądają do menu.

- Co zjesz? - pyta Claire. - Na początek bezwzględnie ostrygi. - No ja myślę. - Jak sądzisz, ile powinienem zamówić? - Jest na to jakiś matematyczny wzór? No wiesz, że trzeba spalić tyle a tyle ostryg na tyle a tyle orgazmów? Czy na przykład na jeden orgazm przypada tuzin ostryg? Czy jeśli zjesz pięć tuzinów ostryg, będziesz miał pięć orgazmów?

- Nie mam pojęcia. Nie wiem jednak, czy zdołałbym zjeść pięć tuzinów ostryg. - To rzeczywiście sporo - przyznaje Claire. - Będziesz musiał je zjeść naraz czy jakoś to rozłożyć w czasie na całą noc? No wiesz, jesz tuzin i się pieprzysz. Potem jesz następny tuzin i znowu się pieprzysz. - Doskonałe pytanie. - To chyba rozsądniejsze niż zżeranie prawie kopy ostryg na jeden raz. Co będzie, jeśli przeżyjesz jeden megaorgazm? Pięćdziesiąt ostryg, łubu-du, i po ptakach. - A gdyby to był największy orgazm w historii świata? Pięćdziesiąt ostryg naprawdę mogłoby

zwalić

z nóg.

Nie

wolałabyś

raczej

niewiarygodnego,

wstrząsającego,

nieprawdopodobnego orgazmu niż kilku malutkich? - Niech pomyślę. Nie, chyba wolę kilka malutkich orgazmów. Bo nawet gdybym miała najbardziej nieprawdopodobny orgazm w życiu, parę minut później znów chciałabym się pieprzyć, ale byłabym skonana. Ty na pewno byś był. - Słuszna uwaga. Kobietom ostrygi niepotrzebne. - Może powinniśmy skonsultować się z lekarzem, żeby ustalić odpowiednie proporcje?

- Albo z ostrygarzem. - Lepiej z żoną ostrygarza. Gdy wychodzą, deszcz lekko kropi. Tu jesień jest w bardziej zaawansowanym stadium niż w Rzymie, większość liści już opadła. Claire mocno obejmuje Harry’ego, który trochę zwalnia, żeby dostosować tempo do jej krótszych nóg. Oboje czują się jak w zupełnie nieznanym mieście. Światła błyszczą wyłącznie dla nich. Wpadają na drinka do baru nieopodal jej mieszkania, ale po złożeniu zamówienia

Claire oznajmia: - Tak naprawdę nie mam ochoty na drinka. Pomyślałam, że się napiję, bo ty chciałeś, ale w gruncie rzeczy mam ochotę tylko na ciebie. Może po prostu pójdziemy? - No to chodźmy - mówi Harry i kładzie kilka banknotów na kontuarze, obok nietkniętych drinków. W pogrążonej w półmroku sypialni staje za nią. - Chcę, żebyś mnie rozebrał - mówi Claire. Harry powoli rozpina zamek błyskawiczny z tyłu jej sukienki i zsuwa ją najpierw z jednego ramienia, potem z drugiego, aż sukienka opada na podłogę. Claire ma na sobie jasnoróżowy biustonosz, który Harry ostrożnie rozpina. Potem powoli, niczym suplikant, obraca ją i klęka przed nią, tuląc się do jej brzucha. Sadza ją na łóżku i zdejmuje jej buty. Naga Claire wstaje, patrzy na niego. - Dotykaj mnie wszędzie - szepcze. Tak właśnie robi, pieści jej piersi, plecy, ramiona, uda. - Pocałuj mnie. - Teraz ty mnie rozbierz - żąda Harry. Claire ściąga mu z szyi pożyczony krawat i przesuwa nim po swoim ciele, w górę i w dół, trzymając materiał w obu rękach. Następnie opasuje krawatem Harry’ego i przyciąga go bliżej. Staje na palcach, całuje go lekko w usta i z chichotem odrzuca krawat na bok. Rozpina Harry’emu koszulę, głaszcze go po włosach na torsie, całuje i liże, aż w końcu zatrzymuje się na pępku. Obchodząc Harry’ego, ściąga jeden rękaw jego koszuli, potem drugi. Staje za jego plecami i od tyłu rozpina mu pasek. - Nie ruszaj się - szepcze. - Ja sama.

Zsuwa spodnie Harry’ego, całuje i liże jego nogi. Wkłada dłoń pod jego bokserki i czuje, że Harry już jest gotowy. Powoli pociera go dłonią, do tyłu i do przodu, a potem ściąga mu bokserki. - Dobry Boże - odzywa się Harry. Nadal stojąc za jego plecami, zdejmuje mu najpierw jeden but, potem drugi, żeby ściągnąć z niego spodnie. Potem obraca Harry’ego i bierze go do ust, powoli, bardzo powoli, w jedną stronę i z powrotem, drażni się z nim, zerka na niego z dołu. Jakby czekając na sygnał, Harry cofa się i obraca ją tak, aby stała twarzą do łóżka. Claire przysuwa się, pochyla i opiera na czworakach na łóżku. Harry penetruje ją od tyłu, a gdy już zanurzy się po samą nasadę, Claire drży i krzyczy. Harry patrzy, jak wsuwa się w nią i z niej wysuwa, zafascynowany tym najbardziej pierwotnym z rytmów. Patrzy na jej gładkie plecy, przytrzymując jej biodra. Claire jęczy, zwija się jak embrion. Harry chce wypełnić ją sobą w całości, czuć to, co ona czuje, wiedzieć, co ona wie. Nie można być już bliżej drugiego człowieka, ale nawet teraz mu mało. Kładzie ją i odwraca, żeby leżała na boku. Jej prawa noga unosi się w powietrzu, jego prawa ręka znajduje się za jej głową, lewą dłoń trzyma na jej piersi. Leżą wtuleni w siebie, równi sobie. Harry niechcący wyślizguje się z niej, a Claire śmieje się ciepło i wpycha go z powrotem. - Uwielbiam, kiedy jesteś we mnie - mówi. Przetacza się na brzuch, a wtedy Harry wbija się w nią głęboko, wypręża plecy i zanurza bardziej, jeszcze bardziej, bardziej się nie da. Claire ma szeroko otwarte oczy, kurczowo chwyta się pościeli. „Boże, Boże”, powtarza, aż jej głos cichnie, rozpływając się w miarowym jęku, kiedy Harry przyśpiesza. Claire chwyta ustami powietrze, wciska twarz w łóżko, aż oboje krzyczą głośno, jakby doświadczali bólu, nie rozkoszy. Po wszystkim Claire korzysta z łazienki. Kiedy wraca, pyta: - Naprawdę musisz jutro wyjechać?

- Tak. Mam wykupiony bilet. - Nie chcę, żebyś wyjeżdżał. - Sięga po jego dłoń. - Teraz, gdy cię znalazłam, nie chcę, żebyś mnie zostawiał. Nie da się nic zrobić, żebyś został chociaż jeszcze na parę dni? - Nie wiem. To nie takie proste. Maddy... - Jej imię pada po raz pierwszy. - Maddy na mnie czeka.

- Wiem - wzdycha Claire. Oboje milczą. - Kiedy wrócisz?

- Nie wiem. - A gdybyś powiedział, że musisz coś sprawdzić w domu? - Mamy dozorcę. Zadzwoniłby, gdyby pojawił się jakiś problem. Claire odwraca się do niego plecami. - Czyli wyjeżdżasz. Nie uda mi się w żaden sposób skłonić cię do pozostania? - Przecież chciałbym zostać. - Kładzie dłoń na jej plecach. - Co zrobimy? - Jej głos drży. - To już? Dostałam cię na kilka dni, a teraz wszystko będzie po staremu?

- Nie wiem. - Wiem, że nie wiesz. - Znowu na niego patrzy. - Żadne z nas nie wie, ale przecież wszystko się zmieniło. To akurat wiesz, i ja również. Musisz zrozumieć, że nie chcę rozbić twojego małżeństwa. Kocham Maddy, ale ciebie bardziej, i nie mogę znieść myśli o tym, że

nie miałabym cię widzieć czy przytulać. - Jaki podałbym powód? Muszę mieć powód. - Potrzebujesz jakiegoś powodu poza tym, że jest tu dziewczyna, która chce się z tobą pieprzyć do upadłego? - pyta Claire ze śmiechem. - Tak, to całkiem niezły powód. - Harry też się uśmiecha i delikatnie całuje ją w ramię.

- Zrobisz to? - Zobaczymy. Sprawdzę, czy da się zmienić rezerwację. - Powiem w redakcji, że zachorowałam. - I co będziemy robić? - Chciałabym pojechać na plażę. Nigdy tam nie byłam o tej porze roku. - Jest pięknie, dużo spokojniej niż latem. Nikogo nie ma w pobliżu, zwłaszcza w tygodniu. - Możemy urządzić sobie piknik. - Ale w domu się nie zatrzymamy - uprzedza ją Harry. - Woda jest odłączona, wszystko pozamykane. - Nie musimy. Możemy się zatrzymać w jakiejś gospodzie albo po prostu wrócić do miasta. To będzie taka przygoda. Następnego ranka Harry dzwoni do Maddy z pokoju hotelowego. - Coś mi wypadło - mówi. - Muszę zostać jeszcze jeden dzień. W porządku?

- Jasne, że nie. - Maddy wydaje się rozczarowana. - Johnny tak bardzo się cieszył, że wrócisz. W szkole zrobił dla ciebie tabliczkę, po włosku. - Przecież może dać mi ją później. Będę w sobotę, to niedługo. Odkłada słuchawkę, a potem tylko siedzi i wpatruje się w telefon. Przez chwilę korci go, żeby zadzwonić raz jeszcze i powiedzieć, że jednak przyleci, że nie zostanie. Że tęskni za nimi i nie może się doczekać spotkania. Że to wszystko to jedna wielka pomyłka, głupi dowcip. W tej samej chwili jednak rozlega się dzwonek. Zaskoczony Harry podnosi słuchawkę. - Panie Winslow, tu recepcja - słyszy. - Pańska asystentka prosiła, aby przekazać panu, że już czeka w samochodzie. - A tak, dziękuję - odpowiada Harry. - Zaraz schodzę. Zamyka za sobą drzwi. Jeśli nawet istniała jakakolwiek szansa, by zawrócił z tej drogi, właśnie zniknęła.

ROZDZIAŁ PIĄTY Nie ma korków, zjazdy śmigają jeden za drugim. Claire włożyła jasnokremowy sweter z prążkowanym golfem i go skubie. Siedzi w fotelu dla pasażera w wynajętym samochodzie, czujna jak dziecko na szkolnej wycieczce, które nie chce nic przegapić. Podczas jazdy Harry opowiada anegdoty, a ona śmieje się tym charakterystycznym śmiechem, na który od razu zwróciłem uwagę. Srebrne dzwonki. Człowiek pragnie, by taki śmiech nigdy nie ustawał. Dobrze przed porą lunchu przejeżdżają przez miasteczko, teraz pozbawione letniego upierzenia. Jest trochę jak na próbie generalnej, gdy obsada ma na sobie zwyczajne ubrania, a miejsca w teatrze są puste. Miasto znowu jest siedzibą miejscowych. Furgonetki suną po Main Street, na szyldach widać reklamy włoskiej kolacji w remizie. Licealna drużyna futbolowa trenuje pod ziemistym niebem. - To moja ulubiona pora roku tutaj - mówi Harry. - Jest tak spokojnie, nic dziwnego, że ciągnie tu tylu artystów i pisarzy. Szkoda tylko, że mnóstwo starych lokali się pozamykało. Czynsze są coraz wyższe, miejscowych już na nie nie stać, artystów zresztą przeważnie też nie. Widzisz? - Pokazuje jej okno wystawowe sklepu z kosztowną armaturą. - To był bar „U Dużego Ala”. Jackson Pollock tu popijał. Kilka budynków dalej skręca i parkuje naprzeciwko stacji kolejowej. - Mam nadzieję, że to miejsce nigdy nie zbankrutuje - mówi. - Jedzenie jest za dobre. Wchodzą do środka. Po prawej stronie stoi lada chłodnicza pełna pęt kiełbasy, serów, ostrych papryczek, szynek i oliwek. Po drugiej stronie widać rzędy makaronów, sosów domowej roboty, zup, drinków i lodów. Czuć tu oliwą z oliwek i świeżym chlebem. Pośrodku stoi kolejka ludzi. Większość z nich to budowlańcy, robotnicy, trochę białych i kilku Latynosów. Zamawiają kanapki. Na ścianie wiszą fotografie i pocztówki przysłane przez wiernych klientów. - Tutaj karmią niemal tak smacznie jak w Rzymie - szepcze Harry do Claire.

- Hej, Harry! - mówi jeden z mężczyzn za ladą. - Jak się miewasz? Gdzie byłeś? Dawno cię nie widziałem. Wymieniają uścisk dłoni. - Cześć, Rudy - wita się Harry. - Wyjechałem pracować nad nową książką.

- I jak leci?

- Nie narzekam, nie narzekam. - Co u pani Winslow? - Mężczyzna patrzy na Claire. - Wszystko w porządku, dzięki, że pytasz, Rudy. To Claire, nasza przyjaciółka. Mówiłem jej, że sprzedajesz najlepszą szynkę po tej stronie Parmy. Rudy unosi ręce w podziękowaniu za komplement. - Co podać? - pyta. Kupują chleb, ser, mięso. To strawa robotników, włoskich wieśniaków, taka do jedzenia rękami. - Rudy chyba nie jest zachwycony - mówi Claire, gdy wychodzą. Próbuje to bagatelizować. Harry kładzie torbę na tylnym siedzeniu. - Fakt, wyszło trochę niezręcznie - przyznaje. - Może nie powinniśmy byli tam wchodzić. - Bzdura - mówi Harry z uśmiechem. - A teraz wskakuj, musimy jeszcze kupić wino.

Na pustej plaży szare fale rozbijają się o piach. Jest zbyt zimno, by chodzić boso. Harry niesie koc i jedzenie. - Woda wygląda zupełnie inaczej o tej porze roku - odzywa się Claire. - Całkiem jakby była zła. Harry klęka na piasku i rozkłada koc. Z kieszeni wyjmuje korkociąg. - Ale z ciebie skaut. - Claire uśmiecha się do niego.

- Przezorny zawsze ubezpieczony. Chyba nie masz nic przeciwko piciu z gwinta? - Spróbuj mi zabronić. Po lunchu leżą na kocu. Ona opiera głowę na jego brzuchu i patrzy w niebo. Przy ziemi jest trochę cieplej. Nieopodal samotna mewa czeka na okazję. - Spadaj stąd. - Harry rzuca patykiem w ptaka, który gwałtownie macha skrzydłami i odlatuje na niewielką odległość. - Biedactwo jest głodne - zauważa Claire. - Pewnie, że jest głodne. Ale jeśli dostanie jeść, wszystkie jej przyjaciółki zechcą dołączyć do bankietu i będzie po naszym spokojnym pikniku. Spacerują po plaży, mijają kamienne pirsy i puste domy milionerów. - Przyjeżdżając tu, kierowałam się ukrytą pobudką. - Claire uśmiecha się do Harry’ego. - Właśnie tutaj się poznaliśmy. Odwraca się i patrzy na niego, po czym wtula się w jego płaszcz. Wiatr targa jej włosami. Harry ją obejmuje. - Jak mógłbym zapomnieć? - Wciąż jeszcze nie przywykł do jej niewysokiego

wzrostu. - Jesteś moim ratownikiem - szepcze Claire, zbliżając usta do jego warg. - Mogłabym tonąć, a ty byś mnie ocalił. - Nie potrzebowałaś ratownika. - Potrzebowałam. Nadal potrzebuję.

Harry milczy. - Chcę to wszystko powtórzyć. Chodzić tam, gdzie chodziliśmy latem, ale tym razem będziemy tylko we dwoje. Chcę, żebyśmy poszli do tych samych restauracji, tych samych sklepów, znów przelecieli się twoim samolotem. - W porządku. - I chcę iść do domu. - Dom jest zamknięty, nic tam nie ma. - Wszystko mi jedno, chcę go zobaczyć. Dobrze? Harry się zgadza. Często zastanawiałem się, dlaczego to zrobił. Wiem, po co Claire chciała tam pójść, dlaczego jednak ją zabrał? To dom jego, Maddy i Johnny’ego, wyjątkowe miejsce. Wyjątkowe dla nas wszystkich. Dlaczego je splugawił? Przypuszczam, że mężczyźni w jego sytuacji już nie zwracają uwagi na to, czy popełnią jedno szaleństwo mniej czy więcej. Jadą znajomym podjazdem i parkują przed domem. Nie jest taki duży, jak zapamiętała Claire. Z zewnątrz wydaje się pozbawiony życia, wygląda jak pusta skorupa. Z drzew opadły liście, pod stopami słychać chrzęst żwiru. Harry wyjmuje klucz spod doniczki. W środku wszystko wydaje się poszarzałe, powietrze stoi nieruchomo. Claire czuje się jak po wejściu do grobowca. Zdumiewa ją panujący wokół porządek. Buty zostały schowane, tenisowe rakiety ukryły się poza zasięgiem wzroku, drzwi i okna pozamykano.

- Brr, zimno - mówi Harry. Claire stoi na środku salonu, który wydaje się jej zarazem znajomy i obcy. Wypełniają go duchy lata, na wpół zapomniane rozmowy, stukot piłeczek do krokieta na trawniku, bzyczenie owadów za drzwiami z siatki, zapach skwierczących steków na grillu, śmiech. - Ciekawe, czy się cieszy, że przyjechaliśmy - mówi Claire. - Chodzi mi o dom. - Napalę w kominku. Harry ją mija i otwiera kanał dymowy. Drzewo jest suche, gazety noszą daty z końca sierpnia. Kilka minut później płomienie trzaskają na palenisku. - Skoro już tu jesteśmy, rozejrzyjmy się - proponuje. - Kilka lat temu szopy przegryzły się przez dach i znaleźliśmy całą ich rodzinę w szafie Johnny’ego. Możesz sobie wyobrazić bałagan. Zaczynają od strychu. Harry biega z entuzjazmem małego chłopca. Na poddaszu czuć stęchlizną i naftaliną, pełne jest zakurzonych skrzyń, niepotrzebnych walizek, toreb z ubraniami, porzuconych zabawek, zepsutych wentylatorów i krzeseł, ram łóżka, starych czasopism, pudełek z wiekowymi ozdobami świątecznymi, popękanych butów do konnej jazdy, których już nikt nigdy nie wsunie do strzemion. - Chyba nie ma tutaj żadnych stworów - oznajmia Harry. - Ile tu różnych rzeczy. Mogłabym je przeglądać całymi dniami. - Tak, oprócz własnych trzymamy tu rzeczy krewnych Maddy. Jest cały stojak popołudniowych sukien jej prababki. Nie mam pojęcia, po co je przechowujemy, na bank już nigdy nie będą w modzie.

- A co to?

- Mój stary wojskowy kufer. - Co jest w środku? - Och, trochę rzeczy z piechoty morskiej. - Mogę zobaczyć? Harry otwiera skrzynię. Na samej górze leży jego mundur galowy. - Ciekawe, czy pasuje. - Zdejmuje marynarkę i wkłada mundur. - Przyciasny. Uśmiecha się. - Bardzo ładny. Potem obchodzą pomieszczenia na pierwszym piętrze. Najpierw pokój Johnny’ego, potem gościnny, w końcu sypialnię Harry’ego i Maddy. Claire jest tu po raz pierwszy, wcześniej by się nie odważyła. To skromny pokój, wygodny. Ściany i drewniany parkiet pomalowane są na biało. Przez okno Claire podziwia prywatny widok Winslowów, czyli pola za ogołoconymi konarami drzew. Na łóżku leży patchworkowa kołdra, pod nim stoją kapcie. Książki na nocnym stoliku, na biurku fotografie, szczotki do włosów, perfumy, spinki do mankietów, drobniaki w miseczce - ukryte rodzinne życie. Claire się wzdryga. - Nie czuję się tu dobrze - mówi. - Powinniśmy zejść. Harry siada obok niej na sofie przed kominkiem. Claire opiera brodę na dłoniach. - Nie wiem, czy dobrze zrobiliśmy, przyjeżdżając tutaj - mówi wpatrzona w płonące polana. - Dlaczego tak uważasz?

- Bo to wasz dom, twój i Maddy. Myślałam, że zdołam go jakoś oswoić, ale się myliłam. Myślałam, że będziemy się kochali w waszym łóżku. Wiem, że to brzmi strasznie, przepraszam. Chciałam coś sobie udowodnić, ale kiedy znalazłam się w waszym pokoju, nie mogłam. Po raz pierwszy naprawdę poczułam, że robimy coś złego. Wcześniej miałam wrażenie, że istniejemy tylko ty i ja, rozumiesz? To, że jesteśmy razem, miało wszystko zmienić, miało być dobre. Ale teraz już nie jestem tego taka pewna. Harry bierze ją za rękę. - Chcesz wracać do Nowego Jorku? - Tak. - Claire kiwa głową. - Przepraszam. Milczą przez większość drogi powrotnej, radio zastępuje rozmowę. Kiedy mijają tereny starej wystawy światowej, Harry przerywa milczenie. - Chcesz, żebym został u ciebie na noc? - pyta.

- Tak. To znaczy, czy ty chcesz?

- Tak. Późnym popołudniem parkują w pobliżu jej mieszkania. Reszta świata nadal pracuje. Idą na górę, pod drodze zabierając pocztę. - Co do tego wcześniej - mówi Claire, gdy siedzą na jej kanapie. - To było zbyt dużo, rozumiesz? - Tak. Nigdy tego nie zrobiłem.

- Nigdy?

- Nie.

- Nigdy nie miałeś romansu?

- Nie. - A chciałeś? - Zanim cię spotkałem, nie. Claire wstaje, bez słowa bierze go za rękę i prowadzi do sypialni. JUŻ PO wszystkim leżą nieruchomo w łóżku, w splątanej pościeli. - Ile miałeś kochanek? - pyta Claire. - Niewiele. Kilka dziewczyn w liceum, jedną czy dwie w college’u, na pierwszym roku. Ale od Maddy nie było nikogo innego. - Więc dlaczego ja? Nie mogę uwierzyć, że inne kobiety cię nie chciały. - Kilka chciało - przyznaje Harry.

- I? - Nic z tym nie zrobiłem.

- Dlaczego? - Bo nie były ważne. - A dlaczego ja jestem ważna? - Bo jesteś sobą. Bo chodzi o nas. - Jesteśmy jacyś my?

- Teraz tak. - Cieszysz się z tego? - Nie wiem, czy się z tego cieszę, ale na pewno bym się nie cieszył, gdyby nas nie było.

- Dlaczego? Harry długo milczy. - To dobre pytanie - odpowiada w końcu. - Nie wiem. Może dlatego, że nie przestawałem o tobie myśleć. Gdy wkroczyłaś w nasze życie, dostrzegłem w tobie coś wyjątkowego. Gdy poznaliśmy się na plaży, pomyślałem, że jesteś piękna, ale się nad tym nie zastanawiałem. Dopiero kiedy tego samego wieczoru przyszłaś do nas na przyjęcie, rozzłościło mnie, że umawiasz się z kimś pokroju tego palanta Clive’a. Wiedziałem, że zasługujesz na kogoś lepszego. Chciałem, żebyś lepiej trafiła. - A ty jesteś lepszy? - pyta Claire ze śmiechem. - Nie wiem, wiem jedynie, że byłaś dla mnie ważna. Wiedziałem to niemal od początku. - Nie miałam pojęcia. - Nie chciałem, żebyś miała. Byłaś naszym gościem, naszą znajdą. Letnim projektem Maddy. - Tak mnie traktowałeś? - Tak. Nie. To znaczy, tak chciałem myśleć. Nie mógłbym dać sobie rady ze sobą, gdybym dopuścił inne myślenie.

- A kiedy Clive wygarnął mi w restauracji? - No właśnie. Wściekłem się, bo w głębi duszy wiedziałem, że część tego, co mówił, była prawdą, tyle że wtedy jeszcze nie miałem o tym pojęcia. Byłaś pod naszą opieką. Chyba rozumiesz, co mam na myśli. Nigdy nawet nie przyszło mi do głowy, że mogłoby do tego dojść. Claire przysuwa się do niego.

- Przepraszam.

- Nie, nie przepraszaj. - Czy popełniliśmy straszny błąd? - Nie sądzę. Mam nadzieję, że nie. - Ale przecież jesteś żonaty. Ułożyłeś sobie życie z Maddy, macie Johnny’ego.

- Wiem. - Nie chcę krzywdzić Maddy - ciągnie Claire. - Chciałabym, żeby istniał malutki równoległy wszechświat, gdzie ty i ja bylibyśmy razem, a mimo to byłbyś też razem z nią i nikt by nie cierpiał. Harry całuje ją w czubek głowy, tak jak całuje się dziecko, które marzy o rzece z czekolady albo o tym, żeby każdego dnia była Gwiazdka. Jednak jakaś jego cząstka też tego pragnie. - Wiem tylko, że dużo czasu wędrowałem po ulicach Rzymu i myślałem o tobie mówi. - Zastanawiałem się, co robisz, jak spędzasz dzień, z kim się przyjaźnisz. Czy ktoś cię przytula. - Naprawdę?

- Tak, ale do głowy mi nie przyszło, że jeszcze cię zobaczę. To była taka fantazja. Chyba jestem w tym wieku. Niektórzy mężczyźni kupują sportowe samochody, inni marzą o pięknych dziewczynach tysiące kilometrów dalej. - A teraz to rzeczywistość - mruczy Claire, mierzwiąc mu włosy na torsie. - Tak, teraz to rzeczywistość.

- No to co zrobimy? - Nie wiem. Wiem tylko, że jutro wracam do Rzymu i że muszę pracować nad książką. - Twoja książka. Nic o niej nie mówiłeś, a ja nie pytałam. Jak idzie? - Ach - wzdycha Harry. - Nie tak dobrze, jak bym chciał.

- Dlaczego? - Mówiłem wczoraj Walterowi, że rozpraszają mnie widoki i odgłosy Rzymu. Do pewnego stopnia to chyba prawda. Łatwo się rozkojarzyć w Rzymie. Ale w Nowym Jorku również nietrudno się zdekoncentrować, a wcześniej mi to nie przeszkadzało.

- No to o co chodzi? - Miałem w armii przyjaciela, który był świetnym pilotem. Taki poczciwy zawadiaka, chłopak z Południa, z Teksasu - wiesz, kwadratowa szczęka i świetny refleks. Któregoś dnia miał wypadek, nie ze swojej winy, tylko przez jakąś usterkę techniczną. Wtedy skończyła się jego kariera lotnika. Pozwolono mu dalej latać, ale po prostu nie mógł. Nie potrafił się zmusić, żeby usiąść za sterami, więc zrezygnował. Nigdy więcej go nie widziałem.

- I? - Claire nie rozumie.

- I teraz już wiem, jak się czuł. - Przecież ty nie rozbiłeś samolotu. Twoja książka odniosła sukces, tysiące ludzi na świecie ją czytało. Dostałeś National Book Award, na litość boską! - Chodzi mi o to, że czuję strach. Boję się zasiąść za sterami, bo nie jestem pewien, czy sobie poradzę. A jeśli następna książka okaże się niewypałem? - Nie wolno ci tak myśleć. - Wiem, jednak za każdym razem, kiedy siadam do pisania, dopada mnie niepewność, której wcześniej nie czułem. Próbuję pisać, ale zaraz ciągnie mnie do wyjścia, więc idę na spacer. - Dużo napisałeś? - O to właśnie chodzi. Napisałem setki stron, tyle że większość wyrzuciłem.

- Dlaczego? - Bo kierunek ciągle się zmienia. To, nad czym teraz pracuję, jest zupełnie inne od tego, od czego wyszedłem. Zmagam się z głosami, z postaciami. Siadam i piszę coś, co mi się podoba, po czym czytam to parę dni później i szlag mnie trafia. - Mogę jakoś pomóc? Wiem, że to brzmi głupio, ale jeśli chcesz o tym z kimś porozmawiać, podzielić się pomysłami, zawsze możesz porozmawiać ze mną. - Dzięki, ale teraz muszę wrócić do Rzymu, zaszyć się na parę tygodni i skupić wyłącznie na książce. Mam nadzieję, że do tego czasu parę rzeczy się wyjaśni. - W porządku, ale podtrzymuję propozycję. Claire wstaje i wychodzi z sypialni, żeby zmienić muzykę. Ma białą, okrągłą pupę i trochę za krótkie nogi. Harry lubi patrzeć, jak chodzi.

- Chcesz wpaść gdzieś na kolację? - pyta. - Nadal jest wcześnie. Ubierają się i wychodzą. Nadal żyją w innym czasie niż reszta świata. Nieopodal mieszkania Claire jest niewielka francuska knajpka. Idą tam, trzymając się za ręce. - Umieram z głodu - wyznaje Harry. - Ja też. - Zamierzam zaszaleć i zamówić butelkę naprawdę dobrego wina. Ta butelka kosztuje kilkaset dolarów. Harry przypuszcza, że Claire nigdy nie piła równie drogiego trunku. To prezent, który chce jej ofiarować, jeden z wielu. Pieniądze nie grają żadnej roli, zależy mu jedynie na jej szczęściu.

Kelner dekantuje wino, a gotowe nalewa. - Jest niesamowite. - Claire wypija łyk.

- To jedno z moich ulubionych. Pauillac. Bordeaux fifth growth. Nie jest tak kosztowne jak wino klasy premier cru, ale moim zdaniem równie dobre. Rocznik osiemdziesiąty drugi szczególnie się udał.

- Gadasz jak Walter - chichocze Claire. Harry też się śmieje. - Pewnie tak - przyznaje. - Może dlatego, że sporo mnie nauczył. W Yale i w Marines można się dowiedzieć wielu rzeczy, tyle że nie o francuskim winie. Podczas kolacji rozmawiają o Claire, o jej rodzinie i pracy. Nadal są na etapie wzajemnego poznawania się, wypełniania luk. Harry dowiaduje się, że ulubione owoce Claire to gruszki, że nie lubi Renoira, za to uwielbia Degasa, że potrafi stepować, że w szkole nosiła

okulary, a potem przerzuciła się na soczewki kontaktowe. Jego życie jest znane, przecież żyje publicznie, jej dopiero zostanie odkryte. Jednak niczym w dziecięcej grze w łączenie kropek, im więcej połączeń tworzy, tym bardziej Claire staje się osobą, za którą w głębi serca ją uważał. - Co byś zrobił, gdybyśmy spotkali kogoś z twoich znajomych? - pyta Claire. - To znaczy, gdyby ktoś nas tu razem zobaczył? - Nie wiem. Myślałem o tym. Pewnie zależy, kto by to był i co byśmy robili. W końcu nie ma nic specjalnie podejrzanego w tym, że jemy kolację, prawda? Jesteśmy przyjaciółmi, latem spędziłaś z nami mnóstwo czasu. Co w tym złego? - Niektórzy mogliby to błędnie odczytać, ale nie byliby pewni. - Mieliby rację. Trudno zamaskować język ciała, zwłaszcza kiedy się z kimś sypia. Kochankowie emitują coś w rodzaju ciepła, nawet jeżeli znajdują się po przeciwnych stronach pokoju. Niemal przepala im ubrania. Harry bierze ją za rękę, splatając jej palce ze swoimi. - Bardzo chciałbym gdzieś z tobą wyjechać - mówi. - Dokąd? - Do Francji. Chciałbym odwiedzić z tobą Paryż i południe Francji. A potem Tanger w Maroku, Zanzibar. - Poczekaj, tylko wezmę szczoteczkę do zębów. - Wcale nie żartuję. Moglibyśmy znaleźć tani hotel i mieszkać przez rok przy plaży. Chodziłabyś bez stanika i miałabyś piersi koloru karmelu. Ale najpierw chciałbym cię wziąć do łóżka w Ritzu. Zamawiać wszystko do pokoju. Wiem, że byłaś w Paryżu w dzieciństwie, z rodzicami. Kiedy ostatni raz tam pojechałaś?

- W college’u. Po pierwszym roku podróżowałam z plecakiem. - Ale nigdy nie zatrzymałaś się w Ritzu. - Był trochę poza moim zasięgiem. - Co jeszcze widziałaś? - Poza Paryżem zwiedziłam Madryt i Barcelonę, a potem Florencję i Wenecję. W końcu spędziłam dwa tygodnie w Grecji, na Santorini. Strasznie się spiekłam na słońcu. - Pojechałaś tam sama? - Nie, z chłopakiem. Miał na imię Greg. Niedługo potem ze sobą zerwaliśmy. Chyba zawsze tak jest, prawda? Podróżujesz z kimś i szybko masz go po dziurki w nosie, bo zaczyna działać ci na nerwy. - Wiesz, co mówią o Wenecji?

- Co? - Że jeżeli pojedziesz tam z kimś, kto nie jest twoim mężem, nigdy za niego nie wyjdziesz. - W porządku, przecież już masz żonę - oznajmia Claire ni stąd, ni zowąd. Przez chwilę się zastanawia, jak Harry zareaguje, ale on puszcza jej słowa mimo uszu. - Nie masz nic przeciwko podróżowaniu ze mną? A jeśli też zacząłbym działać ci na nerwy? - pyta z uśmiechem. - Może być na odwrót. Podróżujesz z kimś i nadal go lubisz, więc wiesz, że jesteś z właściwą osobą.

- Innymi słowy, dopiero będziemy musieli się przekonać, tak? Wino zostało wypite, potrawy zjedzone, więc Harry płaci i wychodzą. To jego ostatnia noc w Nowym Jorku, jutro wieczorem poleci do domu. Cały następny dzień spędzają w łóżku, na przemian śpiąc i się kochając. Ostatni raz robią to przez niemal godzinę, powoli, uważnie, tak jak poławiacze pereł napełniają płuca tlenem. W północnej części miasta torby Harry’ego nadal stoją w hotelu, w pokoju, który ledwie widział. O czwartej po południu musi wyjść od Claire. - Żałuję, że wyjeżdżam - mówi. Claire siedzi na łóżku, w czarnym szlafroku, ze skrzyżowanymi rękami, jakby chciała się osłonić. Pokój oświetla tylko zachodzące słońce, to przejściowa pora między dniem a nocą. Claire próbuje się zdystansować, już czeka na cios. Harry chce coś powiedzieć, pokrzepić ją, ale nie umie znaleźć odpowiednich słów. - I to tyle? - Claire nie patrzy na niego, jej głos dochodzi głęboko z jej wnętrza. Harry ma ochotę zaprzeczyć, jednak nie chce kłamać. Sam już nie wie, co jest prawdą. Ma na sobie płaszcz, jest gotów wrócić do drugiego życia. - Wiem, że nie mam prawa cię prosić, żebyś został - odzywa się Claire. - Wiem, że musisz wrócić do Maddy i Johnny’ego. - Muszę. - I nie będę domagać się żadnych obietnic. - Wiem. Wybacz mi, że żadnych ci nie złożę. - Ale obiecałam sobie, że nie zachowam się jak suka i nie będę próbowała wzbudzić w tobie wyrzutów sumienia, więc tego nie zrobię. - Ma wilgotne oczy, jej głos się łamie.

Harry podchodzi i bierze ją za rękę. Jej czyste, białe palce są miękkie i wiotkie. Claire ma piękne dłonie, bez żadnych ozdób, żadnych pierścionków czy manikiuru. To dłonie arystokratki, dłonie gejszy. - Nie chcę cię tracić - mówi Harry. - Wrócę. Nie wiem jak, ale coś wymyślę. - Będę czekała. - Może przyjechałabyś do Europy? W przyszłym miesiącu mam tournée promocyjne, spotkalibyśmy się gdzieś. - A co z Maddy? Nie jedzie z tobą? - Nie, nie zechce. Będzie wolała zostać z Johnnym. A poza tym to nie potrwa długo, tylko parę dni. - Dobre i to - mówi Claire z uśmiechem. - Cieszę się i żałuję, że nie więcej. - Ja również. Claire wstaje w rozchylonym szlafroku, podchodzi do Harry’ego i przytula się nagim ciałem. - Lepiej już idź - mówi, muskając wargami jego usta. - Bo zacznę cię uwodzić. Harry odrzuca głowę i wybucha śmiechem. - Będę za tobą tęsknił - mówi. Nie pamięta, czy kiedykolwiek pragnął jej bardziej niż w tej chwili. - Kocham cię, Harry - mówi ona.

- A ja kocham ciebie. - Tym razem powiedział to na głos, bez wątpienia. Ściskają się po raz ostatni, po czym Harry wychodzi. Idzie przez pusty korytarz, po starych schodach, na ulicę. Stukot jego kroków roznosi się głuchym echem. Z innych pięter dobiegają zapachy gotowanych potraw i paplanina z telewizora, toczy się zwyczajne życie. Harry zatrzymuje się dopiero w holu. Wie, że Claire nie będzie patrzyła, na ulicy odwraca się jednak i spogląda w górę, licząc piętra, żeby znaleźć jej mieszkanie. Claire nie pojawia się w oknie, więc po chwili Harry rusza przed siebie ulicą, rozglądając się za taksówką. Nadal czuje na palcach jej zapach.

ROZDZIAŁ SZÓSTY Mijają tygodnie. Kamień wpadł do wody, ale zmarszczka na powierzchni przeszła niezauważona. Życie toczy się jak dotąd, wypełnione prozaicznymi obowiązkami w rodzaju odwożenia Johnny’ego do szkoły, płacenia rachunków, spacerów do salumerii. Nadal nie brak przyjęć, wyjazdów na wieś, wizyt w kościołach, gdzie podziwiają freski. Wciąż jest życzliwość, wspólne żarty, dowody miłości. Pewnego dnia Harry wraca po spacerze z olbrzymim bukietem kwiatów. Pozornie nic się nie zmieniło, tyle tylko, że Harry kiepsko sypia, a zawsze sypiał znakomicie. Ma żołnierską umiejętność zasypiania w każdych warunkach. Leży w nienależącym do nich łóżku i wpatruje się w sufit. Czeka. - Co się dzieje? - szepcze Maddy. To go zaskakuje, myślał, że już zasnęła. Jest środek nocy. - Nic, nie mogę spać. To wszystko. - Ostatnio często ci się to zdarza. Nie sądził, że zauważyła. Starał się być bardzo cicho. - Chodzi o książkę? - pyta Maddy.

- Co? Tak. - Mogę w czymś pomóc? - Dzięki, ale nie. Po prostu muszę przepracować parę rzeczy w głowie. Chyba pójdę trochę popisać. Przepraszam, że cię obudziłem. Idź spać. - Powodzenia, skarbie - mówi Maddy, moszcząc się z powrotem na poduszce i niemal

zasypiając, niezachwiana w swojej miłości do niego. Harry całuje ją w czoło i cicho zamyka za sobą drzwi. Przy komputerze zaczyna się jego conocna zdrada. To w nim są mejle od Claire, pełne namiętności, miłosnych deklaracji, obrazowych opisów tego, co chciałaby z nim robić. Jego dzienna maska spada. Podniecony Harry odpowiada przez eter w tym samym tonie. Nie mogę się doczekać Paryża, pisze. Jest taka stara hiszpańska piosenka, w której kobieta śpiewa: kochaj się ze mną tak, żeby dzwonki na moich kostkach dźwięczały mi w uszach. Ja sprawię, że twoje dzwonki zadźwięczą, ba, sama ci je przywiozę. Wiatr chłosta gałęziami o okno. Tylko u Harry’ego pali się światło, nawet miejskie koty poszły spać. Harry nie może się nadziwić, jakie to łatwe, jak naturalnie przychodzi mu oszukiwanie. A jednak nie wszystko jest kłamstwem, naprawdę kocha żonę i syna. Są dla niego wszystkim, lecz odkrył coś jeszcze, coś, o czym wcześniej nie myślał, jakiś dodatkowy wymiar, gdzie czas i przestrzeń istnieją na innej płaszczyźnie. Niczym badacz, który odnalazł raj na ziemi, nie ma już ochoty na świat poza nim i myśli tylko o przejściu przez śnieżny most z powrotem do Shangri-La. Nadchodzi Święto Dziękczynienia i Maddy przygotowuje prawdziwą ucztę. Wyszukała rzeźnika w Trastevere i zamówiła dwa indyki, które rzadko pojawiają się w miejscowej kuchni. Łatwiej zdobyć inne dania. Naturalnie, nie ma problemu z ziemniakami, nadzieniem czy piure z cebuli. Sprowadzam dla niej przez Internet kilka puszek nieosiągalnego we Włoszech żurawinowego sosu marki Ocean Spray. Oboje wolimy go od bardziej wyrafinowanych produktów. Maddy piecze szarlotki, przyrządza nawet dynię. Zjawia się spora grupa Amerykanów, przyjaciele przyjaciół z dziećmi. Są wśród nich lokalni dyplomaci, artyści, dziennikarz albo dwóch, ludzie, którzy nie chcą lub nie mogą wrócić do domu na takie krótkie święto. Razem zebrała się ponad dwudziestka gości. Przynieśli wino i szampana, zajmują wszystkie krzesła w domu. Na zaproszeniu napisano: „Drinki o drugiej, obiad o trzeciej”. Śpiewają „Zebraliśmy się razem”, a Harry odmawia modlitwę dziękczynną. Brakuje jedynie futbolu w telewizji. Johnny siedzi między rodzicami. Żona architekta zajmuje miejsce po lewej stronie Harry’ego, a on opowiada jej o swoich ulubionych budynkach w Rzymie. Szybko uświadamia sobie, że jego rozmówczyni nie podziela entuzjazmu męża.

Przypomina to rozmowę o baseballu z żoną łącznika, która ani trochę nie interesuje się sportem. Po głównym daniu, lecz przed deserem wszyscy idą na spacer, podczas gdy ciasta stygną. Cała gromada trafia na Piazza Navona, aby podziwiać fontannę Berniniego. Dla rzymian to zwyczajny czwartek. Jedzenie i picie w środku dnia, kiedy wszyscy pracują, wydaje się dekadenckie, a do tego trochę przypomina wagary. Potem idą nad Tyber i razem wracają. Już zapada zmrok, pracownicy biurowi zmierzają do domów. Kafejki powoli wypełniają się ludźmi, nastoletni chłopcy przemierzają ulice w poszukiwaniu dziewcząt. Coraz więcej sklepów już jest zamkniętych. - Uwielbiam Święto Dziękczynienia - mówi Maddy po wyjściu gości. Oboje są w kuchni, ona zmywa kieliszki, on je wyciera. W tle grają La forza del destino. - Muszę jechać do Paryża - oznajmia Harry. - Właśnie się dowiedziałem. Nie chciałem wcześniej mówić, żeby nie psuć dnia. Bardzo mi przykro.

Maddy patrzy na niego. - Znowu musisz wyjechać? O rany - wzdycha. - Dlaczego nie dadzą ci w spokoju pisać?

Harry wzrusza ramionami. - Mam spotkanie z francuskimi wydawcami, chcą, żebym powiedział parę słów. Najwyraźniej we Francji jestem całkiem popularny. - Nie zapominaj, że Francuzi uważają Jerry’ego Lewisa za najgenialniejszego z komików - zauważa Maddy z uśmiechem. - Kiedy jedziesz? - W przyszłym tygodniu, w poniedziałek. Nie będzie mnie ze trzy dni.

Maddy wierzchem dłoni odgarnia z oczu włosy, uważając, żeby nie pobrudzić ich mydlinami. - Wiesz, że z tobą nie pojadę. Johnny ma szkołę. - Wiem. - Harry nie spuszcza wzroku z kieliszka w swojej dłoni. - Będę za tobą tęsknił. - Szkoda, że nie mogę jechać. Już dawno nie byliśmy w Paryżu. - Może następnym razem. I tak byś się nudziła, przez całe dnie będę miał spotkania, a wieczorami kolacje w interesach. Każdy chce mnie dla siebie, a ty tego nie cierpisz. - Boże, to fakt. - Może coś ci przywiozę. Jakąś sukienkę - mówi lekkim tonem. - Albo nową torebkę? Najnowszy krzyk mody? - Cha, cha. - Maddy patrzy na niego krzywo. - Wiesz doskonale, że ostatnie, czego chcę, to głupia sukienka, której i tak nie będę nosiła. - Piękna kobieta, wspaniała kucharka, cudowna matka i nie znosi zakupów. Naprawdę jesteś najlepszą żoną na świecie. - Całuje ją czule w policzek. Jest wniebowzięty, niczym marynarz, który dostał trzy dni przepustki. Tego wieczoru znowu opowiada Johnny’emu historię króla Pingwina, a potem kocha się z Maddy. Początkowo Maddy się opiera, twierdzi, że jest zbyt zmęczona i obżarta. Z roku na rok coraz rzadziej się kochają, czego dowiem się od niej później. Ich związek jest praktyczny, dawno przestał być pełen namiętności. Są zespołem, tak mi to wyjaśniła. Po dwudziestu latach pewne rzeczy się zmieniają. Byłoby uproszczeniem twierdzić, że właśnie dlatego Harry zrobił to, co zrobił, ale to

mogło odegrać jakąś rolę. Nikt przy zdrowych zmysłach nie nazwałby mojego życia seksualnego satysfakcjonującym, lecz mimo to uważam, że podobnie jak mięsień albo znajomość obcego języka może ono zaniknąć, jeśli nie ćwiczy się regularnie. Nie miałem wygórowanych oczekiwań co do seksu, więc ustawiłem poprzeczkę niżej i znalazłem inne rozkosze, konkretnie jedzenie i picie. Podobnie jak z jedzeniem, mniej prawdopodobne jest, że człowiek uda się do innej restauracji, jeśli kuchnia w tej, do której chadza, nadal pobudza jego apetyt. Często myślałem o Maddy w tamtym okresie jej życia. Była taka ufna, taka nieświadoma. Złożyła przysięgę i jej dotrzymywała, nic innego nie wchodziło w grę. Mimo swojej urody nie była jednak szczególnie zmysłowa. Nie chodzi o to, że seks był jej obojętny, po prostu traktowała go tak, jak ktoś inny mógłby traktować czekoladę czy ćwiczenia fizyczne. Miał swoje zalety, nawet dostarczał przyjemności, ale bladł w porównaniu z tym, co było dla niej naprawdę ważne, czyli z miłością i z rodziną. Jak ci, którzy urodzili się w biedzie, ci urodzeni bez miłości pragną jej bardziej. Staje się ona ostatecznym rozwiązaniem, odpowiedzią na wszystkie pytania. Gdy Madeleine miała zaledwie pół roku, jej matka odeszła. Przed ślubem była bardzo piękną, świetnie opłacaną modelką z ubogiej rodziny, ale nie zostawiła córki dla innego mężczyzny. Została do tego zmuszona przez teściową, bogatą i wpływową kobietę, która potępiała wybór syna, a on nie stawiał oporu. Dla niego wszystko sprowadziło się do wyboru między miłością a pieniędzmi. Decyzja była tym łatwiejsza, że moim zdaniem nigdy nikogo nie kochał. Nigdy też nie wyznał Maddy prawdy. Twierdził, że jej matka była nienormalną narkomanką. Wszystko poszło jak po maśle. Wtedy ludzie mogli robić takie rzeczy, gdyż jedne zasady obowiązywały bogatych, inne całą resztę. Wystarczył telefon do prawnika. Pojawiły się pogróżki, potem podpisano papiery. Przez następnych kilka lat Maddy mieszkała z babką, aż jej ojciec ożenił się ponownie, tym razem z kimś uznanym za odpowiedniejszą partię. Starszy brat Maddy, Johnny, przez cały czas pozostawał przy ojcu. Na kilka lat wyjechali z kraju, by zamieszkać w St. Croix. Matka Maddy, pokonana przez niezrozumiały dla niej system, zniknęła z ich życia. Kilka razy próbowała dzwonić, zwykle w urodziny Maddy lub na święta, ale ojciec zawsze przechwytywał i przerywał rozmowy. Raz, gdy Maddy miała siedem lub osiem lat, wystrojona w urodzinową sukienkę

weszła do pokoju w chwili, gdy ojciec odkładał słuchawkę. Zapytała, kto dzwonił, a on odparł, że to była pomyłka. Wtedy jeszcze nie nauczyła się mu nie ufać. Dopiero na pierwszym roku w college’u ponownie ujrzała matkę, która osiedliła się za Bostonem, nieopodal miejsca, gdzie dorastała. Maddy całymi dniami biła się z myślami, czy skontaktować się z matką, czy jest w tym w ogóle jakiś sens i czy wyjdzie z tego coś dobrego. Podejrzewała, że nie zna całej historii, więc w końcu zadzwoniła i umówiły się na spotkanie. Nie wiedziała, czego oczekiwać. Jaka kobieta nie walczy o własne dziecko? Wtedy Maddy była w wieku, w którym jeszcze oczekuje się odpowiedzi. Jej matka mieszkała w biednej dzielnicy przemysłowego miasta. Stały tam wielorodzinne domy z plastikowym sidingiem, dzieci bawiły się na ulicy, okna sklepów skrywały się za roletami, chodniki były popękane, pitbule ujadały za ogrodzeniami z drucianej siatki. Do dzisiaj nie wiem, jak Maddy zdołała ją namierzyć. Maddy nie kłamie, ale starannie selekcjonuje informacje, które ujawnia. Matka już na nią czekała. Mieszkanie było skromnie umeblowane, farba na ścianach się łuszczyła, śmierdziało kocim moczem. Mógłbym się założyć, że Maddy nigdy wcześniej nie odwiedziła podobnego domu, w końcu funkcjonuje w całkiem odmiennym świecie. Na jednym z dwóch krzeseł siedział mężczyzna i oglądał telewizję. Nawet nie podniósł wzroku. Do pokoju, wychylając się nieśmiało zza kuchennych drzwi, zajrzała ładna, mała dziewczynka o jasnych włosach. Madeleine wyobrażała sobie matkę tak, jak wyobrażamy sobie postać z książki. Była zbyt mała, by ją pamiętać, a ojciec zniszczył wszystkie fotografie. Czy jej wizja matki pochodziła z niepełnych wspomnień, czy była zamazanym obrazem twarzy osoby, która wyjmowała małą Maddy z łóżeczka i tuliła do piersi? Zastanawiała się, czy kiedy zobaczy matkę, poczuje się tak, jakby patrzyła w lustro i widziała starszą wersję samej siebie. Kobieta w drzwiach zupełnie nie przypominała obrazu tak długo pielęgnowanego przez Madeleine. Niewiele zostało z dawnej piękności. Twarz matki była zniszczona biedą, zęby zepsute, a włosy oklapnięte. Maddy zastanawiała się przez chwilę, czy trafiła do właściwego domu.

- Jestem Madeleine - powiedziała. Nie ucałowała matki, nie była nawet pewna, jak się do niej zwracać. „Mamo” zupełnie nie pasowało. Upłynęło zbyt dużo czasu, teraz były sobie całkiem obce. - Witaj, moja droga - odpowiedziała matka czystym bostońskim akcentem. - Proszę. Na każdą historię można spojrzeć z dwóch stron. Obie kobiety siedziały w kuchni, popijając kawę, którą Maddy przyniosła w papierowych kubkach. Nie padły żadne oskarżenia, nie było protestów ani łez. Jak cofnąć się o niemal dwie dekady? To niewykonalne. Maddy wydało się jednak oczywiste, że matka wiele wycierpiała. Z zakłopotaniem rozmawiały o tym, co studiuje Maddy, o jej bracie Johnnym, nawet ostrożnie zahaczyły o ojca. - Był takim przystojnym mężczyzną - westchnęła matka. - Nikt nie mógł mu się oprzeć. Dlaczego odeszła? Matka odpowiedziała, że nie z własnej woli. Oni trzymali w ręku wszystkie karty i nic nie mogła zrobić. Uśmiechnęła się bez wesołości, uśmiechem więźnia skazanego na dożywocie. Minęło dużo czasu, powiedziała. Maddy czuła się tym wszystkim przytłoczona i po godzinie wyszła pod byle pretekstem. Objęły się na pożegnanie, ale nie padło ani słowo na temat spotkania w przyszłości. Gdy tamtego dnia wróciła, spytałem ją, czego się spodziewała - wzruszającego spotkania po latach? A może sądziła, że padną sobie w ramiona po dziewiętnastoletnim rozstaniu? - Było strasznie - odparła. - Nawet nie masz pojęcia.

- Przykro mi. - Nie chodzi tylko o to, że jest taka biedna. Po prostu przez całe życie tak bardzo

litowałam się nad sobą. Myślałam, że jest jakimś potworem, skoro mnie nie chciała, a wcale tak nie było.

- Jak to? - Nie powiedziała mi tego wprost, ale nie ma wątpliwości, że to ona jest prawdziwą ofiarą, nie ja. Zdałam sobie sprawę, jaka byłam okropna, myśląc o niej źle przez te wszystkie lata. Nienawidziłam jej za to, że mnie porzuciła, że przez nią zostałam dziewczynką bez matki. Ale to oni ją zmusili do odejścia, grozili jej. Co jej pozostało? Mieli pieniądze, prawników, w razie czego policję, ona nie miała nic. Zniszczyliśmy jej życie. - Zniszczyliśmy? Ty nie miałaś z tym nic wspólnego. Zastanawiała się przez chwilę. - Niby nie, ale jednak. Chodziło przecież o mnie. Babka nie życzyła sobie, żeby ona mnie wychowała. Matka pochodziła z nizin społecznych. Mówili mi, że jest wariatką, że trzeba było ją zamknąć u czubków, i dlatego zniknęła. Powiedzieli jej, że trafi do więzienia, jeśli kiedykolwiek spróbuje mnie odnaleźć, że zrujnują jej braci. Okłamywali ją i mnie też. Płakała, a rzadko widywałem ją płaczącą. Zupełnie wytrąciło mnie to z równowagi. Przypomniałem sobie jej babkę, budzącą respekt matronę, której okropnie się bałem, ale która zawsze okazywała Maddy ogromną miłość. Ojciec, czarujący i straszny, wspaniały sportowiec, zdobywca niemal wszystkich klubowych rekordów, wtedy jeszcze żył. Właśnie rozwiódł się z trzecią żoną. Maddy miała tylko jego i nie życzyła sobie słyszeć złego słowa na jego temat, nawet kiedy zachowywał się okropnie. Chciała w niego wierzyć, czuła, że fałszywy bożek jest lepszy niż żaden. Wkrótce poznała Harry’ego i już nigdy nie oglądała się za siebie. Teraz Harry był jej rodziną i wszystko miało się zmienić na lepsze. Długo czekali na Johnny’ego. Maddy nie była gotowa dzielić się Harrym z kimś innym, aż w końcu przyszedł ten moment. Byłem przy niej w dniu narodzin Johnny’ego. To, co znała dotychczas, odchodziło, zastąpione przez coś lepszego. Byłem z niej bardzo dumny, nadal jestem.

Dlaczego to wszystko wspominam? To chyba oczywiste. Ludzie latami błędnie zakładali, że albo jestem aseksualny, albo homoseksualny. Nigdy się nie ożeniłem, ponieważ już znalazłem miłość swojego życia. Maddy była pierwszą i jedyną kobietą, jaką kiedykolwiek kochałem. Próbowałem z innymi, ale żadna nie miała jej dobroci, jej poczucia humoru, jej siły. Sam się pogrążyłem już we wczesnej młodości. Musicie jednak zrozumieć, że to nie była samolubna miłość. Kiedy Maddy poznała Harry’ego, od razu dostrzegłem, że idealnie do siebie pasują. Byłem wtedy na tyle dojrzały i świadomy własnych niedostatków, by zrozumieć, że potrzeba jej kogoś w rodzaju Harry’ego. Kogoś, kto jest silny, uczciwy, kto zdoła ją wesprzeć i ochronić. Ja byłem tylko powiernikiem, towarzyszem, i pogodziłem się z tym, bo tak było dla niej najlepiej. Jeden jedyny raz spróbowałem. Mieliśmy wtedy może po piętnaście lat i w trakcie jednej z naszych nocnych eskapad usiłowałem ją pocałować. Maddy jednak tylko parsknęła śmiechem.

- Co robisz? - zapytała. - Kocham cię - odparłem. Byłem uosobieniem nastoletniego cierpienia. Siedzieliśmy na plaży, jak zwykle wymknąwszy się na wieczorną wyprawę. Przyniosłem ze sobą cukierki piankowe i butelkę wina, którą zwinąłem z piwnicy rodziców. Przez cały tydzień zbierałem się na odwagę. Nie, przez całe życie. Milczenie Maddy zdawało się ciągnąć w nieskończoność. W końcu powiedziała, że jestem jej najlepszym przyjacielem, pod wieloma względami jedynym, i że nie chce chłopaka, tylko przyjaciela. Wtedy już zdążyły wyrosnąć jej piersi. Były - jak to elegancko ująć? rozkosznie dorodne. Zdumiewająco duże. Marzyłem o tym, żeby ich dotknąć, ale ona ich nienawidziła. „Czuję się jak dziwadło”, powtarzała. Była oszałamiająco piękna i nie ja jeden tak uważałem. Choć czas spędzała głównie ze mną, inni mężczyźni również byli w jej życiu. Nie sposób było trzymać ich na dystans. Tłoczyli się wokół niej, co wcale jej nie cieszyło. Pojawił się pewien Hiszpan, poznany przez Maddy w Szwajcarii, ale sądzę, że tylko eksperymentowała, aby się przekonać, jak to jest. Nie trwało to długo i nigdy nie poznałem

szczegółów, za co jestem jej dozgonnie wdzięczny. Nienawidziłem go, choć nawet go nie widziałem. Miał na imię Gonzalo albo Felipe, nie pamiętam. Kiedy mi o nim powiedziała, od razu został moim wrogiem i nie mogłem pojąć, co w nim widzi. Rozumiałem jednak, dlaczego pojawił się Harry. W takim chłopaku powinna się zakochać i tak właśnie się stało. Był przystojny, pewny siebie, utalentowany, miły i kochający. Ja byłem tym, czego potrzebowała. Ja, wieczny eunuch, wierny przyjaciel, przynajmniej wiedziałem, że jest szczęśliwa. I choć to marna pociecha, musiała mi wystarczyć.

ROZDZIAŁ SIÓDMY Widzę ich w pokoju hotelowym, Harry’ego i Claire. Nie ma mnie tam, jednak nietrudno to sobie wyobrazić. Ciężkie zasłony są zaciągnięte, w ciemności pokój wydaje się fioletowy, ale da się rozróżnić przedmioty. Nad nimi, na wysokości jakichś siedmiu metrów, rozciąga się zdobiony sufit. Sypiały tu królowe i gwiazdy filmu. Jest późne popołudnie, koszmarna pogoda. Auta krążą wokół placu, wszędzie śmigają kurierzy na motocyklach, taksówki stoją bezczynnie, oczekując na klientów. Brylantowe naszyjniki migoczą za kuloodpornymi szybami w witrynach wzdłuż korytarza, a najedzeni bankierzy wracają z lunchu. Harry i Claire pieprzą się w łóżku, pośpiesznie, rozpaczliwie, chcą się nasycić niczym głodujący na bankiecie. Ona ma na sobie buty i bluzkę, torby stoją tam, gdzie zostawił je boy hotelowy. Nietknięta butelka firmowego szampana nadal tkwi w spoconym wiaderku z lodem. Słychać tylko pierwotne odgłosy, plaskanie ciała o ciało, postękiwanie, jęki rozkoszy. Oboje są niczym złączone połówki całości, jak amulet, klucz do królestwa. Na całym świecie nie istnieje nic innego. Po wszystkim Claire mówi, że nigdy nie było jej lepiej. Trzyma go w dłoni, jej palce chłodzą jego uwrażliwione ciało. - O tak. - Uśmiecha się, wyczerpany. - Boże, tak. Pozwala jej spać, jest zmęczona po długim locie i zmianie czasu. Dla niego czas pozostał ten sam. Ubiera się i wymyka, cicho zamykając drzwi za sobą. Zamiast jechać windą,

idzie

po

wyściełanych

dywanem

schodach.

Kiwa

głową

recepcjonistom

i concierge’owi, którzy odpowiadają mu wyćwiczonym uśmiechem. Harry jest jeszcze nieznany, nie było go tu od lat, dopiero musi zrobić wrażenie. Patrzą na jego płaszcz, na jego buty. Czy daje hojne napiwki? Jeśli tak, zapamiętają jego nazwisko, podzielą się z nim wiedzą, ujawnią swoje kontakty, rozmaite drzwi staną przed nim otworem. Jeśli monsieur będzie wręczał im kiepskie napiwki, przekona się, że nie można załatwić stolika i że biletów niestety zabrakło. To jasna i prosta relacja, najprostsza z możliwych.

Dla Harry’ego anonimowość jest podniecająca niczym maskujący woal. Na ulicy skręca w Rue de Castiglione do Rivoli i idzie pod kolumnadą, mijając kafejki i sklepy dla turystów. W oddali drzewa w ogrodach Tuileries są nagie, trawa brązowa, ławki puste. Ostrożnie mija Place de la Concorde i zmierza nad Sekwanę. To nie jest prawdziwy Paryż, Paryż studentów, chudych jak patyki Algierczyków, starych karmicielek bezdomnych kotów. Paryż tanich sklepów, związków zawodowych i ulic, które opiewają dawno zapomniane zwycięstwa. To nie jest Francja pracujących ludzi, jadających lunche w domu, Francja dni targowych i kiepskich butów. To Paryż dla gości, dla bogaczy, dyplomatów i dla tych, którzy zaspokajają ich zachcianki. To zaledwie fasada, niemniej miła dla oka. Wiele lat temu Harry znał pewnego homoseksualnego comte, który mieszkał nieopodal. Jego mieszkanie na grand etage było bajeczne, wystylizowane na egipski nocny klub. Harry i Maddy popijali z hrabią całymi wieczorami i wszędzie z nim chodzili. Ledoyen, Castel, Le Baron, i w końcu, gdy ptaki zaczynały śpiewać i już świtało, wpadali na rozchodniczka do mieszkania hrabiego. Comte, pucołowaty mężczyzna w średnim wieku, wyznał Maddy, że Harry ma szczęście, że towarzyszy mu żona. Harry, młodszy i silniejszy od arystokraty, tylko się uśmiechał. Nie czuł zagrożenia, bawiła go ta proustowska dekadencja. Tego wieczoru nieco mży, krople deszczu zwilżają mu włosy. Harry nie wziął czapki ani parasola, ale to mu nie przeszkadza. Lubi spacerować, obojętne, czy w Nowym Jorku, Londynie, Rzymie, czy w Paryżu. Dlatego właśnie nie znosi Los Angeles i większości amerykańskich miast - za mało tam chodników. Spaceruje nad rzeką, a potem zmierza na Place des Vosges, najstarszy plac w Paryżu, gdzie zawraca. Trafia na Saint-Honoré, mija słynne sklepy - Hermès, Longchamp, Gucci. Eleganckie wyroby przywodzą na myśl wystawny tryb życia, wycieczki na narty, wyspy na Morzu Śródziemnym, bogatych i opalonych mężczyzn, kobiety z wyższych sfer. Przystaje przed jednym z najbardziej znanych sklepów i pod wpływem impulsu wchodzi, niepewny, czego szuka. Wysokie, eleganckie vendeuses spoglądają na niego. Harry nie przywykł do odwiedzin w takich sklepach. W przeciwieństwie do wielu mężów nie bywał wyciągany na zakupy, nie musiał czekać bez sensu przed przymierzalnią ani obserwować skomplikowanego kupieckiego rytuału pomiędzy klientką a sprzedawczynią. Z zakłopotaniem przegląda towar na wieszakach, patrzy na metki, próbuje ukryć

zdumienie. Jego wzrok przykuwa czarna, koktajlowa sukienka za wiele tysięcy dolarów. Maddy w całym swoim życiu nie kupiła czegoś tak drogiego. Ale cena jest nieistotna, Harry chce, musi kupić coś Claire. Oto hojność pączkującej miłości. Przywołuje jedną ze sprzedawczyń, a ta podchodzi, teraz już mniej znudzona, gdy widzi, na co patrzy klient. Harry próbuje sobie przypomnieć parę słów po francusku i nie pomylić ich z włoskim, który zna jeszcze gorzej. W przeciwieństwie do Maddy nie ma talentu do języków.

- Je veux acheter cette robe. - Mais oui, monsieur. Savez-vous la taille? - Rękami rysuje w powietrzu kobiece ciało. Harry patrzy na nią pustym wzrokiem. Uświadamia sobie, że nie ma pojęcia, jaki rozmiar nosi Claire. - Nie wiem. - Czuje się jak idiota. Sprzedawczyni przykłada dłonie do bioder. - Jak ja? - pyta po angielsku. - Comme ça? - Nie, mniejsza... - Zapomniał słowa. - Petite? - Ah, pas de problème - mówi ona. Znajduje taką samą sukienkę w mniejszym rozmiarze. - Jeśli nie będzie pasowała, mogę przynieść z powrotem?

- Oui, monsieur. Naturalnie. Jest już niemal ciemno. Harry wraca do hotelu, machając torbą. Sukienka jest bezpiecznie ukryta w pudełku, chroniona przez warstwy bibuły. Teraz i on jest kimś innym,

kimś, kto mieszka w kosztownych hotelach, bywa w stylowych sklepach, spotyka się z kobietą, która nie jest jego żoną. To rola, w którą się wcielił, fantazja. Nic nie jest prawdziwe. Gdyby ktoś go teraz uszczypnął, Harry by się przebudził, lecz wcale tego nie chce. Idzie na górę do pokoju. Nadal panuje tam półmrok, jak wtedy, gdy wychodził. Naga Claire pod kołdrą właśnie się poruszyła. Jest ciepła, ma potargane włosy i nieświeży oddech. Uśmiecha się z na wpół przymkniętymi oczami. - Miły spacer? - pyta sennie, tłumiąc ziewnięcie. - Owszem, uwielbiam przechadzać się po Paryżu. Inna sprawa, że z pewnością był to najdroższy z moich paryskich spacerów. - Z uśmiechem pokazuje jej torbę. - Kupiłem ci prezent. Claire rozpromienia się i siada na łóżku. - Niemożliwe! O mój Boże, uwielbiam ten sklep. Bierze od niego torbę i otwiera pudełko. Kołdra się zsuwa z jej nagich piersi. Claire ma miękkie, różowe sutki. Harry myśli o tym, co jest nadal zakryte. - Jest piękna! - krzyczy Claire, wyciągając sukienkę. - Nie wierzę, że mi ją kupiłeś. Wyskakuje z łóżka i go przytula. - To najładniejszy prezent, jaki kiedykolwiek dostałam. Całuje Harry’ego. - Bardzo ci dziękuję. - Zmierz, sprawdź, czy pasuje. Nie mam pojęcia, jaki rozmiar nosisz, ale sprzedawczyni powiedziała, że mogę ją zwrócić.

- Zaraz wracam. Biegnie do łazienki, zapala światło, zamyka za sobą ciężkie drzwi. Harry siada na łóżku i czeka na reakcję.

- Idealna! - krzyczy Claire. - Pokaż. - Nie. Chcę, żeby to była niespodzianka. Wraca do pokoju, prowokując nagością. Podchodzi do niego, pochyla się i kołysze przypominającymi dwie dojrzałe gruszki piersiami. Jej usta lekko muskają jego policzek. - Pokażę ci, jak bardzo podoba mi się prezent - szepcze. Tego wieczoru wkłada sukienkę na kolację. Czarne włosy, czarna sukienka, blada skóra - Claire jest uosobieniem młodości, witalności, seksu, najpiękniejszą kobietą na sali. Inni goście podnoszą wzrok znad posiłków i patrzą, jak wchodzi, całkiem jakby nie miała na sobie ubrania. Harry’emu kręci się w głowie, gdy tak za nią kroczy. Kierownik sali dumnie prowadzi ich do stolika. Harry jest zdumiony transformacją Claire, z naturalnej dziewczyny latem w kobietę ubraną zgodnie z najnowszą modą. Jakie byłoby jej życie, gdyby nie spotkała go wtedy na plaży? Gdyby nigdy nie przyszła na tamto brzemienne w skutki przyjęcie? - Nie mogę uwierzyć, że jesteśmy w Paryżu - mówi Claire z ożywieniem. Dziś jedzą w hotelu, restauracja ma dwie gwiazdki Michelina. To świątynia belle epoque ku czci Escoffiera. Jutro wyjdą na miasto, planują, co będą robili. Claire zna Paryż z dzieciństwa, niektóre miejsca już zawsze będą się jej kojarzyły z ponurymi niedzielami i dusznymi pomieszczeniami. Harry chce jej pokazać inne oblicze miasta. Kelner wręcza im menu, a oni zamawiają koktajle. Francuski Claire jest nienaganny. Kelner, który wziął ją za Amerykankę, stara się ukryć zdumienie. - Nie miałem pojęcia, że tak dobrze mówisz - odzywa się Harry. - Mój francuski w zasadzie sprowadza się do tego, co mogę zamówić z menu albo z listy win.

- Minęło sporo czasu - mówi Claire. - Starałam się trochę ćwiczyć przed podróżą, ale średnio mi idzie. Sporo zapomniałam. Mama często powtarzała, że mam dobry akcent, a tego podobno się nie traci. - Na chwilę milknie. - Latami korzystałam z francuskiego paszportu. Miałam podwójne obywatelstwo, ale w końcu musiałam dokonać wyboru. Nie pozbyłam się tego paszportu, trzymam go w szufladzie w domu. Fotografię zrobiono, kiedy miałam dwanaście albo trzynaście lat. Zostawiłam go sobie, bo przypomina mi, że w końcu jestem w połowie Francuzką. - Chciałaś kiedyś spędzać tu więcej czasu? Zamieszkać tu? - Nie w dzieciństwie. Okropnie nie lubiłam tu przyjeżdżać, chociaż pewnie miałam szczęście. Większość dzieciaków w moim wieku jeździła do Disneylandu, a ja do Paryża tyle że to był Paryż bez radości, bez żadnych zabaw, piękna czy sztuki, bez tego, co przyciąga tu ludzi. Dziadkowie nawet nie mieli telewizora. Ja i brat godzinami siedzieliśmy na twardej, drewnianej ławce z oparciem w ich salonie, a matka rozmawiała z nimi przy herbacie i biszkoptach. To była męczarnia. Za oknem widziałam niebo, wyobrażałam sobie inne dzieciaki, prawdziwe francuskie dzieci, które bawią się w parku albo chodzą do zoo. Po śmierci dziadków mi ulżyło. Brzmi strasznie, ale to prawda. - Przynajmniej widziałaś prawdziwą Francję. Ja byłem we Francji, bo ja wiem, ze dwadzieścia razy, czasem na dłużej, czasem na krócej. Niekiedy przejeżdżałem przez Paryż, ale nigdy nie widziałem tego co ty. Znam tylko hollywoodzką wersję, tę, którą Francja chce nam pokazać. Ty żyłaś za kulisami. - Może i tak, ale tu mi się bardziej podoba. Za kulisami gorzej karmią - śmieje się Claire. Jej twarz się rozpromienia. Ma białe zęby, widać jej różowe dziąsła. Zamawia zupę z homara z dodatkiem pistacji, a potem solę z truflami. Harry bierze to samo. Potem wzywa sommeliera i decydują się na Montrachet.

- Umieram z głodu - mówi Claire. - Nie przejmuj się kaloriami, mają tu piękne spa z basenem. Pamela Harriman zmarła w trakcie jednego z okrążeń.

- Kto? - Taka słynna kurtyzana - wyjaśnia Harry, po czym dodaje: - Tak naprawdę była ambasadorką Ameryki we Francji. Miała wielu mężów, bogaczy, i romansowała bez opamiętania. Po kolacji idą długim korytarzem na tyły hotelu. Jest środek tygodnia, jakieś przyjęcie właśnie dobiega końca, biznesmeni wymieniają się wizytówkami. Claire i Harry schodzą do małego baru, gdzie powietrze przesycone jest zapachem kosztownych cygar. - To mój najukochańszy bar na świecie - mówi Harry. Przyszedłby tutaj, nawet gdyby nie było go stać na ten hotel. Wchodzą do środka. Claire jest zdumiona niewielkimi rozmiarami baru. Już zdążyło się w nim zebrać mnóstwo ludzi, w powietrzu unoszą się smugi dymu. Wszystkie stoliki są zajęte, ale pozostały dwa wolne miejsca przy wąskim barze. Barman George miesza drinki. - Witam pana, panie Winslow - mówi z angielskim akcentem. - Bardzo miło znowu pana widzieć. Jest nieco wyższy niż przeciętny mężczyzna, łysieje, ma białą marynarkę i porusza się z wystudiowaną precyzją. Harry już wcześniej go zawiadomił, że nie zjawi się tu w towarzystwie Maddy. Mężczyźni wymieniają uścisk dłoni. - Ciebie też dobrze widzieć, George. To Claire.

- Witam panią - mówi George. - Pewnie jesteście państwo po kolacji. Mogę zasugerować digestif?

Harry patrzy na Claire. - Zgódź się na to, co ci zaproponuje - mówi do niej. - Robi z shakerem to, co Picasso z pędzlem. - W porządku, George. Wobec tego poproszę digestif. - Świetnie. Mogę spytać, czy smakuje pani armaniak? Claire kiwa głową. Za barem George trzyma narzędzia swojej sztuki. Jego dłonie zręcznie podnoszą, siekają, mieszają, nalewają. Na koniec ozdabia drinka płatkiem kwiatu. - Voilà. Claire upija łyk. - Wspaniałe - mówi. Zadowolony George pozwala sobie na uśmiech. - Tak myślałem, że będzie pani smakowało.

- Co to takiego? - Nazywa się Hôtel de France. Dwie części armaniaku, jedna crème de cassis, siedem części schłodzonego szampana oraz kieliszek likieru z gruszek. Likier to moje dzieło. A dla pana, panie Winslow?

- Zaskocz mnie. Ręce znowu unoszą się nad barem. Obserwowanie George’a przypomina patrzenie na

szulera przy pracy. - Voilà raz jeszcze. - Dziękuję. Co to jest? - pyta Harry. - To wariacja na temat klasycznego French 75. Przed kolacją używam dżinu London, po kolacji najlepszy jest koniak. Do tego oczywiście cukier, cytryna i szampan. - Wyśmienite. - Cała przyjemność po mojej stronie. Przepraszam. Następny klient już kiwa ręką, George zwraca się do niego po hiszpańsku. Przychodzą jeszcze inni, odpowiada po francusku. Jest niczym błyskotliwy finansjer albo ktoś, kto ma cynk na wyścigach. Wszyscy go pragną. - Co za fascynujący człowiek - wzdycha Claire. - Nigdy nie spotkałam barmana, który z takim szacunkiem traktowałby swoją pracę. - Masz rację. Dla niego to świętość. W każdym zawodzie musi być ktoś najlepszy najlepszy prawnik, najlepszy szewc, najlepszy piekarz. On jest najlepszym barmanem. Poświęcił temu całe swoje życie. Wiesz, że codziennie rano czyta gazety w pięciu językach tylko po to, żeby rozmawiać z klientami na każdy temat, który mógłby ich zainteresować? - Zna chiński?

- Jeszcze nie.

- A powinien. - Może, ale Chińczycy na razie tu nie bywają. Przynajmniej nie masowo. - To się wkrótce zmieni. - Claire znów upija drinka.

Tak jak podczas większości wieczorów, George dokonuje prezentacji. Poznają parę Hiszpanów z Madrytu, potem kilku Niemców, a w końcu dwie amerykańskie dziewczyny, które podróżują za pieniądze rodziców. Claire gawędzi z nimi, Harry pali cygaro, pękatą coronę z Kuby. - Dobrze się bawisz? - pyta, kiedy Claire odwraca się ku niemu. Ściska go za rękę. - Dobrze - potakuje. - A ty? Cieszysz się, że jesteś tutaj ze mną? - Nigdzie nie chciałbym być bardziej niż tutaj. I z nikim innym. Mówiłem ci, jak pięknie wyglądasz?

- Za rzadko. - Pięknie wyglądasz. - Dziękuję. Za to, za wszystko. Później, w hotelu, stoi za nią i patrzy, jak Claire szczotkuje zęby. Woda leje się z przypominającego złotego łabędzia kranu. Claire jest bardzo dokładna. Gdy on myje zęby, ona korzysta z ubikacji, zostawiwszy otwarte drzwi. Harry widzi jej białe kolana, słyszy szelest papieru, gdy rozwija go z rolki. Jest przytłoczony intymnością, wdziera się w prywatność Claire, spogląda na majtki wokół jej kostek, złączone kolana, nagie piersi. Staje w progu i patrzy na nią. Claire trzyma rękę między nogami. Zdumiona, spogląda na niego. - Przepraszam - mówi on. - Chciałem popatrzeć. - W porządku. - Nigdy wcześniej tego nie robiłem.

Claire spuszcza wodę i wstaje, zostawiając majtki na podłodze. - Rozumiem - mówi i go całuje. - W tym wszystkim chodzi o to, co nowe. Leży w łóżku i czeka na niego. Harry widzi czerwone światełko migające na telefonie. Ignoruje je i kładzie się w jej ramionach.

ROZDZIAŁ ÓSMY Następny dzień spędzają tak jak wszyscy kochankowie. Rano śniadanie wjeżdża do ich pokoju. Claire się chowa, chichocząc pod kołdrą, a Harry, w samym szlafroku, podpisuje rachunek. Kelner wykazuje typowo galijską obojętność. Nie pierwszy raz to widzi. Pojawia się gorąca kawa, croissanty, jajka na miękko i chrupki bekon. Obrus jest wykrochmalony i biały jak kreda. - Spróbuj kawy - mówi Harry, wręczając jej filiżankę i spodek. - Jest najlepsza na świecie. - Mówisz tak o wszystkim w tym hotelu. O mój Boże, masz rację, jest naprawdę dobra. - Powinna być, za taką cenę. - I jeszcze te jajka. Są niesamowite. Nie wyobrażałam sobie, że będę chciała jeść po wczorajszej kolacji, ale umieram z głodu. Po śniadaniu wychodzą. Niebo jest szare niczym kamienie na placu. Kierowcy w okularach przeciwsłonecznych i w ciemnych garniturach stoją przed zaparkowanymi przy wejściu mercedesami. W oczekiwaniu na pasażerów rozmawiają przez telefony komórkowe. Skręcają w Rue de la Paix, idą w stronę opery. - Dokąd pójdziemy? - pyta Claire, biorąc go pod rękę. Ma na sobie wełniane rękawiczki i szalik. Powiedziała mu, że nigdy nie nosi czapki. - Dokąd zechcesz. - Nie mam ochoty na muzeum. Wiem, że powinnam, ale to by było tak, jakbym

w niedzielę musiała iść na mszę. Obowiązek zamiast przyjemności. - Rozumiem, że kościoły również wykluczamy? - pyta Harry z uśmiechem. - Och, chyba tak, zresztą byłam w Notre Dame. Jest piękna i robi wrażenie, ale mamy tak mało czasu. Nie chce mi się go spędzać w zatęchłym kościele. - No to dokąd chciałabyś iść? - Powrót do łóżka w hotelu nie wchodzi w grę? - Uśmiecha się do niego szeroko. Możemy po prostu pospacerować, aż zgłodniejemy, i zatrzymamy się gdzieś na lunch. Co ty na to?

- Znakomicie. Idą na północ. Wydaje mu się, że zmierzają w stronę Montmartre’u, ale gotów jest wybrać inny kierunek, który do nich przemówi. Spacerują w komfortowym milczeniu, co jakiś czas pokazując sobie coś śmiesznego albo dziwnego. Trzymają się za ręce, i to się wydaje takie naturalne. - Samochody są bardzo małe - zauważa Claire. - Zupełnie jakby jeździły nimi karzełki. U stóp Montmartre’u wsiadają do kolejki i jadą na szczyt wzgórza, a potem idą przyjrzeć się bazylice Sacré-Coeur, najwyższemu punktowi Paryża. - Nigdy tutaj nie byłam - mówi Claire. Stoją i patrzą na miasto, na Sekwanę, która wije się w słońcu jak leniwy, srebrny wąż. - Niektórzy myślą, że wieża Eiffla to najlepsze miejsce do podziwiania Paryża, ale ja uważam, że lepiej przyjść tutaj - mówi Harry. - Wiedziałaś, że wieża jest starsza od bazyliki? - Poważnie?

- Poważnie. Bazylikę zbudowano po pierwszej wojnie światowej. Wieżę oddano do użytku w 1889 roku, ale ludzie przychodzili tu od wieków. Podobno w tym miejscu druidzi odprawiali obrzędy. - Stań tutaj. - Claire wyciąga aparat fotograficzny z torebki. Paryż za plecami Harry’ego rozciąga się aż po horyzont. - Uśmiech - prosi, więc Harry się uśmiecha. A teraz ty mi zrób zdjęcie. Proszą jakiegoś turystę, żeby pstryknął im wspólną fotografię. Widziałem ją. Wyglądają jak wielu innych turystów w Paryżu. Zastanawiam się, czy tak się właśnie czuli. Wpadają na lunch do niewielkiej restauracji pełnej holenderskich turystów. Potem idą przez Montmartre na plac Pigalle, mijają Moulin Rouge, Bateau-Lavoir. W czasach świetności kamienicy nieopodal mieszkali Lautrec, Picasso i Utrillo. Skręcają w Boulevard de Clichy i widzą szyld Musée de l’érotisme. - Zachęcające - zauważa Claire. - Myślałem, że nie chcesz iść do muzeum. - To co innego. Chodź.

- Na pewno? - Nigdy nie wiadomo. Może się czegoś nauczymy. Harry płaci i wchodzą. Muzeum jest bardzo popularne wśród turystów, wszędzie widać pornograficzne eksponaty z całego świata - płaskorzeźby z Indii, współczesne fotografie nagich kobiet w skórach, komiksy, fallusy przesadnej długości. Całe piętro poświęcono paryskim burdelom, dziewiętnastowiecznym maisons closes. Momentami mają ochotę wybuchnąć gromkim śmiechem. Przy wyjściu ulokował się sklepik z upominkami, gdzie sprzedaje się książki, plakaty

i erotyczne pocztówki. - Poczekaj chwilę - mówi Claire. Kilka minut później wraca z brązową papierową torbą. - Znalazłam to - oznajmia.

- Co? - Sam zobacz. - Wręcza mu torbę. To francuskie wydanie Kamasutry. - Podobno są tu sześćdziesiąt cztery różne pozycje. Nie mogę się doczekać, kiedy zaczniemy. W HOTELU siadają naprzeciwko siebie na łóżku. Claire tłumaczy: „Rodzaje seksualnego związku zgodnie z wymiarami, siłą namiętności lub pożądania i czasu”. - Mężczyźni są podzieleni na trzy kategorie - mężczyzna Zając, mężczyzna Byk i mężczyzna Koń.

- Jakie to pochlebne. - Cii! Bądź cicho. Wszystko zależy od rozmiaru lingam.

- Chodzi ci o... - Zgadza się. Kobiety też dzielą się na trzy kategorie, w zależności od rozmiarów yoni: Gazela, Klacz albo Słonica. - Słonica? Dobry Boże... - Przestań. - Dlaczego nie ma mężczyzny Słonia? To niesprawiedliwe.

- W stosunku do kogo? - Do każdego. Biedna słonica nie ma słonia, który by ją zaspokoił. W stosunku do mnie zresztą też. A może właśnie jestem mężczyzną Słoniem? Zawsze uważałem się za raczej słoniowatego. - Jesteś słoniowaty, kochanie, a teraz milcz. Podobno istnieją trzy dopasowane związki, oparte na podobnych rozmiarach. Patrz, tu jest tabela. Podobno mężczyzna Zając i kobieta Słonica są niedopasowani. - To ma sens. Tak jak w tym starym dowcipie o słoniu i pchle. - Chcesz, żebym czytała, czy nie? - Oczywiście. - Głaszcze ją po bladym udzie. - Czytaj. - Podobno kiedy mężczyzna przewyższa kobietę w rozmiarze to jest najwyższy związek.

- A my? - Ja jestem Gazelą, a ty Koniem. - Wolałbym być Słoniem. - Zamknij się. Włosy ciągle opadają jej na twarz, a ona odgarnia je ręką. Nie są dość długie, by mogła założyć je za ucho. Nagle, niczym dzwonek alarmowy, na nocnym stoliku odzywa się telefon, rozdzierając ciszę długim i niskim tonem. - Psiakrew - mamrocze Harry i przetacza się na swoją stronę, popędzany przez

wyrzuty sumienia. - Skarbie! - wykrzykuje zbyt głośno. - Przepraszam, że nie dzwoniłem. Mamy tu urwanie głowy. Siada na brzegu łóżka, plecami do Claire. Oddziela ich wąska przestrzeń białej pościeli, jest jak nieprzekraczalna granica. - Nie, nie, tylko drzemałem. Jak się miewasz? Co u Johnny’ego? Opowiadaj. Claire siedzi całkiem nieruchomo, początkowo zbyt przerażona, by choćby drgnąć. Ledwie może oddychać. Czuje się tak, jakby Maddy stała po drugiej stronie drzwi. Harry nie odwraca się ani razu, choćby po to, by przyłożyć palec do ust albo inaczej poprosić o milczenie. W ogóle nie zwraca na nią uwagi, jakby jej tu nie było. Już nie są w tym samym pokoju, w tym samym łóżku, w tym samym świecie. Już nie są kochankami tuż przed zbliżeniem. A może Harry nie chce się oglądać, żeby niczym żona Lota nie zamienić się w słup soli. Claire wpatruje się w jego plecy i zupełnie nie wie, co robić. Przez chwilę zastanawia się, czy nie zacząć hałasować, żeby sprowokować jakąkolwiek reakcję, choćby i przerażenie. To byłoby takie proste - jedno słowo, jakiś dźwięk, trzaśnięcie drzwiami. Wszystko wyszłoby na jaw. To byłoby takie proste. Nie robi tego jednak. Zamiast tego opiera się plecami o poduszkę i leży, wysłuchując rodzinnych poufałości. Zastanawia się, czy powinna przykryć się kołdrą. Wpatruje się w swoje palce u stóp, w zegar i w zapomnianą książkę, która zaledwie przed chwilą kusiła tyloma obietnicami. - Wracam do domu w piątek - mówi Harry. - Tak, tak. Ja też cię kocham i bardzo tęsknię. Ucałuj ode mnie Johnny’ego. Ciao bellissima. - To takie jego powiedzonko. Odkłada słuchawkę na widełki, ale nadal siedzi nieruchomo, twarzą do ściany. Claire nie może dłużej czekać. Granica została naruszona, czar prysnął. W milczeniu

wstaje z łóżka, idzie do łazienki i zamyka za sobą drzwi. Po chwili wyłania się ubrana, z pośpiesznie przyczesanymi włosami. Przystaje, jakby chciała coś powiedzieć, ale milczy. Jej serce galopuje. W końcu Harry się odwraca.

- Co robisz? - pyta. - Muszę się przewietrzyć. Wrócę później - odpowiada Claire. Bierze płaszcz i wypada z pokoju. Duże, ciężkie drzwi są zbyt dobrze wyważone, żeby dało się nimi trzasnąć. - Czekaj! Wracaj! - krzyczy Harry, ale jest już za późno. Claire nie słyszy dalszego ciągu, jeśli w ogóle jest jakiś dalszy ciąg. Czy pójdzie za nią? Wyobraża sobie, jak Harry pośpiesznie wkłada spodnie, szuka skarpetek. Claire przyśpiesza kroku. Mija hol i trafia na ulicę, gdzie wtapia się w przestrzeń. Jest coś znajomego, nawet krzepiącego w napisach na sklepowych witrynach, w słowach w gazetach, w podsłuchanych urywkach rozmów przechodniów. Nie czuje się wyobcowana. Niczym syrena potrafi żyć i w morzu, i na lądzie. Lekko kropi, już zapada zmierzch. Deszcz miesza się z jej łzami. Jest wściekła na Harry’ego, wściekła, że odebrał, kiedy mieli się kochać, wściekła, że całkowicie ją zignorował, wściekła, że jego głos brzmiał tak naturalnie i swobodnie podczas rozmowy z Maddy, wściekła na siebie za to, że zdradziła Maddy, i wściekła na sytuację, w której się znalazła. Idzie przez ulicę do Tuileries. Ławki są puste, żwir chrzęści pod jej stopami. Świat zmierza do domu. W poświacie zmierzchu piętrzy się elegancki Luwr, w bezliku okien palą się światła. Głupia jestem, myśli Claire. Ten samochód pędzi ku przepaści. Wyskoczyć już teraz czy nadal w nim siedzieć? Po godzinie wraca z całkiem mokrymi włosami. Portier uśmiecha się na powitanie.

- Mademoiselle - mówi recepcjonista.

- Oui? - Monsieur Winslow zostawił wiadomość, na wypadek gdyby wróciła pani przed nim. Wręcza jej kopertę z ciężkiego papieru, z godłem hotelu na odwrocie. Claire otwiera ją i czyta: „Poszedłem Cię szukać. Jeśli wrócisz przede mną, poczekaj w pokoju. Przepraszam. Całuję, Harry”. Wraca do pokoju, gdzie, zupełnie jak na miejscu zbrodni, nic się nie zmieniło. Pościel jest zmięta, poduszki wgniecione. Kamasutra leży tam, gdzie spadła. Kwadrans później wraca Harry. - Bogu dzięki. - Podchodzi do niej i ją obejmuje. Jego ręce i twarz są mokre od deszczu. - Martwiłem się. Dlaczego to zrobiłaś, do cholery? - Przepraszam. Telefon Maddy mnie wystraszył. - Mnie też - mówi Harry ze śmiechem i zdejmuje płaszcz. Claire pozwala sobie na lekki uśmiech. - Nie myślałam o tym. Jasne, że to cię musiało zaniepokoić. Chodzi o to, że chwila była wyjątkowa i nagle się przełączyłeś. Rozmawiałeś z Maddy tak, jakbyś o mnie zupełnie zapomniał. Nigdy w życiu nie czułam się równie samotna. - Rozumiem. Ale Maddy to moja żona i ją kocham.

- Wiem. - Claire opuszcza wzrok. - Byłoby bardzo dziwne, gdybym wyjechał i nie odezwał się do niej. Nie chcemy

przecież, żeby nabrała podejrzeń. To by wszystko zepsuło. Claire kiwa głową.

- Wiem - powtarza. Harry ją całuje, a ona mu na to pozwala. Gniew zniknął, jednak strach pozostał. - Masz lodowate ręce - oznajmia Harry. - Zadzwonić po obsługę, żeby przyniosła herbatę? Claire uśmiecha się do niego. Nigdy jeszcze nie pragnęła go tak jak teraz, nigdy aż tak go nie potrzebowała. - Nie, mam lepszy pomysł. - Ciągnie go w stronę łóżka. - Tym razem nie odbieraj telefonów. TEGO WIECZORU, koło ósmej, siedzą w taksówce zmierzającej do Marais. Zostawiają za sobą migotliwe światła i luksusowe ulice Premier Arrondissement. Okolica jest niemodna, ulice wąskie. To Paryż tanich hoteli i odłażących od murów plakatów. Taksówka zatrzymuje się przed nijaką restauracją. Skromna fasada wyłożona jest ciemnym drewnem, wnętrze ukryte za zasłonami w biało-czerwoną kratkę. Na oknie widnieje napis: RESTAURANT À LA CARTE FOIE GRAS À LA MODE DES LANDES. - Nie zrażaj się wyglądem tego miejsca - mówi Harry, przytrzymując drzwi. Wchodzą do środka. Pomieszczenie jest dobrze oświetlone, lecz obskurne. Mieści się tu jedynie ze dwadzieścia stolików i każdy jest zajęty. Claire wydaje się, że w kącie widzi znaną gwiazdę filmową. Patrzy ponownie i uświadamia sobie, że się nie pomyliła. Siadają, a kelner podaje im menu. - Zdobycie tu rezerwacji jest praktycznie niemożliwe - mówi Harry i zamawia szampana.

- Co to za miejsce? - szepcze Claire. - Najlepsza restauracja w Paryżu. Może nawet na świecie. - Żartujesz sobie.

- Nie. - Dlaczego musisz mieć wszystko najwyższej jakości?

Harry upija szampana. - Jak mawiał Oscar Wilde, mam bardzo nieskomplikowany gust - zawsze zadowala mnie najlepsze. To znaczy myślę, że to jest najlepsze, podobnie jak mnóstwo innych ludzi. Równie dużą liczbę ludzi to przeraża. Nie znajdziesz tej restauracji w przewodniku Michelina, tego możesz być pewna. Jak widzisz, niespecjalnie dużo wydają na wystrój wnętrza, ale jedzenie jest zdumiewające.

- Niby dlaczego jest takie dobre? - Sekret tkwi w smalcu. I w składnikach.

- Jak to? - Większość restauracji w Paryżu zwraca obecnie uwagę na to, że klienci przejmują się wagą. Tutaj nikt się tym nie przejmuje, zawał masz jak w banku.

- I to dobrze? - Owszem, kiedy już spróbujesz jedzenia. We Francji jest mnóstwo rodzajów kuchni. Niektóre oparte są na oleju, inne na maśle, a ta na smalcu. Przyrządzają tu najlepszego pieczonego kurczaka pod słońcem, którego zresztą zamówimy. Polewają skórkę skwierczącym, rozgrzanym smalcem. Kurczak to Coucou de Rennes, najlepszy na świecie.

Mają też najlepsze foie gras, jakie zdarzyło mi się jeść, prosto z Akwitanii. Nie wiem, czy zauważyłaś, ale na oknie napisane jest foie gras des Landes.

- No chyba tak. - Des Landes oznacza, że pochodzi z Landes w Akwitanii. Znowu najlepsze. Nie znajdziesz foie gras, które mogłoby się z nim równać. Więc, jak widzisz, chodzi też o składniki. - Zamówimy foie gras?

- No jasne. Kelner wraca. Zamawiają foie gras i kurczaka, a także ziemniaczane galette. Z listy win Harry wybiera Gevrey-Chambertin. - Przygotuj się na ucztę - mówi. - Ziemniaki są kompletnie zbędne, ale tak smaczne, że nie mogłem sobie odmówić. Popijają szampana, pojawia się foie gras - trzy różowe porcje, przetykane żółtym tłuszczem, do tego grzanki z bagietki oraz kostka niesolonego masła. - Utuczysz mnie jak świnię. - Claire smaruje ciepłą grzankę foie gras i masłem, wszystko się rozpuszcza i miesza ze sobą. Claire wzdycha. - To może być najlepsza rzecz, jaką miałam w ustach. - Prawda? - Harry uśmiecha się zadowolony z tej obopólnej przyjemności. Amerykanie nigdy nie jedzą dobrego foie gras. To, co sprowadzają z Europy, faszeruje się konserwantami. A to jest autentyk. Kończą foie gras. Claire chciwie wyciera ostatnim kawałkiem bułki resztki z talerza. - Zostaw sobie trochę miejsca - radzi jej Harry.

- Przepraszam. Nie mogłam się opanować. Pojawia się kurczak, brązowy i lśniący, tłuszcz ścieka z jego skórki. Obok są ziemniaki, pokrojone i ułożone w warstwy, gotowane na parze, usmażone i zapiekane w kaczym smalcu z czosnkiem. - To jest obłędnie smaczne - mówi Claire po zjedzeniu kęsa. - Wiem. Nie mogłabyś tu jednak jeść każdego wieczoru. - Zaczynam rozumieć, dlaczego ludzie tyją. Bo muszą. Drobna osóbka nie zdołałaby zjeść tego wszystkiego, nawet gdyby bardzo chciała. Jako grubas miałabym więcej miejsca w żołądku. - Zapomniałem, jakie tu są wielkie kurczaki. - Fakt. Wystarczy dla rodziny z czwórką dzieci. - Chyba już nie mogę. - Ja też nie. To koniec. Pęknę, jeśli zjem jeszcze kęs. - Poprosimy, żeby nam zapakowali na wynos. Wiem, że to podobno w niezbyt dobrym tonie, ale nie mogę tego zostawić. Jest zbyt smaczne. Wychodzą z restauracji, trzymając się za ręce. Na ulicy jest zimno, na wietrze fruwają kawałki papieru. Witryny sklepowe ukryte są za opuszczonymi roletami. Harry i Claire mijają niemal pustą kafejkę, obok przejeżdża kilka samochodów i motocykl. Nie ma tu taksówek. Idą na zachód, w kierunku hotelu. Zza zakrytych zasłonami okien dobiegają odgłosy z telewizorów. - To za daleko na spacer - zauważa Harry. - Nie przejmuj się, prędzej czy później trafimy na taksówkę.

- Och, nie mam nic przeciwko temu, muszę spalić trochę kalorii. A przy okazji dziękuję.

- Za co? - Za to. I za wszystko. Za najlepsze dni mojego życia i za najlepszy posiłek. Boże, przez ciebie teraz ja używam tego słowa. Na chodniku mijają ich inne pary, przejeżdża taksówka. Harry niemal jej nie zauważa. Gwiżdże i wrzeszczy, a samochód zatrzymuje się gwałtownie. Wsiadają, Harry podaje adres hotelu. Światła Paryża palą się tylko dla nich, nie ma innej rzeczywistości. Istnieją tu i teraz, kochankowie w Paryżu są niczym bogowie żyjący w sekrecie wśród śmiertelników. Tylko oni się liczą, reszta świata nie istnieje. Świat dla nich to jest ta Francja, ten Paryż, ten pokój i to łóżko.

ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY To ich ostatni dzień. Bulwary są śliskie od deszczu. Claire, w samych majtkach, siedzi na łóżku, czyta gazetę i je pomarańczę, układając skórki w zgrabny stosik. Harry pisze przy biurku. Panuje spokój, na podobieństwo domowego zacisza. Na blacie stoi taca z pustymi filiżankami po kawie i resztkami śniadania. Claire wylatuje tego popołudnia, Harry dopiero wieczorem.

Claire wzdycha. - Wszystko w porządku? - pyta Harry. - Nie chcę, żeby to się kończyło, wiesz? Nie chcę wracać do rzeczywistości. Nawet nie chodzi mi o Ritz, tylko o naszą bliskość. Nie mam pojęcia, kiedy znowu cię zobaczę. - Wiem. - Podchodzi do łóżka i siada obok niej. Claire bierze klinek pomarańczy i karmi nim Harry’ego. - To nie musi się kończyć. - Harry kładzie dłoń na jej udzie. - Możesz mi to obiecać? - Patrzy na niego pytająco, szeroko otwartymi oczami. - Chcę ci wierzyć. - Tak, mogę. Claire kiwa głową. - Proszę o zbyt wiele. - Nie możemy pociągnąć tego trochę dłużej? A jeśli się mną zmęczysz, poznasz kogoś

młodszego? Nie mam prawa się uskarżać. - Nie chcę nikogo innego. - Teraz tak mówisz, ale kiedy wypadną mi włosy i zęby, zaczniesz się zastanawiać oznajmia Harry ze śmiechem. - Jestem od ciebie o wiele starszy. Nie chcesz przecież nosić mojego worka stomijnego na imprezy. - Bzdura. Będziesz jednym z tych powalających staruszków. - Tak, bez wątpienia. Mógłbym na przykład zacząć popuszczać. To dopiero jest powalające. - Przestań. - Uderza go poduszką. - Przez ciebie znów się śmieję, a nie jest mi do śmiechu. - To bez sensu. Dlaczego nie jest ci do śmiechu? Przecież śmiech to najlepsze lekarstwo na wszystko. Byłaś kiedyś na pogrzebie? Ludzie wprost przepadają za starym przyjacielem zmarłego, który opowiada bardzo nieprzyzwoite historie. Są niczym dzieci podczas rejsu statkiem. Gdzieś za horyzontem skrywa się port, w którym będą musieli wysiąść, teraz jednak udają, że go nie ma. Często rozmyślałem o tym, co się działo w głowie Harry’ego w tamtych dniach. Czy w ogóle doskwierało mu poczucie winy albo wyrzuty sumienia? Zachowywał się, jakby w ogóle nie miał żony ani dziecka. Czyżby zapomniał o wspólnych latach, wspólnym śmiechu i bólu, o ludziach, w których życiu się pojawił i których życie on i Claire mogli zrujnować? Jaki kierunek zamierzał obrać? Czy myślał, że zdoła ciągnąć ten romans bez wiedzy Maddy? Czy w ogóle tego chciał?

W ZACHOWANIU HARRY’EGO najbardziej zdumiewa mnie ta naturalność, całkiem jakby był urodzonym cudzołożnikiem. Być może pewnym mężczyznom, zwłaszcza

pisarzom, aktorom czy szpiegom, zdrada przychodzi łatwiej. Tak bardzo przywykli do wkładania masek i do udawanego życia, że tracą kontakt z tym, które się naprawdę liczy. Niektórych mężczyzn zapewne dręczyłyby wyrzuty sumienia, a przynajmniej niepokój. Baliby się, że zostaną nakryci, że oszustwo wyjdzie na jaw, a ich życie rodzinne legnie w gruzach. Harry’emu jednak było łatwo. Może nie dowierzał, że życie czasem przynosi prawdziwy ból czy prawdziwe wyzwania. Wszystko przychodziło mu bez trudu. Owszem, zmagał się z nową książką, ale czy nie była to część twórczego procesu? Czy artyści nie powinni cierpieć? Pod pewnymi względami to się wydawało niesprawiedliwe. Miał już tak dużo, a nie był tym usatysfakcjonowany. Zwykle wystarczyło, że tylko wyciągnął rękę i od razu dostawał to, czego pragnął. Może i nie miał majątku, ale to nigdy się nie liczyło. Miał coś ważniejszego, mianowicie zdolność wzbudzania miłości. Czy to takie dziwne, że zainspirował Claire? W końcu wszyscy go kochali: psy, koledzy na uczelni, przyjaciele, czytelnicy, nieznajomi w barach. Miłość do niego rosła tak, jak rośnie liczba kilometrów na samochodowym liczniku. Najbardziej zdumiewające było jednak to, że rozbudziwszy miłość, domagał się jej wyłącznie dla siebie. Już w college’u był bohaterem, ulubieńcem wszystkich, a jednak trwał wiernie przy Maddy. Ona potrzebowała go najbardziej, a on zobowiązał się nie nadużywać uświęconego zaufania. Może wyczuł w Maddy problem, który tylko on mógł rozwiązać, i z tą świadomością pozwolił sobie na całkowite oddanie. Nie chcę przez to powiedzieć, że jej nie kochał. Myślę, że kochał, wiem, że tak. Ale ona go potrzebowała, czy też kogoś takiego jak on, Harry zaś moim zdaniem tak naprawdę nikogo nie potrzebował, przynajmniej nie w taki sposób. Zawsze był samowystarczalny i tak pewien swoich umiejętności, że nigdy ich nie kwestionował. Nie musiał. Wiem, że ciężko pracował, ale to była taka praca, jaką utalentowany sportowiec wkłada w trening. Pomaga mu to poprawić styl gry - gry, w którą większość z nas nie ma szansy zagrać ani nawet nie próbuje. Czy również i w Claire dostrzegł coś, co mógł naprawić, coś, co tylko on mógł jej zapewnić, czy kierowały nim bardziej egoistyczne pobudki? Czy chciał jej na wyłączność? Po latach bycia kimś, za kogo wszyscy inni go uważali albo chcieli uważać, teraz pozwalał sobie brać to, na co miał ochotę, nawet jeśli oznaczało to zniszczenie całej reszty.

Oczywiście, to nigdy nie jest oderwane od rzeczywistości. Jego zdrada była jak choroba, jak rak, który cicho toczy ciało i ujawnia się znienacka dopiero wtedy, gdy nie da się go już powstrzymać. Kiedy zatem Harry dopuścił się zdrady, pochłonęła go całkowicie. A Claire? Nigdy jej nie winiłem, choć niektórzy uważają, że powinienem. Była młodą kobietą, piękną, wrażliwą i podatną na wpływy. Żyła i czerpała z życia pełnymi garściami. Potrzeba jej było miłości, czy też uwagi albo przewodnika. Może wszystkiego naraz, sam nie wiem. Jak Harry miał jej nie oszołomić? Był przystojny i czarujący, odnosił sukcesy. Równie dobrze można było nakazać Claire, by nie czuła trawy pod stopami ani smaku soli w morzu. Przypominałoby to zmuszanie ćmy, by oparła się świecy, albo zabronienie kwiatom kwitnięcia. Nie, winię wyłącznie Harry’ego. To jemu, szkolnemu bohaterowi i byłem komandosowi, zabrakło odwagi i oddania. Łatwo jest kusić, ale tylko prawdziwie silni są w stanie oprzeć się pokusie. Powinien był to zrobić, jednak ten wzór do naśladowania okazał się słaby. Mógłbym napisać nawet więcej o tym, jak się pieprzyli, jak ssała mu fiuta, ile miała orgazmów, albo jak spacerowali, trzymając się za ręce, jak prawdziwi kochankowie. Jak rozbudzali w sobie namiętność, namiętność do życia, do miłości, namiętność dla samej namiętności. Zachłannie i egoistycznie chcieli więcej, niż było dla nich dobre, i czerpali z tego garściami. Czy można ich winić? Mało co bardziej upaja i daje poczucie siły niż świadomość, że ktoś pożąda każdej twojej komórki, a jeśli to zakazane, potajemne, jeśli to tabu, tym bardziej podnieca. Kogo w takim momencie obchodzą inni? Ani trochę się nie liczą. Jesteście tylko wy dwoje w swojej małej szalupie. Pożądanie jest wszystkim, wstydu w ogóle nie bierze się pod uwagę. Ona pragnęła jego, a on jej. Piękno oczarowuje człowieka, seks go określa, najprostsze rzeczy budzą zazdrość innych. Kiedy człowiek płonie, to się spala, inaczej się nie da. Tego uczą na lekcjach fizyki w podstawówce, nawet dziecko potrafiłoby to zrozumieć. I tyle. Jednak ogień nie ma skrupułów. Trawi wszystko, co stanie mu na drodze.

ZIMA

ROZDZIAŁ PIERWSZY Wiktor Hugo napisał, że największe szczęście w życiu to pewność, że jesteśmy kochani. To przekonanie opiera się na założeniu, że rzeczywiście ktoś nas kocha. Jeśli się okaże, że było ono błędne, pustkę, którą pozostawi po sobie miłość, często wypełniają uraza i wściekłość. Hugo mógłby również napisać, że największym nieszczęściem w życiu jest odkrycie, że nie jesteśmy kochani. Podejrzenie braku uczucia w naszym życiu boli, ale najbardziej niszczy nas odkrycie, że miłość, którą troskliwie pielęgnowaliśmy, była kłamstwem. Pojawiam się w Rzymie na tydzień przed świętami. Po przylocie z Nowego Jorku zdumiewa mnie łagodność tutejszej zimy. Choć rzymianie chodzą zakutani w płaszcze i w szaliki - nikt nie potrafi nosić szalików tak jak Włosi - nadal przesiadują w kawiarnianych ogródkach, chyba że jest wyjątkowo mroźno. Podróżuję z niewielkim bagażem, gdyż wszystko, czego mi będzie potrzeba, mogę kupić na miejscu. Pierwszego wieczoru idziemy obejrzeć szopkę przed bazyliką Świętego Piotra. Wielką przestrzeń zapełniają ludzie: rzymianie i turyści, zakonnice z Afryki, biznesmeni, rodziny, ekspedientki wracające z pracy. Wszyscy przyszli podziwiać ten najwspanialszy ze żłóbków. Harry niesie Johnny’ego na barana. Oświetlona reflektorami fasada konstrukcji oraz uliczni sprzedawcy ze zdjęciami papieża sprawiają, że wokół panuje atmosfera karnawału. Potem idziemy na kolację do restauracji na S. Ignazio. Pomimo jaskrawo oświetlonych ulic i przepychających się tłumów szczęśliwych ludzi, którzy szczebioczą po włosku, nasza grupka jest markotna. Maddy wydaje się zamknięta w sobie, a Harry zamyślony, oboje nie mają apetytu. Potem, gdy już skończymy obgadywać znajomych z Nowego Jorku, rozmowa kuleje. Johnny przysypia, opiera głowę na kolanach matki.

Po powrocie do mieszkania pytam Maddy, o co chodzi. Johnny trafił do łóżka, Harry też się pożegnał i zostaliśmy sami. W kominku nadal się pali. Nie czuję zmęczenia po podróży, pojawia się butelka czerwonego wina i dwa kieliszki. - Co masz na myśli?

- Wszystko w porządku? - Oczywiście. Dlaczego pytasz? - Dlatego, że wyczuwam napięcie. Nie wiem, co się dzieje, ale nigdy nie widziałem ciebie ani Harry’ego tak strapionych. - Wszystko w porządku - odpowiada. - Czasem trudno się dostosować do nowego miasta. Sam wiesz, jak to jest. Język, zwyczaje. Do tego Harry miewa zły humor, kiedy pisze. To mnóstwo pracy, no i ma kłopoty ze snem. Za dużo ostatnio podróżuje, co też nie pomaga.

- I to wszystko.

- To wszystko - powtarza. Ale to nie jest wszystko. Znam Maddy dość dobrze, by wiedzieć, kiedy unika tematu. - Niech będzie. - Uśmiecham się. - Jeśli nie chcesz o tym pogadać, w porządku. Będę tu przez tydzień, nadarzy się okazja. - Och, zamknij się, Walterze - mówi żartobliwie. - Gdybym miała coś do powiedzenia, tobym powiedziała. Przecież wiesz. - Kiedy spotkałem się z Harrym w Nowym Jorku miesiąc temu, twierdził, że ciężko mu idzie pisanie tej książki. - Cóż, to chyba prawda. - A po chwili dodaje: - Może przyjazd do Rzymu wcale nie był takim dobrym pomysłem. - Nie możecie wyjechać, kiedy będziecie chcieli? - Moglibyśmy, ale mamy zobowiązania. Wobec tych, którzy przyznali Harry’emu pieniądze, właścicieli tego mieszkania i ludzi wynajmujących nasze mieszkanie w Nowym

Jorku, szkoły Johnny’ego. No i jest jeszcze Harry. Nie chciałby się przyznać, że pobyt w Rzymie sprawił mu problemy. Nienawidzi się poddawać. - Oczywiście. MUSICIE PAMIĘTAĆ, że wtedy nie miałem pojęcia, co się naprawdę dzieje, Maddy naturalnie też nie. Gdyby ktoś nas zapytał, czy Harry jest zdolny do romansu, roześmielibyśmy mu się w twarz. Równie dobrze można by spytać, czy buduje reaktor termojądrowy w piwnicy. Sama myśl o tym była niepojęta. Zbyt często jednak przekonujemy się, że ludzie, którym najbardziej ufaliśmy, są zdolni do oszustwa. W gazetach roi się od historii bankierów, polityków, księży i sportowców, którzy oszukują klientów, mają romanse, molestują ministrantów albo biorą sterydy. Ze względu na swoją częstotliwość te demaskacje nie szokują. Żyjemy w czasach, w których zawód sprawiany nam przez innych już nas nie zdumiewa. Zdumiewające jedynie jest to, że wciąż tak chętnie dajemy się oszukiwać. Czasem zdradzają nas przyjaciele. Podczas drugiej wojny światowej mój dziadek pracował w CIA, w biurze służb strategicznych, a potem przeniósł się do Waszyngtonu, gdzie zaprzyjaźnił się z kolegą po fachu, Anglikiem. Ten Anglik często bywał w domu dziadków w Georgetown. Dziadek chodził z nim na ryby, dzielił się służbowymi tajemnicami przy szklaneczce burbona, przekonany, że obaj są po jednej stronie i walczą ze wspólnym wrogiem. Okazało się, że Anglik był radzieckim kretem zwerbowanym przed wojną w Cambridge i że od dziesiątków lat powtarzał Rosjanom zachodnie sekrety, których sporo niewątpliwie zdradził mu mój dziadek. To powszechnie znana historia. Odkrycie to nie tylko zakończyło karierę dziadka, ale też zniszczyło jego wiarę w ludzi. Odtąd był przybity, nieszczęśliwy, miał paranoiczne myśli. Ból zdrady okazał się nie do zniesienia. Jako szpieg sam żył oszukańczym życiem, ale tym bardziej go bolało, że został oszukany. Bogu dzięki, zmarł kilka lat później. Anglik z kolei dożył sędziwego wieku w swoim mieszkaniu w Moskwie, zmarł jako wielokrotnie odznaczony pułkownik KGB. Wszystkie gazety o tym pisały. Są też zdrady, które celowo ignorujemy. Pod koniec życia ojciec Maddy przez mniej więcej dziesięć lat spotykał się z pewną piękną wdową. Miała na imię Diana i pracowała

w Sotheby’s. Nie wzięli ślubu, ale nieustannie jeździli po świecie i jadali w najlepszych restauracjach. Mimo to i tak prowadził podwójne życie, w którym były inne kobiety, nigdy nie dowiedziałem się ile. Schemat się powtarzał - co parę lat ojciec Maddy znikał na kilka dni albo tygodni, kiedy to wpadał w ciąg alkoholowy, i chlał w Waldorfie albo w Plaza Athénée, dopóki Maddy go nie wytropiła i nie zabrała na odtrucie. Przez tydzień lub dwa tkwił pomiędzy życiem a śmiercią i niezmiennie, niewiarygodnie, powracał do życia. Po latach samozniszczenia jego niegdyś silne ciało było w ruinie, stopy z nieobciętymi paznokciami wystawały spod kołdry, a jednak, w momentach przytomności, dalej czarował pielęgniarki. Wtedy Diana znikała. Niektórzy twierdzili, że miała do tego prawo, że nie chciała mu ułatwiać picia i że zasługiwał na karę. Ja jednak uważam, że nie odwiedzając go w szpitalu, kierowała się bardziej instynktem samozachowawczym niż poczuciem wyższości. Gdyby go zobaczyła w takim stanie, musiałaby stawić czoło sytuacji, a do tego nie potrafiła się zmusić, gdyż dobrze wiedziała, że gdy ojciec Maddy wróci do formy, znów się tak zachowa. Czasami zdradzamy samych siebie. Być okłamywanym to jedno, być kłamcą to zupełnie co innego. Jednak nawet wtedy większość z nas nie widzi tego w ten sposób. Wymyślamy sobie wymówki, usprawiedliwienia, ubieramy zdradę w szlachetniejsze szaty. Gdy mamy pewność, że nas nie przyłapią, łatwo nam udawać, że kłamanie leży w interesie tych, których moglibyśmy zranić. Ze wszystkich oszustw to jest najbardziej pospolite i najgłupsze, i wzbudza najmniej współczucia. Zimą po mojej gwiazdkowej wizycie Maddy wysyłała mi mejle, w których wspominała, że Harry często wyjeżdża na parę dni. Musiał zobaczyć się z wydawcą, miał spotkanie z czytelnikami w Barcelonie, potem znowu pojechał do Paryża na konferencję literacką. Trochę mnie to dziwiło, bo zanim przenieśli się do Rzymu, nawet sobie nie wyobrażałem, że mogliby spędzić choć jedną noc osobno. Harry odniósł sukces, więc uznałem, że podróże zapewne wchodzą w zakres jego obowiązków. Maddy się nie przejmowała, przynajmniej nie ich związkiem. Martwiła ją jedynie tęsknota za nim i to, że kiedy Harry wracał z tych wycieczek, często bywał rozdrażniony, zamykał się w gabinecie na wiele godzin albo wychodził na długie spacery po mieście. Nigdy nie prosił Maddy, by do niego dołączyła. W lutym znów zadzwoniłem do Claire. Tęskniłem za Maddy i szukałem kogoś, kto również darzył ją uczuciem. Od miesięcy nie widziałem Claire ani z nią nie rozmawiałem, ale

przyszło mi do głowy, że jeżeli znajdzie czas, pewnie zechce spędzić ze mną wieczór, o ile zapewnię jej niezły posiłek i miłą rozmowę. Przyjemnie było usłyszeć jej głos po tak długiej przerwie. Zaplanowaliśmy spotkanie, jednak następnego dnia zadzwoniła, by je odwołać. - Przepraszam, Walterze, ale musimy przełożyć jutrzejszą kolację. - Nie ma sprawy - odparłem. - Wszystko w porządku? - Tak, tak, wszystko dobrze. Właśnie się dowiedziałam, że jutro muszę lecieć służbowo do Paryża. Mam nadzieję, że się nie gniewasz? - Ani trochę - powiedziałem. - Doskonale rozumiem. Dopiero potem przypomniało mi się, że Maddy wspominała, że Harry również jedzie na krótko do Paryża, już po raz drugi od grudnia. My, nowojorczycy, uważamy, że lot do Paryża to olbrzymie przedsięwzięcie, jednak jeśli ktoś mieszka w Rzymie, to bardziej przypomina wycieczkę na Long Island. Bezpośredni lot trwa tylko dwie godziny, a do tego kosztuje tyle co nic. Pamiętam swoje zdumienie na wieść, że moi angielscy przyjaciele lecą odrzutowcem do Verbier albo Gstaad na narciarski weekend. Dla nich to było właściwie o rzut kamieniem. Omal nie zadzwoniłem do Claire, aby jej przekazać, że Harry też będzie w Paryżu, więc może powinna się z nim skontaktować, ale postanowiłem tego nie robić. Na pewno oboje mieli plany i ostatnie, co im było potrzebne, to bieganina po mieście, żeby w pośpiechu wypić razem drinka. Nie ma nic nudniejszego niż obowiązkowa wizyta w barze wczesnym wieczorem, kiedy druga osoba nieustannie zerka na zegarek, bo musi pędzić gdzie indziej. HARRY WRACA z tej paryskiej wycieczki o późnej porze. Wchodzi do mieszkania, oczekując - mając nadzieję - że wszyscy już śpią. W salonie pali się jedna lampa, więc idzie ją zgasić. Pokój jednak nie jest pusty, Maddy wpatruje się w ciemną rzymską noc, zarys jej twarzy odbija się w oknie. Przed nią stoi kieliszek z czerwonym winem. - Myślałem, że już będziesz spała - mówi Harry.

- Jak tam Paryż? - Maddy nie patrzy na niego. Jej twarz nadal jest zwrócona do okna. Głos ma neutralny, opanowany. - W porządku. Wiesz, jak to jest - mniej zabawnie, kiedy jedzie się tam w sprawach zawodowych. Nigdy nie sądziłem, że znudzę się Paryżem. Maddy nie odpowiada. Harry stoi na środku salonu i nie podchodzi do niej, choć wcześniej zawsze to robił. Jak zwierzę zwęszył niebezpieczeństwo. W końcu Maddy spogląda na niego. - Harry, co się dzieje? - pyta.

- O co ci chodzi? Śmiało podchodzi do niej z uśmiechem i wyciągniętymi rękami. Atak jest najlepszą formą obrony. Maddy się odsuwa, a jego ręka zawisa w powietrzu. - Przestań - mówi Maddy. Nigdy nie widział, żeby była aż tak zła. Nie ma żadnej wściekłości, żadnych wrzasków, to coś gorszego. To jest zimne, twarde i miażdżące. Jej oczy przypominają dwa kawałki kobaltu.

- Czy masz romans? - Co? Oczywiście, że nie. - Stara się, by w jego głosie dało się słyszeć zaskoczenie, tak jakby sama myśl o tym była idiotyczna. - Dlaczego... - Nie okłamuj mnie! - krzyczy Maddy, przerywając mu wpół słowa, i nagle wstaje. Wyciąga palec wskazujący niczym nóż. - Ostrzegam cię - nigdy, przenigdy mnie nie okłamuj.

- Czy mogłabyś wyjaśnić, o co chodzi, do jasnej cholery?

Maddy piorunuje go wzrokiem. - Nina Murray wysłała mi mejla. Podobno widziała cię wczoraj w Paryżu na kolacji z młodą dziewczyną. Byli w niewielkim bistrze nieopodal hotelu, concierge mu je polecił. Harry’emu wydawało się, że rozpoznaje znajome twarze w grupie Amerykanów na drugim końcu restauracji, ale dopiero teraz zyskuje pewność. Nina Murray razem z mężem, Burtem, pospolita kobieta, której córka chodzi do klasy Johnny’ego. Harry ledwie ich zna, Maddy się z nią zaprzyjaźniła. - Rzeczywiście. Jadłem kolację z Michelle, kierowniczką marketingu u mojego francuskiego wydawcy - kłamie. - Tylko kolację? - Maddy nie spuszcza z niego wzroku. - Nie sypiasz z nią? - Nie, nie sypiam z nią. - Harry siada naprzeciwko niej. - Kocham cię. - Kochasz? - powtarza Maddy łagodniej. Chce mu wierzyć. - Kiedyś tak myślałam, ale ostatnio nie jestem pewna. Harry ujmuje jej dłonie. - Przepraszam, byłem okropnie samolubny. Ciągle w rozjazdach, no i ta praca nad książką. Nie przyszło mi do głowy, jak ciężko jest z tym tobie i Johnny’emu. Maddy odchyla się i wzdycha, po czym zabiera ręce. - Nie wiem, co myśleć - mówi. - Wszystko w porządku. Może ta przeprowadzka do Rzymu to wcale nie był dobry pomysł. W zeszłym roku, kiedy o tym rozmawialiśmy, tak się nam nie wydawało, ale książka

idzie mi jak po grudzie. Do tego wszystkie te wyjazdy oddalają mnie od was. - Może i tak. Chodzi o to, że odkąd Nina napisała mi mejla, siedziałam tu, zastanawiając się, czy masz romans, i nagle wszystko zaczęło układać się w jedną całość. Często wyjeżdżasz, a kiedy już jesteś w domu, chodzisz podminowany. Czy to nie tak jest z mężczyznami koło czterdziestki? Dopada ich kryzys wieku średniego, więc kupują sportowe auta, pieprzą dwudziestolatki, porzucają żony.

- Nie wszyscy. Maddy wygląda tak, jakby miała wybuchnąć płaczem. - Może masz rację. Może Rzym to nie był dobry pomysł, sama nie wiem. I co z tym zrobimy? Możemy wrócić do Nowego Jorku? - Zajmę się tym rano - obiecuje Harry. - Chodź, już późno. Pora do łóżka. Wyciąga rękę, a Maddy ją przyjmuje i wstaje. W tym momencie wydaje mu się niezwykle cenna. W łóżku kochają się w milczeniu, z czułością. Pocałunki Maddy są pełne namiętności. Tak dobrze znają swoje ciała. Już po wszystkim Harry obmywa się w umywalce. Po raz pierwszy od wielu miesięcy leżą w swoich objęciach, ona opiera głowę na jego nagiej piersi. Harry śpi. Maddy zamyka oczy, ale długo nie może zasnąć.

ROZDZIAŁ DRUGI Życie to ciąg zapamiętanych wrażeń - zapach, dotyk, zachód słońca, posągi aniołów w katedrze, śmierć jednego z rodziców. Nie zdołamy przyswoić sobie wszystkiego, co widzimy, więc usiłujemy jak najwięcej zrozumieć i wykorzystać owe fragmenty dla stworzenia całości. Pojawiają się schematy, czasem losowo; czasem wiodą na manowce. Kiedy indziej ujawniają prawdę. Mniej więcej w tym czasie Maddy wysłała mi mejlem film z Johnnym i Harrym na łyżwach w Rzymie. Zimą, w cieniu zamku Świętego Anioła, miejscu pochówku cesarzy, powstaje lodowisko pod gołym niebem. Harry i Johnny jeżdżą dookoła bez wysiłku, zgodnie z ruchem wskazówek zegara, wolni niczym ptaki. Za każdym razem, gdy mijają Maddy, zatrzymują się, żeby pomachać i uśmiechnąć się do kamery. Niebo za nimi jest całkiem białe. Co jakiś czas na ekranie pojawiają się inne twarze, dzieci czepiające się ogrodzenia, młode dziewczęta, niewinne buzie pod wełnianymi czapkami, słychać też urywki włoskich zdań padających z ust przejeżdżających łyżwiarzy. Na samym środku lodowiska popisuje się jakiś młodzieniec, kręci się wokół i wiruje. Prószy śnieg. Wszyscy wydają się niezwykle szczęśliwi. Uwalnianie się od Rzymu zajmuje Harry’emu i Maddy kilka tygodni. Trzeba pozałatwiać sprawy, ale okazało się to łatwiejsze, niż przypuszczali. Zgodzili się zapłacić właścicielom mieszkania resztę czynszu. Członkowie komitetu przyznającego stypendium okazali wyrozumiałość. Ubolewali, że państwo Winslowowie muszą wyjechać, ale nie wlepili im kary. Zdarzało się już, że inne rodziny też wyjeżdżały przed czasem. Wzruszając ramionami, powtarzali, że artysta musi być tam, gdzie najlepiej mu się pracuje. Lokatorzy w Nowym Jorku nie byli zachwyceni, ale klauzula w umowie pozwalała Winslowom na anulowanie umowy z miesięcznym wyprzedzeniem. Nawet nowojorska szkoła Johnny’ego wykazała zrozumienie, mimo że rok szkolny dawno się już zaczął. Gdyby Johnny potrzebował dodatkowej pomocy, aby nadrobić materiał, Winslowowie mieli zatrudnić korepetytora. Harry przestał wyjeżdżać. Zdumiałem się na wieść, że powrócą w ciągu miesiąca. To wydawało się do nich niepodobne. Wiedziałem jednak również, jak ważny jest dla nich obojga dom. Maddy wysłała

mi mejla z informacją, żebym się ich spodziewał w marcu. Nie posiadałem się z radości, rzecz jasna, zaproponowałem nawet, żeby zatrzymali się u mnie, w moim małym mieszkaniu (większe nie było mi potrzebne). Wtedy właśnie oznajmiła, że najemcy się wyprowadzają. Nie wspomniała o mejlu od Niny Murray. Nieuwaga to nieodłączny element tragedii. Katastrofalne wydarzenia często mają korzenie w czymś zupełnie prozaicznym. Skręcamy w lewo, gdy powinniśmy pójść w prawo, i świat na zawsze się zmienia. To się staje pod koniec lutego. Do opuszczenia Rzymu zostało zaledwie kilka dni. Maddy wyskakuje z domu do pobliskiej macellerii, żeby kupić kotlety na kolację. Dochodzi piąta, zaraz zamkną sklep. Harry wybrał się na jeden ze swoich spacerów i nie będzie go przez wiele godzin. W pośpiechu Maddy chwyciła jego kartę kredytową, którą zostawił na stoliku w przedpokoju. Gdy usiłuje nią zapłacić, kasjer mówi, że karta została odrzucona. Wydaje się skruszony, próbuje raz jeszcze, z identycznym skutkiem. Zawstydzona Maddy wychodzi ze sklepu z pustymi rękami, choć rzeźnik upiera się, żeby zapłaciła jutro. Zawsze była dobrą klientką, a takie rzeczy się zdarzają - tyle że nie zdarzają się Maddy. Co kwartał powiernicy w banku wpłacają pieniądze na jej konto, a ona dobrze sobie radzi z finansami. Nigdy nie wydaje za dużo, śledzi wypłaty, zawsze wie, ile ma, co do grosza. Latami Maddy i Harry żyli z jej dochodów, w razie potrzeby posiłkując się oficerskim żołdem. Kiedy książka odniosła sukces, Harry mógł wreszcie bardziej się dokładać do wydatków, zawsze jednak korzystali z osobnych rachunków. Ta finansowa niezależność napawa go wielką dumą, lecz Maddy wie, że pieniądze przepływają mu przez palce. Harry jest hojny, ale nieodpowiedzialny. To jeden z powodów, dla których nie założyli wspólnego konta.

Maddy wraca do domu, miotana bolesnym podejrzeniem. W jego gabinecie znajduje upchnięte w szufladzie i nieotwarte koperty z wyciągami z banku. Otwiera najświeższy i doznaje wstrząsu na widok zestawienia transakcji. Hotele w Paryżu, restauracje i przeloty. Zakładała, że za wszystkie wypady Harry’ego płacił wydawca. Nagle zauważa nazwę słynnego sklepu przy Faubourg Saint-Honoré. Data wskazuje na pierwszy wyjazd do Paryża, suma opiewa na kilka tysięcy dolarów. Maddy wie, że to, co tam kupił, nie było przeznaczone dla niej. Potem otwiera inną kopertę z tego samego banku i znajduje upomnienie z żądaniem natychmiastowej spłaty długu. Niezastosowanie się doprowadzi do zablokowania karty lub odbioru należnych uprawnień.

Maddy zamyka oczy. Nie może myśleć, z trudem oddycha. Opiera się ręką o stół, by nie stracić równowagi. Nagle dociera do niej cała prawda. Krzycząc, drze koperty na pół, a potem, z głośnym hukiem przewraca biurko Harry’ego. Wszędzie latają papiery, laptop gwałtownie ląduje na podłodze.

- Skurwiel! - wrzeszczy. - Skurwiel! Hałas ściąga Johnny’ego oraz gospodynię.

- Mamusiu, nic ci nie jest? - pyta Johnny i zerka nerwowo zza framugi.

- Signora, stai bene? - Si, bene, bene. - Maddy usiłuje odzyskać równowagę. - Johnny, skarbie, mamusi nic nie jest. - Co się stało z biurkiem taty? Maddy przyklęka i tuli syna. - Nic, kochanie - zapewnia jego i samą siebie. - Wiesz, jak to jest, kiedy człowiek czasem się rozzłości i ma ochotę w coś walnąć. Mamusie też czasem się złoszczą. - Ale ty płaczesz. - Wiem, wiem. Wszystko w porządku, skarbie. Wie, co trzeba zrobić. Mówi do gospodyni:

- Angela, per favore, impacchettare vai valigia di Johnny. Siamo in partenza stasera. Wyjeżdżamy dzisiaj. - E la sua medicina. - I jego lekarstwo.

- Per quanto tempo?

- Non lo so. - Nie wiem. Gospodyni milczy. Potrafi odczytać sygnały. Była mężatką, ma braci, stryjów, a rzymscy mężczyźni nawet nie próbują być dyskretni. Bierze ze sobą Johnny’ego i zaczyna pakowanie. Maddy biegnie do swojego pokoju i wyciąga walizkę spod łóżka. Wrzuca do niej kilka istotnych rzeczy - biżuterię, bieliznę, ciepłe swetry - po czym zabiera z biurka ich paszporty, komórkę, amerykańskie dolary. Nie zatrzymuje się, żeby pomyśleć. Gdyby to zrobiła, mogłoby zabraknąć jej odwagi. - Dokąd jedziemy, mamusiu?

- Do domu, skarbie, do Nowego Jorku - odpowiada Maddy. Do tej chwili nie znała odpowiedzi na to pytanie, ale teraz wydaje się ona jedyną możliwą. - A tatuś? Nie leci z nami? - Przyleci później. My musimy wyjechać już teraz. Stara kobieta w milczeniu bierze walizkę Maddy i znosi ją po schodach na ulicę.

- Stronzo - mamrocze pod nosem. Dupek. Maddy podnosi torbę Johnny’ego i swoją torebkę. Patrzy na mieszkanie po raz ostatni, po czym zamyka drzwi. Nic nie chce pamiętać. Nie zostawia listu, może później coś przyśle, Harry sam się domyśli, co zaszło. Albo i nie, teraz jej wszystko jedno. Na ulicy biegnie do bankomatu i podejmuje dzienny limit. Wręcza pięćset euro Angeli.

- Później doślę więcej. Io manderò più tardi. - Przytula staruszkę. - Mi dispiace molto. Dziękuję za wszystko. Mille grazie. Angela zdążyła już złapać taksówkę, a kierowca włożył torbę i walizkę do bagażnika. Gospodyni całuje Johnny’ego, jej oczy pełne są łez. Przytula go mocno.

- Addio bel ragazzo. Pora odjeżdżać. Maddy nie chce znów wybuchnąć płaczem. - Lotnisko Leonarda da Vinci, per favore - mówi. Bilety kupią na miejscu. Johnny tuli się do niej w aucie. - Kiedy tatuś do nas dołączy? - pyta. - Cii - ucisza go Maddy. - Wkrótce, skarbie. Nie przejmuj się. Przemysłowe przedmieścia śmigają niczym we śnie. Maddy zwraca uwagę na drobiazgi - tył fotela kierowcy, żyły na swojej ręce, pasma włosów na głowie syna. Cienkie włókna ją hipnotyzują. Gdy bił ją ojciec, wpatrywała się w jego buty, zafascynowana wzorem szwów, włóknami, fakturą skóry. Odpychała od siebie ból. Johnny cicho podśpiewuje włoską kołysankę, której nauczył się w szkole: Farfallina, bella e bianca, vola vola, mai si stanca, gira qua, e gira la poi si resta sopra un fiore, e poi si resta spora un fiore. Macha dłońmi, złączonymi jak skrzydła motyla. Na lotnisku Maddy płaci taksówkarzowi, po czym wchodzą do przepastnej hali odlotów, będącej hołdem złożonym postmodernistycznej architekturze. Maddy widzi nazwy wielu linii lotniczych - Royal Air Maroc, Air China, Air Malta, Portugalski TAP. Możliwości są niezliczone. To szansa, by zacząć od początku, byle gdzie, na chybił trafił wybrać miejsce na mapie i tam polecieć. To jednak byłoby zbyt wiele. Maddy wie, czego chce, wie, dokąd pragnie się udać. Widzi amerykańskiego przewoźnika, którego liniami tu przylecieli. Podchodzi do lady i pyta przedstawiciela linii o następny lot do Nowego Jorku.

- Bardzo mi przykro, signora - mówi mężczyzna nienaganną angielszczyzną. - Tego wieczoru nie mamy już lotów. Następny jest jutro rano, o szóstej. Nic do tego czasu. Maddy zapomniała, że o tej porze samoloty nie odlatują do Stanów. To i tak niczego by nie zmieniło. - Grazie, signore. - Zawiesza na ramieniu torbę Johnny’ego i chwyta rączkę walizki na kółkach. - Chodź, skarbie. Spróbujemy polecieć innymi liniami. To samo słyszy przy ladzie British Airways. Nie ma już bezpośrednich lotów tak późnym wieczorem, chętnie jednak zarezerwują signorze bilety na jutrzejszy poranek. O której chciałaby lecieć? - A Londyn? - pyta Maddy. - Są jeszcze dzisiaj jakieś loty do Londynu? - Si, signora. Jest jeden o 20.25, lądowanie o 22.25. - Zgoda. - Maddy wręcza mu kartę American Express i oba paszporty. - Może mi pan zarezerwować dogodny lot przesiadkowy z Heathrow na JFK? Oba bilety w jedną stronę. - Oczywiście. Którą klasą? - Biznesową. - Bene. Mają państwo lot o 20.25 na londyńskie Heathrow. Jutro odlatują państwo o 15.05 z Heathrow. Samolot wyląduje w Nowym Jorku o 18.10 czasu wschodniego. Czy chce pani zostawić bagaż na przechowanie? - Si. Dziękuję. - Kładzie na wadze swoją walizkę, a potem torbę Johnny’ego. Jej ręka drży, kiedy wypisuje na identyfikatorach bagażowych nazwiska i nowojorski adres. Jeszcze nigdy nie lecieli bez Harry’ego. - Prego. Tu są bilety. Proszę je pokazać w British Airways Executive Club na pierwszym piętrze. Obecni na miejscu przedstawiciele linii ułatwią państwu przejście przez

kontrolę bezpieczeństwa. W poczekalni Maddy znajduje ciche miejsce i Johnny siada wśród elegancko ubranych prezesów, którzy rozmawiają niecierpliwie w wielu językach lub wpatrują się w jaskrawe ekrany laptopów. Wręcza Johnny’emu gameboya i obiecuje, że zaraz wróci. - Muszę porozmawiać z panem, skarbie. Prosi przedstawiciela linii, by na tę noc zarezerwował im pokój w londyńskim hotelu. Czy signora ma jakieś szczególne wymagania? Minęło sporo czasu, odkąd Maddy zatrzymała się w hotelu w Londynie. Zwykle znajdują nocleg u przyjaciół, ale teraz nie ma na to ochoty. Pamięta hotel, w którym kiedyś mieszkała z babcią, czarujący, dyskretny, w zaułku nieopodal St. James’s Square. Nie wie, czy nadal jest czynny. Pracownik linii zapewnia ją, że hotel nie tylko wciąż prosperuje, ale i ma wolne miejsca na dzisiaj, w apartamencie królewskim. Cena wynosi ponad siedemset dolarów. - Dobrze - wzdycha Maddy. - Weźmiemy apartament. Wracając na miejsce obok Johnny’ego, patrzy na ekran telefonu. Celowo go wyciszyła. Widzi kilka nieodebranych połączeń od Harry’ego. Nie chce z nim rozmawiać, nie teraz. Może nigdy. Sprawdza mejle. Jest kilka wiadomości od niego, ale ich nie otwiera. Gdzie jesteś?, głosi jeden z tematów. Zadzwoń, brzmi inny. Nie zadzwoni. Ignoruje je i wkłada telefon do kieszeni, ale na krótko. Musi pomyśleć, coś zaplanować. I co robi?

Naturalnie pisze do mnie mejla. Siedzę właśnie w biurze, kiedy pojawia się wiadomość w mojej skrzynce. Temat to Maddy, a pod spodem czytam: Razem z Johnnym wracam do NYC. Lot z Londynu. Możemy pobyć u Ciebie kilka dni? Uściski, M. Natychmiast jej odpisuję. Mi casa su casa. Wszystko ok??? Jutro pogadamy. Dzięki. Jesteś aniołem.

Mogę coś zrobić?, wystukują moje palce. Odebrać cię z lotniska? Nie trzeba. Przylot o 6. Wezmę taxi.

ROZDZIAŁ TRZECI A co z trzecią osobą w tym dramacie? Rzecz jasna, siebie nie liczę, jestem tylko kopistą. Co z Claire? Wypełniam luki szczegółami, które poznałem później. Kiedy Claire nie jest z Harrym, wiedzie zwyczajne życie. Powiedział jej, że nie zdoła się z nią zobaczyć przez kilka tygodni i że razem z Maddy wracają do Nowego Jorku wcześniej, niż planowali. Jest pełna entuzjazmu, ale i zdenerwowana. Jak ta bliskość wpłynie na jej związek? Czy będzie widywać go częściej, czy też rzadziej? Dotąd ignorowała to pytanie niczym rysę na suficie, świadoma, że w którymś momencie będzie musiała się nim zająć. Czekała. Budzi się rankami, kiedy jest jeszcze ciemno, bierze prysznic, wybiera strój, bieliznę. Jedzie metrem do pracy. Sam na sam z myślami, sama w łóżku. Spędza dzień przed komputerem, chodzi na zebrania, telefonuje, je lunch przy biurku albo z kolegą, pisze mejle i artykuły. Wieczorem ma zajęcia jogi albo kolację z przyjaciółmi, ładnymi dziewczętami i ironicznymi młodzieńcami w dopasowanych garniturach. Jest lubiana, zawsze była. Restauracje w Tribece, Williamsburgu, przyjęcia i imprezy inauguracyjne. Całymi dniami czeka, aż zadzwoni Harry z informacją o nowej przygodzie. Przy drzwiach trzyma spakowaną torbę. Jest zadowolona, otacza się tajemnicą, ma drugie, nieodgadnione życie. Liczy na coś, czego żadne z nich tak naprawdę nie chce. Jest przerażona konsekwencjami, ale nie robi nic, by im zapobiec. Wszyscy uważają ją za singielkę. Któregoś wieczoru na przyjęciu siedzi obok pewnego architekta. Gospodyni, dawna koleżanka z college’u, obecnie mężatka, mówiła jej o nim. Przystojny architekt jest rówieśnikiem Claire, ma białe zęby, wrażliwe palce i niewymuszony śmiech. Właśnie wrócił z Szanghaju, był tam już trzy razy, i opowiada, że miasto rośnie niczym mrowisko. Uczy się mandaryńskiego, jego firma ma mnóstwo pracy. Niewiarygodne pieniądze, dążenie do stworzenia nowej przyszłości i tak dalej. Już w połowie kolacji staje się oczywiste, że architekt odwiezie ją do domu. Przy wejściu ją całuje. Kropi deszcz.

- Mogę wejść? - pyta. Claire przygryza wargę, unika jego wzroku. Kładzie dłoń na jego piersi. - Chciałabym, ale nie mogę. - Jest ktoś inny? Kiwa głową.

- Przepraszam. - Rozumiem - mówi on. - I tak świetnie się bawiłem. Claire patrzy, jak odchodzi w noc. Architekt odwraca się i macha do niej, zanim skręci za róg. Wcześniej, w taksówce, postanowiła, że się z nim prześpi, ale później zmieniła zdanie. Przez chwilę kusi ją, by go zawołać.

Dlaczego tego nie robi? Czemu nie korzysta z okazji, dlaczego sobie odmawia? Czy uważa, że ta lojalność poprawi jej sytuację, może wręcz ją uniewinni? Czy to poświęcenie ma udobruchać bogów? A może ten drobny gest, podobnie jak zrywanie płatków stokrotki albo unikanie szczelin w chodniku, w magiczny sposób ma sprawić, że wszystko będzie dobrze? Nie, Claire wie, że tak się nie stanie, jest już za późno. Cokolwiek się stanie, będzie straszne dla co najmniej jednego z nich, może dla wszystkich. Niczym żeglarz w czasie sztormu modli się o ląd.

Jest w pracy, kiedy przychodzi mejl od Harry’ego. W tytule napisane jest Maddy wie. Panika natychmiast chwyta ją za gardło, dłoń zasłania usta, kiedy Claire krzyczy bezgłośnie. Patrzy tępo na ekran, nie dowierza. Otwiera mejla, przestraszona tym, co może zobaczyć, ale nic tam nie ma. Ten brak informacji sprawia, że wszystko wydaje się jeszcze gorsze. Co „wie” Maddy? Jak dużo wie? Claire natychmiast odpisuje. Jesteś pewien? Co się stało? Gdzie jesteś? Słowa nikną w pustce, nie jest pewna, jak zabrzmi odpowiedź. Ale odpowiedź nie nadchodzi. Claire czeka pięć minut, dziesięć. To tortura. Wysyła następnego

mejla, tylko z tytułem: Halo? Niczym na zerwanej linie ratowniczej, po drugiej stronie nie ma nic. Claire nie może zostać przy biurku. Chce wyjść na zewnątrz, żeby pospacerować, uciec. - Muszę wyjść - mówi do naczelnej. - Wrócę później.

Po drodze wpada do damskiej toalety i wymiotuje. Jest już późno, gdy w końcu wraca z pracy do domu. Wpatruje się w swoje odbicie w lustrze. Jej oczy wyglądają na udręczone, twarz jest blada. Przez całe popołudnie sprawdzała telefon, czekając na znajomy sygnał nadchodzącej wiadomości. Strach, który czuła wcześniej, minął, zastąpił go gniew. Czuje się odcięta, porzucona. Dryfuje. Dlaczego Harry nie pisze ani nie dzwoni? To przecież byłoby takie proste - dwa, trzy słowa na pociechę, jakaś informacja, wskazówka, rozgrzeszenie. Ekran patrzy na nią bez wyrazu. Jak zwykle przychodzą mejle od kolegów, od przyjaciół, ale Claire je ignoruje. Są tak samo nieważne jak rezerwacja stolika podczas trzęsienia ziemi. Nalewa sobie kieliszek wina, nastawia muzykę i siada na kanapie. Wpatruje się w fotografię, którą zrobił im turysta na Montmartrze. Nie ma co robić. Kiedy w końcu telefon dzwoni, jest już po dziewiątej. W Rzymie minęła trzecia nad ranem. - To ja - mówi Harry. - Dlaczego nie zadzwoniłeś? Myślałam, że oszaleję. - Ja też. - Gdzie jesteś? Co się stało? - Jestem w Rzymie. - Mówi niewyraźnie, słychać, że pił. - Maddy odeszła. Zabrała Johnny’ego.

- O mój Boże. Opowiada jej o powrocie do domu, o tym, jak znalazł przewrócone biurko, Angela wrzeszczała na niego i wyzywała go w nieznanym mu języku. Specjalnie czekała, żeby mu wygarnąć. Nietrudno było zrozumieć, o co jej chodzi. Sono partiti stronzo stupido. Non si poteva tenere il cazzo nei pantaloni. Odeszli, głupi dupku. Nie umiałeś utrzymać kutasa w spodniach. Splunęła na podłogę, a na odchodnym trzasnęła drzwiami. Dzwonił na komórkę Maddy, ale nie odpowiadała. Nie miał pojęcia, co się stało. Rozglądał się po mieszkaniu w poszukiwaniu wskazówek. Otwarte szuflady, puste wieszaki. Postawił biurko i zaczął zbierać papiery, kiedy zauważył zgnieciony wyciąg z banku. Zamknął oczy, gdy dotarł do niego ogrom jego głupoty. - Dzwoniłem po hotelach i przyjaciołach - mówi do Claire. - Nie mogę ich znaleźć. - Próbowałeś skontaktować się z Walterem?

- Nie, jeszcze nie. To moja ostatnia deska ratunku. - Myślisz, że nie ma ich w Rzymie? Może wrócili do Nowego Jorku? - Nie wiem. Jest za późno, żeby lecieć do Nowego Jorku. Musieliby czekać do rana.

- Co im powiesz, kiedy ich znajdziesz? Co powiesz Maddy?

- Nie wiem.

- Czy ona o mnie wie? - Naprawdę nie mam pojęcia, co wie. Claire nie odpowiada i przez chwilę oboje milczą.

- Co z nami? - pyta w końcu. To jedyne, co ją interesuje. - Nie wiem - wzdycha Harry. - Najpierw muszę porozmawiać z Maddy. - Oczywiście. Rozumiem. Coś między nimi pękło. Nie na taką odpowiedź liczyła. - Przepraszam - mówi Harry. - Co za bagno. Muszę wszystko jakoś pozbierać do kupy. Tu jest bardzo późno. Jestem zmęczony, niespokojny, wystraszony i trochę pijany. Zadzwonię albo napiszę mejla, kiedy dowiem się więcej, dobra? Claire przerywa połączenie. - Pierdol się, Harry - mówi w przestrzeń i wybucha płaczem.

ROZDZIAŁ CZWARTY Kiedy Maddy poinformowała mnie o ich powrocie, ledwie mogłem spać w nocy, przede wszystkim ze względu na myśl, że zatrzyma się u mnie. Nawet zwolniłem się z pracy i pobiegłem do domu tuż po jej ostatnim mejlu, żeby posprzątać i posłać łóżka. Potem wyskoczyłem do sklepu po jedzenie, które będzie smakowało dziewięciolatkowi. Nakupowałem ciastek, płatków, soku owocowego, popcornu. Zawsze mogliśmy zamówić pizzę, ale dopiero co wyjechał z Rzymu, więc włoskie potrawy niekoniecznie musiały być dla niego tak atrakcyjne jak kiedyś. Mimo

to

się

martwiłem.

Następnego

ranka

znalazłem

w poczcie

kilka

rozgorączkowanych mejli od Harry’ego, wysłanych późną nocą. Czy Maddy się do mnie odzywała? Czy wiem, gdzie jest, gdzie jest Johnny? Ze ściśniętym żołądkiem wpatrywałem się w monitor. Najwyraźniej stało się coś strasznego, nie wiedziałem jednak co. Wahałem się, niepewny, czy odpowiedzieć. Martwiłem się, że jeśli to zrobię, w jakiś sposób zawiodę Maddy. W końcu napisałem: Maddy i Johnny lecą do Nowego Jorku. W nocy wysłała mi mejla. Co się dzieje, do cholery? Nie dostałem żadnej odpowiedzi, przynajmniej nie od razu. Mogłem tylko wyobrażać sobie najgorsze. Oczywiście zignorowałem prośbę Maddy i wynająłem limuzynę, żeby zawiozła mnie na lotnisko, na spotkanie z nimi. Rzecz jasna zjawiłem się dużo wcześniej, abyśmy się nie rozminęli. Zobaczyłem ich, zanim oni zobaczyli mnie. Maddy wydaje się wymizerowana, ale nadal piękna. Grzywa blond włosów w rdzawym odcieniu okala jej twarz niczym aureola. Johnny wlecze się za nią jak dziewięcioletni uchodźca. - Przesadzasz - mówi Maddy, ściskając mnie. - Mówiłam ci przecież, żebyś nie zawracał sobie głowy. - Wiem, że mówiłaś. Czy kiedykolwiek cię słuchałem? - Patrzę na Johnny’ego. Cześć, tygrysie. Co słychać?

- W porządku, wujku Walcie. Rozmawiałeś z tatusiem?

Maddy rzuca mi dziwne spojrzenie. - Nie, dlaczego? - odpowiadam. Targam mu włosy i dodaję: - Świetnie cię widzieć, stary. Na pewno jesteś zmęczony. Johnny w milczeniu kiwa głową. - Oboje jesteście zmęczeni. Pomogę wam z tymi ciężarami. - Biorę od nich bagaże. Maddy jest zbyt wyczerpana, by protestować, co niewątpliwie robiłaby w innych okolicznościach. - Na zewnątrz czeka samochód. - Super - mówi Johnny na widok limuzyny. Wynająłem wydłużony model. Osobiście uważam je za raczej wulgarne, ale miałem nadzieję na taką reakcję. Johnny wskakuje do środka, siada na kanapie, która biegnie przez całą długość auta, i zaczyna bawić się kieliszkami, karafkami oraz rozmaitymi gałkami i przełącznikami. - Jechałeś kiedyś czymś takim? - pytam.

- Nie - odpowiada. - Boże, po Europie zapomniałam, że w ogóle istnieją samochody tych rozmiarów śmieje się Maddy. - Co za olbrzym. - Wiem. Zupełnie idiotyczne, prawda? - Czuję się jak gwiazda rocka albo królowa balu maturalnego - dodaje, po czym patrzy na mnie z poważną miną. - Dziękuję, Walterze. - Kładzie dłoń na moim kolanie.

- To co, milczymy? - pytam.

Maddy kiwa głową. - Na razie tak, jeśli pozwolisz. Pogadajmy o czymś innym. Co u ciebie? Jakieś nowiny? Posłusznie streszczam jej miastowe ploteczki, starannie omijając te o małżeńskich niesnaskach. Kto poszedł z torbami, kto się upił, kto ujawnił seksualne preferencje, czyje dzieci poszły do Yale, czyje nie. Z kilkoma dzieciakami przeprowadzałem rozmowy kwalifikacyjne i nie wiem, co mnie bardziej zdumiewało - to, jakie młodzi wywarli na mnie wrażenie czy ich ciężka praca. Nie chodziło tylko o szkołę, ale również o prace społeczne, zajęcia teatralne, lekcje gry na skrzypcach, prace w wakacje, sport. Ja w ich wieku nie byłem tak pracowity ani pełen zapału. Mówię Maddy, że jeden z chłopców, z którym się spotkałem, nie dostał się na studia. Skończył dobrą szkołę, miał dobre stopnie i wydawał się całkiem miły w obyciu. Wystawiłem mu pozytywną opinię, ale z jakiegoś powodu biuro rekrutacyjne go odrzuciło. Mówię Maddy o pełnym wściekłości telefonie od jego ojca, naszego dawnego kolegi z klasy, który koniecznie chciał wiedzieć, co się stało i co zamierzam z tym zrobić. Dodaję, że pewnie chętnie przyjęliby chłopaka, gdyby jego ojciec nie był dołączony w pakiecie. - Zawsze był nadętym dupkiem - mówi Maddy i się śmieje, kręcąc głową. Cieszę się, że ją rozbawiłem. Wysiadając z samolotu, miała grobową minę. Dojeżdżamy pod budynek. Mieszkam obok parku, niedaleko Piątej Alei przy Madison, blisko olbrzymiego, dawnego mieszkania rodziców. Nadal strzygę się u tego samego fryzjera, do którego chodziłem w dzieciństwie. Bywam też w tym samym kościele, w którym zostałem ochrzczony i w którym byłem konfirmowany. Jadam w tych samych restauracjach. Geografia dzieciństwa wyznacza moje życie. Na ulicach widzę chłopców z mojej szkoły, w krawatach i marynarkach. Niepokojąco przypominają mnie i moich przyjaciół kilka dekad wcześniej. Nic dziwnego, że nie czuję się dorosły. Jeden z portierów pomaga nam z bagażami. Przedstawiam mu Maddy i Johnny’ego.

- Hectorze, to pani Winslow i jej syn. Zatrzymają się u mnie na kilka dni. Hector wita ich i mówi mi, że wpisze ich do książki. Nadskakuje mi jak może. Warto dawać sute napiwki podczas świąt. Idziemy na górę. Pomagam nieść bagaże Maddy i Johnny’ego do pokoju, w którym wieczorami zazwyczaj czytam albo oglądam telewizję. Sofa jest rozkładana, więc może służyć za dwuosobowe łóżko. Tu mieści się również moja biblioteka. Uwielbiam ten pokój. Książki, głównie historyczne i biografie, zasłaniają ściany w kolorze cynobru. Mam tu publikacje wojskowe, a na półkach ustawiłem miniaturowe malowane modele żołnierzy: mameluków i huzarów. To jedno z moich hobby. Szczególnie upodobałem sobie Grande Armée Napoleona. Nad kominkiem wisi szabla, która podobno należała do Murata i za którą bez wahania zapłaciłem majątek. Jest tu też mała łazienka oraz ścienna szafa, gdzie trzymam rozmaite rupiecie, stare narty, zimowe palta i walizki. Wyrzuciłem stąd mnóstwo starych śmieci, żeby zrobić miejsce na rzeczy Maddy. - Mam nadzieję, że będzie wam tu dobrze - mówię. - Jest znakomicie, Walterze. Dziękuję. - Zostawiam was, żebyście mogli się rozpakować. W łazience są czyste ręczniki. Dajcie znać, jeśli będzie wam czegoś potrzeba.

Tego wieczoru zamawiamy jedzenie do domu. - Zabiłabym za hamburgera - wyznaje Maddy. Po kolacji kładzie Johnny’ego do łóżka i przyłącza się do mnie w salonie, gdzie napaliłem w kominku i otworzyłem butelkę dobrego clareta. Wiem, że nie ma sensu zasypywać jej pytaniami, sama wszystko mi powie. Albo i nie. - Wiesz, tak naprawdę nie byłem całkiem szczery na lotnisku - wyznaję, podając jej kieliszek. - Miałem kontakt z Harrym. Wysłał mi kilka mejli z pytaniem, czy wiem, gdzie jesteś. Nie byłem pewny, co zrobić, więc napisałem, że tak, skontaktowałaś się ze mną, i że

zatrzymacie się dzisiaj u mnie. Ale nie miałem pojęcia, co się dzieje. Mam nadzieję, że nie masz mi tego za złe. Maddy kiwa głową. - Tak, chyba dobrze, że tak zrobiłeś. Rzeczywiście, śpieszyłam się przed wyjazdem. - Takie odniosłem wrażenie. To spontaniczna decyzja z twojej strony? - Można tak to ująć. - Jakieś szczegóły? - Wiedziałam, że nie mogę zostać. - Zagrażało ci bezpośrednie niebezpieczeństwo? Albo Johnny’emu?

- Nie, nie. To nie tak.

Maddy stawia kieliszek na stole. - Harry mnie zdradza, Walterze - oznajmia. - Nabrałam pewnych podejrzeń jakiś miesiąc temu, więc zapytałam go wprost, i przysiągł, że nie ma romansu. Wczoraj odkryłam, że jednak ma, i to od wielu miesięcy. Wiesz, nawet nie chodzi mi o ten cały romans. Nie mogę mu wybaczyć, że mnie okłamał. Musiałam wyjechać. Nie wiem, co bym zrobiła, gdybym nie wyjechała. Siedzimy w milczeniu, wpatrzeni w okno. Powoli próbuję to ogarnąć. Widzę, że Maddy wciąż jest w szoku. Znowu mnie zdumiała - gdybym to ja odkrył, że zdradza mnie osoba, z którą żyję od dwudziestu lat, pewnie przewróciłbym się i leżał jak kupka nieszczęścia na podłodze.

- Wiesz, z kim ma ten romans? - pytam.

- Nie. Sporo wyjeżdżał, głównie do Paryża, ale też do Londynu i Barcelony. Wmawiał mi, że w sprawach zawodowych, że spotyka się z wydawcami, ma odczyty, wywiady. Kilka tygodni temu pewna znajoma z Nowego Jorku napisała mi w mejlu, że widziała go w restauracji w Paryżu w towarzystwie młodej, ciemnowłosej kobiety. Kiedy go o to zapytałam, twierdził, że to ktoś z francuskiego wydawnictwa. Uwierzyłam mu. Nigdy się nie okłamywaliśmy. Tak przynajmniej mi się wydawało. - No to skąd wiesz, że miał romans? Znalazłaś dowody? Opowiada mi o wyciągach z banku, o tym, gdzie był i co kupił. O banalności tego odkrycia, o nieostrożności Harry’ego. Jej oczy zachodzą łzami. - Nie mogłam w to uwierzyć, ale teraz po prostu wiem. Wiem to w głębi serca. - Strasznie mi przykro, ale przecież mówimy o Harrym. Twoim Harrym. Naszym Harrym, na litość boską. To po prostu niemożliwe. Nigdy bym w to nie uwierzył. - Ja też nie. Najwyraźniej oboje się pomyliliśmy - A chcesz się dowiedzieć, kto to jest? Kim jest ta kobieta? - Szczerze mówiąc, mam to gdzieś. Przecież nie o to chodzi. Może zacznę się zastanawiać za tydzień czy dwa. Nie jestem zazdrosna. Jestem zła, zraniona, rozczarowana, zaszokowana i, szczerze mówiąc, potwornie zmęczona.

- No to co zrobisz? - Nie wiem - wzdycha. - Teraz muszę radzić sobie z tym na bieżąco, z dnia na dzień. Najważniejsze, żeby Johnny czuł się jak u siebie. Wprowadzimy się do naszego mieszkania. Krok po kroku. Czy nie masz nic przeciwko temu, żebyśmy do tego czasu mieszkali u ciebie? Tylko do końca miesiąca. - Oczywiście, że nie. Nie musisz pytać, przecież wiesz.

- Wiem. Ale z ciebie jest taki zatwardziały kawaler. Nie przywykłeś do tego, że ludzie plączą ci się pod nogami, zwłaszcza dziewięcioletni chłopcy i przygnębione panie w średnim wieku. - E tam. - Uśmiecham się. - Szczerze mówiąc, całkiem mnie cieszy ta perspektywa. Miło mieć towarzystwo. Ale potem co? Co z Harrym?

- Jeszcze nie wiem. To nadal wielki znak zapytania.

- Porozmawiasz z nim? - Naprawdę nie wiem, co miałabym mu powiedzieć. Maddy niczego nie robi na pół gwizdka, więc pytam: - Myślałaś o rozwodzie?

Maddy sztywnieje. - Nie naciskaj - odpowiada. - Nie wybiegałam myślami w tak odległą przyszłość. Teraz wiem tylko, że nie chcę myśleć ani o tym, ani o nim. - Jasne, ale dasz mi znać, dobrze? Gdybyś potrzebowała dobrego prawnika.

Przewraca oczami. - Daj spokój, Walterze - wzdycha. - Mówię poważnie. Jeśli do tego dojdzie i będziesz kogoś potrzebowała, chętnie cię wesprę, o ile mi pozwolisz. Albo przynajmniej znajdę ci kogoś.

- Dobra, obiecuję.

ROZDZIAŁ PIĄTY Przez następne kilka dni pracuję na ćwierć gwizdka. Wychodzę do biura późnym rankiem i wracam koło pierwszej, żeby spędzić trochę czasu z Maddy i Johnnym. Chodzimy na spacery do Central Parku, gdzie wciąż zalegają płaty śniegu, a większość trawników jest odgrodzona. Wędrujemy po krętych alejkach wśród nagich drzew. Ziemia pod naszymi nogami zaczyna rozmarzać, Johnny wdrapuje się na skałki. Jemy hot dogi i jeździmy na karuzeli. Na murach widzę te same płaskorzeźby obłąkanych klaunów, które przerażały mnie w dzieciństwie. Któregoś wieczoru idziemy obejrzeć przedstawienie na Broadwayu, coś infantylnego i zabawnego. Johnny jest wniebowzięty, a i mnie się podoba. Innego wieczoru robimy sobie miniucztę w Chinatown. Maddy twierdzi, że w Rzymie chińskie jedzenie jest paskudne. Mamy wakacje, prawdziwy świat czeka, kiedy zechcemy doń dołączyć. Siedzę w gabinecie, kiedy sekretarka informuje mnie, że dzwoni Harry. Przypomina, że nie po raz pierwszy. Nie mogę wykręcać się w nieskończoność. - Walt, dzięki Bogu - słyszę. Nie jestem pewien, jak się zachować, buzują we mnie sprzeczne emocje. Nie kontaktowaliśmy się ze sobą od powrotu Maddy. Jestem zły na niego, zły w imieniu Maddy i naszej przyjaźni. Zawiódł nas wszystkich. Niespecjalnie cieszy mnie ta rozmowa i daję mu to odczuć.

- Witaj, Harry. - Co u nich? Jak się miewa Maddy? Jak Johnny? Odchodzę od zmysłów. - Mają się tak, jak można się spodziewać w zaistniałych okolicznościach odpowiadam chłodno. To, po czyjej stronie stanę, nigdy nie ulegało wątpliwości.

Harry nie reaguje na mój przytyk. - Walt, przekonaj Maddy, żeby odbierała moje telefony. Muszę z nią porozmawiać. Dzwoniłem chyba ze sto razy. - Nie mogę jej do niczego zmusić. Porozmawia z tobą, kiedy zechce. - Przylatuję do Nowego Jorku.

- Kiedy? - Jutro. Powiedz jej, że bardzo chcę się z nią zobaczyć i że ją kocham. - Przekażę jej, ale nie jestem pewien, co to da. Słyszę jego westchnienie. - Dzięki, Walterze. - Nie ma za co. - Odkładam słuchawkę. Gdybym nie był na niego taki wściekły, czułbym się jak ostatni skurwiel. KIEDY MADDY mieszka u mnie, snuję rodzinne fantazje. A gdyby to wszystko było moje? Gdyby Maddy była moją żoną, a Johnny moim synem? Życie potoczyłoby się zupełnie inaczej. Kiedy wychodzimy na ulicę, trzymając Johnny’ego za ręce, wyglądamy jak rodzina. Każdego ranka budzę się wcześniej, żeby zrobić gofry dla Johnny’ego. Przepada za nimi. Jutro Harry przyjdzie do mojego biura. Ubłagał mnie o spotkanie. Maddy przez ten cały czas nie wymieniła nawet jego imienia. - Chcesz o tym porozmawiać? - pytam ją po kolacji. Nasz nowy zwyczaj to coś zjeść, poczytać Johnny’emu przed spaniem, a potem wypić

kieliszek wina w moim salonie. Tego pokoju najbardziej nie lubię i rzadko tu siedzę, wolę bibliotekę. Wciąż są tu rzeczy z mieszkania rodziców - sofy i krzesła obite łososiowym jedwabiem, staroświeckie stoliczki, angielskie pejzaże, dywany i lampy. Naturalnie, to pomieszczenie jest o wiele mniejsze od ich salonu, więc upchnąłem, co się dało, a reszta trafiła do magazynu. Maddy wróciła do palenia. Wcale się nie dziwię, czasami nawet się do niej dołączam. - Tak naprawdę to nie - odpowiada. - Ale chyba powinnam podziękować ci za to, że gotów jesteś się z nim spotkać. Na pewno to dla niego jakaś pociecha, jednak ja nie chcę ani go widzieć, ani z nim rozmawiać. - Rozumiem. Co mam mu powiedzieć? - Właśnie to. Że jestem w szoku i jeszcze nie zdecydowałam, co zrobię. Muszę się zastanowić, co będzie najlepsze dla Johnny’ego i dla mnie. - Doskonale. - Milknę na chwilę. - Mogę go zapytać o jedno?

- O co? - Może przemawia przeze mnie prawnik, ale w tym kraju zakładamy, że ludzie są niewinni, dopóki nie udowodni się im winy. Maddy patrzy na mnie zmrużonymi oczami. - O co ci chodzi? Widziałam przecież te wyciągi bankowe. Jakich jeszcze chcesz dowodów? Unoszę w górę ręce. - Zgadzam się, to obciążające, ale to nie są niezbite dowody. Proponuję, żeby zapytać go wprost, czy miał romans.

- Po co? Przecież wiem. - Myślisz, że wiesz, ale jeżeli się mylisz? Jeśli istnieje bardzo proste wytłumaczenie i to wszystko jest jednym wielkim nieporozumieniem? - To niemożliwe. - Nieprawda. Nic nie jest niemożliwe, dopóki nie zyskasz stuprocentowej pewności. Maddy siedzi cicho, trawiąc moje słowa. - Tysiące razy zadawałam sobie to samo pytanie - mówi. - A jeżeli po prostu okropnie przesadziłam? Za każdym razem jednak odpowiedź jest taka sama. Nie umiem ci powiedzieć, skąd wiem, po prostu wiem, choć bardzo, bardzo chciałabym się mylić. - Ja również bym tego chciał. - Co właściwie miałoby go powstrzymać od kłamstwa? Mnie skłamał, może skłamać i tobie. - Nie wiem, może nic. Nie zapominaj jednak, że ja nie wiem, czy ci skłamał. Potrzebuję przyznania się do winy. Ewentualnie muszę w inny sposób udowodnić jego winę lub jej brak. Kiwa głową. - Czyli w porządku? - upewniam się. - Mogę go zapytać, choćby po to, by uspokoić moją prawniczą duszę? - Dobrze, jak sobie chcesz. - Maddy gasi papierosa w pełnej popielniczce. - Idę spać. Wstaje i pochyla się nade mną, by złożyć siostrzany pocałunek na moim policzku. Jej oddech mocno pachnie tytoniem.

- Wiem, że chcesz dla nas jak najlepiej, Walterze. Pytaj go, o co chcesz. Jeśli powie coś, co twoim zdaniem powinnam usłyszeć, powtórzysz mi to, wiem. Dziękuję, że się z nim spotkasz. Naprawdę nie jestem pewna, czy ja bym zdołała. GDYBY TO ZALEŻAŁO ode mnie, zmusiłbym Harry’ego, by przeszedł z Rzymu do Nowego Jorku na krwawiących kolanach, jak meksykański pielgrzym, i przez całą drogę modlił się o wybaczenie. Nawet to by nie wystarczyło, ale od czegoś trzeba zacząć. Wiem, że to brzmi okrutnie, ale wcale nie jest takie głupie. Miał opiekować się Maddy, a ją zawiódł. Teraz to moje zadanie, odpowiedzialność przeszła na mnie. Jakaś część mnie chce rąbnąć go w nos. Chyba nie muszę mówić, że tym razem nie pojechałem na lotnisko, by go powitać. Chciał przyjść do mojego mieszkania, ale oznajmiłem, że najlepiej będzie, jeśli spotkamy się w biurze. Na wypadek gdyby zapragnął użyć przeciwko mnie uroku osobistego, a potencjalnie i pięści, potrzebowałem ochrony, którą zapewniały mi godność mojego stanowiska i prawnicze akcesoria, czyli imponujące biurko, półki uginające się pod ciężarem prawniczych ksiąg, idiotyczne dzieła sztuki współczesnej na korytarzu, porywający widok na centrum miasta i recepcjonistka o usztywnionej lakierem fryzurze. Moja sekretarka Marybeth, budząca respekt istota, którą konsekwentnie trzymam na dystans, jest tak spragniona uwagi, że niczym wygłodniały lew bez trudu rozprawia się z klientami. Marybeth informuje mnie o przyjściu Harry’ego. Zjawił się na czas, ale mówię jej, żeby poczekał. Nie mam nic specjalnie pilnego do roboty, jednak chcę, aby wił się jak piskorz pod drapieżnym spojrzeniem Marybeth. Kwadrans później proszę, by go wprowadziła. Na jego widok doznaję szoku. Harry wydaje się zabiedzony, całkiem jakby nie spał i nie mył się od wielu dni. Ma pogniecione ubranie, a jego wrodzoną beztroskę zastąpiła ociężałość, której dotąd nigdy u niego nie widziałem. - Dziękuję, że zechciałeś się ze mną spotkać, Walt. Przyjechałem prosto z lotniska. Nie odpowiadam, kręcę się tylko lekko na krześle i łączę palce dłoni. Nie wstaję, żeby uścisnąć jego wyciągniętą rękę.

Opuszcza ją i patrzy na mnie nieufnie, świadomy mojej wrogości, ale i tego, że poza mną nikt nie chce z nim rozmawiać. Musi się podporządkować. Wskazuję mu krzesło i Harry posłusznie siada. - Co u niej, Walt? Jak się miewa Johnny? Nie mam zamiaru wymieniać z nim uprzejmości. Unoszę brwi i spokojnie przechodzę do ataku. - Czy zrobiłeś to, co Maddy myśli, że zrobiłeś? Miałeś romans?

Harry nie patrzy na mnie. - Tak - przyznaje z wysiłkiem. Zwiesza wielką głowę. Wykorzystuję tę okazję. Wiem, że to z mojej strony zwyczajne tchórzostwo, ale nie mogę się powstrzymać. - I powiedziałeś to Maddy?

- Nie.

- Rozumiem. - Nie miałem szansy, nie chce ze mną rozmawiać. - Nie chce z tobą rozmawiać - powtarzam. - Ale ja muszę z nią porozmawiać. - Po co? W jakim celu? Przykro mi, Harry, ale nie bardzo wiem, co by to miało dać. Właśnie przyznałeś przede mną, że rzeczywiście miałeś romans. Maddy mówiła, że zapytała cię o to wprost miesiąc temu, a ty zaprzeczyłeś. Skłamałeś jej prosto w oczy. Znasz ją przecież, jest bardzo inteligentna i niezwykle spostrzegawcza. Pewnie by ci wybaczyła,

gdybyś powiedział prawdę - wtedy. Wiesz, jak ważna jest dla niej uczciwość i jak bardzo Maddy nienawidzi kłamstwa. Kto jak kto, ale ty powinieneś to już wiedzieć. Patrzę, jak moje słowa przeszywają go na wskroś. Wstyd się przyznać, ale na to właśnie liczyłem. - Tak, tak, wiem. Ale na litość boską, przecież to moja żona, a Johnny to mój syn. Kocham ją i jego też. Kocham ich. - Może trzeba było o tym pomyśleć, zanim uwikłałeś się w romans - pozwalam sobie. - A jeśli można spytać, z kim? - Celowo zawieszam głos. Harry nie odpowiada i umyka wzrokiem, a ja nie naciskam. Bez wątpienia z jakąś Francuzką. Jeśli Maddy będzie chciała, dowiem się później, mamy tutaj ludzi, którzy rozwiązują tego typu sprawy. Teraz to nieistotne.

Patrzy na mnie, przeszywa mnie spojrzeniem. - Muszę porozmawiać z Maddy, Walterze - mówi cicho. - Jeśli nie skończysz z tym całym pieprzeniem, pójdę prosto do twojego mieszkania.

W odpowiedzi wzdycham cierpliwie. - Posłuchaj, Harry, zdaję sobie sprawę, że wiesz, gdzie mieszkam. Ale dlaczego spotkałeś się ze mną zamiast z nią? Gdyby chciała cię widzieć, to rozmawiałbyś tu z nią, a nie ze mną. Fakty są takie, że ona nie ma ochoty na ciebie patrzeć. - Nie wierzę ci. - Szczerze mówiąc, gówno mnie obchodzi, w co wierzysz - oznajmiam najspokojniej, jak potrafię. - Poprosiła mnie o pośrednictwo, oczywiście nieoficjalnie. Nie zajmuję się sprawami rozwodowymi, ale jestem jej prawnikiem, o czym dobrze wiesz, a także jej przyjacielem.

- Rozwodowymi? Maddy myśli o rozwodzie? - Tak naprawdę nie wiem, ale tego bym nie wykluczał. - Co masz na myśli? - Mam na myśli to, że spieprzyłeś sprawę. Na całej linii. - Wiem to, Walt, i dlatego tu jestem. Co mogę zrobić? Muszę ją zobaczyć, muszę z nią porozmawiać. - Kręcimy się w kółko. Przyznajesz, że miałeś romans, czyli skłamałeś Maddy. A zatem złamałeś małżeńską przysięgę, a co najważniejsze, nadużyłeś jej zaufania i złamałeś jej serce. Allegans suam turpitudinem non est audiendus - dodaję raczej pompatycznie.

- Co? - Tłumaczenie brzmi: „Ten, który przyznaje się do własnej niesławy, nie jest godzien wysłuchania”. - Wiem, że trochę przesadzam, ale znowu nie mogę sobie darować. Patrzy na mnie z niepokojem i jednocześnie z pogardą. - Chcesz powiedzieć, że nie mam prawa porozmawiać z własną żoną? Widzę, jak jego mięśnie napinają się pod marynarką. Zaciska dłonie w pięści. Wiem, o czym myśli. - Tego nie powiedziałem. Harry nagle zrywa się z krzesła. - To jakieś szaleństwo - mamrocze. Nie ruszam się. Wiem, że marzy o tym, aby mnie uderzyć, i dlatego postanawiam

oczyścić atmosferę. - Tu nie chodzi o szaleństwo czy jego brak. Posłuchaj, ten obrót spraw najbardziej unieszczęśliwia właśnie mnie - mówię nie do końca szczerze. - Ostatnie, czego pragnąłem, to abyście znaleźli się w takiej sytuacji, ale się znaleźliście. I nie zapominaj, do cholery, że to wszystko twoja wina. Więc jeżeli w ogóle mamy mówić o szaleństwie, to pozwól, że ci przypomnę, że z mojego niefachowego punktu widzenia to, co zrobiłeś, było szaleństwem. Znowu siada, pokonany. Nie chce dłużej walczyć. - Wiem. - Po pewnym czasie podnosi głowę i pyta: - Co twoim zdaniem powinienem zrobić? Czuję się rozdarty. Mógłbym mu coś poradzić, nawet go pocieszyć.

Albo nie. - Przykro mi, ale nie wiem. Mogę tylko powiedzieć, że jeśli Maddy zmieni zdanie, na pewno da ci znać.

Harry przyjmuje ten cios. - A Johnny? Nie mam prawa go zobaczyć? - To też nie zależy ode mnie. Harry się nie rusza, jego wielkie dłonie zwisają między kolanami. - O mój Boże - szepcze. - Posłuchaj, Harry, chciałbym być bardziej pomocny, ale mam następne spotkanie kłamię.

Patrzy na mnie zdezorientowany.

- No tak, oczywiście. - Wstaje i wyciąga rękę, a ja odruchowo ją ściskam. - Dzięki, że się ze mną spotkałeś, naprawdę to doceniam. Mogę sobie wyobrazić, jakie to dla ciebie trudne. - Nie ma za co - odpowiadam z uśmiechem. - Żałuję tylko, że nie mogę bardziej pomóc. - Ale powiesz Maddy, że byłem u ciebie, prawda? Powiesz jej, że chcę się z nią spotkać? - Oczywiście. Odwraca się, aby wyjść. - Jeszcze jedno, Harry - mówię. - Jeśli Maddy albo ja będziemy chcieli się z tobą skontaktować, gdzie cię szukać? - Nie wiem, Walterze. - Uśmiecha się półgębkiem. - Nie wybiegałem tak daleko w przyszłość. Chyba liczyłem na to, że będę razem z Maddy i Johnnym, ale teraz sam nie wiem. Skontaktuję się z tobą, dobrze? Gdy wychodzi, patrzę na jego szerokie plecy. Zawsze mu strasznie zazdrościłem. Już nie zazdroszczę.

ROZDZIAŁ SZÓSTY Tego wieczoru również czekam, aż po kolacji otworzymy drugą butelkę, zmyjemy naczynia, posprzątamy. Pytam Maddy, czy chce coś wiedzieć o moim spotkaniu z Harrym. Chyba tak się czuje lekarz, kiedy musi przekazać złe wieści pacjentowi. Ta plamka na rentgenie to właśnie to, czego się obawialiśmy. Mamy takie a takie opcje, żadna z nich nie jest szczególnie obiecująca. Pacjent też nie chce znać prawdy. Te słowa zmienią jego życie na zawsze, spowodują nieodwracalną szkodę, rozdzielą rodziny. Nie tego chcieli, nie oni są odpowiedzialni. Zdradziło ich to, na czym zawsze polegali. Wcześniej były chwile nadziei, że mimo tego, czego w duchu tak bardzo się obawiali, wszystko okaże się jedną wielką pomyłką, ludzkim błędem. Wstępne testy okazały się błędne, i badanemu się udało. Trzeba niewiarygodnej odwagi, by wysłuchać, nie zatkać sobie uszu, nie zacząć krzyczeć, mimo wszystko pogodzić się z rzeczywistością i działać. - Bardzo mi przykro - dodaję po potwierdzeniu jej najgorszych obaw. Maddy opiera łokcie na kolanach. Patrzy gdzieś w dal, jakby wiadomość o winie Harry’ego dotyczyła innych ludzi, jakbyśmy rozmawiali o obcych, których życie legło w gruzach. - Dziękuję, Walterze - mówi w końcu. - To chyba nie pozostawia żadnych wątpliwości. - Zapala następnego papierosa. - Chciałabym, żebyś oddał mi przysługę.

- Co tylko zechcesz. - Czy możesz przekazać Harry’emu, że doceniam jego szczerość wobec ciebie? Jestem pewna, że to nie było łatwe.

- Naturalnie. - Ale i to, że nadal nie chcę z nim rozmawiać. Kiwam głową.

- Nie możesz do końca życia go unikać - mówię. - A Johnny? Ciągle pyta o ojca. - Wiem - wzdycha Maddy. - Jeszcze kilka dni. Tylko o to proszę. MIMO MOICH WYSIŁKÓW, by zatrzymać ich u mnie, na początku miesiąca Maddy i Johnny przenoszą się do swojego mieszkania. Jest zimno i mokro po deszczu. Decyzja pewnie jest słuszna, ale bez nich czuję się okropnie samotny. W wieczór powrotu wymuszam na Maddy zaproszenie. Wiem, że mnie potrzebuje. Dziwnie się tam czuję. Mieszkanie zajmuje dwa dolne piętra starej kamienicy. Mają ogród, który pod wieloma względami zawsze robił na mnie wrażenie cudownego luksusu, ale pamiętam, że Harry na niego utyskiwał. Przenieśli się tutaj wkrótce po narodzinach Johnny’ego i ogród był w opłakanym stanie. Maddy kazała go zaprojektować, wstawiła żeliwne meble i stół, a także małpi gaj i piaskownicę dla Johnny’ego. - Najgorszy pomysł, jaki nam przyszedł do głowy - burczał Harry. - Zaproszenie dla wszystkich kotów w sąsiedztwie. Powinienem tam przyczepić tablicę z napisem „Witajcie w bajecznej kociej toalecie Winslowów” i zbierać od właścicieli kotów po dwadzieścia pięć centów za każde użycie. W końcu piaskownica została przykryta deskami. Poza tym pamiętam tu wiele przyjemnych wieczorów przy drinku i stekach smażonych przez Maddy na grillu. Mieli nawet lampę grzewczą, dzięki której mogliśmy przesiadywać na świeżym powietrzu przez cały czas, z wyjątkiem najzimniejszych wieczorów. Czasami byliśmy tylko we trójkę, czasem przychodzili też przyjaciele Harry’ego, głównie pisarze. Harry uwielbiał przyjęcia. Dom jest skromny, to klasyczna nowojorska kamienica z rdzawobrązowego piaskowca. Do środka wchodzi się przez mały ganek za niedużym dziedzińcem. Z prawej strony drzwi frontowych znajduje się niewielki taras, gdzie Johnny zwykle jadał kolacje. Dalej jest długa, otwarta kuchnia połączona z jadalnią, gdzie stoi wspaniały komplet krzeseł w stylu królowej Anny i ciężki stół z nogami w formie łap spoczywających na kulach, który

Maddy odziedziczyła po babce. Kilka schodków w dół prowadzi do obniżonego, również otwartego salonu. Pod ścianą z lewej strony stoi ogromny i bardzo piękny parawan z epoki Edo, przedstawiający scenę z Opowieści o Gendzi. Maddy kupiła go, gdy Harry stacjonował w Japonii. Za panoramicznym oknem w salonie roztacza się widok na ogród. Efekt przyjemnie zaskakuje z powodu lekkości i nowoczesności. Pewnego wieczoru, w trakcie szczególnie hucznego przyjęcia, pewien zupełnie pijany aktor, znajomy Maddy i Harry’ego, władował się w to okno, złamał sobie nos i, jak twierdził, stracił przez to główną rolę w filmie. Nie uwierzyłbym, gdybym nie widział tego wypadku na własne oczy. Facet upierał się, że nie zorientował się, że to okno, a Harry podkpiwał, że przez własną próżność aktor nie mógł oderwać wzroku od swojego odbicia. Na górze jest ich sypialnia z widokiem na ulicę, dwa pokoje z tyłu wychodzą na ogród. Jeden należy do Johnny’ego, w drugim mieści się gabinet Harry’ego. Do niewykończonej piwnicy z bojlerem wstawili stół do ping-ponga, pralkę, suszarkę i regały z książkami. Zastanawiam się, jak Maddy czuje się w tym mieszkaniu, pełnym ubrań, fotografii i książek Harry’ego. Co myśli na widok jego ulubionego kubka. Powrót do domu na Long Island to jedno, gdyż wybudowała go jej rodzina. Nikt inny nigdy tam nie mieszkał, nawet tamtejsze duchy należą do niej. Tu jednak, w mieście, dom był zarówno jej, jak i Harry’ego. Wystarczy usunąć jedność z równania, a suma przestanie się zgadzać. Harry, Harry, Harry. Nawet teraz nie mogę przestać go wspominać. Swoją obecnością wypełniał wszystko. - Cześć, Walterze. Wejdź. - Maddy wpuszcza mnie do środka. Wydaje się zmęczona. Wieszam mokry płaszcz na wieszaku. W domu panuje dziwna cisza, jak w kościele w poniedziałkowy poranek. Coś się zmieniło i nie chodzi o nieobecność Harry’ego. Nie wiem co, dopóki Maddy nie oznajmia nagle:

- Nie gniewaj się, ale nic nie ugotowałam. Nie mam siły. - Nie przejmuj się, zaraz coś zamówię. Właśnie wtedy doznaję olśnienia. Nie czuję zapachu jedzenia, nikt nie krząta się w kuchni. Wizyta w domu Maddy zawsze pobudzała zmysły, z rozmaitych rondli unosiły się wonie, które uwodziły zaproszonego szczęściarza. Maddy krzątała się przy kuchence, trajkocząc podczas krojenia marchewek albo redukowania sosów. Odkąd jednak dowiedziała się o zdradzie Harry’ego, nawet nie zaparzyła kawy. Zerkam do kuchni - przypomina smutnego psa, który czeka na powrót pana. - Cześć, wujku Walcie - mówi Johnny, pędząc po schodach. Jest tuż po kąpieli, w piżamie. Za nim drepcze jego stara niańka. - Pamiętasz Glorię, prawda, Walterze? - Oczywiście. - Wymieniam uścisk dłoni z Gwatemalką, która opiekuje się Johnnym niemal od niemowlęctwa. - Señor Walter - mówi Gloria z uśmiechem. Jej angielski nie jest najlepszy, ale Maddy mówi płynnie po hiszpańsku. Ja znam tylko francuski, a to dzięki temu, że przez kilka lat w dzieciństwie miałem guwernantkę z Francji. W rezultacie moje kontakty z Glorią ograniczają się niemal wyłącznie do uśmiechów i kiwania sobie głowami. - Mam dla ciebie wielką niespodziankę - oznajmiam Johnny’emu.

- Co? Wyciągam dwa bilety na przyszłotygodniowy mecz Rangersów. - Ty i ja, stary. Od piątku za tydzień. Centralne lodowisko. Rangersi grają

z Pingwinami - mówię. Bierze ode mnie bilety i patrzy na nie. Na jego twarzy maluje się zawód. - Super, wujku Walcie. - Dzieci to beznadziejni kłamcy. - Co się mówi? - przypomina mu matka. - Dziękuję, wujku Walcie. - Ściska mnie bez przekonania i patrzy na Maddy. - Mogę iść do łóżka? - Oczywiście, kochanie - odpowiada Maddy. - Zaraz przyjdę.

Gloria idzie za Johnnym po schodach. - To było głupie z mojej strony - mówię. - Nie, chciałeś dobrze. - Po prostu pamiętam, że Harry zabierał Johnny’ego na mecze Rangersów. Myślałem, że sprawię mu uciechę. - Nie jesteś Harrym, Walterze. - To nie miało zabrzmieć okrutnie, ale i tak boli. Podchodzę do baru i nalewam sobie dużą whisky. - Wiem i wcale nie próbuję nim być - odpowiadam. - Po prostu chcę, żeby się uśmiechnął. W końcu to mój chrześniak. - Rozumiem. Szkoda tylko, że nie uzgodniłeś tego najpierw ze mną. - Tęskni za ojcem. Maddy kiwa głową.

- Oczywiście, że tak. Rozmawiałeś z nim? - Dzwoni do mnie codziennie - mówię, po czym dodaję: - Może niech on zabierze Johnny’ego na mecz w przyszłym tygodniu, co? Na litość boską, hokej ani trochę mnie nie interesuje, a oni obaj się ucieszą. - Daj mi się zastanowić. Tego dnia znowu rozmawiałem z Harrym. Rozpaczliwie chciał wiedzieć, co myśli Maddy, i spytać, kiedy będzie mógł spotkać się z nią i Johnnym. Jak zwykle zwlekałem, starałem się unikać odpowiedzi na jego najbardziej palące pytania i robiłem, co mogłem, żeby jednocześnie był dobrze poinformowany i wytrącony z równowagi. - Kiedy będę mógł ją zobaczyć? - Mam nadzieję, że już wkrótce. Chyba zdaje sobie sprawę, że musi z tobą pogadać. - Bogu dzięki.

- Nie jestem wcale pewien, czy to takie dobre. To znaczy dla ciebie. - Wszystko mi jedno, wariuję tutaj. Powiedz jej, proszę, jak bardzo jest mi przykro i jak okropnie się czuję. - Powiedziałem. Wątpię, żeby to coś dało.

Cisza.

- Wiem. - Przy okazji, znalazłeś jakieś lokum? - Zatrzymałem się u Neda i Cissy, ale w każdym momencie możesz mnie złapać na

komórkę. - Bardzo dobrze. Mam nadzieję, że następnym razem będę miał dla ciebie lepsze informacje. - Dzięki, Walt. Dobry z ciebie przyjaciel. To prawda, jestem dobrym przyjacielem. Ironia polega jednak na tym, że przyjaźnię się z Maddy, nie z Harrym. Niczym przebrzmiałe bożyszcze z dawnych lat, gdziekolwiek słyszy oklaski, Harry zawsze zakłada, że są dla niego. TYDZIEŃ PÓŹNIEJ, nad piwem i sushi na wynos Maddy oznajmia:

- Chyba jestem gotowa. - A na co dokładnie?

- Na spotkanie z Harrym. - To wiem. Jesteś gotowa, żeby co zrobić? - Tego nie jestem pewna - wzdycha. - Łatwo byłoby rzucić to wszystko w diabły, prawda? I częściowo tego właśnie chcę, tak jak dziecko, które nic nie poradzi na to, że musi kopnąć budowany godzinami zamek z piasku. - A ta druga część? - A ta druga część uświadamia sobie, że to nie jest zamek z piasku. - Rozumiem. Więc jak chcesz to zrobić? Mogę w czymś pomóc? - Tak, możesz. Sporo nad tym myślałam. Tutaj nie chcę go widzieć i nie spotkam się z nim w restauracji.

- No to gdzie? - Na neutralnym gruncie, ale prywatnie. Dlatego liczyłam na to, że pozwolisz mi wykorzystać jedną z sal konferencyjnych w swoim biurze. - Naturalnie. Kiedy chcesz się spotkać? - Nie ma sensu tego dłużej odkładać. Proszę, zadzwoń do niego dziś wieczorem i powiedz mu, żeby przyszedł jutro. - O której? - Najlepiej rano. Uda ci się zorganizować salę na dziesiątą? - Tak. - Kiwam głową. - Chcesz, żebym też tam był? - Nie. Muszę zmierzyć się z tym sama. - W porządku. W każdym razie będę w pobliżu, gdybyś zmieniła zdanie. Następnego ranka zjawiam się w pracy wcześniej i przygotowuję wszystko do ich spotkania. Kiedy zadzwoniłem do Harry’ego po kolacji, ulżyło mu, że Maddy w końcu zechce się z nim zobaczyć. - Jaka się wydaje? - zapytał. - Mam szansę? - Uczciwie nie wiem - przyznałem. - Zaryzykuję. Zjawia się kilka minut wcześniej i tym razem nie każę mu czekać. Wygląda lepiej niż ostatnio, podciął włosy, ma wyprasowany garnitur i wypastowane buty. Całkiem jakby przyszedł tu na rozmowę o pracę. Uśmiecha się szeroko i mocno ściska mi dłoń, ale i tak widać po nim zdenerwowanie.

- Gdzie ona jest? - pyta. - Chodź za mną. - W milczeniu prowadzę go do sali konferencyjnej. Mamy wiele takich sal. Niektóre są większe, inne bardziej kameralne. Wybrałem właśnie jedną z tych niedużych. Urządzono ją w oficjalnym stylu, są tu angielskie meble i obrazy na ścianach - głównie z końmi. Na podłodze leży orientalny dywan. Często odczytujemy tutaj testamenty. Opuściłem rolety, żeby do sali nie wpadały promienie porannego słońca. - Poczekaj chwilę - mówię po wejściu. Punktualnie o dziesiątej wracam z Maddy. Ubrana jest w kostium z czerwonej wełny. To stary chanel, wkłada go co roku na lunch z zarządcą funduszu powierniczego. Nie jest umalowana, włosy zaczesała do tyłu. Wygląda pięknie, lecz surowo.

Na jej widok Harry wstaje.

- Maddy! - wykrzykuje i z przyzwyczajenia rusza w jej kierunku, ale zamiera, gdy uświadamia sobie, że ona nie życzy sobie uścisków. Po raz pierwszy będąc w pomieszczeniu z obojgiem, zauważam, że nie ciągnie ich ku sobie. Maddy nawet nie patrzy na Harry’ego, tylko siada po drugiej stronie stołu. - Dziękuję, Walterze - mówi. - Jeśli będę czegoś potrzebowała, to cię zawołam. - Nie musisz się śpieszyć. - Zamykam za sobą drzwi. Niespełna pół godziny później odzywa się mój telefon. - Skończyliśmy - oznajmia Maddy. Śpieszę tam, usiłując zachować resztki godności, i niemal wpadam na dwóch

młodszych partnerów. Pukam i wchodzę. Harry jest popielaty. - Dziękuję, Walterze - powtarza Maddy. Nie wstaje, kiedy Harry z trudem podnosi się z krzesła. Kładę dłoń na jego plecach i go prowadzę. W recepcji Harry mówi: - Naprawdę wdepnąłem w gówno, prawda, Walt? Nie odpowiadam, ale kiwam głową. Niby co mam zrobić? Wiem, że jest winny, ale i tak mi go szkoda. - Poprosiła o separację. Unoszę brwi. - Przykro mi - mówię. - Jesteś zaskoczony? - Nie. - Kręci głową. - Chyba nie. Wiedziałeś? - Nie. Nic mi nie mówi. - No jasne - wzdycha Harry ze smutkiem. - Byłem z nią przez dwadzieścia lat, a nadal jest dla mnie zagadką. - Cóż, sam okazałeś się dość tajemniczy. Rozumie przytyk i uśmiecha się ze wstydem. - Rzeczywiście - przyznaje.

- Jakie masz plany? - Szczerze? Nie wiem. Nie mogę wrócić do Rzymu, nawet gdybym chciał, a nie chcę.

Maddy i Johnny są w Nowym Jorku, więc muszę być blisko nich, nawet jeśli Maddy mnie nie chce. Chyba dalej będę zalegał u Neda i Cissy, a potem znajdę sobie jakieś mieszkanie. Muszę przecież skończyć książkę. - No właśnie, powodzenia. - Dzięki. Będę w kontakcie. Maddy wspominała coś o meczu hokeja w piątek. Jak rozumiem, powinienem za to podziękować tobie. To bardzo miło z twojej strony, poważnie. Wiesz przecież, jak Johnny i ja lubimy chodzić na mecze Rangersów. - Naprawdę nie ma za co. - Powiedziała, że powinienem ustalić wszystko z tobą, o ile nie masz nic przeciwko temu. - Naturalnie, że nie. Ściskamy sobie dłonie. Teraz mogę sobie pozwolić na wspaniałomyślność. Patrzę, jak wychodzi przez ciężkie, szklane drzwi, kieruje się do windy, po czym znika z pożegnalnym machnięciem ręki. Jego głowa, wielka jak u lwa, wyróżnia się wśród ubranych na ciemno prawników i klientów kręcących się po biurze. Potem śpieszę z powrotem do sali konferencyjnej, gdzie czeka Maddy. - Harry mi powiedział. Maddy kiwa głową. - To jedyne sensowne rozwiązanie - mówi. - Ale nie poprosiłaś o rozwód? - Nie, jeszcze nie. Separacja da nam obojgu czas, żeby spojrzeć na tę sprawę z dystansem.

- Jak to przyjął? - Całkiem dobrze - wzdycha. - Płakał i powtarzał, że bardzo mu przykro, mówił jak mnie kocha i prosił o jeszcze jedną szansę. Powiedziałam, że chybabym nie mogła. Wyjaśniłam dlaczego, a on słuchał. Zapewniłam go, że może widywać Johnny’ego, ale chcę, aby załatwiał wszystko za twoim pośrednictwem. Nie masz nic przeciwko temu, prawda? - Harry mi o tym wspomniał. Oczywiście, że nie mam. - Dziwnie się poczułam na jego widok, wiesz? Całkiem jakbym spotkała zupełnie obcą osobę. Kogoś, kogo w ogóle nie znam, a nie mężczyznę, z którym spędziłam pół życia. - Nie jestem w stanie sobie tego wyobrazić. - Ja też nie byłam. Widziałam tylko jedno wielkie kłamstwo. Nie dostrzegałam ani rąk, ani oczu, ani włosów. Tylko kłamstwo. Szczerze mówiąc, brzydził mnie, ledwie mogłam na niego patrzeć.

Siadam obok niej. - Maddy, jak dużo wiesz o prawie rozwodowym w stanie Nowy Jork? - Czytałam trochę w necie. Wiem, że oboje potrzebujemy prawnika, który przygotuje dokumenty i przedstawi je w sądzie. Pod koniec roku każde z nas może wystąpić o rozwód bez orzeczenia o winie, jeśli nadal będziemy chcieli. - Mniej więcej tak to właśnie jest, ale tylko pod warunkiem, że wystąpicie o oficjalną separację. Chcesz, żebym się tym zajął? - Tak. Będziesz mnie reprezentował? - Wiesz, że będę, chociaż to nie moja działka. Wszystko zależy od tego, jak bardzo zawikłana okaże się ta sprawa. Jeżeli będą problemy w kwestii utrzymania, praw do

odwiedzin dziecka, podziału majątku i tak dalej, wszystko może się pokomplikować. - Rozumiem. Nie zamierzam zabraniać Harry’emu widywać się z Johnnym. To by ich zniszczyło. A co do kwestii własności i utrzymania, rozmawiałam o tym z Harrym. Nic od niego nie chcę, mam własne pieniądze. - No dobrze, ale co z nieruchomościami? - Tym zajmiemy się później. Harry twierdzi, że zgodzi się na wszystko, o co poproszę. - Jestem pewien, że tak powiedział, jednak to typowe. Na początku ludzie są bardzo ulegli, licząc na to, że druga strona zmieni zdanie, z czasem jednak ich podejście staje się inne. Mogą się zezłościć i robić kłopoty. Dlatego właśnie lepiej, żeby prawnicy przygotowali wszystko z góry, na wypadek ewentualnych nieprzyjemności. Maddy na chwilę zamyka oczy. - Dobrze, Walterze. Rób, co musisz. Teraz ja kiwam głową.

- I co dalej? - pytam. - Dalej? Teraz pójdę do domu i spróbuję się zastanowić, co zrobić z resztą życia. Siedziałam wczoraj w nocy po twoim wyjściu i myślałam o tym, że poza tobą nie mam właściwie żadnych własnych przyjaciół. Niemal wszyscy moi znajomi to ludzie poznani dzięki Harry’emu. Przez to czuję się strasznie samotna i smutna. - Znajdziesz sobie nowych przyjaciół. - Nie o to chodzi. Rzecz w tym, że tak wielka część mojego życia była związana z jego życiem, że w zasadzie nie miałam swojego. - Ostre słowa.

- Tak? Sama nie wiem. Moim zdaniem tak właśnie jest. - Maddy wstaje. - Jeszcze raz dziękuję, Walterze. Wiem, że nie muszę mówić, jak bardzo jestem ci wdzięczna za to i za wszystko inne. Nie dałabym sobie rady bez ciebie. Ściska mnie, zanim zdążę coś powiedzieć. Czuję jej policzek przy swoim i miodowy zapach jej włosów. - Chcesz, żebym dzisiaj wpadł? - pytam. Uśmiecha się i kładzie mi rękę na ramieniu. - Nie, lepiej nie. Muszę zacząć przyzwyczajać się do tego, że mieszkam sama. Nie mogę przez cały czas na tobie polegać. - Rozumiem. Zresztą w klubie jest wykład o sztuce bizantyjskiej, na który planowałem iść - kłamię. - No właśnie. Cóż, muszę stąd wyjść. Umrę, jeśli zaraz nie zapalę. Znowu wcielam się w rolę osoby towarzyszącej i odprowadzam ją do windy. - Zadzwonię do ciebie jutro - mówię, kiedy obejmujemy się na pożegnanie. Drzwi się zamykają, a Maddy znika, jak zawsze zabierając ze sobą kawałek mojego serca.

ROZDZIAŁ SIÓDMY Ty pierdolony dupku. - Przestań, Cissy. Daj mu spokój, miał kiepski dzień. - On miał kiepski dzień? A jaki dzień miała Maddy? Jaki miesiąc? Pomyślałeś kiedyś o tym? - Cissy ma rację, Ned - wtrąca Harry. - Zasługuję na wszystko, co mówi. - Przymknij się, Harry - syczy Cissy. Gniew na niego gotował się w niej, odkąd Harry się u nich zatrzymał. Zawsze gdy są w jednym pomieszczeniu, rzuca mu nieprzychylne spojrzenia i odpowiada monosylabami. Na wieść o tym, że Maddy chce separacji, Cissy dłużej nie wytrzymuje. Jeszcze bardziej wkurza ją to, że Harry tylko siedzi, pogodzony ze swoim losem. - A ja bym chciał, żebyście oboje się zamknęli, do cholery - mówi Ned. Jego krawat zwisa luźno wokół grubej szyi. Siedzą przy kuchennym stole. - Cissy, skarbie, Harry wie, że zachował się głupio. Nie musisz go ciągle atakować. Nikt na tym nie skorzysta. - Mam to gdzieś. Jestem na ciebie wściekła, Harry. - Sam jestem na siebie wściekły, Cissy. - Potrzebujesz prawnika? - pyta Ned, zanim jego żona zdąży cokolwiek dodać. - Tak. W innych okolicznościach poprosiłbym Walta o radę, ale najwyraźniej wziął stronę Maddy. - Dziwisz się? - wtrąca Cissy.

- Nie, oczywiście, że nie. Byłbym zdumiony, gdyby zachował się inaczej.

- Dobrze ci tak - mamrocze Cissy i wychodzi z kuchni. - Być może uda mi się kogoś ci znaleźć. Jeden facet z mojej pracy przechodził przez takie gówno w zeszłym roku. Twierdzi, że jego adwokat nie jest totalnym palantem. - Dzięki. Cissy ze złością woła Neda, po czym trzaska drzwiami sypialni. Ned patrzy na Harry’ego i przewraca oczami. - Jest nieźle wkurzona na ciebie. - Wstaje. - Lepiej do niej pójdę. - Nie przejmuj się. Wystarczy jedno małżeństwo w opałach, prawda? - odpowiada Harry z bladym uśmiechem.

- Zaraz wracam. Harry nadal siedzi przy kuchennym stole, bawiąc się solniczką i pieprzniczką. Ned przychodzi dopiero po dłuższej chwili. - Cissy jest zbyt wściekła na ciebie, żeby gotować. Mówi, że jeżeli chcemy jeść, mamy radzić sobie sami. Powiedziałem jej, że jest złośliwa, więc się obraziła i twierdzi, że idzie spać. Może wyskoczymy coś zjeść? W RESTAURACJI zamawiają drinka. - Wiesz - zaczyna Ned. - Kobiety mogą wybaczyć wszystko poza tym, co zrobiłeś. Szlag je trafia, kiedy to spotyka inną kobietę, bo bardzo się boją, że ich też nie ominie. Odkąd wróciłeś, Cissy nieustannie wścieka się na ciebie, pyta mnie, czy jestem szczęśliwy w małżeństwie, i powtarza, jak bardzo mnie kocha. Powiem ci, stary, że od lat nie miałem tak udanego seksu.

Śmieje się, więc Harry też się uśmiecha. - Kto to był? - pyta Ned, od niechcenia popijając szkocką z lodem. Harry od razu wie, o co chodzi. Z zakłopotaniem poprawia się na krześle. - Wolałbym nie mówić. Ned unosi brwi, po czym macha wielką dłonią, jakby chciał oczyścić atmosferę. - Dobra, zapomnij, to nieważne. Tyle że jest coś, o czym powinniśmy porozmawiać.

- Co? - Cissy wściekła się na ciebie. Jesteś moim najlepszym kumplem i gdyby to zależało ode mnie, mógłbyś zostać u nas jak najdłużej, ale żona powiedziała mi, że nie chce cię widzieć w naszym domu. O tym rozmawialiśmy przed wyjściem. Dzisiaj możesz przenocować, ale Cissy żąda, żebyś jutro się wyniósł. Przykro mi, stary. - Nie, w porządku, rozumiem. I tak to miło, że mogłem zatrzymać się u was na tak długo. To mi bardzo pomogło.

- Co teraz zrobisz? - Nie wiem. Chyba wprowadzę się do jakiegoś taniego hotelu i poszukam mieszkania do wynajęcia. - Potrzebujesz pieniędzy? - Nie, dzięki, dam sobie radę. Nadal dostaję czeki, a agent mówi, że wytwórnia filmowa chce kupić prawa do ekranizacji mojej książki. To też powinno przynieść trochę kasy. - A kiedy będzie wiadomo coś więcej?

- Nie potrafię powiedzieć. Takie rzeczy najwyraźniej ciągną się latami. Trzeba dopracować jakieś sprawy, procenty, tantiemy, punkty umowy i tak dalej. Wiesz, że wiele studiów filmowych kupuje prawa do produkcji za całkiem niemałe pieniądze, a potem nigdy nie kręci filmu? Szaleństwo. Przy odrobinie szczęścia wszystko powinno być jasne do wiosny. - To znaczy, że być może wyjedziesz do Hollywood? - Nie wiem. Być może. Tak, na spotkanie albo dwa. Nie byłem tam od lat. Kiedy stacjonowałem w Twentynine Palms, razem z Maddy od czasu do czasu jeździłem do Los Angeles. To tylko parę godzin drogi. Miała daleką kuzynkę w Brentwood, stukniętą staruszkę, której ojciec był słynnym reżyserem i pracował z takimi aktorami jak Errol Flynn czy Bogart. Stara pijaczka, ale bardzo zabawna. Mieszkała w wielkim, walącym się domu razem z jasnowłosym zawodowym golfistą, jeszcze młodszym od nas. Wszędzie pętały się psy i koty i nawet jeden stary żółw. Zatrzymywaliśmy się u niej, a ona zabierała nas na dzikie imprezy w takich miejscach jak Venice czy Santa Monica. - Żyje? - Nie, zmarła kilka lat temu. Ale naprawdę dobrze się u niej bawiliśmy. - No cóż, powodzenia. Mam nadzieję, że zaprosisz mnie na premierę. - Dostaniesz bilety w pierwszym rzędzie. Harry jak zwykle wykazywał zbytni optymizm w kwestii swojej sytuacji finansowej. Tak naprawdę, jak dowiedziałem się później, wydał mnóstwo. Od bardzo dawna był z Maddy i zawsze zdawał się na nią i jej pieniądze, gdyż sam miał tyle rozsądku co nastolatek na kieszonkowym. Cokolwiek zdołał odłożyć, przekazywał zarządcom Maddy. Podobnie jak wielu inwestorów, stracili krocie na ostatnich załamaniach rynkowych, jednak sprzedaż książki pomogła mu zrekompensować większość innych strat. Spontaniczne kupowanie zawsze robiło największe wyrwy w jego budżecie. Cessna

była kaprysem. Pamiętam jak Ned, bankowiec, tłumaczył Harry’emu, że lepiej by wyszedł, inwestując, ale Harry go zlekceważył. - Muszę mieć ten samolot, Ned. To obietnica, którą sam sobie złożyłem. A poza tym to naprawdę cacko. Następnego ranka, kiedy Harry wchodzi do kuchni ze spakowaną torbą, Neda już nie ma. Cissy stoi przy zlewie, w długim szlafroku, i wygląda przez okno, popijając kawę. - Przepraszam, że przeszkadzam, Cissy. Właśnie wychodzę. Cissy nie odpowiada, ale lekko unosi brodę. - Dziękuję, że pozwoliliście mi zostać. Kiedy się zjawiłem, naprawdę miałem nadzieję, że wszystko inaczej się ułoży. Chyba myliłem się pod wieloma względami. Chciałem ci tylko powiedzieć, że niezależnie od tego, co myślisz, nadal kocham Maddy i zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby ją odzyskać. - Dlaczego mężczyźni to robią? - pyta Cissy, nie patrząc na niego. - Dlaczego muszą obsrywać innym ludziom życie tylko dlatego, że chcą się rżnąć? - Odwraca się do Harry’ego. - Co? Potrafisz odpowiedzieć? Przecież tak właśnie zrobiłeś. Dlaczego? - Ja... nie wiem - jąka się Harry. - Jak to: nie wiesz? Twoje małżeństwo tak niewiele dla ciebie znaczy, że bez powodu wskoczyłeś do łóżka z jakąś zdzirą?

- Nie. To bardziej skomplikowane. - Skomplikowane? Niby jak skomplikowane? Mnie się wydaje cholernie proste. Miałeś żonę, i to nie pierwszą lepszą, tylko Maddy, na miłość boską! Była nie dość piękna, miła, bogata? Była kiepską matką? Czego ci nie dawała, że musiałeś iść po to gdzie indziej? Powiedz, naprawdę chciałabym wiedzieć.

- Nie, Maddy dawała mi wszystko. - No to o co chodzi? Chciałeś mieć więcej? Nie wystarczyło ci, że jesteś znanym pisarzem i ojcem i masz przyjaciół, którzy cię kochają? Że masz żonę, która cię uwielbia? Myślałeś, że jesteś zbyt wyjątkowy, aby stosować się do tych samych reguł co inni? A może po prostu w ogóle się nie zastanawiałeś nad tym, jakie skutki będą miały twoje czyny? Nie pomyślałeś, że twój egoizm zniszczy wszystko? Tak rozumują dzieci, Harry, nie dorośli mężczyźni. Harry nie jest w stanie nic powiedzieć. - Rzygać mi się chce, jak na ciebie patrzę. Jezu, czego jeszcze tu sterczysz? - Cissy ma łzy w oczach. Harry dzwoni do mnie tego popołudnia. - Chciałem tylko dać ci znać, że wyprowadziłem się od Neda i Cissy. - Mówi, że znalazł na Broadwayu pokój w tanim hotelu, o którym nigdy nie słyszałem. - Mnóstwo tu niemieckich rodzin - dodaje. - Tylko ja nie noszę birkenstocków i nie mam plecaka. - Na jak długo planujesz się tam zatrzymać? - pytam. - Nie wiem. Płacę jakieś dwie stówy za noc, więc nie jest najgorzej. Jeszcze dziś zacznę szukać mieszkania. - Pamiętaj, musi tam być osobny pokój dla Johnny’ego - mówię mu. - Inaczej sędzia może się nie zgodzić na to, żeby zostawał u ciebie na noc. Kilka dni później dzwoni ponownie i oznajmia, że znalazł dwupokojowe mieszkanie na Murray Hill, nieopodal tunelu. Następnego dnia jest mecz hokeja. Chce wiedzieć, co powinien zrobić i czy mógłby podjechać po Johnny’ego do domu. Odpowiadam, że spytam Maddy i się do niego odezwę. Wybieram jej numer i wysłuchuję tekstu na poczcie głosowej. Znam Maddy.

Nienawidzi telefonu i nigdy nie odbiera. - Maddy? - mówię. - Maddy, to ja. Jeżeli jesteś, proszę, podnieś słuchawkę. - Witaj, Walterze. - Tak jak zakładałem, czekała przy telefonie, zastanawiając się, czy odebrać czy nie. - Jutro jest mecz hokeja. Harry chce wiedzieć, czy może odebrać Johnny’ego z domu. Jeśli nie jest ci to na rękę, sam zaprowadzę Johnny’ego do Garden. - Nie, w porządku - wzdycha Maddy. - Nie możesz przecież być moim chłopcem na posyłki. Powiedz mu, że może tu przyjść. - Dobrze. A może pod ich nieobecność zabrałbym cię na kolację? - Dzięki, bardzo chętnie. Następnego wieczoru pojawiam się w mieszkaniu Maddy za piętnaście siódma. Harry ma przyjść o siódmej. - Wejdź - mówi Maddy, nadstawiając policzek. Johnny patrzy na mnie z tym samym rozczarowaniem, kiedy znowu się przekonuje, że to ja, nie jego ojciec. Ma na sobie bluzę z logo Rangersów. Targam mu włosy. - Baw się dziś dobrze, OK? - Zrób sobie drinka, Walterze - proponuje Maddy. - Dobry pomysł. Też chcesz? - Nie, dzięki. Idę do baru i przygotowuję sobie martini.

Dzwoni dzwonek. - Tatuś!

Johnny pruje do drzwi i wpada w ramiona ojca. - Tatuś, tatuś! Harry ściska go mocno, podnosi z podłogi, ukrywa twarz w jego szyi. - Johnny - szepcze. - Bardzo za tobą tęskniłem. - Ja za tobą też tęskniłem, tatusiu. Zostaniesz, prawda? Harry patrzy na Maddy i stawia Johnny’ego na podłodze. Przykuca tak, aby jego oczy znalazły się na tym samym poziomie co oczy syna, bierze go za rękę i mówi: - Nie mogę, stary. Muszę pozałatwiać pewne rzeczy w Rzymie. Przyleciałem tylko po to, żeby się z tobą spotkać i wracam zaraz po meczu.

- Och. - Johnny, idź po kurtkę - mówi Maddy i kładzie mu rękę na ramieniu. - Nie możesz przecież spóźnić się na mecz. Chłopiec biegnie na górę.

- Zaraz wracam, tatusiu! - krzyczy. - Nie powiedziałaś mu. - Nie. - Patrzy na niego lodowatym wzrokiem. - Będzie najlepiej, jeśli dowie się od ciebie.

- Ode mnie? - Harry odwraca wzrok, potem wbija go w stopy. Tłumi irytację, wie, że nie ma prawa protestować. - Jeśli tego chcesz. - Tak, chcę. Obwini mnie, jeśli powiem mu, że nie będziesz tu dłużej mieszkał. To nie ja zawiniłam i nie zamierzam brać tego na siebie. A poza tym nie bardzo mam ochotę być jak ci rodzice, którzy udają, że tworzą jednolity front. To takie nieszczere. - Rozumiem. A tak w ogóle, witaj. Ślicznie wyglądasz. - Dziękuję. - Cześć, Walt.

- Witaj, Harry. - Wiesz przynajmniej, co twoim zdaniem miałbym powiedzieć? - szepcze. - Jesteś pisarzem. Na pewno uda ci się coś wymyślić. Harry wysuwa dolną wargę i kiwa głową. - W porządku. Johnny zbiega na parter, zeskakując z przedostatniego stopnia, i twardo ląduje. Niewiele rzeczy tak uszczęśliwia małych chłopców jak hałasowanie.

- Gotowy!

- No dobra, kolego, idziemy. - Cześć, mamusiu, cześć, wujku. - Cześć, skarbie. Baw się dobrze na meczu.

Drzwi zamykają się za nimi, a Maddy odwraca się do mnie. - Teraz możesz mi zrobić tego drinka, Walterze - mówi. Siedzimy w salonie, tyłem do ogrodu. Maddy pali. Zwykle wychodzi na zewnątrz, kiedy Johnny jest w domu. - Nie wiedziałam, że to będzie takie trudne - mówi. - Nie wiedziałam, że cokolwiek może być takie trudne. - W jej oczach widać łzy. - Cholera. - Wyciera je spodem dłoni. - Nie chcę płakać. - Nie płakałaś ani razu? - Właściwie to nie. - Kręci głową. - Nie tak, jak wiem, że by należało. - Może powinnaś? - Byłam tak zła, że nie chciało mi się płakać. A potem zobaczyłam Johnny’ego z Harrym i zrobiło mi się cholernie smutno. Mieliśmy rodzinę, wiesz? Byliśmy szczęśliwi, a teraz już nic z tego nie zostało. To niesprawiedliwe. Jak on mógł nam to zrobić? Wstaję i wręczam jej chusteczkę, a Maddy wydmuchuje nos. - Nie wiem, Maddy - mówię. - Naprawdę nie wiem. Takie rzeczy dzieją się przez cały czas. Nie sądziłem, że kiedykolwiek to spotka ciebie i Harry’ego. Odchyla głowę nad oparciem. - Och, psiakrew. Próbowałam być twarda, dla Johnny’ego, dla siebie i w pewien sposób dla Harry’ego. - Byłaś zbyt twarda?

- Nie wiem. Może. Ale co się robi w takich sytuacjach? Ojciec rozwodził się trzy razy, jednak żadne z tych małżeństw nie było specjalnie udane. Byłam za mała, żeby pamiętać matkę. Jego druga żona... Pamiętasz Nancy? To dopiero była wredna suka. Skakałam z radości, kiedy odeszła. A ostatnia, Ingrid, przyszła i poszła podczas moich studiów. Zamieniłyśmy może ze dwa słowa. Pamiętam ostatnie dwie żony. Obie były piękne, lecz równie niemoralne jak ojciec Maddy. Ich życie kręciło się wokół chlania i prochów. Druga żona słynęła z tego, że puszczała się na lewo i prawo. Maddy mówiła na nią „Materac”, bo każdy na niej leżał. - Nie ma żadnego utartego schematu. Musisz zrobić to, co uważasz za słuszne dla siebie i Johnny’ego. Jesteś zła na Harry’ego, co więcej, sądzisz, że nie zdołasz mu już zaufać i nadal być jego żoną.

- Chyba tak. - Masz mu za złe, że wdał się w romans, prawda? - Oczywiście. - I że skłamał? - Oczywiście. - No więc nie bądź tak surowa dla siebie. To nie twoja wina. - No właśnie nie jestem pewna. A może to przez coś, co zrobiłam? Wiem, że nie sypialiśmy ze sobą tak często jak kiedyś, ale Harry nigdy się nie skarżył. - A może chodziło mu tylko o seks? Przecież mężczyźni często przechodzą przez kryzys wieku średniego. Może to był jego kryzys? - Wiesz, chyba nie przeszkadzałoby mi to tak bardzo, gdyby to był tylko seks. Ale on mnie okłamał, Walterze. Momentami wydawał się taki nieobecny. Pamiętasz, kiedy

przyjechałeś do nas do Rzymu na Gwiazdkę? Wyczułeś, że coś jest nie tak, ale ja nie byłam gotowa tego przyznać. Ciągle myślałam, że to ma coś wspólnego z jego książką i pobytem w Rzymie. - Pamiętam. - Najbardziej przygnębia mnie to, że być może zakochał się w kimś innym. Milczę. Sama myśl jest dla mnie nie do pojęcia. - To jedyne wytłumaczenie, prawda? - ciągnie Maddy. - Przecież to nie był jednorazowy skok w bok. Nieustannie wyjeżdżał i kłamał. Nie przeszkadzałoby mi to tak bardzo, gdyby chodziło tylko o przygodę na jedną noc, ale to się ciągnęło całymi miesiącami. - A skąd wiesz, że nie było kogoś w Rzymie? Jak dotąd nikt nie zna tożsamości tej kobiety. Nie próbowałem się dowiedzieć, bo chyba nie jesteś zainteresowana. Dowiem się, jeśli chcesz. - Nie, w porządku, Walterze. Sama to zrobię, kiedy będę gotowa.

- Jak? - Zapytam Harry’ego. Czuje się tak paskudnie, że chyba powie mi wszystko. - Skąd wiesz, że nadal nie widuje się z tą kobietą? Myślisz, że tak łatwo by ją rzucił, gdyby coś do niej czuł? - Harry, którego znam, to romantyk i trochę frajer, więc owszem, możliwe, że nadal się z nią spotyka. Być może robi to z poczucia obowiązku. Niby dlaczego nie? W końcu poprosiłam o separację. Nie musi się dłużej czaić. - Parę dni temu rozmawiałem z Nedem. Wiesz, że Harry u nich mieszkał, prawda? - Tak. Byłam w kontakcie z Cissy.

- No to pewnie wiesz również, że go wykopała. - Nie za moją namową. Prosiłam, żeby pozwoliła mu zostać, jednak nie mogła. Chyba jest bardziej wściekła na niego niż ja. - Ned wspomniał, że Harry był szczerze przybity. Nigdy nie wychodził wieczorami i rzadko za dnia.

- Co to znaczy? - To znaczy, że niekoniecznie zachowywał się jak marynarz na przepustce. Gdyby kochał inną, widywałby się z nią, kimkolwiek ona jest, zamiast pochlipywać u Neda i Cissy. - Nie wiem. - Wyciąga papierosa. - Może. Posłuchaj, jestem zmęczona tymi rozmowami. Podobno miałeś mi postawić kolację. Przez lata miałem trochę romantycznych doświadczeń z kobietami, jednak w większości przelatywały one przez moje życie jak meteoryty. Działo się tak częściej, gdy byłem młodszy, a dziewczęta w moim wieku i z mojego środowiska szukały odpowiednich partnerów. Matki niewątpliwie przekonały część z nich, że niezła ze mnie partia. Raz się omal nie zaręczyłem z Agathą, czy też Aggie, jak ją nazywano. Miała śliczne nogi, często się uśmiechała, a perspektywa zostania panią Walterową Gervais chyba przypadła jej do gustu, głównie ze względu na gratyfikację w postaci dużego domu w Hamptons, znanego nazwiska, odpowiednich klubów i mnóstwa pieniędzy. Nie była zachłanna, zbyt dobrze ją wychowano. Mimo to miałem wystarczająco dużo doświadczenia w dziedzinie prawa o spółkach, żeby rozpoznać potencjalnie wrogą fuzję. Zamiast więc uklęknąć, jak na to liczyła Aggie, wyjechałem odwiedzić Maddy i Harry’ego, a po powrocie oznajmiłem, że chyba powinniśmy zacząć się umawiać z innymi. Przyjęła to całkiem dobrze. Była rozczarowana i jej aspiracje diabli wzięli, ale nie złamałem jej serca. Wpadliśmy na siebie kilka lat później. Mieszkała w Darien z trójką dzieci, wyszła za gościa z Wall Street. Jej włosy były jaśniejsze i wyglądała na kogoś, kto sporo gra w golfa. Najwyraźniej dostała to, czego pragnęła, i nie chowała urazy.

- A ty, Walt? - zapytała. - Jak się miewasz? Nadal masz ten piękny dom? Poinformowałem ją, że i owszem. - A dzieci? - Nie, niestety. Chyba wciąż szukam odpowiedniej dziewczyny. - Biedaczek. - Obdarzyła mnie protekcjonalnym uśmieszkiem. Było w nim współczucie i triumf. - Cóż, jakoś mnie to nie dziwi. Nie wydawałeś się szczególnie zainteresowany ślubem. Miała rację, rzecz jasna. Podejrzewam, że to jeden z powodów, dla których nie czułem się szczególnie przygnębiony, gdy po czterdziestce wciąż pozostawałem w kawalerskim stanie. Dla mnie istniała tylko jedna kobieta, już zajęta, sama perspektywa małżeństwa z kimś innym była nie do pomyślenia. W randkowaniu zawsze najbardziej męczyło mnie to, że mogę sobie wyobrazić koniec tego związku. Po jakimś czasie uznałem, że to bezcelowe i może nawet trochę okrutne - dopuszczać do tego, aby ktoś się przywiązał, a potem z nim zrywać. Nie wszystkie kobiety, z którymi się umawiałem, przyjęły to równie dobrze jak Aggie. Często były łzy i oskarżenia, protesty, złość. Kilka dziewczyn zerwało ze mną, zanim ja zdążyłem to zrobić, ale rzadko protestowałem bardziej, niż wypadało. Naturalnie, działo się tak dlatego, że żadna z nich nie była Maddy. Niepotrzebnie oczekiwałem, że któraś z nich się nią okaże, i w końcu przestałem się nawet starać. W rezultacie nawet nie miałem pojęcia, co oznacza zerwanie z kimś, kogo się kocha. Maddy i ja nigdy nie byliśmy parą, więc nie było czego zrywać. Posiłkując się ograniczoną wiedzą, mogłem tylko wyobrazić sobie ból, którego doświadczała i ona, i Harry. Maddy i ja jednak nadal się przyjaźniliśmy, co było dla mnie najważniejsze, zaraz po jej szczęściu. Nie wiedziałem, co działo się w głowie Harry’ego, kiedy myślał o Claire, choć w tym momencie jeszcze nie miałem pojęcia o jej udziale w sprawie. Co zamierzał zrobić Harry? Jak planował się wyplątać? Czy w ogóle tego chciał? Gdy myślałem o tym później, uznałem, że utkwił między dwiema kobietami. Jedną z nich zdradził i teraz go nienawidziła, ale właśnie ją - jak sądziłem - nadal kochał. Druga była jego kochanką. Obie piękne, obie ważne. Czy chciał toczyć przegraną zapewne bitwę o odzyskanie

żony, czy zaakceptować zmiany i związać się z kochanką? Ryzyko było ogromne. Wybierając Maddy, mógł utracić je obie. Wybierając Claire, utraciłby Maddy na zawsze. Co by go uszczęśliwiło? Ja nie miałbym wątpliwości, kogo wybrać.

ROZDZIAŁ ÓSMY Harry włóczy się po ulicach. Staje przy witrynach, wstępuje gdzieś na kawę, czasem na drinka, szpera w księgarniach. Dryfuje. Po raz pierwszy w życiu nie wie, dokąd iść. Nie ma celu, błąka się, całkiem zagubiony. Wszystko to zrozumiałem później. Przechodzi pod budynkiem, w którym mieszka Claire, nie po raz pierwszy. Jest środek dnia, Claire nie ma w domu, poszła do pracy i na pewno na nią nie wpadnie. Dlatego tu przyszedł. Powtarza słowa w swojej głowie. To, co zamierza jej powiedzieć, przerabia różne scenariusze. Przepraszam. Już nie mogę. Miałaś rację. Ucieknijmy gdzieś do Meksyku, gdzie nas nie znajdą. Do Panamy. Muszę być przy moim synu. Kocham żonę. Kocham ciebie. Nie wiem, co robić. Nigdy w życiu nie byłem tak zagubiony. Niech jedna z was mi wybaczy, albo obie. Zjawia się tu codziennie, zadowolony z anonimowości. Jedyną osobą, która go rozpoznaje, jest sprzedawca w delikatesach. Azteckie oczy, złoty ząb. Dwa cukry, bez mleka. Potem Harry obchodzi budynek, jeden, dwa razy. Za każdym razem patrzy w jej okno i wspomina, co się działo w tym pokoju, w tym łóżku. Troskliwie pielęgnuje te wspomnienia, zastanawia się, dokąd zmierza. Nadal jest zimno, na drzewach nie rosną liście, budynki są szare. Twarde, brudne hałdy śniegu uparcie trzymają się chodników. Harry codziennie odbywa tę pielgrzymkę. Teraz z nikim nie jest, nikt go nie kocha, nie ma dla niego miejsca przy żadnej kobiecie. Potrzebuję cię. Potrzebuję kogoś, nie byle kogo. Nie tak myśli. Pragnie ciepła, miłości, akceptacji, przebaczenia. Raz wydaje mu się, że widzi Claire i panikuje, nie wie, co powiedzieć ani co zrobić. To jednak nie ona. Jeśli będzie chciał się z nią zobaczyć, musi przyjść wcześniej, nie po to jednak tu się pojawia. Do pewnego stopnia wystarcza mu widok budynku. To jak gra losowa odwracasz kartę i co dalej? Zachowuje się jak tchórz. Zaczynam go nienawidzić. W końcu do niej dzwoni, zupełnie nieoczekiwanie. - Cześć, to ja.

Claire jest w pracy.

- Harry?

- Tak. - Dzięki Bogu. Tak bardzo się martwiłam. Wszystko w porządku? Jak się masz? Gdzie jesteś? Był przygotowany na gniew. Jego brak go zdumiewa i dodaje mu odwagi. - U mnie wszystko w porządku - mówi. - Jestem w Nowym Jorku. A co u ciebie? - Mogę się z tobą zobaczyć? - Bardzo bym chciał. - Dziś wieczorem? - Dzisiaj nie mogę, to mój wieczór z Johnnym.

- Jutro?

- Jutro. - Przyjdź do mnie o ósmej. Następnego wieczoru, parę minut po ósmej, znów jest na znajomej ulicy. Tego dnia nie poszedł tam wcześniej. Tym razem zamiast przejść na drugą stronę, podchodzi pod krótki daszek i naciska przycisk domofonu. Po chwili rozlega się brzęczenie i Harry popycha drzwi. Wchodzi po znajomych schodach. Claire stoi w progu. Jak ją wita? Czy mówi jakiś dowcip? Czy całuje ją uprzejmie,

bierze w ramiona? Takie momenty są przełomowe, ujawniają wszystko. Na jego miejscu wybrałbym grzecznościowy pocałunek, ale nie jestem na jego miejscu i nigdy nie mógłbym być. Oboje czują zakłopotanie, żadne nie wie, co myśli to drugie. Stoją w drzwiach, ni to wchodzą, ni wychodzą. Harry wspomina jej ciało, zmieszane oddechy. Jego dłonie. Potężne, niezaprzeczalne pragnienie. Obejmuje ją bez słowa. Przypomina sobie jej zapach, jej włosy. Bicie serca. Ona kurczowo go ściska, zatapia się w nim. Nie sposób powiedzieć, czy to powitanie, czy pożegnanie. Ich wargi się odnajdują i spotykają. Harry znowu jest bezsilny. - Mój Boże, tak bardzo za tobą tęskniłam - mówi ona. - Ja za tobą też. Ubrania spadają z ich ciał, postanowienia legły w gruzach. To dla niego zbyt wiele, więc ulega. Claire nie miała pewności, jak Harry zareaguje. Była zła, jego nieobecność ją bolała. Czuła się jak idiotka, gorzej, jak dziwka. O tym wszystkim dowiem się dużo później, kiedy sama mi powie. Potem leżą w jej łóżku. Harry opisuje, co się stało z jego życiem, z życiem ich wszystkich. Mówi o gniewie Maddy, o jej ucieczce z Rzymu i decyzji. - Co zamierzasz zrobić? - pyta Claire. - Nie wiem. Nie jestem pewien, czy ona chce, żebym cokolwiek robił. Chyba nie życzy sobie, abym o nią walczył. Pewnie chce się mnie pozbyć ze swojego życia. - A ty? Chcesz zniknąć z jej życia? - Nie. Zbyt dużo nas łączy, zbyt wiele wspólnych lat. Johnny. Ona nigdy nie zniknie

z mojego, to byłoby niemożliwe. - Nadal ją kochasz? - Oczywiście. Nigdy nie przestałem i nigdy nie przestanę.

Claire zamyka oczy.

- A kochasz mnie? - Tak, kocham was obie. Czy to źle? - Najwyraźniej Maddy tak uważa.

- A ty? - Nigdy nie prosiłam, żebyś kochał tylko mnie. Nigdy nie chciałam konkurować z Maddy. Tak bardzo cię kochałam, że pragnęłam, abyś kochał mnie też, chociaż troszeczkę. Przytula ją delikatnie i całuje w czoło. - Kocham cię więcej niż troszeczkę - mówi. Rankiem budzi się pierwszy. Jest sobota, za oknem prószy śnieg. Płatki roztapiają się zaraz po opadnięciu. Claire śpi nago obok niego, cicho pochrapując, z dłońmi pod głową. Harry nie chce jej budzić, więc tylko tak leży. Potem wyjdą na śniadanie. W zwykłych okolicznościach wstałby, poszedł do kuchni, zrobił kawę, a potem przeszedł do gabinetu, żeby pracować. Ale nic już nie jest zwykłe. W ciągu zaledwie kilku tygodni wszystko stanęło na głowie. Nie ma już gabinetu w Rzymie, nie ma gabinetu w Nowym Jorku. Jego poprzednie życie to tylko sen. Jest wygnańcem. W wynajętym mieszkaniu na piątym piętrze, na małym, kuchennym stoliku leży jego laptop, właściwie nieotwierany. W środku jest powieść, do której Harry niechętnie powraca. Książka bardzo się zmieniła, jego sytuacja bardzo się zmieniła.

Czy jest zdumiony, że znalazł się w tym punkcie? Kobieta obok nie jest jego żoną ani matką jego dziecka. A jednak... A jednak ma w sobie coś tak ważnego, że gotów jest wszystko odrzucić. Czy to prawda, czy tylko Harry chce to w niej widzieć? Owszem, jest śliczna, jednak nie tak śliczna jak Maddy. Owszem, jest bystra, ale Maddy ma w sobie mądrość. Czy jest równie wspaniałomyślna, dobra, nieugięta? Wiem, że jest młodsza, nie tak opatrzona jak ktoś po dwudziestu latach małżeństwa. Nie słyszała wszystkich jego dowcipów, nie zna jego nastrojów ani opowiastek. Dla niej Harry nadal jest nieodkrytym krajem, gdzie nawet najbardziej prozaiczne nawyki i rytuały wydają się porywające. Dlaczego go wybrała? Jest młoda, ale dzieckiem nie jest. Nie brak jej ambicji, to oczywiste. Wielu mężczyzn chętnie zajęłoby jego miejsce w jej łóżku. Przede wszystkim nadarzyła się okazja. Ilu odnoszących sukcesy pisarzy poznała? Dla niej to pierwszy krąg, najważniejszy stolik. Clive nauczył ją, że życie z bogaczem to jednak za mało. Ten towar już wypróbowała i okazał się niesatysfakcjonujący. Claire nie chciała być dodatkiem, miała inne ambicje. A potem pojawił się Harry. Ciągle był przystojny i pełen sił witalnych, odnosił sukcesy, wszyscy go szanowali. Jak mogła się nie zakochać? Okazał się wszystkim, czego pragnęła. Oczywiście, nie obeszłoby się bez małego skandalu, gdyby zostawił dla niej żonę, ale w kręgach literackich takie wymiany nie są niczym nadzwyczajnym i antypatia wkrótce by zanikła. Bycie z Harrym pomogłoby jej w karierze - uroczyste kolacje, otwarte drzwi. Może nawet własna powieść? Byliby razem szczęśliwi, tyle wiedziała na pewno. Zaczęła się nawet zastanawiać, co ludzie napiszą o niej pewnego dnia w jego biografii. Jak odniesie się do niej historia? Jak ją zapamiętają - jako rozbijaczkę małżeństw, partnerkę, kochankę, zbawicielkę, a może po prostu jako przypis do biografii, zastąpiony inną kobietą? To jednak nadal tylko fantazja. Claire musi go skłonić, żeby przeciął pępowinę. Nie tak to zaplanowała, ale teraz najwyraźniej nie ma innego wyjścia. Tylko wtedy ona i Harry będą szczęśliwi. Gdy siedzą w boksie w pobliskim barku, Claire pyta:

- Czy Maddy o mnie wie?

- Nie. Nie pytała, a ja jej nie powiedziałem. - A powiedziałbyś? - Chcesz, żebym powiedział? Claire zastanawia się przez chwilę. Czy takie będzie jej życie? Ma siedzieć naprzeciwko Harry’ego każdego ranka i patrzeć, jak pije kawę i je jajka? Pamięta, że używa sosu tabasco. - Nie wiem - odpowiada. - Nie chcę, żebyś kłamał, jeśli cię zapyta. - Nie, nie, było już zbyt dużo kłamstw.

- Ja jej powiem. Harry patrzy na nią. - Chyba żartujesz. - Nie. Nie chcę, żeby cię nienawidziła jeszcze bardziej niż teraz. Ja też zasłużyłam na jej nienawiść. - Nie, musi się dowiedzieć ode mnie. - Posłuchaj mnie. To ma sens, może nawet dzięki temu będzie lepiej. Jeśli do niej pójdę i będę wobec niej uczciwa, pewnie mnie znienawidzi, ale doceni, że powiedziałam prawdę. - Dziękuję. - Harry bierze ją za ręce. - To jednak niemożliwe. Nigdy bym cię o to nie poprosił. Nawet nie chcę, żebyś to robiła, bo to by było tchórzostwo. Ja za wszystko odpowiadam i kiedy przyjdzie pora, powiem jej, ale nie wcześniej. Zrozum mnie, proszę. - Rozumiem. - Claire kiwa głową.

Tydzień później dzwoni do drzwi Maddy. Deszcz zacina tak mocno, że parasole na nic się nie zdają. Claire wie, że Harry będzie zły, kiedy się dowie, ale jest już za późno. Nie wspominała o tym podczas weekendu, czekała, co zrobi, czy sam to załatwi. Kiedy było już jasne, że nie, postanowiła wziąć sprawy w swoje ręce. Jest zdenerwowana, gdy tu szła, jej kroki stawały się coraz bardziej niepewne. Mało brakowało, a odwróciłaby się i uciekła. Łatwo byłoby znaleźć jakiś pretekst. Coś wypadło jej w pracy. Może następnym razem, dobrze? Drzwi się otwierają. - Claire - mówi Maddy i całuje ją w policzek. - Wejdź. Biedactwo, strasznie przemokłaś. Daj, wezmę to. - Pomaga Claire zdjąć płaszcz i wiesza go. - Nie mogę uwierzyć, że minęło tyle czasu. Pięknie wyglądasz. Prześliczna fryzura. Claire rumieni się i uśmiecha. - Dziękuję. Zapomniałam, że jej nie widziałaś. - Bardzo się ucieszyłam z twojego telefonu. - Dziękuję, że pozwoliłaś mi wpaść. - Och, nie bądź niemądra, potrzebowałam tego. Cudownie cię widzieć.

Maddy znika w kuchni. - Masz ochotę na kawę, czy wolisz herbatę? - woła. - Chętnie napiłabym się herbaty, dziękuję. - Tylko chwileczkę. Rozgość się.

Claire jednak nadal stoi. - Uwielbiam twój dom. - Dziękuję. Szkoda, że jest taka okropna pogoda. W ładne dni najlepiej jest siedzieć w ogrodzie. - Jak się miewa Johnny? - Bardzo dobrze. Jest szczęśliwy, że wrócił do Nowego Jorku. Do starego pokoju, do przyjaciół. Wiesz, jakie są dzieciaki. Proszę bardzo. Maddy wyłania się z niewielką srebrną tacą, na której stoi porcelanowy imbryczek, dwie dopasowane filiżanki, dzbanuszek na śmietanę i cukiernica. Maddy ma mnóstwo pięknej porcelany, którą odziedziczyła po babce. Czy tym razem użyła zastawy marki Spode? Chyba tak. - Mam nadzieję, że lapsang ci odpowiada. Jest idealny na takie popołudnie. Nalewa, a aromat dymu wypełnia pokój. Claire jest zadowolona, że może się czymś zająć. Drży jej ręka, gdy podnosi delikatną filiżankę. Salon jest obniżony w stosunku do reszty parteru. Na zewnątrz deszcz uderza o szyby, bębni o bruk. Claire znowu jest pod wrażeniem piękna Maddy i jej spokoju, jej przyzwoitości. Przy niej czuje się całkiem nieważna, teraz w dwójnasób. - Opowiedz, co u ciebie - prosi Maddy. - Jak się miewasz? - Dobrze. W pracy też jest nieźle, dostałam awans. Lepiej zarabiam. Mogłam wynająć własne mieszkanie. - Rzeczywiście, Walter coś o tym wspominał. Mówił, że jesienią spotkaliście się na drinku.

- Mieliśmy też spotkać się jeszcze wiosną, ale coś mi wypadło. Co u Waltera? - Bez zmian, i aby tak zostało. A sprawy sercowe? Jakiś postęp na tym polu?

- To skomplikowane. - O, nie wątpię. Zawsze jest skomplikowane, prawda? - śmieje się Maddy. - Przy okazji, nie wiem, czy już słyszałaś, ale Harry i ja jesteśmy w separacji. - Tak, wiem. - Claire kiwa głową. - Nawet nie wiesz, jak strasznie mi przykro. - Dziękuję. Nie było łatwo. Claire bierze głęboki oddech. - Maddy, muszę ci coś powiedzieć. Dlatego właśnie chciałam się dziś z tobą spotkać.

- O co chodzi? - Nie mam pojęcia, jak to powiedzieć, więc po prostu wyrzucę to z siebie. Maddy mruży oczy.

- Co wyrzucisz? - pyta. - O mój Boże - wzdycha Claire. - Tak bardzo, bardzo cię przepraszam. Maddy czuje, jak włoski na jej karku stają dęba. Wie, co powie Claire, zanim ta otworzy usta, i zamyka oczy. Nie chce tego słuchać, to za dużo. - Maddy, Maddy. To ja - ciągnie Claire. - To ja wszystko popsułam. To ja mam romans z Harrym. Bardzo mi przykro. Wysłuchanie tych słów jest jeszcze gorsze niż wyobrażanie ich sobie. Z twarzy Maddy

odpływa cała krew, mięśnie jej szczęki się napinają, i tylko siedzi w milczącym oszołomieniu, zupełnie nieruchomo. Claire pochyla się ku niej, przestraszona i niespokojna. Wydaje się jeszcze mniejsza. - Coś ty powiedziała? - pyta w końcu Maddy. - To ja - odpowiada Claire niemal niesłyszalnie. - Tobie kupił sukienkę w Paryżu? Claire kiwa głową.

- Tak - chlipie. - A te wszystkie podróże?

- Tak. Maddy oddycha głęboko i wpatruje się w jakiś punkt na ścianie. Jak można na coś takiego zareagować? Na hucpę, na ogrom tej zdrady. To przeczy wszelkim prawom natury. Tego rodzaju wyznania prowadzą do gniewu, nie, gorzej, do morderstwa. To brud, który wnika we wszystko. Maddy jednak nie wyciąga ręki i nie uderza Claire. Nie krzyczy, nie podnosi głosu. Jest jedną z tych kobiet, które potrafią znieść lanie i nie dać oprawcy satysfakcji, niezależnie od siły ciosów.

- Kochasz go? - pyta spokojnie. - Tak. - Claire znowu kiwa głową. Nie śmie spojrzeć Maddy w oczy.

- Rozumiem. A on ciebie?

- Nie wiem. Chyba tak. Miłość, naturalnie, jest nawet gorsza niż seks. Seks to zwykła zdrada ciała. Miłość to

zdrada serca.

Maddy wstaje, podchodzi do stoliczka po drugiej stronie pokoju i wyjmuje z szuflady paczkę papierosów. Zapala jednego lekko drżącą ręką i zaciąga się kilka razy. Stoi tyłem do Claire, wpatrzona w ogród i w krople deszczu na gałęziach. Krzyżuje ramiona na piersi, odwraca się i pyta: - Kiedy to się stało? Claire wydmuchuje nos w chusteczkę. Nadal unika spojrzenia Maddy. - Jesienią, kiedy Harry przyleciał do Nowego Jorku. Wpadliśmy na siebie na przyjęciu. Zaprosiłam go do siebie na drinka i... - Dziękuję - przerywa jej Maddy, unosząc rękę. - Wystarczy. Chyba już nie chcę więcej słyszeć. Chcę ci zadać jeszcze jedno pytanie. Po co mi to wszystko mówisz? - Bo chcę, żebyś wiedziała, jak strasznie mi przykro, i że Harry nadal cię kocha, nawet jeżeli się rozwiedziecie. Nie wie, że tu jestem. Wściekłby się, gdyby wiedział. - Widziałaś się z nim? - pyta z trudem Maddy, jeszcze bardziej zaszokowana, jeśli to w ogóle możliwe.

- Tak.

- Kiedy?

- W weekend. - Spałaś z nim? Po krótkim wahaniu Claire kiwa głową.

- Tak.

- Rozumiem. - Maddy zamyka oczy. Claire siedzi i czeka. Jej policzki są mokre od łez. - Claire, dziękuję, że przyszłaś. Nie powiem, że cieszę się z tego, co usłyszałam, ale podziwiam twoją odwagę. Nie wiem, czego się po mnie spodziewałaś. Jest mi bardzo przykro, jeśli cię rozczarowałam, jeśli liczyłaś na to, że wpadnę w histerię, zacznę cię wyzywać lub zrobię coś gorszego.

- Nie, ja... - Proszę, pozwól mi skończyć. Chcę ci tylko powiedzieć, że jest mi ogromnie smutno, że tak zdradziłaś naszą przyjaźń. Kiedy pojawiłaś się w naszym życiu latem, myślałam, że jesteś zupełnie kimś innym, niż się okazałaś. Razem cię przyjęliśmy i tak nam właśnie odpłacasz. Nie rozumiem, jak możesz patrzeć na siebie w lustrze. W ogóle tego nie rozumiem.

- Maddy... - Myślę, że powinnaś już iść. Już raz się nabrałam na twoje łzy. Nie obrażaj mnie, sądząc, że to się powtórzy. Maddy rusza w kierunku drzwi wejściowych, Claire idzie za nią. - Maddy, nie byłam pewna, czego powinnam się spodziewać, przychodząc tutaj, ale miałam nadzieję, że może przynajmniej zechcesz wybaczyć Harry’emu i spróbujesz nie znienawidzić mnie. - Wątpię, żebym mogła obiecać ci jedno czy drugie. A teraz proszę, idź sobie. POJAWIAM SIĘ WIECZOREM. Maddy zadzwoniła do mnie w furii. - Ta mała zdzira! - wrzeszczała do słuchawki. - Ta mała zdzira!

Kiedy przyjeżdżam, jest już pijana. Na ladzie w kuchni stoi butelka wódki, obok widzę kałuże rozpuszczonego lodu. Trudno powiedzieć, kiedy zaczęła pić. Pewnie wkrótce po wyjściu Claire. Teraz z płaczem streszcza mi ich rozmowę. Komplet do herbaty nadal stoi na szklanym stoliku projektu Miesa van der Rohego w salonie. Zauważam, że jedna z filiżanek poleciała przez całą długość pokoju, a wspomnienie po niej leży teraz w postaci kosztownych szczątków na podłodze. Maddy cieknie z nosa i z ust, ma twarz mokrą od łez. Odkąd ją znam, nigdy jej nie widziałem w takim stanie. Podaję jej chusteczkę, którą bierze i trzyma. - Pójdę sprawdzić, czy Johnny już się położył - mówię. Tylko macha ręką, nie jest w stanie wydusić ani słowa. Idę na górę. Gloria jest przy Johnnym, czyta mu bajkę na dobranoc. - Cześć, stary - mówię. - Mama chciała, żebym życzył ci dobrej nocy i przekazał, że cię kocha. - A co się stało mamusi? - Nic. Czuje się dzisiaj tylko trochę zmęczona.

- Przez tatusia? - Nie - odpowiadam z uśmiechem. - Tak jak mówiłem, po prostu jest trochę zmęczona. - Pochylam się i całuję go w czoło. Jest oczywiste, że Johnny mi nie wierzy. Tak właśnie dzieci uczą się, żeby nie ufać dorosłym. - Przyjdzie do ciebie rano. Śpij dobrze.

- Dobrej nocy, wujku Walcie. Kiwam głową Glorii i wycofuję się do drzwi.

Na dole Maddy pali. Nalewam nam jeszcze po drinku. - Mam nadzieję, że nie planujesz jeść - mówi. - Jedzenie tylko przeszkadza w piciu. Pierdolić jedzenie. W życiu nie będę już przygotowywała pierdolonego żarcia. Mieszkam w Nowym Jorku, mogę zamówić wszystko, co mi się podoba. Chcesz, żebym coś zamówiła? Tajskie? Meksykańskie? Co tylko, kurwa, sobie zażyczysz. Wystarczy telefon, karta kredytowa, i jakiś biedny sukinsyn na rowerze przywiezie mi to pod drzwi. Gotowanie jest dla debili. Trochę to trwało, ale w końcu to zrozumiałam. Widzisz wszystkie te pieprzone rondle? Sprzedam je, a książki kucharskie rozdam. Co ty na to, Walter? Chcesz zasraną książkę kucharską? Wybierz coś. Mam ich od chuja. Francuskie, włoskie, greckie, amerykańskie, nouvelle, haute cuisine. Cokolwiek ci przyjdzie do głowy, na pewno to mam. Zaczęłam gotować tylko dla Harry’ego, bo tak to, kurwa, lubił. - Nie, nie, w porządku - odpowiadam. - Dobranoc, panno Maddy, panie Walterze - mówi Gloria jakiś kwadrans później, tuż przed dziesiątą. Ma na sobie płaszcz. - Dobranoc, Glorio - odpowiada Maddy radośnie. - Do zobaczenia jutro. Dziękuję za wszystko. Gdy Gloria zamyka drzwi i przekręca zamek, Maddy mówi: - Nie rozumiem tylko, dlaczego ona. - Wiem, o co jej chodzi. To stały temat rozmowy przez cały wieczór, Maddy atakuje go z każdej perspektywy. - Przecież mieszkaliśmy w Rzymie, tam gdzie te wszystkie piękne Włoszki, które mógł pieprzyć, a wybrał ją. Jaki w tym sens? Nic nie mówię. Musi się wygadać. Najbardziej boli ją ta podwójna zdrada. - Patrz na mnie, Walterze. Chyba nie jestem taka zła jak na swój wiek? Cycki za bardzo nie obwisły, tyłek też mam niezły i nie dorobiłam się jeszcze batmanów na ramionach,

Bogu dzięki. - Jesteś piękna, Maddy. Pod tym względem nie powinnaś mieć sobie nic do zarzucenia.

- A pod jakim powinnam, hm? - Moim zdaniem pod żadnym. Uśmiecha się i kładzie dłoń na mojej. - Dziękuję, Walterze. Słodki Walter. Zawsze mnie wspierałeś. - I zawsze będę. Znowu klepie mnie po ręce. - Wiesz, myślę, że jestem ciupkę pijana. - Troszeczkę. - I chyba powinnam iść spać. - Dobry pomysł. Próbuje wstać, ale się chwieje. - Ojojoj - oznajmia z szerokim uśmiechem. - Wiesz, chyba będę potrzebowała pomocy. Wstaję, a ona zarzuca mi rękę na szyję. Jestem tylko trochę wyższy od niej. Metr osiemdziesiąt w odpowiednich butach. - W porządku?

- W porządku, tylko nigdzie nie idź, bo zwalę się jak kłoda. Pomagam jej wejść na schody i do łazienki. Przez cały czas się śmieje. - Muszę się wysikać - chichocze. - Poczekaj tutaj. - Odprowadzam ją do łazienki. Maddy wychodzi parę minut później przy dźwiękach spuszczanej wody. - Już lepiej oznajmia. - Gotowa na spanko. Odrzucam kołdrę, a ona pada na łóżko. - Pomóż mi zdjąć buty, dobra, Walter? Zdejmuję jej buty. Maddy rozpina spodnie.

- A teraz spodnie. - Nie wydaje mi się, żeby... - Och, nie bądź mięczakiem. Połóż mnie porządnie spać. Chyba możesz mnie trochę porozpieszczać, prawda? Należy mi się. Intymność chwili mnie przytłacza. Świadomy swoich pragnień, odwracam wzrok, kiedy ściągam z niej spodnie. Mimo to nie mogę nie zauważyć skrawka bielizny, zanim schowa nogi pod kołdrą. - Napijesz się wody? - pytam. - Tak, poproszę. Idę do łazienki i wracam po chwili ze szklanką wody. Maddy jeszcze nie śpi. - Kręci mi się w głowie - mówi. - Cholera, nie kręciło mi się od college’u.

- Połóż się na plecach i oprzyj jedną nogę na podłodze. Robi to, co jej sugeruję. - Lepiej. Kurwa, nie, nie lepiej. Chyba będę rzygać. Wstaje, odpycha mnie i chwiejnym krokiem idzie do łazienki. Przechyla się gwałtownie przy szafie, a potem zatrzaskuje za sobą drzwi. Czekam kilka minut i pukam. - Wszystko w porządku? Słyszę szum spuszczanej wody i jęk. Zaniepokojony otwieram drzwi. Maddy leży zwinięta wokół muszli klozetowej. - Chyba będę tu dziś spać. Ten pomysł mnie bulwersuje. - Nie będziesz - oznajmiam. - Chodź. - Nie, zostaję. - Poważnie, wykluczone. Odmawiam. Nie zostawię cię tak. Chodź. - Łapię ją za ramiona i próbuję podnieść, ale jest zbyt ciężka. Albo ja jestem zbyt słaby. Tak czy owak, nadal leży na podłodze. - Maddy, nie spędzisz tu nocy.

- A co, zabronisz mi? Pamiętam jej dziecięce prowokacje. Stała na najwyższej gałęzi i groziła, że zeskoczy, a ja błagałem, żeby tego nie robiła. Raz zeskoczyła i złamała nogę, a ja musiałem biec po pomoc. Robert niósł ją potem do domu, podczas gdy Genevieve telefonowała po karetkę. - Zachowujesz się niemądrze - mówię. - Nie chcesz przecież spać na podłodze w łazience.

- Właśnie, że chcę. Jest bardzo wygodna. - Nie możesz. - Właśnie, że mogę. Tylko popatrz. - Nie pozwolę ci. Co sobie pomyśli Johnny? - O, buuuu, ale z ciebie nudziarz. Przestań przynudzać przez cały czas, Walter. Walter, Walter. Straszny nudziarz. To zabolało. Pijana Maddy leżała nieruchomo na podłodze. To było wyzwanie, przynajmniej tak uważałem. Nie mogłem zostawić jej w takim stanie. W końcu, czy nie byłem za nią odpowiedzialny? Raz jeszcze próbuję. - Och, Walterze - mówi drwiąco. - Jakiś ty męski. - Zamknij się i współpracuj - odpowiadam. Ku mojemu zdumieniu pozwala się podnieść. Nie jest gruba, ale to duża dziewczyna, była sportsmenka, i waży więcej, niż sądziłem. Z wysiłkiem stawiam ją na nogi. Śmieje się, kiedy prowadzę ją do łóżka. - Spróbuj zasnąć - wzdycham i gaszę światło. - W porządku?

- Nie za bardzo - mamrocze. - Mogę coś jeszcze zrobić?

- Tak. Nie wychodź. - Wyciąga do mnie rękę, chwytam ją. - W porządku. - Siadam w fotelu przy łóżku. - Poczekam, aż zaśniesz. - Nie, nie tam. Chodź tutaj. - Poklepuje łóżko i chwiejnie macha ręką. - No cóż... - Zaczynam się jąkać. - Proszę. Chyba trzeba mnie przytulić. - No dobrze. - Siadam na łóżku, niewątpliwie po stronie Harry’ego, ściągam buty, po czym kładę się w ubraniu. Maddy tuli się do mnie, wsuwa głowę pod moje ramię i opiera się na mojej piersi. - Lepiej. Znacznie lepiej - oznajmia. - Już się nie kręci. Jestem naprawdę zaszokowany, kiedy zaczyna mnie całować. Nie słodko, nawet nie łagodnie. Siłą wpycha mi język do ust, czuć od niej wymiociny. Jej dłonie suną po moim ciele. Zdumiony, najpierw odwzajemniam pocałunek, w końcu nie codziennie zaczyna się spełniać marzenie całego życia. Przez ile nocy wyobrażałem sobie właśnie tę chwilę? Jej usta na moich, złączone wspólną namiętnością? Ale to wcale nie tak, nie o tym marzyłem. W naszym zbliżeniu nie ma nic romantycznego. Nie tylko śmierdzi jej z ust, ale wszystko jest nie tak jak trzeba. Próbuję wstać. Maddy jest pijana. To nie jest żaden romans, to pospolite. A ja chciałem ofiarować jej chóry anielskie i płatki róż. - Powinienem iść - mówię cicho, próbując uwolnić się od jej uścisku. - Nie, nie idź - szepcze, przytulona policzkiem do mojego policzka. Czuję jej rękę na pasku. - Chcę, żebyś się ze mną kochał, Walterze. Proszę. Jeśli nie, będę myślała, że nikt mnie nie kocha. Proszę, zrób to dla mnie. Jestem rozdarty. Czuję się jak klasyczny bohater, uwięziony między żądzą

a przyzwoitością. Maddy leży na mnie. Zaczynam się podniecać, ona też to wyczuwa. Nie potrafię się opanować. - Wiem, że chcesz zostać - mówi, całując mnie. Zostaję.

WIOSNA

ROZDZIAŁ PIERWSZY Mijają tygodnie, poranki stają się coraz cieplejsze. Im lepiej widać świat, tym bardziej on istnieje. Wkrótce wieczorami będzie jasno. Ziemia znów się odnowi. W mieście pada, ciężkie krople zwiastują prawdziwą ulewę. Na ulicach potworzyły się kałuże, w ściekach wirują śmieci. Ludzie biegną po chodnikach, ściskając parasolki w dłoniach lub zasłaniając głowy gazetami. Claire poszła na delikatesowy targ nieopodal swojego mieszkania. Alejki są zatłoczone, płaszcze ludzi ociekają deszczem. Pod sufitami wiszą kiełbasy, wszędzie czuć świeżo zmieloną kawę. Na półkach widać butelki z olejem truflowym, ręcznie wyrabiany makaron, rodzime odmiany pomidorów, czekoladki z Belgii. Krwistoczerwone kawały tuńczyka, panierowana cielęcina, befsztyki z polędwicy przetykanej tłuszczem. Kobiety i mężczyźni w białych fartuchach stoją za ladami i ze znawstwem perorują o serach, częstując nimi przechodniów. Opowiadają o przewadze bleu d’auvergne nad roquefortem. Ze względu na wysokie ceny Claire nieczęsto tu przychodzi, choć chciałaby być jedną z tych szykownie ubranych kobiet, jak te w kolejce, z torebkami od Prady i z brylantami na palcach. Dla nich to normalka, że wpadają tu na latte albo na sałatkę z homara i bez zmrużenia oka płacą platynową kartą. Wie, że pewnego dnia też się taka stanie. Jest rozważna, nigdy nie kupuje tego, na co jej nie stać, oszczędza. Co dwa tygodnie grzecznie odkłada część pensji na konto emerytalne. Nauczyła się tego od matki. Cechuje ją iście francuskie skąpstwo. Dzisiaj jest inaczej. Dzisiaj zaszaleje. Wiem, że nieczęsto gotuje, wspominała mi o tym. Przez cały dzień w biurze surfowała po rozmaitych stronach w poszukiwaniu odpowiednich przepisów. Postawiła na kuchnię francuską, bo doszła do wniosku, że jest bardziej ambitna, a do tego znajoma. Matka Claire umiała gotować, zaznajomiła córkę ze ślimakami, grasicą i ortolanami, nauczyła ją jeść ostrygi i serca karczochów. Claire nadal pamięta stojące na gazie pomarańczowe garnki Le Creuset, które kiedyś zdobiły ich starą kuchnię, i bukiety suszonych ziół. Ale to było dawno temu. Jej ojciec nigdy nie przepadał za francuską kuchnią, wolał domowy wikt ojczystej Nowej Anglii. I tak posiłki stopniowo robiły

się coraz mniej wymyślne, aż wreszcie przestały się pojawiać na stole. Dla Claire gotowanie jest jak powrót po śladach z dzieciństwa, powrót do na wpół zapomnianych pomieszczeń i zapachów. Chciała przygotować coś wyjątkowego, nawet się popisać, ale teraz nie jest taka pewna, czy sobie poradzi. Piekarnik jest mały, sztućce nieodpowiednie, każdy talerz z innej parafii. Nie ma brytfann ani miejsca na ladzie. Przez chwilę zastanawia się nawet nad tym, czyby czegoś nie zamówić, ale szybko odsuwa od siebie tę myśl. Ściska listę składników i z wahaniem napełnia wózek. Chyba przygotowała kurczaka, ale to mogło być cokolwiek. Nieważne, napiszę, że kurczak, tak będzie najprościej. Duży kurczak, szalotki, organiczne maleńkie marchewki, francuskie masło, młode ziemniaki, dwa rodzaje sera, fasolka szparagowa i owoce. Chce, żeby to była prawdziwa uczta. Po raz pierwszy przyrządzi coś dla Harry’ego - jeszcze jeden z serii debiutów. W drodze do domu wstępuje do monopolowego po wino. Mówi sprzedawcy, co planuje, a on poleca jej Médoc. Wciąż pada, więc trudno jej nieść torby i trzymać parasol. Kwadrans później jest już w domu. Rozpakowała zakupy i przewiązuje fartuch, którego niemal nigdy nie nosi. Patrzy na zegarek. Ma dwie godziny. Harry zjawia się kilka minut po ósmej, z bukietem kwiatów w dłoniach. - Cześć - mówi z ożywieniem, całując ją w drzwiach. Ma mokrą twarz i szorstki jednodniowy zarost. - To dla ciebie. Zdejmuje wilgotny płaszcz i wiesza go na drzwiach szafy. Claire uśmiecha się i bierze kwiaty. - Dziękuję. Wstawię je do wody. - Nalewa wody do starego wazonu, umieszcza w nim kwiaty i stawia je na stole. - Śliczne - mówi. - Mam też to. - Harry wyciąga butelkę whisky z plastikowej torby. - Uznałem, że ci się przyda.

- Masz ochotę? - pyta Claire, biorąc butelkę. - Doskonały pomysł. - Harry się uśmiecha. - Na to liczyłem. Przyłączysz się? - Spróbuj mi zabronić. - Znajduje dwie szklanki i napełnia je lodem. - Wybacz. Wręcza mu jedną z nich. - Kolacja będzie gotowa dopiero za jakiś czas. - Mogę ci pomóc? - Nie, dziękuję. Czekam tylko, aż wszystko się upiecze. - Na pewno będzie pyszne. Umieram z głodu. Zdrówko. - Zdrówko. Claire upija łyk, spoglądając na Harry’ego przez szkło. Czuje słodki, torfiasty smak whisky na podniebieniu, rozkoszuje się tą chwilą. Przekraczają kolejną granicę. Być może pewnego dnia to się stanie czymś oczywistym, jak wspólne czytanie gazety. Siada na krześle nieopodal maleńkiej kuchni, aby patrzeć na Claire, a ona się cieszy, że Harry czuje się tu swobodnie. Bez patrzenia wie, gdzie stoją książki i rodzinne zdjęcia. Właściwie nie ma tu prawie nic więcej. Harry wypełnia sobą pokój.

- Co tam u ciebie? - pyta Claire. Tak naprawdę chodzi jej o to, jak idzie praca nad książką. - W porządku.

- Nadal masz problemy? Harry niespokojnie poprawia się na krześle. - Wolałbym o tym nie mówić, jeśli nie masz nic przeciwko temu. Próbuję dopracować

parę szczegółów. Claire nadal czeka, aż obdarzy ją większym zaufaniem. Kilka razy wydawało się jej, że to się stanie lada moment. - Wybacz - dodaje Harry. - Po prostu mówiąc o tym, nie czuję się swobodnie. To przynosi pecha.

- Rozumiem.

- A co u ciebie? - Wszystko w porządku. Wyszłam z pracy trochę wcześniej, na zakupy. Od dawna niczego porządnie nie ugotowałam. Nie będę ukrywać, że jestem zdenerwowana jak diabli. - Cóż, ładnie pachnie.

Claire otwiera drzwiczki piekarnika i polewa kurczaka sosem. - Naprawdę? Boże, mam nadzieję. Harry spogląda na niewielki stolik, zazwyczaj zawalony książkami, pocztą i zajęty przez komputer. Teraz przykryty jest obrusem matki Claire. Na nim stoi świeczka, obok dwa kieliszki, papierowe serwetki, noże i widelce. Do tego zamknięta butelka wina i kwiaty od Harry’ego. - Ślicznie to wygląda. - Dziękuję. Chciałam zrobić dla ciebie coś miłego. Teraz Harry stoi za nią, dotyka nosem jej szyi, wącha włosy. Claire przymyka oczy. Jego dotyk nadal ją elektryzuje. - Robisz dla mnie mnóstwo miłych rzeczy - mówi Harry.

Claire chichocze i wywija się z jego uścisku. - Przestań mnie rozpraszać. Kuchnia jest za mała. Wyjdź stąd jak grzeczny chłopiec i dopij drinka. Piekarnik szaleje, muszę zresztą dokończyć fasolkę. Cholera. - Co się stało? - Nie wiem, czy termometr działa. Kurczak siedzi już półtorej godziny, ale nie mam pojęcia, czy jest gotowy. - Postaraj się poruszyć jego nogą. Jeśli będzie luźno chodziła, jest gotowy. - Rusza się. - No to dobrze, wyjmij go i przykryj folią, będzie powoli dochodził. - O Boże, ziemniaki są twarde. - Jak długo jeszcze muszą się gotować?

- Nie wiem, co najmniej kwadrans. - Wobec tego mogę otworzyć wino, żeby pooddychało? - Co? Och, przepraszam. Miałam to zrobić wcześniej. - Nie ma problemu, zajmę się tym. Przygotuję nam jeszcze po drinku. Piętnaście minut później siedzą przy stoliku. Harry pokroił mięso na kawałki. - Przepyszne - mówi. - Nieprawda. Jesteś kochany, ale kurczak jest suchy, a ziemniaki niedogotowane.

- Wcale nie. - Harry żuje suchego kurczaka. - Jest znakomity. - Dziękuję, że tak ładnie kłamiesz. Przykro mi, że nie wyszło lepiej. - I wino jest świetne. Claire się uśmiecha. - Dobrze, możesz już przestać. - Odkłada widelec. - Co u Johnny’ego? - Wszystko w porządku. Wczoraj dobrze się bawiliśmy. Poszliśmy na rolki do Central Parku. Claire widzi, że jest coś jeszcze, o czym Harry nie chce mówić. Nie wątpi, że kiedyś pójdą gdzieś we trójkę. Pewnego dnia, ale nie teraz, jest zbyt wcześnie. Tak jej powiedział. Przygotowała ten wieczór jako zadośćuczynienie. Harry wściekł się, kiedy wyznała mu, że poszła do Maddy. - Mówiłem ci, żebyś tego nie robiła! - wrzasnął, zanim wypadł z mieszkania, trzaskając drzwiami. Claire, w samej koszuli, pobiegła za nim na zimną noc i dogoniła go na ulicy. - Przepraszam! - krzyczała. - Zrobiłam to, bo cię kocham! - Nie miałaś prawa. - Miłość daje mi to prawo. - Cholera, to o wiele bardziej skomplikowane. Przecież jest Johnny... - Wiem. Ale już za późno, stało się.

Mógł sobie tylko wyobrazić, co się zdarzyło. Zrobiło mu się niedobrze i odwrócił się, by odejść. - Nie, nie idź. - Uczepiła się go. - Przepraszam. Wszystko będzie dobrze, obiecuję. Chodź na górę, błagam. Poszedł za nią. Była świadoma zwycięstwa, ale wiedziała, że musi zachować ostrożność. Ryzykując, omal nie przeszarżowała. Teraz pragnie odzyskać jego zaufanie, choćby częściowo, chce, żeby był z niej dumny. Chodzi o coś więcej niż tylko ich dwoje, chodzi o jego rodzinę. Teraz Claire lepiej to rozumie. Czy postąpiłaby inaczej? Nie, nie wydaje mi się. Ostatnio spędzali noce razem, z wyjątkiem dwóch w tygodniu, gdy u Harry’ego nocował Johnny. Przez ten czas Harry ani razu nie rozmawiał z Maddy. Telefon zawsze odbierała Gloria i zapisywała wiadomości, ale Maddy nie oddzwaniała. Gdy stało się jasne, że Maddy nie chce z nim rozmawiać, przestał dzwonić. Po kolacji Harry i Claire szykują się do snu. Naczynia są już pozmywane. Harry ma tu teraz własną szczoteczkę. - Jestem zmęczony - mówi. - Zbyt zmęczony? - Nie, nie zbyt zmęczony. Po prostu zmęczony, wiesz. - Nie musimy nic robić. Wcale tak nie myśli. Pod kołdrą jest całkiem naga. Chce go w sobie, bo pragnie spokoju, który potem ją ogarnia. - Nie, naprawdę chcę.

- To dobrze - mówi Claire. Dmucha mu w ucho, głaszcze go i podnieca. Wie, jak to zrobić. - Widzisz, mówiłem, że nie jestem zbyt zmęczony - oznajmia Harry. Kiedy jest już po wszystkim, przetacza się na bok, plecami do niej. Przywykła do sypiania na jego piersi. Wyciąga rękę i lekko kładzie ją na jego plecach. Harry drga we śnie, ale się nie porusza. Claire wstaje i cicho opuszcza sypialnię, szukając po omacku szlafroka. W salonie siedzi przy zgaszonym świetle i wpatruje się w okno. Słyszy jego oddech z sypialni. Tak to się zaczyna, myśli. Pewnej nocy nie będą się kochali. Znajdzie się jakiś powód - któreś z nich będzie zbyt zmęczone albo zbyt zalane. A potem to się skończy lub rozwinie. Już teraz razem myją zęby przed snem. Wkrótce będą przesiadywać w restauracjach, przeglądać menu i nie mieć sobie nic nowego do powiedzenia. Tego właśnie pragnęła? Teraz jest zupełnie inaczej niż na początku. Na początku wszystko było nowe i podniecające. Był tamten dom, ludzie, Maddy, ja, no i oczywiście Harry. Trudno nie zachwycać się życiem z perspektywy trawnika latem w Hamptons. Potem przyszło jeszcze więcej podniet. Pierwsze tygodnie ich romansu, oderwanie od rzeczywistości, odkrywanie siebie nawzajem. Podróże, tajemnice, hotele, restauracje, niebezpieczeństwo. Nigdy nie czuła się równie żywa jak wtedy. Parę dni temu Harry powtórzył historyjkę, którą już słyszała. Za pierwszym razem Claire szczerze się ubawiła, ale słysząc to samo po raz drugi, tylko się zirytowała. Nie pamiętał, że już jej to opowiadał? Może kończyły mu się historie? Może dotarł do tego punktu w życiu, w którym nie miał już nic więcej do dodania? To tylko kwestia czasu, nim opowie ją po raz trzeci, a potem czwarty. Claire była na tym etapie życia, na którym nadal tworzy się własne historie. Czy tak robiła Maddy, czy tak robiły wszystkie żony - siedziały i słuchały tego samego, znowu i znowu? Czy o to chodzi w małżeństwie? Pamięta tamte niekończące się popołudnia w mieszkaniu dziadków, pamięta poczucie, że nie ma nic poza tym, pamięta stary zegar tykający w holu i przytłaczającą powtarzalność.

Wzdycha, wstaje i się przeciąga. Ulicą idzie jakaś młoda para, trzymając się za ręce. Może właśnie się poznali, a może są ze sobą od lat, nie sposób powiedzieć. Na rogu skręcają i się całują. Claire im zazdrości.

ROZDZIAŁ DRUGI Minęło kilka tygodni od tamtej nocy z Maddy. Obudziłem się z samego rana w jej pokoju i po cichu zabrałem ubranie. Spała mocno, lekko pochrapując. Zostawiłem ją tam, w półmroku, i wymknąłem się niczym złodziej, z nadzieją, że nie obudzę Johnny’ego, kiedy będę się ubierał na korytarzu. Żadne z nas nie zatelefonowało ani tamtego dnia, ani następnego. Ja nie dzwoniłem, bo nie wiedziałem, co powiedzieć. Nie miałem pojęcia, co się dzieje w jej głowie. Była bardzo pijana, bardziej niż kiedykolwiek w mojej obecności. Czy w ogóle cokolwiek pamiętała? Ja pamiętałem i czułem się z tym nieswojo. To było bolesne, nie fizycznie, ale emocjonalnie. Jednak to ona tak naprawdę cierpiała - wiedziałem, że nie myślała o mnie, że nie myślała o nikim. Byłem tylko narzędziem, żywym narzędziem z bijącym sercem i gorącą krwią. Przez cały czas nie wypowiedziała ani jednego słowa, ja zresztą też nie. Kiedy skończyliśmy, po prostu przykryła się kołdrą i zasnęła. Nie wiedziałem, czy iść, czy zostać, więc tylko leżałem, nie odważywszy się choćby drgnąć. Patrzyłem w sufit, słuchałem chrapania Maddy i rozmyślałem o tym nieoczekiwanym obrocie spraw, nagi, oszołomiony i pełen wstydu, aż w końcu nie mogłem tego dłużej znieść i wyszedłem. Kilka dni później zadzwoniłem, zostawiając wiadomość. Próbowałem mówić jak najbardziej neutralnym tonem. Co u niej, co u Johnny’ego? Może zjemy kolację w weekend? Byłem pewien, że stała tam przez cały czas, słuchając wiadomości i mną gardząc. Nie oddzwoniła. Po kilku dniach spróbowałem ponownie. Tym razem podniosła słuchawkę. - Och, wybacz - powiedziała. - Teraz nie mogę rozmawiać, już jestem spóźniona. - Zadzwonić jutro? - Super. - Odłożyła słuchawkę, zanim zdążyłem cokolwiek dodać.

Byłem zdumiony na wieść, że jest gdzieś spóźniona. Rzadko wychodziła, a jeśli już, to albo z Harrym, albo ze mną. Dokąd się wybierała? Z kim zamierzała się zobaczyć? Przez niemal czterdzieści lat znałem jej życie prawie równie dobrze jak swoje. Teraz czułem się odcięty. A może po prostu przesadzałem? Nie sposób było tego stwierdzić bez rozmowy z nią. Kiedy jednak zadzwoniłem następnego dnia, nie podniosła słuchawki. Następnego również nie. W końcu zmęczyło mnie to zostawianie wiadomości. Kursowałem między domem a pracą w poszukiwaniu czegoś, co odwróci moją uwagę, ale mój wzrok nieustannie błądził ku naszej wspólnej fotografii na biurku. Zrobił ją nam chyba Harry, wiele lat temu, na plaży. Wtedy miałem więcej włosów i mniejszy brzuch, Maddy wyglądała tak samo jak teraz. Zdarza się czasem, że klienci, gadając o niczym, pytają, czy to moja żona. Wiem, że trzymanie fotografii cudzej żony na biurku jest dziwne, więc zwykle kłamię i mówię, że to siostra. To niemal prawda, chociaż czasami kusi mnie, aby oznajmić, że owszem, żona. Nigdy nie czułem się równie samotny jak w następnych tygodniach. Jedyna prawdziwa przyjaciółka najwyraźniej mnie porzuciła. W moim życiu zawsze były dokładnie wytyczone granice, a stałe gwiazdy mojego osobistego uniwersum konsekwentnie krążyły wokół Maddy. Dopóki była po drugiej stronie stołu albo na drugim końcu linii telefonicznej, nie potrzebowałem niczego więcej. Teraz jednak doskwierała mi pustka. Czułem się jak pianista, który stracił rękę. Pewnego wieczoru, po jednym z nieregularnie odbywanych treningów i saunie, poszedłem do baru w klubie. Już miałem zacząć się rozkoszować zasłużonym martini, kiedy jeden z członków klubu podszedł do mojego stolika. - Walt, mogę się przysiąść? - zapytał. - Oczywiście - odparłem. Lubiłem Deweya. W szkole był kilka klas niżej, ale znaliśmy się towarzysko z miasta i z Long Island. W przeciwieństwie do większości klubowiczów, którzy uciekali do klubu od żon, ja przychodziłem dla towarzystwa. Dewey był sympatyczny i zazwyczaj zgadzaliśmy się, że wszystko zeszło na psy, zarówno klasa nowych członków w różnych klubach, do

których należeliśmy, jak i ogólna nieporadność naszych wybranych przedstawicieli w Albany i Waszyngtonie. Dewey usiadł, wyraźnie nieswój. - Wiesz, mam nadzieję, że się nie wygłupię z tym, o co chcę spytać - oznajmił. - Co ci chodzi po głowie? - Wiem, że przyjaźnisz się z Madeleine Winslow. - Zgadza się. - Może to nie moja sprawa, ale widziałem ją parę dni temu. - Nic w tym niezwykłego. - Jasne, że nie. Chodzi o to, że widziałem ją z mężczyzną. Vicki i ja zamówiliśmy babysitterkę, żeby wyskoczyć do miasta, do takiej małej, włoskiej knajpy, o której czytaliśmy. Nie rozpoznałem faceta, ale to na pewno nie był jej mąż. Trochę znam Winslowa, a ten gość wcale go nie przypominał. Miał ciemniejsze włosy. Pomyślałem, że może powinienem ci o tym wspomnieć, rozumiesz. - Och. - Nie bardzo wiedziałem, jak zareagować. Inny mężczyzna? Kto taki? Jaka znowu włoska restauracja? Chciałem wypytać Deweya o szczegóły, ale taktownie się powstrzymałem. - Hm, Winslowowie są w separacji. - Naprawdę? Przykro mi to słyszeć. Zawsze wydawali się taką dobraną parą. Ona to prawdziwa piękność, a jego pamiętam z czasów, kiedy grał w hokeja.

- Tak, bardzo przykra sprawa. - To wszystko tłumaczy. Przepraszam, że wtykam nos w nie swoje sprawy.

- Nic się nie stało. Dobrze, że mogłem to wyjaśnić. Wstaje, żeby odejść. - Nie śpiesz się tak, Dewey - mówię. - Postawię ci drinka. - W porządku. - Siada z powrotem. - Napiję się tego co ty. W końcu udało mi się go przekonać, żeby dołączył do mnie również na kolację. Nasza rozmowa dotyczyła zwyczajowych tematów i kiedy odchodziliśmy od stołu, właściwie się wyczerpały. Rozstaliśmy się na ulicy wśród ogólnikowych, lecz szczerych zapewnień, że kiedy zrobi się cieplej, umówimy się na tenisa. Gdy szedłem do domu w deszczu, moje myśli krążyły wokół rewelacji Deweya. Jakiś mężczyzna? Co się działo, do cholery? W innych okolicznościach zadzwoniłbym do Maddy, żeby powtórzyć jej plotki. Teraz jednak nie rozmawiała ze mną, a poza tym plotki dotyczyły właśnie jej. Kusiło mnie, żeby pójść do niej i zażądać wyjaśnień. Mimo deszczu uznałem najprawdopodobniej, że to znakomity pomysł, bo właśnie tak zrobiłem. Na moje rozumowanie niewątpliwie wpłynęło kilka wypitych martini i pół butelki klubowego clareta. Kiedy nacisnąłem dzwonek, było koło wpół do dziesiątej, w domu paliły się światła. Nikt nie otworzył, więc zadzwoniłem jeszcze raz. W końcu Gloria podeszła do drzwi i uchyliła je lekko z przerażonym wyrazem twarzy. Na mój widok najwyraźniej jej ulżyło. Mimo to nie wpuściła mnie do środka i nie zdjęła łańcucha.

- Pan Walter, buenas noches. - Dobry wieczór, Glorio. Przepraszam, że przychodzę tak późno. Czy jest pani Winslow?

- Nie, pani Maddy nie ma. - Wiadomo, kiedy wróci?

- Nie, panie Walterze, wychodzi każda noc. Zeszły tydzień też.

- Z kim wychodzi? - Nie wiem. - Pokręciła głową. - Różne pany. Proszę. Musi iść do łóżka. - Rozumiem. Przepraszam, że przeszkadzałem. Powtórzysz, proszę, pani Winslow, że wpadłem?

- Tak, panie Walterze.

- Buenas noches. - Buenas noches. - Z uśmiechem na ustach pośpiesznie zamknęła drzwi. Przez chwilę zastanawiałem się, czy nie poczekać, aż Maddy zjawi się w domu. Nie miałem jednak pojęcia, kiedy może wrócić i z kim. Do tego przemokłem. Pozostało mi jedynie wrócić do domu, bo niby dokąd miałem pójść? Do Harry’ego? Raczej nie. Do Neda i Cissy? Pewnie mógłbym, ale nie wiedziałem, czy są w stanie mi pomóc. Claire? Co za absurdalny pomysł. Kiedy leżałem w łóżku, zrozumiałem, że powinienem zająć się tym osobiście. Musiałem odnaleźć Maddy i z nią porozmawiać. To był jedyny sposób. Ale jak? Wiedziałem również, że w zasadzie nie ma szans, abym dowiedział się, co robi Maddy, jeśli sama mi tego nie powie. Innymi słowy, pozostawało mi tylko śledzenie jej. Oczyma duszy zobaczyłem, jak ubrany w trencz czaję się w krzakach i robię z siebie idiotę. Przez cały czas byłem świadomy, że nigdy się na to nie zdecyduję. Nie oznaczało to jednak, że ktoś inny nie mógł się tym zająć. Wiedziałem, że nasza firma co jakiś czas angażuje prywatnych detektywów, więc następnego dnia poleciłem Marybeth znaleźć numer agencji, z której usług korzystaliśmy. Tego popołudnia w moim gabinecie zjawił się niejaki Bernie. Był krępym wąsaczem w ozdobnym krawacie i butach na grubej podeszwie. W przeszłości nie miałem okazji

korzystać z jego usług, ale wiedziałem, że to były funkcjonariusz policji i że większość moich kolegów ręczy za niego. - W czym mogę pomóc, proszę pana? - zapytał. - To sprawa osobista - odparłem. - Od razu chcę to wyjaśnić, więc proszę wystawić rachunek na mnie, nie na firmę. - Dla mnie to bez różnicy. Co to za praca? - Chciałbym, żeby miał pan na kogoś oko.

- Na kogo konkretnie? Wręczyłem mu fotografię Maddy i mnie z biurka. - Żona? - Nie, przyjaciółka. Popatrzył na zdjęcie. - Przystojna kobieta. Ma pan nowsze zdjęcia? - Coś się znajdzie, ale ona się nie zmieniła. - No dobrze. Jaka jest sytuacja? - Usiadł z otwartym notatnikiem na kolanie i długopisem w pogotowiu. - Nazywa się Madeleine Winslow. Znam ją od dzieciństwa, to moja najdawniejsza przyjaciółka. Niedawno rozstała się z mężem po niemal dwudziestu latach małżeństwa i był to dla niej prawdziwy szok. Kilka tygodni temu przestała mi oddzwaniać. To niezwykłe, gdyż rzadko spędzaliśmy trzy lub cztery dni bez rozmowy czy mejla. Znajomy twierdzi, że kilka dni temu widział ją z mężczyzną w restauracji w śródmieściu. Rozmawiałem z opiekunką jej

syna, która powiedziała mi, że pani Winslow wychodzi co wieczór, niemal za każdym razem z innym mężczyzną. Szczerze mówiąc, jestem zaniepokojony, gdyż takie zachowanie zupełnie do niej nie pasuje. Muszę się upewnić, że wszystko z nią w porządku. Mam również na względzie dobro jej syna, który jest moim chrześniakiem. Chciałbym, żeby pan ją obserwował, dowiedział się, dokąd chodzi, co robi i z kim. - Jasne. Nie ma problemu. - Odłożył długopis. Nie znoszę, kiedy ludzie mówią „nie ma problemu”. Strasznie mnie to drażni. Kiedy im płacę, to nie jest kwestia problemu, tylko pracy. - I jeszcze jedno - dodałem, gdy już wziąłem głęboki oddech. - Oczywiście rozumiem, że nie muszę pana prosić o dyskrecję. Nie powinna wiedzieć, że jest śledzona.

- Naturalnie. Potem omówiliśmy kwestię jego wynagrodzenia i parę innych szczegółów. Obiecałem, że wyślę mu mejlem nowsze zdjęcia Maddy, i wypisałem czek na zaliczkę. Powiedział, że skontaktuje się ze mną za kilka dni, jeśli będzie miał coś do przekazania. Byłem pod wrażeniem jego profesjonalizmu. Uścisnęliśmy sobie dłonie i wyszedł. Wiem, że niektórzy mogliby pomyśleć, że posunąłem się za daleko i wtykam nos w sprawy Maddy, ale miałem to gdzieś. Jedyne, co się liczyło, to pewność, że nic jej nie jest. Przez kilka następnych dni czekałem. Nie było żadnych wiadomości od Berniego ani od Maddy. Po weekendzie zamartwiania się, w poniedziałkowy ranek odebrałem telefon od Berniego. - Śledziłem figurantkę przez trzy wieczory - powiedział. - Pierwszego wieczoru wyszła z domu około dwudziestej. Pojechała taksówką do restauracji w Tribece. Tam spotkała się z mężczyzną. To Grek, niejaki Yannis Papadakis. Wiek: trzydzieści osiem lat, pracuje w transporcie morskim. Stan cywilny: rozwiedziony. Wygląd zewnętrzny: w przybliżeniu metr osiemdziesiąt dwa, atletyczna budowa, brązowe włosy, brązowe oczy, gładko ogolony, cech szczególnych brak. Wyślę panu mejla z fotografią.

Nigdy nie słyszałem o żadnym Yannisie Papadakisie. - Proszę mówić dalej - zachęciłem Berniego. - Figurantka opuściła restaurację w towarzystwie Papadakisa tuż po dwudziestej trzeciej. Oboje sporo wypili. Kopię rachunku znajdzie pan w załączniku, który panu prześlę. Papadakis zapłacił kartą Centurion. Czekał na nich samochód, najnowszy model cadillaca escalade. Pojechali niedaleko, do mieszkania Papadakisa na Beach Street. Figurantka weszła do środka. O trzeciej nad ranem obserwowana opuściła mieszkanie, a escalade zawiózł ją do domu. Mam mówić dalej? - Proszę. Bernie odchrząknął. - Następnego wieczoru, w piątek, figurantka ponownie opuściła swoje mieszkanie około dwudziestej. Tym razem pojechała do śródmieścia, do włoskiej restauracji w Soho, gdzie spotkała się z mężczyzną o nazwisku Steven Ambrosio. Wiek: czterdzieści dwa lata, pracuje w bankowości inwestycyjnej. Stan cywilny: kawaler. Wygląd zewnętrzny: w przybliżeniu metr osiemdziesiąt, szczupła budowa ciała, ogolona głowa, brązowe oczy, zarostu i cech szczególnych brak. Figurantka opuściła restaurację razem z Ambrosiem około dwudziestej czwartej i pojechali taksówką do mieszkania Ambrosia na Wschodniej Sześćdziesiątej Ósmej. Około trzeciej nad ranem figurantka opuściła mieszkanie i pojechała taksówką do domu. Mejl z fotografiami Ambrosia i rachunków również panu wyślę. Jakieś pytania? Tego mężczyzny także nie znałem. - Jeszcze nie. Proszę mówić dalej. - W sobotę około piętnastej pod dom obserwowanej podjechał Papadakis, który tym razem osobiście prowadził porsche 911. Pojechałem za nimi do Southampton, gdzie Papadakis ma letni dom na Ox Pasture Road. Trudno było mi zaparkować, więc musiałem jeździć po okolicznych ulicach. W tamtym rejonie mieszka dużo bogatych ludzi i policja

regularnie go patroluje. Udało mi się jednak ustalić, że obserwowana i Papadakis poszli na przyjęcie w domu w Sagaponack na Daniels Lane. Jest bardzo prawdopodobne, że doszło tam do zażycia nielegalnych substancji odurzających. Mniej więcej o pierwszej w nocy figurantka i Papadakis wrócili na Ox Pasture. Następnego dnia około trzynastej udali się na lunch do Nello w Southampton, a potem powrócili na Manhattan. Ponownie płacił Papadakis. Mogę dostarczyć kopię rachunku. Obserwowana wróciła do siebie około siedemnastej. Wczoraj wieczorem nigdzie nie wyszła. - Dziękuję panu - powiedziałem. - Bardzo szczegółowa relacja. - Czy będzie pan jeszcze potrzebował moich usług? - Tak. - Myślałem gorączkowo. - Tak, musi pan nadal śledzić panią Winslow - z tą różnicą, że gdy następnym razem moja przyjaciółka wyjdzie z domu, prosiłbym pana o telefon z informacją, dokąd się udała. Po drugiej stronie linii zapadła cisza. - Rozumiem, proszę pana - oświadczył Bernie po dłuższej chwili. - Muszę jednak poinformować pana, że jeśli rozważa pan zaatakowanie figurantki albo pogwałcenie jej praw, zostanę uznany za współsprawcę. Nie chcę brać w tym udziału. - Co takiego? - Zaśmiałem się. - Nie, nie. Spokojnie, proszę się nie przejmować. Nie mam najmniejszego zamiaru krzywdzić pani Winslow ani łamać prawa. Muszę po prostu z nią porozmawiać, a skoro góra nie przyszła do Mahometa, Mahomet musi udać się do góry. - W porządku. Mam numer pana komórki. Dziś również będę śledził pańską znajomą, więc gdy wyjdzie z domu, zadzwonię. Tego wieczoru nie zadzwonił. Następnego dnia komórka odzywa się tuż po ósmej. - Dobry wieczór, proszę pana - mówi Bernie. - Figurantka jest w drodze. Odezwę się,

gdy dotrze do celu. - Znakomicie. Dziękuję. Przez mniej więcej kwadrans chodzę po mieszkaniu, ściskając w ręku komórkę, patrząc na zegarek i poklepując się po kieszeniach, żeby się upewnić, że mam przy sobie portfel, chusteczkę, grzebień, szczypczyki do obcinania paznokci, długopis. Kiedy komórka dzwoni po raz drugi, idę do windy z telefonem przy uchu. Bernie podaje mi nazwę i adres restauracji w West Village. Czuję ulgę, że to nie gdzieś na Brooklynie. Pamiętam czasy, kiedy podróżowanie za Czterdziestą Drugą było równie egzotyczne jak odwiedzenie ciemnej strony księżyca. Obecnie najmodniejsze dzielnice w Nowym Jorku to te, które były najbiedniejsze. Pod budynkiem już czeka taksówka, podaję kierowcy adres. - Figurantka siedzi w boksie na tyłach - donosi Bernie. - Nie ma z nią ani Papadakisa, ani Ambrosia. Jeszcze nie udało mi się ustalić nazwiska tego mężczyzny. Około pięćdziesiątki, siwiejące włosy, kosztowny garnitur. - Dziękuję, więcej mi nie potrzeba. Jeśli dziś wieczorem wszystko pójdzie jak należy, rano proszę przysłać mi rachunek. I proszę życzyć mi powodzenia.

- Powodzenia. Około dziewiątej pojawiam się przed jaskrawo oświetlonym bistro. Rozglądam się w poszukiwaniu Berniego, ale go nie widzę. Okoliczne ulice nadal są wybrukowane kocimi łbami, ale dawne rzeźnie oraz sklepy odnowiono i teraz mieszczą się w nich butiki, hotele, restauracje i nocne kluby. Mówię kierowcy, żeby zaczekał, a sam wchodzę do środka. Pełno tu przedstawicieli modnego, młodego Manhattanu. Niechlujne, artystyczne typy w czarnych podkoszulkach mieszają się z młodymi bankowcami, wszędzie roi się od ładnych dziewczyn. Wiem, dlaczego nie ma tutaj zbyt wielu starszych ludzi. Bardzo trudno jest cokolwiek usłyszeć. Muszę się przepychać do baru. W swoim garniturze J. Press wyglądam nie na miejscu, jak ktoś, kto przybłąkał się tu z innej bajki. W końcu barman reaguje i udaje mi się zamówić martini.

Rozglądam się po restauracji w poszukiwaniu Maddy i modlę się, by nie dostrzegła mnie pierwsza. Nie jest to proste, gdyż z baru nie widać boksów. W końcu udaje mi się ją dojrzeć. Siedzi w kącie z siwowłosym mężczyzną, tak jak mówił Bernie. Rozmawia z ożywieniem, jak zawsze po paru głębszych. Obok stolika zauważam otwartą butelkę w wiaderku do wina. Natychmiast opuszczam głowę, żeby mnie nie dostrzegła. Odwracam się do nich plecami i usiłuję sprawiać wrażenie odprężonego. Nagle obrywam łokciem od młodego mężczyzny, który od kilku dni się nie golił. Ma na głowie filcowy kapelusz z płaskim denkiem oraz rondem, zamawia drinki dla grupy przyjaciół, a ja sromotnie wycofuję się do kąta. To jasne, że nie mogę się dłużej ociągać - muszę działać albo wyjść. Dopijam martini i stanowczym ruchem stawiam kieliszek na ladzie. Obok kładę dwudziestodolarówkę i ruszam na tyły bistro. Nie idę prosto do boksu Maddy i udaję, że próbuję zlokalizować kogoś przy jednym ze stolików. Z uniesioną głową węszę niczym zagubiony niedźwiedź. Marny ze mnie aktor, ale to bez znaczenia. Muszę przekonać tylko jedną osobę. - Maddy! - wołam. Patrzy na mnie, zaskoczona i piękna. Szeroko otwiera niebieskie oczy. - Cześć, Walterze - mówi. - Co ty tu robisz? Siwus wydaje się zmieszany i wyraźnie niezadowolony. Wcale mu się nie dziwię. Pochylam się i całuję ją w oba policzki. - Spotykam się z klientem na kolacji - wyjaśniam. - Pomyślałem, że warto sprawdzić, dlaczego wszyscy tak się zachwycają tym miejscem. Ale właśnie dostałem mejla, że się spóźni.

- Walterze, to Richard.

Maddy zachowuje się tak, jakby to, że w śródmiejskiej restauracji wpadłem na nią i na obcego mężczyznę było najzwyklejszą rzeczą pod słońcem. Siwus wygląda jak hollywoodzki stereotyp prezesa dużej firmy - kwadratowa szczęka, olśniewające zęby, grzywa włosów i złoty zegarek. Kiedy się przysuwam, widzę, że raczej jest po sześćdziesiątce niż po pięćdziesiątce. - Co słychać? - pytam, odsuwając puste krzesło. - Mogę? Siadam, więc teraz każda przecząca odpowiedź byłaby niegrzeczna. Nadal trzymają w rękach menu, co oznacza, że jeszcze nie złożyli zamówienia. - Ależ oczywiście - odpowiada Siwus z wielkodusznym uśmiechem rodem z sali zebrań zarządu. - Każdy przyjaciel Maddy jest mile widziany. - I to nie byle jaki przyjaciel, tylko najdawniejszy - oznajmiam. - Znamy się od berbecia, prawda, skarbie? No właśnie. - Odwracam się i spoglądam na nią po raz pierwszy, odkąd się dosiadłem. - Gdzie się podziewałaś? Próbowałem się z tobą skontaktować, ale ostatnio jesteś bardzo zajęta.

Maddy patrzy na mnie wilkiem. - Zgadza się, Walterze, byłam zajęta. Żałuję, że tak trudno mnie namierzyć. - Och, najwyraźniej bywam w niewłaściwych miejscach. - Walterze, mogę zaproponować ci drinka? - pyta Siwus. Najwyraźniej to jeden z tych, którzy wierzą, że najlepszym sposobem kontrolowania sytuacji jest płacenie rachunku. - Och, dziękuję, Rich. To cholernie miło z twojej strony. - Wyciągam rękę i natychmiast przywołuję kelnera. Proszę, aby przyniósł martini na beefeaterze ze skórką cytryny. - Przepraszam, że tak się wcinam. Jak się poznaliście?

Maddy nic nie mówi, tylko nie przestaje piorunować mnie wzrokiem. - Spotkaliśmy się na przyjęciu w Southampton jakiś tydzień temu - wyjaśnia Siwus. - Southampton? Ładna okolica. Dawno tam mieszkasz? - Z dziesięć lat. Kupiłem starą farmę i zastąpiłem ją czymś bardziej nowoczesnym. Wiesz, że w całym domu była tylko jedna łazienka? Pośrednik powiedział mi, że mieszkała tam rodzina złożona z siedmiu osób. Wyobraź sobie tę kolejkę rano - dodaje z nieszczerym śmiechem. Nienawidzę go, rzecz jasna, lecz dostrzegam jego urok. Siadywałem po drugiej stronie stołu z takimi jak on, gnębiąc ich, żądając swego. Mogłem to robić o każdej porze dnia i nocy. To kwestia wprawy, jak łapanie i odrzucanie piłki baseballowej. Uśmiecham się niemrawo do Siwusa i odwracam do Maddy, podczas gdy on wisi w próżni. - Co u Johnny’ego? Nie widziałem go od tygodni. - Rzeczywiście, nie - odpowiada z równie niemrawym uśmiechem. Tak dobrze ją znam. - Wszystko w porządku. - Może wpadnę któregoś wieczoru, żeby się z nim spotkać. Zakładam, że czasem bywasz w domu - mówię do niej, po czym odwracam się do Siwusa. - To mój chrześniak, ma dziewięć lat. Uroczy chłopiec. - Zanim zdąży wyskoczyć z banalną uwagą na temat zalet dziewięciolatków, znów odwracam się do Maddy. - Okazało się, że mamy wspólnych przyjaciół. - Zawsze mieliśmy wspólnych przyjaciół, skarbie - ripostuje. - No, ale to są zupełnie nowi przyjaciele.

- Doprawdy? Tak się cieszę, że znalazłeś sobie przyjaciół. Zdecydowanie powinieneś nawiązywać nowe znajomości. - Cóż, ty na pewno coś o tym wiesz. Znalazłaś sobie mnóstwo nowych przyjaciół. - Lubię ludzi. - Oczywiście. I z tego, co słyszę, jesteś powszechnie lubiana. Na pewno świetnie się czujesz, że tak cię lubią. Podobno niemal co wieczór masz nowego przyjaciela. - Odpierdol się, Walterze - mówi Maddy. Zabawa najwyraźniej się skończyła. - Ej, zaraz. Co się dzieje? - Siwus jest wyraźnie zdezorientowany. - Nic, Rich - odpowiadam. - Tak się tylko przekomarzamy. - Bardzo miło, że sobie pogadaliśmy, Walterze - mówi Maddy. - Niesłychany zbieg okoliczności, że na nas wpadłeś. - Prawda? - oświadczam radośnie i zerkam na telefon. - Oj, chyba mój przyjaciel chce, żebym spotkał się z nim w innej restauracji. No to muszę iść. - Wstaję. - Dziękuję za drinka, Rich. Pochylam się nad Maddy. - Odbiło ci? - szepczę jej do ucha, jednocześnie całując ją na dobranoc. - Wkrótce pogadamy - mówię głośniej. Maddy siedzi sztywno, nie odpowiada. Jest na mnie wściekła, i bardzo dobrze. Liczyłem na to, że właśnie taką reakcję wywołam, przynajmniej u jednego z dwojga. - No cóż, to na razie. Życzę rozrywkowej nocy, dzieci - dodaję.

Idę swobodnie przez restaurację do wyjścia. Przy drzwiach odwracam się i macham ręką. Siwus, który przez cały czas się na mnie gapił, odmachuje, zadowolony, że ma mnie z głowy, Maddy ani drgnie. Na zewnątrz, na anonimowej ulicy, oddycham z ulgą. Uświadamiam sobie, że jestem cały mokry, i czuję, jak pot stygnie na moim ciele w chłodzie wieczornego powietrza. Rozglądam się w poszukiwaniu taksówki. - Dziękuję, że pan poczekał - mówię, wsiadając. Kierowca, Sikh, spogląda na mnie znad komórki. - Nie ma problemu, proszę pana. Dokąd? Nie ma problemu. Ten straszny zwrot. Jęczę w duchu i odpowiadam: - Na razie donikąd. Postójmy tu chwilę. Z tylnej kanapy mam dobry widok na wejście do restauracji. Ku mojej radości, niespełna dziesięć minut później Maddy i Siwus wychodzą. Nie słyszę, co mówią, ale jego język ciała świadczy o zdumieniu, rozczarowaniu i pokorze. Siwus próbuje rozgryźć, co się do cholery dzieje i czy zdoła jeszcze uratować ten wieczór. Maddy, wysoka i wyprostowana, z wyciągniętą ręką, pruje przez ulicę stanowczo i wyniośle, niczym figura na dziobie statku. Złapanie taksówki w tej okolicy najwyraźniej nie jest trudne. Kilkanaście krąży w pobliżu, polując na klientów. Jedna z taksówek przystaje przed Maddy, która zdawkowo całuje Siwusa i wsiada. Zdezorientowany i napalony Siwus stoi samotnie na chodniku. Przyglądam się twarzy Maddy w taksówce, gdy nas mija. - Możemy ruszać - mówię do kierowcy. - Proszę mnie odwieźć do domu.

ROZDZIAŁ TRZECI Pamiętam, jak Johnny przyszedł na świat. Maddy rodziła przez czterdzieści godzin. Około szóstej wieczorem rozwarcie było pełne i przez następne trzy godziny parła. Po jednej stronie siedział Harry, po drugiej pielęgniarka, nalegając, żeby oddychała i parła, i jeszcze raz, i jeszcze raz. Johnny niemal przez cały czas miał główkę na wierzchu. Maddy parła tak mocno, że popękały jej naczynka pod oczami. W końcu lekarz musiał zawieźć ją na cięcie krocza. Potężnie zbudowany pielęgniarz z trudem zatrzymał zdenerwowanego Harry’ego, który chciał biec za nią. W końcu Johnny się urodził, cały we krwi matki, i mogła go trzymać tylko przez chwilę, ponieważ oboje potrzebowali błyskawicznej pomocy lekarskiej. Johnny natychmiast trafił na neonatalny OIOM. Lekarz, drobny człowieczek z niemieckim akcentem, powiedział im o wrodzonej wadzie serca syna, czymś, czego nie wychwyciły badania prenatalne. Postanowili zatrzymać go na obserwację. Ściągnięto dziecięcego kardiologa, mówiło się o operacji. Harry wściekał się, że lekarz pozwolił na tak długi poród, niepotrzebnie wyczerpując i noworodka, i matkę, jednak Maddy dotknęła jego dłoni i powiedziała, że wszystko w porządku. Świadom, przez co przeszła, nie mógł nic dodać, więc tylko pocałował ją w rękę i popatrzył na żonę z miłością, zdumiony jej odwagą i siłą. Przez cały ten czas siedziałem niecierpliwie w poczekalni, wychodząc z siebie i mając po dziurki w nosie CNN. Denerwowałem się niczym przyszły ojciec. Od zawsze nienawidziłem szpitali, ich smrodu, chorób, tych wszystkich lekarskich póz, ze względu na Maddy jednak gotów byłem znieść tortury. Kiedy już po wszystkim ujrzałem ponure oblicze Harry’ego, ulżyło mi. Moje najgorsze obawy się nie potwierdziły, chociaż wiadomości nie były najlepsze. - Z jego sercem coś jest nie tak - powiedział Harry. - Zatrzymają go na OIOM-ie dla noworodków. Maddy jest w kiepskim stanie, ale się wyliże. Dali jej coś na uspokojenie, żeby zasnęła. Czuwaliśmy przez całą noc, krążąc pomiędzy pokojem Maddy a OIOM-em. Zasugerowałem pozwanie lekarza i dodałem, że osobiście się tym zajmę. Harry jednak mnie zbył, przejmowało go wyłącznie zdrowie nowo narodzonego syna, jeszcze bezimiennego, który leżał wśród buczących monitorów w przypominającym bańkę łóżeczku, w maleńkiej

masce na maleńkiej twarzy, z elektrodami na piersi. Jego główkę zakrywała czapeczka w paski, a powieki były spuchnięte po gwałtownym przyjściu na świat. Nie wiem, który z nich wydawał się bardziej bezradny, ojciec czy syn. Harry też był wyczerpany. Poprzednią noc spędził na krześle w pokoju Maddy, dzisiaj też miał spać w szpitalu - zakładając, że w ogóle zdołałby zasnąć. Następnego dnia przywieźli Johnny’ego do pokoju Maddy i pozwolili jej go potrzymać. Teraz to był inny pokój, na wyższym piętrze i większy. Stało tam kilka bukietów kwiatów, największy ode mnie, plus gigantyczny misiek. Z dzieckiem w ramionach Maddy wyglądała jak półżywa święta. Nigdy nie widziałem jej tak wyczerpanej. Miała bladą skórę i ciemne koła pod oczami. - Jest taki piękny - westchnęła. - Nic mu nie będzie - oznajmiłem stanowczo. - Tutaj pracują najlepsi lekarze, do tego jeden z moich przyjaciół zasiada w zarządzie. Nic się nie bój, robią, co w ich mocy. - Dziękuję, Walterze. Wróciła pielęgniarka i powiedziała nam, że muszą zabrać Johnny’ego. Na widok miny Maddy ścisnęło mi się serce i podniosłem się z krzesła. - Zanim pójdziesz, Walt - zaczął Harry - chcielibyśmy cię o coś prosić. - Wzięli się za ręce, popatrzyli na siebie, a potem na mnie. - Mam nadzieję, że to nie będzie dla ciebie zbyt wielkim szokiem, ale chcielibyśmy, abyś został ojcem chrzestnym dziecka.

- To dla mnie zaszczyt. Spojrzałem na Maddy w nadziei, że dostrzeże wdzięczność w moim spojrzeniu. - Jeśli ktokolwiek może uchronić go przed szatanem, to tylko ty - powiedział Harry z uśmiechem i uścisnął mi dłoń. Maddy wyciągnęła ręce, a ja pochyliłem się, żeby ją pocałować.

- Dziękuję - szepnęła. - Macie już dla niego imię? - Tak - odparł Harry. - Rozmawialiśmy o tym od jakiegoś czasu, ale zdecydowaliśmy się dopiero dzisiaj rano.

- Nazwiemy go John Walter Winslow. Oblałem się rumieńcem. Nie każdego dnia najlepsza przyjaciółka nazywa swoje dziecko twoim imieniem albo za pomocą drobnego, lecz znaczącego gestu prosi, abyś stał się de facto członkiem jej rodziny. Byłem naprawdę wzruszony. Johnny stał się dla mnie niemal równie ważny jak jego matka. Ustanowiłem nawet dla niego fundusz powierniczy i wyznaczyłem go na jedynego spadkobiercę. Pewnego dnia miał się stać bardzo bogaty. Tamtego wieczoru, by to uczcić, zamówiłem do pokoju Maddy kolację z jednej z najlepszych restauracji w mieście. Był lipiec i przysłali nam homara oraz schłodzone pouilly-fumé w wiaderkach z lodem. Zapewnili też stolik, obrus, sztućce, a nawet kelnera, by nas obsługiwał. Wszystko prezentowało się niesłychanie elegancko. Maddy była głodna, ale wyczerpana. Zjadła tylko kilka kęsów homara i wypiła łyk wina, po czym przeprosiła nas, tłumacząc, że chce jej się spać. Usiłowałem wywabić Harry’ego na drinka, ale odmówił, bo chciał zostać z Maddy i Johnnym. Następne lata były bardzo trudne. Johnny krążył między domem a szpitalem, gdyż wymagał wielu operacji. Najstraszniejsze chwile przeżyliśmy, gdy miał trzy lata i upadł w ogrodzie ich nowojorskiego mieszkania. Harry biegł z nim przez całą drogę na ostry dyżur. Potem nastąpiły dalsze komplikacje, ale u Maddy, nie u Johnny’ego. Poród okazał się dla niej bardzo ciężki. Lekarz dyskretnie poinformował Harry’ego, że za długo parła i kolejna ciąża mogłaby okazać się niebezpieczna. Dodał, że bardzo mu przykro. Harry mi tego nie powtórzył, zrobiła to Maddy, po latach. Często zastanawiałem się, co by było, gdyby mieli jeszcze jedno dziecko.

Wiedziałem jednak, że chory syn odcisnął swoje piętno na Maddy. Macierzyństwo ją zmieniło. Stała się bardziej opiekuńcza, mniej śmiała, za to jeszcze bardziej zdeterminowana i bezinteresowna niż wcześniej. Johnny był centrum jej wszechświata i nie chciała opuścić jego orbity, a Harry przez cały czas trwał u jej boku. Pracował wtedy nad książką, tą, która go rozsławiła, i odsuwali się od ludzi na całe tygodnie. Żyli szczęśliwie tylko ze sobą. Zawsze byłem mile widziany, tak jak kapitan łodzi pocztowej jest mile widziany u rodziny latarnika, jako dostarczyciel rozrywek i wieści ze świata zewnętrznego. Mimo to doskonale zdawałem sobie sprawę z tego, że nie było im smutno, gdy wychodziłem. Kiedy zdrowie Johnny’ego się ustabilizowało, przestali wieść pustelniczy tryb życia. Książka Harry’ego odniosła sukces, a on sam ponownie dał upust swojej towarzyskiej naturze. Zawsze dobrze czuł się w tłumie, był pewny siebie, dowcipny, uważny, kiedy należało. Lubił przyjęcia, chętnie je wyprawiał i na nie chodził. Maddy za nimi nie przepadała i rzadko godziła się na to, by zostawić Johnny’ego, więc zazwyczaj zapraszali ludzi do siebie. Robiła to dla Harry’ego i dla samej siebie również. Ludzie chętnie do nich przychodzili. Oczywiście nie szkodziło przy tym, że Maddy była świetną kucharką, a do tego piękną i mądrą kobietą. Najbardziej jednak cieszyła się, gdy Harry był blisko niej, tak jak Johnny. Może gdzieś w głębi serca obawiała się, że jeśli nie będzie miała go przy sobie, straci ich obu. To by ją zniszczyło. Dlatego właśnie tak się zaniepokoiłem, że zaniedbuje Johnny’ego. To nie była Maddy, którą znałem. Wszystko było nie tak jak trzeba. Johnny potrzebował jej z powrotem, i ja również. Dzwonię do niej dzień po scenie w restauracji. Tym razem podnosi słuchawkę.

- Parszywe zagranie - mówi.

- Nie wiem, o co ci chodzi. - Daj spokój, wiesz doskonale.

- Przykro mi, że popsułem ci randkę. Facet wydawał się taki milutki.

- Dupek z ciebie. - Czyżby? - Owszem. Nie wiem, jak mnie znalazłeś i ani trochę nie wierzę w historyjkę o spotkaniu z klientem. Wasze spotkanie w takim miejscu jest równie prawdopodobne jak to, że zagłosowałbyś na demokratów. To prawda, nie zagłosowałbym. Mimo to nie zamierzam się przyznać. - Cóż, najwyraźniej wszyscy potrafimy zaskakiwać. Tamto miejsce do ciebie też nieszczególnie pasowało.

Po drugiej stronie linii zapada cisza. - Moje życie jest teraz zupełnie inne niż kiedyś - słyszę w końcu. - Skoro tak, to moje też. - Nie chciałam, żeby do tego doszło - mówi cicho. - Ja też nie. - A co złego w tym, że chodzę na randki? - złości się. - Jestem w separacji, a Harry pieprzy Claire. Dlaczego mam się kisić w domu? Nie mogę się trochę zabawić? - Oczywiście, że możesz, nawet powinnaś. Po prostu wiem, że często wychodzisz, i zastanawiam się, czy Johnny tego nie przeżywa. Też sporo przeszedł i potrzebuje cię teraz bardziej niż kiedykolwiek. Jak dotąd nie padło ani jedno słowo na temat naszej wspólnej nocy. Ja na pewno nie poruszę tego tematu, ona najwyraźniej też nie ma zamiaru. Chcę, żeby wszystko było jak

kiedyś.

Maddy wzdycha. - Myślę o tym, żeby na jakiś czas wyjechać - oznajmia.

- Z Johnnym? - Nie, ma szkołę. Niech zostanie z Harrym. Obu dobrze to zrobi. - Jesteś pewna, że to dobry pomysł? - Niczego nie jestem pewna. Wiem tylko, że jeśli zostanę teraz w Nowym Jorku, to oszaleję.

- Na pewno wyjedziesz sama? - Bardzo śmieszne. Tak. Nie chcę się teraz z nikim spotykać ani nikogo widywać. Chcę być sama. Wyjechać gdzieś, usiąść na plaży i pomyśleć o tym, co robić dalej, do cholery. Na przykład do Meksyku. Chcę zielonej, słonej wody, tak czystej i nieskazitelnej, że tylko ona będzie dzieliła piasek i niebo. Ulżyło mi. - Całkiem niezły plan - mówię. - Nie prosiłam cię o aprobatę, do diabła. - Mogę w czymś pomóc? - Szczerze mówiąc, tak. Sprawdzaj co jakiś czas, co u Johnny’ego. Wiem, że Harry dobrze się nim zajmie. Po prostu chcę, aby Johnny miał świadomość, że inni też go kochają. - Oczywiście. To dla mnie przyjemność. Jak długo cię nie będzie?

- Nie wiem. Kilka tygodni. Chętnie zniknęłabym na cały rok, ale nie mogę. - Kiedy zamierzasz wyjechać? - Jeśli mi się uda, to w przyszłym tygodniu. Im szybciej, tym lepiej. Kiedy wrócę, otworzymy dom, Johnny uwielbia tam mieszkać. Aż trudno uwierzyć, że znowu zbliża się lato. Boże, co za rok - dodaje ze śmiechem. WIECZOREM PRZED WYLOTEM Maddy Harry przyszedł do niej po Johnny’ego. Oczywiście zapytałem, czy chciałaby, abym jej towarzyszył, ale ku mojemu zdumieniu odparła, że to nie jest konieczne. Opowiada mi o wszystkim następnego ranka, kiedy dzwoni z lotniska, aby się pożegnać. Prosiłem ją, żeby przekazała mi numer kontaktowy. Nie podoba mi się, że mógłbym nie wiedzieć, gdzie ją znaleźć. - Miło było go zobaczyć. Sama się zdziwiłam - dodaje. Ja też jestem zdumiony. Po raz pierwszy, odkąd sprawa wyszła na jaw, Maddy mówi przychylnie o Harrym. Dotąd wyrażała się wyłącznie pogardliwie. - Co masz na myśli? - Był taki uroczy. I dał mi swój stary medalik ze świętym Krzysztofem. Ten, który zawsze nosi, kiedy lata. Powiedział, że chce, żebym go miała. - Wzięłaś? - No jasne. Wie, jak nienawidzę latania. - O czym jeszcze rozmawialiście? - O Johnnym. Powiedziałam, że nie chcę, aby Johnny przebywał w pobliżu Claire.

- Jak zareagował Harry? - Zgodził się. Powiedział, że rozumie. A potem znów próbował przeprosić. - Co powiedziałaś? - Że nie chcę o tym rozmawiać. - I o czym jeszcze rozmawialiście?

- W zasadzie o niczym. Wiesz, takie tam bzdety. O Meksyku. To jedno z niewielu miejsc, w którym nie byliśmy razem. Może dlatego właśnie chciałam tam jechać. Tak czy owak, wypiliśmy drinka. Usiedliśmy w salonie. Było dziwnie przyjemnie, wiesz? Powiedział, że jego książka niedługo wychodzi. A najdziwniejsze jest to, że nawet mnie rozśmieszył. Wiesz, jaki jest, kiedy się nakręca. Nikt nie potrafi opowiadać dowcipów tak jak Harry, i chociaż obiecałam sobie, że będę odporna na jego wdzięk, ryczałam ze śmiechu. Byłam przecież tak zła na niego, więc nie mogłam uwierzyć, że wciąż tak na mnie działa - a jednak. Przez chwilę niemal zapomniałam o tym, co zrobił i jaka jestem wściekła, i było tak, jakby w ogóle nic się nie stało. Johnny też wydawał się bardzo szczęśliwy. Czekam, aż to do mnie dotrze. - Masz wątpliwości?

- Co? - Wątpliwości. Co do rozwodu. - Sama nie wiem. To chyba normalne? Gdzieś czytałam, że to się często zdarza. Nagle człowiek dostaje pietra i zastanawia się, czy rzeczywiście powinien to zrobić. Tak łatwo postawić krzyżyk na całym życiu. Mój ojciec próbował pieprzyć wszystko, co nosiło spódnicę, niezależnie od tego, czy akurat był żonaty czy nie, ale nie dlatego żony go zostawiały. W życiu bywa się bardzo samotnym, wiesz?

Akurat ja wiem to lepiej niż większość ludzi.

- Nadal go kochasz? - pytam. - Nie wiem. Ostatnie dwadzieścia lat życia spędziłam przy nim. Dziwnie się czuję, gdy nie ma go w pobliżu. Czasem za nim tęsknię. Johnny też, rzecz jasna. Tak bardzo się cieszył, że spędzi czas z Harrym, że omal się nie obraziłam. Pytałam, czy nie będzie za mną tęsknił. Powiedział, że na pewno, ale było jasne, że nie może się doczekać, kiedy wyjdzie razem z ojcem. - Śmieje się. - Co zamierzasz zrobić? - Chwilowo nic. Jechać do Meksyku. Pomyśleć o różnych sprawach, kiedy tam będę. Mam nadzieję nabrać trochę dystansu. Wrócę za parę tygodni. Jeśli zmienię zdanie, wtedy się tym zajmę. Albo nie. - No cóż, powodzenia i vaya con Dios. - Dzięki, Walterze. Dziękuję za wszystko. Sporo przeze mnie wycierpiałeś. Naprawdę, chyba nie dałabym sobie rady bez ciebie. Wiesz, że cię kocham. Jesteś jedynym mężczyzną, który nigdy mnie nie zawiódł. - Ja też cię kocham - mówię, jednak rozumiem to inaczej niż ona. MOGĘ WYOBRAZIĆ SOBIE minę Claire, gdy trawi te nowiny. Harry zabrał ją na kolację do niewielkiego bistro nieopodal jej mieszkania. Na pewno wypili kilka martini, potem zamówili endywię ze skwarkami, a następnie stek z ociekającymi masłem frytkami i butelkę czerwonego wina. Czuła się szczęśliwa i cieszyła tym jednym z coraz rzadszych wyjść. Nawet wolała się spotkać w restauracji, żeby iść po pracy do domu i się przebrać. - Muszę ci coś powiedzieć. Mam nadzieję, że nie będziesz zła - oznajmia Harry. Johnny zostanie ze mną przez trzy tygodnie. Maddy wyjeżdża. Dzwoniła do mnie wczoraj i mi powiedziała. Nie zabierze ze sobą Johnny’ego.

- Nie mam nic przeciwko temu. - Claire nie do końca rozumie. - Bardzo chętnie pomogę zająć się Johnnym. Jest cudowny. - Przykro mi, ale nie jestem pewien, czy to dobry pomysł, żebyś teraz spotkała się z Johnnym. Rozmawiałem o tym z Maddy. - Ach, rozmawialiście, tak? I co powiedziałeś? Próbowałeś chociaż się za mną wstawić? Jest zdumiony tym nagłym wybuchem gniewu, ale chyba nie powinien.

- To nie tak - mówi. Wzrusza ramionami i kroi mięso. - Doprawdy? To co, mam zniknąć na trzy tygodnie, dopóki Maddy nie wróci? - To nie tak długo.

- Nie o to chodzi. - No a o co chodzi? Sugerujesz, że powinnaś być dla mnie ważniejsza od syna? Znasz mnie na tyle dobrze, że wiesz, że to niemożliwe. A poza tym jaki miałem wybór? Muszę zrobić wszystko, żeby w razie ewentualnego rozwodu sędzia równo rozdzielił obowiązki rodzicielskie.

- Ewentualnego? To nie chcesz rozwodu?

To pytanie zaskakuje Harry’ego. - Oczywiście, że nie chcę. Claire wpatruje się w niego.

- Co? Harry patrzy na nią pytająco. - Słyszałaś. Nie chcę rozwodu. Nie chcę tracić rodziny. Przykro mi, jeżeli nie tego oczekiwałaś, ale taka jest prawda. - Czyli cała reszta to kłamstwo? - Nie, skądże. Nie musisz przekręcać moich słów. Bardzo mi na tobie zależy i mam nadzieję, że o tym wiesz. Myślałem jednak, że rozumiesz, jak się czuję. Claire kieruje spojrzenie w dół, przygryza wargę, a w końcu pyta: - A co ze mną? Jestem zmęczona, Harry. Kocham cię, ale muszę wiedzieć, czy ty też mnie kochasz. - Już to przerabialiśmy. Wiesz, że kocham Maddy i Johnny’ego, są moim życiem. Schrzaniłem sprawę i Maddy mnie nienawidzi, ale zrobię wszystko, aby ich odzyskać. Sądziłem, że wiesz. Przykro mi, jeżeli myślałaś inaczej. Claire znów odwraca wzrok. - Jestem taka głupia - mówi. - Boże. - Dlaczego tak mówisz? - Jak mogłam w ogóle pomyśleć, że wybierzesz mnie, a nie Maddy? Kiedy poprosiła o rozwód, uznałam, że mam szansę, ale teraz, chociaż ona wcale cię nie chce, ty i tak wolisz ją ode mnie. Harry zastanawia się nad jej słowami.

- Wolę - oznajmia. W oczach Claire błyszczy nienawiść. - Lubisz brać, Harry - cedzi. - Nigdy nie myślisz o niczym poza tym, na co właśnie masz ochotę. Nie zastanawiasz się, czego pragną inni ani jak na nich wpłynie twoje postępowanie. Wiem, że podczas rozmowy z Maddy nie pomyślałeś o mnie nawet przez jedną sekundę. Masz pojęcie, jak się z tym czuję? Do dupy.

- Przykro mi.

- Przykro ci? Tyle masz do powiedzenia? - Rozmawiamy o mojej rodzinie. Byliśmy szczęśliwi, dopóki... - Urywa. - Dopóki co? Zamierzałeś powiedzieć, że dopóki się nie zjawiłam i wszystkiego nie zepsułam? Harry otwiera usta, aby coś powiedzieć, lecz wie, że to bez sensu. - Zapomnij. - Claire wstaje. - Skoro tak bardzo chcesz spędzić następne trzy tygodnie z Johnnym, może zaczniesz od zaraz? - To chyba nie najgorszy pomysł.

- Co takiego? Harry wzdycha ciężko. - Może nie powinniśmy się już widywać - oznajmia. - Ostatnio sporo o tym myślałem. Jesteś cudowna, ale nadal kocham żonę i muszę zrobić wszystko, co w mojej mocy, żeby ocalić małżeństwo i rodzinę. A poza tym jesteś taka młoda. Naprawdę myślałaś, że cokolwiek z tego będzie?

Claire wpatruje się w niego z osłupieniem. - Skurwiel - mówi niemal niedosłyszalnie.

- Claire... W pośpiechu wpycha rękę do rękawa kurtki, potem drugą, i chwyta torebkę. - Przepraszam - powtarza Harry, ale nie robi nic, żeby ją zatrzymać. Patrzą na siebie jak obcy ludzie. Przygląda się, jak Claire wychodzi z bistro, zerka na resztki posiłku. W kieliszku Claire nadal jest wino, na talerzu do połowy zjedzona porcja, nóż i widelec tam, gdzie je zostawiła. Serwetka leży na krześle. Omal nie wstaje i nie idzie za nią, ale tylko daje znak kelnerowi, żeby przyniósł rachunek. Klienci przy sąsiednich stolikach, którzy na chwilę umilkli, znowu zabierają się do jedzenia. Harry kończy wino, zostawia pieniądze. Daje hojne napiwki, no i poza tym płaci krocie za zamówienie. Po wyjściu z restauracji częściowo z przyzwyczajenia rusza w stronę domu, w którym mieszka Claire. Jeszcze nie dała mu klucza. Pewnie mógłby nacisnąć domofon, powiedzieć, że zmienił zdanie, i czekać na brzęczenie odblokowywanych drzwi, na znak, że wszystko zostało przebaczone i że może znowu do niej iść. Kiedy jednak dociera do budynku, nie bardzo wie, co robić. Ma nogi jak z ołowiu. Jego palec naciska guzik przy jej nazwisku, raz, potem drugi. Harry czuje ulgę, kiedy nic się nie dzieje. Cofa się na chodnik i patrzy w okno. Światła się nie palą, Claire nie ma w domu. Idzie ulicą do baru na rogu. Wnętrze jest wąskie, kiepsko oświetlone. Wchodzi i zamawia whisky u barmana. Patrzy na siebie w lustrze. Nagle ogarnia go gniew. Wścieka się na siebie. Co on zrobił, do cholery? Co on sobie myślał? Po co w ogóle tu jest? Kiedyś miał tyle miłości i całą zmarnował. Może Claire się nie myliła. Wziął za dużo i wszystko stracił. Ale musi spróbować.

Kończy drinka i wychodzi. Raz jeszcze skręca ku budynkowi Claire. Patrzy w górę i widzi, że światło nadal się nie pali. Jego mieszkanie jest wiele ulic stąd, chłód czai się w powietrzu, ale nie jest gotowy na sen. Odwraca się i idzie w przeciwnym kierunku, zastanawiając się, czy jeszcze kiedykolwiek się tutaj zjawi.

ROZDZIAŁ CZWARTY Mój ojciec umierał w nietypowy sposób, najpierw nagle, a potem stopniowo. Dzień przed Świętem Dziękczynienia matka zadzwoniła do mojego biura. - Twój ojciec źle się czuje - oznajmiła swoim dystyngowanym głosem. - Karetka właśnie odjechała. Zabierają go do szpitala w Southampton. Chyba powinieneś się tu zjawić. Wiedziałem, że to coś poważnego, inaczej na pewno nie znalazłby się w szpitalu w Southampton. - O co chodzi? Co się stało? - Miał atak. Ostatnio kiepsko się czuł. Znalazłam go na podłodze w kuchni i zadzwoniłam po pogotowie. - Zaraz będę. I tak planowałem przyjechać do nich następnego ranka na uroczysty obiad. To taka rodzinna tradycja. Koło czternastej miało się zjawić kilkoro przyjaciół rodziców na drinki, po których planowaliśmy wspólnie zasiąść do indyka, przygotowanego przez Genevieve i podanego przez Roberta. Między indykiem a deserem, na który zwykle składały się rozliczne wypieki Genevieve, ubieraliśmy się ciepło, a następnie wędrowaliśmy nad ocean i z powrotem, by nabrać apetytu. Następnego dnia rodzice wyjeżdżali na Florydę, a dom stał zamknięty aż do kwietnia. Dawniej Maddy, jej brat Johnny, ich ojciec i jedna z jego rozlicznych żon czasami do nas dołączali, zwykle na moją prośbę. Matka nie przepadała za panem Wakefieldem i chyba była świadoma, że pił, jednak dobre wychowanie nie pozwalało jej tego komentować, przynajmniej nie w mojej obecności. Kiedy przychodzili, zawsze wyjmowała mniejsze kieliszki i kazała przynosić z piwnicy tylko jedną butelkę wina. Jestem pewien, że ojciec Maddy wiedział, co jest grane, był zbyt inteligentny, aby się nie zorientować. Mój ojciec z kolei potrafił znaleźć dobro w każdym, a ponieważ obaj byli sąsiadami od dzieciństwa - choć ojciec był starszy o niemal dziesięć lat - zawsze mieli pod dostatkiem tematów do rozmowy. Pan Wakefield potrafił był duszą towarzystwa, o ile za

dużo nie wypił. Wtedy zmieniał się we wredną gadzinę. Przestali przychodzić w roku, w którym sprzedali duży dom, czyli rok po śmierci babki Maddy, ale wtedy Maddy i ja już studiowaliśmy na Yale. Po telefonie od matki odłożyłem słuchawkę i poszedłem poszukać szefa, przedwcześnie postarzałego pracoholika, który niedawno został wspólnikiem i każdego dnia przyjeżdżał do pracy kolejką z Manhasset. Byłem wtedy młodszym partnerem i musiałem wykonywać cudze polecenia. Pracowaliśmy nad ważnym kontraktem, więc przez ostatnie tygodnie wychodziliśmy z biura dobrze po północy. Wyjaśniłem, co się stało, a on westchnął i niechętnie pozwolił mi jechać. Śmierć to jedna z tych niewielu rzeczy, które prawnicy nadal szanują bardziej niż potrzeby klienta. Miałem wtedy stare zielone audi, którym jak najszybciej pojechałem do szpitala. Świąteczny exodus już się zaczął, więc trwało to dłużej niż zwykle, choć znałem wszystkie boczne drogi. To było w czasach, kiedy jeszcze niewiele osób miało telefony komórkowe - ja nie miałem, ale w pracy firmowy pager załatwiał sprawę - i wjeżdżając na parking, nie wiedziałem, jaka jest sytuacja. Matka siedziała w poczekalni. Wydawała się opanowana i perfekcyjna w każdym calu. Jestem pewien, że po tym, jak do mnie zadzwoniła, starannie wybrała odpowiedni kostium na tę okazję, do tego kolczyki, torebkę i buty, po czym usiadła przy biurku, żeby wyraźnym, pochyłym charakterem spisać polecenia dla Genevieve na czas swojej nieobecności. Dopiero wtedy kazała Robertowi odwieźć się do szpitala dużym, starym cadillakiem. - Jak on się czuje? - zapytałem, grzecznościowo całując jej miękki pomarszczony policzek. Jak zwykle pachniała subtelnie Chanel No. 5. - Jest na obserwacji - odparła pewnym głosem. - Ordynator go dogląda.

I dobrze. Rodzice hojnie wspierali szpital. Matka zatrzymała przechodzącą pielęgniarkę i poprosiła ją o sprowadzenie lekarza, który mógłby mi nakreślić sytuację. To trudniejsze, niż się może wydawać, ona jednak

potrafiła robić takie rzeczy. Pielęgniarki, kelnerzy, stewardesy, taksówkarze, rządowi oficjele - wszyscy jej słuchali. W jej sposobie mówienia i w postawie było coś, co budziło respekt, nawet u tych, którzy w większości wypadków z pewnością nie zwróciliby na nią uwagi. Nie bez znaczenia był pewnie fakt, że jej ojciec był generałem, ale i tak myślę, że przyszła na świat z tą umiejętnością. Ojciec z kolei był znacznie łagodniejszy - wysoki, poważny, o dobrym sercu. Na kominku w domu mam jego studenckie zdjęcie z końca lat czterdziestych. Nikt nie nazwałby go przystojnym, ale miał uczciwą, budzącą zaufanie twarz i szerokie barki wioślarza. Gdy się urodziłem, oboje byli starsi od większości rodziców moich rówieśników. Wydaje mi się, że tworzyli szczęśliwe małżeństwo. Matka grała w brydża i kierowała ich życiem. Ojciec pracował w jednym z wielkich banków na Wall Street, gdzie ceniono go zarówno za głowę do interesów, jak i za wysokie standardy etyczne. Sporo podróżował w interesach, zwykle w towarzystwie mojej matki. Przez pewien czas był nawet podsekretarzem w Ministerstwie Skarbu za rządów Nixona. Jeden ze starszych partnerów w firmie, który znał go od lat, powiedział do mnie wkrótce po tym, jak podjąłem pracę: - Zawsze podziwiałem twojego ojca. Był niezbędnym człowiekiem dla wielu zbędnych ludzi. Trudno było znieść jego widok, jak leży na szpitalnym łóżku wśród mrugających maszyn, z maską tlenową na twarzy i kroplówkami wkłutymi w wychudzone, blade ręce, podłączony do cewnika. Bardzo dbał o elegancję i nosił krawat nawet w soboty, zawsze wkładał tenisową koszulkę w spodnie i chyba nigdy nie zaklął, nawet gdy jakiś kierowca zajechał mu drogę. Byłby zdruzgotany świadomością, że grupa obcych kłuje go i poszturchuje, więc w głębi ducha cieszyłem się, że jest pod wpływem silnych środków uspokajających. - Nie znamy dokładnej przyczyny ataku - poinformował mnie ordynator. Przeprowadziliśmy serię badań, zrobiliśmy rentgena i tomografię. Jak dotąd nic nie da się jednoznacznie ustalić. Pańska matka powiedziała nam, co jadał, jak sypiał i ile ćwiczył. Poprosiliśmy jego osobistego lekarza na Manhattanie, żeby przefaksował nam kartę pacjenta, ale jak dotąd nic nie udało się stwierdzić.

- Ale na pewno da się coś ustalić? - Będziemy nadal prowadzili badania. Chwilowo lepiej podawać mu leki uspokajające. Zapewniam, że będą państwo na bieżąco informowani o postępach. Tego wieczoru matka i ja razem zjedliśmy kolację w towarzystwie zmartwionych Genevieve i Roberta. Po powrocie do domu matka od razu chwyciła za telefon, żeby obdzwonić grupkę gości, których spodziewaliśmy się na obiedzie następnego dnia. - Tak mi przykro. - Słyszałem, jak mówi ze swojego gabinetu obok salonu. - Obawiam się jednak, że będę musiała odwołać jutrzejszy świąteczny obiad. Bardzo przepraszam, że tak w ostatniej chwili, ale biedny Hugh źle się miewa, musieliśmy zabrać go rano do szpitala w Southampton. Tak. Dziękuję za wyrozumiałość. Nie, nie, proszę niczego nie przysyłać. Jestem pewna, że za parę dni wróci do domu, nie mam co do tego wątpliwości. - Klik. - A jak ty się miewasz, drogi Walterze? - zapytała mnie przy stole, wyraźnie kładąc nacisk na zaimek. - Co nowego? Zdumiały mnie te pytania. Człowiek, za którego wyszła trzydzieści lat temu, leżał w szpitalu, być może umierał, a ona nadal nie pozbyła się maski. Chciałem powiedzieć, co naprawdę myślę, ale odparłem tylko: - Nic nowego, mamo. Ciężko pracowałem, ale to zrozumiałe. - A dziewczęta? - Niestety. - Westchnęła, więc dodałem: - Rano wspomniałaś przez telefon, że ojciec od kilku dni kiepsko się czuł. Masz jakiś pomysł na to, co się działo, i czy to ma coś wspólnego z jego atakiem? - Doktor Marshall wyjaśnił mi, że wyniki badań są niejednoznaczne, o czym chyba ci wspomniał. Nie jestem pewna, po co mielibyśmy spekulować. Żadne z nas nie ma przecież medycznego wykształcenia.

- Zgadza się, ale zastanawiałem się, czy coś, co powiedziałaś lekarzom, mogłoby rzucić światło na to, dlaczego ojciec trafił do szpitala. Wzruszyła ramionami i wsunęła do ust następny kęs. - Powiedziałam lekarzom wszystko, co wiem. Gdybyś ty był lekarzem, z pewnością nie czułbyś się zadowolony, gdyby laik próbował ci dyktować, co powinieneś robić. Ojciec wegetował całymi dniami. Święto Dziękczynienia było bardzo ponure, spędziłem je tylko w towarzystwie matki. Po obiedzie samotnie poszedłem na tradycyjny spacer po plaży. Było zimno, więc owinąłem szyję szalikiem, a tweedowa marynarka chroniła mnie przed wiatrem. Przez długi czas stałem, wpatrując się w fale i modląc w duchu o wyzdrowienie ojca. Tego ranka modliłem się znacznie głośniej z matką na mszy świątecznej w kościele Świętego Łukasza. Nowiny już zdążyły się rozejść wśród parafian, wielu z nich było przyjaciółmi rodziców z klubu. Pastor w długiej, białej komży stał przy drzwiach. Życzliwie uścisnął ręce matce i mnie, zapewniając, że o nas myśli i modli się za nas. Znajomi matki byli równie uprzejmi. - Och, Elizabeth - mówili, tłocząc się wokół nas. Otoczyły nas starsze panie ubrane jak matka, chude i w perukach; a także mężczyźni w blezerach, tweedach i klubowych krawatach, większość o lasce i z aparatami słuchowymi w uszach. Panowie raczej trzymali się z tyłu, mimo że ich żony napierały. Wcale się im nie dziwiłem. Pewnie bardzo ich przygnębiła świadomość, że jeden z nich stoi nad grobem, i każdy się zastanawiał, kto będzie następny. W piątek przyjechała z Manhattanu gromada specjalistów - nefrolodzy, neurolodzy, kardiolodzy, a nawet eksperci od chorób tropikalnych. - Czy pański ojciec przebywał w Brazylii w ostatnim półroczu? - spytał mnie pogodnie jeden z tych ostatnich.

Następnego dnia ojciec się obudził, osłabiony i zdezorientowany. Byłem przy nim, kiedy się ocknął, bo wszystkie noce spędzałem na krześle obok jego łóżka. Wiem, że zrobiłby dla mnie to samo. - Walt - powiedział z paniką w oczach. - Co się do diabła dzieje? - Jesteś w szpitalu w Southampton, tato. Miałeś atak. Trzymali cię na lekach uspokajających. Widziałem, że nie do końca zrozumiał, co mam na myśli, więc powtórzyłem: - Jesteś tu od środy. - Od środy? A co dzisiaj mamy? - Sobotę. Oderwał ode mnie wzrok. - Mój Boże - powiedział, gdy zaczęła do niego docierać powaga sytuacji. - A matka? Jak ona się miewa?

- Dobrze, tato. Poklepał mnie po dłoni. Wydawał się taki kruchy i słaby. To był zaledwie cień mojego ojca. - Walt, mógłbyś poprosić pielęgniarkę, żeby przyniosła wodę? Strasznie chce mi się pić. - Przejechał ręką po twarzy. - Muszę się też ogolić. Na pewno wyglądam jak kloszard. W następnych kilku dniach zdarzały mu się momenty przytomności, ale lekarze niemal przez cały czas usiłowali ogłupiać go lekarstwami. Codziennie rano wracałem do domu, żeby wziąć prysznic i zjeść śniadanie, a potem, jeśli nie musiałem załatwiać niczego

dla matki, szedłem z powrotem do szpitala. Rzecz jasna, znienawidziłem to miejsce, i tak się zaczęła moja apostazja związana z branżą medyczną. To było takie przygnębiające - fetor gówna, środków odkażających i śmierci. Samotni ludzie uwięzieni w bezosobowych pomieszczeniach, dudniące telewizory, kaszel i jęki zza zaciągniętych zasłon, lekarze i pielęgniarki wędrujący grupkami po fluorescencyjnych korytarzach, do tego brak informacji i aura wyższości. A jednak, mimo zawodowej wiedzy oraz doświadczenia, nikt nie był w stanie wyjaśnić, co się dzieje z moim ojcem. Często odnosiłem wrażenie, że badania tylko pogarszały jego stan. Wypróbowywali na nim rozmaite leki, od których przyśpieszało mu tętno, wlewali w niego liczne roztwory, aby skanery zrobiły swoje. Najgorsze jednak, przynajmniej dla mnie, było to, że wciąż wpadali nowi lekarze, wielu absurdalnie młodych, przeglądali historię choroby i zadawali mi non stop te same pytania. Dużo pił? (Niedużo.) Palił? (Rzucił lata temu.) Ćwiczył? (Kilka razy w tygodniu.) Czy w rodzinie zdarzały się przypadki chorób serca? (Nic nam o tym nie wiadomo.) Czy w ostatnim półroczu był w Brazylii? Ciągnęło się to w nieskończoność i było irytujące. Wciąż się zastanawiałem, co właściwie znaczą te gryzmoły i hieroglify na wykresach. Czy lekarze nie konsultowali się ze sobą? Gdyby zabrakło komunikacji między prawnikami pracującymi nad tą samą sprawą i gdyby zadawali klientom non stop te same pytania, doprowadziłoby to do kompletnego chaosu. To była farsa. W obliczu kryzysu ci lekarze wydawali się mniej kompetentni niż gość od naprawy ksero w naszym biurze. Ojciec był stoikiem. Urodził się i wychował w czasach wielkiego kryzysu i z większością rodaków dzielił poczucie niedostatku, choć bogactwo jego rodziny znacznie osłabiło cios. Po Yale, w latach powojennych, wstąpił do marynarki, a jego znajomość języków obcych, wynik posiadania francuskiej guwernantki i niemieckiej Fräulein, oraz kilku lat

spędzonych

w podróżach

zagranicznych

z rodzicami

i rodzeństwem

w latach

trzydziestych, sprawiły, że został doradcą admirała Shermana, który podówczas był głównodowodzącym operacji morskich. Po rezygnacji ze służby ojciec podjął pracę w banku. Nie przypominam sobie, żeby przez te wszystkie lata chociaż raz podniósł głos i narzekał na cokolwiek poza polityką oraz New York Yankees. Tym większy przeżyłem wstrząs, gdy pewnego popołudnia, kiedy siedziałem,

próbując pracować nad dokumentami przysłanymi z biura, ojciec przywołał mnie do siebie. - Walt - powiedział. - Chodź no tutaj. Pochyliłem się nad nim, a on popatrzył na mnie błędnym wzrokiem, którego nigdy u niego nie widziałem. - Musisz mnie stąd wydostać - powiedział błagalnie. - Musisz mnie stąd wydostać. Umrę, jeśli tego nie zrobisz. Patrzyłem na niego, próbując się domyślić, czy to mówi ojciec, czy też ktoś nawalony koktajlami z leków, którymi go pojono. Czy przebudził się ze złego snu, czy też naprawdę się bał? Z wyrazu jego oczu domyśliłem się, że sytuacja jest poważna. Czułem się bezradny. Popatrzyłem na rurki podłączone do jego ciała i mogłem sobie tylko wyobrazić, co by się stało, gdybym którąś usunął. I niby jak miałbym go stamtąd zabrać? Wynieść? Wyobraziłem sobie, jak kuśtykamy korytarzem i ignorujemy ochroniarzy, kurczowo trzymając się stojaka z kroplówką. Pozwoliliby mi skorzystać z fotela na kółkach, czy też powinienem wywieźć go na wózku? A potem co, zabrać do domu? Cadillakiem, moim audi? Pozwoliliby nam pojechać karetką? Samo zastanawianie się nad tak nierozważnym czynem było irracjonalne, ale i tak się zastanawiałem. Zrobiłbym dla ojca wszystko - poza tym. Bóg jeden wie, że nie chciałem, aby tu leżał, podobnie jak on nie chciał, ale zabranie go ze szpitala wydawało się szczytem nieodpowiedzialności. - Tato, przepraszam, ale nie mogę cię stąd zabrać. Musisz zostać. Lekarze robią, co w ich mocy. - Nie wierzę ci. Zabiją mnie. Musisz mnie stąd wydostać. - Tato, nie próbują cię zabić. - Proszę. - Ścisnął mnie za ramię.

- Bardzo mi przykro. - A niech cię szlag trafi. Po tych słowach próbował usiąść. Był stary i kruchy, ale nadal miał krzepę. Musiałem przytrzymać go za ramiona, żeby nie wstał z łóżka. - Tato, musisz leżeć. - Nie jesteś moim synem. Puszczaj. Zignorowałem go i zawołałem pielęgniarkę. Wstrzyknęła mu środek uspokajający, kiedy walczył z nami obojgiem. Parę sekund później już spał. Następnego dnia wydawał się całkiem normalny. Gdy wróciłem, siedział, zupełnie przytomny, na łóżku i się golił. Na stoliku stała taca z resztkami śniadania. To był pierwszy normalny posiłek, jaki zjadł, odkąd trafił do szpitala. - Dzień dobry, Walt - powiedział, bardzo z siebie zadowolony. - Możesz mi oddać przysługę? W przyszłym tygodniu mam zebranie zarządu i chciałbym, żebyś rozesłał dokumenty. Zajmiesz się tym? Rozwój sytuacji dodał mi otuchy. Lekarze nadal nie ustalili, co się z nim dzieje ani co spowodowało atak, ale im również ulżyło. Poinformowali mnie, że jeśli będzie czynił takie postępy, przeniosą go z oddziału intensywnej opieki do zwykłej sali. Ten dzień spędziliśmy razem, oglądając futbol w telewizji. Co jakiś czas ojciec zapadał w drzemkę, ale najbardziej interesowało go uzupełnienie wiedzy o tym, co się działo na świecie. Zatrzymałem dla niego zeszłotygodniowe egzemplarze „Wall Street Journal”. To go bardzo ucieszyło i powiedział, że nie muszę spędzać z nim nocy. Zachwycony perspektywą snu we własnym łóżku, zostałem do ósmej wieczorem. Po raz pierwszy od dzieciństwa pocałowałem go na dobranoc. Nalegał, więc następnego dnia wróciłem do pracy. Tego popołudnia rozmawialiśmy przez telefon. Powiedział mi, że jeżeli wszystko dobrze pójdzie, wypiszą go za kilka dni, i dodał, że matka już zarezerwowała lot na Florydę i zadzwoniła do gospodyni, żeby

podyktować jej listę zakupów. Wtedy rozmawialiśmy po raz ostatni. O czwartej rano zadzwonił telefon w moim mieszkaniu. Znów pracowałem do późna, ale wyskoczyłem z łóżka już po pierwszym dzwonku. Na drugiej linii była matka. - Twój ojciec zmarł - usłyszałem jej głos. Stałem na środku sypialni, nic nie rozumiejąc. - Miał zawał. Chciałem krzyknąć albo się rozpłakać, ale udało mi się zapanować nad sobą. - Bardzo mi przykro, mamo - powiedziałem tylko. - Pielęgniarka powiedziała, że nie cierpiał - odparła. - Obawiam się, że znowu musisz przyjechać. Pogrzeb odbył się w sobotę, z udziałem tradycyjnego konduktu gości. Maddy nie mogła się zjawić, ponieważ Harry stacjonował wtedy w Kalifornii, ale zadzwoniła do mnie wieczorem. Wyznałem jej, że ojciec prosił, abym wyciągnął go ze szpitala, i że czuję się winny, bo go zawiodłem. Może żyłby, gdybym go wtedy potajemnie uprowadził. Maddy powiedziała, że nie wolno mi tak myśleć i że osoba, która mnie o to prosiła, nie była moim ojcem, lecz kimś zupełnie innym. W tamtym czasie jej ojciec kursował między sanatoriami i miała doświadczenie w sprawowaniu opieki nad kimś, kto zażywa leki psychotropowe. Poczułem się dzięki temu trochę lepiej, ale to nie do końca złagodziło ból. Bardzo kochałem ojca i byłem wściekły na lekarzy za to, że, jak uważałem, nie chciało im się dowiedzieć, co się z nim działo, i za zabicie go. Nie chodzi o to, że nie robili, co w ich mocy. Robili. Po prostu to, co w ich mocy, było do niczego. Matka zmarła dwa lata później, również po zawale, ale w znacznie mniej dramatycznych okolicznościach niż ojciec. Pewnego ranka na Florydzie Genevieve przyniosła jej śniadanie, a matka po prostu się nie obudziła. Zawsze uważałem, że to najlepsza śmierć, jakiej mogłaby sobie życzyć.

Miałem wtedy trzydzieści lat. Odziedziczyłem dom i sporo pieniędzy. Powiedziałem Genevieve i Robertowi, że mogą zostać na pełnym etacie, jeśli chcą, ale że nie będę potrzebował ich usług w takim zakresie jak rodzice. Zostali jeszcze przez kilka miesięcy, głównie po to, aby pomóc mi posprzątać mieszkanie rodziców i uporządkować dom na Long Island. Nie robili się jednak coraz młodsi, a dzięki hojnemu zapisowi w testamencie rodziców mogli wrócić do swojej wioski pod Lozanną i cieszyć się życiem na emeryturze. Stanowili dużą część mojego życia i przykro mi było, kiedy zniknęli. Kilka lat temu ich odwiedziłem i nadal wymieniamy kartki oraz upominki na Gwiazdkę. Po śmierci ojca nie stałem się bardziej świadomy własnej śmiertelności, tylko zacząłem unikać lekarzy. Wcześniej odpowiedzialnie raz w roku chodziłem się przebadać. Już wtedy mój cholesterol był nieco za wysoki, podobnie jak waga, i powinienem stracić parę kilogramów, ale poza tym byłem zdrów jak ryba. Lekarze jednak przypominają nieco księży utrzymują, że mają sekretną wiedzę, dzięki czemu otacza ich atmosfera nieuzasadnionej wyższości i większość z nas zwraca się ku nim tylko wtedy, gdy wszystko inne zawiedzie.

ROZDZIAŁ PIĄTY Dostałem ten list od Maddy:

Drogi Walterze, aż trudno uwierzyć, że nigdy tu nie byłam, bo czuję się tak, jakbym znała to miejsce od zawsze. Jest przepiękne. Zielona Zatoka Meksykańska rozciąga się leniwie aż po horyzont, piasek jest czysty i biały. Małe kutry wypływają o świcie i wracają po południu. Zwiewne chmurki co jakiś czas przełamują nieskazitelny błękit nieba, a nocami świecą miliony gwiazd. Mieszkam w hoteliku na Jukatanie. Po przyjeździe udałam się do pięciogwiazdkowego hotelu, gdzie zarezerwowałam pokój. Wystarczyło jednak, że popatrzyłam na ludzi, na idealne trawniki i nikomu niepotrzebne fontanny, pseudomajańską architekturę i milczący, dobrze ułożony personel, a od razu wiedziałam, że muszę zabierać się stamtąd w cholerę. Zapytałam kierowcę, czy zna jakieś mniej nadęte miejsce, a on zawiózł mnie wiejską drogą do małej hacjendy na plaży. Przywiązany do słupka na podwórzu pies zaczął szczekać w chwili, gdy się zatrzymaliśmy, a do tego były tam kurczaki oraz kozy, i wszystko to wyglądało idealnie. Kobieta, która prowadzi hacjendę, dała mi ładny pokój z balkonem z widokiem na wodę. Łazienka jest na korytarzu, nie ma klimatyzacji ani obsługi hotelowej, za to jest mały bar i knajpka, gdzie serwują najlepsze krewetki, jakie kiedykolwiek jadłam. Dosłownie przed chwilą wyciągnięte z wody i ugotowane z czosnkiem, kolendrą, limonką i jalapeño. Pychota. Mogłabym je jeść przez cały dzień i popijać zimnym tecate. Nie jest idealnie. Karaluchy mają rozmiary kotów i czasem okropnie tu śmierdzi. Mój pokój nie jest szczególnie czysty, a za dnia dokucza mi morderczy upał. Jestem przekonana, że lada moment dostanę biegunki. Każdy facet łypie na mnie jak potencjalny gwałciciel, brakuje tu sejfu i spokojnie mogę założyć, że w którymś momencie ukradną mi portfel i paszport. Właścicielka hoteliku, żwawa kobieta o imieniu Sonia, która również gotuje, mówi, żebym się nie przejmowała, ale kiedy wychodzę na spacer po plaży, przyciągam uwagę sporej liczby wielbicieli. Mimo to spaceruję po plaży. Niewiele więcej mam do roboty, i dobrze. Myślałam o wynajęciu kutra, ale Sonia powiedziała, że szyper, z którego usług korzysta, wyjechał, i nie

wie, kiedy wróci. Może pod koniec tygodnia, a może nie. Teraz wiem, że powinnam była wypożyczyć samochód, ale kiedy rezerwowałam wycieczkę, wydawało się to zbędnym wydatkiem. Pewnego dnia wynajęłam kierowcę, żeby zawiózł mnie do Chichén Itzá, rozległych majańskich ruin nieopodal. Co za zdumiewające miejsce. Nigdy nie byłam „na gruzach” dawno wymarłej cywilizacji. W Europie na miejscu ruin po prostu powstają nowe budowle, a w Stanach nic nie jest aż tak stare. Jednak Chichén Itzá jest stare i wymarłe. Jego kultura i ludność już nie istnieją, podobnie jak Sumerzy i Hetyci. Aż trudno uwierzyć, że ta cywilizacja kwitła przez tysiące lat i zbudowała to piękne miasto, a pewnego dnia, ni stąd, ni zowąd pojawiła się niewielka grupka Hiszpanów z bronią palną i w zbrojach, i buch! Niespełna sto lat później było już po wszystkim. Serce się kraje na myśl o ludziach, którzy tutaj żyli, o dzieciach, o rodzinach, o wojownikach i kapłanach - tak, nawet tych, którzy składali ofiary z ludzi - i o tym, że wszystko utracili. Przepadło ich życie, domy, kultura, język. Zniknęły zrównane z ziemią. Pozostały wyłącznie ruiny takie jak te i nieliczni miejscowi, których przodkowie uciekli do dżungli wieki temu i ukrywali się tam przez całe życie, aż zapomnieli o wszystkim poza strachem. Dobrze zrobiłam, przyjeżdżając tutaj. Wiedziałam, że muszę uciec z Nowego Jorku. Miałeś rację, zaczynałam wariować. Nie dążę do samozagłady, nigdy taka nie byłam. Dorastałam wśród ludzi, którzy się niszczyli. Mój ojciec podniósł autodestrukcję do rangi sztuki, ale ja zawsze z tym walczyłam. Mimo to wiedziałam, że gdzieś to we mnie jest, ta potrzeba utraty kontroli i poddania się wściekłości oraz rozpaczy. Chęć odrzucenia wszystkiego tylko dlatego, że mogę i że pewnego dnia obudziłam się ze świadomością, iż cały otaczający mnie świat to jedno wielkie kłamstwo. Czułam się trochę jak Majanka. Żyłam sobie zadowolona w centrum swojego małego światka, wierząc, że jestem bezpieczna i silna, ale przyszedł ktoś bezwzględny i przełamał moje linie obrony. Kto nie dążyłby w takim momencie do samozagłady, skoro nie zostało nic, o co warto walczyć? Czy nie dlatego upadają cywilizacje i zaczyna się grabież? Moja kultura też legła w ruinach i wszystko wydawało się beznadziejne. Jakie znaczenie w wielkim planie rzeczy miało to, co ze mną będzie? Czy myślałam, że jestem ponad wszystko? Że uda mi się prześliznąć przez życie i pozostać nietknięta? Historia jest pełna takiego mydlenia oczu samym sobie. Wystarczy spojrzeć na Majów, na Francuzów podczas drugiej wojny światowej. Też sądzili, że zdołają ukryć się za linią Maginota, ale Niemcy po prostu ją obeszli.

Czy to jednak zabiło Francuzów? Nie. Francja przetrwała, bo jej język, kultura, ludzie, tradycje dały sobie radę mimo nazistów i kolaborantów, a także dzięki bardzo ludzkiej wierze, że czasami lepiej jest się poddać, niż stawiać opór. Oczywiście wielu Francuzów się poddało, ale jeszcze więcej nie. Jak myślisz, co Ty byś zrobił? Ja chcę wierzyć, że znalazłabym się wśród walczących i dlatego jestem tak rozczarowana swoim życiem i sobą. Jak dotąd biernie poddawałam się wszystkiemu, co mi się przytrafiało. Zamiast walczyć, uciekałam. Sądziłam, że jestem dzielna, ale chyba okazałam się zwykłym tchórzem. Gdybym naprawdę kochała to, co kochałam, gdybym naprawdę w to wierzyła, zostałabym i stawiła czoło problemom. Może by się nie udało, ale przynajmniej wiedziałabym, że zrobiłam, co w mojej mocy. Jestem zmęczona uciekaniem. Pora na walkę. Mam nadzieję, że u Ciebie wszystko w porządku. Przepraszam, że ostatnio nie byłam sobą. Chyba wiesz, jak dużo dla mnie znaczysz i jak ważna jest Twoja miłość i przyjaźń. Dziękuję Ci za wszystko. Wkrótce się zobaczymy. Ucałowania,

Maddy PS Francuzi nie zrobili tego bez pomocy. Ja też liczę na Ciebie w tej kwestii. Wiem, że mogę. PS2 Dostałam miły list od Harry’ego.

ROZDZIAŁ SZÓSTY Harry biegnie brzegiem rzeki. Każdego ranka odprowadza Johnny’ego do szkoły i wraca biegiem do domu. Poranki nadal są chłodne, więc ma na sobie stary, szary dres i wełnianą czapkę. Odległość to ponad pięćdziesiąt przecznic, czy też ponad trzy kilometry. Przybiega do East River, przekracza rzekę, mija innych biegaczy, ludzi z psami, matki z wózkami. Stracił formę, palą go płuca, mięśnie skrzypią, pot zalewa twarz. To ciało jest złe i musi zostać ukarane. Kiedy wraca do mieszkania, robi przysiady i pompki, aż całkiem opada z sił. Potem bierze prysznic i siada, żeby pisać do momentu, kiedy musi wyjść po Johnny’ego. Praca nad książką nareszcie dobrze mu idzie. Kryzys to już przeszłość, słowa same płyną. Maddy przysłała im pocztówkę, a w niej ucałowania dla nich obu. Tygodnie szybko minęły, Harry czuje, że zbyt szybko. Widywanie się z synem dwa wieczory w tygodniu to za mało. Nigdy by mu nie wystarczyło. Intensywność jego miłości czasem wręcz go przytłacza, syn go zdumiewa. Harry chce znać wszystkie myśli Johnny’ego. Żałuje, że nie może zobaczyć świata jego oczami i doświadczyć jego radości oraz smutków. Chce targać włosy Johnny’ego, rozśmieszać go, czuć ciepłą gładkość jego policzka przy swoim. Mają identyczne dłonie. Nikt nie jest mu bliższy na świecie niż syn. Nie Claire, i nawet nie Maddy. Chodzą na długie spacery, czasami do parku, czasami po prostu się włóczą. Johnny też bardzo lubi chodzić. Rozmawiają o szkole Johnny’ego, o innych dzieciach, o tym, jak Jeremy myśli, że jest taki super, a Sean go denerwuje, a Jack doprowadził Willę do płaczu. Mówią też o malejących szansach Rangersów w rozgrywkach Pucharu Stanleya. Nieustannie grają w Va banque! i Harry wypytuje Johnny’ego o nazwiska prezydentów oraz stolice stanów, a Johnny nigdy się nie myli. Zaczynają z angielskimi królami. „Którego króla skrócono o głowę?” Harry bawił się w tę samą grę ze swoim ojcem. Pewnego wieczoru rozmawiali nawet o Darwinowskiej teorii ewolucji. - W czym problem, tato? - mówi Johnny. - Ja myślę, że fajnie pochodzić od małpy. Wieczorami zamawiają pizzę albo Harry gotuje, zwykle stek lub spaghetti. Pomaga Johnny’emu odrabiać lekcje. Przed snem opowiada mu bajkę albo czyta. Król Pingwin nadal jest ulubieńcem Johnny’ego, i teraz bajka zawsze ma szczęśliwe zakończenie. Potem Harry

siada z powrotem przy stole, nalewa sobie pierwszego drinka tego wieczoru, i znów zaczyna pisać. Od wielu miesięcy nie był tak szczęśliwy. Wiem to wszystko od Harry’ego, który kilka dni po wyjeździe Maddy dzwoni z własnej inicjatywy do mojego biura. - Cześć, Walt - mówi radośnie. Jego głos brzmi znacznie lepiej niż jeszcze niedawno. Pomyślałem, że sprawdzę, co u ciebie, i zdam sprawozdanie z tego, jak się miewa Johnny, na wypadek telefonu od Maddy. - Wszystko w porządku? - W jak najlepszym, Walt - śmieje się Harry. - Johnny i ja zastanawialiśmy się, czy któregoś wieczoru nie zechciałbyś wpaść do Palazzo Winslow na kiepski posiłek. Nie byłeś tu jeszcze i doszliśmy do wniosku, że pewnie jesteś ciekaw, jak żyje druga połówka rodziny Winslowów. Nagle słyszę w słuchawce głos Johnny’ego. - Proszę, wujku Walcie. Nie miałbym serca odmówić chrześniakowi, a poza tym przecież Maddy poprosiła, żebym sprawdzał, co u niego. - Zobaczę, co da się zrobić - odpowiadam. - O którym wieczorze myślisz? - Może jutro? Przyniesiesz wino, stare i drogie, a ja przygotuję coś młodego i taniego. Następnego wieczoru zjawiam się pod budynkiem, w którym mieszka Harry, i wspinam się po schodach na ostatnie piętro. Jest jasne, że Harry cienko przędzie. Mieszkanie jest małe i pustawe, mieści się w starej kamienicy czynszowej nieopodal Midtown Tunnel. Ulicą pod domem nieustannie ciągną samochody i ciężarówki, które wjeżdżają do miasta i je opuszczają. Trąbią klaksony, z silników bucha tlenek węgla. Przez

brudne okna widać tylko inne czynszówki oraz schody pożarowe. Harry mówi, że stara Latynoska w głębi korytarza nastawia telewizor na cały regulator. Co jakiś czas słyszy też kłótnie i krzyki. Podejrzewa, że to jej chłopak lub syn przychodzą pożyczyć pieniądze. Zapach smażonego oleju wypełnia cały korytarz. Noc przeszywają syreny radiowozów i karetek zmierzających do Bellevue. Harry rozstawił w sypialni jednoosobowe łóżko dla Johnny’ego, a sam zajął kanapę w pokoju gościnnym. Na ścianie wisi duży plakat z hokeistą, obok widzę stolik, przy którym Harry pracuje i je. Książki leżą w stosach na podłodze. Do niewielkiego telewizora podłączona jest jedna z gier wideo Johnny’ego. W przeciwieństwie do wielu kawalerskich mieszkań, dzięki wojskowemu przeszkoleniu Harry’ego to jest czyste. Ubrania są poskładane, żadne naczynia nie zalegają w zlewie. Harry zabija karaluchy butem. To miejsce, w którym zmienia ubrania i pracuje, równie bezosobowe jak hotelowy pokój. Mimo to obaj wydają się zadowoleni. Harry i ja ściskamy sobie dłonie zupełnie jakby ostatnich kilka miesięcy w ogóle się nie zdarzyło, a Johnny obejmuje mnie mocno, za co jestem mu ogromnie wdzięczny. Na ladzie kuchennej marynuje się befsztyk. Wnęka kuchenna to część pokoju gościnnego. Harry nalewa mi whisky i siada przy stole. Ja zajmuję miejsce na kanapie, obok Johnny’ego. - Dziękuję, że przyszedłeś, Walt. Raczej nie bywasz w takich miejscach. - Widywałem gorsze. - Miejmy nadzieję, że to się wkrótce zmieni. Wynająłem je tylko na pół roku. Przy odrobinie szczęścia, jeśli Hollywood złoży mi ofertę, będę miał szansę pozwolić sobie na coś lepszego. - A może zamieszkajmy w Los Angeles - proponuje Johnny. Nie mówię na głos tego, co myślę. - Spokojnie, przyjacielu - śmieje się Harry. - Nie dajmy się ponieść fantazji.

Rozmawiamy o szkole Johnny’ego, o tym, czego się uczy. Raz w tygodniu chodzi grać w szachy popołudniami, innego dnia ma lekcję gry na fortepianie. Szkoła Johnny’ego znajduje się w pobliżu ich starego mieszkania, ale kilka przystanków od kawalerki Harry’ego. Potem mówi mi, że doszedł już mniej więcej do dwóch trzecich książki i uważa, że to najlepsza rzecz, jaką kiedykolwiek napisał. Słowa same układają mu się w głowie. Nie chce mi powiedzieć, o czym to jest. - Niespodzianka. - Mruga do mnie. - Mógłbyś to nazwać listem miłosnym do żony. Opowiada mi, że każdego ranka wstaje o piątej i pisze do siódmej, kiedy nadchodzi czas, by budzić Johnny’ego. Potem wraca do domu i pracuje do czasu, gdy musi odebrać syna ze szkoły. Kolacja przebiega w przyjemnej atmosferze, jak za dawnych czasów. Mimo że brak tu Maddy i otoczenie jest zupełnie inne niż zazwyczaj, znowu zmierzam na orbitę Harry’ego, niczym księżyc pod wpływem siły przyciągania planety. Dzisiejszego wieczoru nie potrafię go nie lubić. Tak jak Maddy, chciałem być zdystansowany i wyniosły, ale oczywiście ryczę ze śmiechu. Johnny walczy z sennością, aż w końcu Harry mówi: - No dobra, stary, pora do łóżka. - Wstaję i próbuję się pożegnać, ale Harry macha ręką. - Nie idź jeszcze. Tylko położę Johnny’ego spać, a potem pogadamy poważniej. I znowu, jak za dawnych czasów, stoję w drzwiach i słucham, jak Harry kładzie Johnny’ego. Po umyciu zębów odmawia modlitwę, a potem Harry opowiada jedną ze swoich historyjek. - Dzięki, że zostałeś, Walt - mówi później, starannie zamykając za sobą drzwi sypialni. - Napijesz się czegoś jeszcze? Wino już wypiliśmy, więc robi nam whisky z wodą sodową. Zajmujemy miejsca przy stole. - Posłuchaj, chcę coś powiedzieć, i jeśli możesz, przekaż to Maddy - mówi. - Będę ci

wdzięczny.

- Czyli co? - Że ją nadal kocham, może nawet bardziej niż kiedykolwiek. I nie chcę, żebyśmy się rozwodzili. Że spieprzyłem sprawę i przez resztę życia będę się starał jej to wynagrodzić, ale my - ona, ja i Johnny - nigdy nie będziemy szczęśliwi, dopóki na nowo nie stworzymy rodziny. Możesz jej to powtórzyć? - A ty jej to mówiłeś? - Napisałem do niej w zeszłym tygodniu. Pewnie ma na myśli ten list, o którym wspomniała. - No to powodzenia. Pewnie wszystko będzie zależało od jej nastroju po powrocie. Wspomnę o tym, jeśli chwila będzie odpowiednia. - Dzięki, Walt. Wiem, jak Maddy cię ceni. Biorę płaszcz i ruszam do drzwi. Nie jest bardzo późno, ale na mnie już pora. Przed moim wyjściem Harry mówi: - Jeszcze jedno, Walt. Nie znasz przypadkiem kogoś, kto byłby zainteresowany kupnem samolotu?

- Jak to? - Postanowiłem sprzedać cessnę. Za dużo kosztuje, za mało z niej korzystam, żeby usprawiedliwić taki wydatek, i szczerze mówiąc, przyda mi się kasa. Może któryś z twoich bogatych klientów będzie zainteresowany. - Popytam - obiecuję.

Cholerny samolot. W SOBOTĘ HARRY I JOHNNY jadą na całodniową wycieczkę na wschód. Maddy wraca następnego wieczoru. To ich ostatni wspólny dzień. Wyjeżdżają wcześnie, kiedy jeszcze jest ciemno. Johnny śpi na kanapie z tyłu, podczas gdy Harry prowadzi i popija kawę. Wstaje słońce i ranek zapowiada się pięknie, tak jak na to liczył. W ostatnich dniach regularnie sprawdzał prognozę pogody i wszystko wskazuje na to, że będzie ładnie. Poza miastem na drzewach pojawiają się już liście. Harry nie wyjeżdżał od jesieni, od czasu wycieczki z Claire. Ma wrażenie, że to było wieki temu. Zauważa nowe sklepy i restauracje ze świeżo odmalowanymi fasadami, czekające na szczodrych letnich klientów. Stoiska farmerów wciąż są zamknięte, a pola leżą odłogiem. Wjeżdżają na lotnisko tuż przed dziewiątą. W małym terminalu jest tylko kilka osób. Zaspany Johnny siedzi na jednym z krzeseł, a Harry kupuje więcej kawy i sprawdza prognozę pogody. - Cześć, Marty - wita się z mężczyzną za ladą. - Jak leci? - Harry! Dawno cię tu nie było, chłopie. Gdzieś się ukrywał? - Spędziłem jesień i zimę w Rzymie.

- Fajnie.

Harry wzrusza ramionami.

- Jest Jimmy? - pyta. - Na płycie. - Dzięki. Poprosiłem go, żeby przygotował samolot i napełnił bak. To była długa zima.

- To by się zgadzało.

- Do zobaczenia.

- Spoko. Harry i Johnny wychodzą na płytę lotniska. Harry trzyma rękę na ramieniu syna. Rękaw lotniskowy zwisa bezwładnie, słońce mocno przygrzewa. Harry zauważa małą cessnę. Jimmy zdjął brezent, którym była przykryta przez całą zimę. Akumulator został naładowany, a rurka Pitota oraz sonda ciśnienia statycznego oczyszczone z owadów. Zagląda pod osłonę silnika, sprawdza, czy klapy i łożyska kół są dobrze nasmarowane.

- Wszystko gra? Harry się odwraca do Jimmy’ego i obaj ściskają sobie dłonie. - Pamiętasz mojego syna Johnny’ego, prawda? Podaj rękę panu Bennettowi, stary. - Dzień dobry panu. - Miło cię widzieć, Johnny. Rośniesz jak na drożdżach, co? - Jestem najwyższy w klasie. - Bardzo dobrze. - Jimmy ponownie kieruje wzrok na Harry’ego. - W silniku zalęgły się myszy, ale je usunąłem i wymieniłem kilka poprzegryzanych przewodów. Zaraz ci pokażę. Podchodzą do silnika i Jimmy podnosi osłonę. - Widzisz? Jak spod igły. - Dobra robota, Jimmy. Dzięki.

- Śliczna maszyna. - Owszem. Myślę o wystawieniu jej na sprzedaż.

- Tak? - Tak. Znasz kogoś, kto mógłby być zainteresowany? - Pewnie. Kilku moich znajomych chciałoby mieć 182. - Super. Pogadamy później. A teraz przelecę się po raz ostatni.

- Pogoda idealna. - Nie mogłaby być lepsza. - Cóż, Harry, miło było cię widzieć. Daj znać w sprawie samolotu. - No pewnie. Jeszcze raz dzięki. Przyślij mi rachunek.

Harry obchodzi

samolot,

kontroluje

go

zgodnie

z procedurą

i przypomina

Johnny’emu, jak sprawdzić usterzenie ogonowe, ster wysokości i ster kierunku. Dotyka dłońmi klap i lotek, sprawdza koło przednie i owiewki, obchodząc samolot zgodnie z ruchem wskazówek zegara, usuwa mocowania oraz klocki. Potem wraca do terminalu, żeby przekazać wieży plan lotu. Od wielu dni omawiał z Johnnym tę wyprawę. Zamierzają lecieć na przylądek, a potem być może zatrzymać się na lunch w Nantucket. Na niebie nie ma ani jednej chmurki. W rozgrzanej kabinie panuje zaduch. Harry zdejmuje płaszcz, otwiera okna i sprawdza, czy Johnny dobrze zapiął pasy. Uruchamia silnik i gdy ten zaczyna warczeć, łopaty śmigła nagle się rozmazują. Harry wprawnym okiem przygląda się układowi sterowania, aby sprawdzić, czy wszystko wydaje się dobrze funkcjonować. Porozumiewa się przez radio z wieżą i prosi o pozwolenie na start.

- Wieża East Hampton, tu Tango Gulf Niner Niner. Proszę o pozwolenie na start.

Radio trzeszczy. - Tango Gulf Niner Niner, możesz startować. Przed nimi nie ma nikogo. Harry kołuje, prowadzi cessnę na pas startowy i uśmiecha się do Johnny’ego. - Gotowy? - przekrzykuje hałas silnika. Chłopiec odpowiada mu uśmiechem i pokazuje uniesione kciuki. Harry powoli dodaje gazu, maksymalnie otwierając przepustnicę. Ciśnienie i temperatura oleju są w porządku. Przy prędkości około sześćdziesięciu pięciu kilometrów na godzinę prędkościomierz budzi się do życia. Harry powoli ściąga stery, kiedy samolot osiąga sto osiemnaście kilometrów na godzinę, i wzbijają się w powietrze. Maszyna szybko się wznosi, skręcając w lewo nad lotniskiem.

- Patrz, tatusiu, nasz dom. Harry spogląda w dół. Widzi duży staw, potem duży dom, a potem domek za nim. Nieustannie zdumiewa go, jak małe wydaje się to wszystko. Od lat patrzy na dom z tej wysokości, to pierwsza rzecz, którą zawsze sprawdza, i serce niezmiennie bije mu mocniej na myśl o tym, że być może dostrzeże maleńką Maddy, podlewającą kwiaty albo bawiącą się na trawie z Johnnym, i jej złociste włosy, połyskujące w słońcu. Teraz uświadamia sobie, że jeśli nie rozwiąże tej sprawy z Maddy, być może nigdy już nie zobaczy tego domu z bliska. Przez to czuje się jak duch, który spogląda na pozostawionych ukochanych żywych. Przypomina sobie, kiedy po raz pierwszy zauważył Maddy. Szła wtedy przez dziedziniec. To był początek pierwszego roku college’u, Harry już został przyjęty przez członków bractwa Delta Kappa Epsilon. Wielu z nich było uczniami starszych klas w jego liceum i wiedziało, jaki z niego dobry gracz w hokeja. Pokazali mu New Haven - gdzie pić,

gdzie jeść, które kursy wybrać. Zabierali go na przyjęcia, na które rzadko trafiali pierwszoroczniacy. Szedł wtedy w przeciwnym kierunku, kiedy jeden z jego przyjaciół, nowy nabytek w drużynie hokeja, parsknął śmiechem. - Popatrz tylko na to świeże mięsko - powiedział. Na samym początku zwrócił uwagę na jej włosy. Nigdy takich nie widział: złote, z rudawym akcentem, zasłaniały jej połowę pleców. Potem zobaczył jej twarz, dumną, z wysuniętą brodą i ostrym nosem. Pomyślał, że chodzi jak mężczyzna, bo stawiała długie, zdecydowane kroki. Widać było, że niczego się nie boi. Ubierała się również jak mężczyzna, poły męskiej koszuli zwisały nad jej dżinsami. Wtedy ta koszula go przestraszyła. Pomyślał, że pewnie należy do jej chłopaka, starszego mężczyzny. Przywodziła na myśl jakiś niewyobrażalny poziom wyrafinowania, komunikowała, że Maddy widziała więcej świata niż on. Jej uroda, opanowanie i beztroska razem wzięte tworzyły otoczkę wyróżniającą ją spośród innych dziewcząt, które dotąd widział na Yale. W przeciwieństwie do nich trudno ją było zaszufladkować. Nie była dziewczyną z prywatnego liceum, nie była gotką, nie była hipiską ani lesbijką, ani sportsmenką, ani kujonką. Wydawała się unikatowa. Nigdy nie widział nikogo takiego ani nikogo równie pięknego. Gdy ich mijała, żaden z chłopców się nie odezwał. Również byli pod wrażeniem, a ona ich zignorowała. Bijący od niej blask sprawiał, że wszystko wydawało się nudne. Gdy znikła z zasięgu wzroku, któryś z nich powiedział w końcu: - Chciałbym ją przelecieć. Harry nic nie powiedział, ale nie spuszczał wzroku z drzwi, za którymi zniknęła. Czuł ucisk w piersi i miał ochotę walnąć chłopaka za te słowa, wiedział jednak, że nie wypada. - Zamknij się - warknął tylko. Jego słowa nie zostały jednak usłyszane, gdyż w tym samym momencie inny chłopak żartobliwie walnął w ramię tego, który wcześniej się odezwał. - Ta, jasne. Się nie doczekasz, facet.

Reszta chłopaków wybuchła śmiechem na potwierdzenie swojej męskości, jednak Harry zmarszczył brwi, myśląc tylko o dziewczynie. Pierwszy rok okazał się triumfem Harry’ego. Bez trudu dostał się do uniwersyteckiej reprezentacji hokejowej, co nigdy wcześniej nie udało się pierwszoroczniakowi. Drużyna złożona z mieszaniny bohaterów prywatnych liceów oraz geniuszy z robotniczych rodzin była jedną z najlepszych, jakie Yale kiedykolwiek wystawiła na lód. Wygrali mistrzostwa Ivy League i dotarli aż do półfinałów NCAA. Nawet umawiał się z ładną cycatką z Greenwich, która grała w hokeja na trawie, jeśli mnie pamięć nie myli. A może w lacrosse? Nieważne. Przez cały czas jednak nie przestawał myśleć o Maddy. Nie mieli wspólnych zajęć, nawet nie byli w tym samym college’u. Co jakiś czas gdzieś ją zauważał, czasami przechodziła przez ulicę, kiedy indziej wchodziła do budynku albo jechała samochodem. Była niczym anioł, zawsze poza zasięgiem, a jednak za każdym razem, gdy ją widział, jego serce zaczynało galopować i przez kilka sekund czuł przypływ radości. Istniała, nie wyobraził jej sobie. Była równie piękna, jak to zapamiętał. To niesłychane rozradowanie nieuchronnie prowadziło do ogromnego przygnębienia, które nie chciało go opuścić przez resztę dnia. Żałował, że nie potrafi do niej zawołać: „Hej! Zatrzymaj się!” Nawet gdyby to zrobił, niby co by powiedział? Raz widział, jak szła w jego kierunku, ale spanikował i szybko uciekł. Zwykle był pewny siebie w towarzystwie kobiet, ale jej niesłychana uroda sprawiała, że czuł się jak głupek. Nic o niej nie wiedział. Nie wiedział, skąd jest, jakim jest człowiekiem, co studiuje, nie znał nawet jej imienia. Wiedział jedynie, że była bardzo piękna i z jakiegoś powodu to go przerażało. Wreszcie się spotkali pewnego wiosennego wieczoru, na przyjęciu wydanym przez córkę bogatego niemieckiego przemysłowca, który na jedną noc przerobił cały luksusowy dom w New Haven, żeby uczcić jej dwudzieste pierwsze urodziny. Zaproszono setki gości, w tym Maddy, Harry’ego i mnie. Na tłoczonych, oficjalnych zaproszeniach widniała informacja, że obowiązują stroje wieczorowe, czyli innymi słowy proszono, by goście nie ubrali się jak łajzy. Dlatego Maddy wyjątkowo się postarała tego wieczoru. Tydzień wcześniej razem odwiedziliśmy kilka butików na Manhattanie, aż wybrała obcisłą, połyskującą, zieloną sukienkę, która kończyła się tuż nad kolanami i miała duży

dekolt.

Naturalnie

Maddy

wyglądała

w niej

olśniewająco

i przepełniała

mnie

nieprawdopodobna duma, że tego wieczoru jej towarzyszę. Oszołomione, pełne podziwu spojrzenia innych mężczyzn potwierdziły to, co już wiedziałem - Maddy była nie tylko najpiękniejszą kobietą na tym przyjęciu, ale również najpiękniejszą kobietą, jaką kiedykolwiek widzieli goście. Sporo szeptano za naszymi plecami i kilka kobiet bez wątpienia wygłosiło złośliwości pod adresem Maddy, co oczywiście nie miało najmniejszego znaczenia. W pewnym momencie rozpoznałem starego kolegę z prywatnego liceum, którego rzadko widywałem w trakcie roku, i podszedłem do niego razem z Maddy, by ich sobie przedstawić. Muszę przyznać, że było to z mojej strony dość egoistyczne. Chciałem, żeby jak najwięcej osób w pomieszczeniu wiedziało, że jestem razem z Maddy. To były chwile mojego triumfu. Mój kolega rozmawiał z dużym facetem, który stał do nas tyłem i miał na sobie zbyt ciasny smoking, ewidentnie pożyczony, ale i tak im przerwałem. - Cześć, Frank - oznajmiłem. - Gdzieś ty się ukrywał? - Frank odwrócił się, uścisnął mi dłoń, po czym umilkł na widok Maddy. - Frank, pozwól, że przedstawię ci Madeleine Wakefield. Frank doszedł do siebie i uśmiechnął się do niej. - Witam - powiedział. - Przedstawiam wam Harry’ego Winslowa. Kojarzyłem to nazwisko z ”Yale Daily News”. Winslow był częstym bohaterem pełnych uwielbienia artykułów na pierwszej stronie. - Winslow Zdobywca? - zapytałem. Ten przydomek nadano mu za jego wyczyny na lodzie. - Wystarczy Harry - odparł z nieśmiałym uśmiechem. - No więc, Harry, ja jestem Walter Gervais, a to Madeleine Wakefield.

Nie patrzył na nią. Nie mógł na nią spojrzeć. - Cześć - wymamrotał. - Walt, zgadnij, kto tu jest. Rocky przyjechał z Princeton na imprezę. Stoi przy barze. Chcesz się z nim spotkać? - Maddy, zaraz wrócę. I tak muszę pójść dla nas po drinki. Harry, zajmiesz się Maddy? W porządku? Maddy skinęła głową. Właśnie wtedy nadeszła chwila, o której Harry marzył przez cały rok i której tak się bał. Zaschło mu w ustach, jego mózg przestał funkcjonować. To była tortura. Wpatrywał się w Maddy, próbując wymyślić coś, co mógłby powiedzieć, żeby tak nie stać i nie gapić się na nią jak idiota. - Fajna impreza - spróbował w końcu. - Dobrze się bawisz? Maddy odwróciła się i spojrzała na niego. Nigdy w życiu nie był tak blisko niej. Jej oczy lśniły niczym lód. - Nie sypiam z hokeistami - odparła, odwróciła się i poszła za mną, zostawiając Harry’ego z szeroko otwartymi ustami. Wyglądał jak wyrzucona na brzeg ryba. Potem często opowiadali tę historię, niezmiennie wywołując salwy śmiechu na przyjęciach. Harry jednak nie odezwał się do Maddy przez resztę semestru. Kiedy go widzieliśmy, ona albo odwracała wzrok, albo wygłaszała jakąś pogardliwą uwagę. Pod koniec roku wszyscy się rozproszyliśmy - niektórzy pojechali do pracy albo na staże, inni do country clubów i nad morze. Maddy pracowała tego lata w Waszyngtonie dla pewnego kongresmana i wdała się w przelotny romans z jednym z jego doradców. Opisała mi to z bolesnymi szczegółami. Czytywałem jej listy wieczorem, leżąc w pustym mieszkaniu rodziców, gdyż pracowałem jako stażysta w jednej z najstarszych kancelarii prawniczych miasta. To było nasze pierwsze oddzielnie spędzone lato. Przyjechała wtedy tylko dwa razy. Byliśmy razem zaledwie przez tydzień, pod sam koniec wakacji, kiedy na szczęście zdążyła już zakończyć ten romans. Codziennie chodziliśmy na plażę, a nocami leniliśmy się, bywaliśmy na

imprezach albo w kinie, lub też po prostu siedzieliśmy w domu. Harry tymczasem pojechał do Oklahomy, gdzie pracował przy stawianiu szybów wiertniczych. Los sprawił, że spotkali się ponownie w semestrze jesiennym na drugim roku. O ironio, to ja byłem czynnikiem sprawczym. Nie rozmawiali ze sobą od tamtego wiosennego przyjęcia. Zaproszono mnie, bym dołączył do jednego z elitarnych literackich stowarzyszeń uniwersyteckich, co uznałem za wielki zaszczyt. Na wieczorku inauguracyjnym w Leverett-Griswold House ze zdumieniem ujrzałem Harry’ego przy swoim stoliku. Wcześniej uważałem go za gwiazdora sportu i nigdy bym się nie domyślił, że interesował się również literaturą. Moje dotychczasowe doświadczenie wskazywało na to, że sport i literatura się wykluczają. A jednak. Nie wiedziałem jeszcze, że jego ojciec był nauczycielem angielskiego i że wiedzę o Szekspirze i Miltonie Harry praktycznie wyssał z mlekiem matki. Moja znajomość Szekspira zawsze napawała mnie dumą, ale Harry znał go lepiej. Nie tylko ze stosunkową łatwością recytował mnóstwo mniej znanych ustępów, ale w dodatku dysponował wrażliwością na ludzkie emocje, czyli tym, co zadecydowało o wielkości sztuk Szekspira. Gdyby nie był tak dobrym hokeistą, ze swoim wyglądem i pamięcią z pewnością mógłby zostać wspaniałym aktorem. Tak czy owak, szybko się zaprzyjaźniliśmy. Pewnego wieczoru zorganizowałem kolację w New Haven, na którą zaprosiłem kilkoro gości. Naturalnie zjawiła się Maddy, a także mój nowy przyjaciel Harry. Cała nasza ósemka siedziała przy dużym okrągłym stole w tajskiej restauracji. Personel przyniósł wiele dań: zupę kokosową, curry z krewetkami, pieczoną kaczkę, przezroczysty makaron ryżowy, rybę w wytrawnym sosie z curry. Piliśmy tajskie piwo i wódkę imbirową. Maddy siedziała po mojej prawej, a Harry po jej prawej. W pewnym momencie zauważyłem, że przez cały wieczór nie zamienili ze sobą ani słowa, całkiem jakby przedzielała ich ściana ze szkła. Przy mnie i przy reszcie towarzystwa Maddy była bardziej ożywiona niż zwykle, śmiała się, wykrzykiwała pytania do ludzi po drugiej stronie stołu, opowiadała dowcipy. Harry z kolei zachowywał się jak żałobnik. Co jakiś czas odzywał się do kobiety po swojej prawej, ale przez większość wieczoru siedział cicho i ledwie tknął jedzenie. Po kolacji wszyscy poszliśmy do znajdującego się poza terenem kampusu domu Maddy na Elm Street, i tam zaprosiła nas na kieliszek wina. Większość z nas przyjęła

zaproszenie, ale nie Harry. - Dziękuję - powiedział. - Jutro rano mam trening. Kilka dni później Maddy zadzwoniła do mnie.

- Nigdy w to nie uwierzysz.

- W co? - Harry Winslow zaprosił mnie na randkę. - Naprawdę? Co mu powiedziałaś? - Że się zgadzam, oczywiście. Jakiś powód, dla którego nie powinnam? Przyszło mi do głowy co najmniej kilka, ale odparłem tylko:

- Nic mi o tym nie wiadomo. Godne odnotowania było nie to, że ktoś zaprosił Maddy na randkę, choć zdarzało się to znacznie rzadziej, niż można by pomyśleć, ale to, że przyjęła zaproszenie. Towarzyszyłem jej przy wielu okazjach - na Long Island, na Manhattanie i w New Haven - gdy mężczyźni do niej startowali. Zwykle byli starsi i bardziej pewni siebie. Nigdy nie zachowywała się nieuprzejmie. Nigdy nie kazała nikomu spływać ani nie pokazywała im środkowego palca. Nie robiła nic wulgarnego, mówiła tylko uprzejmie: „Nie, dziękuję”. Czasem, w barze czy w restauracji, ci bardziej uparci przysyłali jej przez kelnera drinka, inni kwiaty, jeśli wiedzieli, gdzie mieszka. Gdy byli zbyt natarczywi, po prostu wychodziliśmy. Jednak w niemal każdym wypadku odmawiała. Tymczasem nie tylko zgodziła się na randkę z Harrym, ale najwyraźniej to przemyślała i pomysł jej się spodobał. Możliwe, że nawet się tego spodziewała od wiosennego przyjęcia. Nie była spontaniczna.

Wiele nas łączyło, ale do tej części życia mnie nie dopuściła. Nie podobała mi się ta separacja, rzecz jasna, i byłem zazdrosny, ale dobrze wiedziałem, że niewiele mogę na to poradzić. Skoro ona tego chciała, ja też. To ona była rekinem, a ja tylko rybą pilotem. Na pierwszą randkę poszli do włoskiej restauracji, staroświeckiej, niezbyt wyrafinowanej knajpy nieopodal Wooster Square, która zamknęła się już lata temu. Harry nie miał samochodu, więc wcisnął się na fotel pasażera w czerwonym MG Maddy. Po kolacji poszli do baru, a potem wrócili do jej pokoju. Tam, jak powiedziała mi później, całą noc siedzieli i oglądali jej album ze zdjęciami, pełen starych odbitek Kodaka z karbowanymi brzegami, o zgaszonych kolorach. Zdjęcia z dzieciństwa Maddy, gdy była wychowywana przez babkę, jako niemowlaka, a później chudzielca w jednoczęściowym kostiumie. Przyjęcia urodzinowe, wspólne pływanie. Zdjęcia jej ojca, młodego i muskularnego, bez koszuli, z grzywą jasnych włosów, na ślubie przyjaciółki, na polu golfowym, podczas świąt. Zdjęcia jej brata Johnny’ego, serii macoch, żółtego kabrioletu, który skończył owinięty wokół drzewa. Fotografie mężczyzn w golfach i z bokobrodami oraz kobiet w strojach od Lilly Pulitzer i z natapirowanymi włosami. Wszyscy palili. Dobrze znam te zdjęcia, bo to było również moje życie. Twierdziła, że minął miesiąc, zanim poszli do łóżka. Podczas tamtego miesiąca ledwie ją widywałem. Nagle ta dwójka stała się nierozłączna. Spotykali się po zajęciach, razem jedli obiad u Mory’ego albo u niej, gdzie, co zabawne, gotował głównie Harry, bo Maddy, dziecko wychowane w luksusach, nigdy nie nauczyła się radzić sobie w kuchni. Zamiast jeździć ze mną do Nowego Jorku, teraz wybierała się tam z Harrym. Miasto nadal było dla niego zupełną nowością, a ona uwielbiała mu je pokazywać. Zabierała go do wszystkich naszych ulubionych miejsc, do baru Bemelmans, do White Horse, do Vazaca i Oak Bar. Spędzali długie godziny w muzeum Fricka i w operze, jeździli do słynącego z befsztyków Lugera na Brooklynie, tańczyli w nocnym klubie Xenon. Zabrała go do restauracji „21”, a za posiłek zapłaciła kartą ojca. Po tym pierwszym miesiącu przyszedł następny, i jeszcze jeden, aż zlały się w rok. Dla mnie, a także dla nich było jasne, że są zakochani. Nigdy nie widziałem Maddy tak szczęśliwej. Wręcz promieniała, a ja byłem świadomy, że jedyne, co mogę zrobić, to całkowicie i bezwarunkowo zaakceptować taki stan rzeczy. Nie miałem jej już tylko dla siebie, i gdybym z tym walczył, mógłbym całkiem ją stracić. Wobec tego stałem się akolitą,

zapalającym świece, niosącym krzyż, wymachującym kadzielnicą. Na początku trochę się wahałem, zastanawiając się, czy sytuacja zniesie próbę czasu, i czekając, aż ten związek rozpadnie się pod wpływem własnego ciężaru. Do tego jednak nie doszło. Latem po drugim roku razem polecieli do Europy i zatrzymali się u przyjaciół w Anglii. Wędrowali w deszczu po Krainie Jezior, wybrali się na Lazurowe Wybrzeże, po drodze pomieszkując w rozmaitych winnicach i odwiedzając starych przyjaciół babki Maddy. Następnie udali się na Santorini, gdzie spali na plaży i opalili się na czekoladkę. W drodze powrotnej zahaczyli jeszcze o Marrakesz i Barcelonę. Nie dołączyłem do nich, ale co kilka dni dostawałem entuzjastyczne pocztówki od Maddy. Zżerała mnie dzika zazdrość, ale co mogłem zrobić? Znów miałem staż, szykowałem się do studiów prawniczych. Gdy na ostatnim roku Maddy powiedziała mi, że zamierzają pobrać się tuż po dyplomie, naprawdę byłem szczęśliwy. Widziałem, że Harry ją kocha, nie ze względu na jej urodę, ale za to, że była, jaka była. Przebił się przez otaczającą ją skorupę, zobaczył jej duszę i wiedział, że trafił na złoto. Ja wiedziałem o tym od początku, rzecz jasna, więc świadomość, że pierwszy to odkryłem, dała mi pewną satysfakcję. Akurat pod tym względem Harry zawsze miał być drugi. SAMOLOT HARRY’EGO ląduje na płycie Nantucket Memorial Airport. Sezon się jeszcze nie zaczął, lotnisko jest stosunkowo puste. Właśnie minęła jedenasta. Johnny musi skorzystać z łazienki, potem jedzą spóźnione śniadanie w małej restauracji w terminalu. Johnny zamawia naleśniki i bekon, Harry kawę i jajecznicę. Restauracja jest pełna pilotów, kilku z nich nosi mundury, ale większość lata dla przyjemności, jak Harry. Przylatują tu, jedzą lunch i wracają. To lekarze, drobni przedsiębiorcy, emeryci. Tworzą niezbyt liczną zbieraninę. Najbardziej lubią siedzieć i gadać o lataniu. W innych okolicznościach Harry dołączyłby do nich, ale dzisiaj nie. Dziś jest z Johnnym. Chce, żeby tego dnia jego syn był najważniejszy. - Jaka wydawała się mama przed wyjazdem, stary? - pyta. - Chyba w porządku. - Johnny z roztargnieniem macha nogami. - Czasami była trochę smutna.

Harry kiwa głową. Z trudem zmusza się, by spojrzeć synowi w oczy. To oczy Maddy. Przez niego jest smutna. To wszystko jego wina. - Jak się czujesz, tatusiu? Harry’ego zdumiewa to pytanie. Być może wtedy po raz pierwszy Johnny zapytał o coś takiego, ujawniając dojrzałość, narastającą świadomość uczuć innych ludzi, która często bardzo późno objawia się u dzieci, jeśli w ogóle. - Wiesz, chyba też jestem trochę smutny.

- Dlaczego? - Bo tęsknię za mamusią i za tobą. - Może gdybyś wrócił do domu, wtedy i ty, i mamusia znowu bylibyście szczęśliwi. Harry odwraca wzrok i klepie syna po dłoni. - Bardzo bym tego chciał. Chodź, stary, pora odlatywać.

ROZDZIAŁ SIÓDMY Znów są razem na Long Island, znów słychać śmiech, muzykę i głosy dobiegające z domu. Jest lato, na błękitnym niebie świeci słońce. Siedzą na trawniku, planują wycieczkę na plażę albo przyjęcie, albo tylko czytają, rozłożeni na leżakach. Żeglują po stawie, gdzie w niedzielne popołudnia odbywają się regaty. Maddy gotuje w ogrodzie, Johnny bawi się z kolegą. Teraz jest starszy, wyższy, smukły jak jego matka. Odziedziczył po niej urodę. Wada serca już mu nie zagraża, jest tak, jakby nigdy jej nie było. Teraz Johnny gra w tenisa, a ja pozwalam mu korzystać z mojego kortu. Pojawiają się nawet dziewczyny, zwiastunki tego, co się będzie działo za kilka lat. Będzie oszałamiający. Kobiety padną mu do stóp. Harry wychodzi z domu, dobrze wygląda. Skończył książkę, to następny bestseller. Na podstawie jego poprzedniej powieści nakręcono film. Kto tam jeszcze jest? Oczywiście ja, szczęśliwy, że moja rodzina per procura znowu jest razem. Cieszę się ich miłością, usatysfakcjonowany rolą ulubionego wujka. Ned i Cissy też tu są. Cissy trzyma w ramionach pierwsze dziecko. Jak to wszystko się stało? Jak w ogóle cokolwiek się dzieje? Uświadomili sobie, że za bardzo się kochają, i, jak naprawdę szczęśliwe pary, czują się spełnieni tylko wtedy, gdy są razem. Ból jest przejściowy, miłość wieczna. Harry i Johnny wylądowali, Maddy wróciła z Meksyku. Kiedy Harry przyprowadził Johnny’ego, Maddy zaprosiła go do środka. Czerpiąc natchnienie z podróży, wcześniej poszła do sklepu i właśnie piekła goleń wieprzową. Przyrządzała chile ancho relleno i zaprosiła go na kolację. W lodówce było zimne piwo. Usiedli przy stole, jak dawniej, grzejąc się w rodzinnym cieple niczym w starym palcie. Było dużo śmiechu. Maddy opowiedziała im o Meksyku, o barwie, którą przybierało morze, o zachodzie słońca i o papugach w dżungli. Przywiozła ze sobą indiańskie koce i sombrero dla Johnny’ego. Oni opowiedzieli jej o locie. Johnny popisywał się znajomością angielskich królów. Po królowej Annie był król Jerzy I, Niemiec. Klaskali, a on się uśmiechał, zadowolony z aplauzu, ale najbardziej szczęśliwy dlatego, że jego rodzice znów byli razem. Po kolacji położyli Johnny’ego do łóżka, tak jak kiedyś, po bajce i pocałunku w czoło.

Potem rozmawiali do późnej nocy, delektując się swoimi przemyśleniami, śmiejąc, czerpiąc radość ze swojej obecności. Pojawiły się łzy, ale nie padały oskarżenia, nie było gniewu ani strachu. Nie zaistniała taka potrzeba, całkiem jakby ich życie podążało wytyczonym torem. Gdy nadeszła pora snu, nikt nie wątpił, że Harry zostanie. Po prostu poszedł za nią na górę, tak jak się tego spodziewała. Kochali się powoli, bezpiecznie, szczęśliwie, jak dawniej, tak jak może się kochać tylko dwoje ludzi, którzy darzą się szczerym uczuciem. I Harry nigdy nie odszedł. Miłość zwyciężyła. Zestarzeli się, kupili psy. Johnny poszedł do dawnej szkoły Harry’ego, potem na Yale. Nigdy nie grał w hokeja, ale to dla nikogo nie miało znaczenia, a już najmniej dla Harry’ego. Za to odznaczał się zdolnością do języków obcych i spędził semestr w Paryżu, gdzie mieszkał u przyjaciół rodziny. Podczas wizyty u niego wszyscy pojechaliśmy na rowerową wycieczkę po Dolinie Loary. Johnny znał włoski, hiszpański, francuski, uczył się mandaryńskiego. Interesowały go stosunki międzynarodowe, może nawet prawo. Kilka razy w roku jadałem z nim lunch. Jeździłem do New Haven i chodziliśmy do Mory’ego, albo, jeśli Johnny był w mieście, spotykaliśmy się w jednym z moich klubów. Co roku podczas ferii świątecznych chodziliśmy na sztukę albo musical na Broadwayu, tak jak wtedy, gdy był chłopcem. Uwielbiałem słuchać, co u niego, czym się interesuje. Po matce odziedziczył nie tylko urodę, ale także jej pasję i wrażliwą naturę, po ojcu poczucie humoru i zdolność sprawiania, by wszystko wydawało się proste. Stanowił idealną kombinację tej dwójki. Nie mógłbym być bardziej z niego dumny. Wiosną wyjeżdżaliśmy na narty do Breckenridge, gdzie bawiliśmy przez tydzień. Lata należały do Long Island, dokąd Johnny przyjeżdżał jak najczęściej, zwykle z taką czy inną piękną, opaloną dziewczyną o białych zębach i włosach koloru miodu. Przyłączały się do naszych wypraw na plażę, a bikini ledwie skrywało ich jędrne piersi. Johnny, smukły i umięśniony, z cienką, ledwie widoczną blizną na torsie, wiosłował w canoe. Nadal urządzaliśmy wyścigi pływackie. Przez większość czasu wygrywała Maddy, ale raz widziałem, że Johnny specjalnie się opóźnia, aby pozwolić jej wygrać. Teraz był o wiele wyższy od rodziców. Maddy zachowała figurę, lecz Harry przybrał na wadze. Oboje posiwieli. Po dyplomie Johnny nie poszedł w ślady ojca i nie wstąpił do piechoty morskiej, ale

spędził rok w Kambodży, ucząc w jednej z wiosek na odludziu. Pisał do mnie mejle, opisywał ludzi, ich zwyczaje, ich łagodność. Wysyłał także fotografie, na których pomagał budować studnię, prowadził bawołu błotnego, siedział okrakiem na motocyklu. Potem wrócił i poszedł na prawo. Przyłączył się do mojej firmy, naturalnie przeze mnie zachęcony. Był bardzo lubiany i miał szansę w krótkim czasie stać się jednym z partnerów, wiedziałem jednak, że ze względu na swoją żywiołowość nie pozostanie tu zbyt długo. Powodowany szlachetniejszymi pobudkami

przeniósł

się

do

Waszyngtonu,

gdzie

podjął

pracę

w Ministerstwie

Sprawiedliwości. Tam poznał Caroline, która za niego wyszła. Była Angielką i pracowała w ambasadzie brytyjskiej. Jej rodzice przylecieli do Stanów na spotkanie z Maddy oraz Harrym i spędzili weekend na Long Island. Świetnie się dogadywali. Jej ojciec, Gerald, pracował w City. Matka Caro, Jilly, była gospodynią domową i daleką kuzynką E.M. Forstera. Miała zainteresowania literackie, czytała książki Harry’ego - teraz już wyszły cztery - i bardzo się cieszyła, że go pozna. Caro miała też dwóch braci, jednego w kawalerzystach, drugiego nadal w Cambridge. Mieszkali nieopodal Eaton Square, mieli też domek weekendowy w Gloucestershire. Był to typowy dla Cotswolds dom ze złocistego wapienia, z widokiem na zieloną dolinę. W sierpniu każdego roku jeździli do Toskanii na wakacje, a zimą brali udział w konnych polowaniach na lisa. Johnny i Caro pobrali się w Cotswolds. Na ślub przybyło kilkuset gości - przyleciało wielu przyjaciół Johnny’ego, a także kilkoro przyjaciół Maddy i Harry’ego, w tym Ned, Cissy i ja. Na trawniku rozstawiono wielki namiot, szampan lał się strumieniami. Mężczyźni mieli na sobie jaskółki, kobiety kapelusze. Maddy wyglądała przepięknie w pastelowozielonej sukni, która podkreślała błękit jej oczu. Wioska była czarująca. Przyjęcie odbywało się zaledwie kilka kroków od kościoła, wzniesionego jeszcze w czasach przednormańskich. Po jeziorze pływały łabędzie. Harry był drużbą. Rzadziej widywaliśmy Johnny’ego, ale tego należało się spodziewać. W drugim roku małżeństwa Caro oznajmiła podczas Święta Dziękczynienia, że jest w ciąży. Uśmiechnięty od ucha do ucha Harry poklepał syna po plecach, Maddy ucałowała Caro. Dziecko urodziło się w maju, nazwano je Walter Wakefield Winslow. Potem pojawiła się jeszcze dwójka dzieci, Madeleine i Gerry. Dałem im wszystkim złote łyżeczki z wygrawerowanymi imionami. To były piękne i zdrowe dzieci.

Przez rok Johnny i Caro mieszkali w Szanghaju, następny spędzili w Londynie. Johnny odszedł z ministerstwa i został partnerem w firmie, gdzie byłem już radcą prawnym. Wrócili do Nowego Jorku, a ja kupiłem im luksusowy dom. Wiem, to był absurdalnie hojny prezent, ale co niby miałem zrobić z pieniędzmi? Poza tym przypomniałem Johnny’emu, że i tak to wszystko kiedyś będzie należało do niego. Dzieci poszły do szkoły. Posłusznie chodziłem na wszystkie szkolne przedstawienia, koncerty, zawody, tak jak z Johnnym. Maddy i Harry też się na nich pojawiali. Jedno nie odstępowało drugiego na krok, niczym kochankowie. Włosy Harry’ego, ciągle gęste, były całkiem białe, ale nadal poruszał się lekkim, sprężystym krokiem starzejącego się sportowca. Przeszedł operację kolana. Maddy również miała siwe włosy. Obcięła je, więc już nie spływały na plecy, ale jej oczy nie straciły blasku. Odznaczała się subtelną, delikatną jak pergamin urodą, która dana jest niewielu starszym kobietom. Od czasu do czasu Maddy i Harry podróżowali. Harry’ego poproszono o poprowadzenie seminarium na Yale, został członkiem towarzystwa naukowego w Rotterdamie. Przemawiał na uroczystościach wręczania dyplomów. Nigdy już nie spędzili nocy osobno. Przez kilka pierwszych lat Johnny i Caro przyjeżdżali na weekendy i zatrzymywali się w domu Maddy i Harry’ego, ale potem, gdy mieli więcej dzieci, a te dzieci dorosły, było jasne, że już się tam nie mieszczą. Powinienem był wcześniej o tym pomyśleć, ale po rozmowie z Harrym i Maddy powiedziałem Johnny’emu i Caro, że podaruję im mój dom, a także ustanowię niewielki fundusz powierniczy, który pokryje koszty utrzymania. Raz jeszcze zaprotestowali, ale wykazałem im bezowocność jakichkolwiek argumentów. Dodałem, że nie ma sensu, aby jeden człowiek plątał się samotnie po wielkim, starym domu, kiedy tak naprawdę powinna tam mieszkać rodzina z dziećmi. Tak oto zamieszkałem z Maddy i Harrym, w dawnym pokoju Johnny’ego. Było mi tam niesłychanie wygodnie i szczerze mówiąc, czułem się bezpiecznie. Gdybym spadł ze schodów w moim domu, być może znaleziono by mnie dopiero po dniu czy dwóch. Teraz jestem stary, prawie łysy, i muszę strzepywać łupież z ramion. Nie słyszę tak dobrze jak kiedyś i nie robię wszystkiego z dawną sprawnością. Stałem się jednym z tych staruszków, których dni wypełnione są wizytami u lekarzy. Co rano wstępuję do kancelarii, ale mam coraz mniej do roboty. Zwykle pracuję w charakterze doradcy, nadal zasiadam w kilku zarządach. Trafiłem do komitetu bibliotecznego w jednym z moich klubów i wciąż

piję martini każdego wieczoru, chociaż podobno mi szkodzi. Razem z Maddy chodzę na długie spacery - nie tak długie jak kiedyś, ale to mi wystarcza. Maddy podpiera się laską, elegancką, ze złotą rączką. Należała kiedyś do jej pradziadka ziemianina. Czy to na wsi, czy w mieście, nocami kładę się spać z lekkim sercem. Niczego nie żałuję. Zaznałem miłości, cieszyłem się nią niemal każdego dnia życia. Nie mógłbym być szczęśliwszy. Tyle że nic z tego nie jest prawdą.

ROZDZIAŁ ÓSMY Szczątki samolotu zostają odnalezione późnym popołudniem. Nad linią wody widać wyłącznie zniekształcone podwozie. Dzień jest piękny, wiatr wieje z południowego zachodu, w zasadzie nie ma turbulencji. Około czternastej wieża otrzymała sygnał alarmowy od Harry’ego. Donosił, że traci wysokość i prosił o pozwolenie na lądowanie. Szum zagłuszył dalsze słowa i kontroler ruchu powietrznego nie mógł nic zrozumieć, a potem zapadła cisza. Świadek, który na brzegu oceanu łowił ryby, widział jednosilnikowy samolot, który raptownie obniżył lot i podjął próbę wodowania. Przy kontakcie z powierzchnią morza przekoziołkował kilka razy i rozpadł się na części. Nurkowie najpierw znajdują zwłoki małego chłopca z oderwaną głową. Woda jest zimna, prąd silny, widoczność ograniczona i mogą jednorazowo przebywać w wodzie tylko po piętnaście minut. Ciało Harry’ego odnajdują dopiero następnego ranka. Dowiaduję się o tej katastrofie tak jak większość ludzi - czytam o niej w sieci. Jest sobota, spędzam spokojne popołudnie w nowojorskim domu. Jeden z nagłówków głosi: PISARZ I JEGO SYN PRAWDOPODOBNIE ZGINĘLI W WYPADKU. Nawet nie wiedziałem, że tego dnia Harry i Johnny wylecieli. Z roztargnieniem klikam na nagłówek i z narastającym przerażeniem, niedowierzaniem i oszołomieniem czytam tę historię, aż dzwoni telefon. Przyjaciele i znajomi chcą wiedzieć, czy to prawda. Nie mam pojęcia, ale obawiam się najgorszego. Potem odbieram oficjalny telefon od miejscowego komendanta policji, człowieka, którego znam od lat. Jego ojciec był naszym rzeźnikiem. Pamiętam, jak jego kilkunastoletni wówczas syn, kilka lat młodszy ode mnie, pracował w rzeźni i chodził w wybrudzonym zeschniętą krwią fartuchu. Pamiętam jego grube dłonie, krótkie jasne włosy. Harry kazał mnie powiadomić w razie wypadku. - Panie Gervais, niestety, z przykrością muszę pana zawiadomić... Więcej nie muszę słyszeć. Maddy nadal jest w Meksyku, ma przylecieć następnego dnia. Muszę jej powiedzieć. Dzwonię do informacji, żeby znaleźć numer do hotelu, i w końcu

wyszukuję go w sieci. Nikt nie odbiera. Dzwonię do meksykańskiego konsulatu na Manhattanie, ale automatyczna sekretarka informuje mnie, żebym zadzwonił w poniedziałek rano. Nawet nie wiem, którym lotem wróci Maddy. Potem dzwonię do domu człowieka, który prowadzi naszą kancelarię w Mexico City, i mówię mu, co się stało. Wyjaśniam, że Maddy zatrzymała się w hotelu na Jukatanie. Po dłuższym utyskiwaniu w końcu potwierdza, że skontaktuje się z policją w sprawie zlokalizowania i poinformowania Maddy. Nie da się inaczej. Nie mogę ryzykować, że przybędzie na lotnisko i dowie się o wypadku z gazet. To byłoby zbyt okrutne. Późną nocą Maddy dzwoni do mnie z Meksyku. Czekałem na ten telefon, obawiałem się go. Podnoszę słuchawkę, nim jeszcze przebrzmi pierwszy dzwonek. Maddy jest w histerii. - Co się dzieje, Walterze? To jakiś durny żart? Dwaj meksykańscy policjanci obudzili mnie przed chwilą i kazali zadzwonić do ciebie. Mówię jej, co się stało. Ryk, który rozlega się po drugiej stronie linii, jest nie z tego świata. Nigdy dotąd nie słyszałem takiej mieszaniny gniewu i bólu.

- Tak mi przykro - powtarzam. - Tak mi przykro. Nie wiem, co jeszcze powiedzieć, więc tylko słucham jej szlochów. Żałuję, że nie ma jej przy mnie, abym mógł ją pocieszyć. Po jakimś kwadransie pytam, o której przyleci. Muszę pytać kilkakrotnie, bo za każdym razem, gdy próbuje odpowiedzieć, ponownie zalewa się łzami. W końcu udaje się jej wykrztusić tę informację. - Nie... odkładaj... słuchawki - błaga, oddychając głęboko, walcząc o kontrolę. - Nie odłożę. Siedzimy przy telefonie przez następną godzinę. Co jakiś czas odzywamy się do siebie, ale głównie milczymy albo Maddy płacze. Rankiem musi polecieć wcześnie do Mexico City, a stamtąd na lotnisko JFK. Pojawia się dopiero wieczorem. Kiedy przylatuje, już jestem na miejscu. Siedzi na wózku

inwalidzkim. Mimo opalenizny wydaje się woskowo blada, ma zapadnięte policzki. Idę do niej, ale nie wiem nawet, czy mnie rozpoznaje. Jej powieki trzepocą. Odprowadza ją przedstawicielka linii lotniczych oraz bagażowy, który niesie jej rzeczy. Kiwam głową, kiedy ładna, ciemnowłosa dziewczyna pyta: - Czy oczekuje pan na panią Winslow? Otrzymała środki uspokajające, przespała całą drogę z Meksyku. Ma pan samochód? Tym razem nie ma mowy o przedłużonej limuzynie. Zawożę Maddy do swojego mieszkania, kładę ją w swoim łóżku i pozwalam jej spać. Przez kilka dni wszystkie gazety rozpisują się o tragedii. Wykorzystują to samo zdjęcie Harry’ego, to z obwoluty jego książki. Jeden z brukowców znalazł nawet zdjęcie klasowe Johnny’ego, który stoi wśród innych chłopców w marynarkach i krawatach; jego sylwetka otoczona jest kółkiem. Na innym znajduje się rekonstrukcja uderzenia samolotu o wodę. Nie mogę na to patrzeć. Trwają spekulacje dotyczące przyczyny katastrofy. Czy był to błąd pilota? Usterka techniczna? Czy Harry miał zawał? A może Johnny siedział za sterami, próbując lądować pod nadzorem ojca? Czy cierpiący na depresję Harry specjalnie skierował samolot na wodę? Narodowa Rada Bezpieczeństwa Transportu przewozi szczątki samolotu do bazy Lotniczej Gwardii Narodowej w Westhampton Beach, aby ustalić, co zaszło, i przeprowadzić sekcję zwłok. Maddy pragnie, żeby ich skremowano. Czuje się trochę lepiej, ale nadal chodzi po moim mieszkaniu jak lunatyczka. To ja muszę wszystko załatwiać. Rozmawiam z domem pogrzebowym na Pantigo Road. Wypełniam niezbędne formularze. „The New York Times” dzwoni w sprawie nekrologu, podobnie jak „East Hampton Star” i ”Southampton Press”. Mam sporo roboty i nie chcę zostawiać Maddy samej. Naprawdę martwię się, że mogłaby po prostu podejść do okna i rzucić się z niego. Wracam do domu i widzę, że nadal siedzi przy stole, wpatrzona w filiżankę wystygłej kawy, pali i obraca w palcach medalik ze świętym Krzysztofem. Tylko sterta niedopałków w popielniczce świadczy o tym, ile czasu minęło.

Wiozę nas do mojego domu, tam odbędzie się stypa. Maddy powiedziała, że nie może wrócić do swojego domu. Umieściłem ją w wiktoriańskim pokoju i zamiast spać jak zwykle u siebie, śpię obok, w przypominającym celę mnicha pokoju dziadka. Przez wszystkie lata naszej znajomości Maddy nie spędziła ani jednej nocy w moim domu. Robię kolację, ale nie ma apetytu. Już od kilku dni prawie nic nie je, przyjmuje głównie wódkę i nikotynę. Nalegam, żeby coś przekąsiła, tłumaczę, że nie ma sensu się głodzić. Kroję jej mięso jak dziecku, nawet nadziewam kawałek na widelec. Maddy tylko na mnie patrzy. Rankiem przyjeżdża firma cateringowa, obsługująca konsolację. Nie bardzo wiem, ilu gości zjawi się po pogrzebie w moim domu. Mogę liczyć na Cissy i Neda, agenta Harry’ego, jego wydawcę, innych przyjaciół. Brat Maddy, Johnny, przyjedzie z Oregonu, gdzie prowadzi terapię uzależnień i uczy jogi. Wiedziałem, że trzeba ich zaprosić. Miałem też świadomość, że Maddy nie życzy sobie podejmować wielu gości, tylko najbliższą rodzinę i przyjaciół. Niektórych nie widziałem od lat, ale zapewne kontaktowali się z Harrym i Maddy. Tuż przed jedenastą wiozę nas do kościoła Świętego Łukasza, tam, gdzie odbył się pogrzeb mojego ojca. Nadal regularnie chodzę na msze, albo tu, albo do Świętego Jakuba w mieście, ale wiem, że Harry i Maddy bywali w kościele jedynie przy okazji Bożego Narodzenia i Wielkanocy. Od kilku lat nowym pastorem jest kobieta. Wita mnie ciepło i z wielkim wyczuciem, a potem mnie przepuszcza. Obejmuję ramieniem Maddy, która jest na silnych środkach uspokajających. Musiałem jej pomóc się ubrać. Pojawiło się już kilkoro gości, ale ich ignoruję. Prowadzę Maddy przed skąpany w kwiatach ołtarz. Są tam też dwie duże fotografie Harry’ego i Johnny’ego. Zaczynam się rozklejać, mogę sobie tylko wyobrazić, jak czuje się Maddy, jeśli w ogóle jest świadoma sytuacji, i mocno ją trzymam. Podchodzi do niej kilka osób, ale uprzejmie je przepędzam. Rozglądam się wokół i widzę ojca Harry’ego, który siedzi sam w pustej ławie naprzeciwko. Jest wdowcem i emerytem, a przyjechał tu z New Hampshire. Raz jeszcze uderza mnie ich fizyczne podobieństwo. Czuję się tak, jakbym patrzył na Harry’ego za trzydzieści lat. Starszy pan jest wpatrzony w fotografie syna i wnuka. Całe jego dziedzictwo przepadło w jednej sekundzie. Podszedłbym i go przywitał, ale nie chcę zostawiać Maddy. Pojawiają się Ned i Cissy. Cissy z podniesioną głową wślizguje się na miejsce obok

Maddy i bez słowa chwyta ją za rękę. Ned wydaje się przykurczony. Wchodzi jeszcze kilka osób, ale ja nie spuszczam wzroku z Maddy. Msza zaczyna się znajomymi słowami: „Jam jest zmartwychwstaniem i żywotem”. Nie ma żadnych mów ku pamięci, żadnego wspominania. Maddy nie zniosłaby tego. Msza szybko się kończy. Odprowadzam Maddy do samochodu, który zaparkowałem przed kościołem. Ledwie zauważam gości, gdy wychodzę, ale dostrzegam kilka znajomych twarzy. Przyszło więcej ludzi, niż oczekiwałem. Pogrzeby zawsze przyciągają ciekawskich, zwłaszcza jeżeli zmarły cieszył się taką czy inną sławą, jednak za nami jedzie tylko około dziesięciu samochodów. Przyniosłem kalosze dla Maddy i dla siebie, i pomagam jej przy wkładaniu. Powoli brniemy przez błoto w kierunku stawu, za nami inni. Ned bierze canoe i niesie je po pomoście. Idziemy za nim, ja i Maddy. Wraz z Nedem pomagam jej usiąść na dziobie, twarzą do rufy. Potem wsiadam ja i zajmuję miejsce z tyłu, jak zawsze. Cissy wręcza mi puszkę, nikt nic nie mówi. Inni goście zebrali się już na pomoście, wszyscy mają na sobie ciemne garnitury i sukienki. Milczą, jedyne dźwięki, jakie słyszę, to plusk mojego wiosła, mój oddech i dudnienie serca w mojej piersi. Niebo zasnute jest chmurami, półprzezroczyste. Woda ciemna, spokojna i mętna. Krąży nad nami kilka mew. Większość posiadłości nad jeziorem nadal jest zamknięta na zimę, a drzewa owinięte jutą. Meble ogrodowe są schowane, a baseny przykryte upstrzonym zeschniętymi liśćmi brezentem. Wiosłuję na środek stawu i otwieram puszkę. Jest tylko jedna. Maddy chciała, żeby byli razem. Ostrożnie bierze ją ode mnie, zanurza palce, po czym wyjmuje garść prochów i rzuca je na wodę. Zaczyna szlochać, czy też raczej nadal szlocha, bo właściwie już od wielu dni nie przestaje płakać. Raz za razem sięga do puszki i rozrzuca prochy, aż w końcu całkiem ją opróżnia. Patrzy na mnie i rozumiem, że nadeszła pora, by wracać. Ma czerwone oczy i spuchnięte powieki. Po moich policzkach też spływają łzy. Wracamy na pomost. Ned i Cissy pomagają nam wysiąść. Znowu prowadzę Maddy do domu. - Nie mogę - szepcze.

Mówię jej, że rozumiem. Zabieram ją do jej pokoju, gdzie pada na łóżko. Przykrywam ją kołdrą i gaszę światło. - Proszę, powiedz im, że przepraszam, ale nie mogę zejść. Nie mogę się z nikim widzieć. Na dole panuje minorowy nastrój. Wszyscy zebrali się w zielonym pokoju. Minęły lata, odkąd ostatnio było tu tyle osób. Barman w białej kurtce miesza drinki. Kelner rozdaje przekąski. Witam kilkoro gości. Podchodzi do mnie Reuben, agent Harry’ego, i poufale kładzie mi rękę na ramieniu. - Jak ona się miewa? - To był straszny wstrząs - odpowiadam. - Tak, straszny wstrząs dla nas wszystkich. Nie mogę uwierzyć, że Harry nie żyje. I Johnny. Taka tragedia. Krążę wśród gości, ale myślami wciąż jestem przy zrozpaczonej kobiecie na górze. Staram się być dobrym gospodarzem, mówię im, co wiem, ubolewam wraz z nimi, kręcę głową. Szukam ojca Harry’ego i znajduję go na patio. Wpatruje się w wodę. - Może coś panu przynieść? - pytam. Zaskoczony starszy mężczyzna zerka na mnie, skupia się i kręci głową. - Nie, dziękuję, Walterze - odpowiada, po czym pyta: - Jak myślisz, co się stało? Wiesz, tam na górze. Brodą wskazuje niebo. - Naprawdę nie mam pojęcia. Jeszcze nie ma wyników sekcji zwłok ani wyników dochodzenia Narodowej Rady Bezpieczeństwa Transportu.

- Do diabła z nimi. Nic ci nie powiedzą.

- Jak to? - To była hamartia. Znam to słowo, ale zapomniałem, co oznacza.

- Hamartia? - powtarzam. - Z Poetyki Arystotelesa. Wina tragiczna. Wiem, co zrobił mój syn. Mam świadomość, że zbłądził. Mówił mi o Maddy i o tamtej dziewczynie. Zawsze tak jest - kiedy bohater robi coś głupiego albo złego, Mojry nie dadzą mu o tym zapomnieć. Tak, mój syn był bohaterem, od zawsze. Jednak bohaterstwo nie chroni przed popełnianiem straszliwych błędów i przed konsekwencjami. Słucham w milczeniu. To stary nauczyciel angielskiego, tak właśnie postrzega świat. Gdyby był inżynierem, miałby inne wytłumaczenie. Bez wątpienia stworzył tę teorię, opartą na wieloletnim nauczaniu, podczas długiej, samotnej jazdy z New Hampshire. W Hamlecie nie ma czegoś takiego jak usterka techniczna, Edyp nie popełniał błędów pilota. Światem ojca Harry’ego rządzą pewne stałe zasady. Przyczyna i skutek. Tragiczny błąd mógł zaowocować wyłącznie jeszcze większą tragedią i tylko to ma dla niego jakikolwiek sens. - Był wojskowym pilotem - dodaje. - Mógł latać wszystkim w każdych warunkach. Samoloty nie spadają ot tak z nieba. Patrzę na niego. To jasne, że cierpi i rozpaczliwie usiłuje zracjonalizować nieracjonalne. - Chciałbym wiedzieć - odpowiadam w końcu. - Przepraszam bardzo, ale muszę sprawdzić, co z resztą gości. Zostawiam go tam, nadal wpatrzonego w wodę. Być może nawet nie zauważył

mojego odejścia. Wszyscy próbujemy dopatrzeć się sensu w naszej stracie w sposób, który rozumiemy najlepiej. Nie chciałem być niegrzeczny, ale już do niego nie podszedłem. Kto wie, czy po naszej rozmowie nie poszedł prosto do samochodu. Wszyscy goście znikają przed drugą po południu, ludzie z firmy cateringowej się pakują. Za dużo zamówiłem. W lodówce piętrzą się plastikowe pojemniki z kilkoma tuzinami jajek na ostro. Nietknięte lasagne leży na aluminiowej tacy. Zostało pół szynki, dziesiątki litrów whisky, wódki i białego wina, chleb, cytryny, gazowana woda mineralna. Mógłbym na tym przeżyć całe tygodnie. Ned i Cissy wychodzą ostatni. - Zadzwoń, jeśli będziesz potrzebował pomocy przy Maddy, dobrze? - prosi Cissy. Mówię jej, że mam nadzieję, że wkrótce przyjadą. - Dzięki, Walterze - odpowiada Ned. - Właściwie chciałem ci to wcześniej powiedzieć. Niedawno kupiliśmy własny dom w Bridgehampton, blisko oceanu.

To mnie zaskakuje.

- Gratulacje. - Już jakiś miesiąc temu. Harry wiedział, ale nie miałem okazji wspomnieć o tym tobie. Powiedziałem mu, że chyba pora, abyśmy przestali się tak ładować wszystkim na głowę - dodaje z niemrawym uśmiechem. Widzę, że ledwo powstrzymuje się od płaczu. - Nie bądź niemądry. Będę za wami tęsknił, ale cieszę się razem wami - mówię mu. Wcale się nie cieszę. To jeszcze jedna strata. Nasze stare życie się rozpadło i już nikt nie zdoła go posklejać.

ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY Odprowadzam Neda i Cissy do samochodu. Przykro mi, że jadą, jeszcze nigdy nie czułem takiej pustki. Płacę ludziom od cateringu i idę sprawdzić, co z Maddy. Znów zostaliśmy sami w domu. Jej ciężki oddech w pogrążonym w półmroku pokoju mówi mi, że zasnęła. Później do niej zajrzę. Schodzę na parter. Kuchnia jest czysta. Jest za wcześnie, żeby się upić, ale w sumie i tak nie mam co robić. Nalewam sobie wielką whisky i włączam telewizor w bibliotece, jednak nie mam ochoty niczego oglądać. Wobec tego idę do regałów. Ponad sto lat temu mój pradziadek zaczął kolekcjonować i oprawiać egzemplarze „Puncha”, niegdyś wspaniałego magazynu satyrycznego z Anglii. Dziadek i ojciec podtrzymali tę tradycję. Mamy wszystkie wydania, począwszy od lat czterdziestych dziewiętnastego wieku. Wyciągam tom z początku dwudziestego wieku i z roztargnieniem przerzucam pożółkłe strony rysunków przedstawiających samego pana Puncha, Kaisera, wioskowych wikariuszy, szlachetnych brytyjskich wojaków z wąsami i smukłych długowłosych piękności, które uosabiały wszystko, co dobre i szlachetne na tym świecie. Pewnie właśnie na tych stronach wyrobiłem sobie pogląd na idealną kobiecość. Nic dziwnego, że kobiety na tych rysunkach tak bardzo przypominają Maddy. Od dzieciństwa uwielbiałem przeglądać te obrazki, ale dziś nie mam na to ochoty. Nie mogę wytrzymać w jednym miejscu, więc postanawiam iść na spacer. Wkładam płaszcz i cicho wychodzę, upewniając się, że nie trzasnę drzwiami. Nie chcę, żeby Maddy obudziła się sama w domu, w tym obcym łóżku, zdezorientowana, zaczęła wołać i nie doczekała się odpowiedzi. Mimo melancholii tego dnia, a może właśnie dzięki niej, dobrze jest znaleźć się na zewnątrz i odetchnąć kwietniowym powietrzem. Ziemia jest miękka, na grządkach żonkili pojawiają się oznaki życia. Arizemy trójlistne już się wychylają spod ziemi. Nadal jest chłodno, ale przyszła wiosna. Wkrótce wszystkie drzewa i kwiaty zakwitną, trawniki roztoczą woń świeżo ściętej trawy, a na stawie łabędzie pisklaki będą pływać za rodzicami. Najpierw sprawdzam rynny i studzienki. Lata temu kazałem zakopać przewody elektryczne. Szopy i wiewiórki lubiły skakać z gałęzi drzew na dach i ryć drogę na strych, zbyt często więznąc w przewodach grzewczych. Z tego samego powodu trzeba regularnie przycinać drzewa.

Odnotowuję w pamięci, żeby dozorca przyciął bukszpanowy żywopłot, naprawił ogrodzenie chroniące ogród przed jeleniami i rozciągnął tenisowe siatki. Potem idę nad wodę. Ku swojemu zdumieniu widzę, że ktoś stoi na skraju pomostu i patrzy na staw. Kobieta w beżowym prochowcu i gumiakach. Wszyscy goście z pogrzebu już pojechali. To nie jest Maddy. Rozpoznaję jej sylwetkę niemal od razu.

To Claire. - Cześć, Walterze - mówi i odwraca się do mnie. Zapomniałem, jaka jest śliczna. Była w kościele. Pamiętam ten płaszcz, jednak twarz i głowę miała ukryte pod chustką i okularami przeciwsłonecznymi. Waham się. - Claire - mówię w końcu. - Co za niespodzianka. - Doprawdy? - Uśmiecha się do mnie ze smutkiem.

- Owszem. - Musiałam się pożegnać. Wiedziałam, że nie będę tu mile widziana, ale musiałam przyjechać. Nic nie mówię, jednak podchodzę do niej i nieruchomieję tuż za nią. Pomost jest zbyt wąski, abyśmy stali obok siebie.

- Wiesz, w domu jest Maddy. - Tak zakładałam. Co u niej?

- Jest niepocieszona. Claire wzdycha ciężko.

- Rozumiem - odpowiada cicho. - A co u ciebie? Nie odpowiadam od razu. Dotąd nie myślałem o sobie. - Jestem niesłychanie smutny - odpowiadam w końcu. - Bardzo mi przykro. Z tego powodu, i w ogóle.

- Wszystkim nam przykro - odpowiadam. - Co za koszmarna strata. - Wiem. Nie mogę przestać myśleć o Johnnym. - Nikt z nas nie może. Nie ma nic smutniejszego niż śmierć dziecka. - Maddy to szczęściara, że ma ciebie. Kiwam głową. Rozmowa z Claire to surrealistyczne przeżycie. - Dziękuję. Wiesz, Claire, doceniam, że chciałaś przyjechać, ale obawiam się, że muszę cię prosić, abyś już poszła. Nie mogę ryzykować, że Maddy się obudzi i cię zobaczy. W jej obecnym stanie to byłoby zbyt wiele. Claire pociąga nosem i uśmiecha się do mnie. - Oczywiście. Rozumiem. Miałam nadzieję, że wśliznę się cicho, niezauważona, i pożegnam. Wiesz, ja go naprawdę kochałam. Bardzo. Całymi dniami płakałam. - Wszyscy będziemy za nim tęsknić. - Ale on mnie tak naprawdę nie kochał, teraz to już wiem. W głębi serca nigdy nie

miał najmniejszych wątpliwości. Najbardziej kochał Maddy, no i Johnny’ego, rzecz jasna. Nie wiem, czy to ma jakiekolwiek znaczenie, ale od wielu tygodni go nie widziałam. Straciłam z nim kontakt, odkąd Johnny z nim zamieszkał. Pokłóciliśmy się. - Po co mi to mówisz? - Żebyś powtórzył Maddy. Nie wiem, czy o tym wie. Nigdy nie rozmawialiśmy o niej, o ich rodzinie. To trzymał dla siebie. Myślę, że to ważne. Myślę, że dla mnie by było. - Dziękuję. Powtórzę jej. - I nie myśl, że nie cierpiałam albo nie będę cierpiała. Jakaś cząstka Harry’ego zostanie we mnie już na zawsze. Patrzę na nią i zupełnie nie wiem, co powiedzieć. Pamiętam nasze pierwsze spotkanie, jaka wtedy wydawała mi się świeża i nowa. - Do widzenia, Walterze. - Wyciąga rękę. - Mam nadzieję, że nie będziemy wrogami. - Oczywiście, że nie, ale raczej trudno byłoby nam się przyjaźnić.

- Rozumiem. Patrzę, jak odchodzi, po czym słyszę ciche skrzypienie jej butów, gdy idzie po żwirowym podjeździe. Pewnie zaparkowała przy drodze. Szkoda mi jej. W głębi serca wierzę, że nie jest złym człowiekiem, i nie winię jej za to, że zakochała się w Harrym. Trudno było go nie kochać. Claire, podobnie jak wielu młodych, szukała drogi na skróty, adrenaliny, którą daje rywalizacja. W swoim nieustannym pośpiechu nie uświadamiała sobie jeszcze, że nie chodzi o to, aby przyśpieszyć podróż, że osiągnięcie celu to tylko część procesu. Młodzi nie są w stanie w pełni uświadomić sobie, że ich czyny nie pozostają bez wpływu na innych, że można zrujnować komuś życie. Naturalnie, młodzi nie mają monopolu na egoizm. Chcemy, czego chcemy. Gorzka prawda jest jednak taka, że kiedy już to zdobywamy, rzadko nas to uszczęśliwia.

Odwracam się i idę do domu. Nie chcę, żeby Maddy zbyt długo była sama.

EPILOG Maddy nigdy nie doszła do siebie po śmierci Harry’ego i Johnny’ego. Z biegiem czasu pozornie wróciła do życia. Nie była w stanie pojechać do Nowego Jorku ani przenieść się do domu obok, więc mieszkała u mnie. Wiem, że często myślała o samobójstwie, więc strzegłem jej jak cerber. „Po prostu chcę umrzeć”, mówiła. „Pomożesz mi?” A ja, który zrobiłbym dla niej wszystko, tylko nie to, odmawiałem. Czasami zastanawiałem się, czy dobrze robię. Być może lepiej byłoby pozwolić jej odejść. Cierpiała niewyobrażalnie. Potrafiła załamać się w środku posiłku. Nigdy nie wychodziliśmy, rzadko zdarzało się nam spotkać z kimkolwiek. Gdy Harry żył i byli razem, wszystkich nas zadowalał świat zbudowany wokół ich małżeństwa. Nasze kontakty nie wykraczały poza ustalone granice, nie było takiej potrzeby. Ludzie sami się do nas garnęli, ale to się skończyło. Maddy nadal zażywała silne leki uspokajające. Ja przestałem nawet chodzić do klubów. Zostawałem w domu, choćby po to, by dopilnować, żeby coś przekąsiła albo przypadkiem nie podpaliła zasłony papierosem. Wynająłem dzienną pielęgniarkę, więc mogłem chodzić do kancelarii, ale wieczorami byliśmy sami. Dręczyły ją nocne koszmary. Słyszałem, jak krzyczy w łóżku, więc biegłem do jej drzwi i nasłuchiwałem. Zdarzało mi się zapukać, ale zwykle pozwalałem jej spać. Zawsze wiedziała, że jestem w pobliżu. - Walterze! - wołała. - Jesteś tam? - Tak - odpowiadałem. - Chcesz, żebym wszedł? - Nie, to był znowu zły sen. Zwykle po takim ataku zwlekałem z odejściem, dopóki się nie uspokoiła. Czasami nie byłem w stanie zasnąć, więc czytałem albo włóczyłem się po domu aż do świtu. Raz musiałem szybciej wrócić po tym, jak pielęgniarka zadzwoniła w panice z informacją, że Maddy zamknęła się w łazience, nie chce wyjść i nawet nie odpowiada. Kiedy przyjechałem, zacząłem stukać do drzwi łazienki i dopytywać się, czy wszystko w porządku. Z ulgą usłyszałem jakieś hałasy, ale nie szum odkręconej wody. Już miałem dzwonić po policję, kiedy nagle zamek szczęknął, a Maddy wyszła i bez słowa minęła nas oboje. Obcięła włosy,

swoje piękne włosy. Teraz leżały porozrzucane w umywalce i na podłodze. Następnego dnia poleciłem usunąć wszystkie zamki, ale nie wspomniałem o tym Maddy. Ubłagałem pielęgniarkę, żeby została, i dodatkowo nagrodziłem ją podwyżką. Stopniowo przenosiliśmy rzeczy Maddy albo do domu na wschodzie, albo do mojego mieszkania w mieście, sporo jednak zostało. Pakowaliśmy ją tak, jak człowiek pakuje się do podróży - weź, co niezbędne, resztę zostaw. Niewiele chciała. Ciepły płaszcz, bielizna, kalosze, stary sweter ojca, miś-przytulanka z dzieciństwa. Kilka starych albumów ze zdjęciami, medale za osiągnięcia w pływaniu. Trochę biżuterii po babce, która nie leżała w skrytce bankowej. Maddy nie wzięła książek kucharskich, rondli ani noży, jakby chciała zostawić za sobą całe ostatnie dwie dekady życia. Nie zabrała żadnych rzeczy Johnny’ego ani Harry’ego. Kazałem je spakować i wstawić do magazynu. Kiedy stało się jasne, że nigdy nie wróci do kamienicy ani do domu na Long Island, poruszyłem w rozmowie temat sprzedaży albo choćby wynajmu. - Wszystko mi jedno, co zrobisz - oznajmiła. - Nie mogę tam wrócić. Nie miałem skrupułów w związku z mieszkaniem na Manhattanie, nie wiązały się z nim żadne nadzwyczajne wspomnienia. Dom jednak był czymś zupełnie innym. Nie tylko zajmował wyjątkowe miejsce w moim sercu, ale martwiłem się, że jakiś prostacki menedżer funduszu hedgingowego kupi go, a następnie zburzy i postawi tam paskudną, nowoczesną posiadłość, na którą będę musiał codziennie patrzeć. Zamiast więc sprzedać dom, kupiłem go i, za namową Maddy, poleciłem zrównać z ziemią. Dziś to puste pole, na którym latem rosną polne kwiatki. Na skraju stawu położyliśmy duży kamień, właściwie głaz, nieopodal miejsca, w którym Maddy rozrzuciła prochy. Ważył kilka ton i trzeba go było przenieść za pomocą dźwigu. Kamieniarz wyrył pełne imiona i nazwiska Harry’ego i Johnny’ego, daty ich narodzin i śmierci oraz epitafium, które napisała Maddy: ZAWSZE BĘDĘ WAS KOCHAĆ. Ustawiliśmy małą kamienną ławeczkę, a Maddy posadziła dookoła kwiaty. Chodziła tam codziennie i siedziała przez wiele godzin. W następnym roku wzięliśmy ślub. To może wydać się zdumiewające, ale nie

powinno. Maddy powoli dochodziła do siebie, a ja uważałem, że to słuszne i w sumie jedyne, co mogliśmy zrobić. Kilka razy się oświadczałem i zawsze powtarzała, że nie jest gotowa. Dziękowała mi, że jej pomagam, i zastanawiała się, po co właściwie mielibyśmy brać ślub. Już byliśmy razem i czy moglibyśmy o tym nie mówić? Mimo to pytałem dalej. Rzecz jasna, miałem swoje powody. Częściowo wierzyłem w to, że jeśli mnie poślubi, rany szybciej się zagoją, a poza tym bardzo tego pragnąłem. W grę wchodziły również względy praktyczne. Jako mąż, odwiedzałbym ją w szpitalu i załatwiał sprawy prawne, czego nie mogłem robić jako przyjaciel. Poza tym nazwijcie mnie staroświeckim, ale mam zasady, i skoro mieliśmy mieszkać pod tym samym dachem, powinniśmy być mężem i żoną. W końcu ustąpiła. Powiedzieliśmy tylko kilku osobom. Nedowi i Cissy, ale już po wszystkim. Nie było przyjęcia weselnego. Ceremonia odbyła się w miejskim ratuszu, a świadkami byli konserwator zieleni i zawodowy gracz w golfa z klubu. Wymieniliśmy się obrączkami. Wręczyłem czek, a po wszystkim poszliśmy na film. Maddy uwielbia chodzić do kina. Nadal sypialiśmy w osobnych pokojach. Seks w ogóle nie wchodził w grę, nie byłby dla nas możliwy po tym, co się stało. Tak jak dzieci - chociaż Maddy była już za stara, mogliśmy adoptować, ale żadne z nas nie brało tego pod uwagę. Mnie wystarczało, że Maddy jest moją żoną. Wiem, że zgodziła się na to wyłącznie ze względu na swoją apatię, wdzięczność i strach. Dochodząc do siebie, zaczęła się przeraźliwe bać samotności. Przerażała ją nawet myśl o tym, że mogłaby spędzić noc sama. Zawsze zostawialiśmy zapalone światło. Na szczęście miałem na tyle wysoką pozycję w firmie, że mogłem tak ułożyć sobie rozkład pracy, by wziąć pod uwagę także potrzeby Maddy - nie dość, że bała się pozostawać sama w nocy, to także cierpiała na lęk przed lataniem. W rezultacie niejedną zagraniczną sprawę musiałem składać na barki innych pracowników firmy. Nie obwiniam Maddy, ale było to jeszcze jedno ograniczenie, z którym musieliśmy żyć. Ale nie wszystko było złe, zdarzały się też dobre dni. Maddy ponownie zaczęła grać w golfa, czego nie robiła od dzieciństwa, kiedy to wraz ojcem, golfistą z zerowym handicapem, wygrywała kolejne turnieje ojców z córkami w klubie. Wygrywali je tak często,

że w końcu po prostu otrzymali puchar na własność. Harry nigdy nie interesował się golfem, uważał, że to zbyt powolna gra, więc Maddy po prostu przestała grać. Była w znakomitej formie i potrafiła posłać piłkę równie daleko jak mężczyźni. Czuła się szczęśliwa, zaliczając trzydzieści sześć dołków każdego dnia. Zaczynała rano i grała nieprzerwanie do wieczora, niezależnie od pogody. Jeśli o mnie chodzi, jestem w najlepszym wypadku miernym golfistą, mimo że od dzieciństwa brałem lekcje, ale grałem chętnie, żeby zrobić przyjemność Maddy. Nie przeszkadzało jej, że jest znacznie lepsza ode mnie, najważniejsza była piłka, wiatr, zieleń. Cieszyło ją nawet towarzystwo innych golfistów i często tworzyliśmy czwórki z innymi członkami klubu albo sama tam chodziła, kiedy ja nie mogłem. Jej uroda, sprawność fizyczna i otaczająca ją aura tajemnicy sprawiały, że przyciągała powszechną uwagę w klubie, więc na początku zalano nas zaproszeniami na przyjęcia koktajlowe, tańce i kolacje. Grzecznie odmawialiśmy wszystkim. Uprzejme pogawędki na polu golfowym to jedno, pobyt w cudzym domu - zupełnie co innego. Najgorszy czas w roku zaczynał się dla niej wtedy, gdy klub zamykał podwoje na okres zimowy. Aby poczuła się lepiej, kupiłem w końcu dom na Florydzie, w tym samym klubie, na północ od Palm Beach, gdzie kiedyś mieszkali moi rodzice. Kilka starszych pań nadal ich pamiętało. Dom, otynkowany na różowo, kolonialny budynek w stylu hiszpańskim, z basenem, mieścił dwie sypialnie oraz mały apartament nad garażem, a znajdował się na terenie pola golfowego. Coraz więcej czasu spędzaliśmy na Florydzie. Tuż po Święcie Dziękczynienia wsiadaliśmy w pociąg i po dwudziestu pięciu godzinach podróży docieraliśmy do West Palm, gdzie zostawaliśmy aż do kwietnia. Właśnie tam Maddy stała się znowu bardziej towarzyska i ożywiona. Jej włosy odrosły, ale nie były już tak długie ani tak złote jak kiedyś. Nadal nie gotowała, za to przyjęliśmy kilka zaproszeń i spodobało jej się chodzenie do klubu golfowego albo na kolację do głównego klubu. Nowi przyjaciele nie mieli nic wspólnego z jej dawnym życiem. Wielu z nich było szczęśliwymi nieukami. Jeśli w ogóle trzymali książki na półkach, to wyłącznie szpiegowskie powieści do czytania na plaży, podręczniki o doskonaleniu gry w golfa i kilka potężnych biografii, do których zapewne nikt nigdy nie zaglądał. Mieli również zbiory albumów z pięknymi fotografiami architektury i ogrodów. Dla tych emerytowanych bankowców, prawników i prezesów przedsiębiorstw nie miało znaczenia, że Maddy była kiedyś żoną pisarza Harry’ego Winslowa. To dawało jej nie tylko upragnioną

anonimowość, ale również okazję, by zacząć wszystko od początku. W tym świecie była tylko Maddy Gervais, nie Wakefield ani nie Winslow. Nie powiem, że była szczęśliwa, ale mniej cierpiała, więc czułem ogromną ulgę. Stopniowo zaczęła powracać do życia. Zaczęło się od golfa, a rozwinęło w inne ważne niedzielne zajęcie, czyli chodzenie do kościoła. Po tym, jak Maddy zamieszkała ze mną, miałem coraz mniej okazji bywać na niedzielnej mszy. Kiedyś ostrożnie zapytałem ją, czy ma ochotę mi towarzyszyć, ale odmówiła. - Wątpię, żeby Bóg miał ochotę wysłuchać, co mam Mu do powiedzenia - powiedziała z goryczą. Jednak pewnego Bożego Narodzenia zgodziła się mi towarzyszyć. Nie byłem na pasterce od wielu lat. Kaplicę Christ Memorial przybrano odświętnie wieńcami i girlandami, był też żłóbek i chór w komżach. We wszystkich lichtarzach płonęły czerwone świece. Ta pasterka zamiast o północy odbywała się o jedenastej. Kościół pełen był ludzi w najlepszych gwiazdkowych ubraniach, w czerwonych i zielonych krawatach. Dobry nastrój wiernych z pewnością podsyciły solidne kolacje. Senne dzieci drzemały w ramionach rodziców, staruszki siedziały razem. Pastor powitał nas ciepło w drzwiach i z wyraźnym szkockim akcentem odprawił tradycyjną świąteczną mszę, a dzieci odgrywały role Józefa, Marii, pastuszków i trzech mędrców. Śpiewaliśmy hymny i bardzo mnie ucieszyło, że jednym z nich był mój ulubiony, Ostrokrzew i bluszcz. Potem, w drodze do domu, Maddy powiedziała: - Zapomniałam, jak bardzo lubiłam chodzić do kościoła. Pójdziemy w niedzielę? Tak oto powróciliśmy w następnym tygodniu, i potem już w każdym. Przebywając na Long Island, też chodziliśmy do kościoła. Ja bywałem tam tylko w niedziele, ale Maddy zaczęła uczęszczać na zajęcia z Biblii i wkrótce trafiła do miejscowej grupy zajmującej się pomocą społeczną. Brała udział w zbiórkach ubrań, rozdawała zupę, odwiedzała ludzi w szpitalu i przynosiła jedzenie starcom. Wkrótce została członkinią rady parafialnej.

W tamtym czasie praktycznie przeszedłem już na emeryturę. Ta decyzja okazała się jedną z najłatwiejszych w moim życiu. Zachowałem gabinet i od czasu do czasu tam wpadałem, ale zwykle dla rozrywki, ponieważ nie miałem nic do roboty, poza okazjonalnym podpisaniem jakiegoś dokumentu i poczytaniem „Wall Street Journal”. Maddy i ja nie musieliśmy pracować, rzecz jasna. Poza moimi pieniędzmi Maddy miała własny fundusz powierniczy, którym teraz ja się zajmowałem, a także pieniądze ze sprzedaży domów i z książki Harry’ego. Po raz pierwszy w życiu była naprawdę bogata. Śmierć Harry’ego sprawiła, że sprzedaż jego książek gwałtownie wzrosła i po długim okresie niezdecydowania wyprodukowano film oparty na drugiej z nich. Dzięki udziałowi jednej z najbardziej kasowych gwiazd Hollywood, przyniósł całkiem przyzwoity zysk. Naturalnie zaproszono nas na premierę, ale odmówiliśmy. Maddy nie chciała widzieć tego filmu. Ja wymknąłem się na niego któregoś popołudnia i uznałem, że jest całkiem zabawny, jednak ani trochę nie przypominał książki. Mimo to nie mogłem przestać myśleć o tym, że Harry cieszyłby się z przeniesienia jego powieści na ekran, nawet jeśli finalny produkt by go rozczarował. Na pewno doceniłby zyski. Jego agent Reuben latami nagabywał Maddy, by przekazała mu szkic ostatniej książki i pozwoliła sprawdzić, czy można coś z niej uratować. Maddy dopilnowała jednak, by nikt nigdy nie zobaczył maszynopisu. W zasadzie to nie do końca prawda. Przeczytałem książkę bez jej wiedzy. Jednym z moich obowiązków po wypadku było uporządkowanie schedy spadkowej Harry’ego, co oznaczało również usunięcie rzeczy z wynajmowanego przez niego mieszkania. Niewiele tam było - ale był laptop. Zapakowałem wszystko do pudeł, które powędrowały do magazynu, lecz komputer zostawiłem. Nietrudno było rozszyfrować hasło - brzmiało ono „Maddy” dzięki czemu przegrałem powieść. Ostatni plik liczył sobie sobie kilkaset stron. Oddałem Maddy komputer, ale w sekrecie zachowałem kopię książki dla siebie, z ciekawości. Maddy wciąż była w tak złym stanie, że nie chciałem robić nic, co mogłoby ją dodatkowo przygnębić. Książka okazała się dobra, pod wieloma względami lepsza od poprzedniej. Opowiadała o nas, choć nie do końca. Pewnie tak właśnie robią pisarze. Była sobie szczęśliwa rodzina, przystojny mąż, piękna żona, słodki chłopiec. Wszyscy ich kochali i podziwiali. Pojawił się nawet wierny przyjaciel rodziny. W tę sielankę wkroczyła młoda, piękna

i zmysłowa kobieta. Nie ona jednak okazała się wężem w ogrodzie. Była bystra, pełna życia, gotowa na miłość. Mąż i dziewczyna wdali się w romans, po którym zostało złamane serce i wyrzuty sumienia. Były tam opisy ich pierwszej nocy w Paryżu, wszystkich wycieczek, czasu spędzonego razem - tego, co tylko oni mogli wiedzieć. Dlatego ja wiem tak dużo. Harry wszystko spisał. Zakończenie było inne, gdyż tamta historia dobrze się skończyła. Mąż i żona się zeszli. To była historia o przebaczeniu. Niektórzy czytelnicy pewnie uznaliby taką konkluzję za nierealistyczną, wręcz przesłodzoną, dla mnie jednak miała sens. To był, jak powiedział mi Harry podczas naszego ostatniego spotkania, „list miłosny” do Maddy. Ze strachu, że świeżo zagojone rany się otworzą, nie wyznałem Maddy, że przeczytałem ostatnią książkę Harry’ego. Nie zniósłbym jej cierpienia. Jednak to wszystko rozbudziło moją ciekawość. O wielu rzeczach nie wiedziałem, nikt z nas nie wiedział, poza Harrym i Claire, naturalnie. Co roku jednak, bez wiedzy Maddy, na nowo czytałem maszynopis w nadziei, że dowiem się czegoś o uczuciach Harry’ego do Maddy i do Claire. Czerpałem z tego swoistą masochistyczną przyjemność. Choć byłem postacią drugoplanową, dziwnie się czułem, czytając o sobie, nawet jeśli miała to być fikcja. Uporczywie dręczyła mnie myśl, czy to naprawdę ja? Czy tak właśnie mówię? Czy tak właśnie widział to Harry albo widziałby którykolwiek inny pisarz? Nie wiadomo, czy się obrazić, czy ucieszyć, czy też jedno i drugie naraz. To, co wydaje się ważne jednemu człowiekowi, jest zupełnie drugorzędne dla innego. Mimo to rok w rok wracałem do książki, by raz jeszcze zatopić się w tamtych sielskich dniach, poprzedzających nieuchronny upadek. Sporo tekstu Harry napisał piękną prozą, przynajmniej mnie się tak wydawało. Uchwycił życie bohaterów i nasze, sprawił, że stało się nie tylko rozpoznawalne, ale i głębsze. Pewne słowa, ustępy sprawiały, że za każdym razem, gdy je czytałem, przeszywał mnie dreszcz. Jednak jak wszystkie sekrety, tak i ten po pewnym czasie stał się zbyt wielkim ciężarem, abym zdołał go dźwigać w samotności. Naturalnie, nie mogłem porozmawiać o książce z Maddy, nasi znajomi golfiści się nie nadawali, i nawet starzy przyjaciele, tacy jak Ned czy Cissy, których widywaliśmy już rzadko i którzy byli pomniejszymi postaciami w książce, odegraliby jedynie rolę płyty rezonansowej. Pragnąłem podzielić się tym, co wiem, ale, co ważniejsze, chciałem wiedzieć jeszcze więcej. Mogłem zrobić tylko jedno - skontaktowałem się z Claire. Minęło niemal dziesięć lat i trudno ją było znaleźć, ale w końcu udało mi się ją wytropić. Zdumiał ją mój telefon, rzecz

jasna, ale była na tyle uprzejma, że zgodziła się na wspólny lunch. Teraz mieszkała w Old Greenwich i poprosiła, żebyśmy spotkali się gdzieś nieopodal Grand Central, bo wtedy będzie mogła od razu wrócić pociągiem. Jedynym znanym mi miejscem w pobliżu stacji był klub Yale, więc go zaproponowałem. KIEDY PRZYCHODZI TEN DZIEŃ, dopilnowuję, żeby zatrzeć ślady, i oznajmiam Maddy, że mam lunch z rzadko widywanym ważnym klientem. Wchodzę do klubu po raz pierwszy od wielu miesięcy. Przy drzwiach Louis uśmiecha się do mnie. - Witam z powrotem, panie Gervais - mówi. - Mam nadzieję, że miło spędził pan zimę. Przyszedłem za wcześnie i czekam na dole, w holu. Jej pociąg miał przyjechać tuż po wpół do pierwszej po południu. Kilka minut przed pierwszą zjawia się Claire. Ma dłuższe włosy, twarz już nie tak świeżą jak niegdyś, ale nadal piękną, migdałowe oczy, pełne, nieco rozchylone usta. Zbliża się koniec kwietnia, więc ubrana jest w elegancki szary płaszcz, narzucony na skromną, lecz świetnie uszytą beżową sukienkę do kolan. Jest nieco grubsza niż kiedyś, ale nogi ma niezłe. Na jej serdecznym palcu widzę obrączkę i pierścionek z dużym brylantem. Wstaję, by ją powitać. - Witaj, Walterze. - Claire wyciąga rękę. - Sporo czasu upłynęło. - Tak. Dziękuję ci, że przyjechałaś z tak daleka. - Naprawdę, nie ma o czym mówić. Korzystam z każdej okazji, żeby przyjechać do Nowego Jorku.

- Od dawna mieszkasz w Old Greenwich?

- Od czterech lat. Idziemy do górnej sali jadalnej. Tu jest ciszej, bardziej kameralnie niż w hałaśliwej

sali głównej. Rozpoznaję kilku członków klubu i kiwam im głową na powitanie. Kierownik sali, Manuel, jest przyjemnie zaskoczony moim widokiem. Ściskam mu dłoń, a on prowadzi nas do stolika i pyta, czy chcielibyśmy się czegoś napić.

- Martini? - pytam Claire. - Nie. - Uśmiecha się do mnie. - Już nie pijam martini. Poproszę wodę gazowaną. - Ja wypiję martini, jeśli nie masz nic przeciwko temu, chociaż mój lekarz nie byłby zadowolony. Na beefeaterze, z cytrynową skórką. Dobrze wstrząśnięty, poproszę. Manuel odchodzi, a ja odwracam się do Claire i po raz pierwszy przyglądam się jej uważnie. - Miło cię znowu widzieć - mówię. - Bardzo dobrze wyglądasz. Wiejskie powietrze ci służy. Nie mogę powiedzieć tego o sobie. Chociaż niedawno wróciłem do miasta po kilku miesiącach spędzonych na Florydzie i jestem ładnie opalony, lekarz strofuje mnie z powodu cholesterolu i powtarza, że muszę schudnąć co najmniej osiem kilogramów. Claire śmieje się tym samym charakterystycznym śmiechem. Srebrne dzwoneczki. - No, nie wiem. Chyba nie powinnam narzekać, ale czasem naprawdę tęsknię za Nowym Jorkiem. - Dlaczego się przeprowadziłaś? - David, to znaczy mój mąż, pochodzi z Old Greenwich, a poza tym uznaliśmy, że to najlepsze miejsce na wychowywanie potomstwa. Codziennie dojeżdża do pracy, a ja siedzę w domu i zajmuję się dziećmi.

- Ile ich macie?

- Jak dotąd dwóch chłopców, ale jestem w piątym miesiącu z trzecim. - Gratuluję. W jakim wieku? - Dziewięć i trzy. - Chyba masz udane życie. - Owszem. Czasami trochę nudne, ale mamy tam dobrych przyjaciół, a poza tym, bez względu na wszystko, jeden weekend w miesiącu spędzamy tylko we dwójkę w Nowym Jorku. Zatrzymujemy się w hotelu, idziemy do teatru, odwiedzamy przyjaciół, jemy w nowych restauracjach. Dzięki temu mam to, co najlepsze z obu światów.

- A gdzie pracuje David? Claire mówi mi, że w finansach, w jednym z wielkich banków, ale być może za kilka lat rozkręci własny interes. Skończył zarządzanie na Harvardzie. Spotkali się na przyjęciu, miesiąc miodowy spędzili na Galapagos. Rozmawiamy jeszcze trochę o jej życiu. - A jak ty się miewasz, Walterze? Co u Maddy? Mówię jej o Maddy, o tym, co się wydarzyło w latach, które nastapiły po wypadku, jakie zmiany zaszły w naszym życiu. Opowiadam o małżeństwie, o Florydzie, ale nie wspominam o książce. Pojawia się lunch. Zamawiam pomidorową na ostro ze śmietaną, a po niej średnio wysmażony befsztyk. Lubię sobie dogadzać, gdy się nadarza okazja. Claire zamówiła tylko łososia, większość zostawia na talerzu. - Dlaczego chciałeś się ze mną widzieć? - pyta. - Nie wierzę, że po tylu latach i po tym wszystkim, co się wydarzyło, zadzwoniłeś ni stąd, ni zowąd tylko po to, żeby sobie pogadać.

Mówię jej o maszynopisie i o tym, że jestem jedyną osobą, która go przeczytała, i że jest tak dobry, że czytam go co roku. Mówię jej też, że przez tę książkę mam teraz więcej pytań niż odpowiedzi. Czy naprawdę tak było? Czy wszystko rozegrało się w taki sposób? Jest wiele luk. Pytam, czy pomoże je wypełnić. - To było dawno temu, Walterze - wzdycha. - Byłam taka młoda. Nalegam jednak i Claire w końcu ustępuje. Rozmawiamy o ich romansie, o Paryżu, o ekscytującym początku, o bólu na końcu. Jej oczy zachodzą łzami, gdy zaglądam coraz głębiej pod podszewkę. Chcę szczegółów, które często są bolesne. - Nie zastanawiałam się nad tym już od bardzo długiego czasu - mówi. - Starałam się o tym nie myśleć. Wstaje, przeprasza i wychodzi do łazienki. Po powrocie wydaje się bardziej opanowana, widzę, że poprawiła makijaż. - Wybacz - mówi. Zamawiamy kawę. - Czy w ogóle wiadomo, co się stało? Mam na myśli tę katastrofę - dodaje. - Badania nie wykazały jednoznacznej przyczyny katastrofy. Claire kiwa głową. - A jak myślisz, co się zdarzyło? Wiele razy zadawałem sobie to pytanie. Wynająłem prywatnych detektywów, żeby przejrzeli wyniki badań medycznych oraz protokoły Narodowej Rady Bezpieczeństwa Transportu. - Nie wiem - odpowiadam w końcu. - Powiem ci, czego się dowiedziałem. Wbrew temu, co wtedy pisały gazety, nie wierzę, że Harry zrobił to celowo. Książka dobrze mu szła, uwielbiał Johnny’ego i nie skrzywdziłby go za nic w świecie. Poza tym nadal kochał Maddy i wyznał mi, że postara się ją odzyskać. Co więcej, moim zdaniem była gotowa go przyjąć

z powrotem. Nie istniał więc żaden powód, dla którego chciałby zabić siebie albo Johnny’ego. - Innymi słowy, na czym stoimy? - Cóż, możliwe, że to błąd pilota, ale to mało prawdopodobne. Harry był zbyt dobrym lotnikiem. Może zablokował się odpowietrznik. Może zderzyli się z ptakiem. Rada nie znalazła żadnych znamion usterki technicznej, ale samolot był tak zniszczony, że trudno to rozstrzygnąć. Naturalnie, producent przysłał prawników, by twierdzili, że to nie wina samolotu. Wymachiwali raportami, które dowodziły bezpieczeństwa konstrukcji oraz projektu maszyny. To kompletna zagadka. - Ja też często o tym myślałam - mówi Claire. - Nigdy nie byłam w stanie dojść do rozstrzygających wniosków. Na początku uznałam, że Bóg mnie ukarał za sypianie z żonatym mężczyzną, ale potem przyszło mi do głowy coś innego. Przecież to nie ja poniosłam karę. Śmieje się bez cienia radości. - Typowe, prawda? Za młodu uważamy, że wszystko się kręci wokół nas. Mijamy Vanderbilt Avenue i żegnam się z nią przy wejściu na stację. - Wiesz, w tym tygodniu mija dziesięć lat - zauważa Claire. - Myślałam, że może dlatego do mnie zadzwoniłeś. - Tak, chyba tak. Dziesięć lat to szmat czasu. - Dziwne, jak wszystko się ułożyło, prawda? Dostałeś to, czego zawsze pragnąłeś, zgadza się? - Osobiście widzę to inaczej.

- Tak? - Wolałbym, żeby Harry i Johnny nadal żyli.

- Ale wtedy nie byłbyś mężem Maddy. Nie miałbyś jej tylko dla siebie. - Nigdy nie chciałem jej tylko dla siebie. Kocham ją. Zawsze ją kochałem i zawsze pragnąłem wyłącznie jej szczęścia. Ale ona mnie nie kocha, nie tak, jak kochała Harry’ego. - No cóż, szczęściara z niej, że ma ciebie. Jej postawa mnie denerwuje i lekko obraża. - Nie czujesz się nawet trochę winna? - pytam.

- Winna? Ja? Niby czego? - Tego, co się stało. Bólu, który spowodowałaś. - Ja spowodowałam? Ty chyba nie rozumiesz.

- Czego nie rozumiem? - Nie ponoszę żadnej winy. Byłam młoda i zakochana. - Więc to wszystko wina Harry’ego? - Tak. On podjął decyzję. Ja nie wiedziałam, co robię. Myślę o tym, jaka byłam naiwna, i wydaje mi się, że minęły całe wieki. Ironia losu polega na tym, że w ostatecznym rozrachunku wygrałam, przynajmniej do pewnego stopnia. Ale czasami wcale tak nie myślałam.

- Jak to? Uśmiecha się i kładzie rękę na moim ramieniu. - Kochałam go, wiesz. Nigdy się nie dowiem, czy naprawdę mnie kochał czy nie, ale na pewno rodzinę kochał bardziej. Teraz jestem matką i rozumiem jego wybór, wtedy jednak

nie potrafiłam. Oczywiście, nigdy nie mieliśmy okazji dowiedzieć się, co by się stało, ale starałam się nadrobić zaległości. Mam szczęście, bo znalazłam kogoś, kto mnie kocha za to, kim jestem, mimo wszystko. - Spogląda na zegarek i dodaje: - Wybacz, ale muszę już iść, zaraz odjedzie mój pociąg. - Cmoka mnie w policzek. - Dziękuję za lunch. Miło było cię znowu zobaczyć. Odwraca się i zatrzymuje, po czym wyciąga kopertę z torebki. - Nie byłam pewna, czy ci to dać, przecież to już tyle czasu. Nie miałam pojęcia, jak będzie. Ale myślę, że jest w porządku i że zrozumiesz. Możesz powiedzieć Maddy, jeśli uznasz, że to dobry pomysł. Wręcza mi kopertę, zwykłą, w kolorze ecru. Widzę na niej moje imię i nazwisko. - Do widzenia, Walterze - mówi i ściska moją rękę. Wpatruję się w jej ciemnobrązowe oczy i przez chwilę przypomina mi się dziewczyna, którą była, oraz powód, dla którego zawróciła nam wszystkim w głowie. Patrzę, jak schodzi po wielkich marmurowych schodach, po czym żwawo przedziera się przez tłumy na swój peron. Wracam do klubu i udaję się do czytelni na pierwszym piętrze. Panuje tu atmosfera bezruchu po lunchu, zrobiło się niemal zupełnie pusto. Kilku członków w moim wieku drzemie w fotelach. Młodsi, utrzymujący się w dobrej formie dzięki grze w squasha i pełni energii, już wrócili do pracy. Siadam przy oknie. Pojawia się kelner, pyta, czy coś podać. Mam ochotę na szkocką z wodą sodową, ale proszę o kawę. Przecież muszę jeszcze dojechać do Maddy. Wyciągam kopertę z wewnętrznej kieszeni marynarki i wsuwam kciuk pod zakładkę. Łatwo się otwiera, klej został bardzo lekko polizany. Papier jest ciężki, kosztowny, z marmurkową wyściółką. Z tyłu wytłoczony jest adres w Old Greenwich. W środku znajdują się zdjęcia różnej wielkościi z różnych lat. Przeglądam je szybko, nigdy wcześniej ich nie widziałem. Na pierwszym widnieje nasza siódemka - Claire, ja, Maddy, Harry, Johnny, Ned,

Cissy. Fotografię zrobiono na plaży. W środku stoi Harry, obejmuje Maddy. Oboje się śmieją, mają rozwiane włosy. Johnny stoi po drugiej stronie ojca, ja obok Maddy, Claire, w bikini, obok mnie. Nie mogę uwierzyć, jak młodo wyglądamy. Nawet ja, który nigdy nie czułem się młody, naprawdę młody, jestem pod wrażeniem względnej sprężystości własnych mięśni i gładkości twarzy. Pamiętam tamten dzień. Poprosiliśmy przechodnia, żeby zrobił nam to zdjęcie. To dla mnie wstrząs. Od lat nie widziałem fotografii nas wszystkich razem. Te, które mieliśmy, ukryłem, aby nie denerwować Maddy. Wpatruję się w zdjęcie przez kilka minut, oszołomiony wspomnieniami. Chciałbym tam powrócić. Kelner przynosi kawę i wyrywa mnie z rozmyślań. Podpisuję kwitek i znowu spoglądam na tył zdjęcia. Jest tam data oraz słowa „Plaża Georgica” napisane czarnym mazakiem, nic więcej. Podnoszę drugie zdjęcie, Harry’ego i Claire. Chyba są w Paryżu i w myślach gratuluję sobie, gdy je odwracam i widzę napis „Bazylika Sacré-Coeur”. Stoją obok siebie jak nowożeńcy podczas miodowego miesiąca. Budzi się we mnie prawnik. Oto dowód, można powiedzieć: dymiący pistolet. Nie żebym kiedykolwiek w to wątpił, ale w końcu mam przed sobą fizyczny dowód, że naprawdę do tego doszło. Trzecie zdjęcie to właściwie pocztówka bożonarodzeniowa, portret szczęśliwej rodziny. Claire i jej mąż siedzą na zielonym trawniku z dwoma chłopcami i golden retrieverem. Mąż jest ciemnowłosy, tak jak Claire, przystojny, smukły, ma białe zęby. Wydaje się bez grzechu, jak ktoś, kto mógłby być triatlonistą. Jego ręka spoczywa na ramieniu mniejszego z dwóch chłopców, miniaturowej kopii ojca. Drugi chłopiec, znacznie starszy, stoi obok matki. W przeciwieństwie do brata ma jasne włosy i niebieskie oczy. Jest w nim coś znajomego. Ile lat ma starszy syn Claire? Szybko przeliczam, wynik się zgadza. Czy w ogóle wiedziała, że w dniu pogrzebu mogła być w ciąży? A jednak przez te wszystkie lata nic nie powiedziała, o nic nie poprosiła. Odkładam fotografie do koperty, którą następnie wsuwam do kieszeni.

Tego wieczoru jadę do domu i zjawiam się przed kolacją. Maddy jest w bibliotece i gapi się w telewizor, kiedy wchodzę. Przed nią stoi na wpół opróżniona szklanka wódki z wodą, w kałuży ze skroplonej pary, która osiadła na zimnych od lodu ściankach naczynia. Na całym stoliku widnieje mnóstwo starych śladów tego typu. Zapalam światło i wsuwam podkładkę pod drinka. Wieczorami nadal jest chłodno, więc rozpalam w kominku. Maddy milczy. To dla niej kiepska pora roku. Rzadko o tym rozmawiamy, ale wiem, że rocznica wypadku wciąż bardzo jej ciąży. Jedyne, co mogę zrobić, to upewniać się, że mamy wystarczająco dużo wódki, papierosów, prozacu i ambienu. Mimo bólu Maddy nie chce nigdzie wyjeżdżać. Rok po roku proponuję, byśmy zostali na Florydzie, ale się nie zgadza. Dla niej to ważne, żeby być tutaj, jak najbliżej miejsca, w którym po raz ostatni byli razem. Jak zwykle nie wychodzimy i nie zamawiamy nic do domu, więc gotuję. Nigdy nie byłem w tym dobry, ale Maddy to nie przeszkadza. Mógłbym podać jej cokolwiek - filet od Lobela albo kocią karmę - a ona zjadłaby to z identycznym brakiem zainteresowania. - Jak lunch? - pyta, krojąc przesmażony kotlet jagnięcy. Doceniam, że pyta, bo to wysiłek z jej strony. Lekarz ją do tego zachęca. Wiem, że w gruncie rzeczy w ogóle jej nie obchodzi, jak spędzam dni. Naturalnie w tym konkretnym wypadku obeszłoby ją, gdybym jej powiedział, gdzie naprawdę byłem i z kim. - W porządku. To stara sprawa. Musiałem wyjaśnić pewne zaszłości. - A. Hm. - Już straciła zainteresowanie. Jemy w ciszy, przy starym kuchennym stole, nakrytym żółtą ceratą, gdzie wieki temu siadali Genevieve i Robert. Doszliśmy do wniosku, że oficjalna jadalnia, ta z tapetą Zubera, jest zbyt elegancka. Patrzę na Maddy. Jest teraz starsza, zniszczona, ale jej widok wciąż zapiera mi dech w piersi. Jak zwykle chcę jej wyznać, że ją kocham, lecz nie mogę. To by ją przygnębiło. Myślenie o miłości jest dla niej zbyt bolesne, więc tylko wypowiadam te słowa w myślach,

jak bezgłośną modlitwę dziękczynną. Po kolacji Maddy jak zwykle idzie do łóżka, a ja zmywam talerze. Potem nalewam sobie brandy, otwieram okna i nastawiam Verdiego. Wkładam płaszcz i wychodzę w tę chłodną kwietniową noc na trawnik za domem, z kieliszkiem w dłoni, żeby usiąść w jednym z foteli Adirondack i popatrzeć na opalizującą wodę w stawie. Jest piękny wieczór, na niebie świecą miliony gwiazd. Powietrze wypełniają dźwięki Traviaty. To jedna z moich ulubionych pór dnia. Mogę spokojnie myśleć, obcować ze wspomnieniami. Przed moimi oczyma roztacza się znajomy widok, nieziemska, nocna jasność stawu. Cieniste sylwetki drzew wznoszą się niczym starzy przyjaciele i cicho szeleszczą na wietrze. Uwielbiam tę mroczną fugę barw, wszystkie fiolety, srebra i czernie. Światło z domu pada na drzewo rosnące najbliżej mnie, oddalone o jakieś pięć metrów. Unosi się nade mną, lekko pochylone, jakby również słuchało muzyki. Patrzę, jak gałęzie piętrzą się, tworząc baldachim młodych liści. Uderza mnie, jak bardzo splątane są konary, a jednocześnie takie piękne, kunsztowne i nieodtwarzalne, tak skomplikowane, a zarazem tak proste jak brylanty. Jak wysokie, jak pełne gracji i szlachetne są te drzewa. Rosły przez tyle lat, a jednak tak łatwo upadają. Wystarczy silny wiatr albo siekiera człowiek albo przyroda, nieważne. Mógłbym jutro wezwać ogrodnika i kazać mu ściąć te wszystkie drzewa, żeby zamieniły się w kompost. Jesteśmy tacy bezbronni. Przez długi czas myślę o tych zdjęciach, o tym, co Claire chciała mi przekazać. To dla mnie za dużo. Zanoszę kieliszek do domu i wyciągam kopertę z marynarki wiszącej na oparciu kuchennego krzesła. Idę do biblioteki. Ogień wciąż płonie, dźgam go pogrzebaczem. Pokój wypełniony jest Verdim. Płomienie skaczą wyżej, gdy biorę fotografie oraz kopertę i wrzucam to wszystko do kominka, a następnie, przepraszając w duchu, czekam, aż znikną. TO BYŁO wiele lat temu. Nadal wspominam Claire, Maddy, Harry’ego i Johnny’ego. Nigdy nie znikają z moich myśli. Zawsze są przy mnie, młodzi i roześmiani, niczym nieskażeni. Maddy i ja jesteśmy już starzy. Maddy powoli umiera w pokoju obok, oddycha pod respiratorem, skulona na łóżku, w otoczeniu całodobowych pielęgniarek, przy zaciągniętych zasłonach. Nigdy nie zdołała rzucić palenia, a spieranie się z nią o to nie miało sensu. Prosiła,

żebym przywiózł ją z Florydy, aby tutaj umarła, a ja się zgodziłem. To było ostatnie, co mogłem dla niej zrobić. Wynająłem ambulans, który ją przetransportował, a ja jechałem za nimi samochodem. - Dziękuję za wszystko - rzęzi. Trzymam jej drobną dłoń w pogrążonym w półmroku pokoju, usiłuję być silny za nas oboje, lecz jednocześnie jestem świadomy, że Maddy odczuwa ulgę. Może wreszcie odejść. Nic dla niej nie zrobiłem, a przecież była dla mnie wszystkim. - W porządku, kochanie - szepczę. - Odpocznij. Zaraz będzie po wszystkim. Wkrótce znajdziesz się przy nich, obiecuję. Wiem, że częściowo już tam jest. Na jej ustach widzę cień uśmiechu na powitanie spokoju, którego od tak dawna nie zaznała. Te ostatnie dekady życia były dla niej rodzajem piekła, i nie po raz pierwszy zastanawiam się, jak Bóg mógł stworzyć kogoś tak dobrego, czystego i pięknego jak Maddy, tylko po to, aby go torturować. To było bezsensowne okrucieństwo,

tak

jak

śmierć

artystów

zagazowanych

w nazistowskich

obozach

koncentracyjnych. Wszyscy poeci, muzycy, tancerze, którzy po latach nauki i wyrzeczeń, poświęceń w imię krzewienia nadziei i wzbogacania życia innych zostali zabici, zgładzeni, na zawsze utracili głos. Dlaczego? Po co wyjątkowy dar, jeśli nie można go użyć? Maddy nie zrobiła nic złego, a jednak to ona cierpiała najbardziej. Wiem, że w głębi serca częściowo obwiniała się o to, co zaszło. „Gdybym tylko nie pojechała do Meksyku”, krzyczała dziesiątki, setki razy. Mówiłem, że to nie jej wina, że to nie ma z nią nic wspólnego, ale nie zdołała mi uwierzyć. Lekarze też próbowali ją przekonywać, z podobnym skutkiem. Ludzkie serce ma tendencję do obwiniania siebie, do przyjmowania odpowiedzialności za stratę. Inaczej by pękło. ROZRZUCAM PROCHY MADDY nad stawem. Przyszło tylko kilka osób. Ned i Cissy do mnie dołączają, ale Ned już nie jest w stanie sam nieść canoe. Wynajmuję do pomocy kilku młodych mężczyzn, wnuków przyjaciół. Wiosłują ze mną na środek stawu, a ja

płaczę w milczeniu i ostrożnie rozsypuję spopielone szczątki na wodzie. Jestem zdumiony, jakie się wydają lekkie i niematerialne. To była kiedyś osoba, którą kochałem najbardziej na świecie. Kochałem jej skórę, oczy, włosy, a pozostał z niej tylko pył. Nicość. Rozpuściła się w wodzie i znikła. A jednak wiem, że właśnie tu chciała być bardziej niż gdziekolwiek, i cieszę się, że przynajmniej w śmierci mogłem połączyć ją z Harrym i Johnnym. Następnego dnia każę dodać jej nazwisko oraz daty urodzin i śmierci na kamienia, tuż przy mężu i synu. Pocieszam się myślą, że jeśli istnieje niebo, to są teraz razem. W każdym razie o to właśnie się modlę. Od lat żyłem z duchami - z duchem Harry’ego i Johnny’ego, z duchem mojego ojca i z duchem Maddy, nawet kiedy jeszcze żyła. Nawiedzają mnie, nie są w stanie do końca umrzeć, bo pozostają żywe w pamięci. To moi bohaterowie, moja Gwiazda Polarna. Przez całe życie próbowałem podążać za nimi i w końcu pozostał mi tylko ból tego, co mogło się wydarzyć, lecz się nie wydarzyło. Podejmujemy w życiu mnóstwo słusznych decyzji, jednak to te błędne pozostają bez przebaczenia.

PODZIĘKOWANIA Pragnę podziękować wielu osobom za pomoc, pośrednią i bezpośrednią, w tworzeniu tej książki. Po pierwsze, dziękuję Sharyn Rosenblum, która jako dobra kumpelka zgodziła się przeczytać nieukończony maszynopis bardziej dla przyzwoitości niż z rozsądku, a potem otworzyła przede mną wiele drzwi. Dziękuję też następującym osobom, wymienionym w przypadkowej kolejności: Chrisowi Herrmannowi, Josephowi Lorino, Charliemu Millerowi, Brendanowi Dillonowi, Davidowi Churbuckowi, Chrisowi Buckleyowi i Billowi Duryea za przyjaźń i przydatne uwagi. Podziękowania kieruję również do Margaret Douglas-Hamilton, która otworzyła przede mną podwoje swojego pięknego domu w Lakeville, gdzie napisałem znaczną część tej książki. Britton Schey i Eric Simonoff z William Morris Endeavor pomogli mi zmienić zamysł w rzeczywistość, za co jestem im wdzięczny; to samo dotyczy mojego redaktora Henry’ego Ferrisa z William Morrow człowieka

przewidującego,

pilnego,

cierpliwego,

pogodnego

i mądrego.

Jestem

szczęściarzem, że na Was trafiłem. Na koniec chcę podziękować mamie, Isabelli Breckinridge, siostrze Alexandrze, macosze Barbarze, zmarłemu ojcu Arthurowi, synowi Williamowi, córce Lally i mojej pięknej żonie Melindzie, za ich miłość i wsparcie.