Lang Olis Nari - Atlanci 01 - Kakrachan - Fz

SAVE OFFLINE

Olis Nari Lang

Kakrachan Atlanci 01

Skoro tak wiele rzeczy, których nie byliśmy sobie w stanie wyobrazić, już się zdarzyło, to dlaczego to, co sobie dopiero wyobrażamy, nie może być prawdą...

W zamierzchłej tradycji Zuni, jednego z najstarszych ludów Ameryki Północnej, w do dziś zachowanych i praktykowanych obrzędach mówi się wprost o odwiedzinach Kaczina, istot z gwiazd. Wyryte przez Indian tysiące lat temu w skałach Nowego Meksyku petroglify przedstawiające gwiazdy, przedmioty i postacie w wielu wyobrażeniach przypominają wyglądem wyposażenie dzisiejszych astronautów... W odległości 59 kilometrów na północny zachód od Dublina, otulony soczystą zielenią pól, znajduje się dolmen New Grange. Ma średnicę 95 i wysokość 15 metrów, a do jego budowy użyto 400 monolitów i co roku, zawsze 21 grudnia, od tysięcy lat powtarza się w nim promienisty spektakl... Na południe od Limy w Peru, w kierunku płaskowyżu Nazca, w dolinie Pisco, przez wzgórza ciągnie się wielokilometrowa wstęga, składająca się z ciemnych dziur w ziemi. W tej perforowanej taśmie wszystkie dziwne dziury są dziełem człowieka, a w jednym szeregu znajduje się zawsze osiem dołków... Podczas badań prowadzonych w Dwarace, jednym z najstarszych siedmiu miast Indii, leżącym nad dzisiejszą zatoką Kutch między Bombajem a Karaczi, odkryto, że znaczna część miasta znajduje się pod powierzchnią morza. Geolodzy, którzy brali udział w badaniach podwodnych ruin, natknęli się na szczątki wykazujące ślady zeszklenia. Mimo że tego rodzaju zeszklenia znajdują się nie tylko w Dwarace, lecz także w innych miejscach, do tej pory nie znaleziono jednak prawdopodobnego wytłumaczenia tego zjawiska. A kamień topi się dopiero w bardzo wysokiej temperaturze... W Copán, w kraju Majów, odkryto podziemną świątynię, która zdaniem specjalistów mogła być grobowcem założyciela dynastii Yax K’uk’MO. Początkowo żaden z naukowców nie mógł wejść do środka, bowiem pomieszczenie odizolowane miką było wypełnione niezwykle trującą rtęcią. Zastanawiające jest, że w innych miejscach - zarówno w Ameryce

Środkowej, jak i na innych kontynentach - znaleziono podziemne komory z miki, których przeznaczenia naukowcom do dziś nie udało się wytłumaczyć... W prehistorycznej jaskini Lascaux we francuskim departamencie Dordogne znajdują się rysunki naskalne, przedstawiające dokładne obrazy gwiazd i całych gwiazdozbiorów Skropiona, Barana, Byka, Koziorożca itd. Kiedy dokładnie zmierzono wszystkie punkty oraz linie postaci zwierząt, okazało się, że zarówno usytuowanie jaskini według kryterium przesilenia letniego, jak i umiejscowienie poszczególnych gwiazdozbiorów odpowiada obrazowi nieba sprzed 17 tysięcy lat... W Rijckholt w Holandii odkryto w ziemi szyby, z których wydobyto tysią ce wykonanych z krzemienia siekier. Na podstawie liczby i wielkości sztolni można wyliczyć, że w epoce kamienia wydobyto około 41 250 metrów sześciennych brył krzemienia. Z takiej ilości można wyprodukować 153 miliony siekier. 15 tysięcy zlokalizowano w sztolniach, według zaś skromnych szacunków pod ziemią musi być ich jeszcze około 2,5 miliona. A to wszystko działo się ponad 10 tysię cy lat temu... Na południe od Kairu i na zachód od Memfis znajduje się starożytna metropolia Egiptu, Sakkara. Odkryto tam ogromny i skomplikowany system podziemnych tuneli i pomieszczeń. Egiptolodzy mówią co prawda o podziemnych komorach i tunelach pod piramidą schodkową jako o pomieszczeniach związanych z kultem grobowym Dżesera, lecz nie wspominają o setkach tuneli w innych miejscach. Zresztą jakość wykonania tuneli wskazuje, że nie mogły zostać wykute za pomocą miedzianych dłut i kamiennych pobijaków... W Luzon na Filipinach, około 250 kilometrów na północ od Manili, 1330 metrów nad poziomem morza, znajduje się Ósmy Cud Świata inżynierii agrarnej. Ryżowe tarasy Banaue ciągną się na 19 600 hektarów. Gdyby uło żono je obok siebie, to pola ryżowe utworzyłyby linię o długości połowy ziemi. Ich wysokość przekracza wymiary najwyższego drapacza chmur. Kto i kiedy je wybudował, pozostaje tajemnicą. Ale jeszcze większą tajemnicą owiana jest odpowiedź na pytanie: po co ówczesnej, nielicznej, lokalnej społeczności tak ogromne spichlerze...

1 Nie mogła się bać. Strach trzeba odrzucić - czyż nie to zawsze powtarzała swoim uczniom? Do tej pory wszystko szło dobrze. Pierwsza część planu została zakończona. Uciekła i nikt jej nie ścigał. Spojrzała na przyrządy. Nic. Nawet śladu pościgu. Udało jej się przewidzieć, co może się wydarzyć i potrafiła to wykorzystać. Najważniejszy krok został zrobiony. Teraz trzeba już tylko skutecznie ukrywać się do końca życia... Była prawie na miejscu. Jak wszystkie pozostałe wazimy, także i ten skierowała daleko od miasta. Tylko w ten sposób miała jakąś szansę. Obniżając wysokość, musiała zgasić wszystkie światła, aby stać się niewidoczną dla straży miejskich. Co prawda zaplanowała wylądować z dala od siedziby, ale i tak groziło jej, że jakiś nadgorliwiec mógłby się zainteresować nieplanowanym i nieoczekiwanym lotem. Wyłączyła oświetlenie i dopiero wtedy zrozumiała, że jednak nie przewidziała wszystkiego. Noc była tutaj ciemna, niebo zasnute chmurami. Ani śladu jasnych gwiazd czy księżyca. Była jak ktoś, kto właśnie stracił zdolność widzenia. Pozostała jedynie perfekcyjna nawigacja. Musi tylko dokładnie wylądować na zaplanowanej pozycji. Nic więcej. Zniżała się do poziomu „Zero”. I wtedy to zobaczyła. Przyglądała się uważnie, ale miała problem z określeniem, co to było. Wciąż, zgodnie z planem lotu, obniżała wysokość, stale wysilając wzrok. Światła. Światła by pomogły, ale przecież nie mogła teraz zdradzić nikomu swej pozycji. Tam gdzie powinna być wykarczowana i wyrównana polana, rosły kilkuletnie drzewa. Ale było już za późno na jakiekolwiek korekty lotu. Była na poziomie „Zero” - teraz nie byłaby w stanie wystarczająco szybko wznieść się do góry. Uderzyłaby w otaczające polanę

ogromne drzewa. Czy nikt już nie potrafi porządnie zrobić mapy terenu? Co za nieuk jej nie zaktualizował? To niesłychane, jak takim ignorantom udało się osiągnąć tak wiele... Bardzo powoli obniżała lot. Przeszła na ręczne sterowanie. Najwolniej i najdelikatniej, jak tylko mogła, starała się osiąść na ziemi. Poczuła, że jednak zdecydowanie źle wybrała miejsce. W miejscu, gdzie lądowała, znajdował się spory zagajnik młodych drzew. Przez dno kabiny starały się przebić do środka gałęzie większych i silniejszych drzew. Pojazd zaczął się groźnie przechylać, a ona nic nie mogła zrobić. Pchany jeszcze resztkami energii wazim rył ziemię i miażdżył kabinę. Miażdżył także jej nogę. Ból był nie do zniesienia. Nie była pewna, ale chyba słyszała swój własny krzyk. Spróbowała zasłonić usta rękoma. Wreszcie pojazd się zatrzymał. Powinna jak najszybciej opuścić statek. Rozejrzała się po kabinie. Wazim leżał na boku. Na szczęście wyjście pozostało niezablokowane. Dźwignia otwarcia znajdowała się przy siedzeniu pilota, wystarczyło ją pociągnąć. Już. Jak to jest, że zwykłe mechanizmy okazują się dużo pewniejsze niż cała ta zaawansowana technika? Otworzyła właz. Chwyciła krawędź i podciągnęła się. Jej policzki owiał chłodny wiatr, zaczerpnęła świeżego powietrza. Pachniało budzącym się życiem. No tak, przecież tutaj zaraz rozpocznie się okres wegetacyjny. Ten chłód i zapach życia obudził w niej nowe pokłady energii. I ona musiała przeżyć. Miała przecież dla kogo. Wspięła się na wierzch wazimu. Tylko jak zejść? Jak zeskoczyć na ziemię z pogruchotaną nogą? Nie miała wyjścia, musiała skakać. Przecież nie było czasu do stracenia. Zacisnęła zęby i skoczyła. Upadła na ziemię i zawyła z bólu. Jej stopa wyglądała niepokojąco, przekręcona pod dziwnym kątem. Nie widziała, czy jej noga, a w zasadzie to, co z niej zostało, było zwichnięte, złamane czy pogruchotane. Zresztą nie miało to chyba w tej chwili większego znaczenia - i tak bolało straszliwie. A do tego upływ krwi był duży. Musiała szybko zatamować krwotok. Przecież te ślady ją zdradzą. Będą wiedzieć, że tu wylądowała.

Szybko przewiązała ranę udartym z koszuli rękawem i zatamowała krwotok. Przynajmniej nie zostawi wszędzie swojego materiału rozpoznawczego. Musiała jak najszybciej oddalić się stąd i z bezpiecznej odległości wysadzić statek. Podłożyła ładunki partonowe i uruchomiła samozniszczenie. Ładunki wzięła ze sobą na wszelki wypadek, a teraz okazały się przydatne. Bardziej ufała im niż automatowi. Partony umieściła także we wszystkich pozostałych statkach. Tak, aby wszędzie osiągnąć ten sam efekt. I po to, aby zostawić jak najmniej szczegółowym analizom śledczych. Dostrzegła sączącą się przez opatrunek krew. Rana musi być naprawdę głęboka. Jednak nie to było najgorsze. Nieporównywalnie mocniej bała się o to, czego nie widziała, bo przecież to nie o siebie bała się najbardziej. Czy podczas lądowania i zeskoku z wazimu nie stało się nic złego? Wzięła co prawda pomoce medyczne, ale czy to wystarczy? Ciągnąc za sobą złamaną nogę, oddalała się od statku. Tak szybko jak mogła, uciekała. Dalej. Jeszcze dalej. I jeszcze. Jaka odległość była dobra, jaka bezpieczna? Jak najdalsza, podpowiadał jej rozsądek. Brnęła i brnęła więc w otaczający ją las. Coraz głębiej. W pewnym momencie poczuła, że nie da rady iść dalej. Stanęła. Drążącą ręką podniosła nadajnik i nacisnęła. Ogromny, oślepiający słup ognia rozjaśnił noc. Kolejny element planu się udał. Odwróciła się od ognia i ruszyła z miejsca. Nagle stanęła jak wryta. Więc jednak nie przewidziała jeszcze czegoś. „Nie przewidziałam tego, że ktoś może tu być” - pomyślała, widząc wpatrzone w nią zza gęstych krzewów błękitne oczy. Nie była sama. „A co z Kakrachanem? Więc to wszystko na nic?” - to była ostatnia myśl przed tym, jak upadła na ziemię.

2 Właśnie otrzymał dziewiąty raport. Odnaleziono wazimy we wszystkich koloniach. Znowu nic. Ostatnia nadzieja zgasła. Musi o tym zameldować. Tylko jak? A tak cieszył się, kiedy mianowano go przełożonym wszystkich powietrznych jednostek. Gdyby wtedy choć przez chwilę, choć przez jedną nanosekundę przyszło mu do głowy, że sprawy przybiorą taki obrót, że zdarzy się nieprzewidywalne... Pewnie nie przyjąłby tego zaszczytu. Raczej posłuchałby swej fili, która cały czas powtarzała: im wyżej siedzisz, tym boleśniej odczujesz upadek. Znów miała rację. Ale nie! Jeszcze podczas ostatniego obrotu wszystko przebiegało naturalnie i zgodnie z wyznaczoną misją. Jakkolwiek okoliczności samobójczej śmierci Rosada nie pozostawały bez komentarzy i wszędzie dało się słyszeć różne domysły i plotki, to on jednak wierzył, pragnął wierzyć, że jego poprzednik po prostu nie potrafił się odnaleźć w nowych okolicznościach. Na usprawiedliwienie tej sytuacji znalazł w tamtym czasie wiele wytłumaczeń - że miał, o czym wiedziała cała społeczność, problemy rodzinne, że zbyt duża presja wyników, jaka na nich wszystkich spoczywała, zrobiła swoje. Albo to, że Rosad był zbyt miękki i słaby psychicznie. Tak zatopił się w swych rozmyślaniach, że nawet nie zauważył, kiedy stanął przed Salą Narad. Krótko zameldował stojącym przed drzwiami strażnikom: - Starkis do Dowódcy dowódców, do Chartrosa. „Cóż, jak widać, los nie był jednak dla mnie łaskaw. Może kiedyś się odmieni” pomyślał, otwierając drzwi i wchodząc do ogromnego pomieszczenia. Zawsze, kiedy je odwiedzał, zachwycał się jego wielkością, prostotą i chłodną elegancją. Zawsze, ale nie dzisiaj. Chartros był w sali sam, siedział pochylony nad okrągłym Stołem Narad. Cichy, skupiony, nieobecny. Widać było, że wydarzenia ostatnich dni odbiły na nim swoje piętno.

Wejście Starkisa pozostało niezauważone, chciał więc zaznaczyć swoją obecność, ale jeszcze nim zdążył otworzyć usta, już padło pytanie: - Nie znaleźliście jej, prawda? - Spojrzał uważnie na Dowódcę i odniósł dziwne wrażenie. Może to przemęczenie i stres, ale wydawało mu się, że w kącikach ust Chartrosa pojawił się grymas uśmiechu, jakby cień podziwu i uznania. - Wszystkie pojazdy zostały zniszczone. Obawiam się, Fendi, że Atla nie przeżyła ucieczki. - Co się stało z wazimami? - Siedem rozbitych, dwa zatopione. Każdy zniszczony zupełnie, nic z nich nie zostało. Przeszukujemy wraki, aby odnaleźć jej szczątki.

- Strata czasu. Nic w nich nie znajdziecie.

- Ale... - Czy sądzisz, że Atla tak po prostu zginęła, bo nie potrafiła wylądować? Czy uważasz, że ktoś taki jak ona nie przewidział wszystkiego i to dziesięć ruchów naprzód?!

- Ale... - A w ogóle skąd u ciebie ta pewność, że działała sama, że nikt jej nie pomagał? Skąd ta pewność, Starkis, skąd?! Milczał, zastanawiając się. Czyżby Chartros nie przeceniał jej zbytnio? Przypomniał sobie, kim była i czym się zajmowała. Jakie projekty prowadziła i że udało jej się osiągnąć nawet to, co wydawało się niemożliwe. I wtedy zrozumiał, że to on popełnił błąd. Nie docenił jej. - Musisz ją odnaleźć - Chartros powtórzył dobitnie.

- Ależ Fendi, ona może być wszędzie. Mamy dziewięć miejsc do przeszukania, każde zamieszkałe przez ponad pięćdziesiąt tysięcy ludzi, każde zajmuje obszar ponad dwunastu soli, nie wspominając o terenach poza koloniami... A ona przecież nie chce, aby ją znaleźć. To zajmie nam wiele obrotów, Fendi. - A ty spieszysz się gdzieś, Starkis? - Lodowaty ton jego głosu nie pozostawiał żadnej wątpliwości co do tego, co w tej chwili miało być priorytetem. I dużo łagodniej dodał: Mamy przecież czas, prawda? Mamy przecież mnóstwo czasu. - Rozkaz, Fendi - rzekł Starkis, oddalając się w stronę wyjścia. Gdy dotykał włącznik, zatrzymał go ponownie ten sam zimny, mrożący krew w żyłach głos. - Pamiętaj. Musisz ją odnaleźć. Znajdź ją, Starkis, i odzyskaj to, co zostało mi bezprawnie odebrane. Starkis musiał wyjść stąd natychmiast, nim osławiony temperament Chartrosa znajdzie swoje ujście. Właśnie chciał zrobić kolejny krok, aby opuścić już to miejsce, kiedy dobiegły go ostatnie słowa Dowódcy. - I upewnij się, że nikt więcej nie uczestniczy w tym buncie!

Raport: Kolonia Supala 9/9

Od: Starkis

Do: Chartros

Czas:

- geologiczny: 1500 obrotów od zlodowacenia północnego, - lokalny: 234 obroty od założenia Atlantydy, - Supali: miejscowi nie prowadzą szczegółowej rachuby czasu, ich datowanie sięga około 750 obrotów wstecz. Współrzędne szerokości graftowej: 45,35 na 00,05.

Długość istnienia kolonii: 167 obrotów.

Liczba pojazdów: latające 0; budownicze 3, wydobywcze 7.

Liczba ludności: ok. 48,5 tys. Ludność zasymilowana: ok. 46 tys., w tym Braskowie, Palowie, Sulowie. Ludność niezasymilowana: ok. 2,5 tys., plemiona Slavan.

Klimat: umiarkowany, ciepły, przejściowy. Średnia temperatura: najcieplejszej pory 19,3°, najchłodniejszej pory -15°. Okres wegetacyjny: ok. 180 dni. Liczba dni z pokrywą śnieżną: ok. 100 dni.

Surowce: bogate złoża karbonu, błękitnego paliwa; występują także czarne aurum, limonit, hematyt.

System wierzeń: prymitywny. Jedno bóstwo zwane Stwórcą Wszechrzeczy. Liczne obrzędy i święta. Skład lokalnej społeczności: Głoszący Prawdę - Mistrzowie i pomocnicy, grupa ok. 30 osób zajmująca się nauczaniem najmłodszej ludności. Opiekunowie Zwojów - gildia uczonych skupiająca ok. 250 osób wraz z asystentami i kandydatami; depozytariusze wiedzy, poszukiwacze, badacze. Strażnicy Praw - gildia 50 osób sprawująca nadzór nad lokalnymi strażnikami i wartownikami. Odpowiada za utrzymanie ładu i porządku. Najściślej z związana z Atlantami i bezwzględnie im podporządkowana. Twórcy - około 7 tys. osób. Niejednolita i silnie zhierarchizowana grupa. Dzieli się na 6 sekcji, w skład których wchodzą: rzemieślnicy, konstruktorzy, projektodawcy, budowniczowie, wynalazcy, odkrywcy. Widzący Prawdę - gildia lokalnych przewodników duchowych wraz z pomocnikami i kandydatami skupiająca ok. 150 osób. Język: proste słownictwo, brak systematyki i zasad. Wiele słów przejęto od Atlantów. Słowa charakterystyczne: Arkaria - potężne liściaste drzewo z niejadalnymi owocami. Cykl - jednostka czasu odpowiadająca jednemu obrotowi. Kanid - drapieżnik rasy pierwotnej, w tej kolonii zdarzają się jego udomowione formy.

Orbatol - określenie o wydźwięku negatywnym, zazwyczaj używane przez Supalczyków w stosunku do ludności niezasymilowanej, głównie Slavan. Satram - największe znane zwierzę lądowe, roślinożerne. Stanowi główne źródło mięsa, a także skór i kości używanych do wyrobu narzędzi i ozdób. Takt - czterokopytny roślinożerca, całkowicie udomowiony. Zwierzę pociągowe i środek transportu. Pafros - osoby, od których bezpośrednio pochodzi potomek - ojciec i matka. Podstawowa relacja społeczna.

Cechy charakterystyczne kolonii: Widzący Prawdę - jedyna niepodporządkowana grupa, powiązana z plemieniem Slavan. Atlanci tolerują ich niezależność ze względu na możliwość asymilacji ostatnich opornych. Algamat - duży, całkowicie lub częściowo obrobiony kamień stanowiący samodzielną budowlę lub element większej konstrukcji. Data powstania oraz przeznaczenie - nieznane. Obecnie miejsce kultu. Najsłynniejsze Algamaty na tym terenie to „Komnata Królowej” i „Kamienny Las”. Oba obiekty od 55 obrotów wpisane na listę osobliwości jako NT. Prawdopodobieństwo, że w Supali ukrywa się Atla: 11,1%.

3 Stwórco wszechrzeczy Daj nam siłę krzyku, śpiewu tłumu! Stwórco wszechrzeczy

Daj nam same jasne dni! Stwórco wszechrzeczy Daj nam radość, której szukamy! Stwórco wszechrzeczy Daj pokonać każdy lęk! Stwórco wszechrzeczy Daj otworzyć niedostępne bramy! Setki głosów głośno powtarzały te same strofy, rytmy, identyczne dźwięki. Rytmiczny hałas dawno temu spłoszył wszelką zwierzynę, ptaki także zniknęły i nawet ogromne, pamiętające jeszcze pierwsze cykle arkarie, zdawało się, że chciałyby być gdzieś indziej... A Widzący Prawdę w swych purpurowych, powiewnych szatach w kapturach zasłaniających całe twarze dalej przewodzili niekończącej się procesji ciał. Na czele szedł Pierwszy wśród Widzących Prawdę, niosąc w dłoniach Plon, a za nim szli pozostali, każdy w sercu dziękując za obecny cykl, prosząc o nowy, jeszcze lepszy, każdy śpiewając tę samą pieśń. Tłum ludzi gęstniał - przybywali nowi i dołączali do barwnego korowodu. Chyba większość mieszkańców, wszyscy w tradycyjnych odświętnych strojach, zjawiła się, aby świętować koniec pory zbiorów. Tłum był tak wielki, że nie tylko nie było już widać Pierwszego wśród Widzących Prawdę, ale nawet branka niesiona na barkach Czterech była tylko coraz mniej wyraźnym białym punktem. A tłumu wciąż przybywało. I już nie setki, ale tysiące głosów donośnie, równo, rytmicznie powtarzało tę samą pieśń. Tę, która jak żadna inna potrafiła łączyć. Wszyscy szli razem, obok siebie, ramię w ramię bez względu na podziały. W tym pochodzie nie było już starców i dzieci, majętnych i

żebraków, mędrców i głupców, chromych i ułomnych. Miało się wrażenie, że wszyscy chociażby przez ten moment byli równi... Temu czarowi, poczuciu wspólnych więzi, podobnych pragnień i potrzeb uległa i ona. Czuła, że te chwile, te wypowiadane, niczym nietłumione dźwięki dają moc, siłę i pewność. Dzięki nim była częścią tej nieogarnionej całości. Dzięki nim wiedziała, że to właśnie tu przynależy. Dzięki nim łatwiej było jej przypomnieć sobie wszystkie prawa i uwierzyć, że można zgodnie z nimi żyć. Pamiętała treść przysięgi, którą osiem lat temu złożyła, wstępując do Ilumenu, a nazajutrz w tym samym Ilumenie wypowie ją po raz kolejny: Stwórco wszechrzeczy Daj nam odwagę, której chcemy Daj nam prawdomówność, której potrzebujemy Daj nam niezależność, której tak pragniemy Daj nam pracowitość... Tak bardzo zapomniała się w pochodzie, śpiewie i magii prastarego gaju, że chciała podejść bliżej, przebić się przez tłum i dotrzeć do samej grupy Widzących Prawdę. Dotrzeć do Pierwszego wśród nich. W chwili, kiedy uczyniła krok do przodu, Pani Matka zatrzymała ją nagłym, mocnym ruchem ręki. - Dalema, zostań na miejscu! No tak, przecież Pani Matka zawsze trzymała się na uboczu, choć była Trzecią w Wielkiej Ławie Strażników Praw i pochodziła z rodu Darumów. Tych Darumów, co - jak zawsze podkreślała - wszystko zawdzięczali sobie i swojej ciężkiej pracy.

Może dlatego nie pozwoliła Dalemie bardziej angażować się w Święto Leili, że Władcy Królestwa niechętnie patrzyli na wszelkie przejawy miejscowego kultu. Niby je tolerowali, ale przecież w świecie, gdzie jedyną i prawdziwą religią była wiedza, trudno było znaleźć miejsce dla innych bogów. Zresztą, jak wszyscy wiedzieli, Darumom pomimo ciężkiej pracy wiodło się ostatnio i tak coraz gorzej. Byli mieszkańcami kolonii Supala w piątym pokoleniu. A piąte pokolenie, w tej i tak prawie zapomnianej przez Królów krainie, niestety oznaczało jedno - stopniowe ograniczanie przywilejów, rozluźnienie więzi z dworem i co najważniejsze - niemożność powrotu do Atlantydy...

4 Dalema obudziła się, choć na zewnątrz było jeszcze ciemno i nie było widać nawet najdrobniejszych, pierwszych oznak świtu. Mimo że wczorajsze święto trwało bardzo długo i wrócili do domu późno, ona i tak nie mogła zasnąć. Nie widziała wczoraj Izbora, a miała nadzieję, że go spotka. Przecież nie widzieli się już od dwóch pełnych księżyców. Miała mu tyle do powiedzenia i chciała się tyle dowiedzieć od niego. Nikt nie rozumiał jej tak dobrze jak on. Nie mogła zasnąć. Nie pamiętała, który to raz przekręcała się na drugi bok i bezskutecznie próbowała odnaleźć to właściwe miejsce na swoim sienniku. Myślała o tym, co będzie jutro, jaki będzie kolejny cykl w Ilumenie, czy może wreszcie będzie inaczej i kto z nich zostanie Wybrany... I znowu nic. Sen nie nadchodził, zaczęła liczyć gwiazdy. Noc była bezchmurna i niebo było ich pełne. Wszyscy mówili, że to pomaga. Jej nie. Zresztą nigdy nie pomagało. Zaczęła więc dokładnie przyglądać się swojej izbie. Cóż, Pan Ojciec miał wiele uzdolnień, ale prace domowe raczej do nich nie należały. Czasami miała nieodparte wrażenie, że jej pomieszczenie (podobnie jak i cały dom) zachowało w sobie pamięć krajobrazu po burzy i

spustoszenia, jakie potrafi zostawić po sobie żywioł. Nic tu nie było na swoim miejscu i nic do siebie nie pasowało. Stół, przy którym się uczyła, był zaprzeczeniem wszystkich praw, które wykładano w Ilumenie: ciążenia, siły, oddziaływania... Nie inaczej było też z pozostałym wyposażeniem. Pan Ojciec i Pani Matka nie mieli zbyt wielu wypracowanych dni, zresztą nigdy też nie przywiązywali wagi do materialnej strony życia. Odkąd pamiętała, nie otrzymali do domu nic nowego. Nie wymienili żadnego przedmiotu, tylko naprawiali i reperowali te stare. I to tylko wtedy, kiedy nie można już było ignorować uszczerbku, jaki wywierał na nie upływający czas. W domu od zawsze priorytetem były zwoje. Nikt nigdy nie żałował na nie żadnego wypracowanego dnia. Mieli ich setki. Zajmowały dwie izby. Nikt w całej Supali nie miał takiego zbioru, nawet pierwsi mieszkańcy. Ta świadomość napawała Dalemę ogromnym poczuciem dumy. Nie powinna była tak myśleć, ale to dzięki nim czuła się choć trochę lepsza. I ciągle nie mogła zasnąć. Rozglądała się więc dalej. Cóż, nie lepiej było ze ścianami. Powinny być gładkie i równe. Ale kiedy okazało się, że gładkie i równe tylko w teorii jest proste, postanowili, że jej izba będzie inna. Pan Ojciec nakładał zaprawę, a ona wraz z Dziadkiem odciskała na niej ślad swojej dłoni. Chyba nigdy nie była tak szczęśliwa jak wtedy. Ona, Pan Ojciec i Dziadek. Razem. Tylko we troje. Ani wcześniej, ani później nie byli sobie tak bliscy. Dziadek wskazywał, gdzie powinna dotknąć ręką i którą - prawą czy lewą, a gdy nie mogła dosięgnąć, podnosił ją w górę albo brał na barana. Trzeba przyznać, że pobielone później wapnem ściany dały interesujący efekt. Zarówno w ciągu dnia przy dziennym blasku słońca, jak i nocą, przy dyskretnym świetle świecy były... koszmarne i absolutnie nie do zaakceptowania. Były po prostu najbrzydszą rzeczą, jaką kiedykolwiek widziała. Ale miała do nich sentyment, w końcu były wspólnym dziełem ich trójki. A teraz, po śmierci Dziadka, były jedną z niewielu rzeczy, która jej po nim została. Odruchowo sięgnęła po talizman, który zawsze nosiła zawieszony na skórzanym rzemieniu na szyi. Odkąd otrzymała go od Dziadka, nigdy się z nim nie rozstawała. W każdym cyklu wymieniała tylko rzemień na nowy, by przypadkiem nie przerwał się i żeby nie straciła swojej najcenniejszej pamiątki. Choć - jak żartował Pan Ojciec - rzemienie były warte więcej niż ten kawałek blaszki.

Księżyc wpadał do izby i mocnym światłem rozjaśniał pomieszczenie. Zdjęła z szyi talizman i zaczęła obracać go w palcach. Niewielki trójkątny kawałek metalu, zapewne jeszcze robiony przez Orbatoli, bo wyglądał na bardzo stary i zniszczony. Dwie krawędzie były idealnie gładkie i równe, widać było w nich precyzję cięcia i kunszt rzemieślnika. Ale trzecia już znacząco odbiegała od pozostałych, była nierówna i chropowata. Ścianki natomiast, zarówno przednia, jak i tylna, choć prawie nie różniły się od siebie, poza jednym drobnym szczegółem, były perfekcyjnie proste i gładkie. Ten drobny szczegół robiący różnicę to niewielki ślad z tyłu talizmanu, dotykający samego środka najkrótszej krawędzi. Była w stanie wyczuć go pod palcami. Miał lekko wydłużony, owalny kształt, był wielkości ziarna grochu, może nieco większy. Jednak z powodu uszkodzeń nie mogła dokładnie stwierdzić, czym był. Wydawało się, że ktoś bardzo nieumiejętnie chciał coś na nim wyryć, a jedyne, co potrafił, to zniszczyć powierzchnię, pozostawiając ten dziwny znak. Nadal mu się przyglądała i przesuwała go w dłoniach. Miała wrażenie, jakby otrzymała ten prezent zaledwie wczoraj. Było to w drugim cyklu w Ilumenie, znowu wróciła przygnębiona, po kolejnym dniu, gdy rówieśnicy drwili z jej ułomności i jak zwykle chciała w towarzystwie Dziadka znaleźć wytchnienie. Siedział w ogrodzie. - Ciężki dzień? - zapytał tylko, gdy ją zobaczył. Kiwnęła głową, nie miała nawet siły, by wydobyć z siebie jakiekolwiek słowo. Najchętniej po prostu rozkleiłaby się. Wystarczył jeden rzut oka Dziadka, aby dostrzegł, że jest z nią bardzo źle. Przywołał ją do siebie i objął ramieniem, gdy tylko przy nim usiadła. Wyjął spod tuniki niewielki przedmiot, który miał zawieszony na piersi i zaczął mu się przyglądać. Kilka razy widziała go na jego szyi, ale nigdy bliżej mu się nie przyjrzała. - Mam go od dziewięciu cykli - powiedział, odwracając się do Dalemy. - To tyle, ile ja żyję - stwierdziła zadowolona. - Tak - uśmiechnął się. - Dokładnie. Zawsze wierzyłem, że jest moim talizmanem, że ochrania mnie i przynosi mi szczęście. - To mówiąc, zdjął go z szyi i podał jej. - Myślę

jednak, że teraz bardziej przyda się tobie. Chociaż była dzieckiem, nawet ona wiedziała, że kawałek blaszki nie może przed niczym ochronić. Zwłaszcza przed niechęcią i wrogością innych. Przyjęła jednak prezent z wdzięcznością. Cieszyła się, że będzie miała coś, co należało do niego. Jednak w tym samym momencie zrozumiała, że pozbawia Dziadka rzeczy, która miała dla niego tak duże znaczenie. - Nie mogę go wziąć - powiedziała poważnie, odsuwając od siebie jego rękę z prezentem. - To przecież twój talizman. - Obiecaj tylko, że zawsze będziesz go nosiła - uśmiechnął się. - Zawsze. I nigdy go nie zgubisz. - I ponownie zamknął go w jej dłoni.

- Ale... - I tak miał być twój. Tak, kawałek starej blaszki i te okropne ściany to jej jedyne namacalne pamiątki po Dziadku. Zresztą, prawdę powiedziawszy, to niewiele tych koszmarnych ścian w ogóle było widać. Wszędzie na ścianach i meblach znajdowały się niezliczone ilości kart. Kiedy okna w izbie były otwarte i do środka wpadał wiatr, zdawało się, że wszystkie nagle ożywały, drgały i poruszały się miarowo z każdym porywem powietrza. Te karty to także był pomysł Dziadka. Mówił, że warto spisać to, co nie daje spokoju, o czym ciągle się myśli i czego nie można zapomnieć albo zapamiętać. Jej karty to były głównie zapisy z pobieranych nauk, taka spuścizna po Ilumenie. Karty te mówiły o tym, co lubiła, co ją pasjonowało i chciała, aby głęboko zapadło jej w pamięć, bo warte było zapamiętania, ale też to, z czym się nie zgadzała, co wzbudzało jej opór i sprzeciw, a nade wszystko to, czego nie mogła zrozumieć i z czym miała problem. - Dalemo, wstawaj, już czas - usłyszała z progu ciepły głos Pana Ojca. Więc jednak zasnęła. Spojrzała na słońce. Już późno. A dzisiaj przecież nie mogła nie

być na czas. Szybko wstała. Może jeszcze zdąży. - Ta... ta... tak, Pani Ma... Ma... Matko, przepraszam. Zaspałam - ostatnie słowa rzuciła, będąc już na zewnątrz. Wolała nie patrzeć na Panią Matkę. Mogła się domyślać, jak ogromna dezaprobata kryła się w jej oczach. Kątem oka zerknęła tylko i zobaczyła swoich pafros siedzących przy stole i widzących tylko siebie. - Pamiętasz, jak po pierwszym dniu w Ilumenie powiedziała, że więcej tam nie wróci i że nie ma siły, która by ją tam zaciągnęła? - zaczęła Luna, zwracając się do Tarosa. Ale Taros jej nie słuchał, tylko patrzył na nią i myślał, jak uroczo dzisiaj wyglądała. Chociaż była tak drobną i niewielką istotą, to przyciągała wzrok jak magnes, tak jak Księżyc, u nich nazywany Luną, po którym otrzymała imię. Te idealne kobiece proporcje nie pozwalały na obojętność. Oliwkowa cera dodawała blasku kocim oczom, które idealnie wykrojone w pociągłym owalu twarzy zachęcały tajemnicą i łudziły obietnicą spełnienia. Dzisiaj, tak samo jak trzy dekady temu, przykuwała uwagę i intrygowała. Nadal była tak piękna jak wtedy, gdy się poznali. Wystarczyło tylko, że gdzieś się pojawiła. Nawet nie musiała robić nic więcej. W towarzystwie zawsze mogła być pewna atencji mężczyzn i zazdrości kobiet. On sam nie mógł uwierzyć, kiedy spośród tylu innych wybrała jego. Wtedy był przecież tylko nic nieznaczącym, jednym z wielu, kandydatem na Opiekuna Zwojów. Szkoda, że Dalema nie była podobna do Luny. Dalema. W przeciwieństwie do Luny, jego fili, była dość wysoka, jak mówiono - zbyt wysoka jak na kobietę. Była niewiele niższa od niego, a jeszcze rosła. Do tego pomimo swoich szesnastu cykli nadal miała dziewczęce ciało i niewiele śladów kobiecych krągłości. Spędzając czas głównie wśród zwojów, a nie w gajach jak większość dziewcząt, nie dawała swojej cerze nawet szans na ten legendarny brzoskwiniowy kolor Darumów. Jej włosy nie pachniały wiatrem, cera nie lśniła słońcem, a duże szaroniebieskie oczy patrzyły zawsze mieszaniną zadumy i rozsądku. Tak, Dalema niewiele wzięła po Pani Matce. Na szczęście odziedziczyła te dołeczki. Jemu wystarczyło to w zupełności. A reszta? Reszta niewątpliwe przyjdzie z czasem. Obserwował Lunę i myślał o tym, że dobrze by było, gdyby Dalema choć w minimalnym stopniu była tak podobna do Matki fizycznie, jak były podobne wewnętrznie. Ich charaktery - tu podobieństwo było uderzające. Najdziwniejsze w tym wszystkim było to,

że żadna z nich nie zdawała sobie sprawy, że wszystkie trudności w ich porozumieniu brały się właśnie z tego podobieństwa. - Pamiętam - odpowiedział wreszcie Taros przywołany do porządku czujnym spojrzeniem fili, przypominając sobie ich przerażenie, kiedy sądzili, że najmłodsza z Darumów zrezygnuje z pobierania nauk. - Zupełnie nie wiedzieliśmy, co robić. Wszyscy byli przerażeni. Wiesz, nie mówiłem tego wcześniej, ale ja nawet myślałem, że to wpływ Tormana, że to on namieszał jej tak w głowie. - Przestań, na Randoga. Nie możemy wymawiać jego imienia. Wiesz przecież, że to zabronione - rozejrzała się bacznie wkoło, upewniając się, że nikt nie słyszy. - Wybacz. Ale nie umiem zapomnieć. Mam tylko nadzieję, że jest w stanie udźwignąć swoje przeznaczenie. - Myślisz, że mi jest łatwo? Ale przecież nie możemy inaczej. Tak stanowi prawo. - I dodała, starając się powrócić do poprzedniego tematu: - Trwało to kilka dni. Nie skutkowały prośby ani groźby. Wyczerpaliśmy wszystkie argumenty, a Dalema dopiero po rozmowie z twoim Panem Ojcem zgodziła się dać Ilumenowi jeszcze jedną szansę. - Nie, to nie było tak. Spędziła z nim cały dzień, wróciła do domu wieczorem, usiadła przy stole, milczała chyba ze dwa obroty klepsydry i dopiero oznajmiła: „Dziadek ma rację. Trzeba wrócić do Ilumenu. Przecież nie mogę się bać. Muszę tylko odnaleźć swoją drogę”. - Tak, masz rację, tak było. Nadal zastanawiam się, co miała na myśli. Ale to chyba od tego czasu zaczęło się noszenie tych dziwacznych ubrań, szukanie najszerszych tunik i zakładanie tych nijakich sukman. - Przecież one są tak duże, że ty i ja zmieścilibyśmy się w nich oboje. Ja bym został w izbie, a ty mogłabyś wyjść na zewnątrz i może nawet dotarłabyś do Domu Praw. - Tak, w końcu nie mieszkamy tak daleko od Środka... Spojrzał na nią, nie kryjąc uśmiechu, ale i zdziwienia. Mieszkańcy Supali, którzy znali

jego filę, nie uwierzyliby, że potrafi się w ogóle uśmiechać, o najmniejszym choćby poczuciu humoru nie wspominając. Znali ją tylko zza Ławy Praw. Wiedzieli, że jest surowa i bezwzględnie przestrzega zasad oraz reguł ustanowionych przez Władców. Potrafiła egzekwować je nie tylko od innych, ale także od siebie i swojej rodziny. I nawet wtedy, gdy stało to w jawnej sprzeczności z jej matczynym sercem. Tymczasem pod tą poważną, chłodną, opanowaną maską Strażnika Praw kryła się tętniąca życiem, niespokojna i niepokorna dusza. Luna dobrze umiała ukryć swoje prawdziwe oblicze. Która kobieta po tylu cyklach potrafiłaby jeszcze zaskakiwać? Czasami Taros miał nieodparte wrażenie, że tak niewiele o niej wiedział. Pomimo tylu wspólnie przeżytych cykli była dla niego wciąż nieodgadnioną tajemnicą.

5 Właśnie przed ostatnią prostą skręcał w prawo, kiedy ich zobaczył. Stali tam razem, dokładnie na wprost niego, niewielką grupą ośmiu, może dziewięciu mężczyzn. Ale jemu wystarczyło tylko jedno spojrzenie i od razu wiedział, kim są. Czy inni też wiedzieli? Musiał szybko znaleźć jakiś sposób, aby podejść do nich, nie zwracając zbytnio niczyjej uwagi. Musiał zrobić to jak najszybciej, nim nie będzie za późno. - Co tu robicie? Jak się dostaliście do miasta? Nie powinniście przecież przychodzić, jeszcze ktoś was rozpozna. - Uspokój się! Ludzie patrzą. - Jak mam się uspokoić?! Zaraz was zauważą. - Teraz to jedynie twoje zachowanie sprawia, że ktoś się nami interesuje. Zachowaj spokój. - Po co tu przyszliście? Przecież mówiłem, że nie wiem, kiedy zjawi się Namiestnik.

Może to potrwać jeszcze dwa lub trzy pełne księżyce. Nawet nie rozpoczęli jeszcze przygotowań. - Nie po to przyszedłem. - Nie dlatego? To po co? - Wreszcie zrozumiał. - O, nie! Proszę, nie mów, że to właśnie dzisiaj. Tylko nie dzisiaj. Miasto jest pełne ludzi, zwiększono ochronę. Dzisiaj jest rozpoczęcie cyklu w Ilumenie. - Kiedy pomyślę, że to już jedenaście cykli, odkąd odeszła... Nie mogę uwierzyć, że dałem radę przetrwać tak długo sam. - Nie powinieneś był przychodzić. Czy wiesz, co by się stało, gdyby ktoś cię zobaczył? - Przyszedłem ją odwiedzić. Tylko ja jej zostałem. Nie było sensu dalej dyskutować ani przekonywać. Podjął już decyzję. - Uważajcie na niego. I na siebie - zwrócił się do otaczających ich mężczyzn. - Ja nie mogę dłużej z wami zostać. Muszę iść. Odchodził pośpiesznie, sprawdzając, czy jego nietypowe zachowanie nie ściągnęło zbyt wielu ciekawskich spojrzeń. Chyba jednak nie. Na ulicach panował ogromny ruch, wszyscy się gdzieś śpieszyli i mieli zbyt wiele swoich własnych spraw na głowie, aby zajmować się innymi. Może więc jednak uda się im. W końcu Plac Pamięci nie będzie dzisiaj najważniejszym miejscem w mieście. Bardzo chciał wierzyć, że tak właśnie będzie.

6

Wszyscy wiedzieli, że ten cykl będzie najważniejszy. Wszyscy to wiedzieli i powtarzali nieustannie. Dalema także. Czekała na ten moment, odkąd zaczęła naukę. Czekała na niego, a teraz, kiedy nadszedł, bała się, że przyniesie to, co dawał zawsze Ilumen rozczarowanie. Jednak nawet złe wspomnienia w niczym nie zmieniały jej bałwochwalczego stosunku do niego. Mieszanina nieustającej pasji i fascynacji towarzyszyła jej zawsze, kiedy widziała gmach Ilumenu i przekraczała jego mury. Nic nie było w stanie sprawić, by przestała szanować i podziwiać to miejsce. Bo Ilumen był po porostu najpiękniejszym miejscem w całej Supali. I nie tylko dlatego, że pozwalał zbliżyć się do boskiej wiedzy Władców. Mieścił się w najstarszym z czterech gajów miasta. Pełen był roślin, które nie rosły nigdzie indziej w Supali. Kwitły w nim kwiaty przywiezione z innych kolonii. Wyglądał zawsze i pachniał jak najcudowniejsze miejsce na ziemi. Dalema zobaczyła, że przed wejściem do Ilumenu kręcą się tłumy. Pewnie za chwilę otworzą. Zbliżając się do głównych drzwi, rozglądała się uważnie, nie chcąc przegapić Izbora. - Szukałem cię - usłyszała jego głos za plecami. - Ja... ja... ja ciebie też - spojrzała na niego, szczęśliwa, że wreszcie jest obok. - Może gdzieś się zaszyjemy. Przecież ten fragment przerabialiśmy już tyle razy. - Ni... nie. Ni... nie możemy wyjść. To... to... to taki ważny dzień. To najważniejsze rozpoczęcie ze wszystkich, Izbor. Musimy zostać. - Wiesz, czasami zupełnie nie rozumiem, dlaczego ja cię jeszcze toleruję. Jesteś tak przewidywalna. Ucieleśnienie nudy. Jak ktoś chce powiedzieć „nuda”, to równie dobrze może powiedzieć „Dalema”. Może byś sobie od czasu do czasu odpuściła? Może tak zrobiłabyś wreszcie coś spontanicznie? - Przestań marudzić. Chodź, podejdziemy bliżej.

Powód do znalezienia się blisko Mistrzów był jeszcze jeden - Zamir. On zawsze, odkąd tylko sięgnęła pamięcią, znajdował się w pierwszych szeregach. Pewnie teraz też tak będzie. Jakkolwiek dawno zaakceptowała fascynację Zamirem, to wciąż jej jeszcze nie zrozumiała. Nie pojmowała nawet, co ją w nim pociągało i zupełnie nie potrafiła sobie odpowiedzieć na pytanie, czego tak naprawdę od niego oczekiwała. Jednak wszystkie wątpliwości, które nią targały, wszystkie odpowiedzi, które nigdy nie padły, stawały się bez znaczenia, gdy pojawiał się w zasięgu jej wzroku. Jak to było możliwie? Rozpoczęcie cyklu jak zwykle odbywało się w Sali Kolumnowej. Tym razem wydawało jej się, że ilumenów jest więcej. Belzbor, Pierwszy ze Strażników Praw, jak w każdym cyklu, także i teraz prowadził uroczystość rozpoczęcia. I jak zwykle mówił to samo. Zawsze zwracał się do najmłodszych, pierwszych cyklów, tłumacząc im istotę i sens istnienia Ilumenu. - Jesteście tu, bo macie szczęście być tutaj. Dobrze wykorzystajcie swoją szansę. Niech każdy z dziesięciu cykli będzie dla was bezcenny. Niech każdy z nich przyniesie wam mądrość ku chwale Supali i na pożytek Władcom. A potem zaczynał wyjaśniać tak dobrze wszystkim znaną specyfikę Ilumenu. - Jedyną słuszną wartością kolonii jest wiedza - grzmiał. - A wiedza ta jest równa sumie mądrości poszczególnych członków społeczności. Stąd też, szanując zasady ustanowione przez Królów, w Supali wprowadziliśmy dziesięć cykli nauki, które dzielą się na trzy etapy. Pierwszy nosi nazwę Trany. Uczymy w nim czterech przedmiotów: algebry, nauki języków, retoryki, czyli sposobu poprawnego wysławiana się oraz dialektyki, czyli nauki logicznego myślenia. Drugim etapem jest Deka, podczas której będziecie nauczani dziesięciu przedmiotów: kosmologii, ziemiologii, logiki, chemii, fizyki, astronomii, meteorologii, metafizyki, psychologii, mechaniki. Ostatnie dwa cykle są mieszane. Razem uczą się najstarsze cykle z tymi o jeden cykl młodszymi. Celem jest utrwalenie sobie zapamiętanej wiedzy, pomoc młodszym ilumenom oraz rozwój w zakresie własnych zainteresowań. Ten cykl ze wszech miar jest wyjątkowy - donośniejszym głosem podkreślił wagę wypowiadanych słów. - Po raz pierwszy od dziesięciu obrotów zostanie dokonany Wybór. Oczywiście zgodnie z zasadami wezmą w nim udział wszyscy ilumeni spełniający wymagania nałożone przez Królów. A teraz proszę wszystkich, a zwłaszcza ilumenów

najmłodszego cyklu, aby powtarzali za mną: Stwórco wszechrzeczy Daj nam odwagę, której chcemy Prawdomówność, której potrzebujemy Daj nam niezależność, której pragniemy Pracowitość, bez której żyć nie możemy Daj nam wytrwałość i honor nam daj A kiedy życie wystawi na próbę, wierność daj i samodyscyplinę. - Życzę wam mądrości. Ku chwale Supali! - Chwała Supali! - w odpowiedzi rozległy się zgrane okrzyki ilumenów. Wśród tego poruszającego się i ożywionego tłumu Dalema dostrzegła wreszcie i jego. Zamir stał wśród grupy adorujących go dziewczyn i podziwiających kolegów. Wszyscy zapatrzeni w niego, słuchający, co ma do powiedzenia. Tak, był niekwestionowanym liderem, każdy chciał choć przez chwilę być z nim, aby i na niego spłynęła choć część splendoru i sławy, która go otaczała. Tak bardzo zapatrzyła się na Zamira, że zupełnie zatraciła poczucie czasu i miejsca. Ledwo usłyszała słowa Izbora. - To twój cykl, Dalemo. Musisz dobrze wykorzystać ten czas. Drugiej szansy nie będziesz miała. - O czym ty mówisz, Izbor? - Kiedy wreszcie się odważysz? Całe życie będziesz tylko spuszczać wzrok i

wzdychać po kątach? Żałosne. Kiedy wreszcie mu powiesz? Kiedy? Ja mam to zrobić za ciebie? - Ni... ni... nie potrzebuję litości. Iiiiiiii nawet się ni... ni... nie waż ingerować w moje sprawy. - Ja chyba nigdy cię nie zrozumiem. Wiesz więcej niż ktokolwiek z nas, ale nigdy się nie odzywasz i nie dajesz żadnych odpowiedzi. Masz w sobie tyle dumy, ale każdemu pozwalasz na drwiny i zaczepki. Zawsze jesteś spokojna i na wszystko się zgadzasz, nic ci nie przeszkadza i nikomu nie chcesz przeszkadzać ani wchodzić w drogę. Jak długo będziesz jeszcze udawać, że jesteś tylko cieniem, powietrzem, że cię nie ma? Poczuła się dotknięta. Jak Izbor mógł tak o niej myśleć? Ocena przyjaciela była krzywdząca, chociaż może miał trochę racji. Dziadek też przecież mówił, że kompromisy, ustępstwa muszą mieć granice. Że jest pewien limit, którego przekroczyć nie można. Że każdy człowiek nosi ten limit w sobie. Że są zasady i wartości, które nigdy nie mogą być naruszone. A jeśli się tak stanie i złamie się zasady albo przekroczy granice, to przestaje się istnieć. Bo człowiek wtedy po prostu przestaje być człowiekiem.

7 Nazajutrz Dalema szła do Ilumenu szybkim krokiem, ale czuła się tak, jakby poruszała się do przodu wbrew sobie i jakby w każdej chwili niczego tak nie pragnęła, jak tylko zawrócić. Dzisiaj nie tylko pierwszy raz będzie miała zajęcia razem z Zamirem, ale też będzie je prowadził Mistrz Mansfeld. Czy mogło być gorzej? Jak to jest, że jedni mają wszystko, podziw i zachwyt grupy, a drugim pozostaje tylko rola ilumenowych błaznów? Dotarła na miejsce w ostatniej chwili. W drzwiach prawie zderzyła się z Zamirem. Cóż, może przynajmniej pierwszy raz w życiu ją zauważył. Nie czekając na jego reakcję, wymamrotała coś szybko pod nosem i nie podnosząc oczu, zajęła swoje miejsce obok Izbora. - Masz rację, najlepiej na początku go zamroczyć - ukontentowany kiwał głową. -

Bardzo słusznie, przecież nim ty zdążysz powiedzieć „witaj”, to chłopak będzie musiał już iść, bo się zajęcia skończą. Otwierała usta, żeby odpowiedzieć przyjacielowi, gdy zdała sobie sprawę, że nagle wszyscy umilkli. Do pomieszczenia wkroczył Mistrz Mansfeld, aby poprowadzić zajęcia. Dalema tylko na niego spojrzała i poczuła ogarniającą ją panikę. Nauczyciel przez chwilę ślizgał się wzrokiem po grupie. Na moment zatrzymał spojrzenie na niej. Na Randoga, będzie jeszcze gorzej, niż myślała... - Ilumeni, widzę, że niestety z większością z was znamy się z poprzednich cykli, a reszta też nie wydaje się być zbyt obiecująca. Tak jak sądziłem, będzie to ciężki cykl dla mnie, ale uwierzcie mi, dla was też taki będzie. Supala nie jest wybijającą się kolonią, Władcy postrzegają ją jako zaścianek Królestwa, który w ogóle by nie istniał, gdyby nie złoża. Moim obowiązkiem - ba! - powinnością wszystkich Głoszących Prawdę jest zmienić tę sytuację. Zmienić miejsce Supali w hierarchii kolonii, zmienić je dzięki ilumenom. Dzięki waszej wiedzy. Tylko co można zrobić z wami?! Jak można zbudować posąg, mając za materiał łajno takta?! - Spokojne, wolno artykułowane słowa Mistrza docierały do zamarłej w bezruchu sali. Mistrz Mansfeld powoli chodził po proskenium i bacznym okiem lustrował wszystkich. - W takim razie zaczniemy od powtórzenia. Sprawdźmy, czy ciężka praca Mistrzów dała jakieś efekty! I tak właśnie zaczął się najważniejszy cykl w jej życiu. Przez większość czasu Mistrz Mansfeld na przemian grzmiał i śmiał się, wytykając ignorancję i niewiedzę. A nawet tam, gdzie nie mógł doszukać się braków, znajdował inne powody, aby pokazać, jak niewiele są warci. Nie mogła się doczekać końca dnia. Jak długo jeszcze słońce każe czekać? - Katara! I co, znowu nie potrafisz porównać wzoru na metamor altomu i metamor żywego srebra? Ponad setka spojrzeń wpatrywała się uparcie w stojącą wśród nich drobną istotę. Dziewczyna niezwykle szczupła i niska od kilku minut bezskutecznie próbowała odnaleźć właściwą odpowiedź na zadane pytanie. Trudno było odgadnąć, co myśli i czy w ogóle rozumie powagę sytuacji, bo wzrok wbiła w ziemię i nic nie mówiła. W zasadzie to nawet się nie poruszała.

- Katara, czy istnieje większa próżnia w przestrzeni niż ta pomiędzy twoimi uszami? Długo mam czekać? Chciałbym jeszcze w tym cyklu wrócić do domu. Jednak ani wzgardliwe spojrzenia, ani ironiczne słowa Mistrza w niczym nie pomagały stojącej dziewczynie. Z pewnością nie miały mocy mobilizującej. - Że rozum straciłaś jakiś czas temu, to wiem, w zasadzie to się zastanawiam, czy go w ogóle miałaś. Ale słyszę, że tobie także mowę odebrało! Patrz na mnie, jak do ciebie mówię! Ale dziewczyna nie podnosiła wzroku, stała skulona i milcząca. - Myślę, że dobrze ci zrobi, jak przemyślisz problem. Kącik „wybitnych inaczej” czeka. Dalema aż się wzdrygnęła. Świadomość tego, że ktoś będzie musiał tam być i przypomnienie bólu, z jakim to miejsce się wiązało, były przerażające. Wspomnienia wróciły do niej błyskawicznie. Jej pierwszy dzień w Ilumenie, samotne miejsce z dala od innych i pytanie Mistrza Faldjansa, jak ma na imię. A ona stała i nie potrafiła nic powiedzieć, tylko bezradnie jąkała: „Da... Da... Da...”. Doskonale pamiętała tamten śmiech Ilumenów. Jeszcze jej nie znali, nie wiedzieli, jaka jest, ale w tamtej chwili każdy z nich przylepił jej łatkę. Wsadzono ją do odpowiedniej szuflady i na wierzchu napisano „nieudacznik”. Od tamtej pory taki śmiech towarzyszył jej zawsze. Wszyscy przecież uważali, że kiedy ona wstaje do odpowiedzi albo stara się zabrać głos, to będzie to idealna okazja i czas na rozrywkę. I chociaż z czasem przyzwyczaiła się do śmiechu, to nigdy go jednak nie zaakceptowała. A potem było już tylko gorzej. Mistrz Faldjans często starał się ją wciągnąć w dyskusję i oswoić z mówieniem w grupie, więc kilka razy dziennie próbował i nieustannie wywoływał do odpowiedzi. Teraz wiedziała, że robił to dla jej dobra. I może gdyby miała taką szansę dzisiaj, to by z niej skorzystała. Ale niestety, wtedy nie potrafiła. Im bardziej Mistrz starał się i ją zachęcał, tym gorzej wpływało to na nią. A potem stary Mistrz odszedł i

zaczął się prawdziwy koszmar. Rozpoczęli zajęcia z Mistrzem Mansfeldem. Klęczenie na kamieniach, ciągłe drwiny i nieustanne upokarzanie to był chleb powszedni. Dni, kiedy wracała z pokrwawionymi kolanami i musiała ukrywać rany przed pafros. Powszechnie było wiadomo, że między kamieniami znajdowały się potłuczone szkła, ale nikt z ilumenów nigdy nie ośmielił się powiedzieć tego na głos. Nawet będąc sami, szepcząc w korytarzach, nie rozmawiali o tym ze sobą. Milczeli. - Widać, że w tym cyklu Mistrz Mansfeld znalazł sobie nową ofiarę. Oj, Dalemo, nie starałaś się zanadto i chyba się znudziłaś. Wydaje mi się, że teraz Mistrz ma nową ulubienicę - usłyszała obok cichy głos Izbora. - Może się zaprzyjaźnicie, w końcu tyle was łączy... Nie usłyszała jego ostatnich słów, bo jakaś niepohamowana siła sprawiła, że wstała z miejsca i zaczęła schodzić w dół schodami do proskenium. Spojrzenia wszystkich ilumenów skupiły się w tej chwili na niej. Po raz pierwszy patrzyli na nią nie z politowaniem, ale ze zdziwieniem. Przeszła obok Antamii i zobaczyła jej niedowierzające spojrzenie i otwarte z poruszenia usta. Opłacało się, chociażby dlatego. Warto było to zobaczyć. Może gdyby wiedziała, że wywoła aż takie poruszenie, już dawno zdobyłaby się na odwagę. Co w nią wstąpiło? Nigdy wcześniej nie czuła takiej wewnętrznej siły jak dzisiaj. Nie miała w sobie tej mocy ani wiary, że dobrze robi, że postępuje właściwie. Nie przeraziło jej nawet spojrzenie Mistrza. Zresztą on też przez chwilę zamarł i chyba nie wiedział, jak ma zareagować i co zrobić. Wreszcie, kiedy była już na dole i dosłownie otarła się o niego, poruszając skraj jego szaty, przemówił: - Czy ty, Dalema, pomyliłaś drogę i czas? To nie jest jeszcze koniec zajęć, a to nie jest droga do wyjścia. - Ta... ta... tak, Mistrzu, wiem, ale ja... ja... ja też nie potrafię porównać tych wzorów. I to mówiąc, uklękła obok Katary. Poczuła szkło pod kolanem. Mistrz odpowiednio przygotował się na ten cykl. - Kto jeszcze nie potrafi dokonać tego porównania? Pytam się, kto jeszcze? - krzyk

Mistrza Mansfelda słyszano chyba w całym Ilumenie. Nigdy wcześniej nie widziała, aby był tak zdenerwowany. Nigdy wcześniej nie czuła od nikogo tak ogromnej agresji i wściekłości. No, może poza Antamią, ale to było co innego. A ona, zamiast czuć paraliżujący strach i przerażenie, zastanawiała się nad sytuacją. Zdobyła się na coś, co jeszcze dzisiejszego poranka wydawało się absolutnie niemożliwie i nieprawdopodobne. Dlaczego to zrobiła? Dlaczego zdecydowała się na solidarność z kimś, kogo nawet nie znała? Kolana bolały ją coraz bardziej. Musiała zmienić pozycję. W tej nie była w stanie wytrwać nawet chwili dłużej. Spróbowała poruszyć się delikatnie, tak aby Mistrz nie dostrzegł tego ruchu. Nie wolno było się poruszyć. Takie były zasady. Trzeba było podczas całej kary trwać nieruchomo. Ostrożnie, powoli podniosła kolano i powolutku przesunęła w prawo. Przez chwilę odczuła niewyobrażalną ulgę, ale kiedy opuściła nogę i kolano ponownie zetknęło się z podłożem, niemalże krzyknęła z bólu. Musiała nadziać się na wyjątkowo ostry szklany szpikulec. Tylko że teraz nie mogła zrobić już nic więcej. Wiedziała, że szkło przebiło jej skórę. W myślach, które podsuwała jej wyobraźnia, widziała, że swym ostrym końcem rysuje jej kość. To chyba jednak nie było możliwie i lepiej było się nad tym nie zastanawiać. Starała się skupić uwagę na czymś innym. Próbowała słuchać prowadzonych przez Mistrza zajęć, wsłuchiwała się w odpowiedzi grupy i kolejne kąśliwie uwagi prowadzącego. Wreszcie zaczęła myśleć o konsekwencjach. Czy Mistrz przekaże sprawę dalej? Czy poinformuje Radę Głoszących Prawdę albo - co gorsze - Strażników Praw? Z rozmyślań wyrwał ją głos Mistrza. - Koniec zajęć. Możecie opuścić salę. Wy zostajecie. - Chyba wskazał na nie, ale nie była pewna, bo klęczały tyłem do wszystkich, z nosem przy samej ścianie. Co teraz będzie? Chciała coś zrobić, zapytać, co z nimi, ale wolała nie poruszać się więcej, tylko czekać na kolejne polecenia. Może niewiedza wcale nie była najgorsza. Może złudzenia są lepsze. Dają przynajmniej jakąś nadzieję. Kątem oka zobaczyła, że jej ubranie w okolicach kolan nabiera coraz ciemniejszej, intensywniejszej barwy. Czyżby to była krew? Nie odczuwała jednak żadnej wilgoci, nie czuła, aby ubranie było mokre. Tak naprawdę w nogach nie czuła nic. Były całkowicie zdrętwiałe. Nie wiedziała, ile czasu minęło, bo słońce już dawno zaszło i otaczał je tylko blask

świec znajdujących się na stole Mistrza. Mijały kolejne minuty, a one w kompletnej ciszy wciąż klęczały. Jedyny dźwięk - odgłos przekładanych kartek - w pewnej chwili też ucichł. Co będzie dalej? - Wstańcie. Idźcie już - głos Mistrza Mansfelda był znowu spokojny i opanowany. Podniosły się obie. Najpierw nie były w stanie w ogóle wstać samodzielnie. Patrzyły bezradnie jedna na drugą. Spróbowały się podnieść, podpierając na rękach, ale to także niewiele pomogło. Nogi odmawiały im posłuszeństwa. Przerażenie narastało w nich coraz bardziej. Widziała je w oczach Katary. Pewnie jej oczy wyglądy podobnie. - Szybciej! Na co wy jeszcze czekacie! - głos Mistrza potrafił czynić cuda. Nie wiedziała ani w jaki sposób się to stało, ani kiedy, ale nagle zorientowała się, że obie stały na drżących nogach. Przez chwilę nie mogły w ogóle ustać, bo w zdrętwiałych kolanach najpierw nie było czucia, a potem powoli napływająca krew zaczęła wywoływać silne odrętwienie. Jednak żadna z nich nie chciała zostać tu nawet chwili dłużej niż to konieczne. Z grymasem bólu na twarzy, powłócząc nogami, obie szybko opuszczały pomieszczenie. Przechodząc

przez

główne

wyjście,

Katara

odezwała

się.

Cicho,

prawie

niedosłyszalnie, ale stanowczo i dobitnie. - Dlaczego to zrobiłaś?! Nikt cię o to nie prosił! Nie potrzebuję cię, Dalemo! - Wiem. To ja potrzebuję ciebie. Katara nie odpowiedziała. Minęła ją tylko i bez słowa odeszła. Patrzyła za nią. Widziała, jak próbowała iść szybkim, miarowym tempem. Tylko że nic jej z tego nie wychodziło. Oddalała się od Ilumenu bardzo powoli... To był długi dzień, na nią też już pora. Nagle Dalema usłyszała, że ktoś nadbiega. Odwróciła się i zobaczyła Izbora.

Zdyszany, z zaczerwienionymi od wysiłku policzkami i nie widzieć czemu wyraźnie na nią zły, wydyszał: - Mówiłem tylko, że masz się z nią zaprzyjaźnić, a nie rozdrażniać Mistrza Mansfelda. Gdzie twój instynkt samozachowawczy? Czy ty się z taktem na rozumy pozamieniałaś? - Przestań, Izbor. Nie jestem w nastroju. Zostawmy twoje złote myśli na kiedy indziej. Spojrzała na swoje nogi. Podciągnęła tunikę powyżej kolan i zobaczyła ranę, w której wciąż tkwił kawałek szkła. Izbor bez słowa schylił się i wyjął z rany odłamek, krew zaczęła teraz płynąć bardzo szybko. Zaschnięta rana nabierała nowego, jaskrawego koloru. Nim zdążyła w jakikolwiek sposób zareagować, udarł dół jej sukni i przewiązał ciasno kolano. - To przynajmniej myśl, dziewczyno. Na Randoga, myślenie ma przyszłość. Objął ją mocno w talii, ona oparła się na jego ramieniu. I tak, wspierając się na nim i utykając nieustanie, ruszyli w stronę domu.

8 Nad Supalą wschodziło piękne czerwone słońce. Wstawał nowy dzień. Dalema patrzyła w okno zachwycona jego cudownością. Obudziła się wyspana i spokojna. Po raz pierwszy od bardzo dawna spała snem sprawiedliwych. Ależ czarujący dzień się zapowiadał! Niebawem rozpocznie się Biała Senność, ale wciąż jeszcze zaskakującym ciepłem rozpieszczała ich Pora Spadających Liści. Na szczęście pafros wczoraj nie dociekali, dlaczego wróciła tak późno. Byli zajęci jakimś przybyszem, który ich odwiedził. Nie był to jednak nikt z Ilumenu. Wierzchnie okrycie, które zobaczyła w sieni, nie należało do nikogo z Mistrzów. Dobrze, że w tym wszystkim miała chociaż trochę szczęścia. Pafros nawet nie zdawali sobie sprawy, że aż tak długo nie było jej w domu. Nikt nie zauważył także jej poranionego kolana, więc nadzieja, że się upiecze, rosła z każdą chwilą. Nawet ból w nodze był już prawie nieodczuwalny.

A jeśli Mistrz Mansfeld wcale nie jest taki zły? Przecież to, co zrobiła wczoraj, naprawdę zasługiwało na karę. Nie był to co prawda jeszcze bunt, ale całkowite pogwałcenie regulaminowych zasad i niepisanych praw obowiązujących w Ilumenie. Sama nie wiedziała, co było gorsze. Gdyby tak Pani Matka się o tym dowiedziała... Krwawiące kolano byłoby wtedy jej najmniejszym problemem. Szła i nie mogła się doczekać zajęć w Ilumenie. Już nie czuła przerażenia na samą myśl o nim. Wreszcie przestała się bać. Było nawet zabawne, że w tym całym zamieszaniu nie zaobserwowała reakcji osoby, która tak bardzo zajmowała jej myśli od dawna, Zamira. Jednego była pewna. Teraz ją zauważył. Chociaż pewnie mogłaby osiągnąć ten sam efekt w mniej radykalny sposób. Ciekawe, czy Izbor coś widział? Oby czujne oko przyjaciela sprawdziło się w tej sytuacji. Przyśpieszyła kroku, gdy zdała sobie sprawę, że za chwilę rozpoczną się zajęcia. Biegiem przekroczyła główną bramę, witając stojących przed nią strażników i skierowała się do sali dziesiątej. W wejściu znowu się z kimś zderzyła. Podniosła głowę i zamarła. - Czyżbyśmy stworzyli nową tradycję? Chyba weszło nam to już w krew, prawda? słyszała głos i widziała tę twarz, ale nie wierzyła. Przed nią stał totem Ilumenu. Dobrze ponad trzy łokcie smukłego umięśnionego ciała będącego snem każdej dziewczyny w Supali. Lekko śniada karnacja, krótkie, miękko układające się fale włosów w kolorze opalanego zboża i orzechowe oczy, które teraz patrzyły tylko na nią. - Jestem Zamir - powiedział, uśmiechając się i lekko skłonił głowę. - Da... Da... - Nie, tylko nie teraz. Znowu nie potrafiła płynnie wymówić swojego imienia. Przecież na taką chwilę czekała, takiego momentu wyczekiwała. Miała jedną szansę. Nie mogła jej zmarnować. - Dalema - odpowiedziała wreszcie, zbierając całą swoją wewnętrzną siłę i zdobywając się na najbardziej zaczepny ton. - Wiem, kim jesteś i jak masz na imię, Dalemo z rodu Darumów. No i masz, cała pewność siebie i zadziorność zniknęły. Wyparowały jak kamfora. Czy

on na pewno mówił do niej? Stała tam i ponownie nie potrafiła się wysłowić. Nie wiedziała, jak długo mogłaby tam jeszcze być i wpatrywać się w niego, gdyby nie wszechobecny, stale narastający szum tłumu.

- Mistrz. Mistrz Mansfeld idzie. Bogom dzięki, nie było czasu na rozmowy, odwróciła się i pobiegła w stronę właściwego rzędu. Izbor siedział na swoim miejscu i uśmiechał się szelmowsko. - Nie no, no teraz to mi zaimponowałaś. Ty masz plan, dziewczyno! Czapki z głów. Spojrzała na niego niewidzącym wzrokiem, sama będąc myślami zupełnie gdzie indziej. - Tylko nie rób tych maślanych oczu. Fe. To zupełnie, absolutnie niesmaczne ciągnął. Miała ochotę go uściskać. Ba, dzisiaj miała ochotę przytulać wszystkich, nawet Antamię. Mistrz wszedł do sali, powoli lustrując wzrokiem zgromadzonych. Nie spuściła oczu jak zawsze, ale patrzyła na niego i obserwowała jego reakcję. Przez krótką chwilę patrzył na nią, jednak zwyczajnie i obojętnie. Tak jak w każdym cyklu. Zresztą w ogóle zachowywał się tak, jakby wczoraj zupełnie nic się nie wydarzyło. Zajęcia mijały niezwykle szybko. Mistrz Mansfled - jak zwykle drażliwy i dokuczliwy - na nikim nie skupił się zbyt szczególnie. Ot, dzień jak co dzień. Po prostu jak zawsze uznawał ich za zgraję nieuków niepotrafiących zrozumieć podstawowej wiedzy, której oczekiwali od nich Władcy. Dalema jednak nie mogła się skupić na zajęciach. Od początku dnia rozglądała się za Katarą. Szukała jej wśród wszystkich ilumenów. Nie było jej. Nie przyszła dzisiaj. Niedobrze, absencja na zajęciach oznaczała poważne kłopoty. Wreszcie Mistrz skończył. Nakazał im powtórki i zniknął w drzwiach. Odwróciła się do Izbora, żeby zapytać, czy będzie potrzebował wieczorem pomocy przy nauce, gdy

zobaczyła stojącą obok niego Antamię. Kipiała wściekłością i gniewem. Widać, że z trudem panowała nad sobą. Wyrzucane przez nią słowa były tak ciężkie jak ruszające z rana maszyny kopalników. - Nie będzie dzisiaj przedstawienia? Nie zadziwisz nas żadnym występem, Da... Da... Dalemo? O co jej znowu chodziło? Dlaczego Antamia uważała, że ma monopol na mądrość, permanentną wyłączność na rację i dobre rady dla wszystkich? To prawda, że była żeńską wersją Zamira. Jej nieziemska uroda była znana w kolonii. Do tego była jeszcze córką Belzbora, Pierwszego Strażnika Praw. Była po porostu idealną partią. Ale czy przez to miała prawo upokarzania jej zawsze i wszędzie? Spojrzała na salę. Większość ilumenów udawała, że nie zauważa zamieszania, jednak nieliczni odważni zdawali się niemo mówić wzrokiem: „Ona taka już jest. Nie przejmuj się”. Szukała Zamira. Ciekawe, co sobie myślał o tym wszystkim. Nie widziała go jednak. - Zostaw ją - Izbor próbował wejść między nie i zażegnać sytuację, ale było za późno. Antamia się właśnie rozkręcała. - Czy nie zdajesz sobie sprawy, że przez ciebie mogliśmy mieć kłopoty, ty bezmyślna dziewucho? Teraz już wszyscy na nią patrzyli. Nikt nie obdarzał jej przyjaznym spojrzeniem. Lekkie uśmiechy i przyjacielskie twarze znikły, kiedy dotarło do nich, że mogła sprowadzić na nich problemy. - Jak chcesz się bawić w obrończynię i opiekunkę jeszcze większych niezdar i nieudaczników, niż ty sama jesteś, to bardzo proszę, ale rób to bez nas. Zrozumiałaś mnie? Czy zawsze tak będzie? Czy nie będzie miała szans na choć trochę zrozumienia, przyjaźni, szacunku innych? Czy nigdy nie zazna spokoju? - Zrozumiałaś mnie? - Antamia irytowała się coraz bardziej.

Cóż mogła powiedzieć? Jak można zareagować w takiej sytuacji? Podniosła swoje rzeczy z siedziska, spojrzała na Antamię i chłodno powiedziała: - Przesuń się - sama była zadziwiona swoim spokojnym tonem i opanowaniem. Proszę, odsuń się. Chcę przejść. - Przez chwilę mierzyły się wzrokiem. W końcu jednak Antamia się przesunęła. - Dziękuję - powiedziała Dalema, patrząc prosto na nią. To zdumiewające, ale wypowiadane słowa zabrzmiały nawet godnie. Minęła Antamię i skierowała się do wyjścia. Starała się iść jak najwolniej. Robiła wszystko, aby nie ulec pokusie. Chęć zbiegnięcia po schodach i ucieczki jak najdalej była ogromna. Jednak zawsze w takich momentach ratowało ją jedno. Uspokajała się, przypominając sobie rozmowę z Dziadkiem, kiedy pocieszał ją po tym, jak po raz kolejny wracała zrozpaczona z Ilumenu, nie umiejąc odnaleźć się w tłumie przedrzeźniających, nachalnych i wrogich rówieśników. - Jak myślisz, ile żyje motyl? - Nie wiem. Cykl, może dwa - zaskoczona pytaniem spojrzała na Dziadka. - O nie, zdecydowanie krócej - roześmiał się i kontynuował bez żadnego związku. Bo widzisz, w przyrodzie ważne jest nie życie poszczególnego osobnika, ale przetrwanie gatunku. Dlatego długość życia zależy od tego, jak szybko spełnią swoją życiową misję. - Nie rozumiem. Co to znaczy i po co mi to w ogóle mówisz? - To znaczy wtedy, gdy dadzą życie kolejnemu pokoleniu. - Aha, ale jaki to ma związek ze mną? - spytała z wyrzutem. Była tylko samotnym, zupełnie nierozumianym dzieckiem. Dlaczego on też sobie z niej żartował? Jednak Dziadek nawet nie drgnął, nie zareagował na ten wyrzut, tylko milczał. Wiedziała, że nie posuną się dalej w rozmowie, dopóki nie zada właściwego pytania. Musiała ustąpić. - No to ile w końcu żyją te motyle?

- Około dwóch, do czterech pełnych księżycy. - To bardzo krótko. - One tak nie uważają. - Ale czemu mi o tym mówisz? Przecież ja mam dużo więcej czasu. - To tobie się tak wydaje, dziecko. To tobie się tak tylko wydaje... Wciąż nie rozumiejąc, patrzyła na starszego, przyprószonego siwizną, zgarbionego mężczyznę. Jedyne, co u Dziadka nie zmieniało się z wiekiem, to błękitne oczy. Nigdy nie straciły nic ze swej bystrości i młodzieńczego blasku. - Po prostu nie trać czasu na rzeczy nieistotne. - Ale to jest ważne! - Czy na pewno ważne dla siedmioraczki musi być to, że banda mniej bystrych siedmioraków nie dostrzega i nie rozumie, że ta jest inna? Dalemo, proszę, nie marnuj chwil na drobiazgi, są zbyt cenne. Uwierz mi. Szkoda każdej, bo w sumie ich wszystkich mamy tak mało... Wtedy też nie potrafiła docenić tego, co miała: troskliwego, nadopiekuńczego i bezwarunkowo ją kochającego Dziadka. Ale już od jakiegoś czasu czuła, że te wszystkie rozmowy, anegdoty, barwne opowieści to były jej talizmany. Podarunki, które otrzymywała. Dostawała je jeszcze teraz, na długo po tym, kiedy jego już z nią nie było. Wreszcie przekroczyła drzwi i wyszła na korytarz, tym samym tempem skierowała się do wyjścia. Uff, była już na świeżym powietrzu, poza murami. Za sobą usłyszała tupot kogoś biegnącego. Czyżby to był Zamir? Wyobraźnia podsuwała jej różne obrazy. Ale nie, to tylko Izbor. Jak mogła być tak naiwna? Ale przecież była. Tak, była naiwna i głupia. Dlaczego ktoś taki jak Zamir miałby się nią interesować?

- Poczekaj, bo dostanę zadyszki - Izbor wysapał wreszcie, dobiegając do niej. - To przecież było do przewidzenia. Chociaż nie wiem, czemu aż tak ostro zareagowała. Ale z drugiej strony to kobieta. Nigdy ich nie zrozumiem - mówił zupełnie skonfundowany, wzruszając bezradnie ramionami. - Ja też jestem rodzaju żeńskiego, Izborze. - Przysunęła się do niego i objęła go ramieniem. - Jak dobrze mieć cię obok siebie. Zawsze potrafisz mnie rozbawić. - Ty jesteś kobietą? Tak, fakt. Przepraszam, czasami zapominam. - No może jednak nie zawsze... - Dalemo! - Zza drzew wyszła Katara. Wyglądała jak duch. Miała podkrążone oczy i wydawała się bardzo zmęczona. Co ona robiła w tych krzakach? Jak długo tam siedziała? - Ka... Ka... Katara? Co tu robisz? Nie było cię na zajęciach. - Dalema sama nie była pewna, czy brzmiało to bardziej jak pytanie, czy stwierdzenie. - Moja opiekunka chce się z tobą widzieć, Dalemo. Prosiła, żebym cię do nas przyprowadziła. Chodź ze mną. - Nie mogę. Pani Matka będzie się niepokoić. Muszę wrócić do domu zaraz po zajęciach. Może innym razem. - Spojrzała na Katarę kompletnie oszołomiona zarówno jej nagłym pojawieniem się, jak też zdumiewającą propozycją. Co ta dziewczyna sobie wyobrażała? - To musi być dzisiaj. Tak chce moja opiekuna. Zresztą powinnaś wiedzieć, że Garunie się nie odmawia. A Panią Matką się nie przejmuj. Izbor zajmie się tym, prawda, Izborze? Izbor wyglądał na nie mniej zdziwionego. Ale tylko przytaknął i spojrzał bezradnie na Dalemę. - W takim razie chodźmy już. Mamy mało czasu, a ja mieszkam na

północno-zachodnim krańcu. Zajmie nam godzinę, nim do mnie dotrzemy.

9 Szły w milczeniu już prawie godzinę. Katara widocznie nie była zainteresowana rozmową, a Dalema nawet nie bardzo wiedziała, jak zacząć. Tyle pytań cisnęło jej się na usta, że zupełnie nie miała pojęcia, o co w tym wszystkim chodzi. O Garunie wiedziała niewiele. Ale to, co wiedziała, było wystarczające, aby nie odmawiać. Słyszała, że była pierwszą i jak do tej pory jedyną kobietą, którą wybrano do elitarnego grona Widzących Prawdę. Co więcej, została nawet Pierwszą wśród nich. Jednak jedenaście cykli temu sama zrezygnowała z tego zaszczytu i odsunęła się od życia społeczności. Ale dopiero dzisiaj dowiedziała się, że Garuna jest opiekunką Katary. Im więcej cyklów mijało, tym bardziej utwierdzała się w przekonaniu, że jeszcze wiele zdumiewających rzeczy jest do odkrycia. Jej rozmyślania przerwało nagłe zatrzymanie się towarzyszki. - Jesteśmy na miejscu. Stały przed domem bardzo podobnym do jej własnego. Zresztą poza pewnymi wyjątkami wszystkie domy były do siebie podobne. W Supali były dwie kategorie domostw. Te wyjątkowe, ogromne, będące własnością elit, i te zwyczajne, jakby spod siekiery ciosane, należące do całej reszty. Jednak i tak nawet najgorszy dom w Supali był pałacem w porównaniu do schronień, które mieli mieszkańcy poza kolonią. - Czemu twoja opiekunka, czemu Garuna chce się ze mną spotkać? - Dalema w końcu zdobyła się na pytanie. - Czemu się nie jąkasz? - Jąkam się, jak się denerwuję, stres powoduje blokady. Teraz twoja kolej. Nie

odpowiedziałaś na moje pytanie. - Zaraz sama zapytasz Garunę - krótko skwitowała Katara, otwierając drzwi i wchodząc do środka. Dalemie nie pozostało nic innego, jak tylko podążyć za nią. W środku panowały ciemności i poczuła się zagubiona. Oczy - przyzwyczajone do ciepłego, jasnego słońca - nie potrafiły tak szybko oswoić się ze zmianą. Stała przez chwilę, aby odzyskać orientację. Była w korytarzu. Katary już nie było widać. Ale na końcu długiego i ciemnego pomieszczenia, dokładnie na wprost niej, znajdowały się otwarte drzwi. Pojawiła się w nich czyjaś postać. - No, chodź tutaj. Na co czekasz? Weszła do pokoju wielkości prawie całego jej domu. Ciemnego i ponurego jak korytarz. Na ścianach znajdowały się symbole i rzeczy, których przeznaczenia nie potrafiła sobie nawet wyobrazić. Niektóre wyglądały na przedmioty kultu. Wydawało jej się, że takie właśnie widywała wśród Widzących Prawdę, ale inne nic jej nie mówiły. Bardziej pasowałyby do siedziby Władców niż do domu starej kobiety w najmniejszej kolonii świata. Szczególnie fascynujące były trzy kule leżące obok siebie na przeciwległej ściennej półce. Dalema spojrzała na Katarę, a ta od razu odgadła jej myśli i niemo skinęła głową, dając przyzwolenie. Dalema podeszła do półki, na której leżały nie trzy kule, jak początkowo sądziła, ale aż dziewięć kul o idealnym kształcie. Cztery z nich były zdecydowanie większe od pozostałych pięciu. Na każdej z nich w najszerszym punkcie w obwodzie znajdował się niewielki rowek, dzielący kule na dwie części. Dodatkowo wszystkie posiadały dwa niewielkie otwory usytuowane w górnej części przedmiotu, jakby specjalnie stworzone po to, aby lepiej i sprawniej można było je przenosić. Najmniejsza z kul była wielkości dziecięcego kciuka, a te największe odpowiadały rozmiarom zaciśniętej pięści rosłego mężczyzny. Jak to możliwe, że wszystkie stały nieruchomo? Przecież nic ich nie trzymało! Półka nie była zamocowana idealnie poziomo. Czy one nie powinny stoczyć się w dół? I z czego były zrobione? Pierwszy raz widziała metal o takim kolorze, połysku i zabarwieniu. Czy mogło to być Orchidum? Z całą pewnością nie. Chociaż nigdy nie widziała go z bliska, to miała pewność, że metal Władców był inny. Miał bardziej brunatnozłoty, a nie srebrny kolor.

Ale przede wszystkim, co to w ogóle jest i do czego mogło służyć? Nie tylko nigdy nie widziała takich przedmiotów w użyciu, ale nawet nie mogła wyobrazić sobie żadnego zastosowania dla nich. Przecież każda rzecz miała swój cel i przeznaczenie. Nie istniały przedmioty bezużyteczne i niepotrzebne. To w takim razie do czego służyły te kule? Wyciągnęła rękę, aby dotknąć jedną z nich. Była niezwykle gładka i lekko ciepła w dotyku. Chwyciła kulę w dwa palce i spróbowała ją podnieść. Jakie było jej zdziwienie, kiedy okazało się, że nie jest w stanie tak łatwo nią ruszyć! Spróbowała ponownie, tym razem nie lekceważąc już dziwnego przedmiotu. Może nawet użyła większej siły, niż musiała, ale udało się. Podniosła kulę i zaczęła ją dokładnie obracać w dłoni. Perfekcyjne wykonanie, bez żadnej rysy, zadrapania czy śladów użytkowania. Ciekawe, jak ciężka była ta największa z nich? Zebrała w sobie cały zapas energii. Wstrzymała oddech, chwyciła kulę i o mały włos się nie przewróciła. Kula dała się podnieść bez najmniejszego wysiłku. Była lekka jak powietrze, jakby nic nie ważyła. Intrygujące. Nie ulegało wątpliwości, że wykonane były z identycznego materiału, miały dokładnie takie same cechy zewnętrzne. Różniły się tylko wielkością. Jak to możliwe, że ciężar nie odpowiadał ich rozmiarom? - Czy wiesz, co to jest? - kobieta pojawiła się nagle, jakby znikąd. Tak po prostu stanęła za jej plecami i przemówiła. Dalema podskoczyła na dźwięk tych słów i upuściła kulę. - Uważaj! Są cenne! - głos Katary jednoznacznie wskazywał na to, że także dla niej te niezwykłe przedmioty były wartościowe. Ale Dalema nie zdążyła nawet wyrazić skruchy i przeprosić za to, że upuściła kulę, bo patrzyła jak zahipnotyzowana na jej nienaturalnie długie i powolne spadanie. W każdej chwili mogła ją złapać, mogła ją zatrzymać nawet kilka razy. Mogłaby, gdyby nie stała jak wryta, jakby dotknięta Tchnieniem Władców. - Czy wiesz, co to jest? - powtórzyła spokojnie Garuna, obserwując bacznie każdy ruch Dalemy. Bo przecież to musiała być ona. Skąd przyszła? Jak się znalazła tak blisko niej? Tak szybko? Przecież nie słyszała jakiegokolwiek dźwięku, żadnych kroków. W jednej chwili były tylko we dwie z Katarą, a w następnej ta niepokojąca staruszka stała obok. A może po prostu Dalema była zbyt pochłonięta niecodziennym odkryciem? Może tak zafrapowały ją własne myśli, że nie zareagowała na to, co działo się dookoła niej. Z całą pewnością tak być musiało. To było jedyne logiczne wytłumaczenie.

Dalema przyglądała się stojącej naprzeciw osobie. Na pierwszy rzut oka wydawało się, że nie ma więcej niż pięćdziesiąt cykli, ale zmarszczki wokół oczu i bruzdy na policzkach mówiły coś zupełnie innego. Kobieta musiała już jakiś czas temu osiągnąć godność Numy i wstąpić do grona starszyzny. Może liczyła sobie nawet siedemdziesiąt cykli... - Czy wiesz, co to jest? - po raz trzeci spytała Garuna. Dalema była tak zaskoczona i jej nagłym pojawieniem się i frapującymi zjawiskami, że zupełnie nie wiedziała, czemu bardziej się dziwić. - Ni... ni... nie. - No nie, i do tego znowu zaczęła się jąkać. - Szkoda. Bo ja też nie - staruszka uśmiechnęła się dobrotliwie i zmrużyła jedno oko. Zapewne proroctwa też nie znasz, prawda? Dalema zaprzeczyła ruchem głowy, nim zdążyła wydusić. - Jakiego proroctwa? - Później. - Garuna ponownie przesłała jej uśmiech. - Dobrze, że przyszłaś. Jestem opiekunką Katary. Chciałam ci podziękować za to, co zrobiłaś dla niej wczoraj. - Ni... ni... nie ma o czym mówić. Nic ni... ni... nie zrobiłam - Dalema jąkała dalej i patrzyła uważnie na swoją rozmówczynię. Garuna była niska. Co najmniej niższa od niej o głowę. Trudno powiedzieć, czy była szczupła, czy raczej wręcz przeciwnie. Bo z jednej strony miała klasyczną, walcowatą figurę charakterystyczną dla osób w tym wieku, a z drugiej strony - twarz i ręce miała nienaturalnie szczupłe, wręcz chude. Tak, musiała być co najmniej w wieku Dziadka. To znaczy tak by było, gdyby Dziadek jeszcze żył. Ciekawe, czy go znała. Jak to możliwie, że od jego śmierci upłynęły już cztery cykle, a ona wciąż miała w sercu tę samą ogromną pustkę? Zamiast czuć się z każdym księżycem coraz lepiej, to przeciwnie - z każdym dniem odczuwała coraz większą tęsknotę. W jej życiu było już tyle momentów, kiedy potrzebowała mądrej rady Dziadka, tyle pytań, na które nie umiała sobie odpowiedzieć bez jego podpowiedzi. Dlaczego nie było go przy niej

teraz? - Mówiłam już, że nie potrzebowałam jej pomocy - z widoczną irytacją w głosie powiedziała Katara. - Nawet jeśli ona jeszcze tego nie docenia - powiedziała spokojnie kobieta i jedną ręką objęła i przytuliła do siebie Katarę, a drugą całkowicie oszołomioną i zaskoczoną Dalemę. Uśmiechała się do nich tak lekko i radośnie, kiedy mówiła. - Musisz spróbować moich specjałów. Katara tobie na pewno się nie przyzna, ale uwielbia łakocie. Ten drobny gest całkowicie rozbroił Dalemę. Zupełnie nie wiedziała, jak zareagować, więc tylko ulegle, bez słowa sprzeciwu i żadnych oporów usiadła wraz z nimi. Patrzyła raz na jedną, raz na drugą i chyba w głębi ducha trochę zazdrościła im tej więzi i porozumienia, które między nimi było. - Jakiego proroctwa? - wciąż nie dawały jej spokoju wypowiedziane przez gospodynię słowa. Nigdy nie słyszała i nie czytała o żadnym proroctwie. Nie nauczano też o tym w Ilumenie. Wychodziła z prostego założenia, że jeśli o czymś nie mówiono w Ilumenie, to znaczy, że tego nie było. - Mówiłam już, później. Chcesz poznać smak owocu tylko po dopiero co zakwitłym pąku? Nie można poznać tajemnic zwoju bez poświęcenia mu należytej uwagi i czasu, prawda, Dalemo? Zawstydziła się swojego zachowania. Była tu dopiero pierwszy raz, przyjęto ją tak serdecznie, a ona nie okazała należytych manier. Ale to wszystko przez pragnienie poznania sekretu o proroctwie. Chcąc zatuszować poprzednie wrażenie, zagaiła ponownie. - Skoro te przedmioty są takie cenne, to dlaczego nigdzie nie są schowane? Dlaczego ich nie przechowywać w jakimś bezpiecznym miejscu? - Nie wiesz, że najtrudniej dostrzec to, co znajduje się dokładnie przed twoimi oczami? Najciemniej jest przecież zawsze w blasku księżyca. Czyż tak nie jest?

Trudno było nie dostrzec w wypowiedziach Garuny tej prostej i zadziwiającej logiki, z której tak znany był Dziadek. Chciała powiedzieć, że przecież jeśli ktoś czegoś szuka, to na pewno łatwiej będzie mu to znaleźć, gdy nie będzie schowane. Jednak Garuna wcale nie oczekiwała odpowiedzi, bo ciągnęła dalej. - Ale nie tym się teraz będziemy zajmowały. Pora na to przyjdzie kiedy indziej. Jesteś tu nie tylko z powodu wczorajszego wydarzenia. Już od dawna chciałam z tobą porozmawiać, Dalemo. W tym roku Katara rozpoczyna naukę, aby zostać Widzącą Prawdę. Uznałam, hm, zadecydowaliśmy, że także ty powinnaś przyłączyć się do tegorocznych kandydatów. A już myślała, że dzisiaj nic nie będzie w stanie jej bardziej zadziwić. Jacy my? Jak to zadecydowaliśmy? Kto? Widać, Garuna jeszcze nie znała Pani Matki. Przecież nie było żadnej szansy, nawet najmniejszej, aby Pani Matka się zgodziła i zaakceptowała taką sytuację. Każda inna gildia tak, ale nie Widzący Prawdę. Widzący Prawdę byli najbardziej specyficzną i zagadkową grupą w całej Supali. Nie wiedziała, czy w innych koloniach mieli tak samo wiele uprawnień, ale u nich byli zdecydowanie postrzegani w sposób wyjątkowy. Istnieli w Imperium, ale jakby poza nim. Władcy pozwalali im na większą samodzielność i nie kontrolowali ich tak jak pozostałych grup. Mieli wiele przywilejów zastrzeżonych tylko dla nich. Mogli bez problemów poruszać się po mieście. Nie musieli przedstawiać raportów czy sprawozdań z codziennego życia ani nawet wymaganych planów na przyszłość. Co więcej, pozwalano im nawet bez specjalnych pozwoleń wychodzić poza teren miasta i poruszać się swobodnie po całej kolonii. Jednak cena za tę wyjątkową pozycję była wysoka. Było nią całkowite odsunięcie od spraw Imperium. Nikt, kto choć przez dzień sprawował funkcje Widzących Prawdę, nie mógł pełnić żadnych innych funkcji publicznych. Nawet kandydat starający się zostać Widzącym Prawdę, który ostatecznie nie został przyjęty, nie mógł służyć Władcom. Królowie już go nie chcieli. Z tych właśnie powodów Pani Matka nigdy nie zgodziłaby się na taką drogę dla swojego jedynego dziecka. - Widziałam się wczoraj z twoimi parfos i zgodzili się ze mną. Wspólnie ustaliliśmy,

że taka powinna być twoja droga. I pora, abyś rozpoczęła ją jak najszybciej - spokojnie oświadczyła Garuna, świdrując ją swym uważnym, przenikliwym wzrokiem. - Mu... mu... muszę już iść. Chcia... chciałabym porozmawiać z Panią Matką. Dalema wstała szybko, skinęła głową kobiecie. - Marchatnam, Garuno. Do jutra, Kataro. Musiała jak najszybciej opuścić to przedziwne miejsce. Wrócić do domu i przekonać się, że to wszystko nieprawda.

10 Zamknęła za sobą drzwi najdelikatniej, jak potrafiła, chociaż przyszło jej to z ogromnym trudem. Musiała się opanować, aby nimi nie trzasnąć. Na zewnątrz owiało ją rześkie powietrze. Emocje nie zniknęły, ale wraz z chłodnym wiatrem przyszła odrobina refleksji i chwila, aby się opanować. Powoli zmrok ogarniał miasto. Coraz mniej ludzi kręciło się po ulicach, a przed nią była jeszcze długa droga do domu. Puściła się więc biegiem, głównym traktem, aby nadrobić czas i jak najszybciej wyjaśnić tę absurdalną sytuację. Miała w sobie tyle energii, że musiała jakoś ją rozładować przed rozmową z pafros. Musiała się uspokoić, nie mogła okazać takich emocji w domu. Czy mogło być prawdą to, co mówiła Garuna? Czy rzeczywiście pafros mogli się na to zgodzić? Czy podjęliby taką decyzję bez niej? Czy mogli to zrobić, w ogóle nie pytając jej o zdanie? To prawda, że szanse na Wybór miała minimalne. Sama przed sobą musiała przyznać - były żadne. Nigdy, nawet w najśmielszych snach nie marzyła, że może jej się udać, że to ona zostanie Wybrańcem. Ale czy tylko dlatego nie mogła próbować? Czy miała się poddać, nawet nie sprawdzając swoich możliwości i szans? Nie, tak być nie mogło. I była pewna, że nawet tak krytyczna wobec niej Pani Matka nie zaakceptowałaby faktu, że ona, Dalema, poddała się bez walki.

Nie, starszej kobiecie musiało się coś pomylić, musiała źle ich zrozumieć. Przecież pafros doskonale wiedzieli, jak wiele znaczył dla niej Ilumen, mieli pełną świadomość, że jej pragnienie wiedzy i zainteresowanie nauką jest niewyczerpane. Przecież nawet sam Pan Ojciec mówił, że z takim zapałem może niebawem dorównać Mistrzom. Nie pamiętała, ile biegła. Ale rozglądając się po okolicy, wiedziała, że jest blisko i że zaraz wszystko się wyjaśni. Musiała się wreszcie zatrzymać. Puls i tętno miała podwyższone. Trzeba było ochłonąć przed powrotem do domu. Stała pochylona do przodu, dysząc ciężko, gdy uświadomiła sobie czyjąś obecność. To pewnie Izbor niepokoił się o nią. Podniosła głowę i zobaczyła Zamira. W pierwszej chwili nie poznała go. Był jakiś inny, jakby trochę mniej pewny siebie. Patrzył na nią, ale też dyskretnie rozglądał się wkoło. W jego oczach przez chwilę dostrzegła niepokój. A może tylko jej się przywidziało? Wiatr rozwiewał mu włosy, niesforne fale z każdym podmuchem układały się w inną stronę. Rysy twarzy w blasku gwiazd wydawały się jeszcze bardziej intrygujące niż zazwyczaj. Jak widać, wieczór cudów jeszcze się nie skończył. - Chciałem ci wytłumaczyć, dlaczego nie mogłem stanąć w twojej obronie. Dlaczego nie zareagowałem, kiedy Antamia tak się zachowała. - Ni... ni... nie musisz się tłumaczyć. Nie oczekiwałam od nikogo pomocy. Czemu miałabym jej oczekiwać od ciebie? Przecież my się nawet nie znamy, rozmawialiśmy dzisiaj pierwszy raz w życiu - przerwała mu gwałtownie. Nawet bardziej impulsywnie niż chciała.

- Skoro tak na to patrzysz... Czy to możliwie, aby dotknęły go jej słowa? Jeszcze moment temu była przekonana, że jego oczy, usta, twarz, wszystko mówiło, że go zraniła. - Tak, tak właśnie to widzę.

Odwróciła się od niego na pięcie i zaczęła iść. „Co ja wyprawiam? Co robię? Czy na pewno o to mi chodzi? Przecież przyszedł tutaj. Przecież chciał się wytłumaczyć” - myślała. Nie, to już nieważne. Teraz nie mogła zmienić zdania i okazać wahania. Zasady były proste. Albo ktoś ją akceptował taką, jaką była zawsze i wszędzie, albo nie. - I tak muszę się wytłumaczyć. Proszę, zatrzymaj się. Wysłuchaj mnie. Zamir podbiegł do niej i zagrodził jej drogę. Wyciągnął rękę, jakby chciał ją dotknąć, ale od razu cofnął tak szybko, że gest był prawie niezauważalny. Skupił całe swoje spojrzenie na niej. Patrzył tak, jakby nikt i nic innego w tej chwili nie istniało. Dlaczego jej silna wola był tak słaba, gdy tylko pojawiał się na horyzoncie? Dlaczego tak trudno było jej trzymać się własnych wpracowanych zasad? Nie mogła się nie uśmiechnąć. Bardziej nawet z siebie niż do siebie. Była pod jego urokiem. Miała tylko nadzieję, że on nie zdawał sobie z tego spawy. - Nie mogę rzucać się w oczy, Dalemo. Nie mogę wzbudzać zainteresowania. Teraz pewnie tego nie zrozumiesz... Tego już było za wiele. Czy dzisiaj wszyscy dostali udaru? Czy aż tak zaszkodziło im ostatnie ocieplenie? Zamir nie chciał się rzucać w oczy! Mógł o tym pomyśleć kilka cykli temu, nim zabłysnął w rozgrywkach Tachli stał się gwiazdą Supali oraz totemem Ilumenu. Tego już naprawdę było za wiele jak na jeden dzień. - Masz rację, nie rozumiem. Nie było sensu zaprzątać sobie nim głowy. Odwróciła się, pozostawiając całkowicie osłupiałego mężczyznę samego na środku drogi. Nie przypuszczała, że w ich kolonii było aż tyle dziewcząt z pustogłowiem. A może tylko ją miał za taką naiwną? Pani Matka mówiła prawdę. Mężczyzna powie wszystko, aby dostać od kobiety to, czego pragnie. Tylko czego, na Randoga, chciał od niej Zamir?

11

- Wyłączcie rozum. Przestańcie wreszcie myśleć. Skupcie się na oddechu, który was wypełnia. Myślcie o energii, która was otacza. Poczujcie wszystkie żywioły. Siłę ziemi, moc wody, potęgę powietrza, żar ognia - po raz enty powtarzał Tuzalem, jeden z niższych rangą Widzących Prawdę, prowadzący poranne ćwiczenia. Jak miała to zrobić? Całe życie mówiono jej, że ma myśleć. Tylko myśleć. Powtarzano, że największą cnotą jest mądrość i tylko ona miała znaczenie. Jak można wymagać, że teraz nagle będzie w stanie wszystko zmienić? Patrzyła na pozostałych kandydatów. Byli skupieni i nieobecni. Każdy, stojąc twarzą do wschodzącego słońca, mamrotał wyuczone formuły pod nosem. Nie dostrzegali niczego ani piękna dostojnych arkarii, wśród których się znaleźli, ani całej wspaniałej architektury otaczającej ich świątyni. Dalema zdążyła już kilkukrotnie zlustrować całą budowlę wraz z elementami konstrukcyjnymi i nośnymi, policzyć większość liści w gaju i zauważyć każde pojawiające się zwierzę. Oprócz niej „chętnych”, aby zostać Widzącymi Prawdę, było jeszcze sześcioro. „Chętni” to może nie było właściwe słowo. W jej przypadku stanowiło zdecydowanie nadużycie, bo ona „chętną” na pewno nie była. Ale pozostali ściśle wykonywali wszystkie polecenia, uważnie słuchali, aby nie uronić ani jednego słowa prowadzących i zdawali się być zadowoleni, że tu są. Niepomiernie dziwiło ją, że tak łatwo odnaleźli się w nowej rzeczywistości, że z taką łatwością byli w stanie odpowiedzieć na nowe potrzeby i wymagania. Nie jeden raz zastanawiała się, czy naprawdę tak płynnie przyszło im oderwać się od dotychczasowego, podporządkowanego nauce świata. Nie miała pojęcia, czy tylko udawali, aby nie wzbudzać zainteresowania, czy może rzeczywiście potrafili to zrobić. Bała się kogokolwiek o to zapytać, nawet Katarę. Nie chciała i tutaj stać się wyrzutkiem. Ale też nie potrafiła oszukiwać. Nie była w stanie ukrywać swych prawdziwych odczuć. Jednak nikomu nie mogła się zwierzyć. Nie wyobrażała sobie, aby wyznać prawdę Izborowi. Jak mogłaby jemu użalać się nad swoim niechcianym przeznaczeniem? Pewnie nawet on, jej przyjaciel, by nie zrozumiał. Przecież wola pafros i potrzeby Wspólnoty były

najwyższą i niepodważalną zasadą. Tak było od zawsze i nikt nie śmiał kwestionować takich postanowień. Czasem nocą, rozmyślając w swojej izbie, zastanawiała się, czy wina nie leżała w niej samej. Może to z nią było coś nie tak, że nigdzie i do nikogo nie pasowała... Ileż to razy tłumaczyła sobie, że powinna się przemóc i zaakceptować bezwarunkowo przekazywane jej tutaj nauki? Jednak niezależnie od tego, jak bardzo próbowała, efekt i tak zawsze był ten sam. Nie potrafiła zapomnieć, że będąc tu, straciła na zawsze szansę, aby kiedykolwiek zbliżyć się do Władców, zakosztować w bezmiarze ich wiedzy i zobaczyć najwspanialszą krainę na Ziemi. To właśnie dlatego irytowali ją tu wszyscy i wszystko. W jaki sposób miała pogodzić się z wypełnianiem bezsensownych zadań, których celu wykonywania nie rozumiała? Dlaczego musiała ciągle powtarzać te same wyuczone formuły? I do tego jeszcze niepojęte zachowanie członków gildii. Kiedy Widzący Prawdę wpadali w trans, z tym cały ezoterycznym bełkotem, ona ocierała się o granicę wytrzymałości. Jak mogła ich szanować, skoro nie była w stanie logicznie wyjaśnić, a tym bardziej pojąć ani jednego słowa, ani jednej czynności, które rozgrywały się na jej oczach? Jak sobie poradzi? Pięć cykli, które miała tu spędzić, wydawały się wiecznością. Jak kiedykolwiek obrzędy Widzących Prawdę mogły wzbudzać jej zainteresowanie i podziw? Wmawiała sobie codziennie, kilkanaście razy dziennie, że nigdy, przenigdy nie zostanie jedną z nich. Doskonale rozumiała Władców. Jak ktokolwiek rozsądny miał uwierzyć w cały ten stek bzdur. Jak jej uczeni i lojalni wobec Atlantów pafros mogli to zrobić? Minęło już kilka pełnych księżyców, a ona wciąż nie mogła dociec sensu tej decyzji i zadawała sobie to samo pytanie: dlaczego? Pani Matka nie dała jej jednak nawet cienia złudzeń, że istnieje jakiekolwiek inne rozwiązanie. Jasno i dobitnie wytłumaczono jej tamtego wieczora, że to nie ona decyduje o swym losie. Że jeżeli cokolwiek ma do powiedzenia, to niech to zatrzyma dla siebie, bo takie jest ich postanowienie i taka ich wola. Zrozumiała wtedy, iż dalsza dyskusja nie ma sensu. Jej los został przesądzony.

Od tej pory relacje z pafros stały się jeszcze trudniejsze. Żyli razem, ale jakby obok siebie. Oni patrzyli na nią z wyrzutem, że pomimo ich wysiłku i starań Dalema nie doceniała tego, co dla niej robili. Ona rewanżowała się im dokładnie tym samym - brakiem zrozumienia i akceptacji dla jej potrzeb i planów. Czasami jednak wydawało się jej, że Pan Ojciec chciał jej coś powiedzieć. Kilka razy odniosła wrażenie, że gdyby nie Pani Matka, która wkraczała w najmniej odpowiednich momentach, to może zechciałby ją wysłuchać. Odkąd zaczął się ten koszmar, nie miała nawet chwili dla siebie. Cały swój czas musiała teraz dzielić pomiędzy duchowe fanaberie Widzących Prawdę, wymagającego, będącego postrachem Ilumenu Arcymistrza Mansfelda i ciężką od niezrozumienia domową atmosferę. Były jednak dwa pozytywne aspekty tej sytuacji. Jednym była nowa, rodząca się przyjaźń z Katarą. Dalemie nigdy nie udało się pozyskać zaufania i chociażby cienia zainteresowania żadnej dziewczyny w Ilumenie. Nigdy nie chciały z nią rozmawiać, a ona także nie miała potrzeby nawiązywania z nimi bliższych kontaktów. A z Katarą było inaczej. Chociaż wciąż jeszcze Katara odnosiła się do niej z dużą rezerwą i ostrożnością, to jednak Dalema rozumiała się z nią prawie tak dobrze jak z Izborem. Katara zadziwiająco trafnie odgadywała jej myśli i na przekór zauważalnej konkurencji wśród kandydatów na Widzących Prawdę zawsze jej pomagała. Izbor, jakkolwiek niechętny Katarze i jakby wręcz o nią zazdrosny, wbrew samemu sobie robił wszystko, aby zaakceptować nową sytuację. Dalema widziała, że przychodziło mu z trudem przystosowanie się do zmienionej rzeczywistości. Ale to chyba ze względu na nią starał się nawiązać kontakt z Katarą i okazać jej zainteresowanie. Przynosiło to nie najgorsze efekty, bo dziewczyna stopniowo zaczynała nabierać do nich obojga zaufania. Nigdy o tym nie rozmawiali, ale Dalema wiedziała, że teraz już żadne z nich nie wyobrażało sobie, że kiedyś mogło być inaczej. Zresztą cała ich trójka stała się w dziwny i zupełnie niezrozumiały sposób sobie bliska. Każde z nich reprezentowało przecież całkowicie odmienne wychowanie, pochodzenie i wartości. Dalema, ze względu na przynależność swoich pafros do gildii ściśle związanych z Władcami, była kojarzona właśnie z nimi. Katara uosobiała odrębność Supali, niezależność i wyjątkowość Widzących Prawdę. A Izbor poprzez swoich przodków i niezwykły talent miał

w przyszłości zasilić szeregi Twórców. Jak to się stało, że pomimo dzielących ich różnic zostali prawie nierozłączni? Jak to możliwe, że wbrew utartym przekonaniom i założeniem potrafili odnaleźć w sobie coś, co ich łączyło? W Ilumenie patrzono na nich jak na dziwadła. Ale przecież do tego przywykli. Drugim, nie mniej ważnym pozytywem było to, że coraz rzadziej w jej myślach gościł Zamir. Miała zbyt wiele na głowie, aby przejmować się jeszcze nim. Czasami jednak dyskretnie rozglądała się po sali, mając nadzieję, że uchwyci gdzieś jego spojrzenie. Zawsze wchodząc do Ilumenu, łudziła się, że jeszcze raz tam się z nim spotka. Że wpadną na siebie w tych właśnie drzwiach, tak jak wtedy. Ale tak się nie działo. Zamir po ostatnim spotkaniu zupełnie przestał zwracać na nią uwagę. Nie zderzał się z nią w drzwiach, nie próbował rozmawiać i - niestety - niczego nie chciał jej tłumaczyć. Zresztą został wybrany do tegorocznej drużyny mającej reprezentować Supalę podczas rozgrywek Tachli. Nie było to żadnym zaskoczeniem i nikogo nie zdziwiło. Dla mieszkańców było całkowicie naturalne, że tak się właśnie stało. Któż inny miałby się tam znaleźć, jeśli nie on? Również to było powodem, dlaczego Dalema widywała go teraz rzadziej niż zazwyczaj. Musiał przecież jeszcze częściej uczestniczyć w treningach - zawsze zaraz po skończonych zajęciach w Ilumenie, a często także w ich trakcie tam właśnie znikał.

12 - Kiedy przyjeżdża Namiestnik?

- Nie wiem. - Jeszcze się nie dowiedziałeś?! - mężczyzna był wyraźnie poirytowany. - Oni sami jeszcze nie wiedzą. Nawet Strażnicy Praw nie znają terminu. Pomiędzy nimi zaległa niezręczna cisza. Żaden nie bardzo wiedział, co powiedzieć.

Obu im cisnęły się na usta słowa, których jednak nie wypadało mówić, pytania, których nie powinni zadawać. Żaden się nie odważył. Wreszcie młodszy z nich zdecydował przerwać kłopotliwe milczenie.

- Ruszasz na polowanie?

- Tak... - Satramy są liczne w tym cyklu.

- Tak... - Nawet w okolicy odnaleziono wiele ich śladów. - Słuchaj, nie przyszedłem tutaj, aby rozmawiać z tobą o liczebności stad w miejscowych borach. - To po co przyszedłeś?

- Wiesz, po co. - Powiedziałem już. Termin przybycia nie został jeszcze ustalony. - Nie o to mi chodzi - mężczyzna gwałtownie zaprzeczył i wymownie utkwił wzrok w młodym chłopaku. - O nią się nie martw. Dobrze sobie radzi. - Po raz pierwszy wymienili porozumiewawcze spojrzenia. - Może nawet lepiej niż my. - Na twarzy młodszego zagościł delikatny uśmiech. - Uważaj na nią. - Straszy mężczyzna złapał go za rękę i przytrzymał ją. Młodszy, wyraźnie zaskoczony reakcją towarzysza, kiwnął szybko głową.

- Będę. Zawsze. Widać było, że ta chwila szczerej rozmowy wyraźnie ich rozluźniła. Obaj byli mniej spięci i nie tak napastliwi wobec siebie jak na początku. Luz wyraźnie udzielił się chłopakowi. Zebrał się na odwagę i bez oporów zapytał wreszcie. - Czy musimy to robić? - Czemu pytasz? Chcesz się wycofać? - Nie. Ale ostateczne rozwiązanie ma tę wadę, że jest ostateczne. Czy dobrze to przemyśleliście? To na pewno jedyna możliwość? - Nie mamy innego wyjścia. Jesteś z nami tak długo, że powinieneś o tym wiedzieć. Nawiązana przed chwilą cieniutka nić porozumienia zniknęła bezpowrotnie. Tak jak myślał od samego początku, nie byli do siebie podobni. Zupełnie inaczej patrzyli na świat. A on gdzieś pod skórą czuł, że tego chłopaka nie może być do końca pewny. Gdyby nie odgórna decyzja i wyraźne polecenie, nie pozwoliłby mu tak szybko angażować się w kluczowe dla nich sprawy.

- A teraz bywaj.

- Bywaj.

13 - Może nie jest aż tak trudno polubić Gaj Prawdy? Dalemę z zamyślenia wyrwał głos Garuny. Odwróciła się do stojącej za nią osoby. Jak widać, starsza kobieta miała nieprzyjemny zwyczaj skradania się cichaczem i zaskakiwania

swoją obecnością. - Nie jesteś tu szczęśliwa, prawda? Obawiałam się, że możesz sobie nie poradzić, że będą problemy z przełamaniem starych przyzwyczajeń. Ale sądziłam, że przynajmniej spróbujesz. A od kiedy to kogokolwiek interesowało jej szczęście? No może dawno temu Dziadka... Ale te czasy minęły bezpowrotnie. Garunę spotkała po raz drugi w życiu. Od tamtego pamiętnego wieczora więcej się nie widziały. I raczej nie wyczekiwała tych spotkań. Była przekonana, że nic dobrego nie mogło z nich wyniknąć. Czasami nawet zdarzało się jej gdzieś zauważyć staruszkę, ale zawsze była w stanie skutecznie unikać bliższych kontaktów z nią. Teraz też myślała jedynie o tym, żeby jak najszybciej przerwać tę kłopotliwą rozmowę i odejść jak najdalej. - Marchatnam, Garuno - skłoniła się i spuściła głowę. Bała się patrzeć w te wszystko widzące oczy. - Ja... ja... ja... przepraszam, muszę już iść. Zjawiła się tam specjalnie znacznie wcześniej, bo chciała przez chwilę pobyć sama. Tak po prostu rozkoszować się wszechogarniającą ciszą poranka. Podziwiać gigantyczne, otaczające ją monolity, obserwować spadające liście i bez konieczności wysłuchiwania nauk cieszyć się pięknem chwili. Przecież jeszcze nawet na dobre nie zaczęło świtać. Czemu Garuna przyszła tak wcześnie? - Zostań, Dalemo! - donośny głos zatrzymał ją w pół kroku. Teraz już wiedziała, czemu nikt nie śmiał się jej przeciwstawiać. Moc jej słowa była taka, że zdawało się, iż wszystko wokół zamarło, a jedyne, co pozostało, to tylko cisza. Ton głosu Garuny jasno wskazywał, że nie można nie wykonywać jej poleceń. - Myślę, że już najwyższa pora, abyś zobaczyła coś oprócz Supali. Czas, abyś doceniła życie poza kolonią. Pojedziemy na taktach. Chodź ze mną. - I po chwili marszu dodała: Mam nadzieję, że umiesz jeździć? Czy umiała? Uśmiech na twarzy Dalemy mówił wszystko. Kiedy pierwszym razem

zobaczyła takta, a było to podczas Święta Ostara, zwierzę to nieco ją przeraziło. Małemu dziecku, bo liczyła sobie wtedy zaledwie kilka cykli, takt wydawał się ogromny. Ale nawet wówczas dominującym uczuciem nie był wcale strach, lecz zachwyt i oszołomienie. Zwierzę miało w sobie tyle godności i spokoju, że czarowało całym sobą. Każdym krokiem, ruchem łba czy drgnieniem mięśnia. Nieskazitelne piękno w najczystszej postaci. Pamiętała, że to Pan Ojciec pomógł jej dosiąść takta. Wszyscy wkoło byli zdziwieni, że tak małemu dziecku pozwolono na przejażdżkę. Jednak już po chwili byli jeszcze bardziej zdumieni, kiedy zobaczyli, jak dobrze sobie z nim radziła. Dzisiaj już nie mogła sobie przypomnieć, czy to z rodzinnych opowiadań, czy też z własnych wspomnień docierał do niej obraz tamtych przeżyć. Wiedziała tylko, że jazda taktem była dla niej najbardziej naturalną rzeczą na świecie. Dokładnie i w lot rozumiała jego zachowanie i potrafiła mu również bezbłędnie przekazać własne polecenia. Zapamiętała także, że Pana Ojca jakoś nie specjalnie zadziwiły jej umiejętności. Prawdę powiedziawszy, to w ogóle trudno było go czymkolwiek zaskoczyć. Później to głównie Dziadek zabierał ją na przejażdżki - zgodnie z wyznawaną przez siebie zasadą, że jeżeli jest się w czymś dobrym, to należy ćwiczyć, aby być jeszcze lepszym. Kiedyś nawet obiecał jej, że będzie miała własnego, należącego tylko do niej takta. Ale Dziadek zmarł. A z jego śmiercią musiało umrzeć także jej pragnienie. W tym samym czasie, kiedy Garuna z Dalemą zbliżały się do kapłańskich stajni, z pobliskich zabudowań wyprowadzono dwa wierzchowce. To prawda, co mówili mieszkańcy, że Widzący Prawdę mieli najwspanialsze takty w całej Supali. Dalema obserwowała, jak prowadzono wysokie na trzy łokcie w kłębie, lśniące od wyszczotkowania, z nienagannie zaplecionymi grzywami i ogonami, o ciepłej kasztanowej barwie stworzenia. Parskały radośnie i delikatnie poruszały łbami w niecierpliwym oczekiwaniu. - Wsiadaj. Na co czekasz? - kobieta ponagliła Dalemę. Czego jak czego, ale tego nie trzeba było jej dwa razy powtarzać. Garuna dosiadając takta, skorzystała - jak to było powszechnie przyjęte - z pomocy stajennych. Dalema stanowczym gestem odmówiła pomocy i sama błyskawicznie dosiadła wierzchowca. To Dziadek ją tego nauczył. Trzeba tylko dwu-, trzykrotnie rozbujać prawą

nogę, w tym samym czasie podciągając się na rękach mocno odbić z lewej. I już obserwowało się świat z wysokości. Teraz to była łatwizna. W dzieciństwie jednak nie jeden raz miała okazję dokładnie lustrować taktowe brzuchy podczas ćwiczeń. Było jednak warto. Nigdy nie widziała, żeby ktokolwiek inny tak dosiadał takta. Nawet Garuna z uznaniem pokiwała głową. - To dobrze, że umiesz jeździć. Przyda się. Nie mogła się doczekać, kiedy wreszcie ruszą. Ukradkiem gładziła sierść zwierzęcia. Najdelikatniejsze materiały nie były w stanie nawet w części oddać tej gładkości. Mocno wczepiła dłonie w grzywę i równie niecierpliwie jak one czekała na sygnał do wymarszu. Jednak nawet w takim momencie poczucie obowiązku było silniejsze od niej. Wbrew sobie i zdrowemu rozsądkowi zapytała:

- A Ilumen? Co z Mistrzem Mansfeldem? On nie zrozumie. - Tym się nie przejmuj. To nie twoja sprawa, jak sobie poradzę z Arcymistrzem odcięła Garuna i wciskając kaptur głęboko na czoło, żwawo docisnęła łydki. Takt ruszył z miejsca, a Dalema poszła jej śladem. Po chwili wierzchowce zrównały się ze sobą, a one jechały ramię w ramię. Opuściły gaj i wydostały się na puste jeszcze ulice. Miasto dopiero budziło się do życia. Było spokojnie i cicho. Tylko nieliczni mieszkańcy zmuszeni wykonywaną pracą, leniwie i powoli zaczynali kolejny dzień. Co pewien czas odwracali się w ich stronę i ciekawie, z zainteresowaniem obserwowali niecodzienny widok. Jednak naciągnięte kaptury nie pozwalały ich rozpoznać, więc rozczarowani znowu wracali do swoich zajęć. Najpierw, żeby rozruszać zwierzęta, pozwoliły im iść wolniejszym tempem. Po kilku minutach Garuna dała znak, aby przyśpieszyły. I takty pobiegły płynnym kłusem. Mijały kolejne domy i ulice, równo i miarowo przemierzając uśpioną stolicę. Dalema przez cały ten czas nawet przez sekundę nie przestawała gładzić skóry i dotykać grzywy swojego wierzchowca. Gdyby pozwolono jej codziennie odbywać takie przejażdżki, to na pewno dużo bardziej spodobałoby się jej wśród Widzących Prawdę.

Zastanawiała się nad tym, co usłyszała od Pana Ojca, że podobno w niektórych koloniach zakładano na zwierzęta specjalne odzienie, aby jeźdźcom było łatwiej siedzieć i kierować zwierzęciem. Zupełnie nie pojmowała, skąd wzięły się takie rozwiązania. Przecież nie istniał żaden lepszy kontakt niż ten, kiedy ciało stykało się ze skórą wierzchowca. Kiedy stawali się jednym. Gdy każdy ruch, najlżejszy dotyk łydki, uścisk grzywy spotykał się od razu z reakcją dosiadanego stworzenia. Może dlatego akceptowalnym strojem w Supali, również dla kobiet, były spodnie, które nosiło się pod sukmanami. Typowa damska odzież nie dawała takiego komfortu i możliwości jazdy jak męskie ubranie. Po mniej więcej pół godzinie dotarły do głównych wrót. Przy bramie Garuna szybko rozmówiła się ze strażnikami. Dalema nie usłyszała nawet jednego słowa z tej rozmowy, ale po wyrazie twarzy strażników nie trudno było odgadnąć, że żaden nie zakwestionował ich prawa do wyjścia. Staruszka odwróciła się do niej, skinęła ręką i bez zbędnych słów od razu przeszła w galop. Na to tylko czekał takt Dalemy. Nie trzeba mu było dawać żadnego sygnału, doskonale wiedział, co ma robić. Jej pozostało jedynie rozluźnić biodra, delikatnie przechylić się do przodu i poddać się szybkości wierzchowca. Sprawnie przedostały się na drugą stronę rzeki. Lamas była szeroką i rwącą rzeką, jednak nawet ona miała kilka brodów, które umożliwiały jej przekroczenie. Garuna bez żadnego zawahania odnalazła bezpieczne przejście przez wodę. Zaraz po przejściu brodu skierowały zwierzęta na niewielką ścieżkę prowadzącą w głąb prastarego boru. Staruszka nadawała tempo. Galop błyskawicznie przeszedł w szaleńczy bieg. Takty prawie nie dotykały ziemi. Leciały. Dróżka była tak wąska i zarośnięta, że trzeba było mocno wtulać się w grzywę zwierzęcia i chować za jego łbem, aby nie zostać ogłuszoną żadną wyrastającą gałęzią. Dalema nie miała najmniejszej szansy, aby zapamiętać przemierzaną drogę. Mijały tyle rozwidleń i wszystkie decyzje co do wyboru trasy były podejmowane tak szybko, że przestała nawet próbować i już nie zwracała żadnej uwagi na to, dokąd się kierują. Z podziwem patrzyła tylko na migającą przed nią sylwetkę. Nie sądziła, że osiągając godność Numy, posiadając tak dostojny wiek, można sobie tak dobrze radzić. Trudno powiedzieć, czy minęła już cała godzina, bo słońca wciąż jeszcze nie było widać. Takty wciąż pędziły z tą samą werwą co na początku, choć musiały być przynajmniej trochę zmęczone. Nagle podniesiona dłoń Garuny i gwałtowne zwolnienie tempa wskazały koniec podróży.

Równie nagle skończył się także otaczający je bór i ich oczom ukazała się olbrzymia polana. W słabym świetle budzącego się dnia Dalema niewiele widziała. Mgły jeszcze nie opadły na dobre i bardziej można było się domyślać widoku niż wierzyć własnym oczom. Zdawało się jej, że przed nimi rozciągały się rozległe, wykarczowane połacie lasu, zapewne przeznaczone na pola uprawne. Kiedy starała się przebić wzrokiem mgłę, dotarło do niej, że stoją na szczycie wysokiego wzgórza. Trzeba będzie niezwykle powoli schodzić ze zbocza. Osuwający się żwirowy grunt nie był bezpieczny. Zwierzęta łatwo mogły stracić równowagę i wraz z nim stoczyć się w dół. Nie bała się jednak upadku. Takty były spokojne i dobrze wyćwiczone. Zapewne nie raz pokonywały tę trasę. Znajdowały się już prawie u podnóża urwiska, gdy dostrzegła w oddali, w niecce znajdującej się na dnie doliny, rozciągającą się niewielką osadę. Liczyła sobie kilkanaście, może nawet kilkadziesiąt niewielkich ziemianek. Stały za daleko, aby mogła zobaczyć cokolwiek więcej. - To właśnie ziemie Slavan. Przyjrzyj się, jak mieszkają prawdziwi Orbatole. - Garuna zatoczyła ręką półokrąg i skierowała się właśnie w tamtą stronę. - Slavan, tych Slavan? - Niedowierzenie Dalemy zupełnie nie poruszyło towarzyszki. Nie odpowiedziała na jej pytanie, nawet nie odwróciła się do niej. Nie pozostało jej więc nic innego, jak tylko czekać. Czy to możliwie, że zobaczy miejsce, w którym wcześniej mieszkał Zamir? Była przekonana, że Dziadek wyraźnie wspominał właśnie o tym plemieniu.

14 Orbatole. Tak nazywano ludzi mieszkających poza koloniami. Określono w ten sposób wszystkich, którzy - czy to z własnego wyboru, czy z konieczności - nie uczestniczyli w życiu Imperium. Dla mieszkańców Supali sprawa była prosta. Albo jest się częścią świata Władców i przynależy do rządzonych przez nich kolonii, albo nie, i w tym drugim przypadku

w ogóle nie jest się wartym uwagi. Orbatole. Nie lubiła tego słowa. Miało negatywny wydźwięk. Wymawiający je zawsze w taki sposób stawiał akcent, aby pokazać i uwypuklić swoją niezaprzeczalną wyższość. Garuna wymówiła je jednak inaczej, nieco bardziej ciepło i chyba raczej nie patrzyła na Slavan w taki właśnie sposób. Zbliżając się do wioski, z każdym krokiem dostrzegała coraz więcej szczegółów. Światło dnia zaczynało wreszcie pokazywać się na wschodzie i mgły coraz bardziej się rozpraszały. Powietrze było ciężkie od wilgoci, miało jednak zapach, a nawet smak, jakiego nigdy do tej pory nie czuła. Słońce wydawało się tutaj jakby większe. Pierwszy raz w życiu mogła zobaczyć tak dokładnie cud poranka. Nie mogła nie dostrzec niezwykle słabego ogrodzenia osady, które aż raziło swoją niestarannością. Stanowiły je tylko pale, jakby od niechcenia powbijane w ziemię. Trudno było uznać, że może ono zapewnić właściwą ochronę chociażby przed dzikimi zwierzętami. Podobnie było z wejściem na teren osady - brama była szeroko otwarta. Musiano zauważyć je z daleka, bo widać, że w środku zaczęło się niezdrowe poruszenie. - Nie byłaś tu wcześniej - bardziej stwierdziła, niż zapytała Garuna. - Nie - rzuciła zdawkowo Dalema, gdyż jej uwagę przykuł ogromny posąg w centrum osady. Był niewyobrażalnie duży. Mierzył dwadzieścia, może trzydzieści łokci. Cały wyrzeźbiony niezwykle starannie z jakiegoś miejscowego gatunku drewna. Przedstawiał jedną postać z czterema twarzami zwróconymi we wszystkich kierunkach świata. - To Wszystkowidzący Stwórca. - Ale dlaczego tak wygląda? - Dalema nigdy wcześniej nie widziała takiej rzeźby. W Supali nie było posągów i nie tworzono żadnych wizerunków. Cóż za dziwna społeczność... Po co zadano sobie tyle trudu, aby stworzyć ten posąg, a nie zatroszczono się nawet w części o właściwie bezpieczeństwo? Dziwna kraina, dziwne obyczaje.

- Jego twarz jest zwrócona we wszystkie strony świata. Przecież wiesz, że On, Stwórca Wszechrzeczy wszystko widzi i wszystko słyszy. Dalema rozglądała się pilnie wkoło, starając się znaleźć jeszcze inne zdumiewające rzeczy. Sama wioska jednak, poza tym jednym, niezwykłym posągiem, robiła niezwykle przygnębiające wrażenie. Co miało ją tu zachwycać? - Patrz dalej niż tylko na czubek własnego nosa - widocznie Garuna musiała dostrzec, że prymitywne warunki życia mieszkańców przeraziły ją. Przekroczyły bramę i wjechały do środka. Podeszła do nich większa grupa mieszkańców - pewnie, aby ich przywitać. Byli w różnym wieku. Zarówno młodsi, jak i starsi mieli na sobie proste ubrania. Podobne do strojów powszechnych u mieszkańców kolonii, ale dużo skromniejsze i mocno dotknięte zębem czasu. Z całej wioskowej zbieraniny szczególnie wyróżniał się jeden mężczyzna. W zasadzie był to człowiek, który już wiele cykli temu pożegnał się z wiekiem pełnym sił życiowych. Na pewno był członkiem tutejszej starszyzny. Musiał być kimś ważnym, bo reszta patrzyła na niego z szacunkiem i zapewniała mu szczególne względy. Szedł jako pierwszy, a kiedy stał, pozostałe osoby z grupy robiły mu miejsce, które wydawało się być uprzywilejowanym. To właśnie do niego zwróciła się Garuna, kiedy zsiadła ze swojego takta, podtrzymywana przez dwójkę chłopców. - Marchatnam, czcigodny Prometusie. Oby Stwórca zachował cię w dobrym zdrowiu i udzielił ci wielu łask. - Marchatnam, Garuno. Oby słońce zawsze świeciło dla ciebie. Podeszli bliżej siebie, każde z nich splotło naprzemiennie swoje dłonie, przycisnęło je do piersi i nisko pokłoniło się drugiemu. Dalema nie mogła sobie przypomnieć, aby w ten sposób witał się ktokolwiek w Supali. Dziwna kraina, dziwne obyczaje. - Nie ma go dzisiaj, prawda? - zwróciła się Garuna nie tylko do stojącego mężczyzny, ale i do wszystkich znajdujących się wokół niej osób.

- Jest na polowaniu. Już mało czasu zostało, aby zgromadzić zapasy przed chłodem odpowiedziano jej z tłumu. Zdumiewające było to, że wszyscy poza Dalemą wiedzieli, o kogo chodzi. Naprawdę dziwna kraina... - Niebawem Biała Senność - kontynuowała staruszka. - Tak. Wczoraj tropiciele odnaleźli ślady. Wyruszyli po mięso satramów. Poszedł wraz z nimi. - Dobrze - skinęła potwierdzająco. Dalema wpatrywała się w nich, wsłuchiwała uważnie w rozmowę, ale nie miała pojęcia, kogo i czego dotyczyła. - To Dalema z rodu Darumów - wskazała na nią Garuna. - Będzie dzisiaj ze mną. Dziewczyna zsiadła z wierzchowca i skłoniła się przed nowo poznanym. Mężczyzna był szczupły i wysoki. Miał bardzo pooraną bruzdami twarz, zniszczoną od wiatru i słońca. Jednak był w nim, w całym jego zachowaniu, sposobie bycia i mówienia, ogromny spokój. Rozsiewał wokół siebie specyficzną aurę godności i budził szacunek. Nie taki, jaki wymusza się krzykiem i groźbą, ale ten, o który najtrudniej, wynikający z samego autorytetu. - Widzę. Witaj, Dalemo. - Chcę, żeby poznała to miejsce. Pokażcie jej, jak się tutaj żyje. - Stanie się tak, jak sobie życzysz. Tamandro, oprowadź ją, a potem przyprowadź do mnie - zwrócił się do stojącej nieopodal dziewczyny, mniej więcej w wieku Dalemy. Była tak wysoka i smukła jak ona sama. Tylko - z pewnym westchnieniem w myślach stwierdziła dużo ładniejsza... Ale jak widać, o to nie było trudno także poza Supalą. - Chodź ze mną - zwróciła się do niej dziewczyna. Pomiędzy skromnymi ziemiankami rozpościerały się wąskie uliczki, a w zasadzie

ścieżki. Osada mogła liczyć około dwustu domów. Była dużo większa, niż jej się wydawało pierwotnie. Widać w niej było wyraźne braki w technice i całej industrializacji. Nie było nawet centralnego systemu doprowadzającego wodę. Co kilka ulic były natomiast widoczne prowizorycznie wykopane studnie. - Jesteś Supalką. Jak tam jest? Opowiedz mi coś. Oczywiście, jeśli możesz, jeśli chcesz... - nieśmiało odezwała się dziewczyna. Dalemie zrobiło się jej żal. Przykro było patrzeć na kogoś, kto tak się stresował. I to przy kim? Przy niej? Wydawało się jej to zupełnie absurdalne. - Co tylko chcesz - uśmiechnęła się do niej i lekko pociągnęła za rękaw w stronę fascynującej ją grupy stojących nieopodal kilkunastu wkopanych w ziemię słupów kamiennych. - A może zrobimy tak: jedno pytanie ty, jedno ja. Tamandra spojrzała na nią z wyraźną ulgą. Podeszła do niej bliżej, nachyliła się i cicho, ale dobitnie stwierdziła. - Dalemo, chcę żebyś wiedziała, że nie jesteśmy prymitywni, choć mieszkamy w prymitywnych warunkach. - Wiem. Teraz już to wiem. Patrzyły na siebie w milczeniu, w końcu stopniowo na twarzy jednej i drugiej zaczął pokazywać się uśmiech ulgi. - Co to jest? - wskazała Dalema na zauważone wcześniej kamienie, do których teraz podeszły.

- Algamaty.

- Co?

- Algamaty.

- A co to jest? - No te kamienie - wyjaśniła jej ze spokojem Tamandra. Dalema spojrzała na nią z nieskrywaną irytacją. Jedyne, co przychodziło jej do głowy, to to, że dziewczyna na początku wydawała się nawet całkiem rozgarnięta. Czy drwiła z niej, czy naprawdę była tak naiwna? - Więcej nie wiem - odpowiedziała z godnością, odgadując niewypowiedziane myśli Dalemy. Stały teraz obydwie wpatrzone w otaczające je monumentalne głazy. Było cicho. Nie dochodziły tu odgłosy osady. Kamienny krąg znajdował się na końcu wioski, a nawet jakby nieco poza nią. Z oddali słyszały tylko przelatujące ptaki i odgłosy życia z pobliskiej puszczy. Spojrzała na szczyty głazów. Niebo nad nimi zdawało się jeszcze potęgować ich majestat. Ciemne chmury zupełnie przysłoniły słońce. Wielkie bałwany ciemnogranatowych i wręcz czarnych obłoków kołtuniły się na niebie, szybko pchane gwałtownymi podmuchami wiatru. Taki właśnie nieboskłon dla niej zawsze był symbolem nieogarnionej potęgi natury. Groźny, ale piękny widok, jaki się przed nią rozpościerał, pobudzał do myślenia i skłaniał do kolejnych pytań. - To skąd wiesz, jak się nazywają? - Tak nazywali je nasi przodkowie, a oni poznali nazwę od swoich przodków. Dalema nic nie mówiła, tylko wpatrywała się w nią, więc Tamandrze nie pozostawało nic innego, jak kontynuować wątek. - Nie wiemy, kto ani kiedy je zbudował - powiedziała i zamilkła. „No, to chyba będzie na tyle” - przeszło przez myśl Dalemie. Postanowiła jednak nie odpuszczać, bo w ogromnych kamieniach pokrytych mchem i obrośniętych różnymi roślinami musiała się kryć jakaś tajemnica. Podchodząc bliżej do jednego z nich, zobaczyła, że nie jest gładki, tak jak jej się wcześniej wydawało. Zaczęła odgarniać zielony mech. Im więcej powierzchni głazu odkrywała, w tym większe zdumienie wprawiało ją to, co widziała. Kamień cały pokryty był

spiralnymi kolistymi liniami. Ale nie tylko nimi - co pewien czas wyryte linie ustępowały miejsca podłużnym, owalnym stożkom. Figury te zgrupowane były po kilka obok siebie. Tu trzy, tu sześć, tu osiemnaście... Obserwowała poszczególne kamienie z uwagą, odkrywając mech z kolejnych głazów. Przez moment wydawało się jej, że w tym całym pozornym nieładzie panuje jakiś porządek, że chaos jest tylko złudzeniem. Czy to możliwe, aby te znaki były zapisane w sposób przemyślany? Kto i w ogóle po co miałby sobie na tym pustkowiu zaprzątać głowę, umieszczając na kamieniach jakieś przesłanie? Może są efektem jakiegoś prymitywnego stylu zdobniczego? Może to miejsce kultu? - Ciekawe, po co one tu są - powiedziała sama do siebie.

- Niewiele o nich wiemy. - Zauważyłam - mruknęła pod nosem Dalema, ale dziewczyna niczym niezrażona ciągnęła dalej. - Wiemy tylko tyle, że były tu od początku. I że zawsze zarówno w Święto Ostara, jak i Święto Kupali słońce przechodzi dokładnie przez środek tego największego kamienia w centrum. - Jesteś pewna? Dokładnie w te dni? - Tak, co roku. W te dwa dni i w żadne inne. Musisz to kiedyś zobaczyć, ten promień słońca, który znajduje się idealnie w tym wgłębieniu - wskazała na niewielki rowek biegnący przez całą długość kamienia, którego Dalema nie zauważyła wcześniej. - I podąża tak od dołu aż na samą górę Algamatu. Dalema stała i podziwiała.

- Ale to nie jedyne takie kamienie w okolicy. - Jak to? To gdzie są inne?

- Podobno są wszędzie. I podobno są związane z proroctwem... W tej samej chwili rozległy się od strony puszczy donośne dźwięki rogu powracających z polowania myśliwych. - Musisz iść. Pora na ciebie - powiedziała Tamandra, wskazując na majaczącą w oddali postać Garuny. Ruszyły śpiesznym krokiem tam, skąd przyszły. Staruszka machała energicznie w ich stronę, nakazując większy pośpiech.

15 - I jak? Wciąż uważasz, że nie ma cywilizacji poza koloniami? - zapytała Garuna, kiedy w drodze powrotnej takty mozolnie i powoli wspinały się w górę stromego zbocza. Dalema spojrzała na nią uważnie. Czy ona naprawdę oczekiwała odpowiedzi? Czy było to kolejne z pytań gwoździ? Przypominało to dziecięcą zabawę, coś jak: zadam ci pytanie, a ponieważ znam odpowiedź, to i tak cię przyszpilę. - Szkoda, że nie mogłyśmy zostać dłużej. To przez to zakończone wcześniej polowanie, tak? Mam rację? - odpowiedziała pytaniem na pytanie. - Jeszcze tu wrócimy. - I chociaż Garuna zupełnie zignorowała uwagę Dalemy o polowaniu, to jednak pewny ton staruszki dawał nadzieję. Dalema chciała jeszcze zobaczyć to miejsce i lepiej poznać mieszkańców. Przez chwilę miała ochotę powiedzieć Garunie o tym, że Tamandra wspomniała o proroctwie. Może udałoby się dowiedzieć czegoś więcej. Szybko jednak odrzuciła ten pomysł. Znała już trochę Garunę i wiedziała, że wszystko musiało się odbywać w takim czasie i na takich warunkach, jakie dla Garuny były najodpowiedniejsze. Najlepiej nie wychylać się zanadto i poczekać, aż nadejdzie stosowny, dobry dla Garuny moment i o proroctwie zechce opowiedzieć sama. - Za krótko tu byłaś, za mało widziałaś, aby czegokolwiek się od nich nauczyć.

Teraz to chyba Garuna trochę przesadzała. Można było zrozumieć jej sympatię dla tych ludzi i chęć niesienia pomocy, ale czego oni mogli ich nauczyć? - Tak, dokładnie. Nauczyć - powtórzyła, jakby czytając w myślach Dalemy. - Dlatego obiecuję ci, że wrócimy tu jeszcze. Takty były prawie u końca swojej morderczej wędrówki. Jeszcze parę kroków i już będą na szczycie. - A teraz pora do Supali. Jak się pośpieszymy, to zdążysz jeszcze do Ilumenu, aby zaczerpnąć wiedzy, którą tak cenisz. Dalema chciała zaprotestować, poprosić, żeby nie musiała się tam dzisiaj zjawiać wcale. Mistrz nie tolerował spóźnialskich. Ale było za późno. Jedyne, co mogła zrobić, to przemawiać do szybko oddalających się pleców swojej przewodniczki. Garuna w szaleńczym pędzie gnała przez las. Takt pomykał z szybkością pojazdów Władców. Musiała się śpieszyć, jeśli nie chciała zgubić się w tej dziczy. Droga powrotna minęła jej błyskawicznie i nim się zorientowała, przemierzyły rzekę, wjechały przez główną bramę i były już przy budynkach Ilumenu. Z nieskrywaną niechęcią zsiadła ze zwierzęcia. I nie bardzo wiedziała, co zrobić dalej. Podać lejce Garunie czy przywiązać gdzieś takta? Stała wyczekująca i niepewna. - Nim się nie przejmuj. Podąży za mną. Tak jest nauczony, że nawet sam odnajdzie stajnię Widzących Prawdę. Zwiąż tylko lejce razem i załóż mu na szyję. Nawet nie zdążyła otworzyć ust i podziękować za ten wspaniały dzień, bo Garuna nie oglądając się za siebie, odjechała. Wzdychając, zrezygnowana szła, powłócząc nogami. Strażnicy przy bramie zdziwili się, widząc ją o takiej porze, ale jak zwykle zachowali kamienny wyraz twarzy i nie zadawali zbędnych pytań. Czyżby uśmiechnęło się do niej szczęście? Mistrz akurat zrobił przerwę w zajęciach, więc mogła prawie niepostrzeżenie dotrzeć na swoje miejsce. Gdy tylko weszła do sali, od

razu zauważyli ją Izbor i Katara. Od jakiegoś czasu siedzieli wszyscy razem. Teraz także trzymali dla niej miejsce. Kiwnęła im ręką. Szła w ich stronę, mijając koleje rzędy, gdy poczuła niespodziewaną przeszkodę i runęła jak długa w przejściu. Spojrzała do góry. Antamia. Musiała podłożyć jej nogę. A teraz stanęła nad nią, swoją nogą kopnęła jej buty i z pogardą powiedziała. - Łajno takta. Rzeczywiście, dopiero teraz zobaczyła swoje ubłocone obuwie. - Widzący Prawdę poznali się na tobie. Ktoś cię wreszcie przeznaczył do spraw, na których się znasz. - Sala rozbrzmiała gromkim śmiechem. Dalema podnosiła się dość niezdarnie, bo jeszcze jak na złość zaplątała się we własny płaszcz. Prawie bliska płaczu próbowała bezradnie stanąć na nogi. Koszmar powracał. Była w centrum uwagi, a wszyscy się z niej śmiali. - Chyba nie jest tu aż tak wygodnie? - dobiegł ją głos stającego nad nią Zamira. Zobaczyła wyciągniętą w swoją stronę rękę. Sala ucichła. Śmiechy zamarły. Ona także. Przez chwilę wahała się, co robić. Czy powinna skorzystać z pomocy? Ale te dylematy trwały tylko przez maleńką chwilę. W następnej sekundzie wiedziała, co należy uczynić. Mocno chwyciła tę dłoń. Była ciepła i duża. Jej ręka zupełnie w niej zniknęła. Zamir pochwycił ją i podciągnął do góry silnym ruchem. Chociaż sam uścisk był zadziwiająco delikatny, to nie miała żadnych wątpliwości, że gdyby tylko chciał, z łatwością mógł zmiażdżyć jej palce. Wstając, przemknęło jej przez myśl jeszcze coś. Zdumiona pomyślała o przewrotności losu. Szkoda, że to, co było jej pragnieniem od tak dawna, zdarzyło się właśnie teraz i właśnie w ten sposób. Bardzo chciała zobaczyć jego twarz w tym momencie. I równocześnie nie miała odwagi spojrzeć na niego. Bała się litości, którą mogłaby zobaczyć w jego oczach. Stojąc, strzepała niewidoczne okruchy, wygładziła wszystkie nieistniejące fałdki i nie odwracając się za siebie, podeszła do swojego miejsca. W tym samym czasie na salę wszedł Mistrz Mansfeld i zaczęły się zajęcia.

Kiedy tylko Mistrz ogłosił koniec nauk, pierwsza była gotowa do wyjścia. Piorunem poderwała się z ławy. Tuż za sobą słyszała kroki. Niemal czuła na plecach oddech Izbora i podążającej za nim Katary. Nie chciała oglądać się za siebie. - Dlaczego mu nie powiesz? - zwrócił się do niej rozeźlony Izbor, kiedy byli poza murami Ilumenu. - Co mam mu powiedzieć? - Jak to co? Prawdę. Gdyby wiedział, ile ci zawdzięcza... - Milcz, Izborze... - wysyczała przez zaciśnięte zęby, gwałtownie odwracając się do niego. - Za... za... zamilcz wreszcie! - teraz prawie krzyczała. Nigdy jeszcze nie przemawiała tak ostro. On stanął jak wryty, chyba nawet bardziej zdziwiony niż zasmucony. Katara otworzyła usta z wrażenia. A Dalema poczuła się jeszcze gorzej. Nie potrafiła nawet zapanować nad swoimi emocjami. - Przepraszam - wyszeptała skruszona. Spuściła głowę, nie bardzo wiedząc, co jeszcze powiedzieć. Izbor patrzył na nią niepewnym, zdezorientowanym wzrokiem. - Ni... ni... nie powinnam tak się zachować. Wybacz. - I po chwili dodała już dużo bardziej zdecydowanie i pewnie, przypominając sobie, co stało się powodem jej gwałtownej reakcji. - Ale tyle razy cię prosiłam, abyśmy do tego więcej nie wracali. Abyś wreszcie zostawił ten temat. Żałuję, że ci powiedziałam. Niepotrzebnie poznałeś prawdę. - Jaką prawdę? Co mu powiedziałaś? Co takiego wie on, czego ja nie wiem? wreszcie wtrąciła się Katara, która od początku, kompletnie nic nie rozumiejąc, była świadkiem nerwowej sceny między nimi. - To... to... to nie twoja sprawa! Nie musisz wszystkiego wiedzieć! - tym razem wrzeszczała także na przyjaciółkę. Co się z nią dzisiaj działo? Zupełnie puściły jej nerwy. Ale

Katara niczym niezrażona, nie ustępowała. - Nie pozbędziesz się mnie tak łatwo. Muszę wiedzieć. Powiedz, co zrobiłaś!? Czemu Zamir ma być ci wdzięczny? Za co? - naciskała, stając się niewybaczalnie wścibska. Wreszcie odezwał się Izbor. - Proszę, powiedz. Ona jednak nie miała im nic do powiedzenia. - Powiedz. Chociaż jej... Dalema wciąż milczała. - Powiedz, bo inaczej ja to zrobię. - Obiecuję, że pozostanie to tylko naszą tajemnicą - dodała dziewczyna, nie kryjąc swojej niezdrowej ciekawości. - Kataro, tajemnica jest wtedy, gdy wiesz o niej ty i Stwórca. Gdy dowiaduję się o niej ktokolwiek trzeci, to przestaje nią być. - A po chwili namysłu dodała: - Ale trudno, stało się. Chcesz poznać prawdę? Dobrze. Tylko obiecaj, przyrzeknijcie mi oboje, że nigdy więcej już do tego nie wrócimy. - Naprawdę jej powiesz? - zapytał zdumiony Izbor. - Wyznasz mi prawdę? - dopytywała Katara z niedowierzaniem w głosie. - Przecież musisz poznać ją z moich ust. Gdyby historię opowiedział ci Izbor, to zapewne połowa nie miałaby w sobie grama prawdy, a druga byłaby mocno przesadzona. - Ałć, zabolało. - Chłopak zgiął się w pół i złapał za serce. - To nie było zbyt miłe. - I zwracając się do Katary dodał: - Cóż, to nie jest łatwa przyjaźń. Nigdy taką nie była...

16 Tylko ile Dalema mogła powiedzieć? Bo przecież nie chciała mówić wszystkiego. Na pewno nie musiała opowiadać Katarze o swoich przeżyciach związanych z dniem, kiedy po raz pierwszy zobaczyła rozgrywki Tachli. Dziwne, ale nawet w tej chwili nie potrafiła o niczym innym myśleć. Ten dzień często do niej wracał. Zawsze wtedy, gdy mówiono o grze, ona przede wszystkim przypominała sobie ten pierwszy dzień. - Widziałeś to dziecko?!

- Dziecko!? Przy arenie?! - Ona będzie oglądać rozgrywki Tachli?! - Po co ją przyprowadziliście!? Znowu tam była. Myślami przeniosła się na swój pierwszy mecz Tachli. Poszli tam wtedy we trójkę wraz z Panem Ojcem i Dziadkiem. Pamiętała, że kiedy przechodzili pomiędzy poszczególnymi sektorami, wokół nich rozlegały się głosy protestu. Dopiero co weszli. Pierwszy szedł Pan Ojciec, za nim ona, na końcu Dziadek. Pierwszy raz w życiu zabrali ją ze sobą. Była bardzo podekscytowana. W zasadzie to była jedną wielką ekscytacją. Odkąd jej powiedzieli, że pójdzie z nimi, klika dni wcześniej, nie mogła myśleć o niczym innym. Nie mogła się doczekać. I wreszcie stało się. Byli razem, tutaj. Wszystko było tak kolorowe, fascynujące i po porostu nieznane... Miała wtedy niespełna siedem cykli. O grze Tachli wiedziała, odkąd tylko mogła sięgnąć pamięcią. Mówili o niej wszyscy i przygotowywali się do tego wydarzenia przez cały cykl. Ćwiczyli i trenowali nieustanie. Bo też taka gra, jak ta dzisiaj, miała miejsce tylko jeden

raz podczas całego cyklu. I dlatego była największym wydarzeniem nie tylko dla Supali, ale także dla okolicznych osad. Tachli była jedyną rozrywką na taką skalę. Rozrywką, którą pasjonowało się całe Imperium. Wtedy tak je właśnie postrzegała. Później dowiedziała się, że nie tylko z tego powodu fascynowała tak bardzo mieszkańców. Dziadek wreszcie odnalazł przeznaczone dla nich wolne miejsca. Usiedli pomiędzy Supalczykami chyba głównie z ich strefy. Rozpoznawała większość osób. Uwagi ludzi nie skończyły się jednak nawet wtedy. W zasadzie to dopiero zaczęły się, kiedy wszyscy we trójkę usiedli.

- Co robi tutaj to dziecko!?

- To okrutny i brutalny sport! - Nie powinna tego oglądać!

- Prawda! - Dziecko nie powinno widzieć takich rzeczy - dodała niezwykle stanowczo siedząca za nimi kobieta. - Życie jest okrutne. Chcę, żeby o tym wiedziała - spokojnie rzekł Pan Ojciec. Objął wzrokiem protestujących i powoli przyglądał się twarzom największych krzykaczy. Widać, metoda była skuteczna, bo milkli jeden po drugim. - Moja wnuczka musi wiedzieć, czym jest prawdziwy świat. Musi wiedzieć, że to jest prawdziwe życie, a nie tylko jakieś mamidła - dodał Dziadek i odwrócił się tyłem do kobiety, definitywnie kończąc rozmowę. A Dalemie od tej pory zaczęło się podobać jeszcze bardziej. Doceniła to, że jest tutaj i w duchu dziękowała im obu za to wyróżnienie. Przecież była w miejscu, gdzie przebywali głównie dorośli. Była taka jak oni. Cieszyła się, że i Pan Ojciec, i Dziadek uznali ją za na tyle dojrzałą, aby mogła tam być. Czuła się wyjątkowo. Zadarła głowę do góry i z dumą patrzyła dookoła.

Szybko zmieniła zdanie, gdy tylko zaczęła się gra. Jej entuzjazm znacznie osłabł już po pierwszych kilku chwilach. Gra była rzeczywiście brutalna i toczyła się wedle bardzo surowych reguł. Wiele razy chciała odwrócić głowę, zamknąć oczy i po prostu zapomnieć, że to wszystko widziała. Ale Pan Ojciec patrzył na nią uważnie i nie mogła tego zrobić. Nie wolno jej było okazać słabości. Nie mogła pokazać ani Panu Ojcu, ani Dziadkowi, że źle zrobili, przyprowadzając ją tutaj. Że nie mieli racji, traktując ją jak dorosłą, bo wciąż jeszcze była dzieckiem. Dlatego siedziała twardo na swoim miejscu. Prawie się nie poruszając, wpatrywała się jak zaklęta w sceny dziejące się przed nią. Skupiała się tylko na grze. Nie udzielała się jej ani atmosfera euforii, ani groza porażki, gdy coś szło nie tak. Tak miało być już zawsze. Od tamtego dnia nigdy nie porywały jej te emocje, które towarzyszyły pozostałym uczestnikom widowiska. Wtedy, w trakcie tej pierwszej w jej życiu gry, obaj mężczyźni, na przemian jeden przez drugiego tłumaczyli jej zasady. - W grze biorą udział dwie drużyny. Każda liczy sobie po sześciu zawodników. - Dzisiaj jest to tak wyjątkowe wydarzenie, bo jak zawsze, raz w każdym cyklu, gramy przeciw drużynie Imperium. - Supalczycy grają boso, w białych krótkich tunikach. Atlanci... - Ojcze, tylko bez oczywistości. Przecież Dalema widzi, że to muszą być ci drudzy. Ci drudzy, jak ich nazwał Pan Ojciec, wyglądali niezwykle. Mieli na sobie ciemne bordowe stroje, tak samo krótkie jak ich przeciwnicy, ale bardziej zwiewne i cienkie. Z miejsca, w którym siedziała Dalema, wydawało się jej, że delikatnym blaskiem odbijały nawet promienie słońca. W przeciwieństwie do nich, do Supalczyków, mieli też obuwie. Nie mogła dostrzec, jakie, widziała tylko ich bordowy kolor. - Boisko ma wymiary sto dwadzieścia na dwadzieścia łokci.

- Kiedyś było większe, ale kilkadziesiąt cykli temu Władcy wprowadzili identyczną wielkość w całym Imperium. Słuchała ich uważnie, ale jednocześnie nie odrywała nawet na sekundę oczu od zawodników. Obserwowała wspaniale wyćwiczonych chłopców i mężczyzn grających jakąś elastyczną kulą wielkości ludzkiej głowy. Tlachtli, bo tak, jak się później dowiedziała, nazywano ten okrągły przedmiot, była wykonana z materiału sprowadzonego przez samych Władców. Miejscowi nazywali go gumą. W Supali nie znajdował się on w powszechnym użytku, ale w samym Imperium używano go nader często. - Tlachtli nie można dotykać stopami - wyjaśniał jej wyraźnie podekscytowany Dziadek. - Należy ją utrzymywać w powietrzu tylko uderzeniami bioder, łokci, kolan i głowy. - Nie może upaść na ziemię - wtrącił Pan Ojciec. - Tym bardziej nie może leżeć na niej choćby przez chwilę. - Przegrywa drużyna, której nie uda się przerzucić kuli do drużyny przeciwnika tak, by niezłapana przez nikogo upadła na ziemię. - Jest jednak jeden wyjątek - zaznaczył Dziadek. - Pomimo niewprowadzenia kuli na połowę przeciwnika drużyna może wygrać. - Tak, to prawda, ale... - przyznał Pan Ojciec, chcąc coś powiedzieć, jednak Dziadek przerwał mu w pół słowa. - Bo widzisz, tak w ogóle to nieosiągalnym celem tej gry jest przerzucenie kuli przez ten kamienny pierścień, znajdujący się tam - wskazał ręką na niezbyt dobrze widoczny punkt gdzieś na arenie - na słupie, na samym środku boiska.

- Ale ponieważ umieszczony jest na wysokości dziesięciu łokci, a otwór jest dokładnie wielkości Tlachtli, to jeszcze nikomu się to nie udało. - I raczej się nie uda, chyba że - tak jak Dziadek - uwierzysz w niemożliwie. Dalema już jednak nie słuchała. Przerażona patrzyła na graczy, którzy rzucali się ku kuli tak, jakby od tego zależało życie nie tylko ich, ale całej kolonii. Niektórzy padali na ziemię z nadzieją, że uda im się odbić kulę, inni szczupakiem dopadali jej w ostatniej chwili przed zderzeniem z ziemią. Ale wszyscy nieustannie ją podbijali: biodrami, barkami, ramionami, głową. Była to rzeczywiście mordercza gra. Nieprzerwanie rozbijano sobie nosy, z ogromnym impetem zderzano się ze sobą, a czasami nawet pękały kości. Towarzyszył temu tak nieprzyjemny i donośny trzask, że dźwięk ten było słychać doskonale na całej arenie. W pewnym momencie jednak uwagę wszystkich przykuło nie to, co działo się na arenie, ale to, co zdarzyło się na trybunach. Na przeciwległym końcu siedzisk, prawie dokładnie naprzeciwko nich zauważyła dziwne poruszenie. Jeden z mężczyzn podniósł się nagle ze swojego miejsca i tak stał. Wokół niego szybko pustoszały siedziska, o on stał dalej niewzruszony. Wysoko w górze trzymał wyprostowaną, wyciągniętą rękę z zaciśniętą w dłoń pięścią. Coś krzyczał, ale Dalema nie była w stanie rozróżnić słów. Coraz więcej ludzi pokazywało go sobie palcami. Wskazywali na niego i speszeni spuszczali wzrok. Stopniowo wszędzie zalegała cisza. Słowa mężczyzny powoli docierały także do niej. Jeszcze chwila i usłyszy, co tak żarliwie wykrzykiwał. Skupiła się. Chociaż było to zupełnie niemożliwie, starała się zobaczyć twarz tego człowieka i wyczytać z ruchu jego warg, co mówi. - Idziemy - powiedział do niej Pan Ojciec, poderwał się z miejsca i pociągnął ją za sobą. - Szybko. - Idziemy - powtórzył do Dziadka. On również był gotowy, aby opuścić trybuny.

Jedyne, co mogła zrobić, to odwrócić się i po raz ostatni spojrzeć za siebie. Chciała jeszcze raz popatrzeć na tamtego mężczyznę. Wtedy zobaczyła idących po niego strażników. On jednak nie uciekał. Tylko stał i krzyczał. Ktoś zasłonił jej widok. I reszty tego, co się zdarzyło, już nie widziała, cały dramatyczny obraz przesłonił jej wychodzący tłum. - Dziadku - wyszeptała mu do ucha, kiedy pośpiesznie opuszczali arenę. - Dlaczego to tak wszystkich wzburzyło? Nic nie odpowiedział, patrzył tylko gdzieś w przestrzeń nieobecnym, niewidzącym wzrokiem. - Przecież nic się nie stało. To był tylko nic nieznaczący gest. - Na wszelkie możliwie sposoby próbowała zainteresować sobą Dziadka, jakoś przyciągnąć jego uwagę. Dowiedzieć się, co zaszło na trybunach. - Oj, Dalemo, Dalemo... Jeden gest jest wart więcej niż tysiąc słów. - Patrzyła na Dziadka i rozumiała jeszcze mniej niż poprzednio. Chociaż przyzwyczaiła się do jego oszczędnych i zagadkowych odpowiedzi, to zdarzały się jednak takie chwile, kiedy zaskakiwał ją enigmatycznością niektórych stwierdzeń. - To co tak niezwykłego w tym było? Co to wszystko znaczyło? - Kiedyś ci powiem. Przyrzekam. - I spojrzał na nią ciepło i z ufnością, tak jak lubiła najbardziej.

17 Prawdę poznała jednak dopiero podczas następnych rozgrywek. Od czasów pamiętnej gry Dziadek nie wrócił do tematu tajemniczego mężczyzny. A ona nie śmiała pytać. Wiedziała, że nic by z tego nie wyszło. Nigdy nie ujawniał jej tajemnic, jeśli sam tego nie chciał. Nigdy nie prowadził rozmów, których sam nie rozpoczął. Być może była tylko

dzieckiem, jednak to pojęła dawno temu. Jedyne, co mogła zrobić, to czekać. Cierpliwość kiedyś przecież zostanie nagrodzona... Idąc na drugie w życiu zawody, Dalema wiedziała, co ją czeka. Miała w sobie mniej entuzjazmu dla samej zabawy, a więcej szacunku dla zawodników. Bardziej zwracała teraz uwagę na szczegóły, które poprzednim razem zupełnie jej umknęły. Ostatnio na przykład nie pamiętała zupełnie rozpoczęcia zawodów. Może go nie było? A teraz? Teraz za to była pod wrażeniem całej ceremonii. Zawodnicy Supali wychodzili prowadzeni przez Widzących Prawdę. Ubrani - tak jak poprzednio - w śnieżnobiałe stroje, z dumnie podniesionymi głowami, po kolei wstępowali na wysypaną piaskiem arenę. Atlanci wkroczyli chwilę po nich. Ponownie na bordowo, znowu zachwycając strojem i wyglądem. - Chcesz wiedzieć, dlaczego te rozgrywki są tak ważne? Dalema popatrzyła na Dziadka, nie do końca rozumiejąc, o co chodzi. Czy miał na myśli to, że od kilku księżyców nie mówiono o niczym innym, że wszyscy mieszkańcy tracili zdrowy rozsądek, kiedy poruszano temat rozgrywek Tachli, czy może to, że na czas gry cała Supala zamierała? - Jak to powiedziałaś? Ach, już pamiętam. Powiedziałaś: nie rozumiem, czemu coś tak przyziemnego jak Tachli jest w stanie wzbudzić tak nieziemskie emocje. - Ja... ja... mo... mo... może ja po prostu nie rozumiem zasad tej gry... - Ironia była aż nazbyt wyczuwalna. Musiała się jakoś wytłumaczyć. - Bo to właśnie nie jest tylko gra. Czy będą w stanie kiedykolwiek rozmawiać ze sobą normalnie? Zawsze Dziadek mówił do niej w taki sposób, że następną godzinę dokonywała rozbioru zdania na czynniki pierwsze, aby cokolwiek z tego, co powiedział, zrozumieć. Ale teraz nie wykazała nawet najmniejszej oznaki inteligencji, jej twarz wyrażała tylko jedno - bezgraniczne zdumienie. Musiał dostrzec jej konsternację, bo bez żadnych dodatkowych pytań mówił dalej.

- Widzisz, od ponad stu dwudziestu cykli próbujemy wygrać z nimi. Od stu dwudziestu pięciu cykli! Wyobrażasz to sobie? Na Stwórcę, to dobre kilka pokoleń! - Ojcze! Ciszej! - Pan Ojciec wychylił się ze swojego miejsca i ostro skarcił Dziadka. Czemu tak ostro? - To jest ten jeden, jedyny moment, kiedy jesteśmy im równi, Dalemo. Tutaj może się zdarzyć wszystko. To tutaj, tylko tutaj, mamy jeszcze jakąś szansę. Wciąż nie rozumiała. O co mu dzisiaj chodziło? - Pamiętasz tamtego mężczyznę? - Przynajmniej teraz nie musiała dopytywać, o kogo chodzi. Może wreszcie się dowie, co stało się w poprzednim cyklu. - Czy wiesz, co wtedy krzyczał? - Nie. Bardzo starałam się usłyszeć. Ale hałas był zbyt duży. - Może to i lepiej. - Dziadku, proszę! Bardzo proszę, skoro zacząłeś, to musisz skończyć! Nie traktuj mnie jak dziecko. Proszę. - Ale ty jesteś dzieckiem, Dalemo. - Nieprawda - fuknęła niezwykle dotknięta w swej dziecięcej naiwności. Skrzyżowała ręce na piersiach i z wyrzutem patrzyła przed siebie. - Jesteś dzieckiem, ale rozsądnym. Jeśli ci powiem, że nigdy więcej nie wolno ci będzie mówić głośno tego, co wtedy krzyczał ten mężczyzna, to tak właśnie będzie. Nie zawiedziesz mnie, prawda? - Tak - zapewniła najbardziej żarliwie, jak tylko potrafiła.

- Nie wolno ci wypowiadać tego słowa nigdy i nigdzie. Zrozumiałaś?! Z nie mniejszym zapewnieniem niż ostatnio, równie gorliwie przytaknęła. - Chcę, abyś postarała się jak najszybciej zapomnieć to, co ci teraz powiem.

- Dziadku... Nachylił się nad nią i wyszeptał jej do ucha:

- Prometus. - Pro... - chciała ponownie wymówić słowo, aby się upewnić, że dobrze usłyszała, ale przytknął jej palec do ust - Ciiii... - Prometus urodził się sześćdziesiąt siedem cykli temu. A czterdzieści trzy cykle temu przerzucił Tlachtli na stronę Atlantów. - Dziadek zawiesił głos, przerwał. Nachylił się do niej i ponownie wyszeptał do ucha.

- I to siedmiokrotnie. Uwierzysz? Wtedy jeszcze nie potrafiła docenić niezwykłości tych dokonań. - Dzięki niemu prawie spełnił się nasz sen - dodał Dziadek rozmarzonym głosem. Głosem, który zupełnie nie pasował do tego spokojnego i opanowanego mężczyzny, jakiego znała. I już po chwili, wciąż nachylony, szeptał dalej. - Za każdym razem, gdy przerzucał kulę na stronę Atlantów, podnosił w górę zaciśniętą pięść. Za trzecim razem oprócz niego podniósł ją także każdy z zawodników kolonii. Za czwartym nawet część ludzi oglądająca rozgrywki wstała. Kiedy przerzucał kulę po raz kolejny, to już wszyscy mieszkańcy jak jeden mąż wykonywali ten sam gest... Przerwał gwałtownie i na chwilę zaniemówił. Zapadła cisza. Ona także nic nie powiedziała. Nietrudno było dostrzec, jak bardzo się wzruszył. I dopiero po złapaniu oddechu mówił dalej.

- Po raz pierwszy i jedyny zremisowaliśmy z nimi. Podobno w ogóle jako jedyni w dziejach całego Imperium. Nikomu, ani bogatemu Zachodowi, ani techniczne rozwiniętej Północy się to jeszcze nie udało. - A następne rozgrywki? Czemu nie wygrał następnych? - dopytywała się niecierpliwie. - Po tamtej grze zniknął. Nikt nie wie, co się z nim stało. - Twój Dziadek uważa, że to Supalczycy, że to my jako pierwsi stworzyliśmy tę grę wtrącił Pan Ojciec, zapewne w ogóle nie mając pojęcia, o czym rozmawiają. Z pewnością nie byłby zadowolony, gdyby wiedział. Ale Dziadek był mistrzem kamuflażu i bez mrugnięcia okiem ciągnął. - Mój dziadek, a wcześniej jeszcze jego dziadek, a jego dziadkowi z kolei jego... - Zrozumieliśmy - z przekąsem zauważył Ojciec. - Właśnie - kontynuował zupełnie niezrażony. - Mój dziadek opowiadał mi, że w zamierzchłych czasach, jeszcze przed sprowadzeniem do nas rozgrywek Tachli, przed założeniem tu kolonii i jeszcze nawet przed przybyciem Władców my już mieliśmy naszą własną grę. - Słucham? - spytała Dalema, wyraźnie nie dowierzając własnym uszom. - Tak, właśnie. Słuchaj uważnie - dogadywał Pan Ojciec. - Nasza gra miała nieco inne zasady. - Podobno, Dalemo, oni grali kulą zrobioną z wolego pęcherza powleczonego skórą. - Tak, to prawda. Tak mówił mój Pan Ojciec.

- I brali w niej udział wszyscy męscy mieszkańcy znajdujących się tutaj wtedy dwóch osad: Supi i Panti. - To też prawda, synu. Cieszę się, że jeszcze pamiętasz - z uśmiechem pochwalił Dziadek i opowiadał dalej. - Startowali w równej odległości od obydwu osad. Trzeba było przepchnąć, przerzucić, przekopać kulę do osady przeciwnika. Wszystkie chwyty były dozwolone. Krótko mówiąc, nieważne, w jaki sposób, ale trzeba było doprowadzić kulę do centrum tej drugiej wioski. - Zapewne w każdej kolonii ktoś opowiada taką samą opowieść - z nieskrywanym rozbawieniem powiedział Pan Ojciec. - A może, synu, jest inaczej.

- Jak? - Może właśnie wszyscy mają rację. Czy nie pomyślałeś, że ta gra może być dziełem samego Stwórcy? Czy nie uważasz, że tylko boski pierwiastek, a nie pomysł Atlantów mógł uczestniczyć w jej powstaniu? Obaj mężczyźni popatrzyli na siebie nad głową Dalemy. Pan Ojciec nie powiedział nawet słowa więcej. Dziadek natomiast zwrócił się do niej. - No, ale teraz to już nieważne. Po prostu oglądajmy rozgrywki. - A po chwili dodał jeszcze: - Następna nadzieja dopiero w następnym cyklu. Minęło wiele czasu, a nawet teraz ten dzień wydawał się Dalemie dziwny. Zastanawiała się nad tym jeszcze wiele razy, ale wciąż nie wszystko rozumiała. A potem nadeszła ta gra i już nic nigdy nie było takie samo.

18 Z zamyślenia wyrwała ją Katara. - Dalemo, jesteś tu?

- Tak, przepraszam. - W końcu opowiesz mi, jak było, czy nie? - Przecież obiecałam. - To mów wreszcie. Cóż, trzeba będzie po raz kolejny przez to przejść. Westchnęła i zaczęła. - Kilka cykli temu byłam wraz z Dziadkiem na rozgrywkach Tachli. - Kiedy dokładnie? - Oj, nie będzie łatwo, jeśli Katara oczekiwała aż takiej precyzji...

- Cztery cykle temu.

- Aha. - Tylko jak będziesz mi przerywać za każdym razem i przeszkadzać, to szybko nie skończę.

- Przepraszam. - Ceremonia wprowadzenia drużyn była wspaniała. - Jak zawsze zresztą - wtrącił Izbor.

Katara przewróciła oczami i dała mu solidnego kuksańca w bok. - Możesz być cicho? Nie przeszkadzaj! Przecież opowiada. Aby nie posprzeczali się zbytnio, Dalema szybko przerwała ich kłótnię, zwracając się do Katary. - Byłaś na Tachli? - Dwa razy. Garuna mnie zabrała. - To dobrze. Znasz zasady. Wiesz, że dla Supali - ba! - dla całej kolonii to największa rozrywka. - Nie znam mieszkańca, który nie miałby wyrobionego zdania odnośnie każdego zawodnika. - No właśnie, sama widzisz - przytaknęła jej Dalema. - W każdym cyklu na kilka księżyców wcześniej o niczym innym się nie mówi. Wtedy też tak było... Przymknęła oczy i poczuła, że znowu tam jest i przeżywa ten dzień na nowo. Na kilka dni przed rozgrywkami Dziadek opowiedział jej o nowym, początkującym zawodniku. Nie mieszkał w Supali. Był Slavanem, pochodził z plemienia i rodu Fertów. Został jednym z najmłodszych graczy w historii Tachli. Miał dopiero piętnaście cykli, gdy zadecydowano, że weźmie udział w rozgrywkach. - Zamir - wyszeptała Katara, a Dalema tylko skarciła ją wzrokiem. - Tylko że - jak mówił Dziadek - wiek nie przeszkadzał mu w niczym, aby być najlepszym. Pamiętała doskonale tamten dzień, jakby to było wczoraj. Od samego poranka coś wisiało w powietrzu. Jak mówili ci, co osiągnęli godność Numy, zło czaiło się za rogiem.

Czekało tylko na dogodny moment, aby uderzyć. Ale Dalema nie wierzyła w te bzdury i gusła. Pani Matka nauczyła ją, że jest się twórcą swojego szczęścia albo porażki i tylko nieudacznicy wymyślili sobie zły los, żeby mieć jakąś wymówkę. Ale tamtego dnia naprawdę miała przeczucie, że wydarzy się coś złego. Całą noc poprzedzającą rozgrywki lało jak nigdy dotąd. Dalema nigdy wcześniej nie widziała takich deszczy. Woda wiadrami chlustała z nieba i nikt o zdrowych zmysłach, jeśli nie musiał, to nie wychylał nosa z domu. Rankiem wreszcie wyszło słońce. Przez kilka godzin utrzymywała się bezdeszczowa pogoda, a potem znowu silny wiatr przygnał chmury i zanosiło się na to, że rozpada się na nowo. Pamięta, że z obawą w głosie pytała Pana Ojca, czy gra na pewno się odbędzie. Uspokoił ją wtedy, że jeszcze nigdy nie odwołano rozgrywek i tak zapewne stanie się i teraz. Kiedy trybuny stopniowo zaczęły zapełniać się złaknionymi wrażeń widzami, zdążyło się trochę wypogodzić. Co prawda nie było idealnie, ale delikatny, lekko mżący deszczyk nie był żadną przeszkodą. Z westchnieniem ulgi wchodziła na teren areny i przeciskała się za Dziadkiem, by dotrzeć na swoje miejsce. „Jednak się odbędą” - pomyślała, przyglądając się ostatnim przygotowaniom. Dalema z Dziadkiem spokojnie siedzieli na trybunach. Przybyli znacznie wcześniej, więc musieli czekać około godziny, nim zawodnicy będą gotowi. Zachwycony Dziadek rozprawiał o nowym graczu, a w tym czasie pogoda stopniowo znów się pogarszała. Przed samym rozpoczęciem gry, punktualnie w południe rozpadało się na dobre. Zawodnicy wychodzili na plac w strugach rzęsistego deszczu. Arena zaczynała przypominać jedno wielkie bagno. Błoto było wszędzie. Nie można było znaleźć nawet jednego suchego skrawka. Supalczycy, zawsze rozpoczynając grę w swoich nieskazitelnych strojach, tym razem od samego początku wyglądali żałośnie. Tradycyjne śnieżnobiałe tuniki oblepiały ich, tracąc

cały swój wyrafinowany krój. Przylepiająca się do ciała tunika dokładnie zarysowywała kształt ciała tego nowego chłopaka. Szedł prosty jak struna z dumnie podniesioną głową. Pomimo tak młodego wieku przecież był jeszcze chłopcem - nie wydawał się ani speszony zgromadzonym tłumem, ani przytłoczony legendarną potęgą przeciwnika. Stał tam i patrzył na wszystkich tak, jakby cały świat był u jego stóp. Wpatrywała się w niego jak zaklęta. On chyba też patrzył przez chwilę na nią. Speszona spuściła wzrok. Nigdy w życiu nie widziała takiego mężczyzny. Był smukły i szczupły, ale atletycznie zbudowany. Każdy mięsień, każde wybrzuszenie, fałda skóry były doskonale widoczne przez przemoczoną tkaninę. - Ma na imię Zamir - Dziadek szturchnął ją lekko i porozumiewawczo zmrużył oko. Zobaczysz, że poradzi sobie nawet z Atlantami. - Nie zdążyła odpowiedzieć, bo w tym czasie Pierwszy z Widzących Prawdę dał znak i gra się rozpoczęła. Teraz nic innego nie miało znaczenia. Od samego początku było widać, że szanse są nierówne. Bose nogi Supalczyków ślizgały się po błocie. Nie byli w stanie odpowiednio reagować na podania swoich graczy i rozpracować zagrania przeciwników. Tracili bezsensownie kolejne zagrania i zaczęli także tracić cenne punkty. Jęk z trybun jednoznacznie uwidaczniał powagę sytuacji. Szykował się pogrom. Ten młody chłopak jakkolwiek bardzo się starał, nie był w stanie nic zrobić. Zresztą tak jak pozostali Supalczycy. Dwoili się i troili, ale efektów nie było. W przeciwieństwie do Atlantów, którym widać było, że podmokły i śliski teren nie przeszkadzał aż tak bardzo, oni byli bezradni wobec fatalnej pogody. Stopniowa frustracja w drużynie była widoczna gołym okiem. Wpadali na siebie, obwiniali się o błędne zagrania i z każdą sekundą pogrążali coraz bardziej. Największa rozpacz malowała się jednak na twarzy tego nowego. W pewnym momencie zaczął się zachowywać tak, jakby sam chciał zastąpić pozostałych. Jakby sam cokolwiek był w stanie zmienić... Dalema dziś już nie pamięta, czy tylko tak się jej zdawało, czy rzeczywiście to

widziała. Czy mogła zobaczyć, wyczuć ten moment, kiedy w głowie Zamira urodził się ten szaleńczy plan? A może przyszło jej po prostu do głowy jedyne logiczne rozwiązanie, o którym i on pomyślał? Bo co innego mógł wtedy uczynić? Był tylko jeden jedyny sposób, aby przechylić szalę zwycięstwa na ich stronę. Zamir nie mógł zrobić nic innego. Istniała tylko jedna droga. Trzeba było wrzucić Tlachtli do tej maleńkiej obręczy na środku. Pozostali gracze patrzyli na niego z niedowierzeniem, ale w lot zrozumieli, o co mu chodzi. I co więcej, zgodzili się na ten absurdalny pomysł. Od tej chwili każdy z nich przygotowywał się do przeprowadzenia tej szalonej akcji. Ustawiali sią na właściwych pozycjach, dawali sobie porozumiewawcze znaki i cały czas starali się grać tak, jakby nie to było ich celem. Ale Atlanci nie byliby Władcami Imperium, gdyby nie zorientowali się w planie. W decydującym momencie, zaraz przed tym, jak prawostronny przedni zawodnik miał podać kulę do Zamira, Dalema zrozumiała, jak zareagują Władcy. Doskonale wiedziała, co się zaraz stanie. Jeden z Atlantów, potężnie zbudowany, liczący prawie cztery łokcie mężczyzna ruszył w stronę nowego. Zamir dopiero przygotowywał się do odebrania kuli, do rzutu, który miał zadecydować o wszystkim. Czekał na podanie od prawostronnego. Tlachtli znalazła się w powietrzu i szybowała w stronę Zamira. Ten, nadal wyczekując, podskoczył do niej, aby odbić ją we właściwym momencie i skierować do obręczy. Przygotowując się do rzutu, zgiął rękę w łokciu, wybił się mocno i w tej samej chwili napotkał na obezwładniający cios przeciwnika. Ogromny Atlanta znalazł się przy nim, podskoczył w tym samym czasie co Zamir i w decydującym momencie uderzył z wielkim impetem swoim łokciem jak nahajką w rękę chłopca. - Ni... ni... nie!!! Ta... ta... tak nie wolno! - Reguły gry wyraźnie mówiły, że to piłka jest celem. Że gracz drużyny przeciwnej może rzucać się tylko na piłkę i nie wolno mu atakować przeciwnika. A już w ogóle zakazane było atakowanie zawodnika, który piłki jeszcze nawet nie posiadał.

Czy tylko Dalema krzyczała? Czy przeciwnie - czy spośród wszystkich zebranych to tylko ona jako jedyna siedziała skamieniała na ławce, z otwartymi ustami i słowem, które niewypowiedziane zamarło gdzieś w gardle? To był pierwszy i jedyny raz, kiedy zakwestionowała postępowanie kogokolwiek z Atlantydy. Trybuny zamarły. Trzask łamanej kości musiały usłyszeć nawet najbardziej oddalone rzędy. Chłopak nie złapał kuli, tylko jak zamroczony lekko się zatoczył. Przed upadkiem przytrzymał go któryś z zawodników. Wszyscy zobaczyli złamany, wystający kikut kości przedramienia. Z rany zaczęła płynąć krew. - Dlaczego on nie schodzi? - krzyczała do Dziadka. - Czemu nie zajmie się nim medyk? - powtarzała, szarpiąc go za ramię. - Nie może. Jeśli zawodnik zejdzie z areny, to drużyna gra bez niego. Pięciu przeciwko sześciu. Rozumiesz?

- Ale... - Takie są zasady, Dalemo. On o tym wie. Do końca gry zostało jeszcze dużo czasu. Może nawet dwie klepsy. Nowy jednak dał radę i wytrwał do końca. Przez cały czas Zamir nawet na chwilę nie zszedł i nie dał sobie wytchnienia. Przemieszczał się po arenie jak duch i pomagał swoim. Nikt już nie patrzył na innych zawodników. Wszyscy byli skupieni na młodziutkim chłopaku w poplamionej krwią, ubłoconej tunice. Na chłopcu, który wyglądał tak jakby nie był z tego świata. Kiedy gra się skończyła, po trybunach rozeszło się westchnienie ulgi. Nie miało to znaczenia, że przegrali z kretesem. Chyba nawet nikt nie zadał sobie trudu, aby zliczyć, ile punktów stracili. W końcu nie zawsze się wygrywa... - Dziadku, co z nim będzie?

- Jak to co? - Musisz się nim zająć. Nie można go tak zostawić. - Zajmą się nim Slavanie. Nie przejmuj się. - Co ty mówisz?! Dziadku! Chociaż on jej nie słuchał, ona wciąż powtarzała to samo. - Przecież poza Supalą nie ma dla niego ratunku. Trzeba mu pomóc! W pewnym momencie nie wytrzymał. Bez słowa zostawił ją i odszedł. Zobaczyła, że przeszedł trzy rzędy niżej. Zwrócił się do Pierwszego Strażnika Praw, a potem do kogoś innego i jeszcze do kogoś. Wrócił po jakiś dwóch obrotach klepsydry. - Załatwione. Patrzyła na niego z niedowierzaniem. Wyczekująco zaglądała mu w oczy. - Jest tak, jak chciałaś. Zajmie się nim Jates, najlepszy medyk Supali. Zadowolona? W jej oczach stanęły łzy. Więc jednak pomógł. Ze ściśniętym gardłem zdążyła tylko wyszeptać. - Dziękuję. Bardzo ci dziękuję, Dziadku.

19 - Jak twój Dziadek to zrobił? Przecież medycy Supali mogą pomagać tylko mieszkańcom Supali - Katara nie była w stanie dłużej trzymać języka za zębami.

- Cicho bądź, nie przerywaj jej - fuknął na nią Izbor, aby Dalema mogła dalej mówić. - Po kilku pełnych księżycach chciałam sprawdzić, jak on się czuje. Jak przebiega leczenie. Od innych wiedziałam tylko, że wrócił na treningi. - Tak długo prosiła Dziadka, aż zgodził się z nią pójść - wtrącił Izbor. - Musiałam zobaczyć, jak ćwiczy. Musiałam sprawdzić, czy wszystko jest w porządku - nie wiedzieć czemu, tłumaczyła się im teraz ze swojego zachowania, które miało miejsce tyle cykli temu. Podczas zajęć zawodników obserwowało zawsze wiele osób. Gra miała miejsce tylko raz w całym cyklu, ale przygotowywano się do niej przez cały czas. Dalema zajęła takie miejsca, by wraz z Dziadkiem nie rzucali się w oczy. Była jednak na tyle blisko, że dokładnie widziała, jak zachowywał się Zamir. Chłopak ćwiczył tak jak inni, tylko że rękę miał nienaturalnie zgiętą i przy każdej, nawet najlżejszej, najprostszej czynności twarz wykrzywiał mu grymas bólu. Coś musiało być nie tak, ale Dziadek zdawał się tego zupełnie nie dostrzegać. Patrzyła więc dalej, chcąc się upewnić, że ma rację. Wreszcie nie wytrzymała. - Coś jest z nim nie tak. - O czym ty mówisz? - spojrzał na nią kompletnie zdumiony. - Coś jest nie tak z tą złamaną ręką! - Wydaje ci się - zbył ją krótko. - Nie. Spójrz teraz, Dziadku. Zobacz, jak ją trzyma. - To przecież normalne po takim złamaniu.

- Nie, to nie jest normalne.

- Za mało czasu minęło. Potrzeba mu dłuższej rekonwalescencji. - To nie to. Przecież widać wyraźnie, że coś mu dolega. Nie mogła tego tak zostawić. Widziała, że z chłopakiem działo się coś niedobrego. Była absolutnie pewna, że ktoś taki jak on nie krzywiłby się przy lekkim bólu. To musiało być coś poważniejszego. Dziadek pojawił się w domu Dalemy dopiero następnego dnia wieczorem. Najpierw jak zwykle, kiedy przychodził do nich - siedział wraz z pafros i godzinami rozmawiali przy stole. Jak ten czas się jej dłużył. Tak bardzo chciała się dowiedzieć, czy udało mu się coś załatwić. Czy cokolwiek już wiadomo? Czekała i czekała. Mijały kolejne cenne minuty, a oni nadal rozmawiali. W końcu nadszedł czas i dla niej. Wychodząc, Dziadek przywołał ją do siebie skinieniem ręki i po cichu powiedział. - Miałaś rację. Spojrzała na niego z niemym podziękowaniem w oczach. Jednak nie zostawił tak tej sprawy i zajął się Zamirem. - Kość nie została prawidłowo złożona. Najprawdopodobniej jakaś jej część, jakiś fragment nie został oczyszczony. W kości może być ukruszony kawałek, zadzior. Dokładnie będzie wiadomo jutro. Chciwie chłonęła każde słowo, aby nie uronić ani krztyny. - Gdybym cię nie posłuchał, gdybyś ty nie zareagowała w porę, gdyby tak to zostawić, to chłopak już nigdy nie odzyskałby pełnej władzy w ręce. Byłby kaleką do końca życia. Nic nie mówiła, tylko z przejęciem słuchała. Wiedziała, że jeszcze nie skończył, że ma coś w zanadrzu.

- Nasi medycy ponownie się nim zajmą. Pewnie jutro rano Jates wraz z innymi ponownie otworzą złamanie.

- Ale... - Mają się nim zająć w szczególny sposób. Powiedziałem im, żeby go potraktowali jak wschodzącą nadzieję rozrywek Tachli.

- Ale... - Zamir wraz z rodziną od dziś będzie mieszkał w Supali. I będzie pod stałą opieką medyków, dopóki w pełni nie wydobrzeje. Nawet nie marzyła, że zrobi tak wiele. Dziadek był niezwykłym człowiekiem. Przekonywała się o tym każdego dnia. - Ten chłopak nawet nie wie, ile ci zawdzięcza. - Nie mnie. To przecież wszystko twoja zasługa. Ja nie znam wszystkich możnych i wpływowych tej kolonii. - Ale nie ruszyłbym palcem bez ciebie. - I raz jeszcze powtórzył: - Ten chłopak nie wie, ile dla niego zrobiłaś.

- I niech tak zostanie. Nic nie mówił, patrzył na nią uważnie. - Proszę, Dziadku, przyrzeknij mi... Ale on nie powiedział nic więcej, tylko wyszedł. Kiedy Dalema skończyła opowiadać, z wyczekiwaniem zaczęła wpatrywać się w

Katarę i obserwować jej zachowanie. Reakcję Izbora znała aż za dobrze. - Nie rozumiem. Zupełnie nie rozumiem - powtarzała Katara, kręcąc z niedowierzaniem głowę.

- Czego? - Zupełnie nie rozumiem, po co te tajemnice. Dlaczego nie chcesz, żeby Zamir się dowiedział. - To moja sprawa. Zresztą obiecałaś mi coś, tak?

- Tak. - To pamiętaj o tym.

20 Ogromna Sala Narad była wypełniona po brzegi. Wszystkie miejsca były zajęte. Przy szklanym, owalnym stole zgromadzili się dowódcy. Było ich dziewięciu. Każdy z nich przybył na spotkanie w asyście licznej świty swoich pracowników i doradców. Ale to tylko oni, tylko dowódcy mieli prawo siedzieć przy przeźroczystym stole. Reszta skupiała się, stojąc wokół swoich przełożonych. Z założenia to właśnie tych pięciu mężczyzn i te cztery kobiety decydowały o losach wszystkich. Reprezentowali każdą z dziewięciu istniejących tu cywilizacji. To właśnie oni gwarantowali spokój w koloniach i ich rozwój. To oni czuwali nad wykonywaniem zaplanowanych działań i to oni z ich niewykonania byli rozliczani. Wyróżnione miejsce u szczytu stołu zawsze zajmował Dziesiąty Dowódca. Ten, który tak naprawdę był pierwszy wśród nich. Ale dzisiaj ciągle jeszcze go nie było. Co dość niezwykłe dla niego, spóźniał się. Nerwowe oczekiwanie dało się już wyraźnie wyczuwać

wśród zgromadzonych. Bardziej odważni i obyci rozglądali się po sali, zerkali na znajomych i nieśmiało szeptali jedni do drugich. Wyglądało to tak, jakby z twarzy innych chcieli wyczytać odpowiedź na nieustannie kołaczące się im w głowach pytanie: jak powinni się zachować. I co ważniejsze, co oznacza ta nieobecność? Nikt co prawda nie ośmieliłby się okazywać zniecierpliwienia, ale przedłużająca się chwila oczekiwania na przybycie Dowódcy nie nastrajała zebranych optymizmem. Coś musiało się stać. Czy to ktoś z nich za to odpowiada? Czy ktoś dzisiaj zasiada tu po raz ostatni? Wreszcie drzwi rozsunęły się bezszelestnie i wraz z falą świeżego powietrza pojawił się w sali także on - Dowódca dowódców. Wysoki, potężnie zbudowany mężczyzna już samym wyglądem budził respekt. Nieprzeniknione rysy twarzy i nieopuszczająca go od kilkudziesięciu ostatnich obrotów powaga sprawiały, że słowa zamierały na ustach zebranych. Przerywano rozmowy w pół wyrazu, oczy same uciekały gdzieś w dal, aby przypadkiem nie napotkać jego wzroku, a głowy pochylały się mimowolnie w geście strachu, szacunku albo uwielbienia. Wszystko, co mieli tutaj, posiadali dzięki niemu, od niego i dla niego. Chartros wszedł do sali w otoczeniu swojej przybocznej gwardii. Od dłuższego czasu nigdy się z nią nie rozstawał. Gwardziści pochodzili tylko z najbardziej lojalnych rodzin. Młodzi, doskonale wyszkoleni, bezgranicznie oddani, fanatycznie wierni Dowódcy dowódców. Każdy z nich bez nanosekundy zawahania poświęciłby siebie dla jego jednego skinienia. Czasami było ich dziesięciu, czasami tylko dwóch. Wszystko zależało od jego poleceń. Dzisiaj eskorta liczyła sześciu gwardzistów.

-

Bądźcie

pozdrowieni.

Wybaczcie

spóźnienie

-

oznajmił

bynajmniej

nieprzepraszającym tonem, przechodząc pomiędzy zgromadzonymi do swojego miejsca. Wszystko w pomieszczeniu było szklane albo nieskazitelnie białe. Wszystko oprócz fotela Dowódcy. Bo ten był nie tylko dużo większy od foteli pozostałych, ale też wykonany z fatroksu. Materiał ten był niezwykle kosztowny i trudny do uzyskania. Miał tę szczególną właściwość, że idealnie dopasowywał się do wymaganych form i kształtów. Wystarczyło wprowadzić w nim oczekiwane parametry i już mógł idealnie dopasować się do ciała siedzącej na nim osoby. Mechanizm uruchamiał się, odczytując uprzednio uwzględnioną

temperaturę ciała oraz szczególne cechy rozpoznawczo-biologiczne danej osoby. - Siadajcie - powiedział Dowódca do zgromadzonych, którzy - jak tylko pojawił się w drzwiach - błyskawicznie wstali ze swoich miejsc. - Mamy wiele spraw do omówienia. Zrobił znaczącą przerwę, która sprawiła, że wszyscy obecni na sali wstrzymali oddech. - Zanim jednak do nich przejdziemy, chciałbym, abyśmy zaczęli od raportów z poszczególnych kolonii. Niech zacznie południowy zachód. Oczy wszystkich zwróciły się na siedzącego pośrodku stołu starszego mężczyznę. Był jednym z pierwszych dowódców najdłużej sprawujących swe funkcje. Niezbyt wysoki, grubszy, i - co było wśród nich bardzo niezwykłe - brodaty mężczyzna wstał ze swojego fotela, przełknął nerwowo ślinę i zaczął mówić. - W ciągu ostatniego obrotu stworzyliśmy kilka nowych ośrodków wydobywczych i obserwacyjnych. Dzięki nim będziemy... - Nie ty, Quene. Twoją wersję mogę sobie wyobrazić. Ma być rzetelnie i obiektywnie. Zaltor, przedstaw nam prawdziwy obraz tego miejsca. Starkis obserwował, jak speszony dowódca zamilkł i bez słowa protestu usiadł ponownie. Quene spuścił na moment głowę, po czym podniósł oczy na Zaltora, sekretarza Dowódcy dowódców, i już do końca przedstawianego sprawozdania wpatrywał się w niego uważnie. Wiedział, że Chartros jak zwykle będzie prowadził obrady sam. Bezwzględnie trzymał się zaplanowanego porządku obrad. Tylko on i nikt inny mógł na zebraniu poddawać pod osąd kolejne propozycje pozostałych. Tylko on mógł udzielać głosu, wprowadzać na salę nowe osoby i decydować o końcu spotkania. Jednym słowem - zarówno tutaj, w Sali Narad, jak i we wszystkich koloniach to on dzierżył w ręku pełnię władzy.

Oczywiście, nikt nie wykluczał możliwości polemiki. Teoretycznie każdy mógł przedstawić swoje zdanie, odmienne od przyjętego przez Dowódcę dowódców. Teoretycznie. Bo w rzeczywistości to się nigdy nie zdarzało. Ostatni raz miało to miejsce siedemnaście obrotów temu. Ale chyba nikt nie byłby na tyle odważny, aby przypominać Chartrosowi tamte chwile i tamte zdarzenia. Była to jedna z tych spraw, o których lepiej było nie wspominać. Tylko że pewnych tematów nie można było uniknąć. Nadal przecież prowadzili poszukiwania. Niezliczoną ilość razy Starkis zastanawiał się, kiedy stanowiskiem zapłaci za brak efektów. Ale w duchu za każdym razem łudził się, że może najbliższa selekcja przyniesie jakieś rozwiązanie.

Starkis nieustanie analizowali wszystkie nietypowe zachowania i ruchy w poszczególnych koloniach i plemionach. Gdyby zdarzyło się gdzieś coś dziwnego, wiedzieliby o tym jako pierwsi. Może był tu, gdzie był i nadal piął się po szczeblach kariery, dlatego że Chartros wiedział, że robił wszystko, co w jego mocy? Więcej nie można było zrobić. Z przemyśleń wyrwał go głos Dowódcy. Zwracał się teraz bezpośrednio do niego. - Starkis, ty także zostań. Bezwiednie wyprostował się, kiwnął głową i zasalutował. „Więc na dzisiaj to koniec narad” - pomyślał. Spojrzał jeszcze tylko, dyskretnie się rozglądając, do kogo było skierowane poprzednie polecenie. Ach, do Namtrama. Czyżby jednak w koloniach działo się coś złego? Namtram był przecież specem od pozyskiwania ogólnie niedostępnych informacji. Podlegał bezpośrednio pod Chartrosa i jako jeden z nielicznych ściśle współpracował z jednostką do zadań specjalnych. Pamir, Naczelny Niewidocznych, jak powszechnie nazywano oddział specjalny, i Namtram byli w zasadzie nierozłączni. Mówiono, że nim jeden skończył precyzować plan w swoich myślach, to drugi już go wykonywał.

Trzeba przyznać, że wszystko to było dobrze pomyślane. Wszechogarniająca inwigilacja, bezbłędne wykrycie i błyskawiczna reakcja. W ten właśnie sposób, nieprzerwanie od wielu, wielu obrotów Chartros rządził światem. Starkis ze smutkiem zauważył, że chyba jednak nie wróci wcześniej do domu. A tak na to liczył. Fila by się ucieszyła, ostatnio bardzo mało czasu spędzał z rodziną. - Zaczynamy jutro od kolejnych raportów z kolonii. Nie oddalajcie się poza Centrum. Zostańcie w swoich kwaterach. Może niektórych z was wezwę do siebie jeszcze dzisiaj Dowódca zwrócił się jeszcze do oczekujących jego ostatnich słów zgromadzonych. Wszyscy pośpiesznie opuszczali salę. Nie zauważył, aby ktokolwiek obejrzał się za siebie. Mógł się założyć, że tej nocy nikt nie prześpi spokojnie. Zarówno odpowiedzialni za kolonie, których raporty zostały już przedstawione, jak i ci dopiero oczekujący na osąd, będą mieli dzisiaj wiele rzeczy do przemyślenia. Prawda była taka, że każdy z nich miał coś na sumieniu. Nie było nikogo, kto byłby w stanie w pełni zrealizować wysoko postawione wymagania. Trudno zresztą było im sprostać, bo nikt nie pamiętał dokładnie, jaki miał być pierwotny plan. Stale był ulepszany i poprawiany. Oprócz tego poza samym Dowódcą dowódców nikt nie znał jego szczegółów. Absolutnie lojalni wobec Chartrosa uważali, że zapewne taki był ten dany im na samym początku plan i dlatego trzeba było bezwzględnie go wykonać. Starkis nie wiedział, czy tylko dlatego, czy też z innych, tych mniej racjonalnych powodów nie było osób, które ośmieliłyby się zaprotestować. Co ciekawe, Chartros ponownie dzisiaj ich zaskoczył. I nie było nikogo, kto by zaoponował przeciwko złamaniu ich niepisanych zasad. Nikt nie spodziewał się, że publicznie ujawni gromadzone informacje i raporty z kolonii. Oczywiście, wiadomo było, że dowódcy nie byli pozostawieni sami sobie. Każdy wiedział, że oczy i uszy Chartrosa cały czas obserwują i nasłuchują. Że nie istnieją takie działania czy nawet tylko planowane zamierzenia, o których on by nie wiedział. Tak, ale to właśnie dlatego to Chartros, a nie ktoś inny został szefem tej ekspedycji.

21 - Słyszałem, że byłaś na ziemiach Slavan - zagadnął ją Pan Ojciec, kiedy tylko przekroczyła próg domu. Czyżby na nią czekał? - Tak, wczoraj Garuna mnie tam zabrała. Jechałyśmy taktami. - W tej samej chwili powstydziła się swojego dziecinnego entuzjazmu. Zabrzmiała tak żałośnie, jak tylko małolat może zabrzmieć, gdy opowiada o czymś miłym, co mu się właśnie przydarzyło. Ojciec jednak kompletnie to zignorował, bo zupełnie bez związku z jej zachwytem powiedział. - To odważne i dzielne plemię. - Ale też bardzo przyjazne - wtrąciła trochę bardziej rzeczowo, aby zatrzeć poprzednie nieco niepoważne wrażenie. - Tak, dla tych, którzy odwiedzają je z Garuną - powiedział Ojciec i spojrzał szelmowsko. Uśmiechnął się do niej. Kiedy ostatnio miał czas, żeby z nią żartować? - Naprawdę mogą być niebezpieczni? - Chciała jak najdłużej podtrzymać rozmowę. Rzadko miała okazję być z Panem Ojcem sam na sam. Był zawsze niezwykle zapracowany. Długie godziny spędzał w Domu Zwojów, brał udział w licznych spotkaniach i rozmowach z innymi Opiekunami Zwojów, a gdyby tego było jeszcze mało, zawsze wracając do domu, zaszywał się w swoim pokoju, nadal pracując i czytając. Nie pamiętała, aby kiedykolwiek zakończył pracę, nim ona zasnęła. - Myślę, że wszystko zależy od zamiarów tych, którzy ich odwiedzają. Ja też miałem takie same odczucia jak ty. Uważam, że to przyjacielscy ludzie. Chyba nawet nie powinienem mówić inaczej, bo ponoć przodkowie mojego Pana Ojca, a twojego Dziadka stamtąd pochodzą. - Nie wiedziałam. Nigdy mi o tym nie mówiliście. Ani ty, ani Dziadek. Nigdy! - to ostatnie słowo powiedziała z wyraźnym wyrzutem.

- Jakoś nie było czasu ani sposobności. Zresztą po co mieliśmy o tym rozmawiać? Teraz przynajmniej wiesz, o czym mówię, prawda? - zauważył rozsądnie i na pocieszenie objął ją ramieniem. Kiedy tylko weszła do domu, usiadła obok niego na podłużnej ławie ciągnącej się wzdłuż stołu. Teraz zamilkli oboje. Wpatrywali się w znajdujące się na przeciwległej ścianie okno. Patrzyli gdzieś przed siebie, w niczym niezmąconą ciemność ogrodu. Siedzieli blisko, ramię w ramię, popijali świeże mleko i - co było chyba bardzo rzadkie - nie myśleli zbyt wiele. Dla Dalemy tak właśnie wyglądało szczęście. - Dobrze znasz plemię Slavan i ich ziemie? - cicho zapytała, starając się zbytnio nie zmącić czaru tej chwili. A jednocześnie wiedziała, że musi coś powiedzieć. Musi jakoś zatrzymać Pana Ojca i przyciągnąć jego uwagę, nim ten zorientuje się, że traci tak cenne potrzebne na pracę chwile. - Byłem tam kilkanaście razy wiele cykli temu. Zostałem wytypowany do grupy Opiekunów Zwojów mających dokładnie skatalogować ich zwyczaje, otoczenie, wierzenia. Naszym zadaniem było sklasyfikować tę właśnie grupę plemienną. - Dawno to było? - Jeszcze przed twoimi narodzinami. Ostatni raz jednak byłem u nich dziesięć cykli temu. - Widziałeś Algamaty? - Tak. I to jest właściwie pytanie. - W oczach Pana Ojca zobaczyła wyraźną ulgę pomieszaną z zadowoleniem. - Co o nich myślisz? - Ja... ja... ja? - Była dumna, że chciał poznać jej zdanie. Pan Ojciec pytał ją, nikogo innego, tylko ją, co o tym myślała. Musi powiedzieć coś mądrego, żeby nie stracić w jego oczach. Bardzo starała się ułożyć w myślach jakieś uczone zdanie i wygłosić opinię, którą mogłaby go zadowolić. Tylko co, na Stwórcę, może powiedzieć o czymś, co jest dla niej

nieodgadnioną tajemnicą? - Nie wiem. Nigdy wcześniej nie widziałam czegoś takiego. Nigdy nie słyszałam, aby ktokolwiek o takich zespołach kamieni mówił. Nigdy w żadnym zwoju nie przeczytałam o podobnych rzeczach. - Wstrzymała na chwilę oddech i zastanowiła się, czy powiedzieć mu o swoich przypuszczeniach, czy też lepiej nie. Ale pomyślała, że trudno - zaryzykuje. - To trochę dziwne i pewnie będziesz uważał, że jest niemożliwe, jednak wydawało mi się... - Ze świstem wciągnęła powietrze w płuca, tak jakby chciała się upewnić, że na pewno wystarczy go do kolejnego oddechu. - Zauważyłam, że wyryte na tych kamieniach znaki mają w sobie pewną prawidłowość... Czuję, że jest w nich coś niezwykłego, że kryją w sobie jakąś tajemnicę. - I nim Pan Ojciec zdążył cokolwiek powiedzieć, szybko dodała: - Może to proroctwo, o którym wspominała Garuna? - Czujesz? Czujesz, tak? - podsumował, wolno wymawiając słowa. Zrobił to jakby z przekąsem. Więc jednak wygłupiła się. To wszystko przez te irracjonalne bzdury, które wkładają im do głów Widzący Prawdę. Przecież odkąd tam jest, nie słyszy niczego innego, tylko że poznanie duchowe jest tak samo wartościowe jak empiryczne. Karmią ich tymi banialukami o wyższości ducha nad materią, plotą androny o sile i nadprzyrodzonych zdolnościach ludzkiego umysłu. Nic dziwnego, że po tylu dniach indoktrynacji sama zaczyna w to wierzyć. To przerażające, że już teraz są takie efekty! Co będzie dalej? W tej samej chwili Pan Ojciec podniósł się z ławy i bez słowa odszedł. Jak mogła powiedzieć mu coś tak idiotycznego? „Czuję, czuję, czuję” - przedrzeźniała samą siebie w myślach. Czy już do reszty straciła rozsądek? Mistrz Mansfeld ma rację. Jak nic, w dzieciństwie pozamieniała się z taktem na rozumy... Podparła głowę rękoma, ukryła twarz w dłoniach i westchnęła z rezygnacją. Czuła w sercu ogromny ciężar i żal z powodu własnej głupoty. Jak mogła być tak beznadziejna? No jak?

Z tej - wydawałoby się - bezdennej rozpaczy wyciągnął ją dziwny odgłos, tuż obok, jakby rozwijanego zwoju. Podniosła głowę. - Spójrz tutaj, proszę. Chcę ci coś pokazać. - Stał nad nią Pan Ojciec. Wcale nie odszedł od niej, bo zirytowały go jej słowa. Poszedł tylko po ten dokument. - Tylko gdzie to było? Tak, zdecydowanie musi być w tym zwoju. Może gdzieś dalej? Tak, na pewno dalej. Chyba jeszcze dwie role, albo trzy, na prawej pałce... - mówił sam do siebie coraz bardziej zniecierpliwiony. - Jest! Mam! - Robiąc gestem miejsce na stole, rozkładał papier. Dalema starała się jak najszybciej uprzątnąć wszystkie rzeczy. Jeszcze tylko ten jeden kubek... - O nie! - Chciała zbyt szybko zabrać naczynie. Nie złapała go zbyt mocno i cała zawartość wylała się w chwili, gdy Pan Ojciec położył zwój na stole. Płyn błyskawicznie wsiąkał w papier. - Co... co... co ja... ja... ja narobiłam! Przepraszam! - Na Randoga, jak mogła to zrobić? Uszkodziła zwój! One są tak cenne. Jak ona to teraz naprawi? - Nic się nie stało, Dalemo. Uspokój się. Nie przejmuj się tak. - Pan Ojciec spokojnie skrajem swojej tuniki zbierał nadmiar płynu, który jeszcze nie zdążył całkiem wsiąknąć. - Musimy jak najszybciej usunąć ciecz, aby pismo nie wciągnęło tej wilgoci, bo stanie się nieczytelne. Podaj mi, proszę, jakiś chłonny materiał - zwrócił się do niej, nie odrywając wzroku i nie przerywając pracy. - O, widzisz, i żywioł został opanowany - mówił, zbierając niewielkie, pozostałe jeszcze tu i tam resztki. - Przepraszam, ja... ja... ja nie wiem, jak mogłam być tak niezdarna. Ja... ja... ja... - Po raz pierwszy, odkąd Pan Ojciec wszedł ze zwojem, spojrzał na nią. Patrzył jej głęboko w oczy, kiedy mówił.

- Nie przesadzaj, Dalemo. Przecież każdemu mogło się zdarzyć. Nie obwiniaj się tak. Uwierz mi, nie takich zniszczeń dokonywałem, będąc w twoim wieku. - I po chwili dodał ciepłym uśmiechem: - Zresztą może dzięki tobie okaże się, że ten dokument kryje w sobie jeszcze jakieś inne, tajemne przesłanie. Zaciekawiona nadstawiła bacznie uszu. - Może oprócz tego - wskazał zapisaną drobnym pismem kartę - jest w nim jeszcze ukryte pismo zapisane atramentem sympatycznym... - Co to takiego? - nie wiedziała, czy mówił poważnie, czy tylko sobie z niej żartował. - Nigdy o nim nie słyszałaś? Czego uczą was dzisiaj w tym Ilumenie? - żachnął się, wyraźnie oburzony lukami w jej wiedzy. Miała ogromną ochotę, aby odpowiedzieć, że klęczenia na szkle i kamieniach, ale pomyślała sobie, że mogłoby to być za dużo wrażeń dla Pana Ojca jak na jeden wieczór.

- Atrament sympatyczny to specjalny rodzaj niecodziennych mieszanek pisarskich. Zrobił długą pauzę mającą podkreślić wagę tego, co mówił, i ściszonym głosem pełnym tajemnicy kontynuował. - Cokolwiek zostanie nim napisane, staje się niewidoczne. - I znowu kolejne, tym razem już nieco bardziej irytujące zawieszenie głosu. - To znaczy, z razu jest niewidoczne - następna pauza. „Kiedy wreszcie dojdziemy do sedna?” - myślała coraz bardziej zniecierpliwiona. - Potrzeba dopiero dodatkowych działań, aby napis stał się czytelny. - Jak to? Jakich działań?

- Wszystko zależy od tego, jakiego tajnego składnika użyjesz. Bo każdy tajny składnik ma swój antytajny składnik. - Na Randoga, czy Pan Ojciec także pobierał nauki wśród Widzących Prawdę? Dzisiaj mówił dokładnie jak jeden z nich. To znaczy, skutek był taki sam. Nic z tego nie rozumiała. - Naprawdę, Dalemo. Nie żartuję z ciebie. Na przykład piszesz atramentem z soku z cytryny. Musisz mi uwierzyć, że na drugi dzień, a nawet już po kilku godzinach nie widać nic z tego, co napisałaś. Ale ktoś, kto wie, jakiej substancji użyto, będzie też wiedział, jak odczytać wiadomość. W tym przypadku użyje po prostu żaru zapalonej świecy i pismo stanie się widoczne. Nie mówiła nic, wpatrywała się tylko wielkimi ze zdziwienia, okrągłymi jak spodki oczyma. - No, ale to tylko jeden z wielu tajemnych atramentów mających służyć konspiracji.

- Konspiracji? - Tak - całkowicie rozbawiony nie mógł dłużej powstrzymać uśmiechu. - Na przykład nieszczęśliwie zakochanych kochanków. - Oby miłość ich nie umarła z braku wiedzy albo, co gorsza, świecy. - Nie była w stanie zachować powagi i nie dodać czegoś także od siebie. „Wykapana matka” - pomyślał. Chciał powiedzieć jej, jak bardzo mu ją przypominała, ale nie zdążył. - To jakie jeszcze mogą być te atramenty? - Dalema wciąż nie wiedziała wszystkiego, a warto było poznać te sekrety. - Każda substancja pochodząca z natury o kwaśnym odczynie. Chociażby to mleko, które wylałaś, ale także wino, czy nawet ludzkie wydzieliny. - Już otwierała usta, ale Pan Ojciec przyjrzał się jej uważnie i zamilkła.

- Ale o wydzielinach nie będziemy rozmawiać - uciął krótko. - Zresztą pora zająć się zwojem. To właśnie chciałem ci przecież pokazać. - Nachylił się nad rozwiniętym na stole dokumentem. - Spójrz tutaj. - Palcem wskazał niewielki rysunek. Pomimo małych rozmiarów był w pełni czytelny. - Tylko że on chyba nie przedstawia Algamatów z wioski, prawda? - Na pierwszy rzut oka było widać, że kamieni było więcej i zostały ustawione w zupełnie inny sposób. - Dobrze. Widzę, że naprawdę przyjrzałaś im się dokładnie. To dobrze. - Postukał palcem w papier. - Ten kamienny twór znalazłem poza ziemiami Slavan... - Przerwał i zamyślił się przez chwilę. - W ogóle w bliższej i dalszej okolicy są całe szeregi złożone z tysięcy Algamatów. Tylko że nie o nich chcę ci powiedzieć. Tobie chcę opowiedzieć o tym fenomenie. Ponownie postukał palcem w rysunek. Dalema siedziała cicho, całkowicie zasłuchana w opowieści. Nie chciała przeszkadzać Panu Ojcu nawet głośniejszym oddechem. - Kierując się na północ, w odległości czterech soli od wioski zobaczyłem spore wzniesienie prawie nad samym morzem. Niezwykle widoczny pagórek, który ujrzałem, o dziwnie nienaturalnym kształcie, sprawił, że nie mogłem pozostać obojętny. Podjechałem bliżej, aby obejrzeć go dokładnie. Okazało się, że wzniesienie zostało utworzone przez ułożone pod nim ogromne głazy. - Jak to możliwie? Poza Atlantami nikt nie dysponuje siłą mogącą przenosić takie kamienie - wyrwało jej się niechcący. - Właśnie. W środku pomiędzy tymi cyklopimi głazami znajdował się kamienny tunel. Był stworzony ze zdecydowanie mniejszych jednostek, ale wciąż przewyższających ciężarem nasze możliwości. Tunel miał długość prawie dwudziestu jeden łokci, na jego końcu znajdowało się owalne pomieszczenie, jakby sala czy komnata. - Pan Ojciec pochylił się jeszcze bardziej nad stołem i wodził palcem po rysunku, wskazując omawiane części.

- Tę komorę tworzy sześć potężnych płyt, na których spoczywa gigantyczna kamienna pokrywa. Pomieszczenie ma cztery i pół łokcia długości, prawie tyle samo szerokości. Stałem w nim w pełni wyprostowany, ale gdy tylko lekko uniosłem się na palcach, to głową dotykałem sklepienia. - Zabierzesz mnie tam kiedyś? - znowu jej się wyrwało. Spojrzał na nią i pokiwał przecząco głową. - Wiesz, że to niemożliwie. Może Garuna zechce cię tam zabrać. Poproszę ją. - Bardzo bym chciała zobaczyć to miejsce na własne oczy. - Zobaczysz je jeszcze, zobaczysz. Obiecuję. A na razie musi ci wystarczyć rysunek i moja opowieść. - Spójrz tutaj. - Ponownie wskazał na zwój. - Na budowę tej komory zużyto w sumie pięćdziesiąt dwa kamienie, z czego na dwudziestu jeden z nich wyryto te groteskowe symbole.

- Te same co w wiosce? - Identyczne. Wszędzie znajdują się splatające się ze sobą spirale i okręgi. A co pewien czas na głazach... - Pojawiają się podłużne, owalne stożki - dokończyła. - Właśnie. Chociaż mi bardziej kojarzą się z wizerunkiem ostro zakończonego kamienia. - Ciekawe, że jej nie przyszło to do głowy. Ale teraz skojarzenie Pana Ojca wydawało się słuszne. - Zwróciłem uwagę na jeden z bocznych kamieni, dwudziesty pierwszy w kolejności od prawej strony, licząc od wejścia. U dołu znajdują się na nim spirale, a nieco wyżej są trzy znajdujące się nad sobą szeregi. W sumie jest ich osiemnaście. Osiemnaście walcowatych stożków, jak to je określiłaś.

- Jak byś zapisała liczbę osiemnaście? Spojrzała na Pana Ojca zupełnie skonfundowana. O co teraz chodził? - Pokaż - ponaglał ją, wręczając jej kartę i pióro. Zaczęła myśleć i pisać: 3 × 6, 8 + 10, 9 + 9, 3 + 4 + 5 + 6, 0 + 18... - Dobrze - przerwał jej. - Skupmy się na przykład na tym 3 + 4 + 5 + 6. Zapisane jedna za drugą w systemie dziesiątkowym daje trzy tysiące czterysta pięćdziesiąt sześć. Prawda? Ale wcale nie wymagał od niej potwierdzenia. Sam był kompletnie pochłonięty tłumaczeniem, a ona słuchaniem. - Podziel tę liczbę przez 21, przez numer Algamatu. - Jakieś 164,6. - Nie. Źle. Prawidłowy wynik to 164,57. To z kolei stanowi wielkość obwodu koła o średnicy 52,38. A 52,38 to współrzędna szerokości graftowej tego miejsca. Nie sprawdzaj teraz. - Jednak nie obruszył się na nią, tylko z uznaniem pokiwał głową. - Liczyłem to wielokrotnie. - A teraz podziel 164,57 przez 52,38. - Z rozbawieniem obserwował wyraz jej twarzy, kiedy dokonywała w pamięci obliczeń. - 3,14?! To niemożliwie. To przecież stosunek obwodu koła do jego średnicy. To... - Tak, to omelfa! Ale to nie koniec. Odkryłem coś jeszcze ciekawszego. Najbardziej zdumiewający jest ten kamień. - Wskazał go placem. - Oznaczyłem go numerem sześć... - Co ty, Dalema, robisz tutaj o tak późnej porze? - W drzwiach stanęła Pani Matka. Była wyraźnie zdenerwowana.

- Czemu jeszcze nie jesteś u siebie? - W tej chwili Pani Matka zobaczyła rozłożony na stole zwój. Podeszła szybko do stołu i zajrzała w dokument. - Dlaczego zajmujesz jej głowę tymi liczbowymi manipulacjami? Widzący Prawdę mówią, że zupełnie nie radzi sobie wśród nich. A ty zamiast jej pomagać, odciągasz ją tymi fantasmagoriami od tego, co istotne. - Dalemo, idź do siebie, proszę. Ja i Pani Matka musimy porozmawiać. - A po cichu dodał już tylko do niej: - Jeszcze do tego wrócimy.

22 - Nie uważasz, że jesteś dla niej zbyt szorstka? - wyszeptał Pan Ojciec lekko podniesionym tonem, jak tylko zamknęły się drzwi do izby Dalemy. Luna jednak zdawała się ewidentnie go ignorować. Stała tylko przy stole i spokojnie zwijała rozłożony dokument. - Czemu zachowujesz się w ten sposób? Wciąż cisza. Absolutnie żadnej reakcji, jakiegokolwiek chociażby najdrobniejszego drgnienia powieki czy choćby grymasu na twarzy. Nic. - Przecież ona nic złego nie zrobiła. To ja zatrzymałem ją tutaj. Chciałem pokazać jej specyfikę Algamatów, pokazać jej związane z nimi zagadki. Nie rozumiem, czemu nie chcesz, abym wskazał jej możliwe rozwiązania. - Rozwiązania? Przecież ty sam ich nie znasz. Operując liczbami tak jak ty, można z tej kupy kamieni wydobyć dane dotyczące wzrostu i wagi wszystkich mieszkańców Supali do dziesiątego pokolenia wstecz - przemówiła wreszcie. Mówiła dobitnie, cedząc poszczególne słowa.

- Tylko nie wiem, po co to robisz? Czemu mącisz jej umysł? Nie wiesz, do czego to może prowadzić? Jak możesz być tak nieodpowiedzialny?!

- Luno, to nie tak. Ja... - Co ty?! Mało ci było jednej straty?! - Luno... - Podszedł bliżej niej i zaczął łagodnym głosem. - Proszę, nie obwiniaj mnie za to. Rozumiem, że wciąż przeżywasz jego odejście, ale przecież z Dalemą tak nie będzie. - Skąd możesz to wiedzieć? - westchnęła. - Bo przecież robimy wszystko, aby tak właśnie się nie stało. Luna ponowiła jednak to samo pytanie, jakby nie słuchała tego, co mówi. - Skąd masz tę pewność? Nie czujesz tego, że ona już do nas nie należy? Nigdy nie należała. Chciał ją objąć i przytulić, gdy nagle zrozumiał. - Więc o to chodzi. Jak mogłem nie zauważyć? - Na chwilę aż zaniemówił z wrażenia. - Stopniowo odsuwałaś ją od siebie, aby z każdym dniem było ci łatwiej, tak? - Nie doczekał się odpowiedzi, więc mówił dalej. - Jak możesz być tak wyrachowana? Ty po prostu wymyśliłaś sobie, że łatwiej by ci przyszło rozstać się z nią, gdyby odbywało się to na twoich warunkach. Luna milczała. - Co cię opętało? Jak można z powodu ewentualnej groźby i ryzyka utraty ukochanej osoby uznać, że lepiej jest stopniowo odsuwać ją od siebie? - Nie dawał jej spokoju kolejnymi pytaniami. - Co się z tobą stało?

Wzruszyła tylko ramionami i gwałtownie odwróciła się od niego, przechodząc w najbardziej odległy kąt domu. W tej chwili przez jego głowę przelatywały tysiące myśli. Miał jeszcze świeżo w pamięci obrazy, gdy byli szczęśliwi we czworo. A potem to odejście. On chciał jakoś to przetrwać i nie okazać słabości. Rzucił się w wir pracy. Jeszcze bardziej, jeszcze więcej niż poprzednio studiował. Cały swój czas poświęcał Supali. Ileż to razy nie wracał na noc, tylko zostawał w Domu Zwojów? Ileż było takich dni, kiedy z transu wyrywały go promienie wschodzącego słońca, a on zdawał sobie sprawę, że od wczoraj nie widział rodziny? To, co stało się z Luną, było jego winą. Zostawiał ją przecież samą. Zostawił ją i Dalemę samym sobie. Dalema była jeszcze malutka i dzięki temu, że nigdy o tym nie rozmawiali, chyba nawet nie pamiętała, co się stało. Ale ona, jego fila? Ona radziła sobie tak, jak potrafiła. Tak jak podpowiedziało jej dumne serce i niepokorna dusza. Była przecież Strażnikiem Praw, nie mogła okazywać ani swoich lęków, ani nawet ludzkich słabości. Zrobiła to, co wydawało jej się najlepsze. Broniła się na swój własny sposób. - Jak mogłem tego nie zauważyć wcześniej... - powiedział już bardziej sam do siebie. Luno, wybacz! To moja wina. Zostałaś z tym wszystkim sama... Podszedł do niej i chciał ją objąć. Strząsnęła ramionami jego dłonie. Nawet na niego nie spojrzała. Podeszła do okna i tępo wpatrywała się w ciemność. - Luno, na Stwórcę! Jak możesz nie rozumieć, że przez to tracisz ją właśnie każdego dnia? - powiedział do jej drobnych, nieco skulonych pleców i wyszedł.

23 Poprzedniego wieczoru Dalema długo nie mogła się uspokoić, nie mówiąc już o tym, żeby w ogóle zasnąć. Mimo że bardzo nie chciała, i tak słyszała kłótnię pafros. Było to tym trudniejsze do zaakceptowania, że rzadko się kłócili, zresztą ostatnio coraz rzadziej w ogóle

ze sobą rozmawiali. Z zasłyszanych opowieści wiedziała, że takie domowe niesnaski mogą przybierać dość gwałtowny charakter. U nich jednak tak nie było. Pafros mieli dni, kiedy zapadała między nimi całkowita cisza. A prawdziwe kłopoty miały miejsce wtedy, kiedy Pan Ojciec i Pani Matka rozmawiali ze sobą ściszonym, spokojnym głosem. Im mniej mówili, tym było gorzej. Wczoraj postanowiła, że spróbuje rano wytłumaczyć wszystko Pani Matce. Powie, jak było. Musi przecież wyjaśnić, że to swoją niezdrową ciekawością sprowokowała Pana Ojca do opowieści. Ostatnie, czego chciała, to być przyczyną napięć i sporów między nimi. Jeszcze w nocy zeszła na dół i czekała. Tak jak sądziła, Pani Matka zjawiła się zaraz o świcie, na długo przed wschodem słońca. Zawsze przecież wstawała pierwsza. Zaskoczona widokiem córki, chłodno odpowiedziała na jej przywitanie.

- Marchatnam, Dalemo. Nie zapytała jednak ani czemu tu jest, ani dlaczego tak wcześnie wstała, chociaż widać było, że oczekiwała od niej wyjaśnień. Dalema podeszła do Matki i zaczęła mówić to, co sobie poprzedniej nocy zaplanowała. Ułożyła sobie całą przemowę, słowo po słowie. Miała tylko nadzieję, że Pani Matka zechce ją wysłuchać. - Ta wczorajsza sytuacja to moja wina. Garuna zabrała mnie na ziemie Slavan i zobaczyłam ta... ta... tam... - Pani Matka chłodno wpatrywała się w nią, słuchając jednak uważnie. Nie odeszła, nie odwróciła wzroku, tylko słuchała. - Iiii zo... zo... zobaczyłam Algamaty. Te wielkie kamienne...

- Wiem, co to jest. - Wydawało mi się, że jest w nich jakiś matematyczny porządek, jakaś logika, że jest w nich jakieś przesłanie - wyrzuciła z siebie wreszcie jednym tchem. Spuściła wzrok, nie

chciała widzieć tego litościwego ubolewania nad jej naiwnością. A była pewna, że właśnie tak patrzyła teraz na nią Matka. - Tak, że głupota ludzka jest nieskończona - żachnęła się Pani Matka. - Wtedy Pan Ojciec chciał pokazać mi inne podobne konstrukcje. Znasz, Pani Matko, jego zamiłowanie do wiedzy i potrzebę przekazywania jej innym - mówiła niezrażona, dopóki nie powiedziała tego, co powinna. Wreszcie skończyła i odważyła się spojrzeć na Matkę. Napotkała świdrujące ją oczy. Nie była w stanie wyczytać z nich czegokolwiek. - Nie powtarzaj więcej tych nonsensów. Nikomu. Zrozumiałaś? - Tak - przytaknęła zasmucona, że jej wyjaśnienia nic nie dały. Zgarnęła jeszcze sakwę znajdującą się na podłodze i ruszyła w stronę wyjścia. Nie było sensu tłumaczyć dalej. Nic by to nie dało. - Pójdę już. - Pchnęła drzwi. Gdy przekraczała próg, usłyszała cichy głos Matki.

- Dalemo... Natychmiast odwróciła się w drzwiach, aby zawrócić. - Wyjaśniliśmy sobie wczoraj wszystko. Pan Ojciec i ja mamy po prostu odmienny sposób widzenia świata. Na wiele spraw patrzymy inaczej. Różne postrzeganie rzeczywistości nie jest aż tak wielkim nieszczęściem - uśmiechnęła się delikatnie. - A teraz idź już. Źle by było, gdyby Widzący Prawdę do całej palety twoich zaniedbań dołożyli jeszcze spóźnialstwo. Zamykała za sobą drzwi, przez wąziutką szparę obserwując Panią Matkę. Widziała, jak bez słów, gestem pokazywała jej, że już powinna iść. Ruszyła wolnym, spacerowym krokiem. Do Gaju Prawdy miała nie tak daleko, a godzina była jeszcze bardzo wczesna. Mogła w spokoju nacieszyć się pięknem poranka. Bardzo nisko na nieboskłonie zaczęło się bardziej przejaśniać. Powoli dawało się zauważać dyskretną grę świateł. Jeszcze parę godzin

do wschodu. Zastanawiała się nad swoim zachowaniem w czasie tych trzech ostatnich pełnych księżyców. Nie powinna była tak negatywnie nastawiać się do Widzących Prawdę. Przecież kiedyś tak bardzo ich podziwiała, fascynowały ją ich obrzędy i obyczaje. Może w ich ideologii i zasadach był jednak jakiś sens? Co zdumiewające, to nawet jej trzeźwo myślący Pan Ojciec tak obeznany w nauce dopuszczał i akceptował ich teorie, a Pani Matce, jak widać, też zależało na jej dobrych wynikach w gildii. W końcu taka przecież była ich wola. A ona, ze wstydem musiała to przyznać, nie starała się na tyle, na ile powinna. Nie było jej łatwo pogodzić się z faktem, że przez wstąpienie w szeregi kandydatów na Widzących Prawdę nigdy nie będzie miała żadnej szansy, aby dotrzeć do Atlantydy Wyspy Sześciu Pierścieni, jak je tutaj nazywano, i zobaczyć ich szklaną stolicę, o której krążyły legendy. „Czas nas jednak zmienia”, mawiał Dziadek, i trzeba wraz z nim również się zmieniać. „Teraz będzie inaczej” - postanowiła, przekraczając furtkę Gaju Prawdy.

24 „Jednak pomyśleć to jedno, a wykonać - drugie” - myślała Dalema, opuszczając Widzących Prawdę i śpiesząc się do Ilumenu, aby zdążyć na zajęcia. Sądziła, że jak tylko postanowi, iż zmieni swoje nastawienie, to od razu będzie w stanie przestawić się i wdrożyć w ten duchowy świat. Nic z tych rzeczy. Tak to, niestety, nie działało. Starała się dzisiaj jak nigdy wcześniej, wsłuchiwała się w każde wypowiadane słowo prowadzących. Z pełnym namaszczeniem i powagą, bez cienia jakiejkolwiek ironii i powątpiewania wykonywała, co jej nakazano. Podczas rytuału powitania dnia miała nawet przez chwilę uczucie, że udało jej się poczuć nicość, uwolnić myśli... Ale to był tylko złudny moment, może wcale nie był nawet prawdziwy. Pewnie tylko jej się wydawało.

Katara została jeszcze, aby omówić coś z Garuną, więc Dalema nie czekając na nią, ruszyła do Ilumenu. Było jej to nawet na rękę. Będzie wreszcie okazja, żeby porozmawiać z Izborem sam na sam. Widać było, że jej przyjaciel tego potrzebował. Pozdrowiła w bramie znajomych strażników, wyminęła dobrą setkę ilumenów pałętających się po korytarzach i... zderzyła się z kimś w drzwiach. Czuła takie bicie serca, że bała się, iż wszyscy wokoło też mogą je usłyszeć. Nagła suchość w gardle, kołkowaty język... Czy to mógł być on? - Widzę, że wracamy do dobrych tradycji - powiedział Zamir cichym głosem, w którym wibrowało napięcie i niepokój. - Cieszę się - dodał, pochylając się w jej stronę i niebezpiecznie zbliżając swoją twarz do jej twarzy. Poczuła na policzku jego ciepły oddech. - Ja też - wyszeptała ledwo słyszalnie ze ściśniętym emocjami gardłem. Tym razem jednak nie odwróciła oczu, jak to miała do tej pory w zwyczaju, tylko patrzyła na niego, dopóki go nie wyminęła. Szła do swojego rzędu na drżących nogach. Co się z nią działo? Czy to jest normalne, aby zachowywać się w ten sposób? Czy parę wymówionych słów może aż tak rozkojarzyć? Przecież to nie do pomyślenia. Bliskość Zamira nie może usprawiedliwiać tego mętliku w głowie. Może coś z nią było nie tak? Ukradkiem dotknęła czoła. Nie, temperatura w normie. Zresztą do tej pory czuła się świetnie. Więc nie mogła być chora. To co to, na Randoga, w takim razie było? Izbor patrzył na nią z wyższością, jakby chciał powiedzieć: „Cóż, tak to już jest”. Więc na jego pomoc nie mogła liczyć. Musiała poradzić sobie sama z tym koszmarnym zauroczeniem. Rozmyślania przerwała jej wbiegająca do sali Katara. Zaraz za nią pojawił się też Mistrz Mansfeld. Mieli dzisiaj omawiać dostępne w różnych regionach świata gwiazdy biegunowe. Czekała na te zajęcia od dłuższego czasu. Tajemnice nieba były dla niej jednymi z ciekawszych zajęć. Powszechnie było wiadomo, że Mistrz był specjalistą w tym zakresie,

więc gwarantowało to wiedzę do tej pory dla niej niedostępną. Czas upływał jej dzisiaj bardzo szybko. Całą pierwszą część zajęć Mistrz poświęcił na objaśnianie poszczególnych gwiazd biegunowych w różnych strefach, a druga połowa miała być jeszcze ciekawsza. Mieli wyliczyć punkty nawigacyjne nie tylko dla różnych miejsc, ale też dla różnych czasów, zarówno tych przeszłych, jak i przyszłych. - Kto odpowie pierwszy? - zaczął Mistrz po przerwie ze złowróżbnym błyskiem w oku. - Kto dzisiaj porazi nas swoim intelektem? - przechadzał się po proskenium, bacznie lustrując salę i szukając ofiary. Że też nie zwróciła na to wcześniej uwagi! W takich momentach wyglądał jak polujący drapieżnik, wyszukujący najsłabszego osobnika, aby zapewnić sobie łatwą zdobycz. - Może ty w ostatnim rzędzie, drugi od prawej. - Wreszcie, po trwających całą wieczność minutach zastanawiania się, dokonał wyboru. - Tak, właśnie ty - zwrócił się do zlęknionego chłopaka z dziewiątego cyklu. Dalema dość dobrze go znała. Hamis był spokojny, pracowity i niestety niezbyt rozgarnięty. Chociaż trzeba było przyznać, że w ostatnich cyklach szło mu coraz lepiej. Widać było, że starał się, aby nadrobić ciężką pracą niedoskonałości swojego umysłu. - Jeśli właściwą dla tej okolicy gwiazdą biegunową jest obecnie Al Draco, to obserwacja jakiej gwiazdy będzie pomocna dla nawigacji za dwanaście tysięcy cykli? - Im dłużej mówił Mistrz, tym bledszy stawał się chłopak. Z każdym wypowiadanym przez Mistrza słowem robił się jakby nieco mniejszy. - Masz na to dwie klepsy. - Hamis błyskawicznie usiadł i zaczął wyliczenia. - I jak? - przerwał Mistrz po połowie wyznaczonego czasu. Chłopak nie odpowiedział od razu, tylko jeszcze zerknął na mapy i oznajmił z dumą w

głosie. - To będzie Oko Niedźwiedzia. Dalema pokiwała głową z uznaniem. Widać było, że w tym przypadku to praca, a nie naturalne zdolności przynosiły tak zdumiewające efekty. Zadanie nie było przecież proste. Nie sądziła, że tak szybko będzie w stanie się z tym uporać. - Czy na pewno? - dopytywał Mistrz. Hamis skinął tylko głową, ale widać było, że stracił nieco ze swej pewności. Sprawdzał mapę, przesuwał karty, starał się szybko sprawdzić obliczenia.

- Czy na pewno?! - Tak, na pewno - bez cienia wątpliwości potwierdził. - Bzdura. Licz jeszcze raz. Masz na to jedną klepsę. Dalemę zupełnie zatkało. Spojrzała na swoje wyliczenia. Wzięła nową kartę i policzyła ponownie. To samo. Nie miała żadnych wątpliwości. Absolutna pewność. Patrzyła pytającym wzrokiem na Mistrza. Ten jednak, chodząc wśród nich, kompletnie ignorował ją oraz całe otoczenie.

- Jaka to gwiazda? Hamis wstał ze swego miejsca. Był tak niepewny, że Dalemie zrobiło się go żal. Chciała utwierdzić go wzrokiem, pomóc mu, ale nie patrzył na nią. - Oko Niedźwiedzia, inaczej nazywane Okiem Polarnym, jeszcze inaczej nazywane Okiem Zimna, ina... - dukał, mając nadzieję, że może tylko ze względu na brak precyzji w nazwie zarzucono mu błąd. Widocznie uznał, że Mistrz oczekuje od niego każdej z będących w użyciu nazw.

- Źle! Źle! Źle! Jeszcze raz. O co chodzi? To było zupełnie bez sensu. „Czyżby była to kolejna wychowawcza metoda?” - myślała Dalema, gdy po raz kolejny Hamis musiał odpowiadać na pytanie. Jaki mogła mieć cel? Po co to wmawianie nieprawdy? Dlaczego, w jakim celu? Wciąż pamiętała, jak trzy cykle temu usłyszała... A może właściwszym słowem byłoby „podsłuchała” rozmowę Arcymistrzów. Przyszli do Pani Matki, żeby wyprosić łagodniejszą karę dla jednego z niedawnych ilumenów. Wiedziano, że Pani Matka ma duże wpływy w Ławie i pewną dozę wyrozumiałości, raczej niewystępującą wśród Strażników Praw znajdujących się wyżej w hierarchii. Bacznie słuchała ich przemowy, kiedy tłumaczyli Pani Matce, że jego wykroczenie wynikało z niewiedzy. Mówili, że to prawdziwy twórca, zręczny konstruktor. Często był tak pochłonięty projektami, że zdawał się być zupełnie oderwany od rzeczywistości. I podobno dlatego właśnie wszedł do Domu Zwojów bez pozwolenia. Pracował nad ulepszeniami do maszyny dla kopalników i potrzebował wiedzy ze zwoju 10285. Wydano mu go, bo nie podejrzewano, że może nie mieć stosownych uprawień. Oczywiście Mistrzowie w pełni zgadzali się, że należy ukarać z całą surowością winnych zaniedbania w Domu Zwojów. W końcu to oni wydali dokument w nieuprawnione ręce. Ale jego powinni potraktować nieco łagodniej, jeżeli nie ze względu na te okoliczności łagodzące, to z uwagi na korzyści, jakie może przynieść całej społeczności. Kara artorni skutkująca prawie zawsze brakiem pamięci wydawała się Mistrzom w tym przypadku nieadekwatna. Pani Matka słuchała ich z uwagą, po czym nagle przerywając im, powiedziała, że sprawa jest godna przemyślenia i musi się nad tym zastanowić. Niech poczekają, bo ma parę pytań wymagających odpowiedzi, a teraz musi ich na moment opuścić. Dalemę zastanowiło, co spowodowało takie zachowanie Pani Matki, ale nie roztrząsała tego zbyt długo, bo zaraz po jej wyjściu zaczęła się ciekawsza rozmowa. - Dobrze, że Luna nie jest tak surowa jak ty - powiedział Arcymistrz do Mistrza

Mansfelda. - Jak ja? - powtórzył jak echo. - Tak, ty! Przecież musisz mieć tego świadomość. To, że nie mówią ci tego prosto w oczy, to nie znaczy, że Supalczycy tego nie widzą. Wielu zarówno w Ilumenie, jak i poza nim zarzuca ci bezwzględność i brutalność, wręcz okrucieństwo. Sądzą po prostu, że znęcasz się nad ilumenami - powiedział Arcymistrz konfidencjonalnie. - Wiesz przecież, że nie ma innego sposobu. - Zobaczył nieco wątpiące spojrzenie kolegi i dokończył: - To znaczy, może i jest. Ale... - Zastanowił się chwilę i ze stanowczością dodał: - Ale żaden z was jeszcze go nie wymyślił i nie zaproponował nic lepszego. Mistrz Mansfeld zamilkł i patrzył na Arcymistrza jakby z pewnym wyrzutem. Wreszcie Pierwszy z Głoszących Prawdę westchnął i zaczął mówić.

- To wcale nie... Dalema nie dosłyszała jednak o czym, bo poczuła raptowne szturchnięcie. - Dalema, co ty tu robisz? - Szarpnięcie Pani Matki spowodowało, że potknęła się i prawie upadła na ziemię. - Jak śmiesz podsłuchiwać? Jak możesz? Czy tego cię uczyliśmy? Reszty wolała sobie nie przypominać. To, co miało miejsce później, to był prawdziwy koszmar. Od tamtej pory starała się nie słuchać rozmów starszych, które miały miejsce w jej obecności. No, chyba że słowa kierowano do niej. - Źle. Znowu źle. Czy nawet tego nie potrafisz? Zdenerwowanie Mistrza ewidentnie paraliżowało chłopaka. Dalema gorączkowo myślała, że musi coś zrobić. Tego było już za wiele. Przecież jeszcze jedno pytanie Mistrza, a Hamis się złamie i, co najgorsze, przyzna do niepopełnionego błędu. A wtedy... Nawet nie chciała myśleć, co wtedy mógłby zrobić Mistrz Mansfeld.

Poderwała się ze swojego miejsca. Od razu przykuła jego wzrok i spojrzenia całej grupy. - Ooo, Dalema. Znasz poprawną odpowiedź? - spytał z błyskiem w oku.

- Tak, Mistrzu. - Mów, czekam! - Ha... Ha... Hamis ma rację. Za... za... za dwanaście tysięcy cykli to będzie Oko Niedźwiedzia. - Powtórz. - To... to... to dobra odpowiedź. Za dwanaście tysięcy cykli to będzie Oko Niedźwiedzia. - Czy ty nie słuchałaś? Czy nie mówiłem wystarczająco wyraźnie?! - Słyszałam, Mistrzu. - Zarzucasz mi niewiedzę? Myślisz, że nie wiem, co mówię? - Nie, Mistrzu. Nie. Myślę, że Mistrz doskonale wie, co mówi. Mogłaby przysiąc, że dostrzegła w jego mimice jakąś zmianę. Czy to prawdopodobne, aby się uśmiechnął? - To czego chcesz? - warknął. Pomyliła się, to tylko gra cieni na jego obliczu sprawiła to dziwne wrażenie. Z całą wyrazistością ujrzała, że Mistrz, jak zwykle, był na nią zły. Ale skoro zabrnęła tak daleko, nie mogła się cofnąć.

- Prawdy, Mistrzu.

- Prawdy! - fuknął rozgniewany - Prawdy, mówisz! - Oburzony rozglądał się po twarzach ilumenów. - Czy jeszcze ktoś uważa, że ten... ten... ten egzemplarz - wskazał ręką w stronę Hamisa - ma rację? Jeszcze ktoś? Nikt się jednak nie ruszył. Wszyscy siedzieli z nosami utkwionymi w swoich stołach. Słów Mistrza przecież nie można było podawać w wątpliwość. - No cóż, to chyba wiesz, gdzie znajduje się miejsce dla twojej prawdy? - Wskazał gestem znajdujące się w rogu proskenium kamienie. Przytaknęła głową i wstała. Znowu klęczenie. Niedobrze, kolano jeszcze w pełni nie zagoiło się po ostatnim razie. Nie minęło przecież aż tak wiele dni. Tak w ogóle to o ile dobrze sobie przypominała, raczej starała się równo dzielić swój czas pomiędzy ławkę a kamienie. Z przerażeniem zobaczyła, że Katara także się podnosi. „Idę z tobą” - mówiło spojrzenie jej przyjaciółki. Dalema usadziła ją mocnym pociągnięciem ręki. - Nie tym razem, Kataro. Jeszcze nie teraz - powiedziała cicho, przechodząc obok niej i mocno dociskając jej ramiona, aby nie mogła wstać. Schodziła w dół po stopniach. Mijała kolejne rzędy ilumenów, którzy nagle pilnie musieli coś przestudiować w mapach. Oprócz Antamii oczywiście. Ta patrzyła na nią z wyrazem widocznej złości i pogardy. Dalema starała się znaleźć najlepsze miejsce. Ale nie miała na to przecież czasu. Trudno się więc dziwić, że źle trafiła. Znowu wbiło się w jej nogę coś tak ostrego, że nie miała wątpliwości, na co się nadziała. Pocieszające było tylko to, że zajęcia niedługo powinny się skończyć. Mistrz będzie śpieszył się na spotkanie. To przecież dzień pełni. Wszyscy Głoszący Prawdę zbierali się co pełen księżyc i omawiali sprawy Ilumenu. Oby miała rację i dobrze skalkulowała te terminy. Ból w kolanie był nie do zniesienia. Czuła, że otwiera się poprzednia, jeszcze

niewyleczona rana. Zaciskała dłonie w pięści, aby odwrócić myśli. Ale to wszystko na nic. Same wilgotniały jej oczy i zaczynały nabrzmiewać łzami, nogi coraz bardziej drżały... - To tyle na dzisiaj. Ty też możesz iść - rzucił od niechcenia i zniknął na korytarzu. Usłyszała za sobą odgłosy podnoszącej się z ław grupy. Musiała wstać jak najszybciej, tylko nie wiedziała, jak. Bała się, że przy pierwszej próbie upadnie. Oparła ręce na kamieniach. A to pech. Jeszcze do tego znowu nadziała się na jakieś szkło. Dłoń krwawiła. Musi się podnieść! W tej chwili poczuła, że unosi się do góry. Czyjeś ręce złapały ją w tali i pomagały wstać. Z wdzięcznością odwróciła głowę, aby napotkać uważne spojrzenie Zamira. - Chodźmy stąd - powiedział. - Musimy wyjść na zewnątrz. - Złapał ją mocno w pasie i podniósł z taką lekkością, jakby nic nie ważyła. Był tak blisko, że ich ciała prawie się stykały. Czuła jego zapach. To ciepło, które od niego biło, było obezwładniające. W głowie słyszała dziwny szum, a drżenie nóg było coraz bardziej wyczuwalne. - Zabraliście jej rzeczy? - Zamir zwrócił się do Katary i Izbora, którzy pojawili się obok. W odpowiedzi wskazali tylko na spakowaną sakwę. - Nie teraz, Hamis - powiedział, mijając chłopaka i wyprowadzając Dalemę z sali. Miała wrażenie, że ją niesie. Jej nogi prawie nie dotykały ziemi. Dudniło jej w uszach. Miała przyśpieszony oddech i z trudem łapała powietrze. Trzymał ją mocno, a ona wiedziała, że z każdą chwilą będzie jej coraz trudniej wyzwolić się z tych ramion. Katara i Izbor szli obok, niosąc jej rzeczy. Musiała przerwać to szaleństwo. - Już dobrze - powiedziała, wyswobadzając się z jego objęć i stając samodzielnie na własnych nogach. - W porządku. Nic mi nie jest. - Odsunęła się od niego na bezpieczną odległość. - Czy możecie zostawić nas samych? - zwrócił się Zamir do oszołomionej po ostatnich

wydarzeniach dwójki jej przyjaciół. - Proszę - powtórzył, gdy żadne z nich się nie ruszyło. Patrzyli na niego nieco tępo, kompletnie zdezorientowani. I pewnie dopóki nie dałaby im żadnego znaku, staliby tak nieporuszeni. Dopiero po jej porozumiewawczym skinieniu odeszli. - Dlaczego tak się narażasz? - zapytał z wyrzutem, gdy tylko tamci oddalili się wystarczająco daleko. - Słucham? Czemu ich wszystkie dotychczasowe rozmowy musiały być tak bardzo dziwaczne? O co tym razem mu chodziło? Pomógł jej, to prawda, ale kto mu dał prawo osądzania czy doradzania jej? Skąd u niego ta opiekuńczość? Zupełnie nic z tego nie rozumiała. - Dlaczego narażasz się Mistrzowi? Po co? - pytał dalej. „A podobno to my, kobiety, jesteśmy nielogiczne” - nie mogła oprzeć się wrażeniu, że ta ludowa mądrość nie uwzględniała jednak wszystkich przypadków. Jak inaczej rozsądnie można wytłumaczyć takie zachowanie? - Bo taka jest prawda i trzeba jej bronić, Zamirze - odpowiedziała zupełnie zniechęcona. Była niewyspana, zmęczona, obolała. W każdej cząstce swego ciała czuła ból i niepokój. A do tego jeszcze mężczyzna jej życia, bo chyba w jej chorej wyobraźni tym właśnie był Zamir - i musiała to wreszcie przyznać sama przed sobą - zachowywał się w ten sposób. Chciał jeszcze coś powiedzieć, ale powstrzymała go nakazującym milczenie gestem otwartej dłoni. - Chcę już iść. Katara i Izbor czekają.

Odeszła kilka kroków, stanęła i odwróciła się do niego. Stał nieporuszony i patrzył na nią. - Dziękuję, że mi pomogłeś.

25 - Starkis, ile mam jeszcze czekać? - zwrócił się do niego Chartros, kiedy zostali sami w Sali Narad. Dzisiaj był ostatni dzień narad i właśnie kończył się zjazd dowódców. Po obfitujących w niespodzianki i emocje dziesięciu dniach intensywnych, całodniowych spotkań, wreszcie nadszedł koniec. Odetchnięto z ulgą, choć tak naprawdę niewielu miało powody do zadowolenia. Z raportów przygotowanych w poszczególnych koloniach niezbicie wynikało, że nie są bezwzględnie realizowane założenia Dowódcy dowódców. Były takie kolonie, głównie wschodnie, gdzie plan był dobrze wdrażany i odstępstwa były nieznaczne, jednak ponad połowa kolonii nie mogła się już poszczycić tak dobrymi wynikami. Co niektórym Chartros wprost wytykał niesumienne wykonywanie jego poleceń. Oczywiście nie miał jeszcze dowodów na lekceważenie rozkazów. Gdyby tak było, postępowanie względem takich dowódców byłoby zupełnie inne. Ale była to tylko kwestia czasu. Jeśli Chartros zechce, to jego Niewidoczni znajdą potrzebne dowody. Starkisa zupełnie zaskoczyło to pytanie. Przez moment myślał, że może Dowódcy chodzi o coś zgoła innego. Otworzył szeroko oczy, nieświadomie pewnie też usta, i zastanawiał się, co ma powiedzieć. - Ile jeszcze? Czekam już siedemnaście obrotów. Siedemnaście, rozumiesz? - Chociaż Chartros mówił bardzo cicho i nie podnosił głosu, Starkis zamarł z przerażenia. Wszystko było lepsze od tego spokojnego, chłodnego tonu, jaki pobrzmiewał w jego słowach. Powolna artykulacja zawsze zwiastowała kłopoty. Im spokojniejszy i bardziej opanowany był w

gestach i słowach, tym większy strach budził w otoczeniu. - Fendi, wybacz, ale nie umiem odpowiedzieć - wydusił Starkis łamiącym się z przejęcia głosem. Nie wiedział, czy to ta jawna manifestacja słabości czy też szczerość, z jaką przyznał się do własnej bezradności, sprawiła, że Dowódca nieco złagodniał. Nadal patrzył uważnie na Starkisa, zaglądał mu głęboko w oczy. Starkis czuł się tak, jakby Chartros upewniał się, czy taka aby na pewno jest prawda. Starkis jednak wytrzymał spojrzenie. Nie miał przecież nic do ukrycia. Od czasów tej pamiętnej rozmowy, wiele obrotów temu, robił wszystko, co było w jego mocy, aby odnaleźć Atlę. Nigdy nie zaprzestał poszukiwań, chociaż nadzieja powoli w nim gasła. - Pamir sądzi, że zbyt mało się angażujesz, za słabo starasz... - mówił dalej Chartros, bacznie go obserwując. Czujny jak zwykle, lustrował wszystkie jego reakcje. Pamir! Wyzuty z zasad i przekonań mięśniak. Bezwzględny i pozbawiony wszelkich skrupułów, a przy tym niebotycznie skuteczny spec od tajnych misji. Sam mawiał, że to, co dla innych jest niemożliwe, on załatwia od ręki. Nie wiadomo było dokładnie, jakie relacje panowały pomiędzy nim a Dowódcą. Nikt dokładnie tego nie wiedział, chociaż wielu próbowało tego dociekać. Stale umacniająca się pozycja Pamira budziła zastanowienie. Co niektórych mocno irytował on sam, jego szybki awans i wspaniale układająca się kariera. Nawet Chartros zdawał się nie przepadać za nim, a jednak tolerował go i wspierał. Czyżby Pamir był mu potrzebny? Tego mu jeszcze było trzeba! Znaleźć się pod obserwacją Pamira! „Czyżby miał aż tak nienasycone ambicje i chciał się dobrać także do mojego stanowiska?” - myślał coraz bardziej sfrustrowany Starkis. Nie odezwał się jednak nawet słowem, czekał na to, co będzie dalej. Nie było sensu tłumaczyć się, przepraszać za zaniedbanie albo - co gorsza - prosić o łaskę. Nie raz widział już takich, co błagali o zrozumienie. Chartros nie miał litości ani krzty zrozumienia dla takich mięczaków. Można było tylko wysłuchać zarzutów i ufać, że to jeszcze nie twój czas się kończy. - Naczelny Niewidocznych uważa, że jemu powinienem powierzyć odnalezienie mojej zguby. Mówi, że nie minie pół obrotu, jak z powodzeniem zrealizuje misję.

Dowódca wstał z miejsca, co błyskawicznie uczynił również i Starkis. Chartros podszedł blisko, może na wyciągnięcie ręki, może jeszcze bliżej, i zapytał: - A ty co o tym myślisz? Karierowicz. Orbatolski karierowicz. Niewydarzony syn Orbatolki. Jak śmiał podważać jego kompetencje i bruździć w jego domenie?! Dlaczego nie zajmie się swoimi niedokończonymi sprawami?! Widać, jak bardzo zależy mu na pozyskaniu zaufania Dowódcy, chce wykazać się skutecznością tam, gdzie inni zawiedli. Tylko czemu wybrał właśnie jego? Chociaż z drugiej strony, przecież to właśnie była jedna z najważniejszych - jak nie najważniejsza - spraw dla Chartrosa. Jak trudno było im wtedy zminimalizować rozmiar szkód. Robili wszystko, aby zakamuflować ucieczkę Atli. Uruchomione zostały wszelkie komórki i cały aparat informacyjny. Służby propagandowe postawiono w stan gotowości. Za wszelką cenę starano się przedstawiać historię Atli jako zniknięcie, a nie próbę buntu. Nie chciano wywoływać niepotrzebnych wątpliwości, które na pewno zrodziłaby prawdziwa informacja. I tak jej nagłe odejście trudno było zupełnie zatuszować. Atla nadzorowała wiele projektów i miała liczne, wierne grono oddanych uczniów. Nie było łatwo stworzyć wiarygodną opowieść o odejściu kogoś tak aktywnie uczestniczącego w życiu społeczności. A ostatnie, czego potrzebowali, to niezdrowa ciekawość i rozluźnienie dyscypliny. Jednak jego zmyślona historia spodobała się Dowódcy i - co ważniejsze - wielu w nią uwierzyło. Oczywiście były wątpliwości, ale nikt nie śmiał powiedzieć nic wprost. Dociekania i plotki, jeśli były, nie docierały zbyt często do uszu Chartrosa i z pewnością bardziej zajmowały go kiedyś niż dzisiaj. Dlatego zadziwił go Pamir. Zupełnie zaskoczył swoją przenikliwością i dalekowzrocznością. Poszukiwania Atli, jakkolwiek nieustanne i wciąż priorytetowe, były przeprowadzane bardzo dyskretnie. Chartros nie chciał, aby wiedziano, że tak pilnie nadal jej poszukuje. Wszystkie działania prowadzone były w największej tajemnicy i pod przykrywką innych akcji.

Jak widać, jednak nie dość dyskretnie, skoro Pamir domyślił się, o jak wielką stawkę toczy się gra. Ciekawe, jak dużo wiedział, a ile tylko domyślał się i wyczuwał swoim wielkim, wścibskim nosem. Tego, kto odnalazłby i sprowadził - jak mawiał Dowódca - zgubę do domu, czekały zaszczyty i przywileje. Starkis nie miał żadnych wątpliwości, że stałby się prawą ręką Dowódcy, a z czasem jego zastępcą. Może nawet ten, kto by ją odnalazł, miałby szansę konkurować z Chartrosem i w pełni go zastąpić. W końcu kto wiedział, jakie sekrety były udziałem Atli i jakie tajemnice skrywała... - Nic nie myślisz? Nie interesuje cię twój własny los? - tym razem już jawnie drwiąco dopytywał Chartros. Tysiące myśli kłębiło się w głowie Starkisa, ale nie znalazł słów, którymi mógłby je wypowiedzieć. Głośno powiedział więc tylko: - To ty decydujesz. Będzie jak zechcesz, Fendi. Chartros odwrócił się i podszedł do przeszklonej ściany. Sala Narad znajdowała się dużo wyżej niż pozostałe pomieszczenia i rozciągał się z niej doskonały widok na ocean. Fale, tak spokojne dzisiaj, w blasku zachodzącego słońca wydawały się wręcz niezauważalne. - Podejdź tutaj, Starkis. Co widzisz? Stanął obok Dowódcy i z bliska podziwiał ocean. Miał chwilę, aby dobrze przemyśleć odpowiedź. O co może chodzić? Bo przecież nie spotkali się, by wspólnie kontemplować piękno otaczającej ich przyrody. Każde słowo i gest Chartrosa miały jakiś cel. Wszystkie jego działania miały sens, który wcześniej lub później stawał się zrozumiały dla pozostałych. Zapewne tak było i teraz. Tylko jakie on miał szanse na jego odgadnięcie? Skąd mógł wiedzieć, o co chodzi tym razem? - Starkis, czy ty dzisiaj nie dosłyszysz? - Wybacz, Fendi, zapatrzyłem się. Hipnotyzujący jest ten widok. - No właśnie. - Chartros poklepał go po plecach i uśmiechnął się. A on stał tam

kompletnie zaskoczony i osłupiały. Spojrzał jeszcze raz uważnie w jego twarz. Nawet uśmiech na twarzy Dowódcy niczego jeszcze nie oznaczał i wcale nie był zwiastunem dobrych wieści. Oczy i twarz jak zwykle pozostawały nieprzeniknione. Starkis coraz mniej rozumiał sens tego spotkania i cel ich rozmowy. Starał się chłodno analizować sytuację. I dobrze mu szło, dopóki Chartros był sobą. Ale ten uśmiech? Ten uśmiech zupełnie nie pasował do całej układanki. - Wiem, co by się stało, gdybym wpuścił Pamira na twoje miejsce i pozwolił Niewidocznym robić swoje. - Co? - wyrwało mu się niechcący. Atmosfera zwierzeń, do której nie nawykł i protekcjonalne gesty rozluźniły go aż nadto. Jak mógł tak łatwo stracić czujność? Chartros obdarzył go pobłażliwym spojrzeniem. Było to zdecydowanie lepsze niż ten pierwotny spokój i chłód. Nie miał nic przeciwko traktowaniu siebie z góry. Kto jak kto, ale Dowódca miał do tego prawo. - Jest ambitny, młody i zbyt pewny siebie. Musi się jeszcze sporo nauczyć o koloniach i ich mieszkańcach. Z wami radzi sobie wybornie. Ale kolonie? Kolonie to zupełnie inna historia. Starkis kiwał tylko głową z uznaniem i chciwie wsłuchiwał się w wypowiadane słowa. W takich momentach nie wątpił, że ich los jest we właściwych rękach. Tak naprawdę to nigdy nie stracił pokładanej w Dowódcy ufności, miał tylko wątpliwości co do stosowanych przez niego metod. Zwłaszcza po odejściu Atli tak bardzo czuł, że nie wszystko idzie zgodnie z planem. Wiele spraw budziło jego zastanowienie. Ale nie był tu przecież od myślenia. On miał tylko wykonywać polecenia. Czasami jego filia sprawiała, że zastanawiał się nad niektórymi sprawami bardziej, niż powinien, czasami jedno jej słowo powodowało, że zaczynał myśleć tam, gdzie potrzebne było tylko działanie. - Ty zdajesz się rozumieć specyfikę kolonii. Do tej pory przynajmniej niczego nie zepsułeś. Dzięki temu jeszcze mamy szansę. - Chartros przerwał i wpatrywał się dalej w coraz bardziej ciemny ocean. Na zewnątrz szybko zaczynał zapadać zmrok, niebawem ciemność zasnuje widnokrąg.

- Postanowiłem, że na razie niczego nie zmienię - dodał, nadal nie odrywając wzroku od niezmierzonej przestrzeni wodnej za szybą. - Twoja wola, Fendi. Obiecuję nie zawieść - Starkis starał się nie pokazywać emocji i odpowiedzieć najspokojniej, jak tylko umiał. Wrażenie opanowania, które pragnął wywrzeć, zepsuło gwałtowne wypuszczenie powietrza na końcu zadnia. Kogo on chciał oszukać? Bał się tak samo jak inni. - Dobrze. Nadal liczę na ciebie, Starkis. Chartros miał rację, wciąż mieli szasnę. On ciągle ją miał. Kolejna sposobność stoi teraz przed nimi. Niebawem nowa selekcja. Będzie już jego jedenastą, może ostatnią... Zawsze kiedy się zbliżała, miał nadzieję, że to właśnie ta da oczekiwane rezultaty. Tym razem także, może nawet bardziej niż poprzednio, ufał w sukces swojego pomysłu. Oby wreszcie im się udało. Bo ile jeszcze Chartros mógł czekać? Jak długo będzie tolerował nieefektywność? A może Pamir wpadnie szybciej na rozwiązanie, które zyska przychylność Dowódcy? Jakby czytając w jego myślach, Chartros powiedział: - Obawiam się, że przez Pamira moglibyśmy ją stracić bezpowrotnie. A to jest wykluczone. - I po chwili namysłu dodał: - Dostajesz jeszcze jedną szansę, bo wciąż wierzę, że może ci się udać. Tylko pamiętaj, że czas ucieka i nawet my mamy go coraz mniej. Starkis wolał nie myśleć o tym, co się stanie, gdy cierpliwość Dowódcy się wyczerpie. Co stanie się wtedy z nim? Nie raz widział tych, którym powinęła się noga, których teraz nie było już z nimi. Kończyli zdegradowani na najniższych stanowiskach przy nic nieznaczących zadaniach. Pogardzani, wyszydzani, zapomniani. - Zorganizuj mi jeszcze dzisiaj spotkania z Namiestnikami. Lepiej porozumieć się z nimi niż z tymi figurantami, dowódcami, którym wydaje się, że skupiają w swoim ręku jakąś władzę i mają wpływ na cokolwiek. Banda gnuśnych, zachowawczych starców. Sprawy zaczynały znowu przybierać niekorzystny obrót. Chartrosowi zaczynał

znacząco pogarszać się nastrój. Zawsze tak było, kiedy wspominał dowódców. To wszystko przez to, że nie darzył ich zbytnim zaufaniem. Kiedy wspominał o nich, robił to z pogardą dla wykonywanych przez nich funkcji. Byli dowódcami, bo stanowiło to część tradycji i programu wyjściowego. Pierwotnie uznano zarówno taki podział kompetencji, jak też powierzenie w sytuacjach kryzysowych silnej władzy jednemu spośród nich za najlepsze rozwiązanie. Zapewne sądzono, że zapobiegnie to jednowładztwu, ale jednocześnie zapewni ład i porządek. I rzeczywiście, system zadziałał, tyle że nie do końca. Już na samym początku wątpliwości, które się pojawiły, doprowadziły do uniemożliwiającego jakiekolwiek działanie podziału głosów w dowództwie. Sytuację Chartros rozwiązał niezwykle szybko, pokazując, kto jest pierwszym wśród nich. Wtedy przejął pełnię władzy, zamieniając rzeczywistych dowódców w marionetkowych przedstawicieli poszczególnych kolonii. Nikogo przy tym nie pytał o pozwolenie, nikt nie zatwierdził jego decyzji. Ale także nikt mu się wtedy nie sprzeciwił. Może pozostali byli za słabi, a może nie chcieli wziąć na siebie takiej odpowiedzialności? W tej chwili to nie było istotne. Po prostu teraz tak było, a oni musieli się nauczyć z tym żyć. Chociaż Starkis uznał, że spotkanie zostało zakończone, to jednak nie odchodził. Skłonił głowę i czekał, przecież nie pozwolono mu się oddalić. Bardzo chciał wyjść i w swoim złudnym odczuciu poczuć się bezpiecznie choćby przez chwilę. Nie mógł tego jednak zrobić. Zwyczajem Chartrosa było nie komunikować zbyt wiele. Trzeba było wiedzieć, czego Dowódca może chcieć. - I jeszcze jedno. Pomimo twoich zapewnień, dalej mnie to niepokoi. Czy jesteś pewien, że nikt jej nie pomagał? Czy jesteś całkowicie przekonany, że nikt nie był z nią w zmowie? Pragnął natychmiast zaprzeczyć. Przypomnieć o zakrojonych na szeroką skalę przeprowadzanych śledztwach. Powtórnie zaświadczyć nie tylko o ich bezwarunkowej obiektywności, ale też uświadomić, że żadne z nich jeszcze nie zostało zamknięte, gdy usłyszał:

- Zastanów się dobrze, zanim odpowiesz. Tym krótkim ostrzeżeniem zamknięto mu skutecznie usta, więc tylko zadeklarował: - Żaden z badanych wątków nie został zamknięty. Jeśli cokolwiek wzbudzi mój niepokój, dowiesz się o tym pierwszy, Fendi. Dowódca nadal się nie odwracał, wpatrzony w dal. Nie zakończył rozmowy i nie powiedział też, że ma odejść. Milczał. Cisza robiła się coraz głośniejsza. Coraz trudniej było ją znieść. - Poinformuj Namiestników. Przede wszystkim idź do Odana i powiedz, że będę chciał z nim porozmawiać na osobności, po oficjalnym spotkaniu. Niech przedstawi wytyczne na najbliższą selekcję. Jego kryteria będą obowiązywać pozostałych. W odbiciu szyby Starkis dojrzał, jak Chartros splótł ręce na piersiach, sprawdzony znak intensywnych przemyśleń, a po chwili jedną z nich podparł podbródek. - Albo nie, przyślij go do mnie teraz. Natychmiast. Dopiero później niech zjawią się inni. Starkis stał niewzruszenie, oczekując na kolejne polecenia. Skrzętnie notował w głowie, co musi zrobić i w jakiej kolejności. - Na co czekasz? - Dowódca odwrócił się do niego. - Czas, Starkis, czas! Zacznij go cenić.

26 Dalema postanowiła, że podczas najbliższego zgrupowania Widzących Prawdę da z siebie wszystko.

Do tej pory uważała, że jej droga może i jest trudna, ale za to prosta i wiedzie wprost do siedziby Władców. Zawsze, odkąd tylko sięgała pamięcią, w swoich najskrytszych marzeniach, którymi nie dzieliła się z nikim, nawet z najbliższymi, widziała kilka obrazów. Pierwszy, jak zostaje dopuszczona do Wyboru. Do tego właśnie Wyboru, na który czekała przez te wszystkie cykle. Tego, dla którego została w Ilumenie i tego, który do tej pory był jej jedynym celem. To dlatego od samego początku tak bardzo zgłębiała całą dostępną jej wiedzę - myślała, że w ten sposób zostaje się Wybranym. Dopiero później dowiedziała się, że te szranki nie będą miały nic wspólnego z wiedzą i mądrością. No, może tej mądrości nie można było też zupełnie odrzucić. Pan Ojciec zwykł przecież mawiać, iż mądrość przydaje się nawet przy przerzucaniu łajna takta. Coś w tym było... Kolejne obrazy, które widziała, to jak przechodzi - jedna po drugiej - każdą z trzech prób. Jednak żadnej z nich nie mogła sobie dokładnie wyobrazić, bo nic o nich nie wiedziała. Mówiono tylko, że chociaż odbywały się w Ilumenie, to nie przynależały do Ilumenu. Zawsze fascynowało ją, jak to możliwe, że nawet pogłoski, okruchy informacji czy zwyczajne plotki dotyczące poprzednich Wyborów nie przedostawały się na zewnątrz. Wszyscy biorący w nich udział zachowywali bezwzględną tajemnicę. A przecież były wśród nich osoby w różnym wieku - i zupełne jeszcze dzieci, dla których trzymanie języka za zębami stanowi nie lada wyzwanie, i także dorastające podlotki obojga płci. Sama nie wiedziała, które z nich były gorsze. Niby wmawiano im, że to kobiety są bardziej skłonne do nieustannych zwierzeń, ale przecież także większość mężczyzn, których znała, niestety cierpiała na tę samą przypadłość. I nawet tutaj jej rodzina stanowiła wyjątek. Pani Matka brzydziła się wszelką bezsensowną paplaniną, a Pan Ojciec nawet nie miał wyrobionego zdania w tej kwestii, bo zwyczajnie nie miał na to czasu. W ich domu zawsze częściej panowała cisza niż gwar. Pafros dużo bardziej cenili milczenie niż mowę. Kiedyś, teraz nawet nie pamiętała, jak wiele cykli temu to było, Dziadek powiedział jej, że nie mówi się dziś niczego, czego by dawniej nie powiedziano, więc po co mówić, skoro lepiej i pożyteczniej zgłębiać po prostu to, do czego doszli inni. Może to właśnie usposobienie jej rodziny wpływało na wizję ostatniego obrazu, tego, jak zostaje wybrana - lubiła go najbardziej. Jako jedna z wielu mieszkańców kolonii, w Wyborze dokonywanym raz na dziesięć cykli, to ona zostaje tą, która dostępuje zaszczytu zobaczenia Miasta Trzech Szklanych Wież. Widzi, jak przyjmuje Wybór, a jej pafros są tego

dnia wraz nią. Podchodzą do niej, nic nie mówią, tylko mocno ją obejmują. Widzi szczęście w oczach Pana Ojca i dumę w spojrzeniu Pani Matki. Tak śniła na jawie od dziewięciu cykli. Cóż, teraz wie, że ten sen się nie ziści. Trzeba znaleźć nowy cel. Może zostanie Pierwszą wśród Widzących Prawdę. Garunie się udało, dlaczego jej miałoby się nie udać. Uśmiechnęła się z politowaniem sama do swoich myśli. Ciekawe, jak to zrobi, kiedy nawet najprostsze ćwiczenia są dla niej niewykonalne? Chociaż niewiele, jak mówiła Pani Matka, odziedziczyła po rodzie Darumów, to na pewno w jednym była do nich bardzo podobna. Nie poddawała się. Przeszkody nie zniechęcały jej, wręcz przeciwnie. Im trudniej było, tym bardziej się starała, tym mocniej próbowała. Dlaczego miałaby nie spróbować tutaj. Może ten dłuższy czas, który tym razem mieli spędzić w Gaju Prawdy, bardziej jej pomoże. Nie będzie musiała odrywać myśli. Nie będzie pafros, Ilumenu, Zamira. Będą tylko Widzący Prawdę, ich gaj - tak zachwycający nawet w Porze Spadających Liści, i ona. „Uda mi się” - postanowiła, przekraczając progi świątyni. Zobaczyła, że inni już są. Oprócz niej, zarówno wszyscy kandydaci, jak i prowadzący zajęcia Widzący Prawdę stali na swoich miejscach gotowi na odbycie rytuału Powitania Stwórcy. Było jeszcze grubo przed wschodem słońca, dopiero od niespełna godziny świtało. Co oni tutaj robili tak wcześnie? Dla nich chyba naprawdę było ważne to, co się tutaj działo. Spędzali tu więcej czasu, niż musieli, więcej niż należało. Zaczęła przypatrywać im się uważnie. Niektórzy kandydaci z entuzjazmem, żywo o czymś rozmawiali z Widzącymi Prawdę. Inni w skupieniu oddawali się medytacji, jeszcze innym prowadzący zajęcia wskazywali właściwie ułożenie rąk, nóg i całego ciała podczas ćwiczeń. W tej chwili zauważyła ją Katara, zachęcająco pomachała w jej stronę i wskazała zarezerwowane obok siebie miejsce. Dalema ruszyła w jej kierunku, zostawiając po drodze tobołek ze swoimi rzeczami. Musi się bardziej postarać. Zapomnieć o wszystkim, wyłączyć rozum. Tuzalem byłby dumny z takiego podejścia. Byłby, gdyby mógł odgadnąć jej myśli. Uśmiechnęła się do siebie i do Katary, obok której zdążyła zająć miejsce. Spojrzała przed siebie i zobaczyła Tuzalema

obdarzającego ją radosnym uśmiechem na powitanie. Odwzajemniła się skinieniem głowy i... podejrzliwie przyjrzała. Nie, to niemożliwie, to czysty przypadek. Westchnęła z ulgą. Co za bzdury przychodziły jej do głowy... Ustawiła się w odpowiedniej pozycji. Stanęła prosto ze złączonymi stopami, obie dłonie złożyła przed klatką piersiową. Oddychała normalnie i czekała na rozpoczęcie ćwiczeń. Powitanie stanowiło jej ulubiony rytuał. I jedyny, który wykonywała w miarę poprawnie. Było sekwencją dwunastu pozycji połączonych w jeden ciągły ruch. Poszczególnym pozycjom towarzyszyły zsynchronizowane z nimi fazy oddechu. W uszach słyszała głos Tuzalema: - Pamiętajcie, że każda faza połączona jest z wdechem lub wydechem. Podczas ruchów w przód robicie wydech, natomiast odchylenie w tył połączone jest z wdechem. Poruszajcie się płynnie i jednostajnie. Niech wasze ruchy będą miękkie, zrelaksowane i wyważone. Bądźcie rozluźnieni i świadomi swoich ciał... - Nawet teraz każde jego słowo było tak wyraźne, jakby mówił je na głos. Tylko że wszyscy, nawet prowadzący, stali w kompletnej ciszy, zwróceni twarzą w kierunku oczekiwanego światła. I nie mówili nic. Czekali. Rytuał należało rozpocząć dokładnie w chwili, kiedy na widnokręgu pojawią się pierwsze promienie wschodzącego słońca. Czekali. Wreszcie - pojawił się. Skrawek tarczy słonecznej zawitał na widnokręgu. Można było zacząć. Rozpoczęli Powitanie Stwórcy. Wdech, uniesienie ramion, wychylenie w tył. Skłon i wydech. Dłonie na podłodze obok stóp, głowa dotyka kolan. Znowu wdech, przysiad, głowa uniesiona ku górze. Wydech... - Wdech, opuścić biodra na podłogę. Wesprzeć się na rękach, unieść w górę głowę... Chyba nigdy nie widziała, jak wyglądało to z zewnątrz. A musiało wyglądać dość frapująco. Czterdzieści, może pięćdziesiąt osób zwróconych w jedną stronę, wykonujących dokładnie to samo w tym samym czasie. Jednostajnie, miarowo, równo. Bez jakiegokolwiek dźwięku. Bez jakiegokolwiek zbędnego, niepotrzebnego ruchu. Wydech, prostuj obie nogi, skłon w przód. Wdech, ramiona w górę, wychylenie w tył.

Wydech, opuść ramiona, powrót do pozycji wyjściowej. Dłonie złożone przed klatką piersiową. Skończyło się. Teraz musieli zostać w tej pozycji. Stać tak i nie myśleć. Dla niej był to oczywiście czas właśnie na rozmyślania. Bo im bardziej próbowała oczyścić swój umysł i pozostać w stanie niebytu, tym bardziej intensywnie błądziły jej myśli. - I wracamy do rzeczywistości - wyrwał ją z odrętwienia głos Pierwszego. Nie wiedziała, że był dzisiaj wśród nich. Rzadko zjawiał się na zajęciach dla kandydatów. Widziała go do tej pory dopiero kilka razy, głównie podczas świąt organizowanych przez Widzących Prawdę. Poza tym był jeszcze na pewno na rozpoczęciu cyklu dla kandydatów na Widzących Prawdę. - Dzisiaj zaczyna się wasze prawdziwe zgrupowanie. Będziecie tu dzień i noc przez najbliższy pełen księżyc. Ten czas powinien wam pozwolić się oderwać od tego, co do tej pory znaliście. Pomoże wam zapomnieć, kim byliście i otworzyć się na nowe wyzwania mówił głębokim głosem, który magnetyzował niskim tembrem. Dopiero teraz miała okazję dobrze mu się przyjrzeć. Był bardzo wysokim, przerażająco chudym mężczyzną. Ogolona głowa i pozbawiona jakiegokolwiek owłosienia broda jeszcze potęgowały to odczucie. Metramus był tak szczupły, że doskonale można by na jego ciele uczyć się anatomii bez konieczności przeprowadzania sekcji. Jak ktokolwiek mógł być tak chudy? Chyba prawdziwe były te historie o znikomych potrzebach żywieniowych Widzących Prawdę. Mówiono, że potrafili żywić się jedną kromką chleba dziennie przez nawet kilka księżyców. Nie potrzebowali tylu pokarmów co inni i szczycili się swoim ascetycznym trybem życia. - Podczas najbliższych dni w zajęciach będą wam towarzyszyć goście spoza naszej wspólnoty. Bycie Widzącym Prawdę to nie tylko silny duch, to także sprawne ciało. Musimy zadbać o was także w tym wymiarze. Wtedy zobaczyła wkraczających na środek świątyni mężczyzn. Wyglądali zupełnie

jak zespół graczy Tachli. O nie! To była drużyna Tachli! A jednym z mężczyzn był Zamir. Wszedł jako drugi. On także ją zauważył i posłał w jej stronę uśmiech. Gwałtownie odwróciła wzrok. Przyłapał ją na bezczelnym podglądaniu. - Zaczynacie od zaraz. Datranti, są twoi - zwrócił się do najbliżej stojącego mężczyzny, obecnego kapitana drużyny. Teraz dopiero poczuła się skrępowana. Zamir w roli jej nauczyciela - to zakrawało na jakąś kpinę. To był potworny chichot losu. Jak to będzie wyglądać? Kto wymyśla tak bezsensowne działania? No nie, jednak nie da rady się przełamać i zaakceptować ich i te ich rytuały. Widzący Prawdę byli po prostu z innego świata. Świata, który był jej zupełnie obcy. I czego niby oni mieli ich uczyć? - Na początek rozgrzewka. Pokażemy wam, co powinniście robić i jak przygotowywać się do zajęć. Nie wystarczą wam nasze spotkania. Musicie sami pracować nas sobą. Każdy z was będzie ćwiczył pod okiem osobistego opiekuna. Proszę - wskazał ręką mężczyzn - niech każdy podejdzie do kandydata, którym będzie się zajmował. Ruszyli, a Zamir szedł w jej kierunku. Poczuła silny uścisk w gardle. Suchość w ustach. Brakowało jej tlenu, chociaż była na zewnątrz. Co się z nią działo? Zupełnie nie potrafiła nad tym zapanować. Gdyby tylko mogła, uciekłaby stąd! Rozglądała się nieporadnie, planując szaleńczy bieg w nieznane. A może jednak pójdzie do kogoś innego? W końcu dlaczego miałby wybrać ją? Tak, na pewno podejdzie do Katary, przecież znali się od kilku cykli. Na pewno. Straciła resztę złudzeń, gdy stanął na wprost niej. Nie miała wyjścia, musiała na niego spojrzeć. A on, jakby nic się nie stało, ze spokojnym wyrazem twarzy, łagodnym uśmiechem, patrzył jej głęboko w oczy. Dlaczego spośród wszystkich mężczyzn w Supali ten właśnie musiał zostać jej opiekunem! - Jestem tu, żeby ci pomóc, Dalemo. - Mmm... mmm... mnie?! Mnie nie trzeba pomagać! - wydukała rozpaczliwie. Nawet sama przed sobą musiała przyznać, że była żałosna.

- W takim razie będę ci przeszkadzał. Mogę cię rozpraszać, mogę wytrącać ze stanu skupienia. Co tylko sobie życzysz, Dalemo - po raz kolejny wymówił jej imię w taki sposób, że chciała, żeby powtarzał je ciągle na nowo. „Uspokój się, na Randoga, uspokój, to tylko mężczyzna. Jeden z wielu. Uspokój się!” - Chyba sobie zanadto schlebiasz, Zamirze - powiedziała nadzwyczaj opanowana. Ją samą zaskoczył spokojny, chłodny ton. Zadziałało, bo chłopak stracił poprzedni rezon. - Hm? - patrzył na nią, nie bardzo rozumiejąc. - Zakładasz, że twoja obecność jakoś na mnie wpływa - ciągnęła, z każdym kolejnym słowem nabierając pewności. - A nie? - zapytał zaczepnie z takim błyskiem w oku, że znowu pogubiła się w swoim rozsądnym planie trzymania go na dystans. - Nie no, wpływa - odparła szczerze. - Taaak?! - Teraz zupełnie nie wiedział, o co chodzi. Chyba miał nadzieję na jakieś wyznania, bo przysunął się nieco bliżej. - Tak. Na przykład teraz zasłaniasz mi światło. - Spojrzała na niego uważanie, bez cienia uśmiechu. - No, to na co czekasz? Zaczynajmy.

27 Skradał się. Wolno stawiał kroki, uważając, by nie trafić na zeschłą gałąź, nie potknąć się o wystający z bruku kamień. Równie intensywnie wsłuchiwał się w dochodzące do niego odgłosy miasta. Każdy dźwięk mógł być dla niego niebezpieczny. Każdy mógł zwrócić uwagę strażników. Każdy groził złapaniem.

Jak wtedy by się wytłumaczył? Co by powiedział? Zawsze starał się mieć przygotowany plan na wypadek niepowodzenia. Wiele razy zastanawiał się, co zrobiłby w takiej sytuacji. Czy by uciekał? Czy zachowałby zimną krew i próbował okłamywać, wymyślając fikcyjne powody swojej obecności w zupełnie nieodpowiednim miejscu? Tak jak teraz, w dzielnicy rzemieślników, pół godziny marszu od domu, w środku nocy, kiedy cała Supala spała jeszcze niczym niezmąconym snem. Dlatego starał się iść powoli, samego siebie karcąc za zbyt śpieszny chód. Ale niewłaściwe pragnienie zrealizowania jak najszybciej zadania popędzało go do przodu. Pchała go i gnała naprzód niecierpliwa i nieujarzmiona młodzieńcza buta. Przewodnicy mawiali, że przez nią może mieć kłopoty. Dlatego nie pozwalali wstępować w swoje szeregi tak młodym jak on. Przerażała ich witalność nierozważnej, szczenięcej natury. Ryzyko w ich przypadku było większe niż z dojrzałymi, opanowanymi mężczyznami. Oni się go po prostu bali i nie ufali mu. Może nawet nie tyle bali jego samego, co katastrofalnych błędów, które ich zdaniem wcześniej czy później musiał popełnić. W ich oczach był wyrostkiem, niewprawionym w potajemnym działaniu, nieobeznanym w tajnikach Podziemia. Tylko jeden drobny szczegół sprawił, że dopuścili go do siebie - był im potrzeby. Prawdą było, że chciał działać natychmiast i nie chciał na nic czekać. Ale prawdą było też to, że nie był do końca taki, jakim go postrzegano. Był o wiele rozsądniejszy i rozważniejszy, niż sądzili. Może nawet był zbyt ostrożny i zachowawczy. A czasami po prostu zwyczajnie się bał. Nikomu o tym nie mówił. Bo i komu? Z grona mu najdroższych nikt nie wiedział o jego drugim, tajnym życiu. Wśród członków Podziemia było jeszcze trudniej, nie znał tam nikogo, komu mógłby na tyle zaufać, by przyznać się do własnej słabości. Był sam ze swoim niepokojem i lękiem. Teraz też się bał. Jak zawsze, kiedy szedł spotkać się z nimi, obawiał się, czy nie zostanie przyłapany. Myśli kłębiły się w jego głowie, podsuwając coraz mniej racjonalne pomysły. Czy to przypadkiem nie pułapka? Czy nie powinien zrezygnować i wrócić do domu? Czy może lepiej zacząć biec i jak najszybciej wydostać się z miasta? Nie wolno było ulegać instynktom. To one poprzedzały zawsze pierwsze objawy paniki. Nie było nic gorszego i bardziej niebezpiecznego, niż jej ulec. „To nie strażnicy czy

zdrajcy, ale ona była twoim największym wrogiem, ty sam jesteś swoim największym wrogiem” - mawiali w Podziemiu. Najważniejszy był spokojny i jasny umysł. Pozwalał wyjść bezpiecznie z opresji. Tam, gdzie zawiodło wszystko: przyjaciele, własna siła, dzielność, odwaga, pozostawał on. Tylko na niego można liczyć. Ale do tego była potrzebna wewnętrzna równowaga. Skupienie i wyciszenie. Powoli się uspokajał. Skupienie i wyciszenie. Odzyskiwał jasność myślenia. Skupienie i wyciszenie. Już dobrze. Mógł znowu być sobą i działać zgodnie z planem. Odwrócił się i gruntownie zbadał wzrokiem cały teren, sprawdzając, czy nie ma nikogo. Noc była jasna. Kończył się mały cykl. Księżyc w pełni. Na niebie żadnej chmury, tylko zimne światło gwiazd. Nie były to wymarzone dla niego warunki. Wolałby pochmurne niebo zapewniające ciemność. Tylko że musiał spotkać się z nimi dzisiaj, nie mógł czekać. Zdobył wreszcie potrzebne im informacje. Trzeba przekazać je jak najszybciej. Koniecznie dzisiaj. Im szybciej się dowiedzą w Podziemiu, tym lepiej będą mogli wszystko zaplanować. Mając tak ważne informacje, nie chciał też nieopatrznie, przez zbytni pośpiech, popełnić błędu. Mógł nie tylko narazić siebie, ale i innych. Ujawnienie jednego mogło pociągnąć za sobą całą lawinę kolejnych, aż do wykrycia i wyłapania wszystkich. Bardzo starannie dobrał czas i miejsce. Długo się zastanawiał, nim podjął decyzję, gdzie i kiedy powinno odbyć się spotkanie. Robił to przecież po raz pierwszy. Wcześniej to jemu wyznaczano spotkania. Otrzymywał informacje o szczegółach i polecenia od Przewodników w zupełnie dla niego niepojęty sposób. Nie wiedział, skąd, jak ani nawet kiedy podrzucano mu wiadomości. Otrzymywał te małe kawałki kory w zupełnie nieznany sposób. Wielokrotnie zastanawiał się, jak znajdywały się w jego kieszeni, torbie, domu. Pamiętał, że pierwszej wiadomości nawet nie zauważył. Uznał ją za niepotrzebny śmieć, który przypadkowo znalazł się w jego rzeczach i wyrzucił. Dopiero widząc podobny kawałek drewna za drugim razem, zaczął się czegoś domyślać. Na pierwszy rzut oka wydawał się naturalnym przedmiotem, zniszczonym siłami natury. Dopiero po uważnej obserwacji dostrzegł kod, którego kazali mu się nauczyć Przewodnicy. Każdy z działających w

Podziemiu miał swój własny szyfr. Tylko dwie osoby znały wszystkie klucze i umiały powiązać je z właściwymi osobami. Byli to Twórca Podziemia, którego jeszcze nigdy nie poznał, i jego zaufany. Nie wiedział, jak wyglądały pozostałe kody, ale jego szyfr był niezwykle prosty. Składał się z kombinacji kropek i kresek przyporządkowanych do określonych liter. Za każdym razem odtwarzał w pamięci stworzony dla niego kod. Kazano mu zapamiętać szyfr i nigdy nie zapisywać go w jakiejkolwiek części, choćby w najmniejszym fragmencie. Tak też zrobił i tym razem, przygotowując dla nich wiadomość. Informacja, którą zawarł na kawałku kory, była krótka: „Znam termin”, w drugiej linii podał czas i miejsce spotkania. Zostawił ją tam, gdzie ostatnio odnajdywał wieści od nich. Upuścił ją po prostu na kamiennej ścieżce, zaraz po wyjściu z domu. Jeszcze kilka księżyców temu nie wierzyłby, że wiadomość zostanie znaleziona i dostarczona we właściwe ręce. Ale po tym, czego miał okazję doświadczyć, wiedział, że Podziemie potrafiło dotrzeć wszędzie tam, gdzie chciało. Wybrał miejsce poza murami miasta, niezbyt odległe, ale też na tyle oddalone, by nie wzbudzać niczyich podejrzeń. Pokazano mu przejście wiodące poza mury i wychodzące wprost w sercu znajdującego się za murami zagajnika. Drzewa te stanowiły zewnętrzną część Gaju Prawdy, który rozpościerał się po drugiej stronie. Pewnie tylko dlatego udało się jeszcze uratować je od wycięcia. Nie dawało mu spokoju, jak były w stanie uchować się tu aż tak długo. Może to zasługa Widzących Prawdę? A może to Władcy nie traktowali tej kolonii zbyt poważnie i pozwalali na więcej. W końcu Supala była najmniejsza i najmłodsza ze wszystkich. Powstała tylko dla wydobycia złóż i nie sprawiała do tej pory żadnych problemów. Czy nikt go nie śledzi? Obejrzał się po raz kolejny za siebie, upewniając, czy jest sam. Ciemność nie chciała być dzisiaj jego sprzymierzeńcem. Noc była tak jasna, że mógłby czytać w świetle księżyca. Widział wszystko dokładnie jak na dłoni. Tylko że to znaczyło, że równie dobrze każdy mógł dostrzec też jego. Nic nie wzbudziło jego podejrzeń, mógł zaryzykować przejście na drugą stronę. Podszedł blisko muru i sprawdził kamienie. Był w dobrym miejscu. Wykonał, co mu nakazano i zszedł w dół po schodach. Miało ich być dziesięć. Liczył dokładnie, bowiem tutaj nie widział już nic. Kiedy zszedł z ostatniego stopnia, usłyszał dziwny dźwięk. Szybko się

odwrócił. To zamykało się za nim przejście. Dopiero teraz poczuł się nieco bezpieczniej. Żywo ruszył korytarzem, trzymając się cały czas prawej strony ściany. Tak jak mu powiedziano. Do przejścia miał około pięciuset łokci. Na twarzy poczuł delikatny powiew powietrza. Już niedaleko. Strumień wiatru był coraz intensywniejszy. Przyśpieszył kroku i nim się zorientował, uderzył w ścianę. Był na miejscu. Po omacku zaczął szukać liny, która powinna się znajdować gdzieś na przeciwległej ścianie. Znalazł. Zdjął ją ze ściany i mocno pociągnął kilka razy w dół. Była dobrze zaczepiona. Kilkunastoma szybkimi ruchami wspiął się w górę i zaczął szukać włazu w sklepieniu. Odnalazł go bez większych problemów, starannie wyszukał środek i pchnął mocno w miejscu, gdzie było lekkie wgłębienie. Kamienna płyta delikatnie uniosła się w górę i pozwoliła odsunąć się w bok, na prawą stronę. Będąc wciąż zawieszonym na linie i trzymając się jej jedną ręką, drugą sięgnął krawędzi i zdecydowanym, silnym ruchem, podciągnął się w górę. Drugą ręką puścił linę, jednocześnie chwytając się podłoża. Wreszcie mógł odetchnąć świeżym powietrzem. Był na zewnątrz. Wokół panowała cisza. Nie było tutaj co prawda tak jasno jak w Supali, ale pomiędzy koronami drzew przeciskały się promienie księżyca i wskazywały drogę. Wstał, wyprostował się, otrzepał ubranie z resztek liści, paproci i mchu, i ruszył w wyznaczone miejsce. Był pierwszy. Dotarł przed nimi. Dotychczas spotykali się najczęściej w środku nocy. On postanowił, że przesunie czas o dwie godziny bliżej świtu. Do końca nie był pewien, czemu akurat tę porę uznał za najlepszą. Może dlatego, że wśród Orbatoli nazywano ją godziną duchów albo złodziei, a może zupełnie bez powodu. - Zasunąłeś właz? - usłyszał nagle obok siebie znajomy głos. Prawie drgnął ze zdumienia, gdy zobaczył wokół jeszcze kilku innych mężczyzn. Całkowicie zaskoczyli go nagłym pojawieniem się. Jak dali radę podejść do niego, i to tutaj, w lesie, w tak zupełnej ciszy?

- Nie - odpowiedział po dłużej chwili, zbierając myśli. - Czy nie mówiłem ci, że zawsze masz go zamykać? - zwrócił się do niego Przewodnik. - Tak, mówiłeś, ale... - Więc wróć i zasuń właz - powiedział mężczyzna spokojnie, tylko nieznacznie podnosząc głos. - Ale ja mam ważne... - Wróć i zasuń go! - powtórzył, tym razem już zdecydowanie dobitniej. Nic nie odpowiedział. Odwrócił się tylko i ruszył w stronę włazu. Idąc, myślał o tym, że Przewodnik chyba szczególnie za nim nie przepadał. Zawsze traktował go wyniośle i ostentacyjnie mu rozkazywał. - Zamknąłem - oznajmił zaraz po powrocie, stając twarzą w twarz z Przewodnikiem. - Masz zawsze go zamykać. Zawsze. Rozumiesz? - Tak - przytaknął i spojrzał na pozostałych. Obserwowali go beznamiętnie, zupełnie wyzuci z jakichkolwiek emocji. Kamienne twarze były niemalże pozbawione życia. Wyglądali, jakby nie obchodziło ich to, co dzieje się wokół. - Pamiętaj. Nieistotne, co by się działo, ty masz zawsze przestrzegać zasad. Te procedury są nienaruszalne. Zrozumiałeś?! - Tak - ponownie przytaknął. - A teraz mów. - Namiestnik zjawi się za dwa pełne księżyce.

- Skąd wiesz? - Po prostu wiem - odparł zbyt pośpiesznie, nie umiejąc ukryć rozdrażnienia. To prawda, że to on przez cały czas zabiegał, by go wreszcie przyjęli. Tylko że był z nimi już od dwóch cykli. Mogli mu chyba choć trochę zaufać. Zamiast tego wiecznie karcono go i pouczano. Siedział cicho, nigdy nie protestował, nie dawał im odczuć, że jest tym znudzony. Aż do dzisiaj. Przewodnik nie zareagował na ten przejaw niesubordynacji, tylko kiwnął od niechcenia głową i spytał.

- Czy to pewna informacja? - Tak. Nie znam jeszcze tylko pory dnia. - Słuchano go teraz uważnie, nawet pozostali zbliżyli się nieco i otwarcie obserwowali. - Kiedy będziesz znał?

- Pewnie na kilka dni przed samym przybyciem.

- Dobrze. - Wiesz, ile osób z nim przybędzie? - Tylko najbliższa świta i dwóch zbrojnych. Nastała cisza i żadna z osób nie kwapiła się do dalszej rozmowy. - Co teraz? - zapytał. Miał nadzieję, że ktoś mu wreszcie coś powie i wyjaśni. - Teraz? Teraz wracasz do domu - cicho powiedział do niego Przewodnik. W stronę pozostałych zaś rzucił: - Wy tu zostańcie. Ja pójdę z nim i upewnię się, że właz jest zamknięty. - Na twarzach mężczyzn pojawił się przelotny uśmiech.

Szli przez las, nie rozmawiając ze sobą. Kiedy byli blisko zejścia, Przewodnik wreszcie przemówił. - I jak z nią? - w jego głosie słychać było nieumiejętnie skrywaną troskę.

- Dobrze. - Dobrze? - jak echo powtórzył z wyrzutem. - Tak, dobrze. Słyszałem, że radzi sobie coraz lepiej. Sam widziałem, jak zyskuje z każdym dniem - mówił powoli i z namysłem. - Staram się nie spuszczać z niej z oka i pomagać, gdy mogę. Bardzo chciałbym móc otwarcie ją wspierać - wyznał szczerze. Mężczyzna przyjrzał mu się uważnie. Podniósł rękę, złapał go za podbródek i odwrócił jego głowę w swoją stronę. Patrzyli na siebie uważnie, wręcz wrogo, prosto w oczy, żaden nie spuścił wzroku. - Chroń ją, ale nie zbliżaj się do niej. Czuwaj nad nią, ale bądź niewidoczny. I przede wszystkim nie narażaj misji. - Zawsze czegoś ode mnie żądacie. Niczego nie tłumaczycie i nie wyjaśniacie. Tylko chcecie i rozkazujecie. Jak długo jeszcze? - Chciałeś być jednym z nas?

- Tak.

- Nadal chcesz?

- Tak. - To pogódź się z tym. Tak tu po prostu jest.

Opuścił z rezygnacją głowę i wzruszył ramionami. Co więcej miał mówić? Podszedł do włazu, odsunął płytę, rękami odnalazł linę, gotowy, by się na niej opuścić. - I jej! Jej też nie wolno ci narażać! Nic nie odpowiedział. Zwolnił tylko lekko uścisk na linie i zjechał w dół.

28 - Podnieś rękę wyżej. - Dalema spojrzała wściekła na rozkazującego jej mężczyznę. Co on sobie wyobrażał? - Wyżej! - ponaglał ją Zamir. Jeśli gdzieś podświadomie miałaby nadzieję, że może wreszcie będzie miała okazję poznać go bliżej, to mocno by się zawiodła. Jeśli miała jakiekolwiek złudzenia, to teraz musiały się one rozwiać bezpowrotnie. Podczas zajęć Zamir traktował ją jak przedmiot. Kawał mięcha, który trzeba było - pomimo oporów materii wyszkolić. Cały czas zachowywał większy dystans, niż to było konieczne. Nie zbliżał się do niej na więcej niż łokieć. Prawie w ogóle z nią nie rozmawiał. Wydawał tylko polecenia i był obrzydliwie rzeczowy. Dużo życzliwiej odnosił się do Katary czy innych osób, których nie musztrował. Zachowywał się jak... Mistrz Mansfeld. Tak jakby od jej wyszkolenia miało zależeć życie mieszkańców Supali. Ba, nie tylko Supali, ale wszystkich kolonii. Miała tego serdecznie dosyć. Chciała powiedzieć, by zabierał się od niej i poszedł wyżywać na kimś innym. Ale nie mogła dać mu tej satysfakcji. Nie miała zamiaru okazać, że jest słaba i nie daje rady. Każdy dzień, po Powitaniu, rozpoczynali od rozgrzewki. To, co oni nazywali rozgrzewką, jej wystarczyłoby w zupełności na kolejne trzy cykle życia. Po tym tak zwanym wstępie mieli czterogodzinną przerwę na zajęcia z Widzącymi Prawdę, głównie wciąż niepojęte dla niej nauki oddechowo-medytacyjne, i znowu ćwiczyli aż do zachodu słońca. Zdaniem Datrantiego i - co gorsza - Metramusa oprócz tych zajęć powinni jeszcze sami pracować nad swoim ciałem.

Jak, na Stwórcę, miała to robić? Kiedy wieczorem z bólu nie mogła zasnąć, a każdy mięsień i kości bolały tak, że nawet nie chciało jej się jeść ani pić. Jedyne, o czym marzyła, to sen, ale ten nie nadchodził. Twarde sienniki i cienkie koce przypominały, że bólu i zimna nie można było tak łatwo pokonać. Byli dopiero na półmetku. Dzisiaj będzie nów, więc wchodzili w ostatnią kwadrę tego morderczego cyklu. Ile jeszcze da radę wytrzymać? To nie było jednak jej miejsce. Nigdy nie była zwinna ani sprawna, a tu wymagano od niej umiejętności akrobaty i siłacza w jednym. Zresztą, co w ogóle można było zrobić w ciągu dwudziestu dziewięciu dni? Przecież nie wypracuje się kondycji w tak krótkim czasie. Nie wiedziała, co stanie się z nimi po upływie tego księżyca. Ale wiedziała, co można było zrobić w połowie tego czasu. Można było kompletnie wyniszczyć ludzki organizm i sprawić, by jakakolwiek forma aktywności w przyszłości była najgorszą torturą. A teraz jeszcze poranki były coraz chłodniejsze. Ten dzisiejszy był wyjątkowo zimny. Po Powitaniu Stwórcy, gdy stali w bezruchu przez prawie godzinę, czuła, jak drętwieją jej palce rąk i nóg z zimna. Liczyła na pobudzającą rozgrzewkę, ale tym razem zajęcia rozpoczęły się od wielogodzinnego naciągania i rozciągania ciała. - Jeszcze wyżej. - W odległości łokcia, może półtora stał Zamir i mówił Dalemie, co ma robić. Nigdy nie dyskutowała z nim i nie przeciwstawiała się jego poleceniom. Uznała, że byłoby to niewłaściwe. W końcu takie były zasady. Pomimo wewnętrznych oporów i ułomności własnego ciała starała się wykonywać wszystko najlepiej, jak mogła. Tylko że dzisiaj przychodziło jej to z wyjątkowym trudem. Było jej coraz zimniej. Robiła wszystko, aby tylko opanować drżenie ciała. - Dobrze. Teraz obie - dyrygował nią bez skrępowania. Kiedy podnosiła ręce w górę, odruchowo stanęła też na palcach. Musiała przez chwilę stracić kontrolę nad ustami, bo niepilnowane zaczęły się poruszać. Szczęki miarowo zaczęły drżeć, wydając z siebie okropny szczękający dźwięk. Szybko ścisnęła zęby.

- Zimno ci? - Zamir jednym krokiem znalazł się tuż przy niej i zapytał tak cicho, aby inni nie słyszeli. Była mu za to wdzięczna. Chodziło nie tyle o troskę z jego strony, która była dla niej zresztą zupełnie niezrozumiała, co o to, że nie pokazał innym jej słabości. Szybko i zdecydowanie zaprzeczyła ruchem głowy, bojąc się otworzyć usta, aby znowu nie zacząć szczękać zębami. Ale on nie czekał na odpowiedź. Odwrócił się, podszedł do Datrantiego i coś powiedział mu. - Koniec na dzisiaj. Zgodnie z postanowieniem Metramusa tej nocy będziecie uczestniczyć w święcie lokalnych plemion. Zaraz wyruszacie poza miasto. Takty będą czekały przygotowane za trzy klepsy. Będą wam towarzyszyć sam Pierwszy i Garuna. Tuzalem przekaże szczegóły. Kiedy opuszczali teren świątyni, Dalema znalazła sposobność, by podejść do Zamira i porozmawiać z nim. - Co powiedziałeś Datrantiemu? Nic mi nie było! Nie było mi zimno! - zaczęła. - Wiem, przecież zaprzeczyłaś. - Dotknął jej ramienia. Przesunął rękę tak, by znalazła się na wysokości jej łokcia i popchnął ją w stronę pomieszczeń kandydatów. - Pora na ciebie. Zaraz będziecie wyruszać na ziemię Slavan. Tuzalem nie powiedział im zbyt wiele. Nakazał zabrać tylko to, co niezbędne do przetrwania nocy. Do Supali mieli wrócić dopiero następnego dnia rano. Cieszyła się na tę podróż. Od ostatniej wyprawy z Garuną nie miała okazji jeździć taktami, może będzie też sposobność przyjrzenia się lepiej Algamatom. A może Tamandra pokaże jej jeszcze inne miejsca. Od Katary, kiedy znalazły się przy swoich siennikach i przygotowywały sakwy, dowiedziała się, że będą uczestniczyć w obrzędzie dusz zwanym Dusmasa. Jak miała zapamiętać te wszystkie święta, kiedy mieli ich aż tak wiele? Czy ród Slavan w ogóle robił cokolwiek poza odprawianiem obrzędów i świętowaniem? Nic dziwnego, że byli wciąż na tym samym poziomie rozwoju i żyli w ten sposób.

Jednak o wszystkim zapomniała, kiedy przyprowadzono takty. Spojrzała na swoje zwierzę. To był ten sam takt, którym jechała ostatnio. Parsknął radośnie. Czy możliwe, aby ją rozpoznał? Podeszła blisko, objęła rękoma jego łeb i przytuliła policzek do ciepłej, gładkiej szyi. Chłonęła zapach stajni, siana i wypielęgnowanej sierści. Ależ on był wspaniały. Lśniący, gniady, zwinny. Właśnie miała wsiadać, kiedy obok niej pojawił się Zamir, gotów, by jej pomóc. - Nie trzeba. - Dwukrotnym ruchem prawej nogi rozbujała się i wskoczyła swoim zwyczajem na grzbiet takta. Siedząc na wierzchowcu, spojrzała z góry na Zamira. Stał obok z zadartą głową. Chyba wreszcie udało jej się mu zaimponować, chociaż patrzył na nią w nieco dziwny sposób. - Widzę, że jak chcesz, to potrafisz... - Klepnął taktowy zad. - Bywaj, Dalemo. - Nie powiedział nic więcej, nawet na nią nie spojrzał, po prostu odszedł. - Bywaj - zdążyła z siebie wydusić. Nie o takie wrażenie jej chodziło.

29 Jechali gęsiego, jeździec za jeźdźcem. Na czele Garuna, za nią Metramus. Nie mogli jechać inaczej. I nie dlatego, że było za wąsko. Drogi Supali były niezwykle szerokie, kilka taktów spokojnie mieściło się obok siebie. Powód był inny. Gdyby zwierzęta szły szeregiem, na pewno zaczęłyby się ścigać. Takty miały naturalne pragnienie galopu. Będąc jeden obok drugiego, wzajemnie oddziaływałyby na siebie, zwiększając tempo, aż do szaleńczego biegu. Chociaż dzień był w pełni, nie ociepliło się zanadto. Nieustępliwy zimny wiatr dostawał się pod płaszcze i targał zwierzętom grzywy. Przylgnęła do łba takta. Był ciepły i dobrze osłaniał przed chłodem. Jechali tak przez miasto szczelnie otuleni w płaszcze. Jeszcze tylko parę kroków i znajdą się poza murami. A wtedy... Dalema miała nadzieję, że Garuna znów zaprezentuje ten wspaniały cwał. Minęli strażników, przekroczyli rzekę i ruszyli. Jednak nie jechali tak szybko jak

ostatnio. Ten nieśpieszny galop był przyjemny, ale w niczym nie przypominał tego, który uwielbiała. Ten moment, kiedy zwierzę pędziło tak, że dotykało ziemi tylko jedną nogą albo nie dotykało jej wcale. To uczucie bycia w powietrzu, prawie lotu - nic nie mogło się z nim równać. Podróż trwała niestety zbyt krótko. Rozpoznała urwisko. Byli na miejscu. Tym razem schodząc ze stromego zbocza, uważniej przypatrzyła się wykarczowanej puszczy. Naprawdę wyglądało to jak miejsce jakieś katastrofy. I chociaż Dziadek kategorycznie zbył wtedy jej dociekania, to miała wrażenie, że nie mówił jej jednak wszystkiego. Brama do wioski ponownie była szeroko otwarta. Czy oni w ogóle ją zamykali? Przekraczając wjazd, zobaczyła krzątających się licznie mieszkańców. Tym razem miejscowi nie zwracali na nich aż tak wielkiej uwagi. Oczywiście, wszyscy witali ich przyjaźnie, kłaniając się, ale byli zbyt zajęci swoimi sprawami, by poświęcać im więcej czasu. Z centrum osady szedł w ich stronę ten sam dostojny starzec, który wtedy tak ciepło ich przyjął. - Marchatnam, Garuno. Marchatnam, Metramusie. Oby Stwórca zachował was w dobrym zdrowiu i udzielił wielu łask. - Marchatnam, Prometusie. Oby Słońce zawsze świeciło dla ciebie - zgodnie odpowiedzieli. - Dziękujemy, że także w tym cyklu pozwoliłeś nam uczestniczyć w tych wielkich obchodach. - Metramus będąc już na ziemi, skłonił się nisko. Garuna uczyniła to samo. Każde z nich splotło naprzemiennie swoje dłonie, przycisnęło je do piersi i nisko pokłoniło się drugiemu. Znowu to samo niezrozumiałe powitanie. - Pomożecie mieszkańcom w przygotowaniach - zwrócił się Pierwszy do kandydatów. Garuna tylko potakująco kiwała głową. - Prometusie, czy zechcesz powiedzieć im, co mają czynić? - zapytał tym charakterystycznym pytaniem Widzących Prawdę, tym niewymagającym odpowiedzi, tym, które irytowało ją najbardziej. Cała ich siódemka zebrała się wokół starca, który zaczął opowiadać o mającym nastąpić tej nocy obrzędzie. - Istotą dzisiejszego święta jest odpowiednie ugoszczenie dusz. Dajemy im miód, jajka

i chleb. Każdy daje to, co znajdzie w swoim domostwie i uzna za najlepsze. Tym samym zapewniamy sobie przychylność dusz i pomagamy im w osiągnięciu spokoju w zaświatach. „Nieźle się zaczyna” - pomyślała Dalema. Ale postanowiła, że niezależnie od tego, co się będzie działo, w żaden sposób nie okaże zniechęcenia czy dezaprobaty dla tak naiwnych przekonań. Nie mrugnęła nawet okiem, z uwagą słuchając dalszych słów. - Wędrującym duszom oświetla się drogę do domu, rozpalając ogniska, aby mogły spędzić tę noc wśród bliskich. - Prometus wskazał ręką jakiś odległy punkt poza bramą wioski. - Tam, poczynając od rozstaju dróg i wzdłuż całej trasy do osady, dziś w nocy zapłonie ogień. „Coraz lepiej. Skąd ci ludzie brali takie pomysły?” - pomyślała z przerażeniem. Ale twardo udawała zainteresowanie i wsłuchiwała się w przekazywane im wierzenia. - Ogień może również uniemożliwić wyjście na świat upiorom - mówił dalej brzmiącym mocą i przejęciem głosem Prometus. - Upiory to dusze ludzi zmarłych nagłą śmiercią. Dlatego w tym dniu rozpalamy ogień także na wszystkich grobach. Pewnie Tamandra poczułaby się dotknięta, ale musiała zdawać sobie z tego sprawę, że tylko prymitywna kultura mogła mieć takie przekonania. Czy oni naprawdę w to wierzyli? No chociażby ten starzec, wyglądał na całkiem rozważnego. Niemożliwie, żeby sam w to wierzył! Dalema przyjrzała mu się raz jeszcze uważnie. Jednak wierzył. Dziwna kraina, dziwne obyczaje. - W tym dniu wspieramy również jałmużną biedniejszych od nas. Ofiarujemy im pokarmy, ale też drewno, węgiel, skóry, glinę, dzbany i prosimy, by i oni wspominali dusze zmarłych. To przynajmniej było sensowne. Szkoda, że ten zwyczaj nie przyjął się w Supali. Przecież każda pomoc innym, nieważne, z jakich pobudek, była czymś dobrym, godnym pochwały i naśladowania. Prometus przemawiał do nich ponad godzinę, po czym kazał im chodzić do

mieszkańców i pytać, w czym mogliby pomóc. Dalema z Katarą szybko odnalazły Tamandrę i zaoferowały swoje usługi. Dziewczyna ucieszyła się na ich widok. Była w grupie kobiet, które przygotowywały dla wszystkich wieczerzę. Na szczęście, dla żywych też. Od przybycia tutaj chyba żadna wiadomość nie ucieszyła jej tak jak ta. Była bardzo głodna, ostatnie dni dały jej nieźle w kość. Przez ten ból i ciągłe przemęczenie nawet nie bardzo miała apetyt. A teraz? Łakomym okiem patrzyła na zastawione tutejszymi specjałami stoły. Potrawy, które przyrządzano, były wyjątkowo proste, pewnie nawet Pan Ojciec by sobie z nimi poradził. Najczęściej poszczególne produkty stanowiły potrawy same w sobie. Tamandra wytłumaczyła im, że w tym dniu niektóre czynności były zakazane, np. wylewanie wody po myciu przez okno. Nie wolno było tego robić, by nie oblać zabłąkanej tam duszy. Z początku Dalema popatrzyła na dziewczynę zdumiona. Po co w ogóle ktokolwiek miałby to robić? Wtedy przypomniała sobie, że ci ludzie nie mieli przecież w domach takich wygód, do jakich przywykli oni w Supali. Większym problem okazał się jednak wieczorem kolejny zakaz. Podczas Święta Dusmasa nie wolno było też palić w piecach. Tutejsi uważali bowiem, że tą drogą dusze dostawały się niekiedy do domu. I lepiej było w ogóle unikać palenia, niż narażać je na takie ryzyko. Zupełnie nie zważano na to, że rozpoczynała się Biała Senność. Nikogo nie interesowało, że było zimno. Nie wolno było rozpalać i tyle. Ziąb w izbach był tak potworny, że nie można było normalnie wykonywać żadnych czynności, bo zgrzybiałe ręce odmawiały posłuszeństwa. Wreszcie, kiedy przygotowania zostały zakończone, mogli podejść i zasiąść przy ogniskach. Mieli czekać przy nich na sam środek nocy, dopiero wtedy mogli rozpocząć świętowanie. Póki co kandydaci na Widzących Prawdę siedzieli razem, ramię w ramię, przy jednym ogniu. Wszyscy rozmawiali ze sobą, nawet Katara podekscytowana tłumaczyła coś Jansonowi. Dziwne, że w ogóle z nim rozmawiała. Chłopak był rozpuszczony i nieuprzejmy. Dalema myślała, że go nie lubi, a teraz rozmawiali ze sobą w najlepsze. Znowu poczuła się osamotniona. Brakowało jej Izbora. Ciekawe, co teraz porabiał. Przez ten cały rozgardiasz nie miała w ogóle okazji się z nim widzieć. Czekała, aż wreszcie

się spotkają i będzie mogła mu wszystko opowiedzieć. Bo z Katarą to jednak nie było to samo. Postanowiła więc jak zwykle nie włączać się w ogólną zabawę. Rozglądała się wkoło. Cała osada wyglądała tajemniczo, wręcz mistycznie. Płonące ogniska w środku wioski i przed każdym domem, ognista droga od samych wrót osady, która powadziła gdzieś w dal - wioska nie przypominała już tego samego miejsca, do którego wjechali rano. Nagle przy sąsiednim ognisku rozpoczęły się śpiewy. Wstała kobieta, niewiele starsza od jej Pani Matki, i zaczęła nucić dobrze jej znaną pieśń. Pozostali ucichli, wpatrzeni i wsłuchani tylko w nią. Miała przepiękny, poruszający głos. Stała tak nieruchomo, prosta jak świeca, wśród zebranego tłumu. W blasku ognia Dalema dostrzegła jej zamknięte oczy. Kobieta miała na sobie lekką sukmanę, jej płaszcz musiał gdzieś się zsunąć. Ona zdawała się jednak zupełnie nie czuć zimna ani wiatru. Śpiewała niegłośno, ale w ciszy, która zapadła, każde słowo było wyraźne. Stwórco wszechrzeczy Daj nam siłę krzyku, śpiewu tłumu! Stwórco wszechrzeczy

Daj nam same jasne dni! Stwórco wszechrzeczy Daj nam radość, której szukamy! Jeszcze długo po tym, jak skończyła, nikt nie ośmielił się odezwać. Dopiero po dłużej chwili ktoś zaczął nową, żywą pieśń, której Dalema nie słyszała nigdy wcześniej. Nie bardzo rozpoznawała poszczególne słowa - w większości przypadków miejscowi mówili z silnym akcentem. - Chcesz spróbować? - Janson podał jej jakąś sakwę i porozumiewawczo mrugnął okiem. Nie podobało jej się to.

- Co to jest? - spytała podejrzliwie. - Oookooowita! - Chyba chciał wyszeptać w tajemnicy, ale wybełkotał to dość głośno. Niewątpliwie już próbował. Zresztą nie tylko on. Uduchowieni kandydaci na Widzących Prawdę, wszyscy jak jeden mąż wyglądali w tej chwili bardzo przyziemnie. - Spróbuj! - Katara uradowana jak nigdy wciskała jej sakwę. - Śmiało - cieszyła się jak głupi do sera. Patrzyła z nieskrywanym niesmakiem na to, co się wokół niej działo. Bukłak wciąż krążył wśród nich i cały czas ktoś chciał jej go wcisnąć. Nigdy nie próbowała okowity. Wiedziała tylko, że była to substancja zakazana w Supali i potępiana przez Władców. Była po prostu lokalnym środkiem odurzającym. Od Dziadka wiedziała, że otrzymywano ją w procesie fermentacji zboża. Trzykrotnie destylowano zacier z przefermentowanego żyta. Pierwsza destylacja dawała brantówkę, druga szumówkę, a trzecia okowitę. Okowita była najmocniejsza z nich trzech. - No, spróbuj - powtarzał uparcie Janson. - Dawaj - wtórowała mu Katara. - A co tam! - „Raz się żyje” - pomyślała. - Podaj sakwę, Janson. - Presja grupy robiła swoje. Dalema wzięła do ręki bukłak. Fetor, który ją uderzył, był nie do zniesienia. Może za to smakuje lepiej? Pociągnęła spory łyk. Paląca ciecz wyżerała jej gardło. Zaczęła przeraźliwie krztusić się i kaszleć. Co to było? Jak mogli to pić? Nie wiedziała, co robić, chciała tylko, aby przestało ją palić. Czyjaś życzliwa ręka podała jej wodę. Po chwili pieczenie i kaszel ustały, a w środku zaczęła czuć przyjemne rozgrzewające uczucie. Nie takie to złe... - Daj jeszcze. - Szturchnęła Katarę. Tym razem wzięła mniejszy łyk. Początkowy smak nadal nie był przyjemny, jednak późniejszy efekt wart był poświęcenia. Było jej ciepło i miło. Poczuła się rozluźniona i nawet trochę senna. Rozejrzała się, by sprawdzić otaczający ich tłum. Chyba nikt nic nie zauważył. Nagle jej spojrzenie padło na mężczyznę przy sąsiednim ogniu. Siedział dokładnie na wprost niej z kapturem zasłaniającym połowę twarzy.

Wpatrywał się w nią. Spojrzała jeszcze raz. Nie, chyba tylko jej się zdawało. Przy stołach z jadłem zaczęło się jakieś poruszenie. Prometus podszedł do ław ustawionych pośrodku, gestem zaprosił pozostałych. - Już środek nocy. Zaczynamy! Ludzie tłumnie zaczęli zbierać się wokół potraw, oni także podeszli zachęceni przez Garunę. Prometus wystąpił przed wszystkich, stanął na środku na wprost stołów i pochylił głowę. Inni zrobili to samo. Dalema dyskretnie podglądała. Prometus w wyciągniętych dłoniach trzymał wypełnioną jakimś płynem czarę. „Pewnie okowitę” - przeszło jej przez myśl. Nagle starzec zaczął recytować donośnym, potężnym głosem: Dzień już zaszedł, noc zapadła Księżyc dziś sprowadza senne mary i widziadła Abyś spokój serca zachował Pamiętaj, byś Duchy Przodków szanował! Ostatnie słowa razem ze starcem wypowiedzieli wszyscy mieszkańcy wioski. Wiatr ucichł. Ogień w ogniskach jakby nieco przygasł. Noc rozświetlił księżyc, który wynurzył się zza chmur. W jego blasku ludzie i przedmioty nabrały innych kształtów. Dalema poczuła niepokój, że znalazła się w samym sercu tych pradawnych obrzędów. Choć wciąż były dla niej niezrozumiałe i dziecinne, tu i teraz zawładnęły jej umysłem. Przebiegł ją paraliżujący dreszcz, przysunęła się bliżej Katary. Dary bogate przygotuj, jadło kosztowne sprowadź Daj część siebie innym

Aby umysł szczęśliwy panował Pamiętaj, byś Duchy Przodków szanował! Głód, zaraza, ogień, woda Nie spotka cię już żadne szczęście, a tylko zło i szkoda Gdybyś zaprzestał i nie dochował I Duchów Przodków nie szanował! On mówił, a mieszkańcy za każdym razem powtarzali ostatnią strofę zwrotki. Pieśń była długa, ale nie znużyła jej, pomimo swej rażącej prostoty. Wręcz przeciwnie, żałowała, kiedy się skończyła. Prometus dał kolejny znak i wszyscy podeszli do stołów. Wieczerza się rozpoczęła. Dalema chyba jednak nie była głodna. Cicho, starając się odejść niezauważona przez nikogo, zaczęła powoli się wycofywać. Całe te obrzędy i wspominanie przodków sprawiło, że tym mocniej odczuła własną stratę. Chciała teraz pobyć sama. Może przejdzie się i obejrzy raz jeszcze te konstrukcje skalne. Do tej pory nie miała ku temu okazji. Na szczęście mężczyźni i kobiety byli zupełnie pochłonięci zawartością stołów. Nikt przecież nie jadł przez cały dzień. Nie zwrócili na nią uwagi, kiedy opuściła krąg. Idąc w stronę Algamatów, zobaczyła kątem oka mężczyznę po prawej stronie. Czyżby ktoś jeszcze nie miał ochoty na świętowanie? Czy to ten sam, który przypatrywał się jej przy ognisku? W myślach przypominała sobie jego sylwetkę, starając się porównać ją z widzianym przed chwilą mężczyzną. Na wszelki wypadek obejrzała się jeszcze raz. Nie było już nikogo. Przyśpieszyła kroku, dopóki nie znalazła się pośrodku gigantycznych głazów. Ależ one były dziwne. Inne od czegokolwiek, co do tej pory widziała. Kto mógł je wykonać i po co zadał sobie aż tyle trudu? Przyglądała się im uważnie. Miała czas. Dokładnie zlustrowała jeden i podeszła do następnego, a po nim do kolejnego. Nie zmyliło ją wtedy przeczucie. I Pan Ojciec też miał rację. Wiedziała to. Była pewna, że stały tu nie bez powodu.

Były tu, bo miały coś do przekazania. Sposób, w jaki wykonano ryty... I ta zadziwiająca konsekwencja w przedstawianych wzorach... To oczywiste, że nie stworzono ich bez celu. Te żłobienia tak staranne, tak precyzyjne. Szkoda, że nie mogła zapytać o nie Dziadka. Ciekawe, co myślał, jak je oglądał? Nagle zerwał się wiatr. W jego szumie usłyszała swoje imię. Wymówiono je w taki sposób, jak zwykł się do niej zwracać Dziadek. Na Stwórcę, wypiła za dużo okowity. Więcej nie weźmie tego świństwa do ust. I znowu to samo! Na całym ciele poczuła dreszcze. Otuliła się szczelniej płaszczem.

- Wcale nie jest ci zimno, prawda? - Oooch... - Podskoczyła, słysząc głos tuż za swoimi plecami. Za nią stał Zamir. Patrzyła na niego wielkimi ze zdumienia oczami. Zaniemówiła. - Piękne, prawda? - Podszedł do kamieni i dotknął ich. - Zamir? Co ty tutaj robisz? - Nie spodziewała się, że także będzie brał udział w obrzędzie. - To także część mojej tradycji, Dalemo. Jestem Slavanem. - Tak, mówił mi... - Ugryzła się w język. Co ona robi? Zupełnie traciła głowę w jego obecności. Prawie wygadałaby się, że to Dziadek jej powiedział. - Wiesz coś o nich? Wskazała ręką na otaczające je giganty. - A może wiesz coś o proroctwie? - dodała po chwili.

- Tak, wiem. Spojrzała na niego, znacząco unosząc brwi w niecierpliwym oczekiwaniu. - Jednak zapewne mniej od ciebie - przyznał z rozbawieniem. - Więc może niech każde z nas zostanie przy tym, co wychodzi mu najlepiej. - Cóż, to bardzo rozsądna propozycja jak na... - zastanawiała się, jak zakończyć, aby

go nie urazić.

- Jak na? - Jak na gracza Tachli - dokończyła. - Nieprawdaż? - Prawdaż, prawdaż. - Odwzajemniła uśmiech, nie będąc w stanie dłużej ciągnąć tej udawanej, poważnej rozmowy. Roześmiali się. Miło było usłyszeć jego śmiech. Głęboki, ciepły, męski. Po chwili zdała sobie sprawę, że Zamir przestał się śmiać i przypatruje się jej. - Do twarzy ci z... - Podszedł bliżej do Algamatu, przy którym stała i palcami wodził po wyżłobieniach tuż obok jej twarzy. Poczuła silne uderzenie gorąca i tę falę ciepła, która mąciła jej myśli. Nie wiedziała, czy to skutek wypitej okowity, czy tylko sama jego obecność powodowała ten stan. - Z tym uśmiechem... Powinnaś tak częściej. - Patrzył na nią, nawet na chwilę nie przenosząc wzroku gdzieś indziej. Miał coś takiego w spojrzeniu, że zupełnie traciła poczucie rzeczywistości. Było cicho, z oddali dobiegały ich odgłosy śpiewających przy ogniskach ludzi. Chłodny wiatr owiewał im twarze, mocne światło gwiazd oświetlało ich. Miała okazję patrzeć na niego z tak bliska. Miejscowy trunek dodał jej odwagi. Wyglądał poważniej, niż jej się wydawało. Szczupła, pociągła twarz z wyraźnie zarysowanymi konturami nosiła oznaki zmęczenia i frasunku. Dziwne, zawsze wydawał jej się uosobieniem zdrowia i witalności. Duże, ciemne, orzechowe oczy nie były też tak beztroskie i radosne, jak sądziła. Były jak te Algamaty, coś w sobie kryły... Nawet te usta... Podniosła rękę. W niekontrolowanym odruchu chciała dotknąć go, sprawdzić, czy na pewno tu jest, czy nie jest tylko wytworem jej wyobraźni... - Dalemo?! O, tutaj jesteś... - Szybko opuściła dłoń.

- Jesteście! - W środek kręgu wbiegła Katara. - Ja, ja, ja przepraszam. - Była zmieszana równie mocno jak oni. Zupełnie nie wiedziała, co ma zrobić, gdzie podziać wzrok. - Garuna cię szukała. - Ni... ni... nic nie szkodzi - powiedziała wreszcie Dalema, mając chwilę na ochłonięcie. - Właśnie wracaliśmy - odezwał się Zamir i ruszył przodem. - Chodźcie za mną, ścieżki w wiosce nie należą do najbezpieczniejszych.

30 - Prometus chciał z tobą porozmawiać - powiedziała Garuna, kiedy zjawili się przed nią. - Jest tam. - Wskazała palcem większą grupę ludzi, nieopodal stołów. - Prosił, abyś podeszła do niego, jak tylko się pojawisz. Dalemę zdziwiło to nieoczekiwane polecenie. Czego mógł od niej chcieć? Po co ktoś taki jak on miałby z nią rozmawiać? Nie dopytywała jednak o nic więcej. Skinęła tylko Katarze i Zamirowi, który eskortował je aż tutaj, i poszła na spotkanie z Prometusem. - Garuna mówiła, że chciałeś ze mną rozmawiać, panie - zwróciła się do starca, który stał wśród grupy Slavan. Gdy do nich podchodziła, tłum rozstąpił się, by mogła przejść. Teraz dopiero poczuła się bardzo speszona. - To jest Dalema z rodu Darumów, córka Luny i Tarosa, wnuczka Herkula. Zgromadzeni wokół ludzie, każdy z osobna, spletli naprzemiennie swoje dłonie, przycisnęli je do piersi i pokłonili się jej. Ona także złożyła ręce w tym samym geście, starając się dokładnie odtworzyć ich ruchy i skłoniła głowę. - Podobna - powiedział jeden z nich, zupełnie nieskrępowany jej obecnością, i podszedł do niej bliżej. - Jestem Erim, Dalemo. Znałem twojego Dziadka. Zresztą, chyba jak my wszyscy tutaj - mówiąc to, obrócił się wkoło, obrzuciwszy wzrokiem pozostałych, jakby

szukając poparcia dla swoich słów. - Hoch - odpowiedzieli mu chórem. - Herkula był wielkim człowiekiem. Odważnym i prawym. - Hoch - znowu zawtórowali jego słowom pozostali. Patrzyła na nich z ogromną wdzięcznością. To było wspaniałe uczucie, którego dzięki nim doznała. Tak niecodzienne było zobaczyć grono mężczyzn, przytakujących i zaświadczających o cnotach jej ukochanego Dziadka. Wiedziała sama, jak bardzo był wyjątkowy, ale dopiero teraz tak wyraźnie usłyszała to od kogoś zupełnie jej nieznanego. Od obcych mężczyzn, w zapomnianej przez innych wiosce. - Przejdziemy się? - odezwał się wreszcie Prometus i ręką wskazał stronę, z której właśnie przyszła. - Nie rozumiesz naszych obyczajów, prawda? - odezwał się, kiedy oddalili się na tyle, że nikt nie mógł ich usłyszeć. - Masz je za prymitywne i nieracjonalne, prawda, Dalemo? - Ja... ja... ja... - Myślała o tym, żeby zaprzeczyć. Nie chciała nikogo urazić ani tym bardziej być nieuprzejma wobec tych tak gościnnych ludzi. Ale nie potrafiła inaczej. - Ja... ja... ja... ja bardzo przepraszam - powiedziała tylko skruszona. - Nie przepraszaj. - Zatrzymał się i popatrzył na nią. - Lepiej szczerze się przyznać, niż trwać w obłudzie. - Także spojrzała mu w oczy. Były tak magnetyczne jak u Zamira. Czy była to jakaś cecha rozpoznawcza tego plemienia? Spuściła wzrok. Ten człowiek miał dar odgadywania myśli, nawet tych najbardziej skrywanych. - Nie przejmuj się. Wierzę, że kiedyś je zrozumiesz, że je zaakceptujesz. - Położył jej rękę na barkach, kiedy mówił te słowa. - A teraz wracaj do przyjaciół. Cieszcie się tą nocą, nie wiadomo, jak długo jeszcze będzie trwała wasza beztroska. - Popchnął ją lekko w stronę bardzo ożywionej już teraz zabawy.

Odchodziła powoli, nieśpiesznie, niechętnie. Chciała zostać z nim dłużej. Dobrze się przy nim czuła. Spokojna i bezpieczna. - Dalemo! - zawołał ją, gdy przeszła już kilka kroków. Odwróciła się błyskawicznie. Może zechce jednak z nią porozmawiać dłużej... - Tylko nie pijcie zbyt dużo z tego bukłaka od Jansona - powiedział to tak poważnym tonem, jakby wykładał w Ilumenie. Niezwykły człowiek... Oczywiście zrobili dokładnie odwrotnie. Nawet ona wzięła jeszcze kilka głębszych łyków tego coraz lepiej smakującego specyfiku. Spostrzegła, że nie było wśród nich Zamira, znowu gdzieś zniknął. Ale musiała przyznać, że nie odczuwała jego braku aż tak dotkliwie. Poznała wiele nowych osób, a nawet ci, których znała od dawna, uczęszczający z nią na zajęcia pozostali kandydaci na Widzących Prawdę dziś wydawali się jacyś inni, ciekawsi, zabawniejsi. Zasypiała w cudownym nastroju. Świat wydawał jej się tak piękny. Ostatnie, co pamiętała, to to, że zachwycała się mądrością Widzących Prawdę, uwielbiała okowitę, takty i oczywiście Zamira. Wczoraj uznała, że tak właśnie powinien wyglądać jej świat. To jest właśnie jej miejsce. Tu przynależy... Owładnął nią głęboki, spokojny sen. Ale poranek nie był już tak udany. Garuna wykazała się niezwykłą dobrodusznością, budząc ich, gdy było już dobrze po świcie. Dzień był w pełni. Otworzyła oczy. Poczuła oślepiające światło słoneczne na swojej twarzy. Pić! Natychmiast znowu zamknęła oczy. W tej samej chwili przeniknął ją najbardziej dotkliwy ból głowy, jaki kiedykolwiek w życiu odczuwała. Pić! Gdzie tu jest jakaś woda?! Na Randoga, jak ciężka była jej głowa? Miała wrażenie, jakby wagą dorównywała Algamatom. Pić! Tylko nie chciała już niczego z bukłaka Jansona. Rozglądając się po izbie za czymś do picia, zobaczyła, że nie tylko ona miała ten problem. Wyszła na zewnątrz. Tu także jakoś nie tryskano humorem. Trzech chłopaków z jej grupy stało przy studni i polewało sobie głowę zimną wodą. Przesłali jej porozumiewawcze uśmiechy. Może i jej by to pomogło? Podeszła do nich. Nabrała wody w dłonie i zaczęła łapczywie pić.

Więcej nie weźmie tego świństwa do ust! Co to za orbatolska trucizna? Jak ludzie mogli to pić!? Atlanci mają rację, potępiając to. To obłęd, jak ktokolwiek o zdrowych zmysłach mógł po takim poranku jak ten jeszcze kiedykolwiek tego próbować! - Dobrze, że wszyscy jesteście. Zbieramy się. Czas do domu - zakomenderował Metramus, podchodząc do nich. Nic nie powiedział. Patrzył tylko z wyższością i politowaniem. Na pewno wiedział, jakie były powody ich dzisiejszej formy. Szukała wzrokiem Zamira, ale nie było go w wiosce. Pewnie wyjechał rano. Wczoraj po tym, jak tylko przyprowadził ich do Garuny, odszedł i więcej z nim nie rozmawiała. Jakiś czas później widziała go z tym samym mężczyzną, który - jak jej się wydawało - patrzył na nią przy ognisku, a potem ją śledził. Ale tego mężczyzny też dzisiaj nie widziała. Oczywiście, jeśli to wydarzyło się naprawdę, a nie było tylko skutkiem wypitej okowity... Takty oczekiwały przygotowane do drogi. Żegnając się z mieszkańcami, dowiedzieli się, że zobaczą się znowu podczas Święta Kupali. Tym razem w Supali. Mieszkańcy wioski mieli przybyć pod bramy Supali, do rzeki, gdzie miały się odbywać główne uroczystości. Nim Dalema dosiadła swojego wierzchowca, odszukała Prometusa, aby się z nim pożegnać. - Chyba jednak nie posłuchałaś mojej rady - zagadnął, gdy tylko do niego podeszła. - Marchatnam, Prometusie - uśmiechnęła się blado. - Marchatnam, Dalemo. - Ręce położył na jej ramionach. - Pewnie znów ją zignorujesz, ale dam ci jeszcze jedną radę. - Gdy to mówił, mocniej zacisnął dłonie na jej barkach. - Miej otwarty umysł. W twoim świecie królują mamidła. Nie daj się im zwieść mówił cicho i z przejęciem. - A teraz bywaj. Garuna czeka na ciebie. Rzeczywiście, wszyscy na nią czekali. Skłoniła się ponownie i pobiegła w stronę swojego takta. Gdy tylko na niego wskoczyła, cała grupa ruszyła. Wyjeżdżając za obręb palisady, obejrzała się za siebie. W bramie stała Tamandra i machała jej na pożegnanie. Obok niej stał ten tajemniczy mężczyzna. Więc jednak nie był wytworem jej wyobraźni. Odwróciła

się raz jeszcze, chciała dokładnie go zapamiętać. Mogłaby wtedy dopytać się Zamira, kim był człowiek, z którym rozmawiał poprzedniej nocy. Ale już go nie było! Przy wrotach była tylko Tamandara, wciąż patrząc za nimi. Czyżby jej umysł zupełnie zatracił zdolność racjonalnego postrzegania? Docisnęła kolana i pognała za grupą. Wspinali się na wzgórze, musiała ich dogonić. Podjeżdżając pod zbocze, myślała o słowach Prometusa. Zaniepokoiły ją, a w zasadzie to tylko jedno z nich. „Mamidła”. Dziadek też tak mówił. Dobrze to zapamiętała - był to powód ich pierwszej i jedynej kłótni. I miało miejsce na krótko przed jego odejściem. Później, po śmierci Dziadka, wielokrotnie nie mogła sobie darować tamtego zachowania. Teraz nawet nie pamiętała, jak dokładnie doszło do tej rozmowy. Na pewno wróciła wtedy z Ilumenu i była bardzo podekscytowana nowym środkiem przemieszczania się Atlantów, który im przedstawiono. Dziadek jednak nie reagował. Był jakiś nieswój. Zamyślony i zagubiony. Zupełnie inny niż zazwyczaj. Pragnęła się dowiedzieć, co było powodem tego nastroju, ale nie chciał jej niczego wyjaśniać. Powiedział tylko zupełnie bez związku, że jest dzieckiem, że nic nie rozumie i że to nie jest prawdziwy świat, tylko mamidła. Jak nigdy wcześniej i nigdy później nie podniosła na niego głosu, tak wtedy wykrzyczała mu, że jest stary i to on niczego nie rozumie. Nie pojmuje wielkich, doniosłych rzeczy, które się wokół niego dzieją. A on wtedy powtórzył raz jeszcze. - Mamidła, Dalemo! To tylko mamidła! Teraz, po tylu cyklach, znowu jej to mówiono. Tylko tym razem nie odpuści tak łatwo. Dowie się, o co chodziło Prometusowi dzisiaj i Dziadkowi wtedy. - Dalej! - zakrzyknęła na takta. - No dalej! - Ścisnęła go mocniej kolanami.

31 Na widnokręgu pojawiły się pierwsze promienie wschodzącego słońca. Mogli rozpocząć rytuał Powitania. Przystępowała do niego z radością. W ostatnim czasie nawet kilkakrotnie udało jej się osiągnąć ten stan umysłu, o którym mówili Widzący Prawdę. Ten moment, kiedy się nie czuje, nie myśli, wiadomo tylko, że się jest. Ten czas zatracenia się w sobie, jak mawiali. Wdech, uniesienie ramion, wychylenie w tył... Dzisiaj jednak to się pewnie nie uda. Wschodzące słońce oświetlało świątynię i przedzierało się bez trudu przez pozbawione liści arkarie. Świeciło, ale nie dawało ciepła. Nadchodził czas Białej Senności. Jak szybko minęły jej te dni tutaj. Księżyc zdążył już zatoczyć koło. Dalema nie sądziła, że będzie żałować ich końca i oczekiwać na kolejne zgrupowanie. To dziwne, ile może się zmienić w tak krótkim okresie. Z żalem myślała o rozstaniu. Wszystko, wbrew temu, co sądziła na początku, miało tutaj ład i sens, miało swój czas i swoje miejsce. Wstrzymaj oddech, opuść ciało w dół, oprzyj się na stopach, kolanach, dłoniach i czole... Oczywiście cieszyła się, że zobaczy pafros i Izbora, i wróci do Ilumenu, ale reszta nie była już tak zachęcająca. Trzeba będzie znowu stawić czoło Mistrzowi, znosić fochy Antamii i powrócić do roli pogardzanej niezdary. Tutaj chyba jednak się odnalazła. Pewnie, że nie radziła sobie tak dobrze jak inni, że nie rozumiała wszystkiego i wiele rzeczy pozostawało dla niej nadal w sprzeczności ze sobą. Ale poza tym... Zaakceptowano ją. Dano jej szansę na bycie normalną, a nie jakimś ciągle wyśmiewanym dziwadłem. Tak, było jej tu dobrze. Podczas wdechu opuść biodra na podłogę. Wesprzyj się na rękach, unieś w górę klatkę piersiową i głowę... Od tego dnia, kiedy pojechali do Slavan, nigdy nie rozpoczynali zajęć w taki sposób.

Rozgrzewki stały się nieco mniej obciążające i zdecydowanie krótsze. Nie wiedziała, czy miało to coś wspólnego z jej poranną niedyspozycją wtedy, ale tego samego dnia po powrocie dano im dodatkowy pled, aby mieli się czym okryć podczas coraz chłodniejszych nocy. Zresztą w ogóle wiele się zmieniło od Święta Dusmasa. Niby wszystko było tak jak dotychczas, ale coś jednak uległo zmianie. Prowadzący zajęcia mówili w bardziej zrozumiały sposób, ćwiczenia stały mniej męczące i nawet udawało jej się - tak jak sobie tego życzył Datranti - samej dodatkowo pracować nad elementami, które jej nie wychodziły. Co ciekawe, zaczęła nawet uczestniczyć w wieczornych rozmowach kandydatów i całkiem nieźle się przy tym bawić. Okazali się naprawdę interesujący. „A może to tylko ja się zmieniłam” przemknęło jej przez głowę. Wdech, lewa noga ugięta, stopa pomiędzy dłońmi, prawa noga wyciągnięta jak najdalej do tyłu, głowa uniesiona... Pomiędzy nią a Zamirem nie było więcej dwuznacznych i przyprawiających o żywsze bicie serca rozmów. Prawdę powiedziawszy, nie było ich wcale. Próbowała nawet sama zagaić rozmowę, wypytać o tego tajemniczego mężczyznę z wioski, ale nic z tego nie wyszło. Bardzo sumiennie i rzetelnie wywiązywał się ze swoich obowiązków. Był tradycyjnie wymagający, nieustępliwy. Może tylko jeszcze bardziej zdystansowany niż poprzednio. Pewnie się jej wystraszył. To jej zachowanie, wtedy wśród Algamatów... Kompletnie straciła głowę. Nawet nie zdała sobie sprawy, kiedy wszystko się skończyło, rytuał i medytacje. Na środek wyszedł Metramus i powiedział, że kandydaci dobrze się spisali, że jak na początek to jest z nich zadowolony. Teraz będą się widywać tylko rankami, dopóki nie nadejdzie kolejne zgrupowanie. Wraz z Porą Zielonych Traw rozpoczną kolejny etap. Kiedy wyszli z bramy i zobaczyła, że Izbor czeka przed wyjściem, nie potrafiła opanować radości. Podbiegła do niego i zarzuciła mu ręce na szyję. Przytuliła go. Ależ on był speszony! Tym bardziej że całej scenie przypatrywali się wszyscy, łącznie z Zamirem. Dotarło do niej, co zrobiła. Co się z nią działo, nigdy nie była przecież taka wylewna. Zaczerwieniła się, opuściła ręce i zaczęła coś paplać bez sensu.

- Co u ciebie? Co robiłeś przez ten czas? Jak w Ilumenie? Dużo mieliście zajęć? Jak pafros? Twoi pafros oczywiście? A w ogóle co... Izbor zaczął się śmiać, przerywając tym samym ten coraz bardziej upokarzający i niezrozumiały nawet dla niej samej bełkot. - Powoli, po kolei - powiedział wciąż rozbawiony. Odpowiadał na jej pytania krótkimi zdaniami. W parę chwil wszystkie tematy miał z głowy. - To jak, idziemy razem? - zagadnęła go Katara, pojawiając się przy nich. - Nie, nie dzisiaj. Razem wrócimy jutro, dobrze? Dzisiaj chcę odprowadzić Dalemę do domu. - I zwrócił się do niej. - To jak, idziemy? - Pewnie. - Był jej prawdziwym przyjacielem, od zawsze. Jak to dobrze, że go miała. Jak to dobrze, że zdawała sobie z tego sprawę. Szturchnęła go łokciem. - To chodźmy! Szli, a Izbor słuchał jej opowieści, o Slavanach, okowicie, Prometusie. Jak zwykle nie chciał mówić o sobie. Wolał wysłuchiwać jej. Więc mówiła i mówiła. Gdy opowiadała mu o Zamirze, wykazał najwięcej zainteresowania. Śmiał się z księżycowej sceny z okowitą w tle, ale pogratulował odwagi. Kiedy byli na miejscu, spróbowała ponownie dowiedzieć się od niego czegoś więcej. - A u ciebie? Na pewno wszystko w porządku? Jesteś jakiś przygaszony? Dręczy cię coś? - Nie, nie, no co ty. U mnie wszystko gra. Myślę o tobie. Myślę, że Mistrz Mansfeld się za tobą stęsknił, Dalemo. - Ale nie mówił tego żartobliwie, tylko poważnym, smutnym tonem. - Co ty mówisz, Izbor?! - próbowała zbagatelizować całą sprawę. - Mówię, co widzę! Przygotuj się na jutro. Lekko nie będzie.

Stanęła na ganku, patrząc, jak odchodzi. Odwrócił się, będąc już przy furtce. - Na Antamię też uważaj. Ona cię naprawdę nie lubi. - Rozbrajał ją. Był tak dobrym, troskliwym, prostym w obsłudze człowiekiem. Dlaczego jej serce biło nie dla niego? Odwrócił się ponownie. - Chcesz mnie jeszcze przed kimś ostrzec? - zapytała. - Nie, już nie.

- To o co chodzi tym razem? - Tak się cieszę, że cię widzę. - Ja też się cieszę - powiedziała z całą mocą. - Do jutra, przyjacielu.

32 - Witaj, przyjacielu. Dziękuję, że przyszedłeś. - Chartros poderwał się ze swego miejsca i wyszedł naprzeciw, kiedy tylko Odan przekroczył próg jego prywatnych pomieszczeń. - To dla mnie zaszczyt być ci pomocnym. Witaj, Starkisie. - Zarówno Chartrosa, jak i jego przywitał głębokim ukłonem. Starkis odpowiedział mu tym samym. W przeciwieństwie do takich zwyczajowych grzeczności, których wymieniał dziesiątki dziennie, to w tym przypadku naprawdę cieszył się z obecności Odana. Lubił go. Odan był jednym z niewielu, którzy nie knuli i nie spiskowali. Pozycję zawdzięczał swej ogromnej lojalności, wiedzy i zdolnościom. Był szczery i prawy. Aż dziw, że uchował się tu aż tak długo. Już podczas pierwszego spotkania Namiestników, wiele obrotów temu Starkis

zrozumiał, kim jest Odan. Chartros wyraźnie wtedy pokazał, z czyim zdaniem liczy się najbardziej. Czyich opinii słucha i kogo chce mieć w gronie doradców. Starkis nigdy nie widział, aby do kogokolwiek Dowódca zwracał się w ten sposób, tak serdecznie okazując swe względy. Obserwował ich ostatnio bardzo często, widywali się niemal codziennie, a on jako odpowiedzialny za koordynację poszukiwań musiał także w tych naradach uczestniczyć. Jedynie w stosunku do Odana Chartros odnosił się z szacunkiem. Rozmawiali jak równy z równym, a momentami odnosiło się nawet wrażenie, że to Odan ma więcej do powiedzenia. - Wybacz, że znów odciągam cię od twych zajęć. - Chartrosie, jestem tu, by ci służyć. Dowódca kiwał głową z wyrazem zadowolenia na twarzy. Odan wiedział, jak z nim rozmawiać. - Niebawem wyjeżdżasz, zaraz rozpocznie się selekcja, a jest kilka spraw wymagających wyjaśnienia.

- Pytaj, Fendi. - Czy nie lepiej byłoby dopuścić do niej wszystkich? - swoim zwyczajem zaczął Chartros bez żadnych ogródek. - Nie, Chartrosie, zajęłoby nam to zbyt wiele czasu, i a tak pewnie nie bylibyśmy w stanie sprawdzić ich tak gruntownie, jak robimy to teraz. Poza tym mogłoby to wzbudzić podejrzenia. A tego nie chcemy. - Tak, oczywiście, masz rację. To co wobec tego można zrobić? - Tradycyjny zwyczaj Chartrosa na osiągnięcie tego, czego pragnął, kiedy odmawiali mu inni. Robił to zawsze w taki sposób, że na tacy podawano mu rozwiązania, na które wcześniej nie chciano się w ogóle zgodzić. - Nie można zmienić założeń - powiedział twardo Odan. Więc jednak system Dowódcy nie na każdego działał. - Ale może moglibyśmy zastosować nową formułę

dodatkowego dopuszczenia, w niektórych przypadkach. - A jednak, musiał przyznać Starkis, działał... - Mów - ponaglał Odana Chartros. - Brzmi obiecująco. Ciekaw jestem. - Moglibyśmy nakazać wszystkim Namiestnikom, aby korzystali z procedury dodatkowego dopuszczenia, ilekroć cokolwiek wzbudzi ich niepokój. I to tak często, jak uznają to za stosowne, bez żadnych ograniczeń, nawet w przypadku osób z góry wykluczonych. - Dobrze, niech tak będzie. - Czy jeszcze coś cię trapi, Fendi?

- Tak, sama selekcja. Odan nieznacznie podniósł brwi. - Wiem, co mi mówiłeś, pamiętam. Ale może powinniśmy jednak coś zmienić. Nie jestem przekonany co do tej drugiej próby. Myślę, że można łatwo zafałszować jej wyniki albo źle je odczytać.

- Tylko... - Wiem, wiem, argumentowaliście mi to wielokrotnie. I wtedy przy ich tworzeniu i później. Ale nadal jestem jej przeciwny. - Dobrze, Chartrosie, zastanowię się. Jeśli stworzę lepszą, to ją wprowadzimy zamiast tej. - Cóż, jak widać, Odan też miał swoje sposoby. Chartros nie był zadowolony, ale nie naciskał dalej, wzruszył tylko ramionami, podszedł do przeszklonej ściany i zapatrzył się w dal. Ostatnio często to robił. - Powiedz, czy masz nadzieję ją jeszcze odnaleźć? - W pomieszczeniu zaległa cisza.

Nikt nie spodziewał się takiego pytania, tak otwartego postawienia sprawy. - Nie, Fendi, myślę, że już jej nie odnajdziemy. - Dlaczego? - Widać było, że nie tego chciał. Nie takiej odpowiedzi oczekiwał. - Bo myślę, Chartrosie, że ona nie żyje. Wreszcie znalazł się ktoś, kto miał odwagę mu to powiedzieć. Starkis myślał o tym od dawna, ale nie śmiał nawet pisnąć, że rozważa to jako jedną z możliwości. - Ale... ale... ale to Atla! Nie jakaś tam pierwsza lepsza. To Atla! - Tak gwałtownej reakcji też się nie spodziewali. Starkis sądził, że emocje dawno odeszły na dalszy plan. Był przekonany, że upływ czasu zrobił swoje. Tak niespodziewane zachowanie uzmysłowiło mu, co może się stać, jeśli jemu powinie się noga. A w pobliżu znajdzie się ktoś pomocny i życzliwy, tak jak choćby Pamir.

- Nawet ona. Dowódca milczał, więc Namiestnik ciągnął dalej. - Pomyśl tylko, tyle czasu poza naszą wspólnotą, pozbawiona wszystkiego, do czego była przyzwyczajona. Na ile mogło jej wystarczyć to, co zabrała? Na obrót, może dwa! - Sądzimy, że na niespełna obrót - wtrącił Starkis. - Właśnie - gestem podziękował mu Odan. - Pozostawiona sama sobie, tylko na ich łasce. Żyjąca w prymitywnych warunkach. Jak miałaby tyle przeżyć, Fendi? Chartros nic nie odpowiadał. Milczał, stał nieruchomo na wprost nich i słuchał. - Wiem, że jest to bolesne. Dla mnie też. Ale prosiłeś o szczerą odpowiedź.

Dowódca przytaknął tylko. - Wiesz, że zawsze jestem bardzo ostrożny i uważny w swych sądach. Nigdy nie mówię niczego pochopnie, bo nie chcę się pomylić. Tym razem chciałbym nie mieć racji. Uwierz mi, Fendi, chciałbym się mylić. - A jeśli... - Jeżeli był... - Widać było, że starał się odpowiednio dobrać słowa. - Jeśli przeżył... Jeśli nadal żyje... To przyrzekam sprowadzić kakrachana do ciebie.

33 Pomimo chłodnego wiatru w powietrzu zaczynało się delikatnie wyczuwać nadchodzącą Porę Zielonych Traw. Może wreszcie przyjdzie prawdziwe ciepło i światło. Tyle ostatnich dni było ponurych. Były nawet jeszcze bardziej ponure niż krótkie. Nie wiadomo było, kiedy wstaje słońce, a kiedy na firmamencie pojawia się księżyc. Dni upodobniły się do nocy i mijały niepostrzeżenie. Dziwny był ten czas Białej Senności w tym cyklu. Pogoda nie doskwierała nawet zbytnio przejmującym chłodem. Na przemian zimna i ciepła, nie pozwalała dzikim zwierzętom na zasłużony odpoczynek, a rośliny trzymała w niezdrowej gotowości. Kilkakrotnie miano nadzieję, że wreszcie się kończy, ale po kilku cieplejszych dniach znowu nadchodziły śniegi i mrozy. Tym paskudnym dniom towarzyszyły równie paskudne chwile w życiu Dalemy. Nic nie szło tak, jak powinno, nic nie było zgodne z planem, nic nie było dobre. I nawet - w przeciwieństwie do pogody - nie dawało szansy na to, że może się zmienić na lepsze. Ilumen był upiornym koszmarem, rany na kolanach nie goiły się już wcale. Mistrz Mansfeld przechodził samego siebie. Czemu ją tak dręczył? Czyżby naprawdę nadawała się

tylko do tego? Zadawał jej pytania, na które nie było jednej i prostej odpowiedzi, kwestionował wszystko, co mówiła i wyśmiewał nieustannie. Czasami już wchodząc na zajęcia, miała ochotę od razu klęknąć pod ścianą, zamiast zajmować swoje miejsce w ławach. Raz, jeden jedyny raz przeszło jej przez myśl, żeby o tym porozmawiać z Panem Ojcem albo Garuną. Ale nie potrafiła zebrać się na odwagę, iść i jak żebrak prosić o łaskę. Ilumen się kiedyś skończy i jej kłopoty też. Przez to stała się jeszcze bardziej wyobcowana. Nie umiała pozyskać sympatii grupy, tylko niechęć i wrogość. Antamia zresztą dość umiejętnie potrafiła manipulować pozostałymi. Chociaż ostatnio nieco odpuszczała, bo była zbyt zajęta sobą i kokietowaniem Zamira. Zamir natomiast zdawał się zupełnie nie dostrzegać obecności Dalemy. Zachowywał się tak jak w poprzednim cyklu, tak jakby nigdy się nie poznali. Do tego chyba jeszcze straciła przyjaciela. Izbor po jej powrocie ze zgrupowania zmienił się. Odnosił się do niej bardziej poufale, ale - niestety - nie w tym sensie, w jakim mogłaby to zaakceptować. Może to jej wina, zbyt mocno okazywała mu swą przyjaźń, którą on chyba brał za coś innego. Doszło między nimi do nieprzyjemnej rozmowy. Nie zostało powiedziane nic, czego nie można by cofnąć. I na szczęście nie było żadnych wyznań i przyrzeczeń, ale zdarzyło się coś niemal równoznacznego. Izbor wracał z nią wówczas kolejno przez kilka dni do domu, wprowadzając tym samym Katarę w coraz to gorszy humor. Dziewczyna czuła się wykluczona i jakby pominięta. Kiedy któregoś razu Dalema próbowała mu to delikatnie zasygnalizować, żartując, że one są dwie, więc musi równo dzielić swój czas pomiędzy je, nagle wybuchł. W wielu bolesnych słowach wygarnął Dalemie całą żenującą historię jej uczucia do Zamira. - On? Czy ty ślepa jesteś? Nie chciałem być aż tak brutalny, ale nie pozostawiasz mi wyboru. Nie widzisz, że jego i Antamię coś łączy? Nie widzisz, że się zbliżyli? - Izbor, co ty opowiadasz? - żachnęła się, choć jej samej także przyszło to przez myśl. - Mówię, żeby wreszcie to do ciebie dotarło. Wzdychałaś do niego, od nie wiem kiedy. Bez sensu! Wreszcie spróbowałaś. Nie udało się. A ty próbujesz dalej się oszukiwać. Bez sensu! Musisz żyć z tym dalej.

- Muszę... - I przestań robić z siebie pośmiewisko.

- Tak mnie odbierasz? Tak? - Wybacz. - Podszedł do niej i objął ją ramieniem. Znowu był sobą, jej starym dobrym przyjacielem, który znał ją jak nikt inny. Odwzajemniła się, wtulając w niego, nie pamiętając, jak zranił ją przed chwilą. Gładził ją po włosach, kiedy zaczął mówić. - Może mogłabyś dać szansę komuś innemu - wyszeptał, kiepsko udając rozbawienie i miną próbując załagodzić skutki tego, co powiedział. Odsunęła się od niego gwałtownie. Zbyt szybko. Izbor także się wyprostował, zwiększając jeszcze dystans. Wstał. - Przepraszam. Zapomnijmy o tym. - I rzeczywiście, nigdy więcej o tym nie mówili, w ogóle mówili i przebywali ze sobą rzadziej. Katara zyskała towarzysza w drodze do domu, a Dalemie pozostało więcej samotnych chwil na rozmyślania. Cóż, przynajmniej dzisiejszy dzień był nieco ładniejszy. Może to zwiastun upragnionych zmian? Co prawda niebo, na przemian szare i granatowe, mogło oznaczać opady. „Ale ten silny wiatr chyba jednak nie da im szansy” - pomyślała, patrząc na wirujące w niekończącym się pędzie chmury. Wybiegając z domu, zaczerpnęła ogromny haust powietrza, jak pływak, który spędziwszy pod wodą dłuższy czas, wynurza się, aby w końcu, nim będzie za późno, nabrać oddechu. Czuła, jak chłód rozchodzi się po całym ciele i przywraca jej energię. Wreszcie się przebudziła. Ruszyła żwawszym krokiem, aby nie spóźnić się do Ilumenu. Tylko tego by jej jeszcze brakowało. Pani Matka mówiła, że w każdej chwili może przybyć do nich Namiestnik ze stolicy, a Mistrzowie podkreślali wielokrotnie, że młodzi wszystkich cykli mają zachowywać się nienagannie, aby nie przynieść wstydu całej społeczności. W końcu nikt nie był pewien, czy Namiestnik nie zechce odwiedzić także Ilumenu. Już niebawem Wybór, więc

wydawało się to nawet dość prawdopodobne. Od pięćdziesięciu siedmiu cykli, odkąd niektórzy królowie przestali w ogóle wyruszać poza swoją stolicę i zapuszczać się w odleglejsze obszary imperium, Namiestnicy byli najważniejszymi osobami odwiedzającymi kolonie. Ich odwiedziny były najistotniejszymi i najbardziej oczekiwanymi dniami w życiu całej społeczności. To przecież oni byli jedynymi łącznikami zapewniającymi kontakt z cywilizacją w centrum Wielkiej Wody. Ale oczekiwania na ich przybycie nie wynikały jedynie z przyjemności obcowania z wielką nauką i techniką. Podczas ich wizyt, w życiu miasta zawsze zachodziły znaczące zmiany. Nagradzano tych, co wiernie służyli, karano nieposłuszeństwo, wprowadzono nowe prawa i obyczaje, czasami nawet zmieniano dotychczasowe elity. Dalema była już w pobliżu Ilumenu. Jej codzienna droga biegła wzdłuż murów warownych i dopiero niedaleko głównej bramy do miasta skręcała w lewo. Podziwiała ten mur. Masywny, potężny, majestatyczny. Sprawiał, że mieszkańcy czuli się chronieni i bezpieczni. Chociaż tak naprawdę to nikt do końca nie wiedział, przed czym mur miałby ich chronić. Przecież co najwyżej to oni mogli być zagrożeniem dla innych. Mając nie więcej niż wiorstę do wielkich wrót, Dalema zobaczyła grupę chłopców. Stali na murze i obserwowali coś z wielkim zainteresowaniem. Spojrzała na słońce. Miała chwilę. Może warto zobaczyć, co się dzieje? Może to sam Namiestnik? Jeszcze nigdy go nie widziała. Opowiadano o nim, że był nie tylko Namiestnikiem Dziewiątego Królestwa, ale także prawą ręką i doradcą samego Króla królów. Co niektórzy nawet się dziwili, że ktoś taki jak on nie otrzymał w zarządzanie jakiejś lepszej i większej kolonii. Usłyszała kiedyś, jak w Ilumenie szeptano, że to prawdziwy idealista, człowiek oddany sprawie. Ceniący przede wszystkim prawo, tradycję i porządek. I że szybciej ptaki zaczną latać do tyłu, niż on przedłoży swoje sprawy nad interes Imperium. Tak, bardzo chciałaby zobaczyć kogoś tak niezwykłego. Pchnęła znajdujące się przed nią basztowe drzwi i szybko zaczęła wspinać się po schodach. Szybko na tyle, na ile pozwalały małe, wąski i kręte schody. Poza tym w samej baszcie prowadzącej na szczyt murów było strasznie ciemno. Światło docierające z zewnątrz przez podłużne, bardzo długie, lecz niezwykle cienkie świetliki zapewniało jedynie półmrok. Dotarła na szczyt - widziała rozpościerającą się przed miastem równinę. Jednak wielki,

jeszcze pokryty śniegiem płaskowyż był pusty. Nigdzie nie było widać ani śladu jakichkolwiek ludzi, ani samego Namiestnika. Ponownie objęła wzrokiem cały teren przed murami i wtedy dopiero dostrzegła, co tak zaintrygowało grupę wyrostków. To nie był Namiestnik. Na rzece okalającej gród zaczęły się ponownie roztopy. Znowu zdecydowanie przedwcześnie jak na tę porę. Ale nikogo nie dziwiła już ta niezwykle zmienna i kapryśna w tym cyklu pogoda. Kry powoli odrywały się od brzegów i wraz z wartkim nurtem szybko znikały z oczu. Na jednej z takich lodowych tafli leżały trzy małe stworzenia. Tafla blokowana przez inne kry jeszcze jakoś trzymała się brzegów, ale lada moment mogła zostać porwana przez prąd. Kanidzkie szczenięta za wszelką cenę starały się na niej utrzymać, walcząc o przetrwanie. Smagana wiatrem, rzucana przez wewnętrzne prądy bryła stawała się coraz bardziej kruchym i niepewnym schronieniem. Zrozumiała, co wzbudziło takie emocje w tej grupie dzieciaków. Pokazywali palcami na zwierzęta i roześmiani komentowali walkę szczeniąt z żywiołem. Jeden z nich, mający niewiele ponad dwa łokcie wzrostu, próbował nawet rzucać w rozbitków kamieniami. Reszta świetnie się bawiła, robiąc zakłady, jak długo szczenięta utrzymają się na lodzie i przetrwają. Szczególnie rozbawiło ich, gdy jedno spadło z tafli i przeraźliwie pisząc, skomląc i ujadając, bezradnie próbowało z powrotem wgramolić się na lód. Maluch bezskutecznie próbował małymi łapkami znaleźć oparcie w niestabilnym gruncie. Jego pazurki nie były w stanie wbić się w lód, nie mógł podciągnąć się i ponownie znaleźć się na krze. Do Dalemy dotarło, co się zaraz stanie. - Co z wami!? Jak możecie!? - krzyczała do tych małych bandytów. W tej samej chwili zdała sobie sprawę, że szczenięta patrzą na nią. Była pewna, że ich ślepia krzyczały „POMÓŻ!”, a strach na przemian mieszał się w nich z prośbą o zmiłowanie. Nawet nie zareagowała, kiedy kolejny kamień uderzył ją w ramię. Odwróciła się i już zbiegała schodami na dół. Z góry docierały do niej tylko krzyki i przerażający śmiech.

- I co, uratujesz je?!

- Tylko jak?! - Może wyjdziesz poza bramę, co?! Biegła, ile tylko miała sił. Cudem nie skręciła karku na wąskich stopniach. Wybiegła z wieży. Teraz musiała wydostać się poza mury. Wpadała na ludzi i potrącała przechodniów. I nieprzerwanie biegła. Nie było czasu. Gdzieś z tłumu dolatywały ją krzyki i przekleństwa. Ale nie było czasu. Nie miała nawet chwili do stracenia. Biegła. Szybciej, coraz szybciej. Przez chwilę wydawało jej się, że słyszy głos Zamira, ale nie miało to znaczenia. Teraz nie było na nic czasu. Biegła. Miała szczęście, że strażnicy byli zajęci rozmową z próbującą się dostać do miasta grupą kopalników. Pewnie gdyby była wtedy nieco przytomniejsza, zauważyłaby, że jeden z nich bacznie ją obserwował. Może nawet rozpoznałaby go? Niezatrzymana przez nikogo przebiegła obok. Słyszała krzyki. Nie miały znaczenia. Udało się jej. Była poza murami. W chwili, gdy dobiegała do brzegu, jedno ze szczeniąt nie dało rady dłużej utrzymać się na krze. Woda wciągnęła je w głębinę i zniknęło pod powierzchnią. Zostały tylko dwa. Nie patrząc na nic, wbiegła na lód. Poślizgnęła się i upadła. Pchana impetem uderzenia, ślizgała się przez chwilę. Wreszcie się zatrzymała. Niezdarnie, ślizgając i potykając, podniosła się i zaczęła biec. Była blisko, wyciągała rękę po kanidy, gdy usłyszała obezwładniający hałas. Odruchowo odwróciła głowę w stronę, z której dobiegał dźwięk i zobaczyła lądujący pojazd. Namiestnik! W tej samej chwili poczuła, że spada. Pękł pod nią lód. Ostatkiem sił rzuciła się do przodu, starając się chwycić znajdującą się przed nią taflę. Poczuła przejmujący chłód wody. Ale udało jej się. Jakoś złapała lodową bryłę. Kra, na której znajdowały się szczeniaki, stała się teraz i jej jedynym oparciem. Jednak podczas uderzenia lód oderwał się od pozostałej części i kolejne zwierzę wpadło do wody. Szybkim ruchem ręki sięgnęła po ostatniego ocalałego i chwyciła go mocno w dłoń. Spróbowała odsunąć na bok bryłę lodu, aby ruszyć na pomoc i uratować jeszcze jednego. - Stój! - Przeraźliwy krzyk zatrzymał ją w miejscu. - Stój! Tamtego już nie da się

wyciągnąć. Wracaj, bo i ciebie porwie nurt. Odwróciła głowę i zobaczyła Zamira, który biegł w jej stronę. Przez chwilę wahała się, co robić. Ale przecież wiedziała, że miał rację. Straciła grunt pod nogami, a lodowata woda coraz bardziej wciągała ją w głąb ku środkowi rzeki. Lamas nie znała litości. Słabi nie mieli szans. A Dalema słabła z każdą chwilą. Do tego ubranie błyskawicznie nabrało wody i teraz bardzo jej ciążyło. A szczenięcia i tak nie było na powierzchni. Odwróciła się i zaczęła płynąć w stronę brzegu. Zobaczyła, że Zamir biegnie do niej. Więcej nie widziała. Walczyła z coraz mocniejszym prądem. Był silny i ciągnął ją na środek rzeki. Trzymała mocno szczenię jedną ręką, tak wysoko, jak mogła, a drugą starała się płynąć. Parę razy znalazła się pod wodą, nie mogąc w tym nasiąkniętym ubraniu utrzymać się na powierzchni. Postanowiła zaryzykować. Nabrała na wszelki wypadek powietrza w płuca, i sięgnęła wolną ręką do klamry płaszcza. Musiała pozbyć się ubrania. Musiała, jeśli chciała przeżyć. Zapięcie puściło, a ona znalazła się dobry łokieć pod wodą. W jej ręku wiło się szczenię. Najmocniej, jak była w stanie, zaczęła machać nogami. Musiała się stąd wydostać. Jeszcze tylko dwa, jeszcze jedno uderzenie nogami. Krztusząc się i kaszląc, wreszcie zaczerpnęła powietrza. Szczenię też żyło, wiło się przerażająco i piszczało głośno. Spróbowała dostrzec, gdzie jest brzeg, bo nawet nie była pewna, w którą stronę powinna płynąć. Prąd nieco osłabł. Ale ubranie strasznie utrudniało jej poruszanie się. Długa tunika i onuce na nogach przewidziane na zimne dni prawie całkowicie krępowały ruchy. Coraz trudniej było jej płynąć, coraz ciężej poruszać nogami. Była coraz bardziej zmęczona. Musi płynąć, nie może przestać. Skądś doleciał ją krzyk Zamira. Gdzie on mógł być? Płynąć. Nie przestawać płynąć. Jego krzyk był coraz głośniejszy. Jeszcze tylko chwila. Wytrwać. Nie poddawać się. Jeszcze jeden ruch ręki... Jest. Przez chwilę poczuła jego dotknięcie. Słyszała, że coś krzyczy, ale nie była w stanie rozróżnić słów. Coraz więcej wody wlatywało jej do ust, widziała coraz mniej wyraźnie. Wreszcie poczuła silne objęcie. Ktoś chwycił ją mocno. Nareszcie zrozumiała, co do niej krzyczał.

- Nie ruszaj się! Czuła, że jeszcze chwilę i pogruchoce jej wszystkie kości. Pociągnął ją mocno w górę, tak, że cała twarz wreszcie znalazła się nad wodą. W ręku wysoko nad głową wciąż trzymała szamoczące się szczenię. Nie ruszała się. Nie dlatego, że tak kazał, ale dlatego, że nie miała już siły. Kolejne silne szarpnięcie i już nie była w wodzie. Trzech mężczyzn, tych kopalników spod bramy, pomogło ją wyciągnąć. Obok niej na lodzie był Zamir. Przykucnął obok i pochylił się nad nią. - Nic ci nie jest? - Podłożył ramię pod jej głowę i pochylił się jeszcze bardziej. Patrzył w tak przejmujący sposób, że znowu zaczynało jej brakować powietrza. Drugą ręką odgarniał jej mokre włosy z czoła i ocierał wodę z twarzy, wciąż zbliżając do niej swoją twarz. - Możesz wstać? - mówił to, w zasadzie dotykając jej ust. - Pomóż jej się podnieść! - rozkazującym tonem odezwał się jeden z mężczyzn i przyklęknął po drugiej stronie, naprzeciw Zamira. Teraz dopiero mogła mu się przyjrzeć. Wydawał się dziwnie znajomy. Czy to nie był ten człowiek z wioski? Tak, to był on, ten sam, którego istnienie zaczęła podawać w wątpliwość. Obaj pomogli jej najpierw usiąść. Kiedy próbowała wstać, zakręciło jej się w głowie i musiała usiąść ponownie. Nagle jeden z pozostałej dwójki, chyba najstarszy wiekiem, podszedł i szepnął przykucniętemu obok niej nieznajomemu coś do ucha. Ten natychmiast wstał. Spojrzał na nią, na szczenię w jej rękach i rzucił tylko: - Opiekuj się nią. - I oddalił się wraz z pozostałymi. Wszystko działo się tak szybko. Nie zdążyła dobrze otrząsnąć się z tego spotkania, gdy zobaczyła nadchodzącą kolejną grupę ludzi. Tych chyba nigdy wcześniej nie spotkała. Nawet wyglądali i zachowywali się zupełnie inaczej niż mieszkańcy Supali. Jeden z nich zaczął szybko iść w ich stronę. Musiał zrobić coś niewłaściwego, gdyż w tym niewielkim

tłumie zrobiło się nagle dość duże zamieszanie. Jego to jednak nie zatrzymało. Podszedł do niej, zdjął z ramion swój płaszcz, okrył ją nim i powiedział. - Uratowałaś go. Dalema wbiła wzrok w ziemię, oczy napłynęły jej łzami, bardzo starała się, aby powstrzymać szloch. Nie chciała przed tym nieznanym przybyszem okazać słabości. Nie mogła. - Naraziłam innych - wydusiła z siebie i podniosła głowę. Ale jego już nie było. Nie było nikogo. Obok niej stał tylko Zamir i szczelnie otulał ją płaszczem. Szczenię tuliło się do niej mocno i cichutko pomrukiwało. Poczuła dziwne ciepło i rozleniwienie. To chyba ten płaszcz. Taki lekki, taki zwiewny, a dawał tyle ciepła. To niemożliwe, ale wyraźnie czuła, jakby ogrzewał ją jego materiał. Jakby w środku znajdował się jakiś ogień. Nie, to niemożliwie. Coś musiało być nie tak. Jeszcze ta wirująca ziemia i szybko zapadająca ciemność. Czyżby była już noc? - Dalema, uważaj! - Poczuła, że Zamir mocno obejmuje ją w pasie i podtrzymuje przed upadkiem. Nawet nie wiedziała, kiedy ją objął. - Wracajmy do domu, nim zachorujesz. Bezceremonialnie chwycił ją obiema rękami. Podrzucił jej ciało w górę, jakby nic nie ważyło. Wziął ją na ręce i przycisnął do siebie. Znieruchomiała. Nie wiedziała, co ma robić. Jego bliskość ją paraliżowała. Przytuliła szczenię w dłoniach i wbiła oczy w kanida, tak jakby od niego oczekiwała odpowiedzi. Co teraz? Mokre i szorstkie ubranie Zamira kłuło i drapało jej policzek. Gdyby tylko mogła, sprawiłaby, by trwało to wiecznie. Wreszcie się odważyła i spojrzała mu w twarz. Zauważył, że go obserwuje i także przeniósł wzrok na nią. Patrzyli na siebie, nie mówiąc nic. Ile dałaby za to, aby poznać jego myśli. Chociażby tę jedną. - Nie mówiła ci Pani Matka, żeby podczas Białej Senności nie pływać w przeręblach? Spokój rybom zakłócasz - szorstko przerwał milczenie. Nastrój prysł, poczuła, że znów uległa swojej wyobraźni i mylnemu wyobrażeniu.

- Mówiła. Mówiła także, żeby nie zbliżać się do mężczyzn na bliżej niż dziesięć sążni - odcięła się. - Już mi lepiej - powiedziała cicho, starając się wyswobodzić z jego ramion. Popatrzył na nią uważnie, powoli i jakby niechętnie zwolnił uścisk i gwałtownie upuścił ją na ziemię. Prawie się przewróciła, tak szybko wypuścił ją z rąk. Odsunęła się od niego. - Dziękuję za pomoc. Zupełnie bez emocji pochylił głowę i ruchem dłoni wskazał drogę prowadzącą do głównych wrót. - Proszę. Nie rozmawiali ze sobą więcej. Do bramy mieli parę kroków. Widziała, że ludzie ich obserwują. Spuściła głowę, naciągnęła kaptur. Zwierzę skryło się w połach jej sukmany. Znowu zrobiła z siebie pośmiewisko. Chciałaby znaleźć się teraz gdzie indziej. Właśnie przekraczali mury, otoczeni przez tłum gapiów, gdy podszedł do niej Belzbor, Pierwszy ze Strażników Praw. Wskazał palcem na Dalemę, potem na strażników znajdujących się przy głównych wrotach. - Zabrać ją! - krzyknął.

34 Zanim Dalema się zorientowała, prowadzono ją do Domu Praw. Słyszała krzyki Zamira, nie była w stanie jednak rozróżnić poszczególnych słów. Próbowała odwrócić się do niego, ale jeden ze strażników mocno potrząsnął jej ramieniem i pociągnął za sobą. Nie mogła się nawet obejrzeć, by sprawdzić, co się z nim dzieje. Czy jego też ujęto? Ponownie zaryzykowała i udało jej się kątem oka dostrzec, że jednak pozostawiono go wolnym. Zdziwiła się, widząc obok niego Garunę. Skąd ona się tam wzięła? Przytrzymywała Zamira, nie pozwalając mu się ruszyć. Coś do niego mówiła.

Więcej nie udało jej się zauważyć. Zasłonił ich coraz gęściej zaludniający ulice tłum. Pojawiający się gapie i zwykli przechodnie szczelnie wypełniali każdą wolną przestrzeń. W tej samej chwili poczuła, że kanidzkie szczenię gwałtownie się poruszyło. Spojrzała w dół - w jakiś sposób zaplątało się w poły jej tuniki. Dobrze się stało, że jeszcze nikt go nie zauważył. Szybko schowała szczeniaka do kieszeni płaszcza, który otrzymała od tamtego mężczyzny. Kieszeń była duża i przepastna. Kanid wygodnie ułożył się na jej dnie. Nie powinna mu poświęcać więcej uwagi, bo wtedy zobaczą go i na pewno odbiorą. Szła pomiędzy dwoma starszymi rangą strażnikami. Znała ich obu. Nie raz przychodzili do Pani Matki. Do tej pory zawsze byli mili i serdeczni. Szczególnie ten starszy, po prawej. Sulimir? Tak chyba zwracała się do niego Pani Matka. Chyba nawet kiedyś, jak była mała, podarował jej coś. Zabawkę albo owoc? Teraz nie mogła sobie przypomnieć, co to było. Może jabłko? Próbowała zwrócić na siebie jego uwagę. Poprosić, żeby on, żeby oni wytłumaczyli jej, o co chodzi, ale żaden nawet przez chwilę na nią nie spojrzał. Sztywno kroczyli obok niej, nie rozglądali się na boki, patrzyli tylko prosto przed siebie. Czarne ubrania, jakie nosili, dodatkowo wzmacniały grozę całej sytuacji. Potęgowało ją jeszcze to, że zupełnie nie wiedziała, co się z nią stanie. Miała świadomość, że zrobiła źle, wychodząc poza mury bez zezwolenia. Nie zdawała sobie jednak sprawy z aż takich konsekwencji. Nie wiedziała, że popełniła tak poważne przestępstwo, iż musiał się tym zajmować sam Belzbor, Pierwszy wśród Strażników Praw. Teraz właśnie szedł na czele tego pochodu i nieustannie coś pokrzykiwał. O upadku moralności, złej krwi, łamaniu prawa. Ludzie patrzyli na nią inaczej, bardziej wrogo. W ich spojrzeniach zaciekawienie stopniowo ustępowało miejsca niepokojowi i złości. Niektórzy wydawali się nawet oburzeni i agresywnie wykrzykiwali obelgi pod jej adresem. Na szczęście większości z nich nie słyszała. Dom Praw mieścił się w centrum Supali, w tak zwanym Środku. Środkiem nazywano obszar wielkości mniej więcej pół soli, zbliżony do prostokąta, do którego zbiegały się wszystkie ulice miasta. W nim mieściły się ważne instytucje kolonii: Dom Zwojów, Dom Praw, Siedziba Twórczości. Każde ważne dla mieszkańców i związane z Władcami miejsce usytuowane było właśnie tutaj. Oprócz Ilumenu, który mieścił się w jednym z czterech znajdujących się na obrzeżach gajów.

Za chwilę będzie miała szansę zobaczyć Dom Praw z bliska. Nie sądziła, że kiedykolwiek będzie go oglądała z tej perspektywy - okiem złoczyńcy. Chociaż jej Pani Matka była częścią tej instytucji, to Dalema nigdy do niej nie przychodziła. Nie wolno jej było. A teraz wreszcie zobaczy to osławione miejsce - chyba jedyne w całej Supali, o którym bano się choćby mówić. I jedyne, które tak mocno poruszało każdego. Chociaż ideą było sprawiedliwe wymierzanie kar podług win, to i tak miejsce to było owiane tajemnicą złej sławy. Starsi mówili, że nasycone było cierpieniem i nieszczęściem. Sam budynek przytłaczał swym majestatem. Był ogromny, największy, jaki Dalema kiedykolwiek widziała. Wielkie kolumny przed wejściem podtrzymywały masywny portyk. Były cztery, równo rozmieszczone wzdłuż wejścia do budynku. Z pewnością nie byłaby w stanie objąć żadnej z nich. Potrzeba było dwóch, może nawet trzech osób. Wykuto je z miejscowego kamienia, wiele cykli temu. Była to pierwsza budowla, którą wznieśli Władcy po tym, jak postanowili założyć tutaj kolonię. Wiele razy chciała zapytać Panią Matką, jak wyglądają pomieszczenia w środku, jednak nigdy nie starczało jej odwagi. Pani Matka zapewne uznałaby to za naganne, niewłaściwie i niezgodne z obowiązującymi zasadami... Zaraz się przekona, co skrywają te mury. Dalema była tak oszołomiona wszystkim, co się wokół niej działo, że chyba nie do końca zdawała sobie sprawę z własnego położenia. Bardziej interesował ją sam budynek i to, co się w nim działo niż to, czego za chwilę będzie nie tylko świadkiem, ale i głównym aktorem. Przechodząc pomiędzy kolumnami, nie mogła nie wydać z siebie westchnienia zachwytu. Sulimir spojrzał na nią i dyskretnie się do niej uśmiechnął. Nawet nie zauważyła tego, gdy z podziwem patrzyła na szerokie i wysokie wejście, kiedy przekroczyli próg i wstępowali do Domu Praw. Szkoda, że jednak nie przychodziła tu częściej. Chociażby po to, by obejrzeć budynek z zewnątrz. Nie wiedziała, że może to być aż tak niezwykłe miejsce. Wewnątrz panował półmrok. Sklepienie było bardzo wysokie. Trudno było nawet dostrzec sufit. Prowadzono ją głównym korytarzem. Pierwszy szedł Belzbor i torował im drogę. Gdy weszli do środka, wszystkie spojrzenia spoczęły na nich. Zapewne działo się tak z każdym nowo wchodzącym. Cóż innego mieli tu robić ci ludzie? Mogli tylko czekać i obserwować. Zgromadzonych wewnątrz było więcej, niż mogłaby przypuszczać. Byli to mieszkańcy w różnym wieku i o różnej profesji, zapewne zupełnie inne losy sprowadziły ich w to miejsce.

Dalema szła pomiędzy tymi pilnie przypatrującymi się jej Supalczykami. Sama mogła dojrzeć, że była tu jedną z najmłodszych, stąd zapewne tak duże zainteresowanie wzbudzała. Zaprowadzono ją wreszcie do sporej wnęki na końcu tej głównej nawy, gdzie tacy jak ona oczekiwali na sąd. Na szczęście Belzbor gdzieś zniknął i przynajmniej przestał pokrzykiwać na wszystkich i wygrażać jej. Została sama z dwoma pilnującymi ją strażnikami. Patrzyła na stojących wokół niej ludzi, w tym miejscu nie było ich zbyt wielu. Oprócz niej była jeszcze tylko jedna kobieta - Dalema wywnioskowała z jej stroju, że zapewne podejrzana jest o kupczenie ciałem. Poza nią było jeszcze dwóch mężczyzn, trudno powiedzieć, czym oni zawinili. Ten jeden mógł zostać przyłapany na kradzieży, bo odpowiedzialny za niego strażnik trzymał jego rękę, naznaczoną wypalonym półksiężycem. A może źle go oceniła, przecież tym razem mógł być winny zupełnie innego występku. To, że popełnił kiedyś takie przestępstwo, wcale nie oznacza, że powrócił do tego samego. Resztę stanowili strażnicy. Wszyscy mniej lub bardziej spokojnie stali, czekając na swoją kolej. Dalema nie bała się. Świadomość, że Pani Matka jest jedną ze Strażników Praw, że może nawet będzie na sali, napawała ją spokojem. Przecież nie pozwoli, aby jej córce stała się krzywda. Wiedziała też, że nie popełniła aż takiej potworności, aby zasłużyć na najsurowsze kary. Gdy tak stali, czekając, Dalema spojrzała na swoje ubranie, z którego wciąż ciekła woda. Tak, to zapewne też przykuło uwagę obecnych. Kto o zdrowych zmysłach podczas Białej Senności chodzi w przemoczonych wodą szatach? Chyba rzeczywiście najgorsze, co mogło jej się w tej chwili przydarzyć, to choroba z powodu wyziębienia. Ale zdumiewające było to, że wcale nie było jej zimno. Może tylko w stopy odczuwała pewien chłód. Coś musiało być w tym płaszczu, bo nieprawdopodobnie rozgrzewał całe jej ciało. Było przecież zimno na dworze. Mroźnie na tyle, że woda pozostawiona w wiadrze zamarzała kompletnie w ciągu kilku godzin. Patrzyła na powiększającą się cały czas plamę wody u swych stóp. Sulimir też to zobaczył i spojrzał na nią bardziej litościwie, niż by należało. Wykorzystał pierwszą wolną chwilę, kiedy jego towarzysz był mniej czujny i szepnął jej do ucha:

- Zaraz ty wejdziesz. W środku się ogrzejesz. Spojrzała na niego z wdzięcznością. Mężczyzna jednak odwrócił wzrok i odezwał się do swego kompana. - Przygotuj się, już czas. Ten drugi wyprostował się czujny i gotowy do wykonania zadania. Gdy obaj strażnicy byli zajęci sobą, dyskretnie zajrzała do kieszeni płaszcza. Kanid zupełnie się nie ruszał. Przez chwilę stanęło jej serce. Tyle poświęceń na nic? Włożyła rękę i nerwowo szturchnęła go kilka razy. Obudził się i mrugając oczami, starał się na nią spojrzeć. Spał, po prostu bardzo mocno spał. Nic dziwnego, sporo przeszedł maleńki w swoim króciutkim życiu. Ile mógł sobie liczyć? Dwa, może trzy księżyce? Zapatrzyła się na niego. Ależ był śliczny! Podrapała go po łebku i kanid błyskawicznie ponownie zasnął. Ciekawe, co z Zamirem. Dobrze, że jemu nic się nie stało przez to, że chciał jej pomóc. Garuna na szczęście się nim zajęła. Dalema miała nadzieję, że oboje byli już daleko stąd. Nagle z drzwi znajdujących się obok wyszedł jakiś człowiek. Była pewna, że wcześniej go nie widziała. Miał na sobie strój podobny do tego, jaki nosili strażnicy. Objął wzrokiem całą ich trójkę i donośnym głosem przemówił: - Dalema z rodu Darumów, córka Luny i Tarosa, oskarżona o samowolne oddalenie. Strażnicy Praw są gotowi, by rozpatrzyć twój występek. Z powrotem zniknął za drzwiami, z których wyszedł. Strażnicy stanęli po obu jej stronach i ruszyli za tym mężczyzną. Zrozumiała, że to czas, aby poszła wraz z nimi. Gdy weszła do Sali Decyzji, uderzyło ją oślepiające słońce. Nie widziała nic. Zmrużyła oczy, bo ten nagły blask był nawet bolesny. Wchodząc z ciemnego pomieszczenia nawa była prawie nieoświetlona - nie spodziewała się takiego widoku. Podążała wraz z mężczyznami, ale tak jak nietoperz, bardziej nasłuchując kroków i dźwięków. Czuła obok

siebie ich obecność i to pozwalało jej przemierzyć ten dystans. Trzymała się ich cały czas, pilnując, aby mieć zawsze jednego po prawej, drugiego po lewej stronie, w tej samej odległości. Powoli jej wzrok przyzwyczajał się do tego innego, mocnego światła. Kiedy stanęli na miejscu przewidzianym dla oskarżonych, widziała już wszystko dobrze i wyraźnie. Sala była duża, może nie tak duża jak te w Ilumenie, ale bardzo okazała. Na wprost wejścia, skąd przyszli, za wysoką, podłużną ławą siedzieli Strażnicy. W miejscu, gdzie znajdowały się ich krzesła i stół, mieli specjalne podwyższenie. Stojąc przed nimi, dobry łokieć czy nawet półtora poniżej, odczuwała swoją znikomość. Takie usytuowanie sprawiało, że czuło się własną niemoc w obliczu tego majestatu. Strażnicy siedzieli na wielkich krzesłach za tym olbrzymim, masywnym stołem. Jej Pani Matka wydawała się tak drobna i krucha w tym otoczeniu. Jak dobrze, że tu była. Jednak Dalemie nie udało się uchwycić jej wzroku, sprawić, aby spojrzała na nią. Spojrzenie miała nieobecne, utkwione gdzieś w dal. Oprócz niej, po jej lewej stronie siedział Belzbor, po prawej Kantors, daleki krewny Pani Matki, który prawie nigdy do nich nie przychodził, i jeszcze czterech innych mężczyzn. W sumie było ich siedmioro. Wszyscy zasiadający w Ławie Strażnicy Praw wyglądali jednakowo. Mieli na sobie czarne, długie, proste tuniki i ciemnozielone, obszerne płaszcze. Wszyscy oprócz jednego. W środku, zapewne na najbardziej zaszczytnym miejscu, siedział ten nieznajomy mężczyzna. Ten, który przybył tu dziś rano, ten, który podarował jej płaszcz. Wyróżniał się na tle pozostałych. Wyglądał tak intrygująco. Miał na sobie szatę podobną krojem do ich tunik. Z tym że jego ubranie było niezwykle jasne, białe bielą tak silną, że nigdy wcześniej do tej pory się z taką nie spotkała. Była to prawdziwa rzadkość - tak jasne stroje nie były powszechnie używane w Supali. W zasadzie poza drużyną Tachli nikt nie nosił białych ubrań. Ale nie wiedziała, czy dlatego że były tylko niepraktyczne, czy też zakazane. Teraz nie miała już wątpliwości. To był Namiestnik. Przypatrywał jej się bacznie, od kiedy tylko pojawiła się na sali. Teraz także Dalema spojrzała na niego. Była mu wdzięczna za to, co zrobił i w głębi serca wciąż liczyła na jego pomoc. Chociaż z drugiej strony, gdy się nad tym zastanowiła, to dotarł do niej absurd tego, czego oczekiwała. Dlaczego ten obcy, teraz najwyższy rangą w Supali dostojnik miałby jej w ogóle pomagać? Nieco jednak

uspokoiło ją to, gdy nagle wymienili między sobą zadziwiająco porozumiewawcze spojrzenia. Ze swego miejsca podniósł się Belzbor, pokłonił się Namiestnikowi, a następnie oddzielnie każdemu ze Strażników Praw, wymieniając jego imię, i rozpoczął: - Czcigodny Namiestniku, Prześwietni Strażnicy Praw, ja Belzbor, Pierwszy w Ławie Strażników Praw, przekazuję przed wasz dostojny osąd tę oskarżoną. Podejrzaną o złamanie praw Władców i praw tej kolonii. Przedstawię wam jej winy i zdam się na wasz sprawiedliwy osąd. - To mówiąc, zwrócił się wymownie w stronę Pani Matki, jednak ona nawet nie drgnęła, słuchała tylko z uwagą. Teraz Dalema mogła się przekonać, jak wiele prawdy niosły zasłyszane kiedyś przez nią słowa: Strażnicy w Domu Praw nie są już ani mężami, ani córkami, ani ojcami. Za murami tego gmachu są wykonawcami woli Władców i praw ich królestwa. Jej Matka była prawdziwą Strażniczką Praw. Dalema o tym wiedziała. - Czy ty jesteś Dalema z rodu Darumów, córka Luny i Tarosa, oskarżona o samowolne oddalenie? Patrzyła na Belzbora, który to pytanie skierował chyba do niej. Była nieco oszołomiona i nie zdążyła od razu odpowiedzieć. Drgnęła, kiedy krzyknął:

- Odpowiadaj! - Ta... tak, panie - wyszeptała. - Głośniej! Nie słyszę. - Tak, panie - odpowiedziała równie głośno jak on, podniosła głowę i odważnie spojrzała na niego. - Czy to prawda, że dzisiejszego ranka samowolnie opuściłaś siedzibę kolonii i chciałaś bez żadnego pozwolenia oddalić się w nieznanym celu na nie wiadomo jak długi czas? - Patrzył na nią z tak ogromną wściekłością w oczach, że aż ją to przeraziło. Skąd tyle

złości? Może rozmawiał ze swoją córką o tym, co się działo w Ilumenie? Ale jeśli tak, to przecież Dalema nie zrobiła nic złego Antamii, wręcz przeciwnie - była raczej narzędziem, na którym Antamia zawsze mogła się wyżyć. - Nie zaprzeczaj. Mam świadków. - Teraz już bez żadnego skrępowania ryczał na całą salę. Kanid musiał obudzić się w jej kieszeni, bo zaczął się niebezpiecznie wiercić. „Zaraz ktoś go zauważy” - myślała spanikowana. - Nie... nie chciałam zaprzeczyć, panie - odrzekła, powoli artykułując każdy wyraz. Uważniej przyjrzała się nieco rozhisteryzowanemu mężczyźnie, starając się odwrócić jego wzrok od swojej ręki, którą włożyła do kieszeni, aby uspokoić zwierzę własnym dotykiem. Chciałam tylko powiedzieć, że celem... - Milcz - tym razem Belzbor ryknął tak donośnie, że nie pozostało to niezauważone nawet przez Namiestnika. Wystarczyło tylko, by mężczyzna w białej szacie nieznacznie uniósł brwi. W zupełności. Doprowadziło to do natychmiastowego ostudzenia nadmiernego temperamentu Pierwszego Strażnika Praw. - Nikt nie udzielił ci głosu. Nie wolno mówić bez pozwolenia w obecności Ławy spokojnym głosem poinstruował ją Sulimir, nawet nie patrząc w jej stronę. - Przestępstwo jest znane i niekwestionowane - już w pełni opanowany chłodno podsumował Belzbor. - Proponuję karę trzydziestu nahajek. Zobaczyła niepokojący grymas, który przebiegł po twarzy Pani Matki. Dalemie wydawało się, że kara jest sroga. Starała się przypomnieć sobie, w jakich przypadkach słyszała o takiej ilości razów. Niestety, niewiele w ogóle wiedziała o karach w Supali. - Czy to nie nazbyt surowe? - Nieśmiało próbował złagodzić wymiar kary Kantros. Czemu go do tej pory nie lubiła? Nie mogła sobie przypomnieć. Ale od dzisiaj nabrała do niego szacunku. Spróbował przeciwstawić się Belzborowi. Na tyle, na ile mógł, chciał chronić swoją daleką krewną. - Za złamanie prawa? Za samowolne oddalenie się? Za ucieczkę z Supali? Bo przecież

nie wiemy, czy gdyby nie ten zbieg okoliczności i przymusowa kąpiel w rzece, to czy w ogóle ta dziewka wróciłaby, prawda? - Przechadzał się po sali z drwiącym uśmiechem. - I myślę, że z uwagi na krew, która płynie w jej żyłach i wychowanie, jakie odebrała czy też powinna była odebrać, ta kara jest i tak bardzo łagodna. - Często spoglądał na Panią Matkę. Widać było, że był zachwycony tą sytuacją, w której los pozwolił mu się znaleźć. Kantros nie wstawił się więcej w jej obronie. Spuścił głowę, uznając niekwestionowany autorytet Pierwszego. Przypomniała sobie, dlaczego wcześniej tak nim pogardzała. Pan Ojciec kiedyś powiedział, że Kantros jest tchórzem i jedyne, w czym jest dobry, to troszczenie się o własną skórę. Na pewno coś w tym było, ale przynajmniej próbował. I tak doceniała to, co dla niej zrobił. - Czy ktoś jeszcze ma jakieś wątpliwości? Czy sprzeciwia się temu? - Jednak na zadane przez Belzbora pytanie nikt nie odpowiedział, nie zaprzeczył, nikt nie zaprotestował, nawet Pani Matka. Wreszcie Belzbor zwrócił się bezpośrednio do niej, podnosząc głos: - Czy sprzeciwiasz się temu? - Kanid znowu poruszył się niespokojnie w kieszeni. - Nie. Jest tak, jak rzekłeś, to sprawiedliwa kara - stanowczo i rzeczowo, nie pozostawiając więcej nic do dodania powiedziała Pani Matka. Belzbor ewidentnie niezadowolony z takiego obrotu sprawy rozglądał się po twarzach zgromadzonych, tak jakby chciał znaleźć w nich powód do ataku. Nikt jednak nie dał mu takich podstaw. Wreszcie zrezygnowany spojrzał na Dalemę, zlustrował ją dokładnie od stóp do głów i w pewnym momencie jego wzrok spoczął na kieszeni jej płaszcza. - A gdzie jest to zwierzę? Masz je w kieszeni? - Wyszedł zza ławy i zaczął iść w jej kierunku. Cofnęła się nieco. Zauważył szczenię. Co on z nim teraz zrobi? Nie ukrywając już niczego, włożyła rękę do kieszeni i starała się sama sobie dodać odwagi, dotykając sierści zwierzęcia. - Co tam masz? Wyjmij to natychmiast! - Groźnie machając ręką, śpiesznym krokiem

szedł w jej stronę. - Dość! - Dobiegł ich cichy głos Namiestnika. Odezwał się po raz pierwszy i tylko tym jednym słowem, ale skutek był natychmiastowy. Belzbor zatrzymał się w pół kroku. - Ona ma ze sobą to szczenię. Trzeba jej je odebrać, panie - odezwał się kornym głosem, tłumacząc swoje zachowanie. - Na dzisiaj skończyliśmy, Belzborze, Pierwszy w Ławie Strażników Praw. Możesz zamknąć obrady - zwrócił się do niego Namiestnik. - Ale ten kanid?! - próbował Belzbor. - Ja nic nie widzę - chłodno powiedział Namiestnik i zwrócił się do Pani Matki: - A Ty Luno? - Też nie, panie. - Choć Pani Matka zdawała się być także zupełnie zaskoczona tym niespodziewanym zachowaniem Namiestnika, to jednak nie dała tego po sobie poznać. - Obrady uważam za zamknięte - zduszonym z wściekłości głosem, upokorzony w swoim poczuciu dumy zakończył Belzbor. Strażnicy wyprowadzili Dalemę z sali, żaden z nich nie skomentował tego, co się stało, ale zauważyła, że wymienili porozumiewawcze spojrzenia. Nie rozpamiętywała jednak dłużej tego, dlaczego Namiestnik jej pomógł, dlaczego się za nią wstawił. W tej chwili bardziej myślała o czekającej ją karze. I teraz zaczynała się nieco niepokoić. Trzydzieści razów nahajką to - jakby sobie tego nie tłumaczyć - wydawało się bardzo dużo i bardzo boleśnie. Jednak skoro Pani Matka nie protestowała, to zapewne kara nie mogła być aż tak sroga. Nie widziała, jak się ją wykonuje, nie była nigdy na placu podczas jej odbywania. Dla wielu mieszkańców Supali stanowiło to formę rozrywki, ale nie dla jej rodziny. Pan Ojciec nigdy nie pozwalał nikomu chodzić na plac, gdy wymierzano tam razy.

Co za dzień. Teraz obejrzy także Plac Kar - i to z najlepszego punktu, z podwyższenia dla skazańca.

35 Nieopodal Domu Praw mieścił się Plac Kar. Wychodzono z założenia, że przestępstwo powinno być natychmiast wykryte, a kara surowa i bez żadnej zwłoki wykonana. W ten sposób za każde udowodnione przestępstwo od razu wymierzano karę. Dalema drogą przy Placu Kar chodziła rzadko. Nie miała potrzeby, żeby przechodzić przez centrum Supali. Swoją codzienną trasę obierała zawsze wzdłuż muru. Było ciszej i spokojniej. Niezwykłe było, aby kogokolwiek tam dostrzec nawet w środku dnia. Teraz jednak żałowała, że nie miała w sobie większego zamiłowania do dużych skupisk ludzkich wiedziałaby przynajmniej, w jaki sposób wykonuje się kary w ich kolonii. Ponownie przeszli główną nawą, tylko tym razem po wyjściu z budynku skierowali się w lewo, w stronę Placu Kar. Do eskorty jej dwóch strażników dołączył też tłum innych ludzi. Podążali za nimi wszyscy, oprócz jednego człowieka. Osobno, nie włączając się w tłum, szedł mężczyzna ubrany w czarny płaszcz, głowę miał przykrytą kapturem. Kaptur nie był złączony z ubraniem - był całkowicie niezależnym elementem zasłaniającym twarz. Dalema bez trudu odgadła, że to on będzie wykonywał wyrok. Teraz dopiero dotarło do niej, że to nie sen, nie kolejny upiorny koszmar, z którego zaraz się obudzi. Co prawda wystraszona i zlana potem, ale za to bezpieczna w swoim łóżku z cudowną świadomością, że rzeczywistość nie jest aż tak straszna. Teraz już nie miała takiej pewności. Za chwilę zostanie - jak każdy pospolity przestępca - publicznie napiętnowana. Wśród mieszkańców Supali, w centrum miasta, na najbardziej ruchliwym z placów, zostanie odarta z ubrań i godności, i wychłostana. Może dlatego, że to działo się tak szybko, nie miała czasu na rozpamiętywanie wcześniej swojego położenia. Ale teraz z każdym krokiem myśli dręczyły ją

nieustannie wizjami tego, co nieuchronnie nastąpi. W tej chwili otaczający ją ludzie byli nie tylko z tyłu za nimi - byli wszędzie. Wchodząc na plac, wmieszali się w tę barwną ciżbę oczekującą rozrywek i cudzego cierpienia. „To się dzieje naprawdę” - pomyślała, kiedy dostrzegła przed sobą solidne, obszerne rusztowanie, na którym ustawiony był pręgierz. Odruchowo włożyła rękę do kieszeni, szczenię zaczęło ją najpierw lizać, a później ssać jej palec. Musiało być głodne. „Mam nadzieje, że wyrośniesz na dużego, walecznego kanida” - pomyślała, wyciągając rękę. Musiała się pilnować, żeby nie robić tego częściej. Czemu była aż tak nieostrożna? Patrzyła na coraz bardziej przybliżający się do niej pręgierz. Miała wrażenie, że ona stoi w miejscu. Bo też po co miałaby tam iść? I że to tylko miejsce kaźni przybliża się do niej coraz bardziej. Czuła, że serce zaczyna jej bić mocniej, oddech staje się krótki i płytki. Bała się. Tak, bardzo się bała. Co chwila przełykała nerwowo ślinę. Nigdzie nie widziała Pani Matki. Zaciskała dłonie w pięści, aby drżące ręce nie zdradzały jej strachu. Trzymała je prosto, sztywno wzdłuż ciała. Nie okaże lęku ani przerażenia. Dzisiaj i tak wystarczająco ucierpi dobre imię rodu Darumów. A pręgierz wciąż się przybliżał. Zaczęła rozglądać się w poszukiwaniu Pani Matki. Wiedziała, że podczas wykonywania kary musieli być obecni Strażnicy Praw, którzy taką karę nałożyli. Będzie tam więc na pewno i ona. Bacznie patrzyła na twarze zabranych, jednak nie widziała ani jej, ani żadnego ze Strażników. Wtedy nie mogła jeszcze wiedzieć, że Strażnicy Praw obserwowali wykonywanie wyroków z pomieszczeń znajdujących się w Domu Praw. Okna kilku sal wychodziły bezpośrednio na Plac Kar. W takim właśnie miejscu Pani Matka - wraz z innymi Strażnikami oraz samym Namiestnikiem - oczekiwała na wykonanie wyroku na swoim dziecku. Pręgierz był już tak blisko. Stał się teraz mniej widoczny, gdyż zasłaniało go rusztowanie. Przed Dalemą coraz wyraźniejsze natomiast stawały się schody, które miały doprowadzić ją na sam szczyt, gdzie miano wykonać wyrok. Coraz bardziej przerażona, bezskutecznie starała się odnaleźć Panią Matkę.

Zamiast niej dostrzegła jednak w tłumie Zamira. Był sam. Nie było teraz przy nim Garuny. Dalemie wydawało się, że przez chwilę mignęli jej Izbor i Katara, ale to musiało być złudzenie. Zamir starał się przekrzyczeć tłum i gestykulował coś w jej kierunku. Przedzierał się do niej. Odczuła ulgę. Nie była sama. Pomimo tego, co się stało, co się zaraz wydarzy, on przy niej był. Kiedy docierała do pierwszego stopnia, usłyszała obok głos Zamira. Mówił, aby oddała mu płaszcz. W pierwszej chwili nie zrozumiała zupełnie, co się dzieje, spojrzała na niego z niedowierzeniem. - Oddaj mi płaszcz! - powtórzył i wyciągnął rękę w jej stronę. Dotarło do niej. Zamir chciał zająć się szczeniakiem. Szybkim ruchem pociągnęła za skraj materiału przy szyi i zapięcie puściło. Chłopak wyciągnął dłoń w jej stronę i pochwycił szatę, nim którykolwiek ze strażników się zorientował. Wchodząc na rusztowanie, usłyszała tylko pokrzepiające słowa Zamira: - Nie bój się! Zaopiekuję się nim! Nie widziała jego twarzy, zlała się z innymi w tłumie. Mężczyzna, który miał wykonywać karę, popchnął ją i gestem wskazał, aby się pośpieszyła. Jeszcze tylko parę stopni. Była na szczycie. Rusztowanie było większe, niż jej się wydawało. Spokojnie mogło pomieścić sto, może nawet więcej osób. Na samym środku stał wbudowany pręgierz. Ogromny drewniany słup wyglądał jak pozbawione konarów i liści drzewo. Odstraszał samym wyglądem. Dwaj wartownicy, którzy eskortowali ją tutaj, teraz ruszyli w jego kierunku. Bezwiednie podeszła wraz z nimi. Pal nie był goły. Na jego szczycie znajdowało się spore metalowe koło, przez nie przeciągnięto sznur. Szukała wzrokiem nahajki, ale nie było jej tu. Wiedziała, że była skórzanym, plecionym biczem na krótkiej rękojeści. Nic takiego nie znajdowało się jednak w zasięgu jej wzroku.

Prowadzący ją mężczyźni minęli jednak drewniany pal i podeszli ku końcowi rusztowania. Pociągnęli ją za sobą. Jej oczom ukazał się widok, jakiego nie widziała nigdy wcześniej. Supala z tej wysokości wyglądała naprawdę okazale. Jednak teraz nie to ją najbardziej zajmowało. Patrzyła na tych ludzi, którzy za chwilę będą świadkami jej hańby i poniżenia. Obok nich pojawił się Jowiter, naczelny wszystkich strażników miejskich, stanął przed nimi, rozwinął zwój, który przyniósł ze sobą i donośnym głosem zaczął odczytywać: - Dalema z rodu Darumów, córka Luny i Tarosa, oskarżona o samowolne oddalenie. Skazana na karę trzydzieści nahajek. - To mówiąc, odsunął się i wskazał na nią. Zobaczyła wpatrujących się w nią ludzi i spuściła wzrok. Na Stwórcę, jak do tego wszystkiego doszło?! Do jej uszu dobiegały dochodzące z tłumu głosy. - Ej tam, dalibyśmy spokój! - Przecież to jeszcze dziecko! - Co ona takiego zrobiła? - krzyknął kolejny. - Skąd taka surowa kara? - doleciał ją krzyk kobiety po prawej stronie. Ale czujny Jowiter ruchem głowy wskazał na wartowników, a następnie po kolei pokazywał oponentów. Niezwykle szybko strażnicy znaleźli się na dole i zaczęli wyłapywać tych, których pokazywał Jowiter. W taki właśnie sposób zamknęli wszystkim usta. Cisza zapadła szybko, już nikt nie protestował. Wykonujący karę mężczyzna nakazał im podejść. Strażnicy przyprowadzili ją do pręgierza. - Wyciągnij ręce przed siebie - powiedział.

Zrobiła, co kazał. Obie ręce wyprostowała i wysunęła w jego kierunku. - Nie tak, złącz je razem - powiedział chłodno i spokojnie. Zrobiła, jak kazał. Związał je razem sznurem, który był na słupie, wcześniej przeciągając przez obręcz. Obserwowała go jak zaklęta. - Podejdź - wskazał na pal. Podeszła. Wtedy silne szarpnięcie sznura spowodowało, że jej ręce uniosły się wysoko w górę, a ciało wyprostowało. Ciągnął dalej, aż napięła się jak struna. Myślała, że bardziej się nie da, była już na palcach. Pociągnął jednak jeszcze. Prawie wisiała w powietrzu, tylko koniuszkami palców dotykając podłoża. Wreszcie przestał. Czuła, że wszystkie mięśnie ma napięte. Bolało ją, może nie aż tak mocno, ale silnie rozciągnięte ciało dawało o sobie znać. A to przecież nawet jeszcze nie początek. Nie wiedziała, co robił ten zakapturzony człowiek, bo nie mogła się obejrzeć. Jedyne, co mogła, to stać tam przywiązana do niego i wpatrywać się w zgromadzony tłum. Dziwne, myślała, że gapiów będzie więcej. A było to zaledwie kilkadziesiąt osób, nawet nie było setki. Większość zapewne rozeszła się w trakcie przemarszu, bo podczas jej wyjścia z Domu Praw mijała więcej ludzi. Na szczęście nie wszyscy chcieli na to patrzeć. Niespodziewanie ktoś rozdarł jej tunikę. Musiał to być ten mężczyzna, który będzie przeprowadzał cały ten żałosny spektakl. Oczywiście, przecież karę wykonywano na nagich plecach. Chłodny wiatr owiał jej ciało, teraz dopiero poczuła, jak jest zimno. Momentalnie dostała gęsiej skórki. Jeszcze bardziej przylgnęła do pręgierza. Wtulała się w niego, jak mogła najbardziej. Chociaż szatę rozdarto jej z tyłu, to Dalema nie chciała dostarczać nikomu dodatkowych atrakcji. Wtuliła się w drewniany pal i czekała. Najgorsze było właśnie to oczekiwanie. Jak to będzie? Czy będzie bardzo bolało? Starała się zająć czymś, aby nie myśleć o tym, co za chwilę miało nastąpić. Kiedy wreszcie uderzy?

Czekanie. A może Pani Matka albo Pan Ojciec przybędą, aby ją uratować? Rozejrzała się, szukając ich w tłumie, ale nadal ich nie widziała. Napotkała za to spojrzenie Zamira. Stał dalej niż inni, na uboczu. W rękach trzymał zwinięty płaszcz, a do twarzy przyciskał Kanida. Gdyby nie to, że jej myśli zajmowało w tej chwili coś zgoła innego, to z pewnością byłaby pod obezwładniającym wrażeniem tego, co widzi. Zamir trzymał szczenię jedną ręką blisko twarzy, drugą głaskał je uspokajająco. Kiedy ich spojrzenia się spotkały, skupił się tylko na niej. Coś wyszeptał w jej kierunku. Nic nie zrozumiała. Powtórzył raz jeszcze. Nadal nic. I wtedy usłyszała inny dźwięk, ten charakterystyczny świst, później ruch powietrza na plecach i wreszcie poczuła uderzenie. Tego się nie spodziewała. Nie sądziła, że cokolwiek może aż tak boleć. Nie była w stanie opanować się i nie krzyknąć. Z piersi wydarł jej się przeraźliwy dźwięk. Ten zakapturzony mężczyzna cofnął już nahajkę, ale ona wciąż jeszcze w uszach słyszała swój głos. Czekała na drugie uderzenie, ale nie nastąpiło od razu. Dlaczego karę wykonywano w ten sposób? Wiedziała, że gdzieś w pobliżu był medyk. Nie byli przecież prymitywnym społeczeństwem. Chodziło o to, aby ukarać skazańca, a nie o to, aby pozbawić go zdrowia czy życia. I znowu czekanie. Teraz bała się jeszcze bardziej, bo wiedziała, co ją czeka. Przerażało ją, że za chwilę znowu poczuje ten ból. Ale nie mogła nic zrobić. Mogła tylko spokojnie oczekiwać na nieuniknione. Przypomniała sobie, że gdzieś w tłumie powinien być Zamir. Tak dobrze by jej zrobiła jego obecność. Nie było go jednak tam, gdzie powinien być. Świst, podmuch wiatru, kolejne uderzenie. Tym razem nie krzyczała. Zagryzła wargi. Nie da im, nie da nikomu tej satysfakcji. Zagryzała wargi tak bardzo, że je przegryzła. W ustach poczuła słodki smak krwi, ale nie krzyknęła. „Nie krzyknęłam!” - wrzeszczała do siebie w myślach, najgłośniej jak mogła. Powtarzała to sobie ponownie, kiedy kolejna nahajka ze świstem zraniła jej ciało. I znowu ta przerwa. Nie wiadomo, jak długo, jak szybko nastąpi kolejne uderzenie. Teraz. I znowu ból. I znowu przerwa. Ktoś do niej podszedł, oglądał jej plecy, podszedł i zajrzał jej w oczy. To medyk.

- Spójrz na mnie - podniósł jej głowę i uważnie jej się przypatrywał. Trwało to parę chwil, nim powiedział: - Wszystko w porządku. - I dodał do człowieka w kapturze: - Możesz kontynuować. Nie pamiętała, ile uderzeń dostała. Nie była w stanie ich policzyć. Może była w połowie, a może właśnie kończyli. Kolejny świst, następne uderzenie. Ból. Ciemność. Oprzytomniała, kiedy kolejna nahajka wylądowała na jej plecach. I znowu ciemność. Nie pamiętała, co było dalej. Następne, co poczuła, to cucące ją słowa medyka, który potrząsał jej głową. Słyszała dialog mężczyzn za jej plecami. - Czy wytrzyma do końca? - Ile jeszcze zostało? - Osiem uderzeń.

- Tak, wytrzyma. Szkoda, że nikt jej nie zapytał o zdanie. Przerwa była na tyle długa, że zupełnie wróciła jej świadomość. Ponownie zaczęła rozglądać się w tłumie i szukać Zamira. Jak wiele dałaby za to, aby zobaczyć teraz jego twarz. Ale jego nigdzie nie było. Nie było nikogo, kto by ją teraz wsparł. Łatwo było jej przeszukiwać wzrokiem zebranych, bo było ich tak niewielu. Jeszcze mniej niż dostrzegła poprzednio. Teraz mogło to być co najwyżej trzydzieści osób. Dlaczego było ich tak mało? Świst, uderzenie, ból. Ciemność. Uderzenie. Ból. Ciemność. Ktoś usilnie ją szarpał, starając się ponownie ocucić. To znowu ten medyk.

- W porządku - powiedział gdzieś w przestrzeń. W tej chwili poczuła, że poluzowano linę. Naciągnięte mięśnie odetchnęły z ulgą. Chciała się osunąć na ziemię. Ale nie mogła, lina wciąż ją trzymała. Mogła przesunąć ręce niżej, jednak nie mogła nawet przykucnąć. Z westchnieniem wtuliła się ponownie w pręgierz. Wytrzymała. To był przecież koniec. Okryto ją jakimś materiałem. Przecież byli cywilizowanym społeczeństwem. Celem było ukaranie jej za samowolne oddalenie się. Karą za to, jak widać na jej przykładzie, było trzydzieści nahajek. Ni mniej, ni więcej. I już nic nie mogło się zdarzyć. Nie miała tutaj zamarznąć ani nabawiać się żadnej choroby, miała tylko przecierpieć trzydzieści uderzeń. Mężczyzna, który ją przykrywał, nie medyk, tylko ten wykonujący karę, robił to bardzo dokładnie i skrupulatnie, upewniając się, że dziewczyna przeżyje kolejne godzinny w tej niskiej temperaturze. Początkowo nie rozumiała, dlaczego w ogóle to robi. Przecież kara się skończyła. Ale wtedy uświadomiła sobie, że zgodnie z prawem może być zwolniona spod pręgierza dopiero w nocy, długo po zachodzie słońca i ani chwili wcześniej. - Dobrze - powiedział sprawdzający po nim medyk. - Twoja kara kończy się wraz ze środkiem nocy - dotarł do niej donośny głos kata. Oby ten ból zapadł ci głęboko w serce, oby czas kary pozwolił ci zrozumieć własne błędy, obyś więcej do swej zbrodni nie powróciła. To były ostatnie słowa, jakie do niej dotarły. Więcej nie wiedziała i nie słyszała nic. Zasnęła.

36 Usłyszała jakiś dźwięk, z letargu wyrwał ją głos i dotknięcie czyjejś ręki. Jak z oddali dobiegł ją odgłos powtarzanego kilkakrotnie jej imienia.

- Dalema! Dalema! Nie miała ochoty wracać do rzeczywistości. Było jej lekko i błogo. Nie chciała się budzić. - Dalema! Dalema! - Ktoś bezceremonialnie ją tarmosił, szarpał i krzyczał: - Dalema! Dalema! Otworzyła oczy, przy niej stał Zamir. Całkiem przyjemny był ten sen. Tylko czemu było w nim tak zimno? - Wreszcie. To dobrze. Nic ci nie jest. To dobrze - mówił trochę nieskładnie, przysuwał i odsuwał rękę, jakby chciał ją dotknąć i w ostatniej chwili zdawał sobie sprawę, że jednak nie powinien. - Myślałem, że coś ci się stało. Wołałem cię kilka razy, będąc na dole. Krzyczałem twoje imię. Ale się nie ruszałaś... - Zrobił przerwę, szukając słów. - Naprawdę myślałem, że stało się coś złego. Powoli docierało do niej, gdzie jest, co się stało. Koszmarny ból na plecach przy każdym poruszeniu uświadamiał jej, że to nie sen. Minął już środek dnia. Na pewno, widać po świetle. Ale do zachodu słońca jeszcze trochę brakowało. Ciekawe, jak długo była nieprzytomna. Godzinę, może dwie? Poszczególne obrazy docierały do niej powoli, zaczęła także rozumieć słowa Zamira i to, że on tu naprawdę obok niej stoi. Gwałtownie odsunęła się od niego. - O... o... odejdź! O... o... odejdź na... na... natychmiast! Ni... ni... nie chcę, żeby mnie ktokolwiek oglądał. - Odsunęła się na tyle, na ile pozwalał jej sznur. Zdała sobie sprawę, że każdy następny ruch będzie musiała wykonać z należnym rozmysłem. Ból, jaki sprawiło jej to gwałtowne przesunięcie, był trudny do zniesienia. Oczy same napłynęły jej łzami. Odwróciła głowę. Nie może zobaczyć, jak się rozkleja. - Słuchaj, Zamir, zgodziłem się w ramach wyjątku... - Usłyszała nagle z boku czyjś głos. Nie mogła bardziej się odwrócić i zdołała zobaczyć tylko skrawek sylwetki. Po głosie poznała, że nie był to żaden z poprzednich strażników.

- Tak, tak, wiem. Dziękuję. Jest w porządku - zapewniał go chłopak. - Ale jeśli panna nie chce, to nie ma wyjścia. Musisz stąd odejść - powiedział ponownie ten sam mężczyzna. Zrozumiała, że Zamir patrzył na nią wyczekująco. Od niej oczekuje zdecydowanej reakcji. Potwierdzenia, że pozwala mu tu ze sobą być, albo odmowy. - Może tu zostać - powiedziała szybko Dalema, obawiając się, by jednak nie odszedł. Kogo ona chciała oszukać? Niczego tak nie pragnęła, jak tego, aby ktoś teraz z nią był. Nie chciała być sama. Nie wiedziała tylko, czy nie bardziej ucieszyłaby się z widoku Pani Matki lub Pana Ojca niż Zamira. Dlaczego nie było ich teraz, tutaj, z nią? Zamir odetchnął z ulgą. Szybko podszedł do niej i czymś ją otulił. W tej samej chwili doznała wrażenia, jakby fala ciepła przepłynęła przez jej ciało. - Przyniosłem ci płaszcz - potwierdził. - A... a... ale... a... a... ale nie wolno - próbowała protestować i zrzucić go z siebie. - Ty i strażnik będziecie mieli kłopoty. - To płaszcz Namiestnika. Nikt nie będzie śmiał go ruszyć. Zobaczysz. Obiecuję, że nikt nie ucierpi z tego powodu. - Kiedy ją zapewniał, przysunął się bardzo blisko i sięgnął po coś rękoma. Z sakwy, którą miał przerzuconą przez ramię, wyjął jej kanida. Był cały. Z ogromu sierści, jaka go otaczała, ledwo co przebijała para niebieskich, iskrzących się oczu. I chyba nawet radośnie machał ogonkiem. - I mam twojego rozbitka - mówił Zamir, uśmiechając się i zbliżając szczeniaka do niej. - Nakarmiłem go. Ależ ma apetyt. Ten twój maluch je więcej ode mnie. Chciała go lepiej zobaczyć. Podjęła największy wysiłek, na jaki ją było stać i przesunęła się w ich stronę. Jednak nie mogła przesunąć rąk niżej niż na wysokość twarzy. Nie potrafiła nawet mocniej przekręcić się w ich stronę. Zesztywniałe ręce i bolące plecy nie pozwalały na jakiekolwiek ruchy. Zamir zareagował błyskawicznie.

- Trzeba to poluzować! - krzyknął do strażnika. - Ona nie może tak stać. - Za... Za... Zamir, przestań. Przestań, proszę - szeptała cicho do niego. - Tak nie wolno. Będą z tego kłopoty. Zobaczysz. - Trzeba to poluzować - zawołał ponownie, kompletnie ignorując jej protesty. - Nie mogę tego zrobić. Orbatolu! Uspokój się! Co ty w ogóle wygadujesz?! podchodząc do nich, strażnik próbował uspokoić Zamira. - On ma rację - wciąż szeptała, choć nie wiedziała czemu. Ci dwaj robili taki rumor, że słychać ich było nawet na ziemiach Slavan. - Tak nie wolno! Wpędzisz nas wszystkich w jeszcze większe tarapaty. - Jeśli ty tego nie zrobisz, to ja to zrobię - dalej nie zważając na nią, mówił tylko do strażnika. W międzyczasie postawił szczeniaka na ziemi. Ten momentalnie podbiegł do stóp Dalemy i wtulił się w okrycie jej nóg. - Zamir, będę miał przez ciebie kłopoty! - Wściekły strażnik próbował odsunąć Zamira od liny. - Otkas, biorę wszystko na siebie. - Chłopak nie przesunął się nawet o krok. Stali naprzeciw siebie jak para kogutów, która za chwilę skoczy sobie do gardeł. - Co z tego, że bierzesz to na siebie? Jakie to ma znaczenie? To ja jestem za nią odpowiedzialny. Ja, rozumiesz?! - żaden z nich nie zaprzątał sobie głowy obecnością Dalemy. - Spójrz na nią - Zamir odwrócił strażnika tak, że teraz obaj patrzyli w jej stronę. Cóż, przynajmniej przez chwilę przykuła ich uwagę. - Serca nie masz. Dość się wycierpiała. Niezbyt jednak podobało się jej bycie ofiarą. Co on sobie o niej myślał? Czyli to tak ją traktował. Była dla niego jak ten kanid dla niej. Stworzonkiem, które było w tak rozpaczliwej potrzebie, że jak się miało choć krztynę współczucia, to należało mu pomóc i może nawet się nim zaopiekować.

- Nie tobie to osądzać. Tak postanowili Strażnicy Praw, w tym jej Pani Matka. Zdumiewające, ale chyba nawet do tego szorstkiego mężczyzny dotarło, co powiedział, bo nieco się speszył. Nogą przesunął jakieś niewidzialne okruchy na podłodze rusztowania. Wybacz. Nie powinienem. - Ale taka jest prawda. Nie musisz prosić o wybaczenie - Dalema wreszcie mówiła swoim normalnym głosem. Bez jąkania i wcale nie cicho. Obaj przypatrywali się jej uważnie. - Za to ty musisz zorganizować mi co najmniej dwa spotkania z Mantrą - zwrócił się Otkas do Zamira. - Jedno nie wystarczy. - Mrugnął do niego porozumiewawczo i podszedł do sznura. - Załatwię. Możesz na mnie liczyć. - I oby Mantra była tego warta. - A to już będzie twoja ocena, Otkas, i twoje ryzyko. - Zamir klepnął go przyjacielsko w plecy. - Porządny z ciebie człowiek. Nim Dalema się zorientowała, uchwyt był poluźniony. Po tylu godzinach wspierania się na linie, nagle, gdy jej zabrakło, straciła punkt oparcia. Zachwiała się na nogach. - Widzę, że wprowadzamy kolejną tradycję. - Zamir roześmiał się, kiedy podtrzymał ją w ramionach przed upadkiem. - Podoba ci się? - zapytał z tym uśmiechem, któremu ciężko było się oprzeć. Był zarówno tak łobuzerski, jak i uroczy. - Coś ty narobił? - Dzisiaj jednak chyba nie działał tak na Dalemę. - Nie martw się nic - mówił, usadzając ją na ziemi. Kanid od razu podbiegł do niej niezdarnymi, krótkimi nóżkami. Wzięła go w dłonie. Ależ był słodki. Lizał ją po palcach tak zapamiętale, jakby była najlepszym na świecie smakołykiem. Z tego wszystkiego zapomniała się i dotknęła plecami pręgierza. Na Randoga, czy to musi aż tak boleć? Przesunęła się tak, by tylko ramieniem opierać się o słup. Prawie dobrze. Kanid ułożył się na jej kolanach i momentalnie zasnął. „Tylko pozazdrościć przystosowania do sytuacji” - pomyślała, widząc, z

jaką łatwością mu to przyszło. Wiedziała, że te stworzenia mają krótką pamięć, ale żeby aż tak? - Bardzo cię boli? - raczej stwierdził, niż zapytał Zamir, ponownie szczelnie okrywając ją płaszczem. - Nie. Teraz to nawet jest mi wygodnie - powiedziała. Przypatrzył się jej z niedowierzaniem. - Naprawdę - zapewniła go. Możliwość i sposobność do tego, by wreszcie usiąść po tylu godzinach stania, była czymś niezwykłym. Było jej teraz tak wygodnie, nawet przytulnie. Siedziała otulana suknem przez Zamira, był obok niej, tak blisko... - Czemu twoja Pani Matka ci nie pomogła? - zapytał. Nastrój prysł. Jak mógł tak mówić? Kto dał mu prawo osądzania jej rodziny? - Nie mogła postąpić inaczej - szorstko odpowiedziała Dalema. Popatrzył na nią, nic nie mówiąc. Ona też się nie odzywała. Mieli dużą wprawę w doprowadzaniu do takiej kłopotliwej ciszy. - Dlaczego to robisz? - zapytała po chwili, w końcu decydując się na przerwanie milczenia. Dla uspokojenia siebie głaskała zwierzaka. Jemu chyba nie podobało się to aż tak jak jej. Przebudził się, mruczał tak jakoś dziwnie i zaczął się kręcić, więc przestała. Nie mogąc dłużej udawać, że zajmuje się kanidem, podniosła głowę. Teraz to Zamir przyglądał się jej, tak jakby zupełnie nie rozumiał jej słów. - Dlaczego mi pomagasz? - Czy mówiła aż tak niewyraźnie? Przecież teraz nawet się nie jąkała. Bardzo chciała, by raz na zawsze wszystko sobie wyjaśnili. - Musisz iść, Zamir. - Kolejną kłopotliwą ciszę między nimi tym razem przerwały

słowa strażnika. Zamir podniósł się niechętnie. Poprawił ponownie jej płaszcz. Upewnił się, że jest nim szczelnie przykryta. - Na to też się umówiliście? - zapytała złośliwie. Uciekał. Po prostu uciekał przed odpowiedzią. - Idź wreszcie, słyszysz? - Otkas znowu podchodził w ich stronę. - Nie, na to nie. - Zamir podniósł brwi w górę, najpierw zaskoczony, a potem wyraźnie rozbawiony. Stał nad nią i po prostu obserwował, nie dając jednak żadnych odpowiedzi. - Idź już, Zamir, bo nawet perspektywa randki z Mantrą ci nie pomoże. - Otkas stanął pomiędzy nimi, patrząc z wyrzutem na kolegę. - Dobra, idę. Daj mi tylko chwilę. Proszę. - Popychał strażnika w stronę, z której Otkas przyszedł. Ten jeszcze próbował się opierać, ale w końcu ustąpił. - Masz minutę powiedział na odchodne. Zamir najpierw stanął nad nią. Potem powoli zaczął się nachylać. Serce jej zamarło. Przestała oddychać. Jedyne, co potrafiła, to śledzić to, co robił. Jego ciało coraz bliżej jej, jego twarz bliżej jej, jego usta... - Porozmawiamy, jak dojdziesz do siebie. - Zrobił to błyskawicznie. Nim się zorientowała, nachylił się nad nią i pocałował w czoło. Po czym bez żadnego słowa, bez nawet jednego spojrzenia podbiegł do końca rampy, zeskoczył i zniknął w szarówce nadchodzącego zachodu słońca. Dalema spojrzała na swojego kanida. Znowu spał wtulony w jej dłonie. Pocałowała go w puchaty łepek. Właśnie, czy była dla Zamira takim szczeniakiem? Na tyle, na ile mogła, oparła się o pręgierz. Przytuliła zwierzę do siebie, głaszcząc je nieustannie. Wreszcie oparła głowę i zamknęła oczy. Wyrównała oddech. Jeszcze tylko parę godzin... - Wszystko w porządku? - doleciały ją z oddali słowa strażnika. No tak, to on był za nią odpowiedzialny. Gdyby coś jej się stało, spotkałaby go surowa kara. Gdyby nie

dopilnował i na przykład nie zauważył, że stan skazańca się pogarsza. Byli przecież cywilizowanym społeczeństwem, powtórzyła w myślach po raz kolejny w dniu dzisiejszym. Niestety, już z mniejszą pewnością niż jeszcze kilka godzin temu. Zamir i ten strażnik mieli rację, sama nie wiedziała, czemu Pani Matka tak postąpiła. Starała się nie mieć do niej żalu. Ale miała. Miała też nadzieję, że jest jakieś wytłumaczenie, że Matka powie jej coś, co sprawi, że zrozumie, dlaczego tak się stało.

37 Dalema musiała znowu zasnąć, bo kiedy się obudziła, wszędzie panowały ciemności. W tej chwili nawet nie czuła chłodu wieczoru i coraz wyraźniejszych zapowiedzi wciąż jeszcze mroźnych nocy. Jedyne, co czuła, to zamarzające na policzkach łzy. Przywiązane do pręgierza ręce nie pozwalały, aby rozchylić dłonie i dokładnie je obetrzeć. Gdyby chociaż mogła... Usłyszała popiskiwanie. Nie mogła się tak kręcić, bo szczenię czuło jej niepokój i także wierciło się coraz bardziej. Spróbowała podnieść je wyżej i wtulić swą twarz w jego ciepłe futerko. Opuściła z powrotem ręce. Na tyle, na ile pozwalały jej więzy, rozchyliła dłonie. Dopiero teraz miała okazję, żeby mu się dokładnie przyjrzeć. Jego sierść prawie wyschła i wyglądał teraz jak monstrualny kłębek nitki. Był to najpiękniejszy kłębek, jaki kiedykolwiek widziała. Cały biały. I tylko czarne brwi i podłużna plamka w centrum kudłatego łebka. Napuszona sierść sprawiała, że trudno było mu się dokładnie przyjrzeć, gdyby nie ogon, to nawet miałaby problemy z odnalezieniem jego mordki. W tym momencie kanid obudził się i też się jej przyglądał. Małe, błękitne ślepia lśniły na tle nocy. Nie był to jednak ciepły błękit nieba w Porze Zielonych Traw, ale zimny, głęboki kolor wodnych otchłani. Te oczy przerażały. Jasne, chłodne. Można było nie odrywać od nich wzroku, hipnotyzowały i paraliżowały. Zmusiła się, by nie patrzeć, jednak zaraz znów spojrzała. Kanid dalej siedział nieporuszony na jej kolanach i w bezruchu wpatrywał się w nią. Im dłużej przyglądała się jemu i nieziemskim ślepiom, tym mocniej upewniała się w

swojej decyzji. - Mahat. Będziesz miał na imię Mahat. „Mahat” w języku Atlantów oznaczało dar. Ten kanid był darem, który otrzymała od losu. Nie miała jeszcze tylko pojęcia, czy przyniesie jej więcej szczęścia, czy smutku. Przez moment myślała, by po prostu nazywać go zwyczajnie „Dar”, ale „Mahat” brzmiało zdecydowanie lepiej. Zwierzak najpierw przyjrzał się jej uważanie, po czym polizał jej rękę, jakby akceptując nadane mu imię. - A teraz zaśnij. Miałeś dzisiaj ciężki dzień, maluchu - szeptała mu nad kudłatym pyszczkiem, mocno pochylona. Nieudolnie spróbowała pogłaskać go związanymi dłońmi. Kanid położył się znów na jej kolanach i zwinął w kłębek. Coś mruknął, ale miało to w sobie tym razem więcej aprobaty niż poprzednio, i zasnął. Jak to się stało, że jeszcze go jej nie zabrali? To działo się tak szybko... Może dla wszystkich było to tak wielkim zaskoczeniem, jej postępowanie, ta kara i... Nie miała pojęcia, jakie były tego prawdziwe przyczyny. Ostatnio z każdym pełnym księżycem miała więcej pytań. Ich ilość zwiększała się w tak zastraszającym tempie, że już zupełnie sobie z tym nie radziła. Tylko pytania i pytania, a żadnych odpowiedzi. Jak miała tak żyć? Gdyby był Dziadek, na pewno by jej pomógł. On także był mistrzem niedomówień, jednak przynajmniej co jakiś czas uchylał rąbka tajemnicy i pozwalał jej wiedzieć więcej, niż powinna. A teraz... Zaczęła przypominać sobie i analizować dokładnie cały dzień. Skąd tak szybko wziął się przy niej Zamir? I czemu rzucił się jej na pomoc, ryzykując własne życie? Ci dziwni mężczyźni z plemienia Slavan. Dlaczego ten człowiek powiedział „Opiekuj się nią”, przecież jej kanid to samiec? Może się zwyczajnie pomylił? Tak, mogło tak być. Ale i tak cała ta sytuacja była dość niezwykła. I wreszcie sam Namiestnik, dlaczego jej pomógł? I Pani Matka, dlaczego ona jej nie pomogła?

Tylko pytania. Jak i kiedy miała znaleźć na nie odpowiedzi? Czuła coraz dotkliwszy ból na plecach. Nim się zorientowała, znowu z policzków ściekały jej łzy. Nie płakała z bólu. On nie był najgorszy. Najbardziej przerażająca była świadomość tego, że tak upokorzono ją i cały ród Darumów. Okryła hańbą rodzinę. Do tej pory nikt z jej najbliższych nie sprzeniewierzył się prawom Supali. Nikt nie wszedł w konflikt z zasadami ustanowionymi przez Atlantów. Na usprawiedliwienie tego zła, którego stała się przyczyną, miała tylko jedno: działała, by pomóc. Chciała uratować te kanidy. Nic więcej. Tylko tyle. Rozmyślania przerwał jej nowy dźwięk. Usłyszała wyraźny odgłos kroków. Ktoś wspinał się po schodach rusztowania. W ciszy zmierzchu, kiedy miasto prawie się wyludniało i ludzie skończywszy zajęcia, wracali do swoich domów, pustoszał także tętniący w ciągu dnia życiem targ. Znajdujący się nieopodal niego Plac Kar zamierał wraz z nim. W takiej ciszy i pustce każdy dźwięk wydawał się donośny. Dużo bardziej głośny niż zazwyczaj. Ten ktoś dość szybko pokonywał kolejne stopnie. Otkas także się tym zainteresował. Jeszcze nim do niej dotarło, co dokładnie się dzieje, on już czujnie stanął na straży. Powoli z ciemności zaczęła się wynurzać sylwetka. Najpierw głowa nienakryta żadnym kapturem. Z tej odległości nie była w stanie nawet w minimalnym stopniu dostrzec rysów twarzy. Potem zjawiła się reszta. Kształty tej osoby i chód były tak znajome... - Taros, ojciec skazanej. Zgodnie z prawem mogę odbyć z nią rozmowę pod twoim nadzorem. Czy zechcesz mi towarzyszyć? - dobiegł ją znajomy tembr głosu. Pan Ojciec mówił te słowa, jakby je recytował. Z taką wprawą, znajomością rzeczy i opanowaniem, jakby to była najbardziej codzienna sprawa pod słońcem. - Nie. Ufam ci, panie. - Strażnik skłonił się przed jej Ojcem. Kilka kroków i Pan Ojciec stał już przy niej. Wyglądał blado. Był bardzo poruszony. Starał się, na ile potrafił, to zamaskować. I z daleka nawet mu się to udawało. Może gdyby ktoś go nie znał tak dobrze jak ona, to byłby w stanie w to pozorne opanowanie uwierzyć. Dalema spróbowała się podnieść. Szacunek nie pozwalał jej rozmawiać z nim w tej pozycji. Nie wypadało siedzieć w obecności pafros, kiedy oni stali. Pierwsza próba okazała się jednak zupełną katastrofą. Nawet nie udało jej się dźwignąć na tyle wysoko, aby oderwać

się od ziemi. Nie było możliwości, by podeprzeć się rękoma. Zbyt krótki sznur to uniemożliwiał. - Dalema, co ty, dziecko?! Nie wstawaj. - Swą silną dłoń położył na jej ramieniu, nie pozwalając się ruszyć. Sam przykląkł obok. - Wybacz, że przychodzę dopiero teraz - mówił drżącym głosem, nie patrzył jej w oczy. Wydawał się mniejszy i drobniejszy niż zazwyczaj. Ramiona mu opadły i wyglądał jakby się skurczył. Dopiero gdy nie odpowiadała przez dłuższą chwilę, spojrzał na nią. Pokiwał głową ze zrozumieniem. Miała jeszcze większe wyrzuty, gdy zrozumiała, ile cierpień mu sprawiła. - Jak się czujesz? - Bardzo mocno starał się zapanować nad sobą i bardzo mocno było widać, że nic mu z tego nie wychodziło. - Nieźle. Zobaczysz moje plecy? - Trudno powiedzieć, czy to z własnej ciekawości, czy aby go czymś zająć, wystąpiła z tą prośbą. Skinął głową z pewnym ociąganiem, ale zaraz po tym wstał i podszedł do niej od strony pręgierza. Zsunął z niej płaszcz. Chłód nocy objął jej ciało. Przez chwilę nie robił nic, po czym spróbował rozchylić resztki rozdartego wcześniej ubrania. - Krew przyschła do materiału. Nie mogę teraz nic zrobić.

- Czemu? - Jeśli go oderwę, zacznie znowu krwawić. Uwierz mi, będzie cię boleć.

- To co zrobimy? - Teraz nic. W domu przyłożymy okłady z wody i po godzinie namięknie i odejdzie samo. Nawet lepiej, że tak to przyschło. - Mówiąc to, przykrył ją ponownie płaszczem.

- Mniejsze szanse na infekcję. - Bez trudu odgadła, co miał na myśli. - Właśnie - potwierdził, ponownie klękając u jej boku. - I jak to wygląda? - starała się zagadnąć go beztrosko, co wydawało się kompletnym szaleństwem w tych okolicznościach. Pragnęła, by został przy niej jak najdłużej. Marzyła o tym, by choć na trochę poczuć się tak codziennie, zwyczajnie, normalnie. Pan Ojciec nie zrozumiał dokładnie, o co jej chodziło. Obserwował ją z pewnym niedowierzaniem, czy na pewno dobrze się rozumieją. - No, jak wygląda to, co udało ci się zobaczyć? - Po raz pierwszy w swym życiu tak z nim rozmawiała. Wreszcie dostrzegła w nim podobieństwo do Dziadka. Czy to on zmieniał się z wiekiem, czy może ta chwila wszystko zmieniła? - Nie tak najgorzej. Gdybyś była chłopcem, powiedziałbym, że będziesz miała się czym pochwalić. - Pan Ojciec starał się wejść w swoją rolę. Chyba dotarło do niego, że właśnie tego teraz potrzebowała. Ale jemu także to odpowiadało. - Ale nie jestem - zauważyła nadzwyczaj spostrzegawczo i uśmiechnęła się smutno. - W domu Darumów na pewno jeszcze mają sadło borsucze. Posmarujemy. Zobaczysz, że jeszcze przed Świętem Maselnicy nie będzie nawet śladu. - Nie dbam o to - skwitowała krótko. - To wiem. - Zrobił przerwę i położył swoją dłoń na jej ramieniu. Było tyle mocy i wiary w tym, co mówił później, że chociaż się nie przyznała, poruszyło ją to do głębi. - Dziś, moje dziecko, ty nie dbasz o nic. Ale pamiętaj, że czas zmienia nas i sprawia, że rzeczy i sprawy zupełnie teraz nieważne z upływem cykli jednak nabierają znaczenia. Zapadła między nimi kłopotliwa cisza. Każde z nich chciało coś powiedzieć, ale żadne nie wiedziało, jak zacząć. Czy można znaleźć odpowiednie słowa? Czy w ogóle trzeba ich

szukać? - Dlaczego ona to zrobiła? - Dalema nie mogła dłużej czekać. Trzeba poznać przynajmniej część odpowiedzi. - Musiała. Nie mogła postąpić inaczej. - Znowu na nią nie patrzył. To znaczy starał się, ale cały czas uciekał gdzieś wzrokiem. - A dlaczego ty nie przyszedłeś wcześniej? - Nie wiedziałem. Spojrzała na niego z niedowierzaniem. Jak mógł nie wiedzieć. Czyżby to znaczyło, że Pani Matka mu nic nie mówiła? - Nic ci nie powiedziała? - Pytanie zadała tak głośno, że kanid się przebudził. Do tej pory spał tak spokojnie, zupełnie nieruchomo, że prawie zapomniała, że jest na jej kolanach. Wreszcie, pierwszy raz w życiu zadała to pytanie, którego tak bardzo sama nie lubiła. To niewymagające odpowiedzi. Było to jeszcze bardziej irytujące, bo przecież właśnie odpowiedzi oczekiwała. One były najważniejsze. Ale Ojciec nie kwapił się z ułatwianiem jej czegokolwiek. Milczał. - Dlaczego? - Poprawiła się, stawiając tym razem już właściwe pytanie. - Bała się, że zrobię coś głupiego, jak ostat... - urwał, nie dokończywszy w pół słowa. Tylko że nie trudno było się domyśleć reszty. - Jak ostatnio? Kiedy ostatnio? O czym ty mówisz?! - Nieważne. - Ważne!

- Nie mogę ci powiedzieć, Dalemo. Ale przyrzekam, że niebawem będę mógł. Wtedy ci wytłumaczę. Teraz mnie nie proś, bo i tak nic nie wskórasz. - Znała ten kategoryczny ton. Nie było sensu drążyć. Ojcowskie „nie” było zawsze nieodwołalne. Pozostawało mieć nadzieję, że wreszcie przyjdzie taki czas, gdy cała ta układanka sekretów zacznie się składać w jakiś widoczny wzór. Chyba nic nie przerażało jej tak bardzo jak fakt, że żyje w takiej niewiedzy. Że jedna tajemnica prowadzi do następnej, a ta do kolejnej. Wszędzie wokół niej świat skrywał tylko sekrety, tajemnice i niedopowiedzenia. Nic nie było jasne ani proste. Jej świat, który wydawała się jeszcze cykl temu jako tako rozumieć i akceptować, legł w gruzach. Pozostały tylko ruiny i niewiedza. - To skąd się dowiedziałeś? - Może przynajmniej uda się uchylić jedne drzwi i zobaczyć, co jest za nimi. - Od Garuny. - No tak, powinna się była tego spodziewać. Pojawiła się w jej życiu tak niedawno, a zajęła w nim trwałe miejsce. Ostatnio niewiele się działo bez jej udziału. Tylko dzięki niej Pan Ojciec był teraz razem z nią. - Wiesz, co ten chłopak dla ciebie zrobił? - Nagle jakby wyrzucając z siebie kolejny sekret, którego nie powinien był zdradzać, wyznał Pan Ojciec zupełnie bez związku. - Jaki chłopak? - Dalema nie wiedziała, o czym on w ogóle mówił, - Ten wirtuoz Tachli, „jej przyszłość i nadzieja”, jak zwykł mawiać twój Dziadek. Zamir? Czy to możliwie, że o nim mówił Ojciec? Nagle doznała olśnienia - pewnie się dowiedział o tym, że to on ją wyłowił z rzeki. - Zamir, prawda? - Pan Ojciec mówił do niej, nie oczekując jakiejkolwiek odpowiedzi czy chociażby reakcji. - Garuna mi powiedziała, że poszedł do Ilumenu i zakazał wszystkim cyklom zjawiać się na placu. Zagroził, że jeśli ktokolwiek tam przyjdzie, to będzie miał z nim do czynienia.

Nie była w stanie nawet kiwnąć głową, że potwierdza, że słyszy, co on do niej mówi. - A tych, którzy już byli, też straszył. - Łagodnie uśmiechnął się do niej. - Tylko nie wiem czym. Garuna mi tego nie wyznała. - To dlatego ludzi było tak mało. - Do świadomości Dalemy doszło, że zawdzięcza mu dużo więcej, niż sądziła. To dlatego nie słyszała śmiechu Antamii i innych podczas wykonywania kary. Ojciec przytaknął. Ten chłopak był równie tajemniczy jak cała otaczająca ją rzeczywistość. Może dlatego teraz pociągał ją bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Nie będzie tego rozpamiętywać dłużej, porozmawia z nim, jak tylko się skończy to całe szaleństwo. Wyjaśni z nim raz na zawsze. Zamir musi jej powiedzieć, o co mu chodzi. - Nadal nie rozumiem, dlaczego Pani Matka tak postąpiła. Dlaczego choć nie próbowała protestować. Czy nie dostanie chociażby dobrego wyjaśnienia tej sytuacji? Patrzyła błagalnie na Ojca, bardzo chciała usłyszeć coś, co pozwoli jej zrozumieć Matkę. - Mówiłem ci, nie mogła - uciął krótko Pan Ojciec. I znowu cisza. Chyba jednak nie miała ochoty rozmawiać. Chciała zostać sama. Rany na plecach zaczynały boleć ją coraz bardziej. I coraz trudniej było jej usiedzieć bez ruchu. - Nie ruszaj go! - krzyknęła na Ojca, kiedy ten wyciągnął ręce w stronę jej kanida. Do tej pory zupełnie nie zwracał na niego uwagi, zresztą szczeniak na niego też. A teraz chciał jej go zabrać. Po chwili już znaczniej ciszej, wręcz błagalnie dodała. - Proszę, zostaw mi go. Nie możesz mi go odebrać. - Była tak żałosna w tej swojej bezradności i niemocy... Szczeniak kręcił się nerwowo. Uspokajała go, jak mogła. - Muszę go zabrać na kwarantannę.

- Jak to? - Zgodnie z dawnym obyczajem Supalczyków uratowane zwierzę należy do jego wybawiciela. O ile w czasie obserwacji nie będzie miał objawów żadnych chorób i nie będzie zagrożeniem dla społeczności, to jest twój. - I Pani Matka się zgodziła? - Niedowierzanie wzięło górę nad szczęściem i nadzieją, jaka właśnie zaczęła się rodzić w jej sercu. - Tak, Pani Matka wyraziła zgodę. Chciała przekręcić się w prawo, aby znaleźć się bliżej Ojca i podać mu zgrabiałymi rękoma szczenię. Ale zesztywniałe ciało nie chciało zmieniać pozycji, nie mogła wykonać nawet najmniejszego ruchu. Spróbowała ponownie, tym razem z całej siły próbując przechylić się do przodu. Najpierw poczuła szarpnięcie sznura krępującego dłonie i przytwierdzonego do podstawy słupa, a potem... Paraliżujący ból wzdłuż kręgosłupa. Rany, które zdążyły nieco przyschnąć na plecach, przy poruszeniu otworzyły się ponownie. Na Randoga, jak to bolało! Czujnemu spojrzeniu Ojca nie umknął grymas bólu, który nieumiejętnie próbowała zamaskować. Gestem nakazał jej spokój. Powolnym płynnym ruchem przesunął ręce w stronę szczeniaka. Kiedy zbliżył dłoń na tyle, aby go dotknąć, zwierzę cofnęło się i wtuliło w Dalemę. Kiedy zbliżył się jeszcze bardziej, niewielki kanid obnażył kły. Wtulił się tak bardzo w swoją opiekunkę, że zdawał się być częścią jej namiestnikowego okrycia i zaczął cichutko warczeć. Podniesione wargi i odsłonięte zęby, nawet tak małe, wcale nie wyglądały niegroźnie. Dalema objęła zwierzę lodowatymi dłońmi, pochyliła się nad nim i zaczęła coś do niego szeptać. Po chwili podniosła głowę i spojrzała na Pana Ojca, podając mu szczenię. - Teraz możesz go wziąć. - Kanid potulnie leżał na jej rękach i bez najdrobniejszych oznak protestu pozwolił się zabrać. Cichutko zapiszczał tylko, kiedy Ojciec podniósł się z kolan.

- No już, spokój, mały. Niedługo się znowu zobaczycie. Spojrzał na coraz wyżej i jaśniej świecący księżyc, potem na nią. - Niebawem pozwolą nam cię zabrać do domu. Przyjdziemy po ciebie. Bądź dzielna, córuchno. Odwrócił głowę nagle i szybko odszedł, ale Dalemie wydawało się, że jego oczy przez chwilę się zaszkliły...

38 - Widziałeś ją? Co z nią? - zapytała Luna, gdy tylko przekroczył próg domu. Domyślił się, że przez cały czas chodziła niespokojnie po izbie. Jak złapane zwierzę, które nie wiedząc, co je spotka, kręci się nerwowo po klatce i obawia najgorszego. - Dobrze. Jest tak silna jak ty, więc nic jej nie będzie - odpowiedział, będąc jeszcze w drzwiach. Chciał ją uspokoić. Za te wszystkie cykle, kiedy nie był przy niej, za cały ten czas bycia złym mężem, był jej to winien. - Jeszcze tylko parę obrotów klepsydry i będziemy mogli po nią iść - dodał i podszedł do niej, nawet nie zdejmując wierzchniego okrycia. Pragnął ją objąć, tylko nie wiedział, czy ona również tego chce. Czy na pewnego tego potrzebuje? Była tak silna i niezależna, że często nie był pewien, czy jest jedynym mężczyzną w domu. - Tak - powiedziała wreszcie, zatrzymując się na wprost okna. - Chciałabym móc przyśpieszyć bieg księżyca. Chciałabym, żeby już była pora zenitu. To mu wystarczyło. Jeszcze nim skończyła mówić, podszedł i objął ją. Tak drobna i tak delikatna z pozoru. W środku była twarda jak skała. Wszyscy wiedzieli, że miała niezłomne zasady, których się trzymała i nigdy nie okazywała słabości. Pamiętał, jak

informował swojego Ojca o tym, że chce się z nią związać. Siedzieli wtedy w przydomowym ogrodzie i rozmawiali. - Masz szczęście, synu. Niewiele jest kobiet, które Stwórca obdarował tak szczodrze. To była pierwsza reakcja na jego słowa. - Wiem. Zawsze mówiłeś, że moja Pani Matka była piękna. Mówiłeś też, że była mądrzejsza od Ciebie - westchnął, wspominając wszystkie te chwile, kiedy Ojciec mówił mu o niej. - Bo to prawda, Tarosie - zapewnił ponownie. - Jedyne głupstwo, które popełniła, to że się ze mną związała. - Nie mów tak. Szkoda, że nie dane było mi ją poznać. - Ona żałowała tego bardziej. Może gdybyśmy wtedy nie byli w drodze, gdybyśmy byli w Supali... - Westchnął. - Pomoc nadeszła zbyt późno. - Wciąż sobie to wyrzucasz? Czy nigdy sobie nie wybaczysz? - Towarzyszy mi tylko śmierć i nieszczęście. - Proszę, nie mów tak. - Nie zmienię przeznaczania. Moim jest patrzeć, jak bliscy umierają, a ja nie mogę nic na to poradzić. Przynoszę śmierć, synu. - A to życie, które uratowałeś? To, które zostało nam ofiarowane? - pytał Taros zdumiony przygnębieniem swego Ojca. Nigdy nie widział go w takim stanie. Przecież ten człowiek nigdy się nie poddawał i nie wątpił w słuszność raz obranej drogi. Widać, że wiek odbierał mu jednak wewnętrzne siły. - Jedynie dzięki wam wzrasta i żyje - Herkula odpowiedział tylko na zadane pytanie i westchnął głęboko. - Pani Matka pochwaliłaby twój wybór. Uwierz mi. I bądź szczęśliwy -

podsumował zupełnie innym tonem. Otrząsnął się wreszcie z tej zadumy. Ostatnie słowa wymawiał z tym radosnym błyskiem w oku. Cały on. Jego niezłomny Pan Ojciec. Gdyby mógł być choć w części takim mężem i ojcem, jakim on był, myślał, tuląc w ramionach swoją filię. Tak, miał szczęście, będąc z nią. Jak mógł tak zmarnować ten dany im czas. Dlaczego po odejściu Tormana tak się od niej odsunął? Jakim był głupcem. Więcej nie popełni tego błędu. Może i historia się powtarza. Ale to, co zrobił, więcej się nie zdarzy. W jego ramionach wydawała się tak krucha. I choć widział ją i czuł teraz jej niepokój, to nie dał się zwieść tej chwilowej słabości. Wiedział, że zaraz się otrząśnie i przebudzi. Wiedział, że znowu wróci twarda i jeszcze silniejsza niż poprzednio. Gdy zostawała Strażniczką Praw, gdy wreszcie po niekończących się trudach i piętrzących przeszkodach udało się jej to osiągnąć, wielu uważało, że sobie nie poradzi. Sądzili ją nazbyt powierzchownie, ufając tylko swoim oczom. I to był błąd. Bo ona nawet i swój pozornie delikatny, czarujący kobiecy urok potrafiła przekuć w wygraną. Ci, którzy nie docenili jej na początku, później przeżyli bolesne rozczarowanie. On tylko wiedział, jak rzadko ta kobieta pozwalała sobie na chwilę wytchnienia i moment słabości. - Ja też. - Tulił ją do siebie. - Ja też chciałabym, by ten koszmar wreszcie się skończył. Czuł, że Luna stara się za wszelką ceną opanować. Nawet teraz udawała spokój. Wiedział, że to tylko maska. Przecież Strażnikom Praw nie wypadało okazywać emocji. - Zaniosłem to szczenię do leprozorium. Będziemy mogli je odebrać, jak tylko przejdzie kwarantannę. Gwałtownie odsunęła się od niego ze zdziwieniem i niedowierzaniem. Zdawało się, jakby miała wątpliwości, czy dobrze usłyszała, czy aby na pewno się nie pomyliła. Bardzo powoli zaczęła mówić. - Nie powinno się trzymać kanidów w obejściu. Wiesz, że to wolne stworzenia z duszą i powinny mieć prawo wyboru. - Ale ten już wybrał.

- Nie możemy go tutaj zatrzymać. Dobrze, że zaniosłeś go do leprozorium, ale nic więcej nie możemy zrobić dla tego zwierzęcia. Wiesz przecież o tym. - Nie uważasz, że Dalema wystarczająco już się wycierpiała? - Złamała prawa Królestwa. Musiała ponieść karę - powiedziała jak Strażnik Praw, nie jak Matka. - Tak, karę, którą usankcjonowała jej własna Matka - wybuchnął niepotrzebnie, od razu żałując słów, które wypowiedział w gniewie. Zanim skończył mówić, ona zrobiła krok do przodu i stanęła blisko niego. Jej twarz przy jego twarzy nabrała jakiegoś złowieszczego wyrazu. Jej ciemne oczy jeszcze bardziej pociemniały. Nie poznawał jej. Nigdy nie widział jej takiej. Brwi złączyły się w jedną linię, a zaciśnięte wargi cedziły słowa. - Usankcjonowała jej Matka? Jak śmiesz? Wiesz, że nie mogłam postąpić inaczej. Gdybym się nie zgodziła, byłoby jeszcze gorzej. Belzbor by triumfował. Sprawa trafiłaby przed całą Ławę Strażników Praw, a on użyłby wszystkich swoich wpływów, aby wykorzystać okazję i zemścić się na mnie. Pomyślałeś, jakie kary mogły jej grozić? Pomyślałeś, co tak naprawdę mogło się stać? Ileż to satysfakcji dałaby mu możliwość okaleczenia Dalemy i zhańbienia rodu Darumów. Pomyślałeś o tym!? Pytam się, pomyślałeś!? - Ostatnie słowa trudno było zrozumieć. Ginęły w szlochach, łkaniu i głośnym płaczu. Walczyła ze sobą, by zupełnie nie ulec rozpaczy. Ocierała łzy, jednocześnie próbując zaczerpnąć powietrza. - Wybacz. Nie chciałem. Ja... - Chciał ją objąć, uspokoić, uciszyć, ale ona już stała przy drzwiach. - Musimy iść. Zaraz ją odwiążą - powiedziała bardziej opanowanym tonem, w którym słychać było resztki żalu i łez. Zarzuciła na ramiona gruby, szary płaszcz, naciągnęła kaptur i chwyciła tobołek z podłogi przy drzwiach.

- Idziesz? - powiedziała do niego, jakby nigdy nie padły wcześniejsze bolesne słowa. - Tak. - Otworzył drzwi, pozwalając jej wyjść pierwszej. Szedł krok za nią, pozwalając jej na samotność. Kiedyś powiedziała mu, że tak najlepiej wraca do równowagi. Nie chciał jej tego utrudniać. W końcu jednak nie wytrzymał. Może zbyt często godził się na to, co wydawało jej się dobre, a takim wcale nie było? - Wiesz, co ten chłopak, co ten Zamir zrobił dla niej? - powiedział, niwelując dzielący ich dystans i idąc wraz z nią. Milczała, nie dając żadnych oznak zainteresowania, on jednak niezrażony mówił dalej. - Wiesz o tym, że to on ją uratował, prawda? - Chciał się upewnić, że ma świadomość, komu zawdzięczają życie swego dziecka. - Tak. Wiem - przytaknęła całkowicie opanowanym, swoim zwyczajnym głosem. Myślę jednak, że i bez jego pomocy Dalema poradziłaby sobie. Dziwne, że Luna tak się zachowywała i nie chciała uznać tego, co zrobił dla ich córki, dla nich. Może to tylko ten dzisiejszy dzień sprawił, że nie okazywała należytej wdzięczności. - To nie wszystko. - Postanowił, że musi opowiedzieć jej, jak wiele zrobił ten chłopak. Może to pozwoli jej ocenić go właściwie. - To co jeszcze? - zapytała ironicznie. - Powiedz, proszę, co? - dodała nieco innym, bardziej normalnym tonem. - Sprawił, że tylko niedobitki oglądały wykonanie kary. Nawet nikt z Ilumenu nie widział tego, co się stało.

- Ciekawe, czego chce od niej? - Nawet nie zapytasz, jak to zrobił - wyrzucił z siebie zdezorientowany. Nie mógł do końca uwierzyć w to, co słyszał.

- Czy ma to jakieś znaczenie? - Znów ten chłód, dystans i opanowanie. Nie odpowiedział. Zatrzymał się tylko, ją też powstrzymał przed kolejnym krokiem. Obrócił w swoją stronę. - Ma? - zapytała, odwracając się do niego. - Nie - przyznał. - Sam widzisz. - Podniosła głowę i patrzyła mu głęboko w oczy, mówiąc dalej. - I dlatego zastanawiam się nad tym, co istotne. Nad tym, czego on od niej chce. - Jak to, czego chce? Może zwyczajnie mu się podoba, nie przyszło ci to do głowy? Teraz on był ironiczny i złośliwy. - Taaak, na pewno - odwzajemniła się. - O czym mówisz? - Nie chciał brnąć dalej w te gierki i złośliwości. - Jak to, o czym? - Zrobiła znaczącą pauzę, nim zaczęła wyjaśniać. - Widziałeś jego i widziałeś Dalemę. - Nie rozumiem cię, Luno. Nie rozumiem, co chcesz przez to powiedzieć. - Teraz zupełnie się pogubił. - A to, Tarosie, że mężczyźni tacy jak on nie spotykają się z kobietami takimi jak Dalema. Milczał. - Uwierz mi, wiem coś o tym. Milczał dalej, nie wiedząc, co powiedzieć. Właśnie jego filia uznała ich dziecko za

niewystarczająco dobre do tego, by jakiś chłopak się nim zainteresował. - Jak możesz tak mówić? - zapytał wreszcie z wyrzutem. - Bo taka jest prawda. W przeciwieństwie do ciebie żyję rzeczywistością, chociażby była bolesna, a nie jakimiś żałosnymi mamidłami. To nie był dobry moment na takie rozmowy. On o tym wiedział. Dlatego nic więcej nie mówił. Nie zaprzeczył. Wiedzieli o tym oboje, że główny trakt, w centrum nawet uśpionej Supali, nie był dobrym miejscem do rozmowy. Luna przerwała ciszę pierwsza. - Chodźmy. Nie chcę, żeby czekała. Milczeli przez resztę drogi. Szli równym marszem. Gdy mijali ostatnie domostwa, tuż przed kwadratem ulic w centrum, w których znajdował się rynek, odezwała się znów głosem pełnym pretensji. - Co ci w ogóle przyszło do głowy z tym zwierzęciem? Jak mamy go zatrzymać? Przecież dla wszystkich będzie jak wyrzut, jak wspomnienie tego, co się stało. Nawet dla Dalemy będzie znakiem wstydu, hańby i upokorzenia, które przeżyła. - I właśnie dlatego to kanidzkie szczenię musi zostać z nami - powiedział dobitnie tonem nieznoszącym sprzeciwu. Raz, może dwa w życiu odezwał się do niej w ten sposób. I może dlatego było to tak skuteczne, bo Luna więcej nie oponowała. - Jak chcesz. - Wzruszyła ramionami, nim zaczęła wchodzić po schodach. Byli na miejscu.

39 - Dlaczego porzuciłeś wyznaczone stanowisko podczas akcji? - Było to drugie pytanie, które zadano mu po tym, jak upewniono się, że zamknął ten przeklęty właz. Oba

podniesionym głosem zadał mu Przewodnik. Zawsze był mu nieprzychylny, ale w tej chwili nawet nie próbował tego ukrywać. Emanował taką agresją, jaką wywołują tylko zniweczone nadzieje. Inni też nie byli nastawieni przyjaźnie. Zazwyczaj ludzie, którzy towarzyszyli Przewodnikowi, byli obojętni na to, co się działo wokół nich. Zachowywali się tak, jakby nie zauważali jego obecności. Nie zważali na to, co mówi i jak się zachowuje. Ale nie dzisiaj. Dzisiaj byli nie tylko niechętni, ale i wrodzy. Idąc na spotkanie, był przygotowany na stawiane mu zarzuty. Przewidywał, że ogrom rozczarowania, którym ich przytłoczył, musi znaleźć gdzieś ujście. On był najsłabszym ogniwem w tym łańcuchu. On będzie musiał odpowiedzieć za porażkę. - Przez ciebie wszystko legło w gruzach! - Złość i rozpacz na przemian odbijały się w twarzy stojącego naprzeciw niego mężczyzny. Zresztą nie tylko w jego, ale w twarzach wszystkich obecnych. - Jak mogłeś do tego dopuścić?! - Powiedz, jak do tego doszło!? Wytłumacz jak to się stało? Jak mogliśmy stracić ten najlepszy moment?! - Choć Przewodnik nalegał coraz bardziej, on nadal nie odpowiadał. Nie miał nic na swoje usprawiedliwienie, więc nie mówił nic. Milczał i pozwalał, by go łajano. Rozumiał tych ludzi doskonale. Sam czuł złość i żal, ale nie mógł postąpić inaczej. To prawda, że przez to, co się stało, stracili najlepszą okazję, druga taka mogła się nie nadarzyć nigdy. Tylko kilku zbrojnych, bez straży miejskiej i to poza murami... Ciężko mu było pogodzić się z tym, co przez niego stracili. Zmarnowali nie tylko tę szansę, ale też bezcenny czas, którego i tak w porównaniu z Atlantami mieli niewiele. Praca wielu ludzi, kilkanaście księżyców snucia planów i drobiazgowego symulowania najdrobniejszych wariantów przedsięwzięcia poszły na marne. Cały ten trud został zniweczony, bo on nie potrafił się należycie wywiązać z jednego, jedynego zadania, jakie mu na ten dzień powierzono. Jednak sam przed sobą musiał przyznać, że w tamtym momencie nawet nie pomyślał o realizacji planu. Myślał tylko o jednym. I nawet teraz, znając konsekwencje swoich czynów, był pewien, że wciąż postąpiłby tak samo.

- Jak mogłeś do tego dopuścić? - powtórzył Przewodnik. - Czekam na wyjaśnienie! zwrócił się jeszcze raz do niego, tylko bardziej podniesionym głosem. - Jest nam to winien - powiedział nagle ktoś z grupy. Niestety, nie zauważył, który z nich się odezwał. Do tej pory nawet nie był pewien, czy potrafią mówić... Nigdy się przy nim nie odzywali. - Wytłumacz się! - krzyknął kolejny. - Niech młokos za to odpowie! - Złe nastroje z każdą chwilą stawały się coraz gorsze. Jeśli tak dalej pójdzie, to odczuje boleśniej, niż sądził skutki swojego zaniedbania i wczorajszego wyboru. - Miał tylko odciągnąć uwagę strażnika! - Teraz mówili jeden przez drugiego. - Jeśli nawet tego nie potrafi... Jednym gestem Przewodnik uciszył coraz bardziej rozjuszoną grupę. - Nie pora na waśnie! - zawołał.

Ucichli. Chociaż wewnętrznie wzburzeni, zaczęli uważnie wsłuchiwać się w to, co miał im do powiedzenia. Darzyli go szacunkiem. Tak samo jak on, ci ludzie czuli przed Przewodnikiem respekt. - Nie odwrócimy biegu rzeki. Trzeba nam się dostosować do nowych okoliczności mówiąc to, Przewodnik stanął frontem przed jeszcze chwilę temu rozkrzyczanym tłumem mężczyzn. Patrzył uważnie na otaczającą go grupę. - On musi za to odpowiedzieć - przerwał mu ktoś z tłumu. - Hoch! - zawołali pozostali.

- Miał tylko odciągnąć uwagę strażnika!

- Hoch! - Jeśli nie potrafi tego, to jak mamy mu zaufać?

- Hoch! - Nie nadaje się!

- Hoch!

- Niech odejdzie! - Hoch! - grupa wyraziła aprobatę. - Nie jest godny, by być jednym z nas!

- Hoch! - znowu. - Nie ma prawa tu być! - Dość! - krzyknął Przewodnik - Pastwicie się jak drapieżnik nad ofiarą. Nie jesteśmy jak Atlanci. Zapomnieliście już?! My swoim wybaczamy. - I dodał, zwracając się bezpośrednio do największych krzykaczy. - Pewnie, że odpowie za swe zaniedbanie. Ale karą nie może być wydalenie. - Dlaczego? - zakrzyknął ktoś z tłumu. - Bo go potrzebujemy - powiedział Przewodnik dobitnie. - Zawiodłem was - wydarło się niekontrolowanie z jego gardła.

Tym przykuł uwagę wszystkich. Wreszcie poczuł, że nie może tak dłużej stać, niemy i bierny. W końcu się odezwał. - Wybaczcie! - Prawda była taka, że bardziej nawet niż ich, zawiódł siebie. Do siebie miał pretensje i nie mógł sobie wybaczyć tego, co się stało. Spostrzegł, że jego słowa nie pozostały niezauważone. Przewodnik stanął obok niego. Więcej nie trzeba było, by inni dostrzegli, że go wspiera. - Obiecuję, przyrzekam wam, więcej nie zawiodę! - Wygłosił to z takim zaangażowaniem, pasją i młodzieńczym zapałem, że nawet sam Przewodnik się lekko uśmiechnął. - Czy któryś z was ma jeszcze coś do dodania? - spojrzał na grupę mężczyzn Przewodnik, badając nastroje.

Cisza. - Czy coś się wam nadal nie podoba? - zlustrował każdego z mężczyzn po kolei. Nadal nic. Cisza. - Lepiej wyjaśnić to teraz. Wiecie, że oczekuję kompletnego zrozumienia i jedności w grupie. Nie potrzebuję zadry, która jątrząc, zniszczy nas, więc pytam ponownie: czy wszyscy to akceptujecie? - Ostatnie słowa prawie wykrzyczał. - Tak - jednomyślnie odpowiedzieli. - Dobrze. - Pokiwał głową uspokojony. Przez chwilę przechadzał się wśród nich, nie zabierając jednak głosu. Myślał. - Kiedy możesz zdobyć informacje o planach Namiestnika? - zwrócił się po dłuższej chwili bezpośrednio do niego. - Jak najszybciej - zadeklarował pełen pasji.

- To znaczy kiedy? - Jego Przewodnik nie zmienił się ani na jotę. Chciał konkretów. Nie zadowalał się niczym innym. - Jeszcze przed upływem tego księżyca. - Niech będzie. - Co dalej? - odważył się spytać.

- Hm? - Ani Przewodnik, ani pozostali nie zrozumieli i patrzyli na niego zdumieni. - Jaki jest teraz plan? - spróbował wysłowić się jaśniej. - Jak to jaki? - odpowiedział pytaniem na pytanie Przewodnik. - No, co teraz? - zapytał w jeszcze inny sposób. - To samo. Plan jest taki sam - mężczyzna powiedział z mocą. - Hoch - jak echo przytaknęli pozostali. - Jak to? - miał wrażenie, że się przesłyszał. - Tylko to nam pozostaje. Nie ma innego rozwiązania. Mówiłem ci już! - Tak, pamiętam - przyznał niechętnie. - Twoim zadaniem teraz jest zdobyć jak najwięcej informacji. Musimy wiedzieć o nim wszystko. Kiedy i z kim wychodzi. Jak długo i gdzie przebywa. Ilu ma przy sobie zbrojnych. Wszystko. Absolutnie wszystko. - Hoch - przytaknął. Z drogi, którą obrał, nie było odwrotu. - Zmieniają się okoliczności, ale nie nasze cele. One są niezmienne! - Teraz zwracał

się nie tylko do niego, ale do wszystkich. - To, że straciliśmy jedną szansę, nie przekreśla kolejnych. A jemu - wskazał teraz palcem na niego - musimy na nowo zaufać. - To powiedziawszy, podszedł i położył dłoń na jego ramieniu. - Hoch - każdy podchodził teraz do niego i również kładł mu dłoń na ramieniu. Wreszcie poczuł się ich częścią. Czy trzeba było aż tak kompletnie zawalić, by zyskać ich zaufanie? Czy to jawna manifestacja akceptacji ze strony Przewodnika sprawiła, że zmienili swoje nastawienie do niego? Tego zapewne nie dowie się nigdy, ale nie było to takie ważne. Ważniejsze było ich zaufanie, które teraz pozyskał. - Dopiero teraz widzę, że mamy to za sobą. Dobrze, że znowu jesteśmy grupą. Będziemy tej jedności potrzebowali bardziej niż kiedykolwiek wcześniej - pełen zadumy powiedział Przewodnik. - Wracaj do Supali. Wyznaczymy ci następne spotkanie niebawem znowu mówił tylko do niego. - Do tego czasu dowiedz się jak najwięcej. - Tak będzie. - Pokłonił się im na odchodne. Szedł w stronę włazu, chciał być jak najszybciej w domu. Dotrzeć tam bezpiecznie. Co prawda udało mu się wydostać z Supali niepostrzeżenie i nawet bez większych problemów, ale nie mógł liczyć na tyle szczęścia za każdym razem. Miał świadomość, że od przyjazdu Namiestnika opuszczenie murów miasta pozostając niezauważonym, było dużo trudniejsze. Całe miasto postawiono w stan gotowości. Musiał mieć oczy dookoła głowy. Musiał być bardziej czujny niż dotychczas. Jak miało im się teraz udać? Ponownie naszły go wątpliwości. I tak plan był trudny do wykonania, zakładał przecież niemożliwe. Jak oni mieli odnieść sukces w nierównym starciu z Atlantami. Cóż, zapewne skutkiem ostatnich dni miał mniej wiary niż wcześniej... - Poczekaj! - Dopadł go Przewodnik na chwilę przed tym, jak miał wejść do tunelu. - Tak? - Odwrócił się zdziwiony.

- Dziękuję! - Za co? - kompletnie go zaskoczył. - Za to, że was zawiodłem? - zapytał drwiąco. Czyżby miała to być kolejna próba, test, czy tylko zwyczajnie chciał się nad nim pastwić? - Ja to wiem i dobrze rozumiem, że czasami po prostu nie da się pogodzić serca i rozumu. To nie jest możliwe. I wtedy coś trzeba wybrać. - Słucham? - Może i zawiodłeś mnie jako Przewodnika, ale zyskałeś też moją dozgonną wdzięczność. Jako Torman z całego serca ci dziękuję. - Wiedział, że Przewodnik starał się nie okazać zbyt wielu emocji. W ogóle był zaskoczony, że tak wprost zechciał odsłonić przed nim to oblicze, które tak skrupulatnie ukrywał. Przecież nawet w tym nowym życiu nie używał swojego poprzedniego imienia. Teraz usłyszał je z jego ust po raz pierwszy. - Za co? - nie sądził, że będzie aż takim formalistą, ale wolał się upewnić.

- Za uratowanie jej. Patrzyli na siebie w kompletnej ciszy i całkowitym zrozumieniu. Byli bardziej podobni, niż którykolwiek z nich mógł wcześniej przypuszczać. Ona łączyła ich mocniej, niż sądzili. - Pamiętaj, że nie da się pogodzić serca i rozumu, dlatego nigdy nie przekraczaj granic!

- Jakich granic? - Nie wolno ci się do niej zbliżyć, rozumiesz?! Nie chciał tego rozumieć, nawet jeśli wiedział w głębi serca, że on ma rację.

- Nie popełnij tego błędu co ja. Proszę, weź moje życie za przykład. I nigdy, przenigdy nie zrób tak, jak ja postąpiłem. - Słowa były coraz cichsze, widać było, że zmagał się ze wzruszeniem, nad którym zupełnie nie był w stanie zapanować. A jednak mówił dalej. - Jedenaście cykli temu przez to, że nie potrafiłem wyznaczyć granic, ona zginęła. Znał historię Przewodnika. Może nie całą prawdę, bo przekazywana z ust do ust obrosła w liczne legendy. Zapewne też plotka w części ją zniekształciła. Jednak wiedział to, co najważniejsze, że Torman kiedyś kochał i był prawdziwie kochanym. - Czy wiesz, jak to jest, gdy część ciebie odchodzi i to bezpowrotnie? Czy wiesz, jak to jest cierpieć dręczony myślami o błędach, które popełniłeś? Czy wiesz, jak to jest żyć, wiedząc, że żyjesz dzięki jej śmierci? Czy wiesz, jak to jest nienawidzić siebie i życia? Czy wiesz... Chłopak spuścił wzrok, nie miał prawa być tego świadkiem. Nie powinien widzieć jego bólu i nieszczęścia. Nie powinno go tu w ogóle być. - Czy wiesz, jak to jest żyć, choć nie jesteś tego wart? Lana umarła przeze mnie. I teraz jedyne, co mam, to mogiłę na Placu Pamięci. I nawet nie mogę do niej przychodzić tak często, jakbym chciał. Nie dbam o to, że narażam siebie. Ale teraz nie chcę narażać innych. Przyrzekłem sobie, że nigdy więcej nikt przeze mnie nie zginie. Nie mam prawa, nikt nie ma prawa, by jego postępowanie i czyny były zagrożeniem dla innych... - Przewodnik przerwał, zawieszając głos. I co on miał teraz zrobić? Co miał powiedzieć? Dlaczego musiał dokonywać takich wyborów? Dlaczego nie mógł jak inni cieszyć się życiem, młodością, szczęściem dzielenia dni z bliską mu osobą?

- Rozumiesz?! - Tak - przyznał z oporem.

- To przyrzeknij.

- Co?! - Przyrzeknij, że nie przekroczysz granic. - Nie mogę tego zrobić! - wyznał, znów pełen pasji. Nie mógł się jej teraz wyrzec. Jak mógł od niego oczekiwać takich deklaracji? Jak mógł żądać od niego, że postąpi wbrew samemu sobie? - Wiem, że nie jest ci obojętna. Nawet Dziadek to mówił. Ja także obserwowałem cię, widziałem, jak na nią patrzysz i wiem, że tylko uczucie dyktuje takie zachowania. Przytaknął. Nie sądził, że ten człowiek potrafi czytać w nim jak w otwartym zwoju. Przecież tak się ukrywał, żeby nikt nie odkrył jego prawdziwych zamiarów. Tak uważał, by nie wzbudzać podejrzeń. - Ale wiem też, że sam jeszcze nie wiesz, czym ono jest. Sam nie jesteś siebie pewien, więc nie pozwalaj sobie na szczenięce uniesienia. Nawet gdyby to nie był tylko chwilowy poryw serca, ale prawdziwe z wnętrza płynące uczucie, to i tak nie miałoby to znaczenia. Tym bardziej wtedy powinieneś je zachować tylko dla siebie. Znowu z wzrokiem wbitym w ziemię myślał nad swoim życiem. Dlaczego ten mężczyzna chciał o nim decydować? Kto mu dał do tego prawo? - Jesteś teraz jednym z nas, a my poza nienawiścią do nich nie mamy innych uczuć. Przewodnik milczał, więc podniósł głowę i spojrzał mu w oczy. Nie było w nich ani złości, ani niechęci, było tylko cierpienie i zrozumienie. - Nie potrafię. Zrozum, nie mogę! - Myśl o tym, by nigdy jej nie dotknąć, nie poczuć, nie spojrzeć na nią jak mężczyzna, sprawiała, że pragnął jej bardziej niż kiedykolwiek przedtem. - Ale nie masz wyjścia. Musisz. Dla jej dobra. Dla dobra nas wszystkich.

40 - To dobry dzień - zauważyła Garuna, rozglądając się po opuszczonej świątyni w nieśmiałym świetle budzącego się dnia. Choć nawet jeszcze nie wstało słońce i nie można było przewidzieć, co przyniesie dziś wiatr, dopiero dniało... - Na co? - Czy kiedykolwiek ta kobieta będzie w stanie wysławiać się zrozumiale, na przykład mówiąc pełnymi zdaniami? Wciąż w myślach zastanawiała się nad tą samą kwestią. Chociaż, prawdę powiedziawszy, była to jedna z jej nielicznych wad. „A w końcu jakieś przecież mieć musiała” - przyznała w myślach z westchnieniem Dalema. Trudno było nie zauważyć, że ostatnio bardzo zbliżyły się do siebie. Po doświadczeniach sprzed dwóch księżyców Garuna okazała się być tą, która pozwoliła jej lepiej zrozumieć to, co się stało i wyciągnąć z tej lekcji odpowiednie wnioski. Często tak organizowała zajęcia kandydatów na Widzących Prawdę, że spędzały większość czasu razem. Początkowo była niezbyt chętna tym spotkaniom, nie chciała zacieśniać z Widzącymi Prawdę tak osobistych więzów. Nie było łatwo ją nakłonić do zwierzeń. Ale kiedy któregoś cieplejszego już wieczoru siedziały we dwie w cudownie budzącym się do życia Gaju Prawdy, Dalema wreszcie się przełamała. Do dzisiaj nie wie, co ją do tego skłoniło, ale nigdy później nie żałowała swojej decyzji. Mówiła wtedy Garunie dużo i długo, o całej złości i żalu, który w niej był. Mówiła o swoich niespełnionych nadziejach o Wyborze, o Pani Matce, o Ilumenie, nawet o Dziadku. Opowiadała o całym złu i nieszczęściu, które było jej udziałem. Garuna dała jej wtedy kilka mądrych rad, takich bardzo podobnych do tych, których udzieliłby jej Dziadek. Od tamtej pory ta niewielka staruszka stała się ważną osobą w jej życiu. - Niech przygotują dla nas takty - nakazała jej Garuna z poważnym wyrazem twarzy, który złagodziło szelmowskie zmrużenie oka. Ten tradycyjny brak odpowiedzi stopniowo przestawał irytować Dalemę. A tym razem jeszcze zapowiadał wspaniałą podróż.

- Jedziemy na ziemię Slavan? - zapytała, nawet nie próbując skrywać radości. - Nie, dalej, dużo dalej. - To dokąd? - Zobaczysz. - I tak to właśnie wyglądały kontakty z Widzącymi Prawdę... Zgodnie z poleceniem Dalema poszła do pomieszczeń gospodarczych, gdzie znajdowały się takty. Z przyjemnością wchodziła do środka, uwielbiała ciepły zapach stajni. Przychodziła tutaj często i pomagała opiekunom taktów w codziennych obowiązkach. A było tego sporo - utrzymanie wierzchowców na takim poziomie było niezwykle wymagające. Oprócz zwykłych prac, jak sprzątanie, czyszczenie i karmienie, trzeba było jeszcze te nowe uczyć, u innych utrwalać wyuczone zachowania, a inne po prostu objeżdżać. Standardy Widzących Prawdę nie miały sobie równych w Supali. Podejrzewała, że nigdzie indziej nie wymagano tak wiele. Nie było dla nikogo tajemnicą, że te ostatnie obowiązki lubiła najbardziej. Niestety, początkowo nie pozwalano jej na to często. Tak było, aż któregoś dnia wezwał ją na rozmowę sam Pierwszy. Metramus oświadczył, że słyszał od innych, że ma dobrą rękę do taktów i że udziela jej pozwolenia na zajmowanie się nimi. Od tej pory każdą wolną chwilę spędzała tutaj. Potrafiła z niesłabnącym entuzjazmem godzinami jeździć na wierzchowcach. Przebywała w Gaju Prawdy tak długo, jak mogła, najczęściej aż do zapadnięcia zmroku, potem wracała do domu i siedziała do późna, by przygotować się do zajęć w Ilumenie. Gdy parę razy zobaczyła, że zgasło już światło w pracowni Pana Ojca, dotarło do niej, że może wzięła na siebie zbyt dużo. Ale nie była w stanie zrezygnować z czegokolwiek, więc ciągnęła dalej. Zresztą dzięki tym licznym zajęciom było jej łatwiej zapomnieć. Dewiza była prosta - więcej pracy, mniej myślenia. Wychodziło jej to na dobre, więc po co miałaby to zmieniać. Teraz z dumą prowadziła oba wierzchowce. Nawet nie trzymała ich za uzdy. Po prostu z nią szły. Co za niezwykłe zwierzęta. Stąpały z taką gracją. Idąc pomiędzy nimi, czuła ciepło bijące od ich ciał. Chrapały co chwilę, potrząsając głowami, tak niewiarygodne było to, gdy

rżały z radości, ciesząc się na podróż, która je czekała. Garuna wyszła jej naprzeciw. Złapała za uzdę swego takta. - Potrafisz sobie radzić ze zwierzętami - uznanie Garuny było dla niej czymś niezwykłym. - Dziękuję. - To nie było pochlebstwo - ostudziła jej zadowolenie. Przyjrzała się uważnie najpierw taktom, potem jej. - Ja ich nie prawię. To zwykłe stwierdzenie. Chyba masz taką rękę nie tylko do taktów? - Lubię zwierzęta. One mnie też. - Twój kanid już umie więcej od większości znajdujących się w Supali. - Na razie potrafi tylko jeść i spać. No i jeszcze coś, ale w towarzystwie czcigodnej Garuny nie będę o tym mówiła. - Chodzi za tobą wszędzie jak cień. Jednak gdy mu powiesz, że ma zostać, to nie ruszy się nawet o piędź, chociaż widać, że te ślepia przepełnia nieokiełznana rozpacz. Co za karność?! - Wydaje się jednak, że chwalisz mnie, Garuno. - Jeśli tak, to pora jechać. - W tej samej chwili zjawił się obok chłopak pomagający wsiadać, jednak staruszka nie od razu skorzystała z jego pomocy. - No, wsiadaj, wsiadaj. Miło na ciebie patrzeć, jak tak na niego wskakujesz. Twój Dziadek umiał to samo. - I obserwując Dalemę, czekała, aż wsiądzie. - Ruszaj! - zakrzyknęła na swojego takta, gdy obie już na nich siedziały.

- Hoch - cicho powtórzyła Dalema do swojego i lekko docisnęła łydki. Tym razem bardzo krótko takty szły stępem. W zasadzie zaraz po tym, jak opuściły Gaj Prawdy, ruszyły galopem. Pędziły pustymi ulicami śpiącej jeszcze Supali, przejechały przez bramę, przekroczyły rzekę, ale nie obrały zwyczajowej drogi do Slavan. Jechały dość długo zgodnie z korytem rzeki, by wreszcie skręcić w las i popędzić tym szaleńczym galopem. Co pewien czas Garuna zmieniała tempo, więc na przemian takty gnały i szły dostojnie. Przeprawa puszczą trwała ponad kilka godzin, słońce zbliżało się do najwyższego punktu, zaraz środek dnia. Trzeba będzie dać odpocząć zwierzętom. Jednak Garuna nie zrobiła przerwy, wydłużała tylko systematycznie ich marsz. Nie odzywała się do niej, więc Dalema miała czas na swoje niechciane przemyślenia. Od czasów tego wydarzenia, którego wolałaby nie pamiętać, spędzała więcej czasu z Panem Ojcem. Chyba chciał jej wynagrodzić doznane cierpienia i zatrzeć w niej te bolesne wspomnienia. Bywał w domu częściej i zajmował się nią. Przynosił zwoje, o których istnieniu nawet nie wiedziała i rozmawiali ze sobą godzinami o możliwych wytłumaczeniach dla Algamatów i tych innych zdumiewających przedmiotach. Jednak im więcej rozmawiali, tym więcej możliwych teorii wysnuwali, tym więcej wątpliwości mieli wobec siebie i tego, co mówili. Jeśli patrzeć na ostatnie wydarzenia z tej perspektywy, to kara trzydziestu nahajek była najlepszym, co mogło jej się przydarzyć. Chociaż Pani Matka nigdy nie wytłumaczyła jej niczego, a i Dalema nigdy jej o żadne wyjaśnienia nie poprosiła, to zmieniła się nieco w stosunku do niej. Była łagodniejsza i nawet na więcej jej pozwalała. Samo to, że mogła zatrzymać w domu kanida, że mogła rozmawiać z Panem Ojcem na tematy, które do tej pory były zabronione, było tego najlepszym dowodem. Pani Matka wzdychała tylko, widząc ich nad rozwiniętymi zwojami, ale nigdy nawet jednym słowem nie skarciła jej za zabieranie Ojcu czasu, a jego za karmienie jej tymi mamidłami, jak zwykła mawiać wcześniej. Najczęściej ich unikała albo udawała, że nie widzi, co robią. - Zaraz będziemy na miejscu. - Z zamyślenia wyrwało Dalemę kolejne zwolnienie tempa.

Przedzierały się przez bardziej zarośniętą ścieżkę niż dotychczas. Miała dziwne wrażenie, jakby zboczyły z głównego traktu i po prostu jechały lasem. Trzeba było uważać na nisko zawieszone konary i przeciskać się pomiędzy gęsto rosnącymi drzewami. Dobrze, że pora Zielonych Traw dopiero się rozpoczynała, gdyby to wszystko zaczęło kwitnąć na dobre, byłoby im trudniej przebić się przez te chaszcze. Przedzierając się przez nie, nie mogła nie skojarzyć swojej ostatniej rozmowy w gaju, obok Ilumenu. Praktycznie zaciągnęła tam Zamira na siłę po tym, jak jej unikał przez wiele dni. W Ilumenie zachowywał się tak, jakby nic się nie stało. Tak długo czekała, że wreszcie do niej podejdzie, porozmawia z nią tak, jak obiecał. Tylko że tego nie robił. Nie chciała się więcej łudzić, więc znalazła odpowiedni moment, kiedy był sam i poprosiła o rozmowę. Wtedy zaproponował spotkanie w gaju, po skończonych zajęciach. - Chciałam ci podziękować - zaczęła pierwsza rozmowę, nie czekając na niego. Powiedziała to, jak tylko się pojawił, jeszcze nim do niej podszedł. - Już mi dziękowałaś. Nie ma o czym mówić. - No właśnie jeszcze nie. Pan Ojciec mi mówił, to znaczy jemu powiedziała Garuna, że ty podobno... - Zaczęła się nieco plątać, ale postanowiła brnąć dalej i skończyć. - Garuna mu powiedziała, co dla mnie zrobiłeś. - Nie wiem, o czym mówisz. - Drgnęły mu lekko mięśnie twarzy. Znów był tak daleki, jakby nic ich nie łączyło, jakby w ogóle nie było wspólnych przeżyć. - Myślę jednak, że wiesz. - Nie pozwoli mu się wywinąć, nie tym razem. Prawie niezauważalnie przytaknął jednak głową, widać, wolał się nawet przyznać, niż tracić jeszcze więcej czasu na nią. - Jak tam twoje plecy? - zapytał jednak, podtrzymując gasnącą rozmowę. - Całkiem dobrze.

- A jak twój kanid? Kiedy będziesz mogła go zabrać do siebie? - skakał z tematu na temat, by tylko nie mówić o sprawach, o których nie chciał.

- Jeszcze tylko dwa dni. - Jak go nazwiesz? - zapytał. A ona dokładnie w tym samym czasie zaczęła mówić. - Dałam mu na imię Mahat. - Mahat - powtórzył z zadumą. - Nie, nie tak. Źle. Bardziej wymawiaj końcówkę słowa. Mahat - powiedziała raz jeszcze, akcentując ostatnią sylabę. - No tak, po tobie trzeba się było spodziewać czegoś oryginalnego - zauważył z przekąsem, ale drobny uśmiech złagodził te słowa. - To znaczy „dar” w języku Atlantów - wyjaśniła. - Wiem, co to znaczy, Dalemo, nawet jak nie potrafię poprawnie wymówić. - Wybacz. - Zawstydziła się mentorskiego tonu i tej świadomości własnej wyższości nad nim przynajmniej w tej dziedzinie. - Ty nie musisz mnie prosić o wybaczenie. Nigdy, rozumiesz! - Podszedł blisko, położył jej ręce na ramionach i mówił coraz bardziej wzburzony. - Nigdy! Nie po tym, co dla mnie zrobiłaś. Tyle ci zawdzięczam... - wymówił ostatnie słowa i zawiesił głos. - Skąd wiesz?! - Była jak rażona piorunem. Więc o to chodziło! Spuściła głowę. To taka była przyczyna zachowania Zamira. Wydawało mu się, że ma wobec niej dług i robił to wszystko z poczucia wdzięczności. Jak mogła się łudzić, że ktoś taki jak ona może wzbudzać w nim jakiekolwiek uczucia poza litością?

- Twój Dziadek mi powiedział. - Poczuła jego rękę, która dotknęła jej podbródka i podniosła jej twarz w górę. Musiała teraz patrzeć na niego, nie miała wyjścia. Jeszcze chwilę i rozklei się tutaj, zacznie użalać nas sobą i zawiedzionymi uczuciami. Czemu życie jest tak niesprawiedliwe? Czemu jedni, jak Antamia, mają wszystko, a ona... - Dziadek? Kiedy? - Dotarło do niej wreszcie to, co powiedział. Dziadek? Jej Dziadek. Sądziła, że to Izbor albo Katara. Przecież Izbor tyle razy wygrażał jej i wręcz szczerze przyznawał wielokrotnie, że sam opowie Zamirowi, jeśli ona tego nie zrobi. Podejrzewała też Katarę, która być może nie potrafiła trzymać języka za zębami. Nie znała jej przecież na tyle, żeby wiedzieć, czy umie dotrzymać sekretu. - Kiedy? - powtórzyła pytanie. Nigdy nie przyszło jej do głowy, że Dziadek mógłby jej to zrobić, przecież obiecał. Nie, wcale nie obiecał. Przypomniała sobie. Ona go wtedy prosiła o milczenie i tajemnicę, ale on nie powiedział nic. Nic. I wcale nie potwierdził... Szkoda, że nie udało się zachować tego w tajemnicy. Chciała, by Zamir, ten chłopak, zainteresował się nią tak po prostu, bez żadnej wymuszonej wdzięczności. Tymczasem powodem jego zainteresowania była litość. - Zaraz po tym, jak złamałem rękę. - Widać, że niezbyt chętnie wracał do tych wspomnień. - I rozmawiałem z nim także później, kiedy zaczęły się komplikacje i medycy musieli się mną zająć. - I jeszcze wiele razy później - wyznał jakby ze wstydem, ale widocznie rozmowy z Dziadkiem nie były aż tak nieprzyjemne, bo opowiadał o tym z błyskiem w oku. - Już bez powodu. To znaczy bez takiego powodu - zmieszał się własnym wyznaniem. - To wspaniały człowiek. Wiesz? - I zaraz się poprawił. - To znaczy na pewno wiesz, bo to twój Dziadek. - No, właśnie mam wątpliwości - wymamrotała na tyle cicho, że raczej nie mógł usłyszeć i wziął to za potwierdzenie.

- Więc czemu nie mówiłeś nic wcześniej? - Nie była w stanie zdecydować się, czy bardziej ją irytował, czy pociągał. - Twój Dziadek wymusił na mnie przysięgę, że nic ci nie powiem. - Więc czemu ją teraz łamiesz? - Bo obiecałem, że się nie przyznam, dopóki nie nadejdzie odpowiednia chwila, właściwy moment. - A skąd wiesz, że to właśnie teraz? - Jednak ją irytował. Miała dość bycia wieczną ofiarą. - Powiedział, że sam będę wiedział najlepiej. - Przeszło jej przez myśl, że to bardzo wygodne określenie terminu, ale w tej samej chwili znowu wziął jej podbródek w swoje palce i podniósł jej twarz do góry. I przestała myśleć o czymkolwiek. - Mówił... Mówił, że... podpowie mi to serce. - Patrzyła mu w oczy. Zbliżył się do niej. Wiedziała, że to za chwilę nastąpi. Zaraz ją pocałuje. Czekała w napięciu. Czuła, że jeszcze chwila i eksploduje jej serce. Zamarła w oczekiwaniu. Ale nic nie nastąpiło. Zamir tego nie zrobił. Nie pocałował jej. Zamiast tego odsunął się od niej, spuścił wzrok tak, że nie widziała jego oczu. - Na mnie czas. Bywaj - powiedział i odszedł. Więcej ze sobą nie rozmawiali. Unikał jej. Izbor także. Cóż, kontakty z mężczyznami nie były jej mocną stroną. Dobrze, że puszcza się przerzedzała, stopniowo zamieniając się w bardziej dostępny las. Pewnie są blisko. Będzie mogła już przestać się zadręczać powracaniem do tej rozmowy. - Tam jedziemy. - Garuna odwróciła się do niej i pokazała w oddali jakiś niewyraźny pagórek, nim jej takt ruszył z kopyta.

Im bardziej się przybliżały, tym lepiej dostrzegała spore wzniesienie prawie nad samym morzem. „Niezwykle widoczny pagórek o dziwnie nienaturalnym kształcie”. Tak mówił Pan Ojciec i tak to dokładnie wyglądało. Kiedy podjechały bliżej, nie miała wątpliwości, że wzniesienie zostało utworzone sztucznie. Zapewne tak jak mówił Ojciec, zostało stworzone przez ułożone pod nim ogromne głazy. - Jak to możliwie? Przecież poza Atlantami nikt nie dysponuje siłą mogącą przenosić takie kamienie... - wyrwało jej się niechcący dokładnie to samo pytanie, które zadała wtedy Panu Ojcu. - To cel naszej podróży - powiedziała Garuna, zsiadając z takta, gdy osiągnęły plac przed wzgórzem, i puściła go wolno. - Niech sobie trochę odpocznie. - Dalema poszła w jej ślady. - W środku pomiędzy tymi głazami znajduje się kamienny tunel. Powinnaś go obejrzeć. Dwa razy nie trzeba jej było powtarzać. Pobiegła we wskazane miejsce. Gdy stanęła przed ogromnym wejściem, na chwilę się zatrzymała. Zaparło jej dech w piersiach. Jak to zostało zbudowane? Kto i kiedy był w stanie stworzyć coś tak wspaniałego? Jeśli nie Atlanci, to kto? - Przyda ci się. - Garuna wręczyła jej zapaloną pochodnię. Ileż ta kobieta miała w sobie jeszcze przydatnych umiejętności, o których nie wiedziała? Wchodząc do środka, Dalema nabrała pewności, że ten, kto wzniósł ten obiekt, nie zrobił tego na próżno. Niemożliwe, aby ktoś zadał sobie tyle trudu bez powodu. Tylko po co go zbudowano? Wewnętrzną komorę tworzyło sześć potężnych płyt, na których spoczywała gigantyczna kamienna pokrywa. Pomieszczenie miało cztery i pół łokcia długości, prawie tyle samo szerokości. Stała w nim, tak jak mówił Pan Ojciec, w pełni wyprostowana. Sklepienie znajdowało się jednak niewiele wyżej. Sam tunel był stworzony ze zdecydowanie mniejszych kamiennych brył niż głazy z góry, jednak wciąż przewyższał ciężarem możliwości wszystkich znanych jej plemion, poza

Atlantami oczywiście. Tunel miał długość prawie dwudziestu jeden łokci, na jego końcu znajdowało się owalne pomieszczenie, jakby sala czy komnata. Z podziwem obserwowała otaczające ją skały, całe pomieszczenie było tak niezwykłe, prawie nierealne. Wszędzie znajdowały się te splatające się ze sobą spirale i okręgi. A co pewien czas na głazach pojawiały się podłużne, owalne stożki, albo - jak nazywał je Pan Ojciec - wizerunki ostro zakończonego kamienia. Była w stanie dokładnie policzyć, że na budowę tej komory zużyto w sumie pięćdziesiąt dwa kamienie, z czego tylko na dwudziestu jeden z nich wyryto te intrygujące symbole. Powoli przypominała sobie, o czym rozmawiali z Ojcem, wracało do niej wszystko, o czym jej opowiadał. Jego rysunki były tak dokładne, że czuła się tak, jakby była tu wcześniej wielokrotnie. Podeszła do kamienia, który Ojcu wydawał się najbardziej niezwykły. To na nim oparł całą swoją teorię. Patrzyła na kamień, który miał być kluczem do zagadki. Zdaniem Pana Ojca ten głaz miał stanowić rozwiązanie szyfru. Był to jeden z bocznych kamieni, szósty w kolejności od prawej strony, licząc od wejścia. U dołu znajdowały się na nim spirale, a nieco powyżej duży, największy ze wszystkich, ale tylko jeden jedyny walcowaty stożek. Lustrowała go bardzo szczegółowo. Nie ulegało żadnej wątpliwości, że w grocie obowiązywał jakiś system, symbole i znaki nie zostały umieszczone przypadkowo. Była pewna, że kierowała nimi jakaś logika. Ale czy to prawdopodobne, aby ten kamień wskazywał na to, że zapisów w komnacie dokonano jakimś matematycznym systemem? Szóstkowym, jak twierdził jej Ojciec. Był w stanie na tej podstawie wygenerować niezliczoną ilość danych różnego rodzaju. Danych tak niezwykłych, że Supalczycy poznali je dopiero dzięki Atlantom, a Pan Ojciec natomiast twierdził, że jakieś nieznane nikomu plemię zaklęło je na długo przed powstaniem Supali w tych kamieniach. Na długo przed przybyciem Władców. Dalema nie miała pojęcia, ile czasu spędziła w grocie. I wcale nie miała ochoty stąd wychodzić. Analizowała wszystko, starając się zapamiętać jak najwięcej. Bez przerwy coś liczyła i kalkulowała w pamięci.

- Zostajesz tam na noc? - Gruna pojawiła się w otworze, zupełnie zasłaniając światło słoneczne. - Dalemo, wychodź, zaraz się ściemni - ponaglała ją, kiedy wciąż się nie odzywała. - Dalemo, czekam! - to ostatnie nie pozostawiało żadnego wyboru. - Idę - ostatni raz obrzuciła grotę zachwyconym spojrzeniem. Wychodząc na powierzchnię, uzmysłowiała sobie, jak długo tu była. Niebawem będzie się zmierzchało. Garuna stała teraz na szczycie pagórka wpatrzona w morze i prawie dotykającą je tarczę słoneczną. Krwistoczerwone barwy na tle błękitnego nieba oczarowały także i ją. Wtedy usłyszała, jak staruszka śpiewnym głosem recytuje słowa dziwnej pieśni. Wsłuchiwała się w nie uważnie. Nastąpi dzień, gdy czas zwolni swe więzy i ukaże wybranym potężne tajemnice, Stwórca ujawni nieznane światy i Ten nie będzie już ani pierwszym, ani ostatnim... W tej scenerii, z wiatrem we włosach Garuna wyglądała jak nie z tej planety. Siwe poplątane włosy, płaszcz powiewający na wietrze, bardziej przypominała teraz zjawę niż siebie samą. - Co to było? Jakaś pieśń Slavan, której jeszcze nie poznałam? - Dalema zapytała lekko, próbując zatuszować wrażenie, jakie na niej zrobiła. - Nie. To jest właśnie przepowiednia. Odebrało jej mowę. Dobrze, że Garuna stała tyłem, nie widziała jej poruszenia. Nastąpi dzień, gdy czas zwolni swe więzy i ukaże wybranym potężne tajemnice, Stwórca ujawni nieznane światy i Ten nie będzie już ani pierwszym, ani ostatnim... Powtórzyła ponownie, tylko jeszcze bardziej śpiewnie.

- I co dalej? - dopytywała się niecierpliwie.

- Dalej?

- Tak, dalej! - Dalej nie ma nic. Tekst przepowiedni się urywa.

- Jaki tekst? Garuna nie odpowiadała, wpatrzona w zachodzące słońce. - Skąd ją znasz, Garuno? Skąd wiesz, że to przepowiednia? - Slavanie mi ją przekazali. - A oni? Skąd oni ją znają? - Ojciec przekazywał synowi zasłyszaną od dziadka wiedzę. Ten poznał ją od swojego dziadka. I tak aż w czasy, gdy nie sięga już ludzka pamięć. - Po prostu nie wiesz - podsumowała rozczarowana bardziej niż kiedykolwiek Dalema. Jeśli liczyła na odpowiedzi, to znowu się zawiodła. - Tak, Dalemo, nie wiem ja, my nie wiemy. - Garuna odwróciła się od niej i ostrożnie schodziła ze wzgórza. - Nigdy nie chciałaś się dowiedzieć więcej? O tym? O tych dziwnych kulach, które masz w domu? O tylu niezwykłych rzeczach, które odnaleziono na tym świecie? - Widzę, że Pan Ojciec wiele ci przekazał. - Nie zmieniaj tematu, Garuno! Wciąż tylko zagadki i tajemnice. - Była coraz bardziej poirytowana i wzburzona. - Kiedy wreszcie coś mi wyjaśnisz?! Kiedy wreszcie dasz mi jakąś

odpowiedź?! Ile jeszcze mam czekać!? - Nie wiem. - Garuna stanęła przed nią z wyrazem twarzy, jakiego nie widziała nigdy wcześniej. - Myślisz, że nie chciałabym wiedzieć? Myślisz, że mnie to nie niepokoi? Ale nie znam odpowiedzi. Mam tylko swoje przypuszczenia. - Więc podziel się nimi ze mną. Proszę! - Mówiła coraz bardziej zdesperowanym tonem. - Garuno, musisz dać mi jakieś odpowiedzi. Nawet jakbyś sama nie była ich pewna. Musisz! Garuna patrzyła niewidzącym wzrokiem z tym dziwnym, wręcz przerażającym wyrazem twarzy. Pewnie za chwilę usłyszy, że ona, Garuna nic nie musi. Była w sumie na to przygotowana, więc zdziwiło ją niepomiernie, kiedy staruszka po prostu zaczęła mówić. - Myślę, że przepowiednia, tak jak i Algamaty rozsiane wszędzie, po całym świecie... Przerwała na chwilę, by wtrącić. - Bo wiesz na pewno, że jest ich więcej, prawda? - Tak, wiem, dużo więcej - Dalema potwierdziła szybko, nie chciała tracić czasu na opowiadania o rzeczach, o których wiedziała co najmniej tyle, co Garuna. A może dzięki ostatnim nasiadówkom z Panem Ojcem jeszcze więcej. - Myślę, że zostawiono nam je w konkretnym celu. - Garuna zrobiła przerwę zapewne po to, by wzniecić jej zainteresowanie i wykreować odpowiedni nastrój grozy i tajemnicy. Widzący Prawdę mieli to opanowane do perfekcji. Byli najlepsi. Dalema wstrzymała oddech i chciwie łapała kolejne słowa. - Jestem pewna, że twój Ojciec ma rację, że jest w nich przesłanie, które musimy rozszyfrować. - Nie powiedziałaś mi niczego nowego, Garuno. - Dalema wypuściła powietrze, kolejne rozczarowanie. - Nie powiedziałaś mi niczego, czego nie mówił mi Pan Ojciec albo czego bym się nie domyślała. To wszystko już wiem, Garuno - podsumowała rozżalona ze smutkiem.

- Musimy je rozszyfrować, Dalemo... - Wiem - przyznała, nie kryjąc kolejnego zawodu. - Musimy je rozszyfrować... - Garuna powtórzyła raz jeszcze - Rozszyfrować, by przeżyć, Dalemo! - Nie rozumiem? - jednak Garuna wiedziała, jak jednym słowem obudzić w niej na nowo zainteresowanie i pobudzić jej wyobraźnię. - Myślę, że ten świat to więcej niż my. To nawet więcej niż Atlanci. - Wskazała ręką na wzniesienie tuż za swoimi plecami. - Byłaś w Komnacie Królowej. Widziałaś ją i podziwiałaś budowniczych. - Tak ją nazywacie? - Dalema uniosła brwi ze zdziwienia. - Dlaczego? - Bez powodu. Ktoś kiedyś tak ją nazwał i tak zostało. „Oczywiście, cóż za precyzyjne wyjaśnienie” - myślała z przekąsem Dalema. - Nie można przecież każdej z tych budowli nazywać Algamatem. Nie uważasz? ciągnęła Garuna. - Tak - przytaknęła zupełnie bez przekonania.

- Nie zbudowali jej Atlanci, to wiemy na pewno! - Skąd ta pewność? - Bo istniała już setki, jeśli nie tysiące cykli przed ich przybyciem. - Ale skąd to wiesz? - Slavanie kiedyś ją zamieszkiwali, dawno, dawno temu. - Tym zaskoczyła Dalemę. -

Poza Władcami, i sama wiesz to najlepiej, nikt nie ma i nie miał takich umiejętności, by ją zbudować. Dlatego jestem pewna, że Atlanci wcale nie byli pierwsi. Był ktoś przed nimi! - Kto? - słuchała, ale nie słyszała. To, co mówiła Garuna, było sprzeczne ze wszystkim, czym do tej pory ją karmiono. Ze wszystkim, na czym opierała swoje przekonania. - Nie zastanawiałaś się nad przepowiednią? - odpowiedziała pytaniem na pytanie.

- Tak, ale... - To nad czym się zastanawiałaś? Co poruszyło cię najbardziej? - niestrudzenie dopytywała. - Nie wiem, może to, o jakie „światy” chodzi? I co znaczy „Ten”? - zmuszona mówiła o pierwszych wątpliwościach, które przyszły jej do głowy. - A nie to, kto będzie wybranym? - spytała dziwnie drżącym głosem. Dalema przypatrywała się jej uważnie. Skąd to nagłe wzruszenie u Garuny? - Musimy jechać. Zaraz zacznie się ściemniać. - Przywołała zwierzęta gwizdem. - Ale Garuno, ja muszę... Nie możesz tak tego zostawić... - bezradnie próbowała ją zatrzymać, kiedy ta szybko szła w stronę nadbiegających wierzchowców. - Dalemo, czas na nas. Proszę, pomóż mi dosiąść takta. Niechętnie zrobiła to, o co ją poproszono. Ale czy miała inne wyjście? - Przemyśl to, o czym rozmawiałyśmy. Niebawem tutaj wrócimy - powiedziała, siedząc już na swoim takcie. Wsiadając śpiesznie na wierzchowca, by dogonić towarzyszkę, Dalema myślała, że to

zapewnienie Garuny dawało nadzieję i było uspokajające.

41 - Nie możesz tu wejść - powiedział do Dalemy wartownik przed wejściem. Był niewiele wyższy od niej, jednak dość barczysty, co nieco przydawało mu dostojeństwa. Trzymanie straży przed siedzibą Namiestnika było niewątpliwym wyróżnieniem. Widać, że ten człowiek miał tego świadomość. - Nie muszę wchodzić - odpowiedziała spokojnie. - Proszę cię tylko, byś przekazał Namiestnikowi, że chciałam oddać jego płaszcz. - Ty? - Musiało go rozbawić to, co powiedziała, bo patrzył na nią z niedowierzeniem. - Ty? Po co Namiestnik miałby zajmować sobie tobą czas? Chyba się, dziewczyno, z taktem na rozumy pozamieniałaś! - kończąc, nie ukrywał rozbawienia i śmiał się jej prosto w twarz. W tej samej chwili kanid, który do tej pory siedział grzecznie i cicho za jej plecami, wyłonił się zza niej i usiadł obok. Nie uszło to uwadze strażnika, jednak nic nie powiedział, zbyt rozradowany tym, co usłyszał. Mahat był jak cień, chodził za Dalemą cały czas i nawet bez mówienia poleceń na głos wiedział, co powinien robić. Zawsze w drodze towarzyszył jej, idąc obok i tylko co jakiś czas spoglądał, upewniając się, że tego właśnie od niego oczekuje. Kiedy gdzieś się zatrzymywała i z kimś rozmawiała, potrafił się zachować tak, jakby go w ogóle nie było, siadał najczęściej niezauważany za nią i potrafił siedzieć tak bez ruchu. Gdy szła do Ilumenu, znikał gdzieś i pojawiał dopiero wtedy, gdy kończyła zajęcia, w Gaju Prawdy natomiast potrafił się zaszyć w taki sposób, że nawet niezbyt lubiącemu zwierzęta Metramusowi nie rzucał się w oczy. Wszystko było dobrze, dopóki nie zdarzały się takie momenty jak ten teraz. Gdy nie wiedzieć czemu, Mahat wyczuwał jakieś zagrożenie i uważał, że powinien reagować. Takie chwile najczęściej rodziły problemy i liczne kłopoty dla niej. Nie wszyscy chcieli zrozumieć, że zwierzę jest niegroźne. Zwłaszcza teraz, gdy kanid sięgał prawie jej kolan i rósł w

zastraszającym tempie. Nikt nie chciał wierzyć, gdy zapewniała, że jest łagodny. - Tak, ja. - Podniosła dumnie głowę. Była szczęśliwa, że przynajmniej się nie jąkała. Zauważyła, że od czasu pamiętnego pręgierza jąkanie prawie przestało być jej problemem. Co w tym dziwnego? Namiestnik podarował mi swoje okrycie i teraz chcę mu je zwrócić dokończyła. - Tobie? - Nadal jej nie wierzył. - Pokaż ten płaszcz - rozkazał. Zbliżyła nieco w jego kierunku wyciągniętą rękę. To odzienie było tak lekkie, że bez problemu mogła utrzymać je w palcach jednej dłoni. Wystarczyło, że strażnik rzucił na nie okiem i musiał wiedzieć, że nie kłamała. W jego oczach dostrzegła zmianę, gdy tylko przyjrzał się ubraniu. - Daj mi go. Przekażę go Namiestnikowi - powiedział i wyciągnął rękę, by wziąć szatę. W tej chwili kanid poruszył się obok niej, nastroszył sierść, warknął i wyszczerzył zęby.

- Nie dam, panie. - Uspokój swojego kanida, jeśli nie chcesz kłopotów. - Popatrzył groźnie na zwierzę. Dlaczego nie chcesz mi go dać? - Bo dostałam go od Namiestnika i tylko Namiestnikowi go oddam. - Jak chcesz. - Był wyraźnie rozeźlony. - To idź stąd. Tylko marnujesz mój czas i odciągasz uwagę. - Kiedy nadal się nie ruszała z miejsca, dodał: - Wynoś się w tej chwili wraz z tym swoim kanidem, bo będę musiał cię batem przegnać. - Przyjdę, jak będzie tu ktoś inny. - Skłoniła się. - Bardziej pomocny, panie - dodała z naciskiem. Nie czekała na jego reakcję. Wiedziała, że nie zmieni zdania, więc odwróciła się od niego i ruszyła w stronę Ilumenu. Kątem oka zauważyła, jak kanid wstał, obrzucił strażnika niezbyt przyjaznym spojrzeniem i z godnością pomaszerował za nią.

Zjawiła się tutaj po raz pierwszy od czasu tego pamiętnego dnia. Czekała ponad dwa księżyce, aż ktoś przyjdzie do niej po płaszcz. Może nawet sam Namiestnik. Ale nikt się nie zjawiał, więc postanowiła wykazać się inicjatywą. To prawda, że mogła oddać płaszcz temu mężczyźnie, jednak nie chciała tego robić. Ta szata była jedyną szansą, aby spotkać się ponownie z Namiestnikiem. Musiała próbować. Poza tym pretekstem nie miała żadnego innego. Jej chęci powtórnego spotkania z nim nikt nie rozumiał. Dziwne. Ani jej Pafros, ani Garuna nie uznali tego za dobry pomysł. Wręcz przeciwnie, w mniej lub bardziej bezpośredni sposób kazali jej się trzymać od niego z daleka. Tylko że jak zauważyła, ostatnio nieposłuszeństwo zaczęło wchodzić jej w krew. Jeszcze cykl temu sama by nie uwierzyła, że będzie z taką łatwością łamać zakazy i polecenia. Zresztą nikt i tak by jej nie uwierzył, że stać ją było na coś takiego jak przyjście pod siedzibę Namiestnika i - co więcej - żądanie spotkania z nim. Teraz jednak odchodziła zrezygnowana, choć wcale nie pokonana. Spróbuje następnym razem. Była już dobrych parę wiorst dalej, kiedy poruszenie za nią dało jej ponownie nadzieję. Namiestnik opuszczał Dom Praw. Od razu odwróciła się i szybko zawróciła. Tylko że nie bardzo mogła podejść bliżej. Tłum ludzi nie pozwolił jej się przecisnąć nawet tam, gdzie stała wcześniej. Szkoda, że opuściła to miejsce, mogła jeszcze chwilę poczekać... - Jednak nic z tego nie będzie - westchnęła rozczarowana. Na co ona liczyła? Po co najważniejszy człowiek w Supali miałby jej poświęcać swój czas? Pora wracać do Ilumenu. Wykorzystała przerwę, by przyjść tu i będzie miała kłopoty, jeśli nie zjawi się na czas. Z przyjemnością odsunęła się na bezpieczną odległość od tłumu. Duże skupiska ludzkie zawsze napawały ją niepokojem, a od czasów tamtego dnia jeszcze bardziej budziły jej uśpione demony. Dlatego, kiedy poczuła nagłe szarpnięcie za rękaw, serce podeszło jej do gardła i przez chwilę zamarła w bezruchu. Kanid już stał pomiędzy nią a napastnikiem gotowy do ataku. Chociaż nigdy do tej pory nikogo nawet nie tknął, nie miała wątpliwości, że w chwili

zagrożenia byłby jej prawdziwym obrońcą. Dzięki niemu czuła się bezpieczniej, choć i tak trwało chwilę, nim zebrała się na odwagę i spojrzała na intruza. To podszedł do niej jeden ze strażników. - Ty jesteś Dalema, prawda? Córka Tarosa i Luny? - mówiąc to, przenikliwym wzrokiem badał całą jej sylwetkę. Patrzył też bardzo podejrzliwie na kanida, który równie uważnie obserwował jego. Bała się takich pytań. Nigdy nie lubiła tych wszystkich formalności. A teraz bardziej niż kiedykolwiek przedtem. Dopiero po ostatnich przejściach miała świadomość, czego mogły być zwiastunem. Wiedziała, że mogły być zapowiedzią naprawdę koszmarnych przeżyć. - Tak - przytaknęła jednak. Nie umiała jeszcze kłamać. - Namiestnik chce się z tobą widzieć. - Strażnik skłonił się przed nią. - Czeka tam na ciebie. - W tej chwili, jak na dany znak, rozstąpił się tłum ludzi i na jego drugim końcu zobaczyła Namiestnika. Szybko zaczęła iść w jego stronę. Na pewno nie przywykł do tego, by czekać. Kanid naturalnie dreptał za nią. „Oby nie było z tego jakichś kłopotów” - przemknęło jej przez głowę. Zbliżając się do Namiestnika, pozwoliła sobie na dokładne obserwacje. Był najwyższym mężczyzną, jakiego do tej pory widziała. On i jego świta wzrostem znacznie przewyższali mieszkańców Supali. Dzisiaj też, tak jak w dzień sądu, miał na sobie śnieżnobiały strój, podobnie jak otaczający go Atlanci. Nie miała żadnych wątpliwości, aby wskazać, kto z nich był, a kto nie był stąd. Wyróżniali się z tłumu. Wysocy, szczupli, o delikatnej, jasnej karnacji, nie pasowali do tego świata. Świata twardych ludzi gór, nieurodzajnej ziemi i mroźnego klimatu. Oni wyglądali jak stworzeni z innej gliny, przeznaczeni do lepszego miejsca i łatwiejszego życia. Sam Namiestnik prezentował się z nich wszystkich najbardziej dostojnie. Nie była w stanie określić, ile cykli miał za sobą, był z pewnością dojrzałym mężczyzną w sile wieku. Mógł być w wieku jej Pana Ojca, może trochę starszy. Miał ciemne oczy, bardziej nawet

czarne niż węgiel. W Supali uważano, że nic nie było czarniejsze od węgla, a to dlatego, że nie tylko sam był czarny, ale że wszystko wokół niego z czasem nabierało takiego koloru. Ale mówili tak ci, którzy zapewne nigdy nie widzieli z bliska oczu Namiestnika. - Panie, chciałeś mnie widzieć. - Skłoniła się i trzymała głowę nisko. Nie wiedziała, w jaki sposób powinna zachowywać się w jego obecności. - Nie - zaprzeczył. - To ty chciałaś się ze mną widzieć - odpowiedział jej ciepły, serdeczny głos. Nie tego się spodziewała. Bardziej oczekiwała głosu donośnego jak ryk satrama, potężnego i obezwładniającego. A ten głos ośmielał ją, tworzył atmosferę ciepłą i przyjazną. - Skąd wiesz, panie? - zwróciła się do niego pewnie, bez cienia obawy, nawet odważyła się podnieść głowę i popatrzeć w te ciemne oczy. - Bo ja wiem wszystko - odpowiedział znowu łagodnie, osładzając to jeszcze ciepłym uśmiechem. - Mam nadzieję, że jednak nie... - Nim zdążyła to sobie przemyśleć, już palnęła pierwszą lepszą rzecz, która jej przyszła do głowy. To przez to łagodne i serdeczne zachowanie, zupełnie przestała się kontrolować. - Jak śmiesz tak się odzywać w obecności Namiestnika? - fuknął na nią Belzbor. Nawet nie zauważyła, że był tutaj wcześniej. Pojawił się znikąd i pełen agresji wyrzucał z siebie nasycone jadem słowa. Kanid oczywiście jakby tylko na to czekał - wyskoczył zza jej pleców, cały nastroszony, i zaczął całkiem na poważnie warczeć na niego. - I ten kanid! Jest groźny dla otoczenia! Co on tu robi!? - Blezbor cofnął się nieco, zachowując bezpieczny dystans od jej kanida i mówił znacznie ciszej niż poprzednio. Wyglądało na to, że się po prostu bał. Mahat nieźle go wystraszył. Nim zdążyła zareagować i uspokoić zwierzę, usłyszała znowu ten kojący głos. - Mnie to nie przeszkadza. - Powstrzymał szybko wściekłość Belzbora Namiestnik. Cenię odwagę i szczerość. A ta młoda osoba, w przeciwieństwie do większości z was, posiada

obie te cechy. Przykucnął z wyciągniętą rękę i spróbował zawołać zwierzę do siebie. Jednak kanid nie ruszył się nawet o krok, wiernie jej pilnując. - Jak go wołasz? - zapytał, gdy kanid wciąż nie reagował.

- Mahat, panie. - Dar. - Uśmiechnął się do niej. - Widzę, że ty sama masz dar trafnego określania rzeczywistości i nazywania rzeczy po imieniu. Jesteś podobna w tym do kogoś, kogo kiedyś, dawno temu dobrze znałem. - Mam nadzieję, panie, że w dobrej pamięci zachowujesz wspomnienia o tej osobie. Namiestnik, nawet przykucnięty, nic nie tracił ze swej godności, jedynie jej kanid, nadal go nie słuchając, psuł nieco ten obraz.

- W jak najlepszej, Dalemo, w jak najlepszej... - Nieprzerwanie i niestrudzenie przywoływał kanida, choć zwracając się do niego, spoglądał także na nią. - No, idź - powiedziała, przyzwalając, by Mahat oddalił się od niej. Kanid potulnie podreptał w stronę Namiestnika. Podszedł do niego blisko, usiadł i pozwolił się nawet pogłaskać. Była z niego dumna. Z radością szczęśliwej opiekunki tak mądrego stworzenia rozejrzała się po otaczających ją ludziach. I nieco straciła rezon, gdy zobaczyła ich twarze. Jakoś nikt, poza Namiestnikiem, nie podzielał zachwytu nad jej kanidem. Belzbor, chociaż udawał ułagodzonego, posyłał w jej stronę nienawistne spojrzenia. Tę nieprzyjemną sytuację pogorszyła jeszcze obecność Pani Matki. Skąd ona się tu wzięła? Patrzyła na nią w taki sposób, iż Dalema nie miała wątpliwości, że słyszała i widziała całą sytuację. - Wybacz, panie. - Starała się załagodzić swój poprzedni wybryk. - Źle postąpiłam. Pierwszy ze Strażników Praw ma rację, powinnam kontrolować się i nie odzywać tak w twojej obecności. - Skłoniła głowę, świadoma błędu, który popełniła.

- I jeszcze potrafi się przyznać do błędu. - Namiestnik przestał zajmować się jej kanidem, podniósł się, wyprostował i spojrzał na Pierwszego ze Strażników Praw z wyraźną drwiną, kiedy zwrócił się bezpośrednio do niego: - Zupełnie niezwykłe, prawda, Belzborze? Teraz to dopiero miała powody do zmartwień. Tak jawne skarcenie jednej z najważniejszych osób i okazanie względów jej nie mogło ujść na sucho. Chyba Namiestnik nie miał świadomości, że w ten sposób wcale nie poprawia jej pozycji. - Widzę, że przyniosłaś mi mój płaszcz. Niepotrzebnie, potraktuj go jako kolejny dar, tym razem ode mnie, Dalemo - mówił to tak, jakby nic się nie zdarzyło, a oni znali się co najmniej od cykli.

- Panie, ale... - Przyjmij ten dar, dziecko, dni u was są chłodne. Przyda ci się. - Ależ on miał kojący uśmiech. Działał na nią jak balsam. Czuła się tak wyróżniona i doceniona, że ktoś taki jak Namiestnik zechciał z nią rozmawiać, poświęcił jej czas i tak ją wyróżnił. Widziała zazdrosne spojrzenia innych. Próbowali nadrabiać zdziwienie i zaskoczenie, przybierając maskę serdeczności i szacunku. Przyprowadzono Namiestnikowi dorodnego takta. Odruchowo złapała go za uzdę i pokierowała tak by stanął przed Namiestnikiem w pozycji odpowiedniej do tego, by go dosiąść. Gestem podziękował jej za to i sam bez żadnej pomocy wskoczył na wierzchowca. - Mam nadzieję, że jeszcze się spotkamy, Dalemo - powiedział, tak kierując zwierzę, że takt kręcił się wkoło, jakby tańcząc. Namiestnik potrafił nawiązać właściwy kontakt ze zwierzętami. Dziadek mówił, że tylko dobrzy ludzie to potrafią, widocznie Namiestnik taki właśnie był. - Ja też mam taką nadzieję, panie. - Dalema wiedziała, że zrobi co w jej mocy, by tak się właśnie stało. - Mahat, pilnuj swojej pani. - Zabrzmiało to dość zabawnie, bo mówił to do kanida. Wyrośnie na mądre zwierzę - powiedział do niej, nim ruszył.

Patrzyła, jak odjeżdża. Teraz bardziej niż kiedykolwiek wcześniej żałowała, że nie weźmie udziału w Wyborze. Bardziej niż kiedykolwiek miała pretensję za to, że pafros, Garuna, Widzący Prawdę pozbawili ją tego. Teraz dopiero mogła rozpaczać, po szansie, jaką utraciła. Teraz dopiero odkryła choć skrawek tego, co straciła i czego nigdy już nie będzie częścią. - Uważaj, bo łaska Namiestnika jest zmienna. I szybko minie. - Belzbor, sycząc jak zaskroniec, zbliżył się do niej i z uśmiechem na twarzy pluł jadem. Jednak bacząc na poprzednie spotkanie z Mahatem, zachowywał bezpieczną odległość. - Pilnuj tego potworka, bo wierz mi, wystarczy najmniejszy pretekst i z przyjemnością się go pozbędę. Chyba zaczynała go tak bardzo nie lubić jak on jej. I choć wciąż nieodgadnione były przyczyny tej ogromnej nienawiści do niej, wiedziała jedno - że należy się go strzec. Ten człowiek z całą pewnością nie życzył jej dobrze. - I pamiętaj, że on niebawem wyjedzie, a ja tu zostaję. Dobrze ci radzę, uważaj, żebyś więcej nie miała ze mną do czynienia. - I z tym samym wymuszonym uśmiechem groził jej, nie bacząc na nic. Jednak musiał przestać, bo podeszła do nich Pani Matka. - Na co jeszcze czekasz? - mówiła do niej spokojnym głosem, ale Dalema wiedziała, że była na nią równie zła jak Belzbor. - Wracaj do Ilumenu. I lepiej bacz na swojego kanida. Dość kłopotów narobił. Zresztą rozmówimy się w domu... „Belzbor nie miał pojęcia, jak być przerażającym. Mógłby się wiele nauczyć od Pani Matki” - pomyślała Dalema, kiedy wraz z ostatnimi słowami po plecach przeszły ją ciarki.

42 Biegła do Ilumenu jak na skrzydłach, a kanid z bezsprzecznym wyrazem szczęścia na

pysku pędził za nią. Ludzie rozstępowali się przed nimi, nie chcąc mieć do czynienia z rozpędzonym stworzeniem. Mijali kolejne domy, nie zwalniając tempa. Jeszcze tylko dwa przecięcia ulic, teraz skręcić w prawo. Wreszcie byli na miejscu. Wpadli oboje na dziedziniec mocno zdyszani. Wyrównać oddech, wyrównać oddech, nakazywała sama sobie. Już przekraczając bramę Ilumenowego Gaju, wiedziała, że się spóźniła, przerwa skończyła się dawno temu, a zdziwione miny strażników przy wejściu nie pozostawiały żadnej wątpliwości, że jest mocno po czasie. - Mahat, zostań - zdążyła tylko rzucić krótkie polecenie i wpadła do środka budynku. Przez moment zastanawiała się, czy lepiej nie odpuścić sobie dzisiaj w ogóle zajęć, Mistrz nie znosił spóźnialskich, a ona nawet i bez tego nie należała do jego faworytów. O ile w ogóle takich miał... Jednak czy w takim dniu jak dzisiaj mogło przydarzyć jej się coś niemiłego? Przecież rozmawiał z nią sam Namiestnik. Pierwszy raz w życiu poznała kogoś stamtąd. Nigdy wcześniej, nigdy w ogóle nie widziała nikogo z Atlantów. Zawsze ich inspekcje czy zwykłe przyjazdy były organizowane tak, by nie wiedziano, kiedy ktoś z nich się zjawi i aby jak najmniej mieszkańców wiedziało o tym, że są wśród nich. On nie tylko z nią rozmawiał, ale powiedział też, że ma nadzieję na kolejne spotkanie... Zresztą, myślała idąc długim korytarzem, sam Mistrz też jej ostatnio odpuścił, pastwiąc się zdecydowanie częściej nad innymi. Więc w większości przypadków klęczenie zaliczała z własnego wyboru, który dyktowało jej poczucie niesprawiedliwości, jakiej doznawali od Mistrza niektórzy ilumeni. W ciągu tych ostatnich dwóch księżyców najczęściej ofiarami padali Katara, Izbor i Hamis. Nawet Antamia dwa razy wylądowała na kamieniach. Jak widać, Mistrz nie rozróżniał w statusie i pozycji uczniów. Trzeba było mu to niewątpliwie oddać, że nie kierował się względami społecznymi i własną karierą, karząc ich za przewinienia. Przynajmniej tutaj, pod tym względem, byli równi. Z reguły, w poczuciu solidarności z innymi, decydowała się na dołączenie do klęcznika. Większość osób z jej cyklu tak się do tego przyzwyczaiła, że tylko w oczekiwaniu

patrzyli na nią, kiedy dołączy do wytypowanej w danym dniu przez Mistrza osoby. Jednak te kilugodzinne seanse klęczenia trochę ją osłabiały. Zwłaszcza gdy następowały po sobie albo wyjątkowo źle trafiała poranionym kolanem na kolejne szkło. Takie dni były trudne, ale nie mogła się poddać. Do końca nie wiedziała, skąd brało się u niej to przekonanie, że tak powinna robić, że tak właśnie należy. Nie miała pojęcia, skąd także czerpała siły, by wytrwać i znieść ból, ale z każdym kolejnym dniem, kiedy przeciwstawiała się niesprawiedliwości Mistrza Mansfelda, czuła się silniejsza i jeszcze bardziej wierzyła w to, że postępuje właściwie. Szczególnie, gdy zdarzało się, że ktoś dziękował jej za dzielenie z nimi przykrego losu ofiary. Oczywiście, nie wszyscy zmienili swoje nastawienie do Dalemy. Niektórzy z ilumenów nadal śmiali się z niej lub jeszcze gorzej... Antamia i grupa jej popleczników jawnie okazywali jej wrogość i nie szczędzili kąśliwych, szyderczych uwag. Antamia sprawdzała się zdecydowanie najlepiej w ubliżaniu jej - wtedy dopiero brylowała, gdy mogła tak rozwijać swoje umiejętności. Dalema jednak nie zważała na to. Życie jest zbyt krótkie, by przejmować się głupcami - zwykł mawiać Dziadek i znowu trudno było się z nim nie zgodzić. Zauważała jednak nie bez zadowolenia, że teraz miała zdecydowanie więcej znajomych niż kiedyś. Rzadko bywała sama podczas przerw w zajęciach czy nawet w drodze do domu. Nie były to co prawda żadne prawdziwe przyjaźnie, co najwyżej poczucie wspólnie dzielonego losu ciemiężonych... Ale z braku czegokolwiek innego wcale nie było to najgorszym fundamentem znajomości. Brakowało jej Izbora. Od czasu tamtej rozmowy nic nie było takie jak dawniej. Serdeczność i prawdziwe ciepło, które wcześniej towarzyszyło każdemu ich spotkaniu, znikło. Izbor był chłodny i trzymał dystans. Może nawet nie unikał jej jakoś specjalnie, ale nie krył się z tym, że częściej i lepiej czuł się w towarzystwie Katary niż jej. Otwierając masywne drzwi sali Mistrza Mansfelda, Dalema nie myślała więc o strachu i nie obawiała się konsekwencji. Jednak wchodząc do środka, kiedy poczuła na sobie

spojrzenia wszystkich, starała się usilnie przypomnieć sobie, kiedy ostatnio ktoś spóźnił się na zajęcia. I jak bardzo niezadowolony był z tego powodu Mistrz. Myślała i myślała, cofała się pamięcią wstecz i za nic nie mogła sobie przypomnieć! „Nie jest dobrze” - pomyślała, widząc, jak ilumeni z jej cyklu wstrzymują oddech i z otwartymi ustami obserwują reakcją Mistrza. - Dalema, nasza buntowniczka - powiedział z pogardą. - Widzę, że łamanie zasad to teraz u ciebie jedyna obowiązująca zasada. - Wybacz, Mistrzu, nie spóźnię się więcej. - Naprawdę czuła, że źle się stało, iż nie dotarła na czas. Nie chciała robić z tego żadnego manifestu. Mistrz miał całkowitą rację. Złamała zasadę, której nie powinna, szacunek nakazywał nie spóźniać się. Jednak teraz nic więcej nie mogła zrobić. Mogła tylko z pokorą odbyć karę. - Zdejmiesz sakwę czy od razu zajmiesz swoją miejscówkę? - zapytał Mistrz z nieskrywaną drwiną. Przyjrzała mu się. On chyba naprawdę dobrze się przy tym bawił. Nie próbował nawet udawać, że współczuje, nakładając kary. Niekiedy wydawało się jej, że zachowuje się tak, jakby sprawdzał, jak wiele jeszcze mogą znieść, ona i pozostali. Ale to były tylko jej domysły, będzie miała teraz parę godzin na ich zgłębianie. - Od razu, Mistrzu. - W innych okolicznościach może i nie odpuściłaby takiej jawnej prowokacji, ale dziś czuła się naprawdę winna. Kara będzie adekwatna do winy. Dzisiaj w przeciwieństwie do wielu poprzednich razów czuła, że naprawdę na nią zasłużyła. Wszystko szło dobrze, dopóki nie odwróciła wzroku od Mistrza i nie spojrzała na miejsce, gdzie miała klęczeć. Nie będzie sama. Zbliżając się jednak do klęczowiska, zdała sobie sprawę z wyjątkowo nieprzyjemnego aspektu dzisiejszej kary i zrozumiała szczególne przyczyny zadowolenia Mistrza Mansfleda. Karę miała odbywać razem z Antamią. Nigdy jej poczucie sprawiedliwości społecznej nie było aż tak wielkie, by jednać się z wrogiem. Nawet jej współczucie bliźnim miało pewne granice. Tą granicą była Antamia. Aż do dzisiaj. Dzisiaj miały klęczeć razem. Co prawda nie z wyboru, tylko z konieczności, i robiło to zdecydowaną różnicę. Jednak i tak pozostawiało silny niesmak.

Zajęła swoje miejsce na tyle daleko, by nie uznano tego za spoufalanie się z nią. Wolała nie rodzić takich podejrzeń w grupie. W tej właśnie chwili uznała, że jej przewinienie nie było aż tak ciężkie i na pewno nie zasłużyła, by zostać tak surowo ukarana. Postanowiła całkowicie ignorować dziewczynę. Tak jak należało, klęczała nieruchomo, ze wzrokiem wbitym w ścianę, i używała wszystkich technik na raz, których uczyli ją Widzący Prawdę, by zapomnieć, gdzie jest i z kim. Niestety, nie skutkowało. Wyjątkowo fortunne zajęła dziś miejsce, bo pod kolanami nie było żadnej przykrej niespodzianki. Nie było więc nawet bólu, który mógłby ją od przykrego towarzystwa odciągnąć. Zaczęła więc wsłuchiwać się w prowadzone zajęcia. Mistrz mówił o jednej z najświetniejszych kolonii znajdującej się na południowym wschodzie - Bharti. To tam, przypominał, wytwarzano większość specjalistycznych narzędzi, tak zwanych dzieł myśli Atlantów, które później wykorzystywane były w pozostałych miejscach ich rozległego imperium. Szczegółowo opisywał położenie, wygląd ludzi i pogodę charakterystyczną dla tego regionu. W przeciwieństwie do Supali tam było naprawdę ciepło. Mieszkańcy nizin nie znali Pory Białej Senności, a Pora Kwitnących Traw trwała przez prawie pół cyklu. Okres wegetacyjny był dużo dłuższy i tym samym zbiory lepsze niż na supalskich ziemiach. Jedynym mankamentem były niszczące, cyklopie wiatry, które nawiedzały te tereny w okresie przejściowym pomiędzy porą upalną a tą nieco chłodniejszą. Podobno jednak Atlanci, gdy tylko chcieli, mogli także im zaradzić. W tym samym czasie gdy Bharti paraliżowały mordercze wichury, nawiedzały ją też potężne ulewy. Nie miały tak niszczycielskiej mocy jak wiatry, ale także mogły być uciążliwe. Słuchała całkowicie pochłonięta opowieścią. Nie mówił nic, czego by nie wiedziała. Jednak lubiła te historie o krainach tak im dalekich - i to nie tylko dzielącą ich fizycznie odległością. Nie rozumiała tylko, dlaczego Mistrz powiedział, że była to pierwsza kolonia, jaką założyli Atlanci. Nie było to przecież prawdą. Założono je obie w bardzo zbliżonym czasie,

jednak pierwsza powstała Masermi. Zauważyła, że Mistrz podawał im niekiedy nieprawdziwe informacje albo twierdził, że ktoś udzielił błędnej odpowiedzi, choć wcale tak nie było. Jak wtedy, gdy wmawiał Hamisowi, że wcale nie chodziło o Oko Niedźwiedzia, choć na następnych zajęciach w nieco dziwny i zagmatwany sposób jednak przyznał, że właśnie o tę gwiazdę biegunową chodziło. To prawda, że później, czasami jeszcze tego samego czy też następnego dnia zawsze podawał poprawne informacje, ale po co wprowadzał ich w błąd? Jaki cel miało ogłupianie ilumenów? Tak zamyśliła się nad całą złożonością otaczającej ją rzeczywistości, że zapomniała się zupełnie i niechcący przekręciła głowę w stronę Antamii. Musiała chyba tak trwać przez chwilę, sama nie zdając sobie z tego sprawy, bo otrząsnęła się dopiero, gdy zobaczyła, że obserwuje łzy spływające dziewczynie po policzkach. Odruchowo rzuciła okiem na jej kolana, ciemniejąca i coraz większa plama na jej tunice mówiła wszystko. Antamia musiała dzisiaj wyjątkowo źle trafić. Zupełnie zapomniała o nakazie patrzenia w ścianę i o własnej niechęci do niej. Współczucie było chyba teraz dominującym uczuciem. Zwyczajnie było jej szkoda tej dziewczyny, zwłaszcza jak zobaczyła, że walczy sama ze sobą, by się nie poruszyć i nie obetrzeć spływających po policzkach łez. Odwróciła głowę, znów obserwowała ścianę. Nie chciała, żeby Antamia zobaczyła, że ją obserwuje. Nie potrafiła czerpać radości z niczyich cierpień. Upokarzanie kogokolwiek, nawet Antamii, nie sprawiało jej przyjemności. Dlatego gdy tylko Mistrz ogłosił koniec i pozwolił im wstać, zerwała się szybko i podeszła, by podać jej chustkę. W przeciwieństwie do Antamii jej kolana były przyzwyczajone do klęczenia, a ona sama całkiem odporna na godziny w bezruchu. Stąd nim dziewczyna zdążyła się choćby poruszyć, ona stała już przy niej z wyciągniętą chustką w ręce. - Proszę - powiedziała konspiracyjnie i na tyle dyskretnie, by nikt nie dostrzegł, co jej daje. Nie chciała jej zawstydzać, tylko jej pomóc. Antamia spojrzała na nią, zupełnie osłupiała. Potem zobaczyła wyciągniętą rękę Dalemy i też się jej przyjrzała. Musiała jednak nie zauważyć, co chciała jej podać, bo nie wzięła od niej chustki. Nawet nie poruszyła ręką. Podniosła tylko głowę i wtedy Dalema

zrozumiała. W oczach Antamii było tyle złości i nienawiści, że aż ją to przeraziło. Czemu ta dziewczyna, czemu cała ta rodzina tak bardzo jej nienawidziła? Stała tam wciąż zmrożona tym ogromem zła, które przed chwilą dostrzegła, nie bardzo wiedząc, co powinna zrobić. Z chwilowego otępienia wyrwały ją kroki zbliżającej się osoby. Podniosła głowę i spojrzała w tamtą stronę. Zamir. „Szybko się tu znalazł” pomyślała. To dobrze, że przyszedł. Może będzie miała okazję, by znowu z nim porozmawiać... On jednak wyminął ją i podszedł do Antamii. Pochylił się nad nią i pomógł jej powstać. Dalema poczuła się jak ostatnia ofiara. Stała tam jak kompletna niemota, nie wiedząc, co się wokół niej dzieje i co należy robić. - Przyniosę twoje rzeczy - usłyszała, jak mówił do Antamii. Teraz dopiero odwrócił się w jej stronę i popatrzył także na nią. Czyżby się zmieszał? Trafnie chyba uchwyciła jego emocje, bo zawstydzonym głosem powiedział: - Twoje też mogę przynieść, Dalemo, jeśli chcesz. Zaniemówiła. - Nie, dziękuję. - Trwało to chwilę, jednak na szczęście odzyskała zdolność mówienia. - Mam je ze sobą. - Wskazała na znajdującą się obok sakwę. - No tak - skwitował Zamir i szybko odszedł. - Nie masz mi co współczuć, ty głupia dziewucho - prawie wysyczała jej do ucha Antamia. „Zadziwiająco szybko odzyskała wigor i wróciła do siebie” - ze zdziwieniem skontestowała Dalema. - Lepiej zajmij się sobą. Bo swojego obrońcę też już straciłaś zakończyła z pełną satysfakcją.

- Nie rozumiem. - Wraz z Nocą Kupali zrozumiesz - powiedziała triumfalnie Antamia, patrząc gdzieś w dal. Dalema podążyła za jej wzrokiem, by zobaczyć zbliżającą się do nich grupę ilumenów, w

tym Katarę, Izbora i Zamira. - Po co do niej podeszłaś? - zapytał Izbor, gdy tylko znalazł się obok Dalemy. Katara także patrzyła na nią jakoś dziwnie. - Nieważne. Ale chciałabym was zapytać o coś innego. - Kiedy wychodzili, opowiedziała im, co mówiła Antamia. Kończąc, spytała wprost: - Nie wiecie, o czym ona mówi? Dostrzegła zmieszane spojrzenia, którymi szybko wymienili się Katara i Izbor. - O czym?! - zapytała, nieco podnosząc głos. Oni musieli coś wiedzieć - Mówi o tym... - zaczęła Katara. - Nie mów jej - przerwał Izbor. - Niech się tego sama dowie, bo jeszcze gotowa nam nie uwierzyć. - Daj spokój! No co ty?! Tobie wierzę jak samej sobie. - Spojrzała na niego z bezgranicznym zaufaniem. - Chodź, wyjdziemy stąd, to nie jest dobre miejsce na takie wyznania - powiedział to prawie tak samo, jak mówił kiedyś do niej. Położył jej rękę na plecach, gdy kierował nią w stronę wyjścia. Katara szła obok. Wychodzili z Ilumenu, a ona czuła, że przez to, co za chwilę usłyszy, nic nie będzie już takie samo. Kanid od razu zjawił się przy niej. Kucnęła przy nim i zaczęła go głaskać, by zająć czymś ręce. - Mów! - Niecierpliwiła się coraz bardziej, choć z drugiej strony nie była pewna, czy chce poznać prawdę. Widziała, że Izbor wciąż się opiera.

- No mów! - ponaglała go, gdy chłopak milczał i bezsensownie butem szorował po ziemi. - W takim razie ty mi powiedz - zwróciła się do Katary. - Mówią... - zaczęła przyjaciółka. - Dobra, ja to zrobię - znowu przerwał Izbor, przykląkł przy Dalemie i wziął ją za rękę. - Mówią... - Nie wiedział, jak zacząć. - Że podczas... - Dukał prawie jak ona, kiedy się jąkała. - Że w trakcie Święta Kupali... - Plątał się dalej. - Że wtedy, kiedy puszczane są wianki... - Wiem, co się robi podczas Święta Kupali, Izborze! - Nie wytrzymała Dalema, poirytowana coraz bardziej. - Że wtedy Zamir... - No mów! - Jej cierpliwość też miała swoje granice. - Mówią, że... - MÓW! - Że Zamir wyłowi wianek Antamii - dokończyła wreszcie cicho Katara. - Słucham? - Dalema podniosła się i patrzyła na nich oboje nic nie rozumiejąc. - Podobno wszystko jest ustalone - ciągnęła Katara, gdy Izbor milczał. - Wiesz, dla Zamira to najlepsza partia - mówiła, jakby go usprawiedliwiając. - Kto mógłby przypuszczać, że zwykłemu Slavanowi trafi się córka jednej z najważniejszych osób w Supali? Zresztą Anatmia jest piękna i niczego jej nie brakuje, nawet ty musisz to przyznać - powiedziała Katara, patrząc jej w oczy. - Więc trudno winić Zamira.

Słuchała, mając nadzieję, że zaraz powiedzą coś, co zmieni znaczenie tych koszmarnych słów. - Choć mówią, że to wynik ustaleń pafros Zamira - dodała po chwili. - A sama Antamia, wiesz dobrze, od zawsze miała na niego chrapkę - dokończyła i wreszcie zamilkła. - Czemu ja o tym nie wiedziałam? - To było jedyne, co zdołała z siebie wyrzucić. - Nie chcieliśmy cię martwić. - Katara podeszła do niej. - Przykro mi - powiedział Izbor i znowu wziął ją za rękę. - Odprowadzę Dalemę do domu - zwrócił się do Katary. Nie musiała patrzeć na dziewczynę, żeby wiedzieć, iż niezbyt podobał się jej ten pomysł. Katara jednak nie oponowała, pożegnała się z nimi i na odchodne rzuciła Dalemie jeszcze jakieś wspierające słowo. „Może jednak źle ją oceniam?” - pomyślała, kiedy ruszyli w stronę jej domu. Szli tak dłuższy czas, nie rozmawiając. Izbor był najlepszym kompanem, znał ją chyba lepiej niż ona siebie i wiedział, kiedy należy mówić, a kiedy zachować milczenie. Teraz tego właśnie potrzebowała - ciszy. Nie chciała, by ktokolwiek użalał się nad nią i mówił, jak bardzo jej współczuje. Sama musiała przyznać, że naiwnością było sądzić, że Zamir może względem niej żywić jakieś inne uczucia poza sympatią, jaką żywi się do kogoś, kto kiedyś ci pomógł. Oszukiwała siebie, tłumacząc jego zachowania tak, jak było jej wygodnie. Łudziła i mamiła się jakimiś gestami z jego strony, biorąc je za coś innego, niż były w rzeczywistości. Pasowali do siebie. Tak, to bolało, ale było prawdziwe. Zamir i Antamia stanowili naturalne i idealne połączenie. To tylko i wyłącznie jej wina, że ubzdurała sobie coś innego. On przecież w żaden sposób jej nie mamił i nie zwodził. Pomógł jej kilka razy, nawet bardzo, ale było to oczywiste, że chciał tym samym spłacić względem niej dług, który wydawało mu się, że miał. To ona i jej chora wyobraźnia były winne tego, że teraz czuła się jak ciężko

zranione zwierzę. Nie wiedziała, że takie rozczarowanie może aż tak boleć, również fizycznie. Było jej słabo. Przez moment się zachwiała, ale Izbor momentalnie znalazł się przy niej, by ją podtrzymać. Na Stwórcę, czemu nie mogła jego obdarzyć uczuciem? „Bylibyśmy teraz tak szczęśliwi” - myślała, patrząc na to, z jaką czułością podtrzymywał ją przed upadkiem. - Może usiądziemy na chwilę. - Wskazał jakiś głaz na uboczu. Blisko muru, z dala od traktu. Obok rosło kilka krzewów. Piękne miejsce. Dziwne, że nigdy go nie zauważyła. - Dobrze, usiądźmy. - Podeszli do kamienia, Izbor posadził ją i usiadł obok. Kanid rozłożył się przy jej nogach, obserwując chłopaka. - To te klęczenia, które sobie wymyśliłaś, dają ci tak w kość. - To dobrze, że nie był świadomy tego, co się z nią naprawdę działo. Nie chciała być aż tak żałosna. - Po co ci to? - zapytał znowu, gdy nie odpowiedziała. - A ty? - Zrobił zdziwioną minę, gdy go zapytała.

- Co ja? - Dlaczego namawiałeś mnie, bym przełamała się i spróbowała go poznać? Po co mnie namawiałeś? - Myślałem, że... - Zrobił przerwę i głęboko nabrał powietrza, nim dokończył. - Że szybko da ci kosza i... - Czarująco z twojej strony - nie wytrzymała i wtrąciła złośliwie. Chociaż musiała docenić szczerość. Niełatwo się przecież przyznać. - To bardzo po przyjacielsku, bardzo, wiesz, Izbor? - Wybacz, myślałem, że jak się okaże, że nie możesz być z nim, to...

Nie miała zamiaru mu tego ułatwiać. - To ja będę miał szansę. - To tak nie działa - powiedziała smutno. Spuścił głowę i ponownie bezsensownie przesuwał nogą drobne kamyki, nim zaczął znowu mówić. - Wiesz, był taki moment, kiedy myślałem, że będziecie razem. Trudno mi było to zaakceptować, nawet w to uwierzyć. Ale tak się zachowywał wobec ciebie, tak ci pomagał, że sądziłem, że jednak go omotałaś - westchnął. - Wtedy nawet przestałem się dziwić. Bo jak mógł, znając ciebie, nie zauroczyć się tobą? Miałem go nawet za mądrzejszego, niż był. Za to, że dostrzegł i zrozumiał to, co ja wiedziałem od dawna - ledwo dokończył ostatnie słowa ze ściśniętym gardłem. Wzięła go za rękę. Coś też nie pozwalało jej mówić. Nikt nigdy nie mówił tak do niej. Nie słyszała takich słów. - Wtedy, gdy byłaś na Placu Kar, zabronił ilumenom tam chodzić, a nam, mi i Katarze kazał chodzić po placu i przeganiać ludzi. Wiedziałaś o tym? - Tak. - Wreszcie odwróciła się, by popatrzeć na niego. - Ale on to robił z wdzięczności. Wszystko robił z wdzięczności. Spojrzał na nią szczerze zdziwiony. - Ja mu nie powiedziałem! - od razu zaprzeczył. - Wiem. Dziadek to zrobił. - Kto ci to powiedział?

- Przyznał się. - Kto? Dziadek?! - Zdziwienie Izbora było tak ogromne, a sytuacja tak absurdalna, że nie mogła nie zacząć się śmiać. Co za obłęd! - Nie, Zamir, ty matole. - Dotarło to i do niego, i zawtórował jej śmiechem. Było tak jak dawniej. - Nieźle! - podsumował ożywiony. - Ale nie wiem, czy robi się aż tyle dla kogoś tylko z poczucia wdzięczności... zauważył, znowu przybierając poprzedni ton. Po wcześniejszej chwili radości nie było już ani śladu. Jednak nie będzie tak jak dawniej. - Jak widać, robi się... - Może. - Westchnął i wzruszył ramionami. - To w końcu dlaczego to robisz? - Co? - zapytała kompletnie zdezorientowana. - No te klęczenia, to solidaryzowanie się z innymi, to wskazywanie Mistrzowi zawsze, jak mówi coś źle. Po co? Po co ci to?

- Bo nikt inny tego nie robi. Przyjrzał się jej uważnie. - A ktoś musi... - Podniosła się powoli i otrzepała tunikę. - Chodźmy. Robi się późno. Kanid gotowy czekał na sygnał, by ruszyć w drogę do domu.

43

Kolejne dni były jeszcze trudniejsze. Dalemie udało się i wyrzuciła go ze swej głowy, już nie myślała o nim tyle, co kiedyś. Ale nie była w stanie nic poradzić na to, by nie czuć tego drgnienia serca, gdy go spotykała czy choćby widziała. Nie potrafiła. Rozmyślała o tym, kiedy stała w głównej świątyni Widzących Prawdę, czekając na Garunę. Skończyła właśnie rytuał Powitania Stwórcy i mogła w spokoju oddawać się ciszy poranka, wsłuchana tylko w dalekie odgłosy gaju. Kilka ptaków mających zapewne swoje gniazda w drzewach nad nią uparcie starało się tę ciszę zakłócić. Niektórym udawało się to nawet całkiem skutecznie. Spojrzała w górę, skąd dochodziła ta przerażająca kakofonia dźwięków. Słońce przebijało się przez mocno pokryte liśćmi gałęzie. Niewiele jednak była w stanie dojrzeć poza tą cudowną pierwszą zielenią tego cyklu i przedzierającym się nieśmiało światłem poranka, które tylko podkreślało ten wyjątkowy kolor. Uwielbiała tę pierwszą zieleń, tak czystą, świeżą, ożywczą. Zderzenie tej eksplozji życia zaklętej w Gaju Prawdy, w każdym jej drzewie i stworzeniu, z surowymi zimnymi wiejącymi białym chłodem murami świątyni zapierało dech w piersiach. Wystarczyło wyjść krok poza mury świątyni, oprzeć się o srebrzystobiałe kolumny i wciągnąć głęboko powietrze, by wraz z nimi zachłysnąć się także Porą Zielonych Traw. Cudowny kontrast martwych kamieni świątyni i tętniącego życiem Gaju, zwłaszcza o poranku sprawiał, że lubiła właśnie tutaj odprawiać codzienne rytuały. Chociaż nie byli już zobowiązani takimi porannymi zgrupowaniami jako kandydaci na Widzących Prawdę i mogli celebrować je indywidualnie, to wciąż uważała, że jest to najlepsze miejsce do osiągnięcia równowagi. Jeśli nie uda jej się tu, nie uda nigdzie. Dni były coraz cieplejsze, nawet poranki nie wiały takim chłodem jak jeszcze kilkanaście dni wcześniej. Wszędzie czuło się nadchodzące ciepło. Jednak w tym cyklu nie wyczekiwała go tak jak zazwyczaj. Wiedziała, że wraz z nim nadejdzie też Noc Kupali... Stała teraz oparta o jedną z kolumn świątyni i obserwowała otoczenie. Mahat ułożył się u jej nóg i jak zwykle od razu zasnął. Miała ochotę przykucnąć i pogłaskać go, ale wiedziała, że za tym nie przepadał. Był ogromnie niezależny i na każdym kroku starał się tę

swoją niezależność demonstrować, tak jakby chciał jej udowodnić, że nie jest mu do niczego potrzebna. Jednak trochę przeczyło temu chodzenie za nią krok w krok i obserwowanie jej, nawet przez sen, cały czas. Trzeba przyznać, że trochę te jego zachowania były niespójne. Zresztą on sam był plątaniną przeciwności. Bialutkie, puchate futerko kusiło wprost niemiłosiernie i dopraszało się, by je pogłaskać, ale już jedno spojrzenie tych zimnych błękitnych oczu odstraszało każdego, kto miałby na to jakąkolwiek ochotę. Zatrzymywało wyciągniętą dłoń w połowie drogi i powodowało, że nikt poza nią Mahata nie dotykał. Ludzie w Supali raczej ich omijali i unikali, z ogromną nieufnością w oczach patrzyli na jej kanida. W Gaju Prawdy widać było, że znowu po nocy powraca życie. Wszyscy krzątali się sprawnie, zajmując swoimi sprawami. Nikt nie zwracał na nią uwagi i ona też nikomu nie przeszkadzała. Żałowała tylko, że nie może pomóc przy taktach, w stajniach. Garuna jednak poprosiła ją dzisiaj o spotkanie, więc nie mogła nigdzie odchodzić, musiała czekać. Zdziwiła się, kiedy dostrzegła, że wraz z Garuną szedł ktoś jeszcze. U jej boku znajdował się Pan Ojciec, a za nim kroczył Metramus. Miała nadzieję, że to tylko przypadek i że nie będą ponownie wracać do tych nieprzyjemnych zdarzeń, dając jej kolejne umoralniające lekcje. Wyszła im naprzeciw. Nie mogła przecież udawać, że ich nie widzi, zwłaszcza że cała ich trójka patrzyła znacząco w jej kierunku. - Marchatnam, Garuno. - Skłoniła głowę w jej stronę, gdy tylko zbliżyli się na stosowaną odległość. - Marchatnam, Metramusie. - Ukłoniła się Pierwszemu wśród Widzących Prawdę. - Panie Ojcze. - Dalemo, musimy podjąć ważne ustalenia - zaczął Pan Ojciec bez ogródek i wziął ją za ramię. Kanid zareagował natychmiast, odsłaniając zęby. - Spokój - skarciła go szybko. - Musisz coś z nim zrobić - powiedział nieco nazbyt ostrożnym głosem, zachowując stosowny dystans Metramus. - Nie może tak warczeć na wszystkich. - Może - krótko skwitowała Garuna. - Zobaczysz, że jeszcze się to przyda.

Dalema spojrzała na nią z wdzięcznością. Żeby tak jeszcze była w stanie zrozumieć choć połowę z tego, co mówiła Garuna. A może wtedy nie lubiłaby jej aż tak bardzo... - Tam chyba będzie dobrze. - Widocznie podenerwowany Pan Ojciec wskazał wzrokiem miejsce, do którego chciał przejść. - Tak, jest odpowiednio oddalone - przytaknął Metramus. Szła pierwsza, sterowana ręką Pana Ojca. Za nimi szła Garuna, pochód zamykał Metramus. Domyślała się, gdzie idą. W Gaju Prawdy, nieopodal świątyni, znajdował się niewielki zagajnik. Nigdy tam nie była, ale widziała, że znajduje się tam kilka kamiennych ław dookoła porośniętej drzewami polany. Właśnie tam się kierowali. Wiedziała gdzie, ale nie miała pojęcia, po co. Dotarli na miejsce. Wskazali jej ławkę, na której miała usiąść. Oni zajęli miejsce naprzeciwko. Nie miała ochoty siadać, stała więc, czekając, co będzie dalej. - Siadaj, Dalemo - ponaglił Metramus, tak jakby nie mógł rozpocząć rozmowy, dopóki nie usiądzie. - Nie, dziękuję. - Przyjrzała się im uważnie. Pierwszego z Widzących Prawdę nie znała na tyle dobrze, by cokolwiek wyczytać z jego twarzy, ale po Panu Ojcu i Garunie widziała, że mają jej do przekazania coś ważnego. - Musisz przestać spotykać się z Namiestnikiem - spokojnie oświadczył jej Metramus, patrząc jej głęboko w oczy. - Taka jest moja wola jako Pierwszego wśród Widzących Prawdę. Jesteś kandydatem, więc musisz być posłuszna. W osłupieniu przyglądała się temu mężczyźnie. Czy on wiedział, co mówi? Czy ona na pewno dobrze usłyszała i zrozumiała? Przeniosła wzrok na Pana Ojca, na Garunę. - Nie rozumiem - powiedziała zbyt przytłoczona nieoczekiwanym poleceniem. Dlaczego?

- Nie są istotne powody, Dalemo. Ważne, że taka jest nasza decyzja. Moja i Pani Matki też - dobił ją ten niepokojąco logiczny wywód Pana Ojca. - Nie - zdążyła tylko wydusić z siebie. - Nie możesz się nam przeciwstawiać. Taka jest też moja wola, Dalemo - dodała Garuna, wstając ze swego miejsca i podchodząc do niej. Chciała ją objąć ramieniem, ale Dalema gwałtownie się od niej odsunęła. - Nie możesz mi tego zabronić. - Patrzyła na Garunę, ale mówiła do całej ich trójki. Nie możecie. - Starała się mówić cichym i spokojnym głosem, ale sama słyszała, że był pełen żalu i złości. - Odsunęliście mnie od Wyboru. Dobrze, zgodziłam się. Nie wiem dlaczego, co wami kierowało, ale przyjęłam waszą decyzję - zaczęła wyrzucać z siebie całe rozżalenie i ból niepewności tych ostatnich księżyców. - Bo taki jest obowiązek dziecka, Dalemo - wtrącił Pan Ojciec. Jednak teraz nie słuchała go. Zupełnie się zapomniała. Przestała kontrolować siebie i to, co mówiła. Nigdy do tej pory nie zdarzyło się jej tak rozmawiać z Panem Ojcem, w taki sposób odzywać do starszyzny, ale w tej chwili nie dbała o to. - Przyjęłam waszą decyzję. Uszanowałam ją. Chociaż nikt z was nie wie, jak ciężko było porzucić marzenia tylu cykli. Jak trudno było mi się tutaj odnaleźć. Zgodziłam się, zaakceptowałam nową sytuację i nauczyłam się z nią żyć. Teraz, kiedy moje życie nabiera jakiegoś sensu, każecie mi znowu rezygnować z czegoś, na czym mi zależy. Dlaczego? Kolejne słowa podały coraz szybciej i głośniej. Kanid wyczuwał wszystkie zmiany jej nastrojów. Usiadł przed nią gotowy, by bronić lub atakować. - Co to ma być? - Poirytowany Metramus zwrócił się do jej Ojca. - Jak mogłeś tak wychować córkę? - Nawet nie zamierzał skrywać swojego oburzenia - Jak śmie się przeciwstawiać twojej woli? - Wstał z miejsca, szykując się, by odejść.

- Spokojnie. - Wkroczyła Garuna, podnosząc w górę ręce w uspokajającym geście i zbliżając się do Metramusa. - Spokojnie. To nie czas, nie czas... Po wybuchu niezadowolenia Pierwszego wśród Widzących Prawdę, Dalema trochę się opanowała. Zrozumiała, że zachowała się niewłaściwie. Nie powinna była mówić takich rzeczy Panu Ojcu, zwłaszcza przy innych. Stała więc znowu cicho i spokojnie, i obserwowała. - Wybaczcie - powiedział Metramus i zrezygnowany usiadł ponownie. Zupełnie straciła głowę. To ona zachowała się źle i bez należnego szacunku, a jednak nikt nie miał do niej o to pretensji. Poczuła się jak niedojrzały, rozpieszczony dzieciak, który oczekuje, że inni będą spełniać jego kaprysy. - To ja proszę o wybaczenie. Ja... ja... ja... - Podeszła do nich. - Metramusie, Garuno, Panie Ojcze, nie powinnam była... - Wystarczy, Dalemo - powiedział do niej Pan Ojciec. - Zostawmy to. - Podniósł na nią wzrok i patrzył z takim smutkiem w oczach jak wtedy, gdy odbywała karę. Co go tak zasmuciło? - Oczekujemy tylko... - Przerwał na chwilę i poprawił się. - Prosimy cię... - Patrzył na Garunę, szukając w niej potwierdzenia swych własnych słów. - Abyś nie szukała więcej okazji do spotkań z Namiestnikiem. - Dlaczego? Proszę powiedzcie mi chociaż, dlaczego? Pan Ojciec bezradnie rozejrzał się po pozostałej dwójce. Dostrzegła dyskretne potaknięcia Garuny i Metramusa. - Bo taka jest wola Podziemia - powiedział wreszcie tak cicho, że ledwo go usłyszała. - Kogo? - Kiedyś usłyszała, jak Dziadek używał tej nazwy, raz, może dwa. Tylko teraz zupełnie nie pamiętała, w jakich okolicznościach i po co.

- Podziemia - powtórzył Metramus. Zwracał się teraz bezpośrednio do niej, bez śladów poprzedniego uniesienia czy chociażby odrobiny niechęci. - Ale co to jest? I co ja mam z nim wspólnego? - zapytała, wiedząc, że nie będzie tak łatwo uzyskać odpowiedź. Jak nie stracić rozumu i nie oszaleć wśród tych wszystkich sekretów i tajemnic? - Nie możemy ci zbyt wiele powiedzieć - mówił do niej Metramus. - To dla twojego dobra. - Ale wy mi nic nie mówicie! - wyrzuciła rozżalona. Nie można było tak po prostu pominąć tego milczeniem. Gdyby prosili jeszcze o coś innego. Ale Namiestnik, i to zwłaszcza teraz, gdy była jeszcze nadzieja na kolejne spotkania z nim. Dlaczego właśnie on? Dlaczego miała nie korzystać z możliwości, o jakiej śnił każdy w tej zapomnianej przez Atlantów kolonii? - Im mniej wiesz, tym lepiej - powiedział Pan Ojciec. - I to mówi Opiekun Zwojów, dla którego wiedza jest najwyższą wartością - Dalema nie mogła powstrzymać się od tak widocznej ironii. - Podziemie uważa, że nie powinnaś nigdy więcej z nim rozmawiać - wreszcie wkroczyła Garuna. - Musimy dać jej jakieś wyjaśnienia. Musimy - zwróciła się do Pana Ojca, starając się jakoś przed nimi usprawiedliwić. - Ale dlaczego? - zapytała Dalema, patrząc na nią błagalnie. - Bo... - zaczęła Garuna, ale Dalema nie miała szansy dowiedzieć się, co chciała powiedzieć, bo przerwał Pan Ojciec. - Mają wobec ciebie inne plany... - Mnie? - chciała się upewnić. Wiele mogła spodziewać się po Ojcu, ale nie tego, że będzie opowiadał tak niestworzone rzeczy. Do czego ona mogła być komukolwiek potrzebna?

- Tak, o ciebie, Dalemo, chodzi - wtrącił Metramus, a Garuna poświadczyła tylko kiwnięciem. - Podziemnie to tajemna organizacja działająca głównie na ziemiach Slavan, ale mająca swoich ludzi także w Supali - mówił dalej Pierwszy wśród Widzących Prawdę. Słuchała każdego słowa uważnie. - Nikt dokładnie nie wie, ilu jest ścisłych członków, ilu tak zwanych Przewodników i ilu ludzi sprzyjających im zrzesza Podziemie. Niewiele o nim wiadomo i nikt też nie szuka tych informacji. Jeśli coś mówią, to lepiej ich słuchać bez zadawania zbędnych pytań. Uwierz mi, nie zawsze dobrze jest wiedzieć. - Wstał znowu, ale tym razem podszedł do niej blisko i tłumaczył dalej. - Wiem, że trudno jest działać, nie będąc przekonanym o słuszności tego, co się robi, ale tak być musi. Gdyby był inny sposób, gdybyśmy wiedzieli, że odsłaniając ci prawdę, nie narażamy cię, zrobilibyśmy to - powiedziała, przyłączając się do nich Garuna. Pan Ojciec także wstał i teraz cała ich trójka szczelnie ją otaczała. - Po co jest Podziemie? - zapytała Dalema, starając się nie ulec presji, jaką na niej wywierali. Musiała, korzystając z okazji, przynajmniej dowiedzieć się czegoś. - Byśmy nie zatracili naszej tożsamości - powiedział Pan Ojciec. - Czego? - Czy oni sobie z niej drwili? Jakiej tożsamości? Czy chodziło im o obrady przy ognisku, czy o picie okowity, czy może te bezsensowne rytuały...

- Naszych korzeni, Dalemo. - Ale nikt nam tego nie broni. - Chociaż nie zostało to powiedziane wprost, wiedziała, że chodzi o Atlantów. Nie wiedziała, co dzisiaj stało się z jej najbliższymi, ale musiała stanąć w obronie tych wszystkich wartości i praw, które do tej pory jej wtłaczano. Czy z nimi działo się coś złego? Może powinna o tym porozmawiać z Panią Matką? - Są sprawy, o których nie wiesz - powiedział Pan Ojciec.

- I niech tak pozostanie - dodał Metramus. - Podziemie ma swoje sukcesy - spróbował zmienić temat Pan Ojciec. - Taa, największym jest to, że Atlanci o nim nie wiedzą - powiedziała cicho, prawie do siebie, ale tak, by mieć pewność, że oni też usłyszą. Nie patrzyła na nich, tylko na kanida u jej stóp, nie widziała więc ich reakcji. - Twój Dziadek też do nich należał - po dłuższej chwili milczenia powiedziała Garuna. Wszyscy nadal stali wokół niej, wciąż nękali tą swoją bliską obecnością. Dobrze, że kanid był przy niej. Przynajmniej on dodawał jej pewności. - Nieprawda! - zaprzeczyła gwałtownie, choć wcale nie była przekonana. - Pamiętasz słowo, którego miałaś nigdy nie wymawiać? Pamiętasz imię Prometus? Garuna uważnie obserwowała reakcję Dalemy, kiedy wypowiadała kolejne słowa. - Wtedy, gdy jako dziecko byłaś wraz z nim na rozgrywkach Tachli? Nie powinien był zdradzać tego imienia, a jednak to zrobił. - Skąd wiesz? - zapytała podejrzliwie. Chyba jednak źle zrobiła, ufając tej kobiecie tak bezgranicznie. - Pamiętasz historię Prometusa? - Garuna znów odpowiedziała pytaniem na pytanie. Dalema tylko skinęła głową, jednak postanowiła nie odpuszczać. - Ale skąd wiesz? - To twój Dziadek pomógł mu uciec. Podobno tak zaczęło się Podziemie. Przyjrzała się jej osłupiała. Nawet poprzednie pytanie straciło na znaczeniu. Gdyby nie to, że mówiła to w obecności innych... I to kogo? Jej Ojca i Metramusa. Nie uwierzyłaby. To wydawało się tak niewiarygodne i pozbawione logiki.

- Samego Prometusa też znasz. - Tak? - Nie mogła się oprzeć. - Kto to jest? Patrzyli na nią z lekkim uśmiechem. - To ten Prometus? Ten z wioski Slavan? - Teraz wszystko stało się jasne, dlaczego poświęcał jej czas i uwagę. - Wystarczy na dzisiaj. - Chciał już skończyć Pan Ojciec. - Ufam, Dalemo, że teraz zechcesz spełnić naszą prośbę. Znów była w centrum uwagi. Wszyscy patrzyli na nią uważnie. - A mam inne wyjście? - spytała, opuszczając ten dziwny krąg ludzi, niby jej bliskich, ale o których wiedziała mniej, niż wydawało się jej jeszcze o poranku.

44 Coraz trudniej było mu niepostrzeżenie wymykać się poza mury. Wolał jednak ryzykować sam, niż narażać innych na wejście do miasta, gdy z konieczności to oni musieli przyjść do niego. Zwłaszcza teraz, kiedy odliczali czas do rozpoczęcia akcji. Byli znów, tak jak wtedy, gotowi. Wyznaczył spotkanie ponownie w tym samym miejscu, nieopodal wyjścia z tunelu. Dla nich to też było dobre miejsce. Teraz musiał tylko tam dotrzeć. Stawał się panicznie wręcz ostrożny i chorobliwie podejrzliwy. Uważał na wszystko. Nic nie uszło jego uwagi. Najmniejsze zmiany, odstępstwa w zachowaniu traktował poważnie. Przyglądał się i obserwował każdego. Bał się, że może zostać złapany. Wolał jednak nie myśleć zbyt wiele o konsekwencjach i skupiać się na bezpiecznym

wykonaniu planu. A plan był prosty i niemożliwy do wykonania. Wszyscy jednak zdawali się nie brać tego pod uwagę, nikt nie kwestionował słów Przewodnika. Nikt, dlaczego by więc on miał to robić? Wykonywał więc najlepiej, jak umiał to, co mu powierzono. Do wczoraj wiedział dużo. Teraz prawie wszystko. Tak jak oczekiwali, przedstawiał im systematycznie dane na temat zwyczajów Namiestnika. Wspólnie uzgodnili, że najlepszym momentem będzie polowanie, które ten tak uwielbiał. Zawsze odbywały się daleko poza miastem i nigdy nie było wśród nich więcej jak dwóch, trzech zbrojnych. Nie było to idealne rozwiązanie, ale lepszego nie mieli. Zależało mu na dzisiejszym, nocnym spotkaniu, bo znał już szczegóły najbliższego polowania. Miało się odbyć za trzy dni. Nie mieli więc zbyt wiele czasu na dopracowanie planu. Nie był nawet pewien, czy skorzystają z tej okazji, czy będą chcieli poczekać na kolejną. Znając jednak Tormana, wiedział, że ten nie jest w stanie czekać choćby dnia dłużej. Udało mu się niepostrzeżenie dostać do tunelu, szybko go przeszedł, z ulgą wydostał się na zewnętrz i z nieskrywaną pasją zamknął właz. Pobiegł na miejsce spotkania. Przez to całe skradanie się i ostrożność był prawie spóźniony. Inni już tam byli. Czekało na niego kilkunastu mężczyzn i Przewodnik. - Spóźniłeś się - usłyszał na powitanie. - Zamknąłem właz - odpowiedział równie serdecznie. - Jakieś kłopoty? - Nie była to jednak przygana, a zwykła troska o bezpieczeństwo ich wszystkich. - Nie - odpowiedział, jednocześnie witając się z pozostałymi. Czuł się teraz bardziej ich częścią. Od czasów tamtej nieudanej akcji wiedział, że traktują go jak równego sobie. Był jednym z nich. - Znam szczegóły najbliższego polowania - powiedział, gdy Przewodnik nic nie mówiąc, patrzył na niego wyczekująco. Pozostali mężczyźni zbliżyli się do niego

nieznacznie. - Kiedy? - Torman nie chciał dłużej czekać na jego dobrą wolę. Zadawał mu krótkie pytania.

- Za trzy dni.

- Gdzie? - Wybiera się w pobliże Komnaty Królowej.

- Ilu zbrojnych? - Jeden. A może nawet i jego nie będzie. - Jak to? - Przewodnik nie ukrywał zdziwienia. - Bo chce zabrać ze sobą sześciu Strażników Praw - odpowiedział, wiedząc, że ta wiadomość nie pozostanie bez echa. W tej samej chwili kliku mężczyzn spojrzało na siebie dyskretnie. - Będzie wśród nich na pewno Belzbor, będzie też Luna - dodał, będąc pewnym, że jedynie świadomość tego mogłaby ich powstrzymać. Przewodnik jednak nie zareagował zupełnie. Dalej miał ten nieprzenikniony wyraz twarzy i nawet jedno drgnienie nie zmieniło jego twarzy. Co innego otaczający ich ludzie. Teraz wszyscy wpatrywali się w Tormana, oczekując na jakąś reakcję. - Zamierza polować na satramy? - upewnił się jednak Przewodnik, ignorując poprzednie stwierdzenie. - Tak - potwierdził i powtórzył raz jeszcze. - Będzie wśród nich Belzbor i Luna. - Wiem. Usłyszałem za pierwszym razem.

- Ale Luna... - zaczął ponownie - Miarkuj się, do kogo i o kim mówisz. Luna, Trzecia w Ławie Strażników Praw. Z szacunkiem, chłopcze! Z szacunkiem! - zganił go Przewodnik tym tonem, którym już dawno nie zwracał się do niego. - Wybacz. - Skłonił głowę, chciał jednak jeszcze coś dodać, ale Torman już go nie słuchał. Mówił teraz do wszystkich. - To idealny moment - przemawiał teraz do całej grupy. - Namiestnik bez zbrojnych, w otoczeniu tylko kilku zasłużonych w latach Strażników Praw - mówił z coraz większym napięciem i pasją. - Lepszej okazji nie będzie. Nawet jeśli będzie wśród nich Luna, Trzecia w Ławie. Dla mnie nie stanowi to zagrożenia, tak samo jak obecność Belzbora. I uważam, że to idealny moment. - Na chwilę przerwał, aby wreszcie z całą mocą zawołać: - Jesteście ze mną? - Hoch! - zakrzyknęli wszyscy, nawet on. Jeśli którykolwiek z nich miał jakieś wątpliwości, to Torman właśnie je rozwiał. - Wygląda to tak - mówiąc to, ułamał pierwszą, dłuższą gałąź, pozbawił ją liści i zaczął rysować nią niewidzialne obrazy na ziemi wśród roślin i piachu. Wokół niego utworzył się krąg uważnych obserwatorów. - Tutaj jest Komnata Królowej, do tego miejsca przez las z Supali prowadzą dwie drogi... - W tym samym czasie zarysował dwie linie, od pieńka, który wcześniej uznał za miasto - Rozdzielają się tutaj... - Wbił w to miejsce swój kij. - I tu uderzymy. - Zapewne będą jechać jeden za drugim - wtrącił jeden z grupy. Torman zaprzeczył powolnym ruchem głowy. - Raczej parami. Droga do tego momentu nie jest tak wąska, ale całkiem szeroka i każdy będzie chciał zamienić słowo z Namiestnikiem. Ale masz rację. - Kiwnął na tego mężczyznę. - Załóżmy oba warianty.

- Nie lepiej byłoby poczekać do rozwidlenia, gdy drogi się zwężają i będą zmuszeni jechać pojedynczo? - zapytał młody chłopak, którego widział po raz pierwszy. - Pewnie, że byłoby lepiej. Ale skąd wiesz, którą wybiorą? A nie możemy sobie pozwolić na rozdzielenie sił - odparł mu Torman. - Ty i ty. - Odwrócił się i wskazał palcem jeszcze czterech kolejnych. - I wy. Obezwładnicie Strażników Praw. Macie to zrobić w tym samym czasie. Jednocześnie na dany przeze mnie znak. Pamiętajcie, pod żadnym pozorem nie wolno wam dopuścić ich w pobliże Namiestnika lub mnie albo jego. - I wskazał na Patkosa, który pełnił rolę jego zastępcy. - Hoch - odpowiedzieli wytypowani mężczyźni. - Wasza trójka. - Wskazał kolejnych. - Będziecie zabezpieczać tamtych, na wypadek gdyby coś poszło nie tak. Ten sam bezwzględny priorytet - macie szczelnie odizolować Namiestnika i nas od Strażników Praw.

- Hoch - potwierdzili. - Ty i ja. - Wskazał na Patkosa i uśmiechnął się lekko. - Zresztą wiesz, co musimy zrobić. - Porozumiewawczo kiwnął na niego głową. - Pomoże nam jeszcze dwóch innych Przewodników. - Ty. - To mówiąc, wreszcie odwrócił się do niego. - Ty upewnisz się, że wszystko idzie zgodnie z planem. Czuwaj tak, by nic nie uszło twojej uwadze. Zaraz po wyjeździe Namiestnika potwierdzisz, czy nic się nie zmieniło. Jeśli cokolwiek, nawet najmniejszy szczegół ulegnie zmianie, masz nas o tym powiadomić. Zrozumiałeś?! Nawet najmniejszy. Kiedy otworzył usta, by zapytać, czy nie może też być z nimi, nie zdążył nawet wymówić pierwszego słowa. Torman przerwał mu od razu. - Nie masz jak wydostać się z miasta i potrzebowałbyś takta, by znaleźć się tak szybko na miejscu. Zresztą i tak bardziej przydasz się nam w Supali.

- Hoch - przytaknął. To było najlepsze rozwiązanie. - Jeszcze wieczorem przed akcją, czyli za dwie noce od dzisiaj wszystko wam potwierdzę. - Dlaczego? - dopytał jak zwykle czujny Torman.

- Poprzedniego dnia, przed samym polowaniem Namiestnik ma spotkanie z graczami Tachli. - Dobrze. - Teraz uśmiechnął się także do niego. - Wiecie, jaki jest cel - zwrócił się ponownie do całej grupy. Jednak nikt nie potwierdził, wszyscy czekali na to, co Przewodnik powie dalej. Nikt nie chciał się wychylać. - Trzeba go obezwładnić. Odebrać mu takan i paret - powiedział Patkos, wyręczając Tormana. - O czym ty mówisz? - przerwał mu niecierpliwie. Nie spotkał się wcześniej z takimi nazwami. Czy to jakieś miejscowe słowa, których nie rozumiał? Przewodnik odwrócił się do niego, reszta grupy także zwróciła się w jego stronę, i ewidentnie znudzonym głosem zaczął wyjaśniać. - Takan to broń, którą noszą na ręce. - Nigdy nie zauważyłem. - Bo dla ciebie wygląda to jak rodzaj bransolety. Starał się przypomnieć sobie wygląd rąk i dłoni namiestnika. Nie pamiętał, by cokolwiek tam się znajdowało. Ale z drugiej strony zawsze widział Namiestnika w tunikach z długimi rękawami. Pod materiałem mógł skrywać się ten tajemniczy przedmiot. - To broń tak porażająca, że niszczy życie w jednej chwili, wręcz natychmiast...

- Tchnienie Władców... - powiedział cicho, prawie z nabożną czcią. - Tak, tak ją nazywamy - przytaknął Torman. - Ma w sobie moc tak niewyobrażalnie wielką, że przewyższa wszystko to, co do tej pory widziałeś. Wszystko, o czym słyszałeś. Umierasz w jednej chwili. Wystarczy, że o tobie pomyśli, wystarczy, że w twoim kierunku skieruje swe myśli. Nie był nigdy strachliwy. Może ostatnio był bardziej ostrożny niż zazwyczaj, ale poczuł, jak przez jego ciało przechodzi zimny dreszcz. - Dlatego musimy pozbawić go jej jak najszybciej. Nawet gdyby niektórzy z nas musieli zapłacić za to najwyższą cenę... Zapadło milczenie. Nie było tego euforystycznego entuzjazmu, który dodawał im skrzydeł na początku spotkania. Powoli docierała do nich świadomość tego, co wydarzy się niebawem. - Oprócz nas dwóch - kontynuował Przewodnik, uprzednio wskazując siebie i Patkosa - do obezwładnienia Namiestnika będę potrzebował sześciu ochotników. Nie chce nikogo wskazywać. Wiecie, jakie istnieje ryzyko, to musi być samodzielna decyzja każdego z was. Kto do nas dołączy? Przez moment zapadła cisza, chwila bezruchu i milczenia. Przemknęło mu przez myśl, że może nikt nie ma odwagi, że nie byli tak mężni, jak sądził. Jednak to było tylko złudzenie, bo w tej sekundzie każdy ze znajdujących się mężczyzn podnosił w górę rękę i każdy zakrzyknął „Hoch!”. - Dziękuję - powiedział Torman głosem, który można by uznać za nieco wzruszony. - W takim razie chcę, byś poszedł ze mną ty, Kalu... - Przechodził pomiędzy nimi i zatrzymywał się przed poszczególnymi mężczyznami, których wybierał. - Ty, Jaro. Podszedł do następnego, bardzo postawnego. - Ty, Mosie... - I tak póki nie wybrał całej szóstki. Gdy skończył i chciał przejść znowu do przodu, zatrzymał go któryś z nich.

- A ja? - Przypatrzył się mu uważanie. Pamiętał go jeszcze z wioski, to był Cader, niczym specjalnym niewyróżniający się człowiek. Może bardziej dobroduszny i pocieszny niż pozostali. - Ty, Cadrze, masz filę i trójkę dzieci. Masz dla kogo wracać do domu. - Położył mu rękę na ramieniu. - Wybacz, przyjacielu, ale tobie powierzyłem już inne zadania. Przyglądał się wybranym przez Tormana. Rzeczywiście, wszyscy byli samotni. Żaden z nich jeszcze nie zdążył połączyć się w parę. Może nigdy nie zdąży... - A paret? Czym jest paret? - zapytał, gdy przez moment zapanowała cisza.

- Paret to komunikator.

- Co? - Komunikator - lekko znudzony powtórzył Przewodnik. Nie chciał okazać się zupełnym ignorantem, ale nie miał pojęcia, o czym oni mówili. Prawdę powiedziawszy, był zdziwiony, że wiedzieli aż tyle o Atlantach. Mieszkając tak daleko od Supali, znali ich lepiej niż on. - Dzięki temu w każdej chwili i wszędzie może połączyć się z Władcami. Dlatego tak ważne jest, byśmy od razu go zdobyli, nim zdąży ich poinformować o czymkolwiek. Rozumiesz chyba, że mając paret - mówił dalej - będziemy także sami mogli czerpać z niego niezakodowane wiadomości od nich i wysyłać własne, by wprowadzić ich w błąd. - Skąd ta wiedza? Te wszystkie informacje? Tego nie uczą nawet w Ilumenie. Zadziwiali go coraz bardziej. Nie sądził, że mogą wiedzieć aż tyle. - Zwłaszcza w Ilumenie - żachnął się któryś z mężczyzn. - My także mamy swoich informatorów - powiedział Torman, a Patkos tylko lekko

skinął głową.

- Jakich? - Zbyt wiele chciałbyś wiedzieć, chłopcze. Nie wszystko na raz - ostudził jego zapał Przewodnik. - Ale jak? Skąd będziecie wiedzieli, jak to obsługiwać? - Myślisz, że po tylu cyklach nie ma wśród nas osób mogących sprostać takim wyzwaniom? - Tak, ale to inna technika. To przedmioty Atlantów. Nie macie pojęcia, co tam jeszcze może być. Wystarczy jedno złe posunięcie i może się to obrócić przeciwko wam. - I szybko się poprawił. - Przeciwko nam. - Nie masz zbyt wiele wiary w nasze umiejętności, prawda? Cóż miał powiedzieć, oczywiste było, że Atlanci przewyższali ich pod każdym względem. Nie chciał pogarszać morale, ale też wiedział, że nie można było polemizować z faktami. A te odzierały ich z wszelkich złudzeń. - Oni też nie mają. - Uśmiechnął się Torman złowieszczo. - I to jest właśnie nasza przewaga. Wciąż nie był pewny tak jak oni. Chciałby mieć w sobie wiarę swego Przewodnika. Ale to on na co dzień obcował z przedmiotami przez nich stworzonymi. To on wiedział, jak wiele mogą. Przy nich byli nikim. Widocznie jego powątpiewanie dostrzegł zarówno Przewodnik, jak i pozostali, bo patrzyli na niego w ten dziwny sposób. Kiedy czujesz, że inni wiedzą więcej od ciebie, jednak nie chcą zdradzać ci swoich tajemnic. - Jeden taki jest w naszym posiadaniu od dawna - wyznał nie bez dumy Przewodnik.

- Skąd go macie? - Dzisiejszej nocy zdumienie goniło zdumienie. - Prezent od Atlantów - zauważył Patkos ze śmiechem. Pozostali także się roześmiali. Widocznie wszyscy wiedzieli więcej od niego. - A takan? - To, czego się dziś dowiedział, było tak fascynujące, że chciał wiedzieć więcej. - Co „takan”? - dopytał zbity z tropu Patkos. - Czy tej broni Namiestnika także będziecie mogli używać?

- Nie. Jej nie.

- Dlaczego? - Niewiele o niej wiemy. No i... Nigdy żadna nie wpadła w nasze ręce. Wiemy tylko, że projektowana jest indywidualnie, ale też nie jest dla każdego Atlanta, a tylko dla tych co znamienitszych. Torman wziął głęboki oddech. - I wiemy, że raz odłączona od ciała właściciela przestaje działać na zawsze - dodał Przewodnik. Skąd oni czerpali tę wiedzę? Skąd te wiadomości, które z całą pewnością były nieznane nawet najwyższym rangą dostojnikom w Supali? Jego podziw dla nich rósł z każdą minutą. - Co stanie się z Namiestnikiem, jeśli nie pozwoli odebrać sobie tych przedmiotów? Jeśli takan i paret są nieodłącznie z nim związane? - zapytał. - Wtedy będziemy musieli zdobyć je w jakikolwiek inny sposób. Środki nie są ważne.

Nawet jeśli będziemy musieli go zabić, zrobimy to - powiedział Torman. - Zresztą i tak go to nie minie - dodał Patkos. - Ale wolałbym... - Torman podniósł głos i obrzucił wszystkim spojrzeniem nieznoszącym sprzeciwu. - Chcę, by odbyło się to w majestacie prawa. Naszego prawa. Prawa Slavan. Musi się to odbyć tak, jak oni to robią. Chcę, by najpierw został skazany, dopiero potem umarł. Chcę, by poczuł choć część tego, co mogła czuć ona. - A konsekwencje? - Nie powinien tak jawnie kwestionować podjętych ustaleń i decyzji Przewodnika, ale nie mógł inaczej. Musiał się upewnić, że oni wiedzą, co ich czeka. Nie tylko ich. Obaj mężczyźni tempo mu się przypatrywali. Nie wróżyło to niczego dobrego, ale teraz już nie mógł i nie chciał się cofnąć. - Czy zastanowiliście się, co stanie się z waszymi rodzinami, plemieniem Slavan, całą Supalą? - Starał się mówić tylko do Patkosa i Tormana, ale obawiał się, że także inni mogli wiedzieć, o czym mówi.

- Tak - potwierdzili obaj. - I co, jest wam to obojętne, jaki los będzie udziałem tylu niewinnych ludzi? - Nie, właśnie dlatego, że los tych wszystkich ludzi jest dla nas ważny, musimy działać, chłopcze - chłodno powiedział Torman. - Ale przecież nie jesteście w stanie ochronić i ukryć wszystkich, a kara za śmierć Namiestnika będzie... Będzie... - Nawet nie był w stanie wyobrazić sobie konsekwencji takiego czynu. Przekraczało to jego pojmowanie. Obaj mężczyźni milczeli, więc postanowił spróbować ponownie. - Czy to naprawdę nieuniknione? - zapytał.

Nie oczekiwał aż tak gwałtownej reakcji. - Wciąż tylko o to dopytujesz. Nie masz odwagi?! Nie martw się, to nie ty będziesz wykonywał karę. Nie pobrudzisz krwią Atlanta swoich czystych rąk. - I zaraz dodał nieco spokojniej: - Mówiłem ci, to jest jedyne rozwiązanie. - Ale dlaczego taka surowa kara? - nie odpuszczał. Jeśli ktoś miał zginąć, może nawet oni wszyscy, potrzebował lepszego wytłumaczenia. - Ludzie mówią, że to najlepszy z Namiestników w całym królestwie. - Musiał to powiedzieć. Trudno, jeśli znowu straci przez to ich zaufanie. - Nikt nie dba o mieszkańców kolonii tak jak on. Jest surowy, ale i sprawiedliwy. - Sprawiedliwy?! - żachnął się Patkos. Sam Przewodnik nic nie mówił, wpatrzony w przestrzeń gdzieś ponad ich głowami. Wreszcie otrząsnął się z zadumy i zaczął świdrować go wzrokiem. - Chcesz wiedzieć, dlaczego? Dlaczego taka „surowa kara”? - zapytał w końcu drwiąco Torman. - Tak - wyznał szczerze. - Życie za życie. - Lana - wyszeptał, patrząc na twarz Przewodnika, by się upewnić.

- Tak. Ona.

- Ale jak? Nie rozumiem. - To ten twój sprawiedliwy Namiestnik prowadził proces. Wiedział, że nic nie wie, bo nie jest w Podziemiu. Jedyną jej winą było to, że mnie kochała... - przerwał, tak jakby nie był w stanie mówić dalej. - I chciała ochronić... - znów przerwał.

Wszyscy obserwowali Tormana, nieruchomi i niemi. Wpatrzeni tylko w niego. - Nie wydobył z niej nic i po prostu skazał ją na śmierć. Nawet nie skorzystał z możliwości odstąpienia od kary - mówił z tak wielkim żalem, że miało się wrażenie, jakby to działo się wczoraj, a nie kilkanaście cykli temu. - Wiesz... - zbliżył się do niego i mówił przez zaciśnięte zęby - że zabili ją po cichu. Nawet nie wiem, kiedy. Nocą, w jednej z kazamat, potajemnie...

- Ale... - Dlaczego? - Przewodnik wypowiedział głośno to, o co on chciał zapytać. - Bo źle wygląda publiczna egzekucja pięknej, młodej kobiety. - W jego oczach pojawiły się znowu te groźne błyski. - Do tego niewinnej... - Jesteś pewien, że ona tego właśnie by chciała? - Odważył się zapytać tak dyskretnie, by inni nie usłyszeli. - Nie straciłeś jeszcze nikogo w swym życiu, więc nie masz prawa mnie osądzać powiedział równie cicho. - Wracaj już do Supali, chłopcze. - I wyszeptał mu do ucha: Wracaj, nim inni stracą do ciebie cierpliwość. Nie tylko ja mam niewyrównane porachunki z Namiestnikiem. Miał zamiar zrobić to, co nakazał Torman, podszedł więc do Przewodnika. - Bywaj - skłonił się przed nim. - Bywaj - odpowiedział tamten, podając mu wyciągniętą dłoń. Zdziwił się, bo nigdy wcześniej tego nie robił. Odruchowo rozejrzał się po pozostałych. Ten gest Przewodnika nie pozostał niezauważony. Był symbolem szacunku i zaufania. Pozostali byli zaskoczeni. On także nie spodziewał się tego. Zawsze sądził, że dystans jest tak nieodłączną cechą Przewodnika, że nigdy nie będzie chciał przesuwać granic i zacieśniać kontaktów, zwłaszcza z nim.

Szybko uścisnął tę dłoń, nim tamten zdążyłby się rozmyślić. Torman jednak przytrzymał jego rękę chwilę dłużej, nachylił się w jego stronę i powiedział. - Doceniam to, że mnie posłuchałeś i że dotrzymujesz złożonej obietnicy.

45 Słońce wstało niespełna godzinę temu, on jednak w ogóle nie spał tej nocy. Czuwał. Tak jak kazano, obserwował dokładnie to, co się działo w Supali. Wczoraj, tak jak ustalili, spotkał się z nimi w nocy i potwierdził poprzednie informacje. Jeszcze raz powtarzali szczegóły. - Jutro? - upewnił się Torman.

- Tak. - Jadą do Komnaty Królowej?

- Tak. - Będą polować na satramy?

- Tak

- Ilu zbrojnych?

- Jeden. - Dobrze. Ilu Strażników Praw? - Pięciu.

- Wiesz, którzy to będą? - Tak. Pierwszych pięciu z Ławy Strażników Praw: Belzbor, Janas, Luna, Emat, Faton. - Dobrze się spisałeś - nieoczekiwanie go pochwalił. Skinął tylko głową. - Pamiętaj, by być czujnym jutro. Każdy szczegół może mieć znaczenie. Zaraz po opuszczeniu przez nich Supali prześlij nam wiadomość.

- Hoch. - Wracaj, nim ktokolwiek zauważy twoją nieobecność. - Znowu podał mu wyciągniętą dłoń. - Bywaj. - Bywaj - uścisnął ją i skłonił się pozostałym. Gdy odchodził, słyszał jeszcze, jak powtarzali po raz kolejny szczegóły planu. Dopinali ostatnie detale na kilka godzin przed wielkim dniem. Przez tych kilka ostatnich cykli zbliżył się do nich. Chyba nawet polubił co niektórych. Torman okazał się być bardziej ludzki, niż sądził i chyba wcale nie był mu wrogi, tak jak myślał na początku. Miał tylko swoje powody, by się go obawiać i mu nie ufać. Może kiedyś będzie umiał przekonać go do siebie? Może kiedyś mu się uda? Czy mieli szansę? Ciągle zadawał sobie to pytanie. Jakie mogli mieć szanse? Ze swą prymitywną bronią? W zderzeniu z potężnymi Władcami? Obserwował z bezpiecznej odległości Dom Praw. To stąd mieli wyruszyć. Tutaj miało nastąpić ostateczne przygotowanie do polowania. Patrzył, jak w ogromnych drzwiach prowadzących do środka gmachu co chwilę pojawiali się i znikali kolejni Strażnicy Praw. Przybywali o oznaczonej godzinie, tak jak im nakazano.

Wreszcie pojawił się też Namiestnik. Był sam, nawet nie miał ze sobą żadnego zbrojnego. Podjechał szybko i zwinnie. Widać było, że świetnie sobie radzi z taktem. Nie zadał sobie nawet trudu, by zejść z wierzchowca, powiedział tylko coś do strażników znajdujących się przed wejściem. Był tak daleko, że nie był w stanie usłyszeć nawet jednego słowa. Mógł tylko obserwować i snuć domysły. Chwilę po przybyciu Namiestnika z Domu Praw zaczęli szybko wychodzić Strażnicy. Momentalnie podstawiono im takty. Wszystko działo się automatycznie, jak na komendę, jakby z góry szczegółowo zaplanowano każdą czynność i każde działanie. Jeszcze nim ruszyli, Namiestnik zaprosił Lunę do siebie. Zamienili ze sobą parę zdań, po czym z kolei ona gestem przywołała jednego z pilnujących wejścia i coś mu rozkazała. Ten tylko skinął głową. Oczywiście znowu nie usłyszał żadnego słowa. Zobaczył tylko, że w tym momencie cała grupa ruszyła na polowanie - Luna i Namiestnik w pierwszej parze. Natomiast ten sprzed wejścia, z którym rozmawiała Luna, oddalił się w przeciwnym kierunku. Zdumiało go to nieco. Chciał sprawdzić, dokąd poszedł ten człowiek, upewnić się, że jest to bez związku z planowaną wyprawą, ale nie mógł. Nie mógł ruszyć się ze swojego miejsca, ponownie nie wykonać powierzonego mu zdania tylko dlatego, że kierowało nim jakieś dziwne i nieokreślone przeczucie. Jego zadanie było proste i jasne. Musiał upewnić się, że Namiestnik opuścił miasto w takim składzie, w jakim miał to zrobić, i powiadomić o tym Podziemie. Teraz potrzebował jak najszybciej dostać się pod główną bramę wyjazdową, by samemu sprawdzić i potwierdzić wszystko raz jeszcze. Znał skrót. Przedzierając się tymi ścieżkami między nieco mniej zaludnionymi częściami Supali, skracał drogę o połowę. Szedł szybkim tempem. Nie mógł biec. Chociaż nie było tu żywej duszy, nie chciał ryzykować, że zostanie zauważony. Nie wolno mu wzbudzać podejrzeń. Miał ze sobą to, co mogło okazać się przydatne do przekazania wiadomości - nie wiedział, w jaki sposób będzie zmuszony ją dostarczyć. Kiedy w zasięgu jego wzroku znalazła się brama, właśnie spostrzegł, jak grupa

Namiestnika opuszczała Supalę. Upewnił się, że ostatni jeździec wyjechał. Tak, żadnych odstępstw, całość zgodnie z planem. Odwrócił się, by rozejrzeć się i sprawdzić, czy jest sam. Teraz potrzebował jak najszybciej sporządzić wiadomość i przesłać ją Podziemiu. Odwrócił głowę i aż drgnął, gdy obok siebie zobaczył Cadera. Skąd on się tu wziął? Przecież tyle razy sprawdzał, czy nikt go nie śledzi, czy na pewno jest sam. Dużo się jeszcze musiał od nich nauczyć. - Nie odwracaj się - rozkazał przybysz. Skinął głową. - Coś niepokojącego? - zapytał Cader. Przez chwilę pomyślał o zbrojnym sprzed Domu Praw, nie wiedział, kim był ten człowiek, co powiedziała mu Luna i przede wszystkim dokąd poszedł. Ale zaraz uzmysłowił sobie, że to nie mogło być nic ważnego - przecież grupa opuściła Supalę zgodnie z planem. - Nie - postanowił nie wspominać o incydencie. - Ilu pojechało z Namiestnikiem? - Pięciu. Tamten podniósł wyczekująco brwi. - Tylko Strażnicy Praw. Cader oczekiwał dalszych wyjaśnień i zapewnień. - Nie ma z nim żadnego zbrojnego.

- Dobrze.

Chwila milczenia. - Którzy ze Strażników Praw? - Ci, co mieli być: Belzbor, Janas, Luna, Emat, Faton.

- Hoch. Nie słyszał oddalających się kroków, ale nie słyszał też, kiedy ten człowiek się pojawił. Nie wiedział więc, czy nadal tu jest i chce zadać kolejne pytanie, czy już odszedł, gdy usłyszał:

- To bywaj. - Bywaj - odpowiedział. Cader zniknął równie niepostrzeżenie, jak się pojawił. On także powinien wracać, nim wzbudzi czyjekolwiek zainteresowanie. Właśnie ruszył w stronę domu, gdy usłyszał z oddali daleki tętent kopyt. Zdumiało go to i zdziwiło. Nikt nie powinien o tej porze opuszczać Supali. Znał raporty z planami, wiedział, że żadnego wyjazdu oprócz polowania Namiestnika na dzisiaj nie wyznaczano. A może to któryś z Widzących Prawdę? Oni przecież funkcjonowali na nieco odmiennych zasadach. Zamarł w oczekiwaniu. Coś jednak było nie tak. Czuł narastający niepokój. Obejrzał się, ale Cadera dawno już nie było. Czekał na jeźdźca. Nie wiedział, kto się pojawi. Najpierw dostrzegł ogromnego, potężnego kruczoczarnego takta. To stworzenie z całą pewnością nie należało do stajni Widzących Prawdę. Było duże większe od tamtych wierzchowców. Patrzył uważnie, gdy zwierzę i jeździec zbliżali się do niego. Widział, że wszystko dzieje się błyskawicznie, ale jemu wydawało się, jakby całe cykle dzieliły go od poszczególnych obrazów.

Wreszcie był w stanie rozróżnić szczegóły. Najpierw zobaczył na nim smukłą, wysoką dziewczynę w rozwianym od pędu płaszczu. Rozpuszczone włosy falowały na wietrze, znajoma gibka postać z łatwością trzymała się takta. Poczuł ukłucie serca. Odruchowo cofnął się, by nadal pozostać niezauważonym. Obok takta z dziewczyną na grzbiecie biegł śnieżnobiały kanid. Dalema. Nie miał wątpliwości, to była ona. Wyglądała jak zjawa o świcie, o której opowiadali Slavanie. Mówiono, że takie duchy widziane rano w blasku wschodzącego słońca, te senne mary i ułudy są zwiastunem śmierci. Jeśli miało się nieszczęście taką zobaczyć, oznaczało to śmierć jeszcze tego samego dnia. Umierał nieszczęśnik albo ktoś dla niego najbliższy. Jego pafros nazywali takie zjawy wysłanniczkami śmierci. Podobno Pani Matka widziała taką kiedyś przed meczem Tachli. Dziewczyna pędziła szybkim, równym galopem. Śpieszyła się. A on wciąż stał, nie mogąc się poruszyć. Miał jeszcze nadzieję, że może były inne powody jej przejażdżki. Zbliżała się jednak nieuchronnie do bramy. Nie było sensu się łudzić. Zaraz ją przekroczy i wyjedzie z miasta. Zbrojni strzegący głównego wjazdu nie byli zdziwieni jej nagłym pojawieniem się. Ktoś musiał ich poinformować, bo zdawali się jej oczekiwać. Dziewczyna nawet się przy nich nie zatrzymała, by dopełnić formalności, zwolniła tylko nieco tempo i zakrzyknęła coś do nich. Przepuścili ją bez słowa. Wyjechała. Zobaczył tylko jeszcze, że skierowała się w tę samą stronę co grupa udająca się na polowanie. Co miał robić? Co powinien zrobić? Miotał się jak opętany. Tysiące myśli kłębiło się w jego głowie, jedne bardziej bezsensowne od innych. Paraliżował go strach i poczucie własnej bezradności. Najpierw chciał biec do strażnika, zapytać, o co chodziło. Za chwilę jednak pomyślał, że lepiej będzie, jak ruszy od razu do Slavan. Co powinien zrobić? Musi powiadomić Podziemie. Tak, to najlepsze rozwiązanie. Ale nie miał jak dostać się do Slavan. To zbyt daleka droga, nie zdążyłby na czas. Nie miał żadnego takta. Zresztą mało prawdopodobne, by udało mu się niepostrzeżenie wydostać

z Supali o tej porze dnia. A gdyby go złapano... To może jednak podjedzie do strażników w bramie i zapyta. Tylko co mu to da? Co da mu ta wiedza? Nic nie zmieni. A wzbudzi tylko niepotrzebne podejrzenia. Tego także nie może zrobić. Nie pozostaje mu nic innego. Musi czekać. Nieco ochłonął i zaczął spokojniej analizować fakty. Dalema na pewno ma dołączyć do grupy. To o tym rozmawiał Namiestnik z Luną. To dlatego Luna wysłała tego zbrojnego. Miał odszukać Dalemę, sprowadzić dla niej takta i przekazać jej polecenie Namiestnika. Popełnił błąd. Teraz to wiedział. Nie był wystarczająco czujny. On popełnił błąd, a za jego zaniedbanie zapłacą inni. Nikt się przecież nie spodziewa dodatkowego jeźdźca. Nikt. A już na pewno Torman nie spodziewa się jej. Co teraz będzie?

46 Zdziwiła się, kiedy dotarł do niej wysłannik Namiestnika z tym niecodziennym zaproszeniem. Prośba - czy raczej polecenie - była tyleż nieoczekiwana, co wytęskniona. Bo chociaż po ostatniej rozmowie i obietnicy złożonej Panu Ojcu, Garunie i wszystkim innym nie mogła już szukać okazji do kontaktów i spotkań z Namiestnikiem, to przecież wcale nie znaczyło, że ich nie pragnęła. Jednak sama z własnej woli nie chciała sprzeciwiać się pafros. Nigdy tego nie robiła. Nie umiała złamać złożonej obietnicy. Ostatnio doszła nawet do wniosku, że prosząc ją o to, musieli mieć ważne powody. Może rzeczywiście ten świat nie był taki, jaki jej się wydawał... Na szczęście takiego zaproszenia nie można było odrzucić. I na dodatek wartownik, który po nią przyszedł, wyraźnie powiedział, że to polecenie Pani Matki. A w tej sytuacji jej

dylematy rozwiązywały się same. Ucieszyła się, że nie sprzeciwiając się nikomu, może wreszcie zrobić to, na co miała tak ogromną ochotę. Perspektywa przejażdżki, jeszcze w towarzystwie Namiestnika, brzmiała aż nazbyt dobrze. A wszystko to miało przecież sens, bo dzisiejszego ranka Pani Matka wybierała się z innymi Strażnikami Praw, by wziąć udział wraz z Namiestnikiem w polowaniu na satramy. Strażnik kazał jej się pośpieszyć. Ledwo zdążyła w biegu zarzucić płaszcz, a już kazano jej wsiadać na czekającego przed domem takta. Kiedy go ujrzała, zamarła z wrażenia. Był niewiarygodnie duży. Ogromny. Był największym wierzchowcem, jakiego do tej pory widziała. Może był trochę zaniedbany w porównaniu z taktami ze stajni Widzących Prawdę, miał mniej lśniącą sierść i widać, że niezbyt dobrze rozczesywano jego grzywę, ale i tak był piękny. Kolosalny, kruczoczarny, majestatyczny. Nawet Mahat struchlał nieco, widząc go. Gdy wybiegli razem z domu, oboje stanęli jak wryci, zaskoczeni wielkością zwierzęcia. Kanid cofnął się i lekko zawarczał. Pochyliła się nad nim i uspokajająco pogłaskała. - Spokój, Mahat, spokój - mówiła do niego czule. Kanid jednak pozostawał nieufny i jakby z ociąganiem, niezwykle ostrożnie szedł do przodu. Takt nawet nie drgnął, gdy stanęli blisko niego. Za uzdę trzymał go młody mężczyzna, zapewne stajenny. Nie mogła sobie przypomnieć, czy widziała go wcześniej, ale z pewnością nigdy nie była w stajniach dostojników kolonii, więc i nie miała okazji, by się z nim kiedykolwiek spotkać. - Lepiej, żeby twój kanid został w obejściu, jeszcze się wierzchowiec spłoszy i cię poniesie. A będziesz jechać sama, nim ich dogonisz - powiedział stajenny. - Jedzie ze mną. - Podeszła do stajennego i wzięła od niego uzdę. - Będzie spokojny. Wie, jak ma się zachować. - Nikt ci nie będzie towarzyszył - dodał tamten, próbując ją odwieźć od powziętej decyzji.

Nic na to nie odpowiedziała. Odrzuciła też pomoc przy wsiadaniu. Zobaczyła szybkie porozumiewawcze spojrzenia mężczyzn. Gdy podeszła do wierzchowca, sama przez chwilę zwątpiła, czy nie zrobiła tego nazbyt pochopnie. Z pewnym trudem, jednak dosięgła do grzbietu. Złapała za grzywę w miejscu, gdzie takty prawie nie mają połączeń nerwowych. Podobno nic tam nie czują. Miała nadzieję, że tak właśnie było. Trzema szybkimi ruchami rozbujała nogę i podskoczyła najmocniej i najwyżej, jak była w stanie. Poczuła, że ciało ma już prawie na odpowiedniej wysokości, więc napięła mięśnie i z całej siły, najlepiej, jak potrafiła, podciągnęła się na rękach. Godziny ciężkiej pracy wśród kandydatów na Widzących Prawdę w końcu zaprocentowały. Udało się. Szybkim ruchem poprawiła drugą nogę i już siedziała gotowa do jazdy. Miny mężczyzn usatysfakcjonowały ją w pełni. Kanid, spokojny, siedział i z dystansu obserwował. - Dokąd pojechali? - zapytała wartownika. - Do Komnaty Królowej. Jesteś jakieś dwie klepsy za nimi. Kiwnęła głową. - Namiestnik mówił, że będą jechać wolniej. Znowu kiwnęła głową i delikatnie docisnęła łydkami boki takta. Nie znała go, nie wiedziała, jak wrażliwy był na komendy. Ruszył od razu, żwawym stępem. - Jeśli się pośpieszysz, dogonisz ich przed rozwidleniem - usłyszała dobiegający zza pleców głos strażnika. - Mahat! - Odwróciła głowę, by zawołać kanida. Natychmiast zerwał się i ruszył za nią. Po chwili biegł obok niej. - Mam nadzieję, że dotrzemy tam cało i zdrowo - wyszeptała, przytulając się do łba zwierzęcia. Spojrzała na biegnącego obok kanida, na jego zimne, błękitne ślepia patrzące na nią z wiernością i oddaniem.

- Mahat, dawno nie byłeś po tamtej stronie muru, prawda? - Raz jeszcze przycisnęła łydki do takta. Zwierzę od razu przeszło w galop, miękki, płynny, dostojny. Kanid obok także zaczął biec. Ruch o tej porze był w Supali niewielki. Ale i tak przechodnie przystawali i oglądali się za nimi z zainteresowaniem. Z tej wysokości, myślała, perspektywa jest zdecydowanie lepsza. Nawet domy i ludzie prezentują się lepiej i chyba samopoczucie też się jej poprawiało. Przejeżdżając głównym traktem pomiędzy wypielęgnowanymi domostwami, siedząc na tym wspaniałym wierzchowcu, będąc obserwowaną przez wszystkich, po raz pierwszy nie czuła się jak kompletna niezdara, która przyciąga wzrok dlatego, że jest tak żałosna. W tej chwili czuła się lepsza od nich. Nieświadomie podniosła głowę, wysuwając do przodu podbródek. „Czyżbym nabierała pewności siebie?” - przeleciało jej przez myśl. Nie miała jednak czasu na zbyt dogłębną analizę własnej osoby. Zanim się zorientowała, zbliżała się do głównej bramy miasta. Zwolniła lekko i zawołała do pilnujących wjazdu mężczyzn. - Z polecenia Namiestnika! - krzyknęła, zbliżając się do nich. - Kieruj się w lewo, jedź zgodnie z korytem rzeki, a potem już droga sama poprowadzi cię w głąb lasu - odpowiedział wartownik. - Śpiesz się, to dogonisz ich jeszcze przed rozstajem - dodał drugi. - Bywajcie! - zawołała, mijając ich. Dopiero wyjeżdżając za mury miasta, zdała sobie sprawę, że pierwszy raz opuszcza Supalę sama. Dość dziwnie się z tym czuła. Najpierw nieco niespokojnie, bo przecież miała jechać taktem samotnie. Wierzchowce to zwierzęta stadne, nie lubią przebywać pojedynczo. Stają się wtedy drażliwe i płochliwe. Ale ten, na którym teraz galopowała, wydawał się zupełnie niezrażony samotną podróżą. Galop miał płynny i równy. Niczym nie zdradzał choćby najmniejszych przejawów lęku.

Ponownie docisnęła łydki do boków takta. Jeśli miała ich dogonić, to musieli przyśpieszyć. Wierzchowiec równie płynnie jak pędził galopem, tak płynnie przeszedł w cwał. Prawie nie dotykał kopytami ziemi. Pędzili tak wraz z biegiem rzeki, gdy zauważyła, że droga zaczyna odbijać w las. Takt nie wydawał się nawet odrobinę zmęczony. Spojrzała na Mahata, może źle zrobiła, zabierając go ze sobą. Kanid dawał z siebie wszystko, by dorównać im w biegu, ale widziała, że przychodziło mu to z trudem. Ściągnęła lejce, nie za mocno, ale stanowczo i spokojnie. Takt był naprawdę niezwykły. Zareagował natychmiast. Zatrzymał się i parsknął oburzony, że śmiała przerwać jego bieg. - Mahat. Zostań tu. Czekaj. W oczach zwierzaka pojawiło się niedowierzenie. Nie rozumiał, czemu nagle go tu porzuca. - Zostań. Wrócę. Tłumaczyła mu, tak jakby był w stanie ją zrozumieć. Chociaż teraz patrzył na nią w taki sposób, że była pewna, że wie, o co jej chodzi, rozumie każde słowo. I chociaż nie był chętny, to został. Był przecież nauczony, by słuchać poleceń. Położył się w trawie, obok traktu, cały czas ją obserwując. Patrzył na nią z nadzieją, że może jednak zmieni zdanie i go zawoła. Tylko że Dalema wiedziała, że tak będzie lepiej. Miał tu wszystko, czego potrzebował. Wodę w rzece Lamas i cień od przepastnego boru. Będzie mu tu dobrze. Tak długa wyprawa byłaby dla niego zbyt uciążliwa. A ona musiała się śpieszyć. Namiestnik nie nawykł do tego, by na kogokolwiek czekać. Dała ponownie znak, dotykając łydkami takta, i ruszyli. Teraz bez żadnych ograniczeń mogła pędzić dalej. Obejrzała się za siebie. Zwierzak siedział i wodził za nią wielkimi zimnymi oczami. Odwróciła wzrok. Musiała pilnować drogi. Właśnie wjechali w puszczę. Takt pędził

takim cwałem, jakim nigdy nie jechała. Pęd wiatru nie pozwalał normalnie oddychać. Przy tej szybkości musiała mieć baczenie i na gałęzie nad swoją głową, i możliwe nierówności na ścieżce, i potknięcia takta. Łatwo było o wypadek. Tylko czujna, pochylona, zasłonięta łbem zwierzęcia, miała szansę dojechać w jednym kawałku.

47 Właśnie takim obłąkanym, prawie samobójczym cwałem wpadła na polanę przy rozstaju dróg. Nawet nie zdążyła rozejrzeć się, nie mówiąc o tym, by zgodnie ze zwyczajem powitać zebranych, gdy zrozumiała, że coś jest nie tak. Jej przybyciu nie towarzyszyły jakiekolwiek odgłosy, choćby najmniejsze. Dookoła panowała kompletna cisza. Wjechała między grupę kilkunastu osób, z których większość najwidoczniej się jej nie spodziewała. Wszyscy bez słowa patrzyli na nią i na siebie nawzajem. Zastanawiali się, co mają robić. Dopiero teraz dostrzegła, że grupa jest liczniejsza, niż to sobie wyobrażała. I że byli wśród niej tacy, których być tam nie powinno. Ludzie o zasłoniętych twarzach. - Zsiadaj! - Jeden z tych mężczyzn był teraz przy niej. Zjawił się tak szybko, nie wiadomo skąd, niepostrzeżenie. Jego wierzchowiec niemalże najeżdżał na jej takta. Pomyślała, że jeszcze moment i zwierzęta mogą zareagować w jakiś niekontrolowany sposób. Starała się za wszelką cenę opanować swojego takta. - Natychmiast! - krzyknął znajdujący się obok niej człowiek i dźgnął ją trzymanym w ręku drągiem. Takim samym, jakich używali podczas ćwiczeń kandydaci na Widzących Prawdę. - Rób, co ci każą! - usłyszała rozkazujący ton Pani Matki, kiedy oszołomiona nadal siedziała na wierzchowcu i zupełnie nie wiedziała, co ma robić. - Zsiadaj! - krzyczała do niej ta zasłonięta twarz.

- Szybko! - ponaglała ją Pani Matka, gdy ona dalej tam tkwiła i nierozumiejącym wzrokiem rozglądała się po otoczeniu. - Dalema! - głos Pani Matki był jeszcze donioślejszy. Wreszcie się otrząsnęła i zsunęła z grzbietu wierzchowca. Ten mężczyzna, który rozkazał jej zsiąść, chwycił teraz uzdę i odjechał z jej taktem w stronę, gdzie stały przywiązane pozostałe zwierzęta. Drugi podszedł do niej i popychając ją, prowadził do Pani Matki i innych Strażników Praw. Wszyscy, łącznie z Namiestnikiem, mieli związane ręce i stali razem, pilnowani przez czterech mężczyzn w zasłoniętych twarzach. Namiestnika trzymano nieco dalej od pozostałych i nadzorowało go aż trzech zbrojnych. Pozostali zakapturzeni mężczyźni kręcili się i chyba przygotowywali do podróży. Starała się ocenić sytuację i zrozumieć, co się stało. Tylko że w żaden sposób nie potrafiła sobie tego wytłumaczyć. Ktoś na nich napadł? Ktoś zaatakował Namiestnika? Przedstawiciela Władców? Jednego z Atlantów? To niemożliwe. Patrzyła na Panią Matkę, ale ta miała wzrok zwrócony w zupełnie innym kierunku i całkowicie ją ignorowała. Dalema podążyła za jej wzrokiem. Matka patrzyła na mężczyznę, zapewne przywódcę tej grupy, który wydawał pozostałym napastnikom polecenia. Działali sprawnie i tak przemyślanie, jakby nic innego nie robili przez całe życie. Jak idealnie dostrojona machina. A ten mężczyzna był jak jej główna siła napędowa. Był sercem tej machiny. Dalema musiała przyglądać mu się długo i intensywnie, bo ściągnęła na siebie jego spojrzenie. Przez moment przypatrywali się sobie, ale tylko krótką chwilę. Tamten szybko odwrócił wzrok. Nie patrzył już na nią. Zaraz. Czy to nie był ten mężczyzna, który pomógł jej, kiedy o mały włos nie utonęła w nurtach Lamas? Ten sam, który przyglądał się jej w wiosce Slavan, ten, który rozmawiał z Zamirem?

Podniosła się ze swojego miejsca i zaczęła iść w jego stronę. - Stój! - krzyczał ktoś do niej. - Zatrzymaj się! - doleciał do niej także głos Pani Matki. Ale ona nie zwracała na nic uwagi, tylko szła. Ten człowiek coś o niej wiedział. Był w jakiś sposób z nią związany. Czuła to! Musiał jej to wyjaśnić! A on nie ruszał się z miejsca. Po prostu stał nieruchomo i obserwował. Nikt jej nie zatrzymał. Stanęła naprzeciwko niego i spojrzała mu w ledwo widoczną spod kaptura twarz. Byli podobnego wzrostu. - Kim jesteś? - zapytała po prostu. - Nie poznajesz mnie? - powiedział, obserwując ją przenikliwie. Tak, rozpoznała, to był ten sam głos. To był ten sam człowiek. - To ty pomogłeś mi wydostać się z rzeki - wyszeptała. - Tak - potwierdził i spojrzał jej w oczy głęboko, uważnie. - To ciebie widziałam w wiosce - dodała nieco głośniej. - Tak - powtórzył. Patrzył na nią, jakby oczekując czegoś innego. - Tylko tyle? - zapytał, gdy po chwili milczenia, nie wiedząc, co ma jeszcze powiedzieć, stała tylko, licząc na jakąś reakcję z jego strony.

- Nic nie pamiętasz? - spytał cicho, ale z taką nutą jakiegoś smutku czy nawet rozpaczy w głosie, że przyjrzała mu się uważniej. - Co mam pamiętać? - Nie wiedziała, o co chodziło temu człowiekowi. Czego od niej oczekiwał? - Przewodniku, pośpieszmy się. - Podszedł do nich jakiś mężczyzna i odciągnął na bok jej rozmówcę. Widocznie starał się nakłonić go do działania. Rozmawiali ze sobą szeptem, ale i tak doleciały ją słowa, które jasno wskazywały na to, że muszą się śpieszyć. Przewodnik, jak go nazywano, w pewnym momencie skinął głową. Podszedł do Dalemy, wziął ją za ramię i podprowadził do grupy, gdzie znajdowała się Pani Matka. - Wszystko ci przypomnę, Dala. Obiecuję - powiedział. Ten głos, kiedy wymawiał jej imię. Tak zwracał się do niej tylko Dziadek. Czy aby na pewno tylko on?! W dziwnym, zupełnie niekontrolowanym odruchu, złapała go mocno za rękę. Szarpnęła nim tak, że musiał się odwrócić. - Skąd?! Dlaczego mam cię pamiętać?! - Czuła, że coś jej umyka. Wiedziała, że w jej pamięci jest jakaś luka. I on może pomóc ją wypełnić. Kątem oka zobaczyła, że kilku mężczyzn ruszyło w jej stronę, odbierając jej zachowanie jako atak na ich przywódcę. - Uspokój się! - Donośny, stanowczy głos Pani Matki przedzierał się przez harmider, który teraz zapanował. Przewodnik odwrócił się w jej stronę, ale nim to zrobił, spróbował jeszcze zapanować nad ogólnym zamieszaniem. Nad jego ludźmi, tymi napastnikami o zasłoniętych twarzach,

którzy zbliżali się do nich, myśląc, że są potrzebni. Strażnikami Praw, którzy chcąc wykorzystać sytuację, próbowali się uwolnić z więzów. I nad Dalemą, szarpiącą go za rękaw i próbującą koniecznie uzyskać odpowiedź. Ale to był dopiero początek. W tej samej chwili stało się coś jeszcze. Nie wiedziała co. Nic dziwnego nie zauważyła. Ale zrozumiała, że coś się dzieje, obserwując reakcję innych. Wciąż jednak nie puszczała rękawa mężczyzny. Trzymając go, odwróciła się w stronę, gdzie patrzyli inni. Na polanę wbiegł Mahat. Kanid, z wyszczerzonymi kłami, ogromnymi susami biegł w ich stronę. Wielkie, groźne niebieskie ślepia wlepione złowrogo w Przewodnika nie pozostawiały złudzeń. Zaraz zaatakuje. - Mahat - ruszyła do niego, by go uspokoić, nim zdąży komukolwiek zrobić krzywdę. Będąc tyłem do mężczyzn, nie mogła widzieć noża, który w tej samej chwili rzucił któryś z nich, by unieszkodliwić kanida. - Dala! - usłyszała najpierw krzyk Przewodnika, a za chwilę poczuła, jak przygniata ją do ziemi swoim ciałem. Reszta potoczyła się tak szybko, że nawet nie wiedziała skąd, kto, gdzie i dlaczego. Rejestrowała tylko kolejne obrazy. Świst noża nad głową.

Krzyki.

Szamotanina. Kły Mahata.

Rozdarte ubrania.

Krew. Ona i Przewodnik próbowali stanąć na nogi. Ludzie wkoło.

Potworne krzyki. Ona krzycząca na kanida. Namiestnik. Jak zdołał się tak szybko przy nich znaleźć?

Krzyki Pani Matki.

Szamotanina. Zabrał coś. Bransoletę!? Ciało Przewodnika stało się nagle bardzo ciężkie i całkowicie ją przygniotło. Próbowała go odepchnąć, wydostać się spod niego. Kanid przynajmniej przestał ich szarpać. Ale biegał wkoło i nadal warczał groźnie, potęgując jeszcze zamieszanie. Wreszcie Dalemie udało się go odepchnąć. - Dala... - wyszeptał, lekko się uśmiechnął i zamknął oczy. - Synu! - rozdzierającym głosem krzyczała jej Pani Matka, biegnąc w ich stronę. Dalema siedząc w kucki na ziemi, obok Przewodnika, osunęła się na podłoże. Nic nie

rozumiała. A Pani Matka pochylała się nad jego ciałem. Wzięła go w ramiona i bez przerwy powtarzała:

- Torman! Synu! Nie wiedziała, czy to trwało tylko krótką chwilę, czy też całą wieczność. Nie była nawet w stanie policzyć, ile tak siedziała, patrząc na trupa Przewodnika i pochyloną nad nim Panią Matkę. Czyjeś ręce odciągnęły ją od tej dziwnej sceny, gdy jej własna Matka rozpaczała nad tym nieznanym martwym ciałem. - Chodź, to nie miejsce dla ciebie. - Uspokajający głos Namiestnika sprawił, że bez oporów podążyła w stronę, którą wskazał. Szła, nie bardzo wiedząc, co robi. Nie zdawała sobie nawet sprawy z tego, że idzie. Nie widziała ani nowo przybyłych Atlantów, ani nie zauważyła uwolnionych Strażników Praw, nie zwróciła uwagi na padających rażonych śmiertelnym Tchnieniem Władców ludzi ani na leżące ciała tych, którzy już nie żyli. Poprawiała odruchowo poszarpane ubranie. Przypadkowo natrafiła ręką na swój talizman, który wydostał się spod tuniki. Z ulgą sprawdziła, że nadal ma na szyi pamiątkę po Dziadku. - Nie brać jeńców! - rzucił Namiestnik, mijając jednego z Atlantów i prowadząc Dalemę do stojących obok taktów Strażników Praw.

- Co?! - Niepotrzebni są nam żywi. - Odan, co ty mówisz?! - oburzony odpowiedział tamten. - Pamirze, powiedziałem - powtórzył Namiestnik. - Powinniśmy ich przesłuchać... Dowiedzieć się więcej... - mówił wzburzony Pamir.

Namiestnik tylko lekceważąco machnął ręką i pochylił głowę, jakby kończąc rozmowę. - Możemy poznać spiskowców... Mamy szansę namierzyć tę siatkę. Skąd wiesz, dokąd nas doprowadzą?! Możemy przyjrzeć się całemu mechanizmowi, wszystkim szczegółom. Rozpracować ich wreszcie! - Pamir nie odpuszczał. - Tutaj ja ustalam zasady - powiedział spokojnie Namiestnik - Zapomniałeś? - Ale to był zamach na ciebie! Na twoje życie. Na Atlantów! Nie rozumiesz tego?! Pamir położył Namiestnikowi rękę na ramieniu, próbując słowem i gestem jakoś trafić do niego. - Już zdecydowałem! - Namiestnik stawał się coraz bardziej rozdrażniony. - Ruchem barku strącił dłoń. - Nie będę się powtarzał, Pamirze. Wykonać! Patrząc sobie groźnie w oczy, mierzyli się wzrokiem. - Mam cię na oku od dawna - Pamir mówił to Odanowi prawie w samą twarz. Chciałbym, żebyś to wiedział - dorzucił drwiąco. Namiestnik milczał. - Będę cię obserwował. Kto wie, co jeszcze możesz mieć do ukrycia z taką przeszłością? - Usta Pamira wykrzywiły się w złowieszczym uśmiechu. Namiestnik jednak nie pozwolił wytrącić się z równowagi. Cofnął się tylko o krok i obserwował z nieodgadnionym wyrazem twarzy Pamira. Moment milczenia przeciągał się dwuznacznie i sprawiał, że zaczęli przyciągać uwagę innych. Nawet wszyscy Strażnicy Praw bez skrępowania patrzyli teraz w ich stronę. Nie często się zdarzało, by dwaj Atlanci jawnie występowali przeciwko sobie. I to do tego tacy dwaj. Odan, ich Namiestnik, prawa ręka Władcy, oraz Pamir, tajemniczy i groźny jak Biała Senność.

- Nie zostawię tak tego. Chartros dowie się o wszystkim. Będziesz się przed nim tłumaczył! - rzucił na odchodne groźnie Pamir, rozczarowany, gdy poprzednia prowokacja nie zadziałała. - No to będę - powiedział cicho Namiestnik. Bardziej do siebie samego niż do kogokolwiek innego. Dalema - chcąc czy nie chcąc - słuchała tej rozmowy, obaj mężczyźni stali przecież zaraz obok niej, byli na wyciągnięcie ręki. Zupełnie nieświadomie zaczęła analizować ich ruchy, twarze, gesty, zachowanie. Obaj budzili w niej strach. Takie przerażenie, jakiego do tej pory nie wzbudził jeszcze nikt. Namiestnik zaprowadził ją do Strażników Praw. Ci przyjęli ją otwartymi ramionami i przyjaznymi gestami - wszyscy oprócz Belzbora. - Chodź tu, dziecko. Chodź do nas - powiedział Janas zapraszającym gestem. - Zostań z nimi. Niebawem się wami zajmiemy. Atlanci dbają o swoich - Namiestnik mówił to nie tylko do niej, ale i do pozostałych osób. - A co z Trzecią w Ławie, panie? - odważył się zapytać Janas. - Luna - prychnął Belzbor. - Ma to, na co zasłużyła. - Nie wam to osądzać. Potrafimy odróżnić tych, co nam wiernie służą, od zdrajców. Namiestnik artykułował każde wypowiadane słowo. Mówiąc, rozglądał się i przyglądał poszczególnym twarzom. Wszyscy obecni Strażnicy Praw pokłonili mu się w milczeniu. Dalema także. Jednak kątem oka dostrzegła, że na odchodne rzucił jej jeszcze przenikliwe spojrzenie. Przez cały ten czas nie wypowiedziała żadnego słowa. Nie odezwała się.

Obserwowała tylko Namiestnika, nie wydając z siebie nawet jednego dźwięku. Taka łagodna twarz, te duże spokojne oczy i nawet przyjazny, wręcz dobrotliwy błysk w oku. Czy on właśnie kazał tych wszystkich ludzi zabić? Odwróciła się za siebie. Pani Matka nadal klęczała nad ciałem Przewodnika.

48 Dalema była już w domu. Siedziała pomiędzy Panem Ojcem a Panią Matką, która co chwilę wstawała i chodziła po izbie. Nikt nic nie mówił. Miała dosyć tej ciszy, tego milczenia. Chciała się wreszcie dowiedzieć, co tam się stało. Cisza była tak straszna... Zaczęła myśleć i rozpamiętywać to, co się wydarzyło. Minuta po minucie. Czy gdyby wtedy nie szarpała go za rękaw, czy gdyby zachowała się inaczej... Czy on nadal by żył? Może oni wszyscy by jeszcze żyli... Ciszę brutalnie przerwał ledwie dosłyszalny głos Pani Matki. Był cichy, ale jego dźwięk ciął powietrze jak brzytwa. - Nie mogłam się z nim pożegnać. Wytłumaczyć... - Gdy to mówiła, stała do nich przodem, w przeciwległym kącie izby. Nie widziała ich jednak, wodziła wzrokiem gdzieś w przestrzeni nad ich głowami. W jej oczach nie było już łez, na twarzy nie było widać rozpaczy. Znów była chłodna i opanowana. - Nie zdążyłam poprosić o wybaczenie... - Tylko jej słowa zupełnie przeczyły temu na pozór obojętnemu zachowaniu. Dalema spojrzała na Pana Ojca, potem na Panią Matkę, zupełnie nie wiedząc, co powinna zrobić. Nigdy nie widziała takiej Matki. W pierwszym odruchu chciała podbiec do niej, objąć ją, powiedzieć, że nie jest sama. Nie chciała, by była taka samotna. Chciała powiedzieć, że jest jeszcze ona, że zawsze będą razem, że będzie dla niej i przy niej. Jednak gdy tylko spróbowała się podnieść, Pan Ojciec znacząco pokręcił głową i wzrokiem dał jej do

zrozumienia, żeby na razie lepiej nie podchodziła do Pani Matki. Nie powinna się ruszać. Powinna zostać tu, gdzie jest, nic nie robić, tylko czekać. Znów czekać. - Nie pozwolą nam go pochować... - mówiła Pani Matka tym samym cichym, monotonnym głosem. - Nie wydadzą ciała... Nigdy więcej go nie zobaczę... Pan Ojciec wstał. Podszedł do niej.

- Luna... Luno, ja... Spróbował ją objąć. Przytulił. - Ja... wiem. To prawda, że jego ciało nie spocznie na Placu Pamięci, ani obok Lany, ani obok ciebie, ani obok mnie w przyszłości. To prawda, że zostanie stamtowane i nie poznamy miejsca, gdzie złożono szczątki, ale... Ale na Randoga! Luno, to tylko mamidła! On przecież i tak zawsze będzie z nami. A czyż to nie najlepsze, co może się w życiu przytrafić, mieć w sobie tyle siły, by poświęcić się bez reszty temu, w co wierzysz? Bronić słusznej sprawy do końca? Umrzeć za nią? Matka stała jednak nieporuszona. Nieruchoma. Nie zareagowała nawet, gdy Ojciec wziął ją w ramiona ani też później. Stała ze spuszczonymi rękami, podniesioną głową i niewidzącymi oczyma patrzyła w dal. - Przecież i tak nie widzieliśmy go od jedenastu cykli. Docierały do nas tylko strzępy informacji. To on nie chciał być częścią Supali, naszego świata. To on cykle temu zdecydował, że nie chce mieć z nami nic wspólnego... - Przerwał, po czym dodał: - Dla nas już dawno był nieobecny. - Ale przynajmniej wiedziałam, że żyje! - wyrzuciła z siebie gwałtownie. Moment pasji trwał tylko ułamek sekundy. I znowu była tam, ale nieosiągalna, jakby jej w ogóle nie było. Przykro było ich takich oglądać. Dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek widać było, że nie patrzą ani na siebie, ani nawet w tym samym kierunku. Dzisiaj zrozumiała, że jej pafros przez

te wszystkie cykle bardzo się od siebie odsunęli. Może nawet bardziej niż zdawali sobie z tego sprawę. I do tego ten potworny ból głowy. Jak strasznie była zmęczona tym całym, długim dniem. Dopiero chwilę temu pozwolono im wrócić do domu po tym, jak przez wiele godzin trzymano ich i wypytywano po kilkanaście razy. Każdego z uczestników wyprawy, każdego z Supalczyków, tych, co przeżyli, przesłuchiwało po kolei kilku przedstawicieli Władców. Sprawdzali wiarygodność zeznań. Stara metoda, o której wspominano im na zajęciach ze znajomości ludzkiego umysłu. Pyta się nieustannie o to samo. Interesujące są trzy lub cztery sprawy, ale pyta się o wiele więcej różnych kwestii i szczegółów. Używa się zestawu dwudziestu - czterdziestu pytań, które lekko się modyfikuje i cyklicznie do nich powraca. Kłamstwo w którymś momencie zawsze się wyda. Po setnym razie nie pamięta się, czy mówiło się to, czy tamto. Zwłaszcza jeśli pytający zasugeruje jakąś odpowiedź i lekko na nią naprowadzi. Kłamstwo zawsze wychodzi na jaw. Ale Dalema mówiła prawdę. Zarówno wtedy, gdy przepytywał ją sam Namiestnik, jak i wtedy, gdy rozmowę prowadził ten drugi, równie ważny Atlanta, który do końca nie wiadomo, kim był - Pamir, i kiedy przesłuchiwał ją jeszcze jeden, ten ostatni, którego imienia ani funkcji przy niej nie wymieniono. Najpierw pytania były krótkie, zwięzłe, rzeczowe. Irytujące było, że powtarzano je po kilkanaście razy. Potem stawały się coraz dłuższe i bardziej zawiłe. Ciekawe, że podczas samych przesłuchań zupełnie zapomniała o tym, czego ich uczono w Ilumenie. Całkowicie straciła kontrolę nad swoim umysłem. Denerwowały ją te same pytania i próbowała odpowiadać na nie: „Mówiłam już”, zamiast zrozumieć, czym tak naprawdę były i do czego miały doprowadzić. A teraz nawet nie pamiętała żadnego z nich. W ogóle niewiele pamiętała z pobytu w Domu Praw. Wydawało się jej, że cały spędzony tam czas owiała jakaś mgła. Siedziała więc tam, gdzie kazał jej zostać Pan Ojciec i bezmyślnie wpatrywała się w pafros. Stali naprzeciw niej. Pani Matka nieruchoma, Pan Ojciec próbujący przywrócić do

życia to nieobecne ciało. Czy minęła jedna klepsa, dwie, a może dziesięć? Nie miała pojęcia. Wreszcie Pan Ojciec zrezygnowany opuścił ręce. Przestał ją obejmować. Odsunął się. Pani Matka nawet nie zauważyła różnicy. Spojrzał na swoją filę, zapewne w duchu licząc na jakąś reakcję. Dalej nic. Westchnął. Wzruszył ramionami w geście bezsilności i podszedł do Dalemy. Uklęknął przy niej i wziął ją za ręce. - Torman, Dalemo, ten mężczyzna, który zginął... - zaczął mówić powoli, dość nieskładnie. - Oni wszyscy zginęli - przerwała mu i opuściła głowę. Tak ciężko było jej trzymać ją w górze, prosto. Kiwnął głową. Odgarnął jej włosy z czoła. I podniósł podbródek tak, by na niego spojrzała. - Torman był twoim bratem. Naszym pierworodnym synem. Luny i moim. Znowu zapadła ta przeklęta cisza. Dalema nie była w stanie zrozumieć tego, co Pan Ojciec do niej mówił. Do tej pory mogła mieć nadzieję, że się przesłyszała, że była w szoku ona, Pani Matka, wszyscy. Ale teraz? Przyjrzała się uważnie Panu Ojcu, tak jakby jego widok mógł jej pomoc lepiej zrozumieć to, co do niej mówił. - Bratem? - zapytała, mając jednak nadzieję, że nie potwierdzi. - Naprawdę nic nie pamiętasz? Pokręciła głową, nie mogąc wydobyć z siebie żadnego słowa. - Uwielbiałaś go. Z nikim nie cieszyłaś się tak bardzo jak z nim. Nie dawałaś mu spokoju. Spędzałaś z nim każdą chwilę, kiedy był w domu. On też cię ubóstwiał. Nazywał cię swoją Malam, nosił cały czas na rękach i pozwalał na wszystko.

Czy Pan Ojciec na pewno mówił o niej? Dlaczego nie mogła sobie nic przypomnieć? - Mieliśmy taką nadzieję, że o nim zapomnisz. Kiedy odszedł, nie potrafiłaś znaleźć sobie miejsca. Najpierw pytałaś o niego co chwilę, potem coraz rzadziej, a później w ogóle przestałaś. Nigdy w domu o nim nie rozmawialiśmy. Nie wolno mówić w Supali o zdrajcach. Ci, co odeszli, dla nas stają się raz na zawsze nieobecni. Dla nas muszą przestać istnieć. O czym on mówił? Jacy zdrajcy? Jakie przestać istnieć? Nie wiedziała, co ma powiedzieć, więc nie mówiła nic. Znowu milczała. - Jedenaście cykli temu nieszczęśliwy zbieg okoliczności sprawił, że został wykluczony z naszej społeczności. Musiał uciekać.

- Dlaczego? - Włamał się do Domu Zwojów. Do tej pory zastanawiam się, jak to zrobił. Chciał dotrzeć do ukrytych tam podobno legendarnych dokumentów. Złapano go, kiedy zupełnie nieświadomy upływającego czasu przemierzał kolejne pomieszczenia i wertował zwoje w poszukiwaniu tych starożytnych zapisków. - Jakich zapisków? Co w nich jest? - To nieważne - Pan Ojciec uciął krótko. - Ale ważne! - Nagle przy nich pojawiła się Pani Matka. Zmieniła się tak bardzo. Ani śladu poprzedniej obojętności, zwątpienia, otępienia. Teraz była wściekła. Nie panowała nad sobą. Oczy kipiały gniewem, usta - nienaturalnie wąskie - skrywały zaciśnięte zęby. - No, powiedz jej! Powiedz! Kto zatruł jego umysł? Kto natłukł mu głowę bzdurami? Kto karmił go absurdalnymi opowieściami o „niepojętych tajemnicach”, o „światach po światach” i innych chorych wymysłach? Kto?! Ojciec podniósł się z kolan i stanął naprzeciwko Matki. Z opuszczonymi oczami, pochyloną głową, wyglądał na winnego.

- Chciałem tylko... Chciałem tylko, by wiedział... - By wiedział?! By wiedział?! - przedrzeźniała go, krzycząc. Pan Ojciec milczał. - Nie pomyślałeś o tym, że w tym wieku wszystko chce się poznać samemu? Że po tym, co usłyszał, będzie sam chciał sprawdzić. Przekonać się, jak jest naprawdę. Nie pomyślałeś o tym?! - Złapała go za poły tuniki i mocno szarpała. - Jak mogłeś?! Tak bardzo targała jego ubraniem, że lada moment mogły z niego zostać tylko strzępy. Matka prawie uwiesiła się na nim i ciągnęła z niespotykaną dla niej siłą. - Najpierw Torman, teraz ona! - Głową wskazała Dalemę, krzycząc jeszcze głośniej. Teraz już nie szarpała Ojca, tylko okładała go zaciśniętymi w pięści dłońmi. Ojciec pozwalał jej na to. Furia Matki kompletnie go unieruchomiła. - Rozbudziłeś jego umysł. Tak jak teraz robisz z nią. Dalema patrzyła przerażona. Czy ten szał da się w ogóle opanować? Niewiele rozumiała ze słów Matki, nawet nie bardzo się w nie wsłuchiwała. Skupiła się na wszechobecnej, pochłaniającej ją wściekłości. - A ja tylko chciałam, żeby żyli normalnie! - Kolejne ciosy trafiały w pierś Pana Ojca. - Tutaj! - Następne pięści i jeszcze następne. - By byli szczęśliwi! - Szczęśliwi? Jak można być szczęśliwym, wiedząc, co się dzieje? - Pan Ojciec nagle złapał ją za uderzające go ręce i przygarnął do siebie. Choć Matka próbowała się opierać, wyrywała się jak mogła, Ojciec był silniejszy, objął ją mocno i nie puszczał. Trzymał tak długo, aż krzyk przerodził się w głośny płacz, a potem ustąpił miejsca cichemu łkaniu. - Wiesz przecież, że nie mamy wyjścia, że tak trzeba. To jest warte więcej niż życie

Tormana, moje czy kogokolwiek. Torman rozumiał, że wielkie sprawy wymagają poświęceń. On to rozumiał, Luno. - Wszystko było dobrze, żyliśmy spokojnie, szczęśliwie, dopóki twój Ojciec, dopóki Herkula nie... - Przestań, nim powiesz za dużo! - Pan Ojciec puścił ręce Matki, złapał za ramiona i potrząsnął nią. Pani Matka zamilkła wreszcie. - Tormana skazano na karę artorni - zaczął po przerwie Pan Ojciec. Chyba tak szybko, by Matka znowu nie zaczęła mówić. - Artornia z reguły oznacza całkowity brak pamięci. Nic nie pamiętasz z tego, co było i niewielkie masz szanse zapamiętać cokolwiek w przyszłości. Zapominasz, kim byłeś, gdzie mieszkałeś, kogo nienawidziłeś, kogo kochałeś, kim są twoi bliscy... Dalema skinęła tylko głową, dając znak, że zrozumiała. Nie była jednak w stanie nic mówić. Gardło miała ściśnięte, ogarniał ją jakiś dziwny niepokój. - Nie mogłem na to pozwolić. Nie mogłem siedzieć spokojnie i patrzeć, jak robią to mojemu dziecku - mówił Pan Ojciec, a ona czuła, jak w jego głosie zaczyna pojawiać się napięcie i rosną w nim gwałtowne emocje. Mówił w taki sposób, jakby przeżywał to na nowo. Jakby nie opowiadał o wydarzeniach z dalekiej przeszłości, ale takich, które dzieją się tu i teraz. - Kto wydał wyrok? - Dalema przestraszyła się własnego głosu, był tak donośny. - Kto był w Ławie Strażników Praw? - spytała, choć sama bała się odpowiedzi. - Nie miała wyjścia... - zaczął Ojciec, po czym przerwał na chwilę. Delikatnie wypuścił Matkę z objęć i znowu podszedł do Dalemy. Usłyszała, jak Matka przełyka ślinę i głośno nabiera powietrza.

- Za to, co zrobił Torman, powinno się wymierzyć karę śmierci. Artornia to akt łaski teraz Pani Matka zwracała się bezpośrednio do niej. - Ale... ale jak mogłaś? - Dalema wstała, wyminęła Pana Ojca i stanęła naprzeciwko Matki. - To było twoje dziecko - powiedziała cicho z ledwie dosłyszalnym wyrzutem. - Matka nie mogła postąpić inaczej - wtrącił szybko Pan Ojciec. - I tak jej głos sprzeciwu byłby bez znaczenia. W Ławie jest zawsze więcej niż trzech Strażników. Wkroczył pomiędzy nie, dyskretnie próbując je rozdzielić. - Protest nie odniósłby żadnego skutku. Wręcz przeciwnie, nadużycie dobrej woli Władców mogłoby zakończyć się surowszą karą. Mogłoby sprowadzić zainteresowanie także na nas, na ciebie, Dalemo. - Czy nie warto było chociaż spróbować?! Jak mogliście tak siedzieć z założonymi rękami, pogodzeni z losem i nic nie robić?! - Matka chroniła ciebie! - Pan Ojciec podniósł głos, kiedy to mówił. - A Tormana to co?! Skazaliście na zapomnienie?! - Nic nie rozumiesz - westchnął zrezygnowany Pan Ojciec. - Świat nie jest czarno-biały, nie ma prostych i łatwych decyzji. Trzeba umieć oszacować zyski i straty, i trzeba mieć odwagę wybrać. - Ale my, Panie Ojcze, nie mówimy o jakimś tam wyborze, my mówimy o moim bracie. - Chociaż nie pamiętała go i tak naprawdę pewnie w ogóle nie znała, to czuła, że był jej częścią. Miała brata. Brata, którego jej pafros zostawili na pastwę losu, którego porzucili, obawiając się konsekwencji. Brata, którego zdradzili najbliżsi. - Mam dosyć. Nie chcę tego dłużej słuchać - powiedziała gwałtownie. Bała się, że kolejne słowa mogą sprawić, że nigdy już nie spojrzy na pafros tak samo. Co się działo z jej życiem? Co się stało z tymi ludźmi? A może tak było zawsze, tylko ona dopiero teraz otwierała oczy? - Zostań! - rozkazujący głos Pani Matki zatrzymał ją w miejscu.

- A ty dokończ, co zacząłeś - takim samym tonem zwróciła się do Pana Ojca. Dalema patrzyła na Ojca, ten patrzył na nią. Żadne z nich nie ośmieliło się sprzeciwić Matce. - Niech pozna prawdę - ciągnęła dalej. - Niech dowie się wszystkiego - mówiła z drwiną w głosie. - Przecież ta wiedza jej się należy, prawda?! Pan Ojciec spojrzał na Dalemę z bólem w oczach, nim przymknął je ponownie i zacząć mówić. - Karę miano wymierzyć następnego dnia. Miało ją poprzedzić pięćdziesiąt razów nahajką i noc spędzona przy pręgierzu, by wszystko dokładnie mógł sobie przemyśleć... - „By kara zapadła głęboko w serce, by czas kary pozwolił zrozumieć własne błędy i by więcej do zbrodni nie powrócił”... - Dalema wyrecytowała z pamięci. Czy kilka księżyców temu nie usłyszała tego samego? Wszystko nagle zaczęło do siebie pasować. Wtedy Pan Ojciec będąc u niej pod pręgierzem, przychodząc na Plac Kar, powiedział wyraźnie, że Matka nie chciała, by wiedział o jej wyroku, bo zrobiłby jeszcze coś głupiego, tak jak ostatnio. Wreszcie zrozumiała, Pan Ojciec pomógł Tormanowi. Spojrzała na niego z wdzięcznością i zrozumieniem. On też musiał w jej oczach dostrzec zmianę, bo najpierw kiwnął głową, a potem potwierdził. - Tak, poszedłem na Plac Kar, by go uwolnić. Twój Dziadek pomógł mi, jacyś ludzie odciągnęli uwagę wartownika. Torman miał natychmiast uciec z Supali. Miał dostać się do wioski Slavan, a potem do następnej i jeszcze do następnej, jak najdalej od gniewu Władców i zemsty Atlantów. Ojciec przerwał, by nieco ochłonąć i zaczerpnąć oddechu. Słuchała go w milczeniu.

- Miał przemieszczać się nieustannie z miejsca na miejsce. Miał być wiecznym uciekinierem, ale by żył. Żyłby pełnią życia, a nie jak zwierzę bez pamięci, uczuć, pragnień. - On jednak nie uciekł - znowu odezwała się Pani Matka, - Tylko poszedł do niej. Chciał się z nią pożegnać. Nie wymagał, by porzuciła dla niego wszystko, chciał ją tylko jeszcze raz zobaczyć. Matka mówiła w taki sposób, jakby czytała jeden ze zwojów w Domu Praw. Ona mówiła to jak wyuczony tekst. Bez cienia emocji. Powoli, z namysłem, staranie dobierając słowa. - Lana, bo tak miała na imię kobieta, którą wybrał twój brat, nie pozwoliła mu jednak odejść. Nie umiała bez niego żyć, tak jak on bez niej. Dla niego poświęciłaby wszystko. Przerwała, by nabrać powietrza. Pan Ojciec patrzył na nią i milczał. Był blady, prawie przeźroczysty. Dalema wiedziała, że był przerażony tym, co za chwilę powie Pani Matka. - Wspólnie więc zaczęli przygotowywać się do opuszczenia Supali. Głupcy! Kiedy wychodzili z domu, już świtało. Śpieszyli się. Rozdzielili się, by być mniej widoczni. Teraz jej głos zaczął przyśpieszać. Mówiła coraz szybciej. - On uciekł. Jej się nie udało. Złapano ją. Oskarżono o zdradę. Najpierw ją przesłuchiwano. Nie powiedziała nic. Więc skazano ją na śmierć. Ostatnie słowa wyrzuciła z siebie w taki sposób, jakby były trucizną. Jakby przetrzymanie ich chociażby jeszcze chwilę w ustach było nie do zniesienia. - Lana była córką Belzbora - dodała po chwili.

- Co? Pan Ojciec tylko potwierdził skinieniem.

- To dlatego oni nas tak nienawidzą... - Wreszcie Dalema zrozumiała całą niechęć Belzbora i nienawiść Antamii. Cisza. Nikt nie chciał jej przerywać, ale każde z nich wiedziało, że za chwilę padnie to pytanie. Nie miała wyjścia, musiała je zadać. Musiała wiedzieć. - Czy byłaś w Ławie, która skazała ją na śmierć? - spytała wreszcie Matkę. - Dalemo, nie możesz jej za to obwiniać - Ojciec znowu się wtrącił. - Nikt nie sądził, że wykonają karę, każdy myślał, że Namiestnik skorzysta z prawa łaski. Nie zwracała na niego uwagi, tylko zapytała ponownie. - Czy byłaś tam, gdy skazywano na śmierć Lanę? - Tak - zdecydowanie odpowiedziała Pani Matka i popatrzyła na nią ze spokojem. - Pewnie przyszło ci to z łatwością. - Sama nie wiedziała, dlaczego to powiedziała. No tak, bo przecież tak stanowi prawo - dodała, gdy Matka nie odpowiadała. - Czyż nie tak właśnie jest, Pani Matko, Trzecia w Ławie Strażników Praw? Błyskawiczny ruch. Świst powietrza. Uderzenie w twarz. Wymierzony policzek był tak silny, że Dalema zachwiała się. Straciła równowagę, zataczając się i wpadając na Ojca. - Niech ona zejdzie mi z oczu. - Matka zwróciła się do męża, wskazując na córkę. Wystarczająco dużo zła się przez nią stało. Dalema odruchowo rozcierała bolące miejsce. - Przestań, Luno! - Pan Ojciec chwycił ją za ramiona i mocno potrząsnął. - Co ty mówisz?! Opanuj się!

- Idź do siebie! - rozkazał Pan Ojciec. - Dalemo, natychmiast!

49 - Fendi, nie mam dobrych wieści.

- Tak. Wiem o tym. - Wiesz? Skąd? - Odan był kompletnie zaskoczony. Jak to się mogło stać? Czyżby aż tak się pomylił? Nie był wystraczająco ostrożny? Nie docenił Chartrosa? - Pamir mi powiedział. Taki bunt! I to w twojej kolonii! Jak oni śmieli? Skąd taka zuchwałość? - Chartros na chwilę przerwał wzburzony. - Jak to się mogło stać? Jak mogło się udać takiej bandzie prymitywów? - Zaczerpnął głęboko powietrza. - Taka ciemnota i zacofanie... - I ostatecznie stwierdził: - Winni zamachu na ciebie muszą być ukarani jak najsurowiej... - Tak, Fendi, wiem. Ale ja nie o tym mówię - z całą mocą oświadczył Odan, wchodząc Chartrosowi w słowo. Milczenie. Kompletna pustka, brak jakichkolwiek słów, obrazów, myśli.

- Fendi...

- Tak? - Przykro mi, że nie mogę powiedzieć ci tego, co chciałbyś usłyszeć.

- Wiem, przyjacielu, wiem. Odczekał moment, nim był w stanie wymówić tych słów. Bał się. Nie wiedział, jak zareaguje na nie Dowódca.

- Ona nie żyje, Chartrosie. Cisza. Dopiero po dłuższej chwili padło pytanie, którego się spodziewał. - Jesteś pewien? - Tak. Jestem pewien. Atla nie żyje. - Widziałeś jej ciało?

- Nie. - Więc jak możesz być pewien, Odanie? - Niemal się zaśmiał, jakby brak zwłok był jednoznacznym dowodem jej ciągłego istnienia. Odan otwierał usta, by mu wytłumaczyć, że rzeczywistość jest inna, gdy niespodziewanie usłyszał. - To nie może być prawda. - Fendi, czy kiedykolwiek zawiodłeś się na mnie? - Nie - szybko odpowiedział Chartros bez chwili zastanowienia. - Ale to nie o to chodzi. Nie kwestionuję twojej lojalności, Odanie. Tylko mówię, że dopóki nie będę miał w ręku jednoznacznego dowodu, to nie uwierzę.

- Ala ja go mam. - Przecież powiedziałeś, że nie znalazłeś jej ciała. - Ale znalazłem jej wertram. Zapadła kolejna cisza. Tym razem trwała tak długo, że Odan pomyślał, że to koniec

rozmowy, że Chartros przerwał, że nie zamierza słuchać dalej. Miał już całkowicie rozłączyć paret, gdy usłyszał: - Wiem, że tobie też jest ciężko. Wybacz. To przecież ta sama krew. - Dowódca mówił to w taki dziwny sposób, jakby jednak nie do końca zdawał sobie sprawę z tego, co właśnie usłyszał. - Zdradziła nas. Nie czuję się z nią związany - zapewnił go Odan. - A wiesz, że pomimo zdrady ona nigdy nie przestała być częścią mnie. Nawet teraz. Wciąż jest mi tak bliska jak w dniu, w którym mnie opuściła. Odan nie spodziewał się takiego wyznania. Przyszło mu nawet przez myśl, by opowiedzieć wszystko Chartrosowi. Może dojrzał do tego? Może po tylu cyklach coś zrozumiał? Nie. To tylko słabość. Zwątpienie, o którym szybko należało zapomnieć. Nie mógł ryzykować. Obiecał. Przecież na razie wszystko szło zgodnie z planem. Ponieważ nic nie mówił przez dłuższy czas, Chartros sam zmuszony był zapytać.

- Masz go?

- Co?

- Wertram? - Aaa, wertram. - Otrząsnął się ze swoich rozmyślań. - Nie, nie mam.

- To gdzie jest?

- Kakrachan go ma. - Co? - Zdziwieniu w głosie Chartrosa nic nie było w stanie dorównać.

- Tak, Fendi - uśmiechnął się sam do siebie. - Nie wszystko jeszcze stracone - dodał, gdy oszołomiony Dowódca nadal nic nie mówił. Wiedział, że ta informacja poprawi mu humor. - Więc na co jeszcze czekasz? Wracajcie. Natychmiast - z nieskrywaną radością w głosie wydawał rozkazy. - Nie możemy - Odan ostudził jego zapał.

- Dlaczego?! - Przecież wiesz, Fendi. Wszystko musi się odbyć tak, jak miało być. Nie możemy wzbudzać podejrzeń. Jeden zły ruch i możemy stracić kakrachana na zawsze. - Bzdury. Nie ma czasu do stracenia. Zarządź powrót. O wszystkim powiadomię Starkisa i innych Namiestników. W ciągu kilku... - Fendi, nie! - przerwał mu szybko. - Zaufaj mi, wiem, co robię. - Orton sa! - zaklął Chartros. - Więc co? - Odbędzie się Wybór. - Ale po co? Przecież odnalazłeś kakrachana - chłodno zauważył Dowódca. Namiestnik westchnął, nim zaczął mówić ponownie. - Selekcja musi się odbyć. Nic nie może wzbudzać choćby najmniejszych obaw. Jeśli jest tak, jak myślimy, to Atla odpowiednio ich poinstruowała. Będą ostrożni i uważni. Przy choćby cieniu podejrzeń - znikną. Ile czasu minie, nim znowu go odszukamy? Chartros milczał.

- A zresztą... - Odan dodał po chwili. - Ostrożności nigdy za wiele. A jeśli się pomyliłem? - A mogłeś? - szybko zapytał Chartros, źle maskując nieufność. Nie zaryzykował odpowiedzi na to pytanie. Zamiast tego utwierdził go w poprzedniej decyzji, zapewniając o jej słuszności. - W poszczególnych próbach jeszcze się gruntownie upewnimy i jak znam siebie, to mogę obiecać, że wybierzemy właśnie twojego kakrachana, Fendi. - Dobrze, niech więc tak będzie - przyznał zrezygnowany, choć nieprzekonany Dowódca. - Cieszę się, że się ze mną zgadzasz, Chartrosie. Nic nie odpowiedział. Słyszał tylko jakieś dźwięki, więc był pewien, że przekaz nie został zakończony. Mógł się tylko domyślać, co tam się działo. Dowódca zapewne przemierzał w tę i z powrotem swoją szklaną siedzibę. Chodził po Sali Narad i myślał. - Odanie, zrób tak, by kakrachan został sam. - W cichych zdecydowanych słowach było coś złowieszczego. - Nie rozumiem, Fendi - nie był pewien, czy dobrze usłyszał. - Ma zostać sam.

- Dlaczego? - Tylko samotnego i opuszczonego będziemy w stanie kontrolować w pełni. - Chartros mówił to w taki sposób, że nawet Odan poczuł nagły chłód. - Będzie, jak sobie życzysz, panie - zapewnił go jednak.

- Chcę, żebyś zdawał mi sprawozdania na bieżąco.

- Tak, Fendi. - Przyślę ci Namtrama i Pamira do pomocy. - Nie trzeba - zaprotestował ostro. - Słyszałem, że nie dogadujecie się najlepiej. Nie interesuje mnie to. Powiedziałem im obu, że ci ufam. Ty, przyjacielu, z niczego nie musisz się tłumaczyć. Oni będą do twojej dyspozycji. - Dziękuję, Fendi. - Bezcelowe było przekonywanie Chartrosa, by odstąpił od swego pomysłu i odpuścił sobie wysyłanie tej dwójki. - Musi zostać sam, zupełnie sam - powtórzył. - Ona - poprawił go Odan. - Słucham? - Chartros zapewne myślał, że się przesłyszał.

- To ona, panie.

Milczenie. - Kakrachan to ona - powiedział wolno Odan, akcentując ostatnie słowo.

Znowu cisza. - Niech Starkis stawi się u mnie niezwłocznie. - Doleciało go gdzieś z daleka. Dowódca nie mówił do niego. Już planował kolejne kroki. - Albo nie. Daj go teraz. Natychmiast. - Na dzisiaj to tyle, Odanie. Nagroda cię nie minie, przyjacielu, bądź pewien -

zapewnił go jeszcze Chartros, kończąc. - Starkis, masz szczęście. Twój plan może się udać... - były to ostatnie słowa, jakie usłyszał, nim rozłączono paret.

50

- Odan? Czyjś głos wymawiający jego imię wyrwał go z plątaniny myśli. Mógł przewidzieć, że po sensacyjnych wiadomościach, które przekazał Chartrosowi, sprawy nabiorą teraz tempa. Marazm i niemoc, które ich ograniczały, skończyły się. Zacznie się nagły ruch. Ale żeby aż tak szybko? - Starkis? - zapytał, upewniając się. Wydawało mu się, że właścicielem głosu jest właśnie on, szef ochrony. - Tak - pełen optymizmu głos potwierdził. - Mówiłem ci, że nie powinniśmy się kontaktować, jeśli nie jest to konieczne powiedział z wyrzutem Odan. - Spokojnie, Namiestniku. - Pewność siebie, jaka teraz zawładnęła Starkisem, była niemalże irytująca. - Mam podstawy, by oficjalnie nawiązać połączenie. - Więc słucham! - powiedział Odan. Lodowaty ton jego głosu musiał wreszcie dotrzeć i do Starkisa, bo kiedy się ponownie odezwał, brzmiał nieco inaczej. - Nie denerwuj się przyjacielu, chciałem ci tylko pogratulować.

- Nie jestem twoim przyjacielem - sprostował Namiestnik. - Jesteś - niezrażony powiedział tamten. - Tylko przyjaciel, prawdziwy przyjaciel wymyśliłby tak genialny plan i pozwolił, bym przedstawił go jako swój. Tylko przyjaciel w przypadku powodzenia planu nie wziąłby całego sukcesu na siebie, a pozwoliłby, by Chartros uznał go za mój. Tylko przyjaciel... - Już dobrze! - Starkis zaczynał go naprawdę denerwować. - Powiedz, skąd wpadłeś na tak genialny pomysł jak Wybór? Wiesz, kiedy mi go przedstawiłeś te kilkanaście cykli temu, wydawał mi się kompletnie niedorzeczny, ale nie miałem niczego lepszego. W ogóle nie miałem żadnego planu. Więc przyjąłem twój roześmiał się. - Jak ja się zdziwiłem, kiedy Chartros go zaakceptował. A on nawet pozwolił go realizować. A teraz? A teraz, przyjacielu, spójrz! Udało się! Dzięki niemu mamy szansę potwierdzić tożsamość kakrachana i bez żadnych podejrzeń sprowadzić tutaj. - Cieszę się twoim szczęściem - rzekł z przekąsem Namiestnik. - Nie bądź taki formalny, Odanie, ja naprawdę jestem ci wdzięczny. Wiem, że dla ciebie to nic nie znaczy, ale pamiętaj, mam u ciebie dług. - Zapomnijmy o całej sprawie. Nie wracajmy do tego. Wszyscy sądzą, że to twój pomysł, twój sukces i niech tak zostanie. Mówiąc to, starał się ostudzić emocje Starkisa i skierować go na zupełnie inne tory. Bał się, by Starkis nie zaczął go wypytywać o motywy jego decyzji. Jak by rozsądnie wytłumaczył swoje zachowanie? Jak by przekonująco uzasadnił, że zupełnie nieznajomemu dał do ręki klucze królestwa i nic nie chciał w zamian? - Prawdę powiedziawszy, to ja sam w to nawet uwierzyłem. - Tym wyznaniem go uspokoił. - To dobrze. - Teraz i Odan roześmiał się z wyraźną ulgą. Na szczęście Starkis nie był aż tak dociekliwy. A może wolałby tylko, by pewne sprawy pozostały niewypowiedziane.

Czasem lepiej nie wiedzieć wszystkiego... - Muszę cię o coś spytać - zaczął Starkis nieśpiesznie. - Nigdy wcześniej tego nie zrobiłem, a nie daje mi to spokoju. Powiedz mi, jak wpadłeś na ten cały pomysł z selekcją? Namiestnik odetchnął w myślach. - To proste. Mieliśmy dwa wyznaczone cele: Atla i kakrachan. Jeden nierozerwalnie związany z drugim. Łatwiej nam było się skupić na tym drugim. A selekcja dawała nam nieograniczone możliwości sprawdzania mieszkańców kolonii bez wzbudzania jakichkolwiek podejrzeń. Tym bardziej że już podczas działalności naukowej Atli rozważaliśmy możliwość włączenia co niektórych z nich w nasz świat. - I dodał bardziej konfidencjonalnie: - W świat Władców, jak mówią Orbatole. - Prawda - przytaknął. - Wystarczyło odpowiednio zmienić i dopasować poszczególne próby. A im bez trudu mogliśmy wmówić, że chodzi nam tylko o wyłonienie osób, które z uwagi na swoje szczególne umiejętności dostąpią ogromnego zaszczytu. Będą miały szansę dotrzeć do Atlantydy, poznać miasto Władców i pozostać w tym świecie. - Swoją drogą, ci wybrani w ostatniej selekcji są całkiem przydatni - zauważył Starkis. - No widzisz - po raz kolejny odetchnął z ulgą Namiestnik. - Ja natomiast wiedziałem - tłumaczył dalej - że wcześniej czy później, niezależnie od tego, jak dobrze by go ukrywała Atla, umiejętności kakrachana i tak się uzewnętrznią i doprowadzą go do selekcji. - Tę część znam - zapewnił go Starkis. - Przynajmniej uczestniczyłem w tworzeniu prób. Niektóre nawet sam stworzyłem. „Tak ci się tylko wydaje, przyjacielu” - pomyślał Namiestnik, uśmiechając się w duchu do siebie. Wysłał jednak zupełnie inny przekaz do Atlantydy. - I tak to właśnie było, Starkisie.

51 - Jak sobie radzisz, dziecko? - spytała Garuna, gdy podziwiały zachód Słońca nad świątynnymi murami. W blasku gasnącego światła śnieżnobiała budowla przybrała złowieszczy, krwistoczerwony odcień. - Dobre pytanie - powiedziała Dalema z rozterką w głosie. Nieustannie wracały do niej wspomnienia niedawnych wydarzeń. Wtedy pierwszy raz w życiu spotkała śmierć. Te martwe ciała... Nie potrafiła o tym zapomnieć. Zamykała oczy i widziała tamtą polanę i rozsiane wszędzie trupy. Nic, tylko soczysta zieleń mchu, przytłaczające majestatem arkarie i powykrzywiane, rażone Tchnieniem Władców, kolejne pozbawione życia ciała. Z trudem udało jej się spokojnie, bez lęków i paniki przeżyć następny dzień. Nigdy nie przypuszczała nawet, że śmierć kogoś nieznanego, z kim nie dzieliło się trosk i radości codziennych dni, że śmierć Tormana będzie dla niej takim wstrząsem. Ale jeszcze trudniej było jej znieść to, że już nigdy więcej nie zobaczy tego człowieka, jej brata. Matce i Ojcu też nie było to dane. Nie pozwolono im na ostatnie pożegnanie, nie wiedzieli, gdzie i kiedy stamtowano jego ciało i nie poznali miejsca, gdzie złożono szczątki. Tak to już było z buntownikami. Takie było prawo Władców. Jej brat nie istniał dla Supali. - Czy na tyle dobre, by na nie odpowiedzieć? - Garuna objęła ją ramieniem i zajrzała głęboko w oczy. Miała tak przejmujące spojrzenie, że czuło się, jakby wnikało w duszę i czytało w niej jak w otwartym zwoju. Kanid leżący u stóp Dalemy uważnie przyjrzał się im obu, bacząc na sytuację i upewniając się, że jego pani jest bezpieczna. Nigdy i nikomu nie ufał. Od tamtego poranka nie odstępował jej na krok. Nawet w nocy, gdy budziła się przerażona kolejnym koszmarnym snem, widziała wpatrzone w siebie wielkie, błękitne, zimne ślepia. Mahat zawsze czuwał. Po tylu wspólnych księżycach nawet ten lodowaty kolor

jego oczu przestał budzić jej niepokój. Choć spojrzenie to było tak wrogie, a sam kanid był teraz olbrzymi - już dawno mierzył ponad łokieć w kłębie i sięgał jej prawie do pasa - to widziała, że to na pewno nie ona powinna się go obawiać. - Jaki on był? - spytała Dalema, ignorując pytanie Garuny.

- Kto? - Torman, przecież go znałaś. - Cicho! Wiesz, że nie wolno ci wypowiadać jego imienia. Nawet tutaj obowiązuje prawo Władców. Przestrzegaj go! - Wybacz, nie powinnam - Dalema pochyliła głowę. - To jaki był? - Nie znałam go zbyt dobrze - powiedziała Garuna, ale nawet w jej ustach nie brzmiało to dość przekonująco. - To on zakazał mi kontaktów z Namiestnikiem, prawda? Staruszka nie potrafiła ukryć zdumienia w swych szarych, przenikliwych oczach. - Wtedy, gdy mówiliście o Podziemiu - spokojnie tłumaczyła Dalema - i o tym, że chcą, bym unikała Atlantów. Garuna nie reagowała, więc Dalema mówiła dalej. - Podczas tej rozmowy z tobą, Metramusem i Panem Ojcem. Wciąż milczenie. - Tutaj nieopodal w zagajniku - niezmordowanie tłumaczyła Dalema. Ale nadal nie było żadnej reakcji.

- Garuno, odpowiedz, proszę! - wstała szybko i kierowana nagłym impulsem przykucnęła naprzeciwko niej, biorąc w swoje dłonie jej szczupłe, pomarszczone ręce. - Czy te polecenia z Podziemia były od niego? - Tak - Garuna spuściła wzrok i pochyliła głowę. - A gdy byłyśmy pierwszy raz w wiosce i pytałaś, czy „go” nie ma, to chodziło ci o Tormana, prawda? - Tak - tym razem przytaknęła bez oporu, zrezygnowana i pogodzona z koniecznością wyjaśnień. - I dlatego wtedy musiałyśmy tak szybko, tak nagle opuszczać wioskę, bo on wracał z polowania i mógłby mnie rozpoznać, tak?

- Tak. - I za każdym razem, jak byłam w wiosce, pilnowałaś, bym nie miała okazji do spotkań z nim. By nigdy nie miał możliwości ani nawet pokusy po tylu cyklach porozmawiać ze mną, tak? Staruszka w milczeniu przytaknęła. - Więc jak możesz mówić, że słabo go znałaś! - ostatnie zdanie wypowiedziała tak głośno, że echem odbiły się od świątynnych murów i minęła dobra chwila, nim całkowicie przebrzmiały. Mahat poderwał się czujny i gotowy do ataku. Dotknęła go uspokajająco. - Ja... - Garuna zaczęła, ale Dalema nie pozwoliła jej skończyć. - Czy wiesz, że wtedy on chciał mi wszystko wytłumaczyć - mówiła jeszcze bardziej wzburzona - pomimo tego, co się działo wkoło... Mimo że jego świat trząsł się w posadach, że wreszcie mógł się zemścić za śmierć Lany, on znalazł czas... Dla mnie. Zatrzymał się, bo byłam dla niego ważna! Rozumiesz to?!

Każde słowo wypowiadała coraz głośniej. Każde zdanie było bardziej ostre i krzykliwe. - A ja sprowadziłam na niego śmierć. Gdybym wtedy nie zabrała ze sobą kanida, gdybym nie odciągnęła jego uwagi, gdybym... Poczuła, jak łzy same napływają jej do oczu. Szybko otarła je ręką. - On chciał mnie chronić. Osłonił własnym ciałem... To przeze mnie zginął. Nie potrafiła dłużej tłumić tego w sobie. Rozpacz rozsadzała jej serce i stawała się nie do zniesienia. Zaniosła się głośnym łkaniem. - Nie płacz, Dalemo. Proszę, uspokój się. - Garuna pochyliła się nad nią, łagodnie dotykając jej głowy, gładząc włosy. - To nie twoja wina. To nie przez ciebie, dziecko. To nie przez ciebie... - Dlatego muszę się czegoś o nim dowiedzieć! Muszę! Jestem mu to winna. Zaczerpnęła głęboko powietrze, by opanować kolejny spazm. - Wiesz, jakie to uczucie stracić kogoś, kogo się w ogóle nie znało, choć powinien być częścią ciebie? Zobaczyć śmierć obcej osoby, by później dowiedzieć się, jak bliska jednak była? - Dalemo, tylko ja naprawdę nie znałam go dobrze. Nigdy nie kontaktowałam się zbyt często ani z twoimi pafros, ani z Herkulą, twoim Dziadkiem. Uznaliśmy, że tak będzie bezpieczniej. „O czym ona mówi?” - przemknęło przez myśl Dalemie, ale nie ośmieliła się przerwać. Może wreszcie się czegoś dowie. - Dopiero po śmierci Lany i jego ucieczce zaczęłam widywać go częściej. Czasami rozmawiałam z nim w wiosce Slavan. Zawsze pytał o ciebie - uśmiechnęła się lekko. Obiecałam mu, że kiedyś cię tam przywiozę. Ale też wymogłam na nim, by nigdy pod żadnym pozorem nie rozmawiał z tobą.

- Dlaczego? - Baliśmy się, że jak poznasz prawdę, to będziesz chciała znaleźć się bliżej brata. A do tego nie mogliśmy dopuścić. Dla Atlantów był banitą zasługującym na śmierć. I wszyscy, którzy mu sprzyjali, podlegali takiej samej karze. - Jak zawsze decydujecie za mnie - westchnęła przerażona tym, jak niewiele w jej życiu zależało od niej samej. - Ale coś musisz przecież o nim wiedzieć. Jaki on był, Garuno? - Odważny, prawy, sprawiedliwy. Ludzie bardzo go cenili i poważali, tak jak twojego Dziadka. Wiesz, że został najmłodszym Przewodnikiem w Podziemiu?

- Kim?

- Niewiele wiesz o Podziemiu, prawda? - Niewiele - Dalema przecząco pokręciła głową. - To dobrze. Bo Podziemie jest tajną organizacją i istnieje tylko dlatego, że Atlanci o nim nie wiedzą. To znaczy może i podejrzewają jego istnienie, ale nigdy jeszcze nie pojmali żywcem żadnej osoby. - Jak to? Atlanci nigdy nikogo nie pojmali? - zapytała z niedowierzaniem. To nie było możliwie. Przecież Władcy wiedzieli i mogli wszystko. - Mówi się, że ludzie z Podziemia zawsze mają ze sobą truciznę. Nikt nie wie, gdzie ją ukrywają. Niektórzy opowiadają o pierścieniach, inni o medalionach, ale prawda jest taka, że to tylko plotki. Może nawet celowo rozsiewane, by zmylić wroga. Zażywają truciznę w razie niebezpieczeństwa, by podczas przesłuchań wymuszanych torturami albo innymi atlantyckimi sposobami nie zdradzić żadnych sekretów. - Torman nie miał niczego takiego. - Dalema starała się sobie usilnie przypomnieć, czy widziała u brata cokolwiek niezwykłego. Wisior? Sygnet? Nie, nic nie pamiętała.

- Ludzie z Podziemia dobrze skrywają swoje tajemnice - tradycyjnie ją ignorując, mówiła dalej Garuna. - Cała organizacja składa się z kilkunastu kilkudziesięcioosobowych grup. - Aż tylu ich jest? - Dalema nie mogła w to uwierzyć. To nierealne, by Atlanci nie mieli pojęcia o ich istnieniu. - Nic o sobie nie wiedzą i nie znają się nawzajem. W razie złapania ginie tylko jedna grupa, a pozostałe są bezpieczne. Każdą organizację prowadzi właśnie taki Przewodnik, jakim był twój brat. On sam dobiera sobie ludzi, cele i sposoby ich realizacji. - Ale to nielogiczne. Nie można tak działać. Przecież z tego może być co najwyżej jeden wielki chaos i bałagan. To prymitywne. - Oj, Dalemo, mówisz jak oni. - Jacy „oni”?

- Atlanci. Dalema przyjrzała się jej uważnie. Może i Garuna miała rację. Coś w tym było, że starała się zawsze patrzeć na świat ich oczami. - I właśnie dlatego, Dala, mamy jeszcze jakąś szansę - spojrzała na nią ciepło i łagodnie z nadzieją w oczach. - Ale przecież musi być ktoś, kto będzie to kontrolował - Dalema próbowała się wytłumaczyć i jakoś usprawiedliwić. - Ktoś, kto będzie czuwał nad poszczególnymi komórkami, jakiś Pierwszy Przewodnik czy ktoś taki... - Podobno jest taki ktoś.

- Kto?

- Ostatni żyjący Twórca Podziemia.

- Kto taki? Kto to jest? - Nikt nie wie. On kieruje każdym poczynaniem Podziemia. Wie wszystko o jego członkach. Zna każdego z nich. Ale nikt nie wie o nim nic. - Ale po co w ogóle cała to organizacja, te spiski i tajemnice?

- Nie wiesz? - Nie - odpowiedziała szczerze. - Więc nie ma sensu, bym ci tłumaczyła - Garuna mówiła szybko, nie ukrywając nawet swego rozdrażnienia. - Albo to zrozumiesz sama, albo tak przesiąkłaś nimi, że i tak nic nie pojmiesz.

- Ale ja... - Dość na dzisiaj tajemnic Podziemia. Zresztą to o Tormanie chciałaś rozmawiać powiedziała już dużo spokojniej. - Tak - przytaknęła Dalema, wciąż nie bardzo rozumiejąc ten poprzedni wybuch złości u Garuny. - Torman był podobny do twojego Dziadka. Chyba nawet przypominał go bardziej niż twój Ojciec. Sposobem mówienia, zachowaniem, ale przede wszystkim tą wewnętrzną siłą i hartem ducha. To właśnie dlatego ludzie tak garneli się do niego. Czuli w nim oparcie, jakie może dać tylko prawy człowiek. - A ja go nawet nie znałam... - Tak to już jest, Dalemo. Za rzadko w życiu dostajemy to, co powinniśmy. To, na co zasługujemy.

- Teraz myślę, że zawsze czegoś mi brakowało, kogoś... - westchnęła Dalema. Zastanawiała się nad tą plątaniną uczuć, która towarzyszyła jej od owego feralnego dnia. Niby brak, pustka, ale jakaś inna, obca, niezrozumiała, niewytłumaczalna... Garuna nie mówiła, tylko przez cały czas miarowo kiwała głową. - Wydaje mi się, że nawet zaczęłam sobie go przypominać. - mówiąc to, odwróciła twarz do Garuny, by na nią spojrzeć. - Bardzo chciałabym ci pomóc. Ułatwić przejście przez to - staruszka wreszcie się odezwała. - Ale nie mogę. Z tym niepokojem w sercu musisz się uporać sama. - Jeszcze mocniej objęła ją ramieniem i przytuliła do siebie. - Cały czas mi pomagasz - powiedziała cicho Dalema, wtulając się w jej opiekuńcze ramię. Dlaczego Pani Matka taka nie była? Dlaczego nie mogły siedzieć tutaj razem i koić wspólnie swe żale? A mijał już prawie pełen księżyc, odkąd nie mieszkała w domu. Odkąd w ogóle nie widziała Matki. Nie była to jednak aż tak wielka rebelia, jak można by sądzić. Zaczynał się po prostu kolejny etap szkoleń kandydatów na Widzących Prawdę. Starający się o tę godność, tak jak ostatnio, na czas trwania zgrupowania przenosili się do Gaju Prawdy, by zamieszkać w przyświątynnych pomieszczeniach. Dalema tylko nieco przyśpieszyła swoje przeniesienie tam. A w zasadzie to Pani Matka to zrobiła. Błyskawicznie wyjaśniły sobie wszystko następnego dnia, po śmierci Tormana. - To zwierzę - zaczęła Pani Matka, wskazując na Mahata, nim Dalema zdążyła powiedzieć cokolwiek, choćby przywitać się tego ranka - nie ma więcej wstępu do tego domu. Dziewczyna myślała, że będą jednak rozmawiać nieco inaczej, że wczorajszy dzień, gdzie górę wzięły emocje, stanie się tylko złym wspomnieniem. Znowu się pomyliła. Tylko

że tym razem nie miała zamiaru pochylać kornie głowy. - Jeśli on, to ja też. - Twój wybór - powiedziała Matka i odwróciła się, by zająć się swoimi sprawami. I to było na tyle. Ojciec próbował jeszcze odwodzić córkę od tego pomysłu, ale też nie przekonywał jej zbyt mocno. Było to raczej takie interweniowanie z obowiązku i bez wiary w to, że przyniesie jakiś efekt. W sumie on też chyba uznał, że wyjdzie wszystkim na dobre, jak przez jakiś czas nie będą wchodziły sobie w drogę. - Jak ci z nami jest? - z zadumy wyrwał ją głos Garuny. - Chyba lepiej rozumiesz teraz Widzących Prawdę niż za pierwszym razem, prawda? - Cieszę się, że Pan Ojciec znalazł tak dobre rozwiązanie. Najlepsze, jakie można było - zapewniła swoją towarzyszkę. W duchu dziękowała Ojcu za taką przenikliwość. To on pomógł jej zorganizować sprawy tak, by mogła zamieszkać wraz z Widzącymi Prawdę od razu, nie czekając na rozpoczęcie drugiego zgrupowania. W zamian miała pomagać w stajniach. Lepiej być nie mogło. Bo to właśnie od tego czasu Gaj Prawdy stał się jej schronieniem. W Supali wieści rozchodziły się lotem błyskawicy. Nie było mieszkańca, który nie wiedziałby o tym, że byli rodziną zdrajcy i buntownika. Nie było nikogo, kto nie słyszałby, że Torman, jej brat, porwał i chciał uprowadzić najważniejszą osobę w Supali, wysłannika Króla królów, samego Namiestnika. Dalema nigdzie nie odczuwała tego tak wyraźnie jak w Ilumenie. Tam zarówno Mistrz, jak i ilumeni ponownie dawali poczuć jej, jak to jest być wyrzutkiem. Nawet te z takim trudem pozyskane znajomości przestały z dnia na dzień istnieć. Znowu była sama.

Izbor wydawał się całkowicie pochłonięty Katarą i jej poświęcał cały swój czas. I chociaż dzielili wspólną ławę w Ilumenie i towarzyszyli jej w codziennych wędrówkach do Gaju Prawdy i z powrotem, to i tak czuła, że nie ma już „ich” - jej i najlepszego przyjaciela. Za to byli „oni” - Katara i Izbor. Do niego nawet nie miała żalu, przecież sama go odepchnęła, wręcz wepchnęła w objęcia przyjaciółki. Nie mogła oczekiwać, że po tym wszystkim nie będzie szukał jakiegoś pocieszenia. Co do Katary, to Dalema łapała się czasami na tym, że żałowała, iż się w ogóle poznały. I chociaż Katara teraz poświęcała jej nawet więcej uwagi niż Izbor, starając się pomagać jej w zajęciach kandydatów na Widzących Prawdę, to tylko ją tym irytowała. Wyglądało to tak, jakby chciała w ten sposób zrekompensować jej całkowity brak Izbora przy niej. Pomiędzy Dalemą a nimi wyrastał mur, przez który coraz trudniej było się przebić. Zakładając, że ktokolwiek z nich miałby ochotę w ogóle próbować. - Dalemo! Dalemo! Słyszysz mnie? - poczuła, jak Garuna szarpie ją za rękaw. - No, wreszcie wróciła ci świadomość. Od dwóch kleps do ciebie mówię, a ty nic. Dalema przyjrzała się jej nieprzytomnie. - To właśnie o ten stan Widzącym Prawdę chodzi. - Wstając, Garuna poklepała ją po plecach i zmrużyła porozumiewawczo oko. - Tak wygląda stan czystego umysłu. Uśmiechnęła się, patrząc na nią z góry. - Tak masz robić, kiedy Tuzalem będzie z wami prowadził poranne ćwiczenia i każe oczyścić umysł. - Tylko że ja... - Wiem, Dalemo, wiem, ty tylko bardzo intensywnie myślałaś - powiedziała, odchodząc. Patrzyła za nią, gdy ta swoim żwawym, drobnym krokiem oddalała się w stronę pomieszczeń gospodarczych. Ona także powinna się zbierać. Dzień się chylił ku zachodowi i zaraz zapadnie ciemność. Noc nigdy nie przerażała jej tak jak teraz. Wydawało jej się, że

słyszy wtedy głosy Tormana, Dziadka i jakiejś nieznanej kobiety. Czuła, że źle się z nią dzieje. Czyżby zaczynała popadać w obłęd? Nikomu o tym nie mówiła. Nie chciała być jeszcze większym dziwadłem niż obecnie. Wstała z kamiennej ławy nieco rozdrażniona. Zapomniała spytać Garunę o te tajemnicze dokumenty w Domu Zwojów. Próbowała pytać o to Pana Ojca za każdym razem, kiedy ją odwiedzał, ale ten tylko zbywał ją niechętnie. Teraz miała tak dobrą okazję, by wypytać Garunę i ją zmarnowała... Otrzepała z kurzu swoją tunikę i ruszyła w tę samą stronę, co staruszka. Trzeba przecież przygotować wieczerzę. To już czas. Szła dość śpiesznie, mijając krzątających się ludzi. Dnie jeszcze nie były tak długie jak w Porze Szumiących Zbóż, a pracy było wiele. No i w przeciwieństwie do mieszkańców Supali Widzący Prawdę w ogóle nie korzystali ze sztucznego słońca. Mieli tylko ten czas, którym mniej lub bardziej szczodrze obdarzała ich natura. Patrzyła na takty, które po całym dniu zaganiano z pastwisk. Ależ one były piękne! Stanęła, podziwiając je zaskoczona. Czy ten widok kiedykolwiek może się znudzić? Wydawało się to nieprawdopodobne. Czy ktokolwiek patrząc na nie w pełnym biegu, mógł powiedzieć, że widział coś piękniejszego? I chociaż zaczęła iść w stronę kapłańskich kuchni, to jednak nadal obserwowała takty, zamiast patrzeć przed siebie. Na efekty nie trzeba było długo czekać. Potknęła się i z impetem w kogoś uderzyła.

Metramus! Na Randoga. Czy ją naprawdę szczęście opuściło w chwili narodzin? Z ponad trzystu mieszkańców Gaju Prawdy ona musiała trafić właśnie na niego...

52

- Marchatnam, Metramusie - skłoniła głowę. - Wybacz, panie. Było tak ciemno, że miała nadzieję, że zwyczajnie jej nie rozpozna. Ze schyloną głową, tyłem, powolutku wycofywała się, by jak najszybciej niepostrzeżenie zniknąć mu z oczu.

- Dalemo, poczekaj. Więc jednak ją poznał. Odwróciła się do niego i stanęła, nie wiedząc, jakie słowa w takiej sytuacji byłyby właściwe. - Miałem w planach spotkanie z tobą. - Jego oczy i długi nos wydawały się ogromne w tej wychudzonej podłużnej twarzy. Tylko usta były wąskie, prawie niedostrzegalne. Gdy mówił to, tylko nieznacznie poruszał wargami. Zresztą każdą czynność wykonywał nonszalancko, nieśpiesznie, jakby samoistnie. Czasami wyglądało to tak, jakby nie on działał, ale jakaś siła drzemiąca w nim wykonywała wszystko za niego. - Więc na co czekać? - powiedział. - Skoro los tak sprawił, rozmówmy się niezwłocznie. Patrzyła na niego zafascynowana. Stała tam wciąż osłupiała. Nawet wtedy, gdy on zaczął już iść i należało podążyć za nim. Szedł właśnie tak dostojnie, ale też nieporadnie, tak jakby od niechcenia. W pewnym momencie przystanął, zastanowił się chwilę i odwrócił do niej. - Chodźmy do Sali Rytuałów. Tam będzie cicho i spokojnie o tej porze. Nikt nam nie będzie przeszkadzał. - Dobrze, panie. - Ruszyła za nim, ale już po chwili zrównała się z nim i musiała mocno się starać, by go podczas tego spaceru nie wyprzedzać. Kanid bezszelestnie podążał za nimi.

Zastanawiała się, dlaczego sam Pierwszy wśród Widzących Prawdę poprosił ją o rozmowę. Dlaczego chciał się z nią spotkać? Analizowała swoje postępowanie z ostatnich dni zgrupowania i nie mogła dopatrzeć się w nim niczego niestosownego. Wręcz przeciwnie. Jeszcze parę księżyców wstecz nie uwierzyłaby, że będzie w stanie dopasować się do tego miejsca, a dziś była jednym z najlepszych kandydatów. Widziała to po wynikach, jakie osiągała w ćwiczeniach fizycznych i szkoleniu umysłowym. Jeśli chodzi o to drugie, to była to ta łatwiejsza część. Nigdy nie miała problemów z zapamiętywaniem czegokolwiek, więc wszystkie śpiewy, wersy prawdy czy chociażby najdłuższe rytuały wchodziły jej do głowy bez trudu. W ciągu chwili potrafiła zapamiętać to, na co inni tracili godziny. Sama jednak była zaskoczona efektami, jakie osiągnęła, jeśli chodzi o sprawność fizyczną. Dzięki codziennej, morderczej pracy nad sobą stała się tak gibka, że bez trudu mogła wykonać każdą z żądanych pozycji. Była szybka, chociaż Falmek w biegach był od niej szybszy i zawsze ją wyprzedzał. Ale chłopak sięgał jej do ramion, więc oczywiste było, że fizyka i aerodynamika stały po jego stronie. Natomiast bezkonkurencyjna była w ćwiczeniach z drągiem. Z jaką satysfakcją codziennie kilkakrotnie trafiała nim Zamira! Podczas tego zgrupowania gracze Tachli uczyli ich sztuki uników, zręczności i posługiwania się różnymi rodzajami pierwotnych broni drągiem, biczem, jankalem. Najbardziej z nich wszystkich lubiła chyba tę śmieszną, krótką, zakrzywioną pałkę. We wprawnych rękach mogła być dla każdego zaskoczeniem. Jednak była taka dziedzina, w której dalej nie potrafiła sobie poradzić. Niezależnie od tego, jak bardzo próbowała, to nadal nie potrafiła się skoncentrować tak, by przestać myśleć. Stan czystego umysłu był dla niej stanem nieosiągalnym. Ale przynajmniej nauczyła się nieźle to udawać. - Jesteśmy na miejscu - powiedział Metramus, otwierając duże drewniane drzwi i wpuszczając ją do środka.

Spojrzała na Mahata. - On tu nie może wejść - w lot zrozumiał jej nieme pytanie Metramus. - Mahat, zostań. Kanid spojrzał na nią ze smutkiem. Te krótkie momenty, gdy w jego oczach tliła się rozpacz i żal, były jedynymi, gdy wyglądał łagodnie. Nawet nieco przyjaźnie. - Zaraz wrócę. - Przyjrzała mu się z uczuciem, czochrając kudłaty łeb. Fuknął i prychnął oburzony. Nadal tego nie lubił. Odwracając się od niego, posłała mu przepraszający uśmiech. Przed nią znajdowały się spore, solidnie wykonane drewniane drzwi. To dobrze, że będą rozmawiać właśnie tutaj. Lubiła to miejsce, było jednym z jej ulubionych, zaraz po białych świątyniach w Gaju Prawdy. - Wchodź, no wchodź, proszę - Metramus gestem zapraszał ją do wejścia. Przekroczyła próg. Owiał ją chłód otaczających ich kamiennych murów. Wewnątrz panował półmrok. Tylko w centrum delikatnie tliło się palenisko i przy wejściu płonęła jedna pochodnia. Metramus wziął ją do ręki i przytknął płomień do knota po drugiej stronie drewnianych drzwi. W tej samej chwili jakby niesiony niewidzialną dłonią ogień zaczął się rozprzestrzeniać, zapalając inne pochodnie jedna po drugiej. W niespełna kilka sekund cała sala wypełniła się ciepłym blaskiem ognia. „Więc tak to robią. Całkiem efektowne” - pomyślała Dalema, rozglądając się wkoło i podziwiając Salę Rytuałów. Na samym środku znajdowało się miejsce, gdzie podczas uroczystości i wszelkich codziennych rytuałów stawał jeden z Widzących Prawdę, najczęściej był to właśnie Pierwszy, Metramus, by poprowadzić zgromadzenie. To specjalnie wyznaczone dla niego miejsce znajdowało się obok wielkiego paleniska,

w którym zawsze palił się ogień. Mógł być taki jak dziś, słaby i ledwo się tlący, albo taki jak podczas uroczystości - majestatyczny i jasny. Ale jedno było pewne i bezwzględnie przestrzegane - ten ogień nie gasł. Nigdy i nikomu nie wolno było do tego dopuścić. Dodatkowo atmosferę tajemniczości podczas wszelkich obchodów uzyskiwano, dodając do niego kadziła. Wtedy całe pomieszczenie wypełniał cudowny aromat i mglisty dym. Ponieważ w komnacie nie było żadnych okien, jedynym oświetleniem był ogień. I poza nim w sali nie było nic innego. Żadnych innych przedmiotów. Tylko mury, ogień i Widzący Prawdę. - Zrobiłaś największe postępy ze wszystkich kandydatów tego cyklu - ciszę przerwał stłumiony głos Metramusa. - Dziękuję. Cieszę się, że zostało to zauważone - odpowiedziała Dalema zadowolona, że doceniono jej wysiłki. - Jednak twoja kandydatura nie będzie rozpatrywana - jak zwykle mówił niefrasobliwie, jakby od niechcenia. Już sam jego ton mocno ją zirytował, a poza tym nie mogła uwierzyć w to, co powiedział ten człowiek. - Jak to? Dlaczego? - zapytała bez zbędnych ogródek, nie dowierzając własnym uszom.

- Chyba wiesz. - Nie, nie wiem - patrzyła na niego uparcie. - Póki nie nadrobisz braków w osiąganiu stanu czystego umysłu, twoje pozostałe wysiłki będę bezcelowe. - Uda mi się! Postaram się! - Jej zaangażowanie w to, co mówiła, sprawiło, że spojrzał na nią uważniej. - Idzie mi coraz lepiej, panie. - Kogo chcesz oszukać? - Metramus odezwał się do niej ostro.

Zdumiona przyjrzała mu się. O czym on mówił? - Przecież ty nawet nie rozumiesz naszych podstawowych praw, Dalemo. - Przecież je znam! - Znasz, ale nie rozumiesz! - Dawno nie słyszała, by mówił tak energicznym, ożywionym głosem. - Klepiesz bezmyślnie formuły, nie rozumiejąc ich sensu. Nie wiedziała, co ma na to odpowiedzieć. - Jak mam dać ci szansę i odtrącić innych prawdziwie Widzących? - Tak nie można! Nie możecie mi tego zrobić?! - Zważ, do kogo mówisz. Miarkuj się! Ale nic już nie było w stanie jej zatrzymać. - Nie możecie! Nie po tym, jak odebraliście mi możliwość wzięcia udziału w Wyborze! - krzyczała, nie panując nad sobą. Metramus patrzył na nią oniemiały. - Nie po tym, jak odsunęliście mnie od Atlantów i przekreśliliście moje szanse na bycie jedną z nich. - A ty co, chciałabyś?! Po tym wszystkim, co widziałaś... - spytał złośliwie, a w jego oczach dostrzegła pogardę. - Skoro są tacy źli, to czemu tu jesteś?! - odparowała. - Czemu wszyscy tu jesteście? U nich? Na ich warunkach? I im służycie?! Czemu, powiedz?! Czemu, skoro wszyscy chcą i jest to marzenie każdego, to ja mam nie chcieć?

Niosła ją rosnąca z każdą chwilą fala złości. Znowu chcieli manipulować jej życiem, mówiąc, co i kiedy powinna, a czego jej nie wolno. Znowu decydowali za nią. - Nie wolno wam tego zrobić! - Stała na wprost Metramusa, niewiele ustępując mu wzrostem. I chyba próbowała mu wygrażać, patrząc ze złością w jego znowu spokojne oczy. Ale on milczał. Zrobił niewielki krok do tylu i przypatrywał się z politowaniem, jak miota się w bezsilnej złości. - Nie po tym, jak zdążyłam wreszcie poczuć, że jestem tu u siebie. A nie jakaś obca, wyśmiewana, wyszydzana. - Gniew stopniowo ustępował rozpaczy. Starzec milczał. - Proszę, nie możesz. Nie teraz... Nie teraz, kiedy wreszcie odnalazłam tu swoje miejsce - mówiła coraz ciszej. - Czy jesteś pewna, że to jest twoje miejsce? Nagle odezwał się do niej w zupełnie inny sposób. Mówił delikatnie, z wyczuwalnym ciepłem w głosie. - Nie można stać się ptakiem, nie umiejąc latać, Dalemo. - Ależ to głębokie - wyrwało jej się niechcący. Była tak zdruzgotana i zrozpaczona, że nie panowała nad sobą. - Co mówiłaś? - Nic, Metramusie - spuściła oczy - Pierwszy wśród Widzących Prawdę. - Ja nie robię ci na złość, dziecko - powiedział. - Zresztą - odetchnął głęboko i po raz pierwszy uśmiechnął się do niej - obawiam się, że ani ty nie byłabyś szczęśliwa z nami, ani

my z tobą. Po takim wyznaniu trudno się było także nie uśmiechnąć. - Ale gdybym dała radę? Gdybym nauczyła się osiągać ten stan? Przekraczać granice umysłu i wszystko inne, czego chcecie? - Powiedz szczerze, ale odpowiedz nawet nie mnie, tylko samej sobie, czy naprawdę myślisz, że ci się uda? Mierzyli się wzrokiem. - Nie - wyznała szczerze. - Właśnie - położył jej dłoń na ramieniu. - Więc co teraz? - Możesz być z nami tak długo, jak zechcesz. - Mocniej przytrzymał jej ramię. - Dużo bym dał, byś została głównym opiekunem taktów. - Głównym opiekunem taktów - powtórzyła bezwiednie. - Wiem, że nie tego pragnęłaś, ale musisz poczekać, może to jeszcze nie twój czas. - Może tak. - Pamiętaj, zawsze znajdziesz tu dla siebie miejsce. - Dziękuję - skłoniła się. Metramus milczał, rozmowa była więc skończona. Z ciężkim sercem opuszczała jego i Salę Rytuałów. Tylko gdzie, na Randoga, jest to jej miejsce? I kiedy wreszcie przyjdzie i jej czas?

53 Kanid poderwał się, gdy tylko wyszła na zewnątrz. Wzięła głęboki oddech. - Chodź, Mahat, pora na nas. - Zwierzę ufnymi ślepiami potwierdzało gotowość zrobienia czegokolwiek, czego by nie rozkazała. - To był długi dzień. Musimy odpocząć. Idąc, rozmyślała o tym, że jednak nie tego potrzebowała. Pragnęła przestrzeni i wolności. Dusiła się tutaj. Ile dałaby za to, by wydostać się za ten mur i uciec jak najdalej, nie oglądając za siebie. Miała już dosyć kłamstw, tajemnic, niedomówień. Nie rozumiała tego świata. I nie chciała go. Tylko że ucieczka oznaczałaby poddanie się i rezygnację. A ona nigdy się nie poddawała! - Dalema. - Ktoś wymówił jej imię i złapał ją za rękę, zatrzymując. Kanid wyszczerzył zęby, gotowy do ataku. - Spokój, Mahat - zareagowała najszybciej, jak potrafiła. - A tobie radzę - zwróciła się do napastnika - puścić mnie, jeśli uważasz, że jeszcze kiedykolwiek mogą ci się przydać obie dłonie. - Wybacz - przepraszająco powiedział Zamir, puszczając jej rękę. - Muszę z tobą porozmawiać.

- Nie mamy o czym. - Unikasz mnie od ponad pełnego księżyca - zupełnie nie zrozumiał tego, co powiedziała. - Musimy porozmawiać - powtórzył.

- My na pewno nie. Porozmawiaj z Antamią. - Z jaką znowu Antamią? - To już nie mój problem, jak nie wiesz, o kogo chodzi - zauważyła. - Muszę iść. Wyminęła go bez problemu. Nie próbował ponownie jej zatrzymać. - Mahat - zwróciła się do kanida, ruszając. - Poczekaj - doleciał ją z tyłu jego stłumiony głos. - Proszę, błagam cię. Było coś takiego w sposobie, w jaki to mówił, w jego tonie, że nie potrafiła mu odmówić. - Chcesz rozmawiać?! - zatrzymała się i gwałtownie odwróciła do niego. - Dobrze. Nagle wszystko zaczęło układać się w całość. Poszczególne obrazy zaczęły dopasowywać się jeden do drugiego. Czuła, że coś zaczyna jej świtać. Ale czy to w ogóle było możliwe? Miała teraz okazję, musiała ją wykorzystać. - To odpowiesz mi na parę pytań - szybko podeszła do Zamira. Ten patrzył na nią z milczącym wyczekiwaniem. - Jak długo znałeś Tormana? - spytała.

- Kogo? - Albo jesteś taki głupi, albo myślisz, że ja jestem.

- Wybacz, ja nie... - Nie kłam - przerwała. Nie miała ochoty słuchać dzisiaj kolejnych bredni. - Już

wtedy, gdy pomagałeś mi wydostać się z nurtów Lamas, już wtedy się znaliście. Bacznie obserwowała twarz Zmira, ale ta pozostała niezmieniona. Nic nie dało się z niej wyczytać, więc mówiła dalej, cały czas badając, jaki efekt wywierają jej słowa. - Nie rozumiałam, dlaczego wtedy on tak do mnie powiedział, to były takie zupełnie nielogiczne słowa. Powiedział „Opiekuj się nią”, pamiętasz, Zamirze? Nadal żadnej reakcji. - Myślałam, że chodziło mu o kanida, że zwyczajnie się pomylił. Ale czy nie szybciej powiedziałby „on”, bo tak się mówi o każdym szczeniaku, a nie „ona”? I teraz dopiero rozumiem, że Torman wcale nie mówił do mnie. Przerwała na chwilę, sama zdumiona, że wcześniej na to nie wpadła. - On mówił do ciebie! To tobie kazał się mną opiekować. Dlaczego, Zamirze, dlaczego właśnie tobie? - Nie wiem, o czym mówisz - wymamrotał bez przekonania i wiary we własne słowa. Wzrok wbił w jakiś punkt na zapięciu kaptura, tuż poniżej jej twarzy. Nie miał odwagi na konfrontację. Miała więc rację, trafiła w sedno. - I widziałam was razem, rozmawialiście podczas Święta Dusmasa w wiosce Slavan. - Nie pamiętam każdego, z kim rozmawiam, Dalemo - próbował beztrosko się roześmiać, obracając to w żart. - Powtarzam ci, że nie mam pojęcia, o czym mówisz. - Tyle że w twojej wiosce mieszka mniej niż tysiąc ludzi. Trzeba się naprawdę wysilać, by każdego z osobna dobrze nie zapamiętać! - Zapominasz, że nie mieszkam tam od kilku cykli. - Ja byłam tam zaledwie parę razy i już znam większość mieszkańców.

- Nigdy nie odmawiałem ci spostrzegawczości, Dalemo - powiedział poważnie, z ledwie dostrzegalnym błyskiem w oku. Widać było, że zaczynał się coraz lepiej czuć w tej sytuacji i dobrze bawić jej kosztem. Nie znał jej jeszcze, jeśli myślał, że tak jak zwykle sobie odpuści. - To dlatego cały czas powtarzałeś, że nie możesz się ujawniać? - zaatakowała ponownie. Oczy Zamira na powrót stały się poważne i poprzednie rozbawienie zupełnie z nich zniknęło. Spróbował głową wykonać gest, ale uprzedziła go.

- Nie zaprzeczaj! I wtedy dopiero zrozumiała. - TY NALEŻYSZ DO PODZIEMIA! - powiedziała i zaraz zamilkła, przerażona. Zamir też się nie odzywał. Nie musiał. Miał to wypisane na twarzy. Nie miała wątpliwości, że odgadła prawdę. - Od jak dawna? Czy ty też chciałeś podnieść rękę na Władców? Też chciałeś porwać Namiestnika? - pytała, gdy udało jej się odzyskać równowagę. - Nie wiem, o czym mówisz, Dalemo - powtórzył znowu, jakby recytował wyuczoną formułkę. Westchnęła zrezygnowana. - Dobrze, skoro chcesz dalej ciągnąć tę farsę - wzruszyła ramionami. Chciała się odwrócić i odejść, gdy znowu poczuła silne szarpnięcie. Obrócił nią jak kłębkiem gałganów. Przekręcił w swoją stronę i przytrzymał dłońmi jej ramiona.

Warczenie Mahata stawało się coraz głośniejsze, ale on zdawał się go kompletnie nie dostrzegać. Zupełnie je ignorował. - Mahat, spokój - powiedziała zduszonym głosem. A wystarczyło jej jedno słowo, by kanid zaatakował. Ba, nie trzeba było nawet nic mówić. Tylko że ona nie chciała, by wypuścił ją ze swych objęć. Nic się nie zmieniło, wciąż czuła przy nim to samo. Przestawała racjonalnie myśleć. Nie dbała ani o jutro, ani nie przejmowała się tym, co było wczoraj. Było tylko tu i teraz. - Dala, niczego tak nie pragnę, jak wyjawić ci wszystko. Całą prawdę. Uwierz, nie chcę mieć przed tobą żadnych tajemnic - mówił pewnie, jasno i szczerze. Patrzył jej prosto w oczy i wiedziała, że niczego nie zataja. - To dobrze, bo mam dosyć sekretów - powiedziała cicho. I znowu wróciło. Całe napięcie, pragnienie, pożądanie. Nieokiełznana potrzeba bycia z nim. Bez względu na konsekwencje. - Czekam - powiedziała jeszcze ciszej. Wszędzie panowały mrok i spokój. Byli sami, tak jak tego chciała od dawna. Tylko on i ona. - Ale nie teraz. Nie mogę. Daj mi kilka dni, proszę. Cały nastrój zniknął. Prysnął jak bańka mydlana. Znowu dała się oszukać. Pozwoliła mu się zwieść. Odsunęła się.

- Nie wiem, Zamirze, czy nie oczekujesz ode mnie nazbyt wiele.

Wyswobodziła się z jego ramion, odwróciła się i odeszła.

54 Wiedział, że musi się z nimi spotkać jak najszybciej. To było nieuniknione. Mógł co prawda jeszcze zwlekać, tłumacząc sobie, że sytuacja jest napięta i nadal jest niebezpiecznie. Że teraz mają baczenie na wszystkich, pilnują i sprawdzają dokładniej, niż czynili to normalnie i są czujniejsi niż zazwyczaj. Bo przecież kto wie, kto mógł go podejrzewać i obserwować? Kto śledząc go, mógł do nich trafić jak po sznurku? Ale minęły prawie dwa księżyce, odkąd zginął Torman i większość jego grupy. Od tamtej pory dostał od Podziemia tylko jedną wiadomość. Było to zaraz po masakrze, następnego dnia. Zostawiono mu ją nieoczekiwanie, w jego własnej sakwie. Był zdziwiony, kiedy wieczorem znalazł tę zaszyfrowaną wiadomość pośród swoich innych rzeczy. Polecono mu, by na razie nie wychodził poza Supalę i pod żadnym pozorem nie korzystał z przejścia w murze. Miał przeczekać, aż sprawy ucichną i samemu wybrać najlepszy moment na spotkanie. Czekał bardzo długo. Nie dlatego, że się ich bał, chociaż spodziewał się trudnej rozmowy, ale dlatego, że czuł się winny i nie wiedział, jak ma prosić o wybaczenie za to, co się stało. Co miał zrobić? Przecież nic nie mogło zrekompensować śmierci Tormana i pozostałych osób. Jego błąd kosztował życie tyle ludzkich istnień. Czy kiedykolwiek mu przebaczą? A teraz miał jeszcze jeden powód, by pilnie pragnąć tego spotkania. Musiał powiedzieć im o decyzji, jaką podjął. Zdecydował się ich opuścić. Po prostu nie nadawał się do życia zgodnie z regułami Podziemia. Nie chciał czuć tylko nienawiści i nie pragnął zemsty na Atlantach za wszelką cenę. Źle zrobił, prosząc ich o przyjęcie i wstępując do nich. Tyko że on zrobił to, wypełniając swoje zobowiązanie wobec Herkuli. Skąd mógł wiedzieć, jak brzemienne w skutkach będą tego konsekwencje.

Szedł uważnie i ostrożnie. Co chwilę przystawał i oglądał się za siebie. Musiał się upewnić, że nikogo nie ma. Nie mógł popełnić kolejnego błędu. Wybrał niecodzienny czas - godzinę tuż przed samym świtem. To prawda, że było to nieco ryzykowne, ale też właśnie mało prawdopodobne, by ktoś o tej porze cokolwiek podejrzewał i chciał na niego czatować. Rozejrzał się raz jeszcze, nim zdecydował się na wyjście z cienia, zza linii drzew. Szybko przeszedł przez otwartą przestrzeń, mocno przylgnął do muru, przywierając do kamieni. Wreszcie wszedł do tunelu. Nim się obejrzał, już znalazł się przy włazie prowadzącym na zewnątrz. Chociaż Tormana nie było, to w tym przypadku nie miało to znaczenia. On do końca życia będzie pamiętał, by zamykać ten przeklęty właz. - Chodź za mną. Prawie podskoczył, kiedy usłyszał za sobą głos. Nie widział nikogo, kiedy wychodził z tunelu. Zamknięcie go zabrało mu tylko chwilę, więc jak to było możliwie? Jak potrafili poruszać się tak szybko i zwinnie? W jaki sposób pozostawali niewidzialni, kiedy nie chcieli, by ktokolwiek ich zauważył? - Tędy - Patkos wskazał mu drogę i puścił go przodem. - Ty żyjesz! - Zamir nie był w stanie nie okazać radości. Patkos spojrzał na niego zaskoczony. Był chłodny i opanowany. I w żaden sposób nie ucieszył się na jego widok. - Jak udało ci się przeżyć? - Ale on nie był w stanie ukryć radości i zdumienia. Przecież Patkos był jednym z pierwszych wytypowanych przez Tormana. - Nie było mnie tam. Przewodnik zmienił zdanie. Zostałem, by przeżyć. - Wyważone słowa w połączeniu z chłodnym przyjęciem mocno ostudziły początkowy entuzjazm Zamira.

- Ja... To moja wina... Ja... - plątał się niezdarnie. - Nie chcę tego słuchać - przerwał mu Patkos. - Zresztą to nie przede mną masz się tłumaczyć. - Chciałem tylko powiedzieć... - Chodźmy - Patkos znowu wszedł mu w słowo. - Wszyscy już tam są. Od wielu dni czekamy na ciebie. Ruszył za nim powoli. „To będzie długa, ciężka noc” - pomyślał, podążając za Patkosem idącym coraz szybszym krokiem. Szli inaczej niż zazwyczaj. Najpierw przedzierali się przez gęsty las, a później kluczyli wąskimi ścieżkami. Trwało to dobrze ponad trzy klepsy. Pierwszy raz nie wiedział, gdzie jest. Obawiał się nawet, że mógłby nie poradzić sobie ze znalezieniem drogi powrotnej. W pewnym momencie, zupełnie nagle, drzewa zniknęły i weszli na sporą przestronną polanę. Rozejrzał się dookoła. Chociaż było ciemno, księżyc całkowicie przesłoniły chmury, jego wzrok już przyzwyczaił się i bez trudu dostrzegał nawet najdrobniejsze szczegóły. - Stań w środku koła - poinstruował go wynurzający się znikąd Cader. Skinął głową i zrobił, co mu kazano. Cader był opanowany, a jego reakcje i ruchy bardzo powściągliwe. Jeśli myślał, że powitają go nienawistne okrzyki i oburzeni, żądni krwi ludzie, to mocno się pomylił. Nic takiego nie miało miejsca. Na polanie było cicho. Gdyby nie to, że widział ich wszystkich, to mógłby pomyśleć, że poza nim nie ma tu nikogo innego. A jednak byli. I to tak wielu.

Dookoła linii lasu, tam gdzie drzewa ustępowały miejsca nielicznym krzewom, a w zasadzie poza mchem nie rosło nic innego, tam właśnie stali ludzie. Jeden obok drugiego. Było ich trzydziestu, może czterdziestu. Nigdy nie sądził, że było ich aż tylu. Na żadnym z poprzednich spotkań nie widział nigdy tak licznego grona.

Nic dobrego z tego nie wyniknie. - Tutaj - Patkos wskazał mu dokładne miejsce i usunął się w cień lasu, do pozostałych. Stał tam sam na środku i czekał na to, co miało nastąpić. Jednak nic się nie działo. Nikt się nie poruszał, nikt nic nie mówił. Tylko bezruch i paraliżująca cisza. Dyskretnie rozglądał się wkoło, patrząc na ich twarze. Niewielu rozpoznawał. „Pewnie większość z tych, których znałem, zginęła” - pomyślał nie bez wyrzutu. Czuł narastający w sobie smutek i złość. Kiedy wreszcie ktoś wyjdzie i zacznie go oskarżać, wymieniając jego winy? Kiedy wreszcie wymierzą sprawiedliwość? - Kim jesteś? - zupełnie zaskoczony usłyszał pytanie, gdzieś z tyłu. Odwrócił się w stronę tego głosu. Z tłumu wyszedł nieznany mu zakapturzony mężczyzna i ruszył w jego stronę. - Kim jesteś? - powtórzył. Patrzył na tego człowieka, nie rozumiejąc sytuacji. O co mogło chodzić? Szukał odpowiedzi w twarzach pozostałych, wreszcie natrafił na Patkosa, który tylko kiwnął głową, dając znak, by odpowiadał. O co tu chodziło? Ale nie miał czasu, by zastanawiać się nad tym dłużej. Nie miał też innego wyjścia. Musiał zacząć mówić. - Zamir z rodu Fertów, syn Donaty i Almena - starał się, by jego słowa zabrzmiały donośnie i pewnie.

- Po co przychodzisz? - ten sam głos pytał dalej. Mężczyzna stał teraz niedaleko. Na wyciągnięcie dłoni, może trochę dalej. Tylko że Zamir nie był w stanie rozróżnić rysów jego twarzy. I tak by to zapewne nic nie dało. Ten człowiek nie kojarzył mu się z nikim, kogo znał. - Po co przychodzisz? - ponowił pytanie. Co miał robić? Zupełnie nie wiedział, jak się zachować. O co w tym wszystkim chodziło? Przez myśl przeszło mu nagle słowo: egzekucja. To taką wymierzą mu karę. Po co mają wysłuchiwać jego tłumaczenia? Przecież wina była oczywista. Tak będzie prościej i łatwiej dla wszystkich. Tylko czy był gotów na śmierć? A czy ktokolwiek kiedykolwiek był? Pomyślał o tym, czego w życiu jeszcze nie zrobił, a czego pragnął, o chwilach, których nie przeżył, chociaż powinien, o tych, z którymi się nie pożegnał, a już ich nigdy nie zobaczy. - Po co przychodzisz? - mężczyzna niestrudzenie zadawał to samo pytanie. - Mów! - zza pleców usłyszał głos Cadra. - Po przebaczenie - z trudem wymówił te słowa. Starał się opanować. Nie chciał niczego dać po sobie poznać. Nawet oni nie mają prawa do takiej satysfakcji. Nie tak odejdzie! Nie pozwoli, by ostatnie, co po nim zapamiętają, to ten żałosny strach, który teraz

musiał widzieć każdy. Nie odejdzie jak tchórz. - Wiem - zaczął lekko niepewnym głosem - że nigdy nie zapomnicie tego, co się stało. - Teraz mówił głośniej i nie tylko do mężczyzny przed nim, ale do wszystkich. Nikt mu nie przerywał. Pozwolili mu mówić. - Wiem, że zginęli wasi bracia, ojcowie, synowie, przyjaciele. Wiem, tak jak wy, że zginęli przeze mnie. Nie cofnę czasu. Nie zmienię tego, co się stało. Nie przywrócę im życia, choć, na Stwórcę, bardzo bym chciał... Wciąż cisza i tylko te nieme, pozbawione wyrazu twarze. - Jedyne, co mogę, to ukorzyć się przed wami... - Patrzył teraz na mężczyznę stojącego przed nim. Szukał gdzieś w tej zakapturzonej twarzy oczu, aby odnaleźć w nich potwierdzenie lub zaprzeczenie. - I prosić tak, jak tu stoję, o przebaczenie. - Uparcie wpatrywał się w człowieka przed sobą.

Cisza. - Masz je! - donośny głos mężczyzny przed nim przerwał w końcu milczenie. - Hoch - odpowiedział mu tłum. - Poniosę każdą karę, którą mi wyznaczycie. Czekam na wasz wyrok - mówił Zamir, nawet bardziej spokojnie, niż by należało. W tłumie zobaczył wreszcie pewne poruszenie. Tak jakby zdziwiły ich jego słowa. Jakby zupełnie ich nie rozumieli i nie tego się spodziewali. Znowu ta dręcząca cisza przeciągająca się w nieskończoność.

- Wola Podziemia jest inna - chłodno powiedział mężczyzna przed nim i podszedł do niego, kładąc mu obie dłonie na ramionach. „Więc jednak śmierć” - przemknęło mu przez myśl. Pochylił głowę w geście całkowitej rezygnacji, pogodzony z losem. - Wolą Podziemia jest, byś został nowym Przewodnikiem. Najpierw pomyślał, że się przesłyszał. A może on już nie żył i to tylko jakieś makabryczne chimery jego umysłu tworzyły te nierealne obrazy i dźwięki? Nie podnosił głowy. Ciągle oszołomiony patrzył na pokrytą mchem ziemię. Poczuł silny ścisk w gardle. Przypomniał sobie, kiedy pierwszy raz usłyszał o Podziemiu i Przewodnikach. Opowiadał mu wtedy o nich Herkula. A on słuchał tych opowieści jak zaklęty. Nigdy nikomu się do tego nie przyznał, ale to wtedy pomyślał, że zrobi wszystko, by kiedyś dostąpić tej najwyższej godności w Podziemiu i zostanie Przewodnikiem. Tylko później nawet nie śmiał marzyć o tym, kiedy dorastał, a zupełnie przestał w to wierzyć, gdy zrozumiał, z czym się to wiąże i jak wiele wyrzeczeń wymaga. - Taka była wola Tormana - powiedział Patkos, stając obok Zamira, tuż przy jego ramieniu. - Hoch - tym słowom zawtórowały setki gardeł. Był zdumiony, kiedy usłyszał, że to Torman chciał, by został kolejnym Przewodnikiem. Zawsze uważał, że Torman nie darzył go specjalną sympatią, nie wspominając już o większym zaufaniu. Zaskoczył go tą decyzją. I kompletnie jej nie rozumiał. - Taka jest wola ostatniego z Twórców Podziemia - dodał Cader, stając po jego drugiej stronie.

- Hoch - powtórzyli zgromadzeni na polanie. O tym legendarnym Twórcy słyszał od dawna. Tylko nie wiedział, że Twórca mógł cokolwiek wiedzieć o nim. A tym bardziej że także sam Twórca chciał wybrać jego, Zamira. Obdarzyć największym zaufaniem. - Taka jest nasza wola - wszyscy potwierdzili chórem. I ci wszyscy ludzie... Czym zasłużył sobie na ich szacunek i zaufanie? Dlaczego uznali, że to właśnie on jest tego godzien? To nie mieściło mu się w głowie. - Czy ją przyjmujesz? - zapytał nieznajomy. Czy to działo się naprawdę? Przecież nie po to tu przyszedł. Chciał kary surowej i okrutnej. Chciał przebaczenia. A potem... A potem chciał już tylko odejść... - Czy ją przyjmujesz? - zapytał znowu ten zakapturzony mężczyzna, trzymając wciąż dłonie na jego ramionach. Zamir wreszcie się ocknął. Podniósł głowę i spojrzał na mężczyznę. Udało się. Teraz patrzył prosto w jego oczy. - Ale dlaczego ja? Przecież zawiodłem - mówił tak głośno, by każda z osób znajdujących się na polanie słyszała jego słowa. - Nie zasługuję, by być jego następcą i waszym Przewodnikiem. - Taka była wola Tormana, Przewodnika - powiedział ponownie Patkos, tylko tym

razem patrzyli sobie w oczy.

- Hoch - jak echo odpowiedzieli pozostali. - Taka jest wola ostatniego z Twórców - dodał Cader, także z ufnością patrząc na niego. - Hoch - znowu powtórzyła polana.

- Taka jest nasza wola. I znowu wszyscy potwierdzili chórem. - Więc powiedz: czy ją przyjmujesz? - I znowu to pytanie. Rozejrzał się. Patrzyli na niego wyczekująco. Oczekiwali na to, co powie. Ale co miał powiedzieć? Co powinien zrobić? Czy mógł opuścić tych ludzi i zawieść ich tak po prostu, odmawiając i nie przyjmując tego zaszczytu? Jak mógłby wtedy żyć dalej? Czy odmawiając tego, co konieczne, słuszne i właściwe, mógłby w ogóle cieszyć się swoim szczęściem? Czy on w ogóle miałby do tego prawo, gdyby ich porzucił? Tylko że taki wybór jest na całe życie. I bał się go. Przypominał sobie rozmowy z Tormanem i te zapadające w serce słowa: „Jesteś teraz

jednym z nas, a my poza nienawiścią do nich nie mamy innych uczuć”. Uderzały go teraz jak kamienie, jeden po drugim. „Pamiętaj, że nie da się pogodzić serca i rozumu, dlatego nigdy nie przekraczaj granic!”. „Nie popełnij tego błędu co ja”. „Nie potrafiłem wyznaczyć granic, ona zginęła”. „Nie mam prawa, nikt nie ma prawa, by jego postępowanie i czyny były zagrożeniem dla innych”. „Nie masz wyjścia. Musisz. Dla dobra jej. Dla dobra nas wszystkich”. I wreszcie to najważniejsze: „Sam nie jesteś siebie pewien, więc nie pozwalaj sobie na szczenięce uniesienia. Nawet gdyby to nie był tylko chwilowy poryw serca, ale prawdziwe, z wnętrza płynące uczucie, to i tak nie miałoby to znaczenia. Tym bardziej wtedy powinieneś je zachować tylko dla siebie”. Podjął decyzję. - Tak, przyjmuję - powiedział tak donośnie, jak tylko potrafił. - Hoch! - rozbrzmiało gromkie zawołanie i przetoczyło się echem po polanie. - Jeśli tylko zechcesz, będę stał u twego boku, tak jak zawsze byłem przy Tormanie powiedział Patkos, kładąc mu rękę na ramieniu. - Jestem, by ci służyć. Czekam na polecenia, panie - ten sam gest uczynił Cader. A potem podchodzili kolejni uczestnicy ceremonii, następni i jeszcze następni.

55 Dni były coraz dłuższe, jaśniejsze i cieplejsze. Dalema wstawała wcześnie rano, wraz z pierwszym brzaskiem. Często mijały jeszcze długie godziny, nim słońce wzeszło, a ona już zdążyła odbyć poranne rytuały, pomóc w stajniach, karmiąc, czesząc i wyprowadzając takty na pola i ćwiczyć, ćwiczyć i jeszcze raz ćwiczyć. W zasadzie to najlepiej było jej wtedy, samej, gdy pozwalano jej objeżdżać takty i godzinami spędzać czas w stajniach. Była wówczas najszczęśliwsza. Tylko w ten sposób, całkowicie wypełniając swój czas pracą, udawało jej się nie myśleć. Nawet czytanie zwojów, zazwyczaj tak kojące, teraz nie było antidotum na zapomnienie. Wspomnienia były zbyt świeże, a może nawet jeszcze nie do końca stały się wspomnieniami. Wciąż nimi żyła, jakby były czasem obecnym. Właśnie minął ostatni dzień zgrupowania. Następne miało się odbyć dopiero na początku Pory Spadających Liści. To ze względu na tegoroczny Wybór w Supali nawet Widzący Prawdę nieco dopasowali się do życia kolonii. Supala była ostatnim w kolejności miejscem z terenów należących do Władców, gdzie miał być przeprowadzony Wybór. I to nie dlatego, że była najlepsza czy też najgorsza, ale ponieważ powstała jako ostatnie z dominiów Atlantów. Jak zwykle obowiązywała najprostsza, najbardziej logiczna matematyczna kolejność. Wybór miał się odbyć za dwa niepełne księżyce, co oznaczało, że jeszcze tylko kilka dni mogli się cieszyć spokojem, bo potem zacznie się największe zamieszanie dekady. Nie pamiętała, jak ten Wybór, a w zasadzie przygotowania do niego wyglądały ostatnio i to nawet nie dlatego, że był to tak wczesny okres jej życia i nie sięgała pamięcią tak daleko wstecz, ale po prostu dlatego, że nie brała w nim udziału. Leżała wtedy w domu przez wiele dni, borykając się z jakimś wyjątkowo paskudnym przeziębieniem. Cóż, teraz, mimo że nie będzie bezpośrednim uczestnikiem wydarzeń, będzie obserwowała je bardzo dokładnie. Nie przepuści żadnego szczegółu.

Już od pełnego księżyca nie była w samej Supali, spędzając całe dnie i noce w Gaju Prawdy. Nawet nie wiedziała, czy miasto zaczęło się już zmieniać. Dzisiaj się o tym przekona. Po raz pierwszy od bardzo dawna opuści to miejsce. Z jednej strony cieszyła się na tę możliwość, z drugiej - trochę obawiała. Z całą pewnością nie pomogła w tym wizyta Pana Ojca. Zjawił się wczoraj, późnym wieczorem. - Namiestnik będzie chciał z tobą porozmawiać - zaczął bez ogródek Pan Ojciec.

- Jak to? - Już od wielu dni planował spotkanie z tobą.

- Tak?! - Jednak postanowił uszanować czas Gaju Prawdy. Kiwnęła tylko głową. Ojciec obserwował ją uważnie. - Po co chce mnie widzieć? Pan Ojciec bezradnie rozłożył ręce i wzruszył ramionami. Widać było malującą się na jego twarzy troskę. - Dlaczego chce się spotkać? - powtórzyła ponownie, tym razem już tylko do siebie. - Nie wiem. Ale musiałem ci powiedzieć - odetchnął głęboko i ciężko. - Chciałem cię ostrzec. - Myślisz, Panie Ojcze, że może to mieć coś wspólnego z porwaniem... Z moim bratem? - Za każdym razem, kiedy mówiła „moim bratem”, czuła większą z nim bliskość. Tak jakby Torman nie był tylko krótkim epizodem w jej życiu, ale jakby rzeczywiście spędził ten czas przy niej.

Ojciec kręcił tylko głową, zamyślony. Widać było, że coś zaprzątało jego myśli. - Pewnie, że z porwaniem - odpowiedziała sobie sama. - Bo o co innego mogłoby chodzić? - mówiła sama do siebie, głośno myśląc. - Nie wiem - powtórzył Pan Ojciec, wciąż zamyślony. - Spotkasz się z nim, prawda? - odezwał się nagle, wyrywając ją ze stanu otępienia. - A mogę postąpić inaczej? - Nie. Właśnie o to przyszedłem cię prosić, abyś pamiętała, że to Namiestnik. Jego wola stanowi tutaj prawo.

- Wiem. - Jemu się nie odmawia, Dalemo.

- Wiem. - Musisz odpowiedź na to wezwanie, nawet gdybyś nie chciała. - Tak - powiedziała, zdając sobie z tego doskonale sprawę. - To dobrze - Ojciec odetchnął z ulgą. Przyjrzał się jej i wziął w swoje dłonie jej ręce. - Jak ci tu jest, Dala? Jak ci się żyje? - Dobrze - odparła krótko. Nie było sensu zadręczać go historiami o rozmowach z Metramusem. Co miałaby mu

powiedzieć? Że nawet tutaj się nie nadaje, że nigdy nie zostanie jedną z Widzących Prawdę, że jedyne, czym może być, to - jakkolwiek cenną i pożądaną - jednak tylko stajenną? Kiwnął głową z zadowoleniem. Takiej właśnie odpowiedzi oczekiwał. Dobrze, że go nie zawiodła. - Jutro pierwszy dzień w Ilumenie po dłuższej przerwie, prawda? - zagadnął ponownie. Starał się podtrzymać rozmowę. - Tak - nie ułatwiała mu tego zbytnio. - Może przez ten czas zdążyli już zapomnieć - powiedział, celnie trafiając w samo sedno. Skąd wiedział, jak trudno było tam wytrwać? Jak się domyślił, że od śmierci Tormana każdy dzień tam był koszmarem? - Może jednak nie. - Dołożyła wszelkich starań, by zabrzmiało to odpowiednio lekko i nieco załagodziło ten złowieszczy wydźwięk. Nie będzie jednak trwonić cennego czasu z Panem Ojcem na bezcelowe użalenie się nad sobą. Skoro tu był, to musiała mu wreszcie zadać to pytanie. To, które od początku tej rozmowy kołatało się w jej głowie. - Jak Pani Matka? - odważyła się wreszcie. - Próbuje żyć. - Ojciec puścił jej ręce i odwrócił się. Nie chciał, by widziała jego twarz. Dalema przeszła tak, by znowu stanąć na wprost niego. Nie mogła mówić do jego pleców. Teraz to ona wzięła go za ręce. Wiedziała, że Ojciec potrzebuje wsparcia. - Myślę, że Matka zbyt dużo wzięła na siebie. - Przerwał na chwilę, milcząc, może szukając odpowiednich słów. - Przeze mnie. I dla mnie, bo ją o to prosiłem. - Zawsze ją tłumaczysz - powiedziała z wyrzutem.

- Och, Dalemo, Dalemo, nie wiesz wszystkiego. Osądzasz ją na podstawie tego, co widzisz, a jest jeszcze ta cała niedostrzegalna prawda. - O czym mówisz? - Mówię, że obarczyliśmy ją wielkim ciężarem i pozostawiliśmy samą sobie, wierząc, że jest twarda i silna i że sobie poradzi. Dalema patrzyła na Ojca zaniepokojona. To, co mówił, nie miało sensu. Przypominało to obłęd albo gorączkę. - Mówię, że opuściłem ją po odejściu Tormana i śmierci Lany. Nigdy nie myślałem o tym, jak trudno może jej być, nosząc takie brzemię. - Przestań ją usprawiedliwiać. Nikt nie kazał, by wydała taki wyrok. - To nie ona. Mówiłem ci, że jej sprzeciw nie miałby żadnego znaczenia. Sprowadziłby tylko niepotrzebne zainteresowanie Atlantów na nas, na ciebie. - No i co z tego? Nie uważasz, że czasami trzeba powstać i zaprotestować, choć nie masz nawet złudzeń, że to daremne? - mówiła z pasją i uniesieniem. - Ty ciągle masz w sobie tę dziecięcą prostotę i naiwność - przytulił jej głowę do swej piersi. - Ech, dziecko, życie nie jest czarno-białe. Trzeba przejść przez marność, unurzać się w nieszczęściu, by osiągnąć choć na krótką chwilę tę odrobinę szczęścia. Słuchała tego, co mówił, wtulona w niego. Miarowe bicie jego serca koiło smutek i uspokajało. To nieprawda, co mówiła Garuna, że jej Ojciec nie był taki jak Dziadek. Był. Tylko że może on też wziął na siebie więcej, niż był w stanie udźwignąć. - Nie myśl źle o Matce. - Odsunął ją od siebie, by odnaleźć zrozumienie w jej oczach. - Nie wolno ci. Krzywdzisz ją w ten sposób.

- To ona tak myśli o mnie - powiedziała z naciskiem. Ojciec milczał. Było jeszcze jedno pytanie, które musiała zadać. Zebrała się na odwagę, by wreszcie to uczynić. - Czy... - zaczęła ostrożnie. - Czy Pani Matka obwinia mnie za to, co się stało? - Dalemo?! Skąd w ogóle przyszło ci to do głowy?! - Nie odpowiedziałeś na moje pytanie. - Bo nie ma na co. To nielogiczne, co mówisz! - wyglądał na oburzonego. - Powinieneś sam najlepiej wiedzieć, że uczucia pozostają daleko poza logiką i nie mają z nią nic wspólnego. Westchnął tylko i usiadł, w zasadzie to osunął się, jakby przytłoczony ogromnym ciężarem, na kamienną ławę tuż za nim. - Musimy dać jej czas. „Więc jednak” - pomyślała ze smutkiem Dalema. - Więcej czasu. Usiadła obok niego.

Milczeli. - Kiedy wracasz do domu? - spytał po chwili. Ale nie było w tym pytaniu nawet odrobiny nadziei, tylko niepokój i obawa.

Nie odezwała się.

- Kiedy? - Kiedy ten czas, ten, którego potrzebuje Pani Matka, wreszcie upłynie. Kiwnął głową. - Porozmawiam z Widzącymi Prawdę. Będziesz mogła zostać tyle, ile będziesz chciała. - To znaczy tyle, ile potrzeba - poprawiła go. - Tak - przyznał z ociąganiem. Spróbowała wbrew sobie uśmiechnąć się do niego. Usilnie starała się zapanować nad sobą, nie mogła pozwolić na to, by z jej oczu popłynęły łzy. Nie chciała tego jeszcze bardziej utrudniać. - Wybacz jej, Dalemo - wstał i pocałował ją w czoło. - I mi też przebacz - powiedział, odchodząc. Dostrzegła, że postarzał się w ciągu tych ostatnich dni. Minął pełen księżyc z okładem, a on wyglądał tak, jakby upłynęło dobrych kilka cykli. Czy to da się jeszcze jakoś poukładać? Na Stwórcę, co zrobiła w życiu nie tak, by teraz musiała tak cierpieć? Szkoda, że nie ma przy niej Dziadka. Była pewna, że gdyby żył, nie dopuściłby do tego, co się stało.

56 Wspominając poprzedni dzień, Dalema powoli szła do Ilumenu. Nie miała ochoty na spotkanie kogokolwiek stamtąd - dzisiaj na szczęcie szła sama. Oczywiście nie licząc kanida, bo ten zachowywał się tak, jakby był jej cieniem. Miała chwilę dla siebie, by odpocząć od ludzi i pomyśleć. Wczoraj Katara razem z innymi opuściła Gaj Prawdy. Poza stałymi mieszkańcami tej duchowej enklawy została tam jeszcze tylko Dalema. Bez kandydatów zrobiło się na powrót cicho i spokojnie. I - dzięki Stwórcy - wreszcie zniknął stamtąd i Zamir. Nigdy więcej od tamtej nocy nie rozmawiali ze sobą. Ona zapewne dałaby mu kolejną szansę, gdyby tylko o to poprosił, ale on tego nie zrobił. W miejsce dawnego mężczyzny, który na swój sposób troszczył się i dbał o nią, pojawił się jakiś obcy człowiek. Ten, którego w ogóle nie znała. Za każdym razem, kiedy z konieczności spotykali się na ćwiczeniach albo gdzieś przypadkiem wpadali na siebie, sprawiał wrażenie, jakby widzieli się po raz pierwszy. I tylko czasami, gdy myślał, że Dalema tego nie widzi, wpatrywał się w nią magnetycznym wzrokiem. I to nie było spojrzenie, jakim obdarza się obcą osobę. Ale tak zdarzyło się tylko dwa, może trzy razy. I zawsze kiedy tylko orientował się, że go widzi, szybko uciekał wzrokiem gdzieś obok i udawał, że to coś zupełnie innego przykuło jego uwagę. Gdyby tylko mogła z taką samą łatwością udawać, że Zamir jej też nic nie obchodzi... - Mahat, zostań - powiedziała do kanida, gdy znalazła się na terenie Ilumenu. Od wejścia dzieliło ją zaledwie kilka kroków i wolała, by zwierzę znalazło sobie miejsce w tutejszym ogrodzie, niż kręciło się pośród ilumenów. Kanid spokojnie usiadł - pamiętał, że tutaj mu wchodzić nie wolno. Zostawiła go i wraz z pozostałymi ilumenami skierowała się do głównego wejścia. Chociaż Mahat wzbudzał ogromne zainteresowanie, nikt nawet nie ośmielił się go zaczepić, nikt także nie obrzucił jej żadną mniej lub bardziej wybredną uwagą. Może nie będzie tak najgorzej... Cóż pozostaje w życiu takim nieudacznikom jak ona? Tylko bycie niepoprawnym optymistą.

Przedzierała się przez tłum, kiedy jeden z wartowników zatrzymał ją i dość ostro powiedział. - Twój kanid - wskazał na Mahata, tak jakby dziedziniec roił się od innych zwierząt stwarza zagrożenie. - Nie rozumiem - powiedziała ostrożnie. - Spójrz, jest wielkości małego cielaka. - Dla nikogo nie będzie zagrożeniem, to mogę zagwarantować - zapewniła solennie. - Nie powinnaś zostawiać go bez opieki - strażnik jednak nie był przekonany. - Powiedziałam, że nie jest groźny. - Była bardziej zirytowana, niż by należało. Przecież ten człowiek wypełniał tylko swoje obowiązki. - Kanid nie może tu pozostać - zawyrokował kategorycznie. Poczuła falę gniewu. - Słucham? Co powiedziałeś, panie? - Zabierz go stąd. Zalała ją kolejna narastająca fala złości. I wybuchła. - Ten kanid ocalił życie Namiestnikowi - mówiła bardzo głośno, wyraźnie artykułując każde słowo. Oniemiały strażnik wlepił w nią wzrok. - A ja jestem Dalema z rodu Darumów - oznajmiła tym samym, donośnym głosem.

- Córka Luny i Tarosa. Strażnicy spojrzeli na siebie nawzajem. - I tak - obrzuciła ich obu wzrokiem - siostra tego Tormana, który próbował porwać Namiestnika i zginął. Odczuła dziwną satysfakcję, kiedy to powiedziała. Tak jakby wypowiedzenie tego na głos sprawiło, że ciężar był mniejszy, niż gdy dusiła go w sobie, skrywając jak tajemnicę. - A mówię to, dobry człowieku, gdybyś chciał złożyć na mnie skargę, bo ja oświadczam ci, że ten kanid tu pozostanie! I odwróciła się na pięcie w stronę wejścia. Trzeba iść - i tak straciła tu dość czasu, urządzając tę scenę. - Ktoś tu dzisiaj wstał bez świecy. - Usłyszała, jak mówił to jeden z mijających ją ilumenów, śpiesząc się na zajęcia. Nagle zatrzymała się i raz jeszcze zwróciła do strażnika. - A w ogóle to nie jest jakiś tam kanid. Ma na imię Mahát. - Mahat - powtórzył jak zaklęty strażnik. - Nie Mahat, tylko Mahát. - Mahát - powtórzyli już zgodnie obaj stojący przy wejściu strażnicy. Dalema głośno wciągnęła powietrze, idąc korytarzem w stronę sali Mistrza Mansfelda. „No to pozamiatane” - pomyślała z ulgą. Następnym razem dwa razy się zastanowią, nim będą chcieli jej w czymś przeszkodzić. - No nie! - wyrwało się jej, kiedy stanęła przed drzwiami i zobaczyła, że są zamknięte.

Wokół nikogo nie było. Spóźniła się. Mistrz był już w środku. Otworzyła drzwi i napotkała nieco zaskoczone spojrzenie Mistrza Mansfelda. Weszła i przez chwilę nie mogła się zdecydować, czy od razu iść na kamienie, czy może lepiej poczekać, aż Mistrz ją tam wyśle. - No! Na co czekasz! - powiedział nienaturalnie normalnym tonem Mistrz Mansfeld. Zajmuj swoje miejsce. A myślała, że nic jej już nie zaskoczy. Wyminęła go i udała się do swojej ławy, gdzie siedzieli Katara i Izbor, nie mniej zdziwieni niż ona. - Ale ci się upiekło - zauważył cierpko Izbor. - A ty co, chciałbyś, żebym była teraz tam? - Ruchem głowy wskazała na miejsce pod ścianą. - Nie! No co ty. Tak tylko wyrwało mi się głupio. Przepraszam. - I uśmiechając się przepraszająco, dodał: - Dobrze cię widzieć. - Ciebie też - zupełnie nie potrafiła się na niego gniewać. - Antamia! - huknął Mistrz Mansfeld. - Ty - skierował swój potężny palec w jej stronę - wyjaśnisz nam, jakich składników trzeba użyć, by otrzymać Ogień Władców. Dalema patrzyła, jak dziewczyna wstaje i garbi plecy. Nigdy wcześniej nie zauważyła, a może nie zwróciła na to uwagi, że nogi Antamii lekko drżą. Przypatrywała się jej ze szczerym współczuciem. Nie miała do niej żalu o to, że taka była. Teraz dopiero mogła w jakimś stopniu zrozumieć jej zachowanie. Nienawiść do niej miała przecież swoje źródło w decyzji jej Pani Matki. Gdyby nie ucieczka Tormana, skazanie i śmierć Lany, rzeczywistość mogłaby być całkowicie odmienna. Może w innych okolicznościach mogłyby się nawet zaprzyjaźnić.

„Nie! - sama poprawiła się w myślach - w żadnych okolicznościach nie byłoby to możliwe”. - Chcę dokładnie wiedzieć, jaka jest procedura - mówił Mistrz, stając tuż przy Antamii. - Należy zmieszać famasfor z matragezem w wodzie - powiedziała spokojnie, choć głos lekko jej drżał. - Że jak? - zakrzyknął ze zgrozą Mistrz. Zaniepokojeni ilumeni zaczęli na siebie spoglądać. Większość z nich nie miała wątpliwości, że to była poprawna odpowiedź. Chwilę to trwało, ale wreszcie Antamia powtórzyła swoją poprzednią odpowiedź. - Dobrze - pochwaliła ją cicho Dalema. - Dobrze, że nie dała się ogłupić ani zastraszyć. - Takt cię kopnął w tym Gaju Prawdy czy co? - Izbor spojrzał na nią z przerażeniem. Przecież to Antamia. Ta Antamia, pamiętasz jeszcze?! - Ma powody, żeby taka być - odpowiedziała mu po chwili namysłu. - Uwierz mi. - O czym ty mówisz? - Potem ci wyjaśnię. - Więc jak to jest z tym Ogniem Władców? - grzmiał złośliwie Mistrz. - No, słucham. - Trzeba zmieszać w wodzie famasfor z matragezem - powtórzyła po raz nie wiadomo który Antamia.

- Dość! - krzyknął Mistrz tak, aż ściany zadrżały, a Antamia cofnęła się odruchowo. Wystarczy tych głupot. Kamienie stygną - powiedział do niej i dziewczyna bez słowa protestu ruszyła w ich stronę. - To nie są głupoty. - Dalema wstała ze swego miejsca, nie pomogło nawet przytrzymywanie jej przez Izbora, który próbował jej w tym przeszkodzić. - Co ty wyprawiasz? - wymamrotał przez zaciśnięte zęby. - Trzeba wreszcie skończyć z tym szaleństwem - powiedziała, patrząc na niego i na Katarę. Ale na próżno byłoby doszukiwać się u nich zrozumienia. Zdziwiona Antamia gwałtownie odwróciła się do niej. Ale po chwili zdumienie ustąpiło miejsca złości. Jej wzrok wyraźnie mówił, by Dalema się do tego nie wtrącała. - Nie? - zapytał z drwiącym uśmiechem Mistrz Mansfeld. - Nie - mówiła Dalema, patrząc odważnie na Mistrza. - Taka jest prawda. - No proszę. Bunt w tej rodzinie rozprzestrzenia się jak zaraza. Jak śmiesz twierdzić inaczej niż ja?! - Tak nas uczyłeś w poprzednim cyklu, Mistrzu. Tak jest napisane w zwojach. I nie wiem, czemu teraz twierdzisz, że jest inaczej - powiedziała, wychodząc ze swej ławy i ruszając w jego stronę. - Co robisz? - zapytał ją zdumiony, kiedy prawie go wyminęła. - Idę do niej - odpowiedziała Dalema, jakby to była najnormalniejsza rzecz pod słońcem. - Mistrzu, ja jej nie chcę - nagle ni stąd, ni zowąd odezwała się Antamia. - Nie pozwoliłem ci wstać - lodowato powiedział Mistrz Mansfeld.

Ale Dalema kompletnie zignorowała ich oboje i powoli zbliżała się ku kamieniom. Kiedy dotarła pod ścianę, przysunęła się możliwie blisko Antamii i czekała, by uklęknąć obok niej. Póki co, obie stały. - Nie chcę cię tutaj - wysyczała Antamia. - Wiem, co stało się jedenaście cykli temu - Dalema także mówiła cicho, zwróciwszy do niej twarz. - I proszę, żebyś nam przebaczyła. Antamia miała coś powiedzieć, ale umilkła zdumiona. - Czujesz do mnie żal, ale to nie ja sprowadziłam śmierć na Lanę. Nie obwiniaj mnie za prawo Supali, konieczne wybory Pani Matki i za brata, który pokochał twoją siostrę. - Nie waż się o niej mówić! Niech nikt z was, Darumów, nie waży się wymawiać jej imienia! - krzyczała Antamia, nie kontrolując się zupełnie. - Znikaj stąd, ty bezczelna dziewucho! Ta kara jest wystarczająco upokarzająca i bez ciebie - wykrzykiwała Dalemie prosto w twarz. Tego było za wiele. Za dużo nagromadziło się przez ostatnie dni. Dziadek mówił, że są pewne granice, które każdy nosi w sobie. Antamia właśnie przekroczyła jej granice. Dalema złapała ją więc mocno i potrząsnęła z całej siły. - Przestań wreszcie! - Nie krzyczała jednak. Mówiła do niej głośno, ale zadziwiająco spokojnie. - Zostaw mnie - próbowała wyswobodzić się Antamia. - Nie widzisz, że chodzi o coś więcej niż ty i ja? - Dalema nie puszczała jej jednak, nadal trzymając mocno. - Nie widzisz, co on robi?! Mąci nam w głowach. Wmawia nieprawdziwe rzecz i ogłupia. Robi to celowo. Nie zastanawiałaś się, dlaczego, po co? Chcesz być marionetką w

jego rękach? Chcesz mu na to pozwolić? Antamia zamilkła. Stała jak sparaliżowana. - A Pani Matka?! - żachnęła się Dalema. - Moja Matka zachowałaby się tak samo w stosunku do mnie czy mojego brata, jak do twojej siostry Lany. Takie jest prawo Władców, Strażnicy Praw nie mogą postępować inaczej. Antamia wciąż stała nieruchoma. - Więc przestań zachowywać się tak, jakby ciebie jedyną dotknęło nieszczęście. Dopiero przy tych słowach Dalema podniosła głos. - I klękaj na tych cholernych kamieniach, bo nie ręczę za siebie. - W tym momencie, pierwszy raz w życiu zabrzmiała naprawdę groźnie. Wielkie oczy Antamii były teraz wielkości misek na zupę. Ale uklękła bez słowa. W tej samej chwili usłyszały za sobą hałas. Odwróciły się obie. Z ławy wstał Izbor. - By otrzymać Ogień Władców trzeba zmieszać w wodzie famasfor z matragezem. - I wyszedł z ławy, by dołączyć do Antamii i Dalemy.

A po nim to samo powiedzieli Katara, Hamis, Eldia, Sumin, Jalida i po kolei jedni po drugich schodzili i klękali obok dziewcząt. Dalema z Antamią wymieniały zaskoczone spojrzenia. W ciągu zaledwie kilku minut obok nich znalazła się ponad połowa ilumenów z cyklu. - Mistrzu - doleciał z oddali wyraźny i donośny głos Zamira - gdzie mam zająć miejsce, bo na kamieniach już go nie ma.

Kiedy to mówił, wcale nie patrzył na Mistrza Mansfelda, tylko na Dalemę, i to do niej kierował tak naprawdę swoje słowa. Skinęła mu głową i odpowiedziała spojrzeniem. Zamir odstąpił więc od swych zasad, zgodnie z którymi starał się pozostać niezauważonym. Miała nadzieję, że zrobił to dla wszystkich ilumenów, a nie tylko dla Antamii. - I ja - wstając, powiedział Talim. - I ja - dołączył do nich nawet strachliwy Palam. Obserwując ostatnie przystępujące do nich osoby, spojrzała przelotnie na Mistrza Mansfelda i zatrzymała na nim wzrok. Stał zmrożony złością. Jego twarz była tak skuta gniewem, że stała się zupełnie nieczytelna. Nie można było z niej odgadnąć jakichkolwiek emocji. Nie. Coś było nie tak. On był po prostu spokojny i opanowany. Czy to złudzenie, czy lekko się uśmiechał? Mistrz ruszył zdecydowanie w stronę Dalemy. Pewnie ją uderzy. No tak, jest tak wściekły, że kara jej nie minie. Nie mogła sobie przypomnieć, by kiedykolwiek w Ilumenie się to zdarzyło. Ale nikt też nie sprowokował tego, co dzisiaj za jej przyczyną się dokonało. Podszedł do niej blisko. Stanął tak, że jego tunika prawie dotykała jej twarzy. Myśli szybko krążyły w jej głowie. Może uderzy jej głową o kamienie? Patrzyła na nie nieco przerażona. Gdyby trafił w nie skronią, mogłaby nawet zginąć. Co za bzdury przychodziły jej do głowy! Przecież to Mistrz z Ilumenu, a nie jakiś szubrawiec czy złoczyńca. Jednak serce waliło jej jak młotem, gdy stanął nad nią. Przysunął się jeszcze bliżej i pochylił. - Dziękuję. - Położył jej rękę na ramieniu. - Udało ci się, Dalemo. A do reszty powiedział głośniej:

- Tak właśnie wygląda duch Supali. Zapamiętajcie tę jedność! Sala oniemiała. Nastała taka cisza, że słychać było nawet poruszenie skrzydeł przelatującego motyla. - Zajęcia skończone. I zostawiając ich zupełnie osłupiałych, wyszedł. Tylko sekundę trwało, nim się otrząsnęła. Zerwała się na równe nogi i wybiegła za nim. Nie może ich tak po porostu zostawić. Na korytarzu już go nie było. Musiał pójść do swojego pokoju. Pobiegła w tamtą stronę. Jego prywatne pomieszczenia mieściły się chyba na drugim albo trzecim piętrze. Szybko pokonała schody i wpadła na drugie piętro. Błyskawicznie sprawdzała poszczególne drzwi, biegnąc długimi korytarzami. Znalazła. Ostatnie drzwi po prawej stronie były lekko uchylone i właśnie w tej szparze zobaczyła siadającego na krześle za swoim wielkim masywnym biurkiem Mistrza Mansfelda. Otworzyła drzwi, nie pukając ani tym bardziej nie czekając na zaproszenie, i zaczęła od progu.

- O co w tym wszystkim chodzi, panie? Odwrócił się do niej, uśmiechając przyjaźnie. - Mistrzu, nic z tego nie rozumiem. Dlaczego tak powiedziałeś? Dlaczego zachowywałeś się w ten sposób przez tyle cykli?

- Nie wiesz?

- Nie.

- A jednak wiedziałaś, co należy czynić. - I znowu uśmiechnął się do niej. - Nie rozumiem. - Nie dała się tym zbyć. - I zrobiłaś to, co słuszne. - Proszę, Mistrzu, mów jaśniej! - zaczęła się niecierpliwić. Ale nie zdążyła zadać kolejnych pytań, bo stukot i łomot spowodowały, że obejrzała się za siebie. W drzwiach stanęło dwóch zbrojnych. - Dalema z rodu Darumów? - spytał niższy z nich. - Tak - potwierdziła. - Pójdziesz z nami. Namiestnik chce się z tobą widzieć. Strażnicy nie byli wrodzy, tylko rzeczowi i konkretni. Spojrzała na Mistrza Mansfelda, ale ten nie odezwał się, skinął natomiast głową do strażników, udzielając przyzwolenia. W końcu będąc w Ilumenie, znajdowała się pod jego opieką. - Ale będziesz mi to musiał wytłumaczyć, Mistrzu - zdążyła wyszeptać w jego stronę. - Idź już - powiedział tylko. Kiedy była w drzwiach, dodał jeszcze: - Zasłużyłaś sobie. Każdym siniakiem wyklęczanym na tych kamieniach zasłużyłaś sobie na wyjaśnienia, Dalemo.

57 Strażnicy szli przodem, ona podążała za nimi. - Gdzie mnie prowadzicie? - spytała. - Przekonasz się, panienko - odpowiedział po chwili milczenia ten niższego wzrostu, który był zapewne wyższy rangą. Kiedy zeszli z drugiego piętra i przechodzili korytarzem do wyjścia, wokół zaczęli się zbierać ilumeni z jej cyklu. Po raz pierwszy od bardzo dawna dostrzegła w tych twarzach serdeczność i zrozumienie. Mijając ich, starała się odwzajemnić tym samym. - Dokąd cię zabierają? - gdzieś z boku dotarł do niej szept Izbora.

- Do Namiestnika.

- Po co? Nie zdążyła mu odpowiedzieć, bo strażnicy przysunęli się bliżej niej, uniemożliwiając dalsze rozmowy, i sprawnie wyprowadzili ją z Ilumenu. Kanid od razu znalazł się przy niej, obwąchując nieufnie strażników. - Nie, Mahat, nic złego się nie dzieje. Spokój - pogłaskała go na powitanie. Strażnicy zatrzymali się i spokojnie czekali. Ruszyli dopiero wtedy, gdy ona przestała zajmować się kanidem i była gotowa, by ruszyć w dalszą drogę. - Dokąd idziemy? - spytała ponownie, gdy zrozumiała, że nie jest to droga do Domu Praw. - Namiestnik pragnie się z tobą spotkać w Ogrodzie Południowym - strażnik wreszcie zechciał jej odpowiedzieć.

Potaknęła z ulgą. Nigdy tam nie była. Słyszała tylko o tym miejscu. Było ono przeznaczone tylko dla Atlantów i wysokich rangą urzędników bezpośrednio z nimi związanych. Nie miała nawet pewności, czy jej Matka miała tam wstęp. Sprawowana przez nią godność chyba nie była wystarczająca. Dalemę spokojem napawał fakt, że mają się rozmówić właśnie tam. Bo jeśli Namiestnik wyznaczył jej spotkanie w Ogrodzie Południowym, a nie w jakimś innym, bardziej oficjalnym miejscu, to może nie będzie z nią tak najgorzej. Przekroczyli bramę wejściową. Ze zdziwieniem usłyszała szum wody. Niedaleko wejścia, na wprost niej znajdowało się niewielkie oczko wodne z wykutą z ciemnego granitu fontanną. Kształtem imitowała ogromny przechylony dzban, z którego nieustannie wylewała się woda. Zjawiskowa. I ten szum wody, tak kojący. Dalema rozejrzała się wkoło. Zaraz przy fontannie znajdowała się kamienna ławeczka. Wymarzone miejsce do rozmyślań. Przysiadła na niej. Mahat ułożył się u jej stóp. - Cieszę się, że się zjawiłaś, Dalemo - usłyszała za sobą głos Namiestnika. Wyszedł z jednej z utworzonych przez żywopłoty alejek. Każdą ze ścieżek otulały idealnie poprzycinane krzewy. Dalema podniosła się. Kanid usiadł, zachowując czujność. Stała wyprostowana jak struna, gdy Namiestnik do niej podszedł. - A miałam inne wyjście, panie? - nie mogła nie zadrwić z tej bezużytecznej grzeczności.

- Zawsze mamy wybór - odparł ze spokojem, jaki daje poczucie własnej wartości. - Tak, to prawda. - Kim ona była, by wdawać się w utarczki słowne z Namiestnikiem? Pochyliła głowę. - Wybacz, panie. Machnął ręką, jakby ta wymiana zdań była nic nieznaczącym incydentem. Pochylił się nad Mahatem, by go pogłaskać. Ten początkowo niechętny, w końcu łaskawie na to pozwolił. - Chciałem ci podziękować - drapiąc kanida, zwrócił się do niej.

- Mnie? - A to - klasnął dwukrotnie w dłonie - mały dowód mej wdzięczności. Z tej samej alei, którą przyszedł, usłyszała dochodzący, miarowy tętent kopyt i po chwili zobaczyła ogromnego takta. Tego samego, na którym jechała wtedy na polowanie. Wydawał się jeszcze większy i bardziej majestatyczny. Mahat przybrał postawę obronną, ale nie warczał nawet wtedy, gdy takt podszedł do jego pani. Gigantyczny wierzchowiec stanął przed nią i pochylił się tak, że bez trudu mogła pogłaskać go po olbrzymiej głowie. - Chyba cię polubił - odezwał się Namiestnik. - Niemożliwe, by mnie poznał, panie. - Od tej pory na pewno zacznie. - Podał jej lejce. - Jest twój. Odsunęła się gwałtownie, odtrącając jego wyciągniętą rękę. Takt też się cofnął, nieco spłoszony jej prędką reakcją. - Nie mogę go przyjąć - Dalema zwróciła się do Namiestnika. - Dlaczego? - spytał i zaraz dodał: - Nie podoba ci się. To nic. Zaraz sprowadzimy

innego. Albo możesz przecież sama wy... - Nie o to chodzi - zaprzeczyła ostro, wchodząc mu w słowo. - Więc o co? - był naprawdę zdumiony. - Nie przyjmę zapłaty za śmierć brata, panie - wyrzuciła mu prosto w twarz. - Nie mieli żadnych szans w starciu z wami! Z tobą, Namiestniku! Kto mógłby się mierzyć ze śmiertelnym Tchnieniem Władców?! - To po co w ogóle próbowali?! - żachnął się wzburzony. - Właśnie dlatego, że mieli wybór, panie - wypaliła równie mocno jak on, ulegając emocjom. - Już kiedy kończyła mówić, żałowała swoich własnych słów. Czy ona dzisiaj do reszty straciła rozum? - Wykapana Matka - zamiast ją skarcić, powiedział jednak Namiestnik i przyjrzał się jej z uznaniem. - Ja? - nie zrozumiała, o czym mówił. Zamilkł, jakby żałując poprzednich słów. - Jesteś jak... Luna... - powoli odzyskiwał równowagę i mówił swoim zwyczajnym tonem. - Twoja Matka. - Aż tak dobrze ją znasz? - Jak każdego ze Strażników Praw - powiedział, jakby to było oczywiste i zupełnie bez znaczenia. - Nieważne. - Znowu machnął lekceważąco ręką. - Potraktuj takta jako wyraz mojej wdzięczności za ocalenie.

- To nie ja, ale mój kanid cię ocalił, panie. Ja nie uratowałabym cię kosztem życia mojego brata. Tego możesz być pewien. Po takiej wypowiedzi mogła się spodziewać wszystkiego. Śmierci, wygnania, w najlepszym wypadku wielu cykli spędzonych w kazamatach. - Dalemo... - zaczął spokojnie. - To, że ja potrafię docenić odwagę, może bardziej nawet niż rozsądek, nie znaczy, że inni Atlanci też potrafią.

- Wiem, panie. - I dla twojej wiadomości, dziecko - westchnął głęboko i lekko się uśmiechnął - chyba jestem jedynym, który docenia u was tę cechę. Więc lepiej na przyszłość ostrożniej dobieraj słowa.

- Tak, panie. - Takt należy do ciebie, czy tego chcesz, czy nie - powiedział, odwracając się od niej i tym samym kończąc rozmowę. - Nie przyjmę go - rzuciła butnie w stronę jego pleców. Odwrócił się. - Możesz tego nie wiedzieć, ale z nim wiąże się prawo swobodnego wejścia do Supali i wyjścia z niej. Z satysfakcją obserwował jej zdziwienie. I zmianę, która musiała być aż nazbyt dobrze widoczna. - Zastanów się nad tym. Nieograniczona wolność podróży, Dalemo. - I jakby sprawa była przesądzona, dodał jeszcze: - Możesz go trzymać albo u Widzących Prawdę, albo w naszych stajniach.

58 Niestety, następnego dnia Dalema nie miała okazji, by porozmawiać z Mistrzem Mansfeldem, mogła za to wypróbować swojego własnego wierzchowca. Dziadek obiecał jej kiedyś, że tak się stanie. Tylko pewnie nie przypuszczał, że okoliczności jego otrzymania będą aż tak trudne do zaakceptowania. Chociaż nie była pewna, czy dobrze robi, to zdecydowała się jednak przyjąć prezent od Namiestnika. Nawet Garuna uznała, że byłaby nierozważna, gdyby tego nie zrobiła. Tak wspaniały takt wart był setki przepracowanych dni i dosłownie tylko kilka osób w kolonii mogłoby sobie na niego pozwolić. Zresztą w ogóle mało kto w Supali miał własnego takta. A ona miała. I ten jej takt dał jeszcze jeden bezcenny profit. Wolność poruszania się. Zdziwiło ją tylko zachowanie Pana Ojca, który zamiast cieszyć się z jej przyjaznego spotkania z Namiestnikiem, bardziej się nim zasmucił. Wyglądał tak, jakby czuł, że zbliża się coś złego. Dopytywała go kilkakrotnie, ale jak zwykle zamknął się w sobie, więc zakończyli rozmowę na niczym. Jedyne, co osiągnął Ojciec, to obudził w niej ponownie niezdrowy niepokój, a Dalemie wydawało się, że już prawie przestała go odczuwać. Cóż, przynajmniej dnie spędzane z Widzącymi Prawdę były tak wypełnione pracą, że nie dawały zbyt wiele czasu na myślenie. Dzisiaj wraz z Garuną miała pojechać do wioski Slavan, by omówić ostatnie szczegóły przed Świętem Kupali. To znaczy ona, Dalema miała być dodatkiem do większej grupy Widzących Prawdę. Tylko dzięki uprzejmości Metramusa i staraniom Garuny mogła z nimi pojechać. No i oczywiście nieoceniona swoboda poruszania się była także i tutaj pomocna. Wyjechali zaraz po wschodzie słońca. Mahat musiał zostać w Gaju Prawdy. Nie był z tego zadowolony, ale nikt nie pytał go o zdanie. Jej zresztą też nie. Nie pozwolono jej zabrać go ze sobą, a z wolą Widzących Prawdę nie można było dyskutować. Jedenastu jeźdźców. Wszyscy ubrani w szare tuniki i cienkie, proste spodnie. Każdy w purpurowym płaszczu luźno zarzuconym na ramiona i w wąskich, szarych trzewikach.

Wytworni, dostojni, tajemniczy. No i była jeszcze Dalema. Nieciekawa, smutna i przytłaczająca nudą, poczynając od swojej brunatnobrązowej tuniki, a na kapturze ciemnobrązowego płaszcza kończąc. Całość tak jak ona sama - kompletnie nieatrakcyjna. Szybko przemierzyli Supalę. Przekroczyli Lamas i ruszyli przez bór w stronę wioski Slavan. Tempo, jakie narzucili jadący z przodu, może było nieco wolniejsze od zwyczajowego galopu Garuny, ale i tak zapierało dech w piersiach. Dalema zamykała ten konwój, jadąc jako ostatnia. Jej takt biegł swobodnie, z ogromnym wdziękiem - jak na takiego olbrzyma - brał zakręty i omijał przeszkody. Jedyne, czego było mu trzeba, to większych wysiłków, by poprawić stan jego sierści i sprawić, by grzywa pięknie lśniła. Na to Dalema potrzebowała jednak nieco więcej czasu. Ale trzeba było przyznać, że wczorajsze i dzisiejsze wysiłki w stajni ze zgrzebłem w ręce dały już dość zauważalne efekty. Jeszcze na dobre nie zdążyła się nacieszyć jazdą, a już byli na miejscu. Jej takt... „No właśnie, powinnam nadać mu jakieś imię” - pomyślała. Takt schodził ze zbocza z taką lekkością, że widać było, że niczego się nie boi. Był po prostu perfekcyjny - w każdej czynności, która była jego udziałem. Dalema miała ogromną chęć, by nie jechać z pozostałymi do wioski Slavan, ale pojechać dalej. Nieco obawiała się przyjęcia, jakie może ją tam spotkać. Nie wiedziała, jak będą się do niej odnosić, wiedząc o jej udziale w masakrze w lesie. Z drugiej strony Garuna na pewno nie zabierałaby jej w miejsce, gdzie ktoś mógłby czynić jej wyrzuty za to, co się stało. „A może uda mi się porozmawiać z tymi, co znali Tormana?” - przebiegło jej przez myśl, gdy takt będąc na równinie, nieuchronnie zbliżał się do wioski. Pierwsi jeźdźcy przekraczali bramę wjazdową, witani przez uśmiechniętych mieszkańców. Ciekawe, ile z tych osób znało dobrze jej brata? Którzy z mężczyzn byli razem z nim w Podziemiu? Z zaciekawieniem obserwowała mijających ją ludzi, miała nadzieję, że jakimś spojrzeniem lub gestem zdradzą się ze swej znajomości z jej bratem. Jednak nic takiego nie nastąpiło. Wszyscy zachowywali się normalnie i jak zwykle byli życzliwi i serdeczni. Kiedy zsiadali z wierzchowców, od razu znalazło się kilku

chętnych, by odebrać od nich lejce i podprowadzić takty do wodopoju. Do Dalemy podeszła Tamandra i od razu zagadnęła: - Skąd masz tego takta? To największy okaz, jaki w życiu widziałam - mówiąc to, nie przestawała dotykać jego sierści.- I do tego taki piękny. Taki spokojny i łagodny. - Prawda, że zachwycający? - Dalema ucieszyła się, że takt wzbudził taki zachwyt w mieszkańcach. Bo widać było, że nie tylko Tamandra się nim interesuje. - Zaprowadzę go do wodopoju. - Dziękuję. - Dalema podeszła do dziewczyny i cicho, prawie niezauważalnie powiedziała do niej: - Muszę z tobą porozmawiać. Choć nie wiedziała, ile może wiedzieć Tamandra i na ile jest jej przyjazna, nie mogła nie spróbować. Ta jednak nawet nie drgnęła. Może jej nie usłyszała? - Na długo zostajecie? - zapytała tylko dziewczyna. - Nie wiem - uśmiechnęła się do niej Dalema. - Wiesz, że jestem ostatnią osobą, która miałaby na to jakikolwiek wpływ. Tamandra roześmiała się lekko. - Oj, Dalemo, nie jest chyba aż tak źle. - Nie, aż tak źle nie jest. Wymieniły porozumiewawcze spojrzenia. - Widzę, że potrzeba ci trochę czasu przy ognisku i bukłaku okowity. - Tylko nie okowity! - zaprotestowała ostro, czym wywołała kolejny uśmiech u

Tamandry. - Cała reszta bardzo mi pasuje. - To dobrze. Wrócę do ciebie najszybciej, jak będę mogła. Nagle coś wpadło jej do głowy. - A może poszłabyś ze mną zbierać zioła? Więc jednak ją wtedy usłyszała. Dalema spojrzała na nią z wdzięcznością. Tamandra była bystra, ale nie afiszowała się z tym, a raczej skrywała pod płaszczem dziewczęcej serdeczności i uroczej beztroski. - Zioła? - spytała Dalema, zastanawiając się, na jaki to plan wpadła Tamandra i jak wiele trzeba będzie poświęcić, by z nią porozmawiać. - No tak. Tutaj, w pobliskim lesie - Tamandra głową pokazała miejsce za Algamatami. - Pani Matka co roku prosi, bym to ja przygotowywała bukiet na Święto Kupali. To jak, pójdziesz ze mną? - Pewnie - przytaknęła zadowolona. Nie pamiętała, kiedy tak po prostu spacerowała po dzikiej puszczy. Może nawet nigdy w życiu. - To bezpieczne, prawda? - upewniła się jednak na wszelki wypadek. - No pewnie. Zresztą, chyba Dalemę z rodu Darumów nie tak łatwo wystraszyć? spytała zaczepnie Tamandra, mrugając znacząco. - Nie podpuszczaj mnie. Bo z pewnością trudniej mnie podpuścić, niż wystraszyć. Tamandra roześmiała się. - To postanowione - zadowolona przyklasnęła. - Tylko... - Dalema przypomniała sobie, że nie jest tu sama - muszę spytać Garunę,

czy nie mają dla mnie innych planów. - To pytaj - ponagliła ją Tamandra. - Zaprowadzę twojego wierzchowca i wrócę po ciebie. - Dziękuję ci, Tamandro. Dziewczyna uśmiechnęła się i żwawo ruszyła, prowadząc za uzdę jej takta. Dalema rozejrzała się, spoglądając na pozostałych przybyłych. Wszyscy próbowali czymś się zająć, choć widać było, że niecierpliwie oczekiwali na Prometusa. Ale ten wciąż nie nadchodził. Udało jej się gdzieś w tłumie wypatrzeć rozmawiającą z Tuzalemem Garunę i postanowiła do nich podejść. Zechcieli zauważyć ją dość szybko. - O co chodzi, Dalemo? - zapytał Tuzalem. - Czy będziesz miał dla mnie jakieś zajęcia, panie? Tuzalem spojrzał zdziwiony na Garunę. Jednak ta nie miała zamiaru w czymkolwiek go wyręczać. - Czemu pytasz? - starał się jakoś wybrnąć z sytuacji. - Chciałabym wraz z Tamandrą odwiedzić tutejszy las.

- Po co? - Będziemy zbierać zioła. Garuna o mało co się nie zakrztusiła, tak ją to rozbawiło. - Ty, Dalemo, chcesz zbierać zioła potrzebne dla starodawnych praktyk i wiejskich rytuałów? - udało jej się wreszcie wykrztusić.

- Tak - z całą powagą odparła Dalema. - Doprawy niezwykłe - skitowała rozbawiona Garuna. - To jak, Tuzalemie, pozwolisz jej? - Jeśli ty, czcigodna Garuno, nie widzisz w tym nic złego, czemu ja miałbym mieć opory? - odparł jak zwykle rozważny i usłużnie czarujący Tuzalem. Dalema zaczęła machać przywołująco w stronę Tamandry. Dziewczyna od dłużej chwili im się przypatrywała, a teraz szybko ruszyła w ich stronę. - Hola, hola - zatrzymała ją Garuna, gdy Dalema chciała wyjść jej naprzeciw. Wypada chyba poczekać na przybycie gospodarza! - Wybacz - skłoniła się przed staruszką. - Poczekamy jeszcze na Prometusa - wyjaśniła Tamandrze, gdy tylko ta podeszła do niej. - Pewnie - dziewczyna przytaknęła. Czekali dobrą klepsę, nim wreszcie pojawił się Prometus. Dostojnym krokiem szedł w ich stronę. Wszystkie rozproszone grupki Widzących Prawdę zbliżyły się teraz do siebie i obserwowały go. - Marchatnam, Garuno. Marchatnam, Metramusie. Marchatnam, czcigodni Widzący Prawdę - zwracał się do każdego z osobna Prometus. - Oby Stwórca zachował was w dobrym zdrowiu i udzielił wielu łask. - Marchatnam, Prometusie. Oby Słońce zawsze świeciło dla ciebie - zgodnie odpowiedzieli wszyscy. I Dalema także.

Prometus zauważył ją i ku jej najwyższemu zdziwieniu przywołał do siebie. Podeszła bez zawahania. Nie sądziła, że Prometus zauważy ją w tak licznej grupie godniejszych od niej. Dlaczego to zrobił? „Na pewno chodzi o Tormana” - pomyślała z pewnym niepokojem. Jednak zaciekawienie było silniejsze. Stanęła na wprost Prometusa. - Przejdźmy się, Dalemo - gestem pokazał szlak ku Algamatom. Potaknęła głową i poszła przodem, tak jak zalecił. Rozejrzała się, wzrokiem szukając Tamandry. Chciała przeprosić za to kolejne opóźnienie. Choć nie była temu winna, to i tak czuła się źle, tak długo wstrzymując dziewczynę. Tamandra nie miała jednak nic przeciwko. Uśmiechnęła się beztrosko, kiedy mówiła.

- Poczekam na ciebie, Dalemo. Prometus zdumiony spojrzał najpierw na jedną, później na drugą. - Idziemy razem zbierać zioła - wyjaśniła mu Dalema. - To dobrze - kiwnął głową i uśmiechnął się, nie wiedzieć czemu bardzo ukontentowany. Pokonywali drogę w milczeniu. On nie rozpoczynał rozmowy, a jej nie wypadało mówić, gdy godniejszy od niej nie chciał. Dyskretnie przypatrywała mu się, odkąd tylko zrównali krok i szli obok siebie. Starała się rozpoznać w nim tego legendarnego gracza Tachli, który pierwszy w historii - i jak do tej pory jedyny - był w stanie zrównoważyć ogromną przewagę Atlantów.

Jak tego dokonał? Dzisiaj już nic nie wskazywało na to, by kiedyś był odnoszącym tak spektakularne sukcesy bohaterem. Obok niej szedł tylko stary, przygnieciony troskami życia i swoim dostojnym wiekiem człowiek. Dziś wszelkie jego znamiona wielkości zniknęły bezpowrotnie. Jedyne, co mu pozostało z tamtych dni, to ta specyficzna godność, którą nosił w sobie także jej Dziadek, mieli ją też Garuna i Metramus. Wreszcie dotarli do Algamatów. Prometus przystanął przy nich i wszedł do samego środka kręgu. Poszła za nim. - Co o nich wiesz? - zapytał, gdy tylko do niego dołączyła.

- Niewiele, panie. Patrzył wyczekująco. - Mówiono mi, że są bardzo stare - dotykała wyrytych spiralnych, kolistych linii, wodząc po nich palcami - że nikt nie wie, ani kiedy powstały, ani kto jest ich budowniczym. Prometus nie przeszkadzał jej. W całkowitym milczeniu słuchał ją i obserwował. - Niektórzy uważają, że... - przesunęła ręką ze spiralnych linii do wyrytego tą samą techniką podłużnego, owalnego stożka, jednego z wielu porozrzucanych w pozornym nieładzie po różnych kamieniach - figury te nieprzypadkowo zostały zgrupowane obok siebie. Zamilkła na chwilę. - Tak jak tutaj - pokazywała kolejne kamienie. - Tu trzy. Tu sześć. Tu osiemnaście. - A ty? - przerwał jej. - A ty jak myślisz? - Myślę... - zawahała się nieco. Nie, chyba przed tym człowiekiem nie musiała niczego ukrywać. - Myślę, że mój Pan Ojciec ma rację. - Tak? - Prometus chciał wiedzieć więcej.

- Pan Ojciec uważa, że znaki te z całą pewnością są zapisane w sposób przemyślany. Tak bardzo logiczny, że tworzą jeden wielki system. Gigantyczny kod - powtarzała dokładnie słowa Ojca. Choć mówiła jego słowami, to jednak nie do końca była do nich przekonana. W tym bardziej przypominała Panią Matkę. Wiedziała, że odpowiednio przestawiając i przedstawiając liczby, można wyciągnąć z nich dowolne wnioski. Absolutnie i nigdy w życiu nie posądzałaby Pana Ojca o manipulację. Nie, to nie było możliwe. Ale miała pewne obawy. Wiedziała, że bardzo czegoś pragnąc, sami nieświadomie naginamy rzeczywistość do własnych potrzeb. I tego właśnie w przypadku Ojca się obawiała. Ale były przecież jeszcze te tajemnicze starożytne dokumenty w Domu Zwojów. One mogłyby nieco wyjaśnić sprawę. Może należałoby je odszukać? Czy w taki właśnie sposób Torman wpadł na ten sam pomysł? - O czym myślisz? - dotarł do niej głos Prometusa. Przez chwilę zapomniała, że tu są, że on też tu jest. - Myślę, panie, że musisz z politowaniem wsłuchiwać się w moje przemądrzałe wywody, kiedy to ty jesteś skarbnicą wiedzy. Chciałabym wiedzieć, co ty o nich myślisz i wiesz, panie. - Nie wiem, po kim odziedziczyłaś umiejętność zalepiania oczu błotem - uśmiechnął się. Przejrzał ją na wylot. Zrobiła głupią minę i czekała, co będzie dalej.

- Ale w tym na pewno nie przypominasz Tormana. - Wybacz, ja... - zaczęła, choć nie wiedziała, jak dokończyć. Co ma powiedzieć, by nie wydać się jeszcze bardziej cwaną i wyrachowaną? Przyglądał się jej z uwagą.

- Tylko że ja - zdecydowała wreszcie, że szczerość, nie cała, ale jednak szczerość będzie najlepsza - naprawdę chciałabym dowiedzieć się czegoś od ciebie. Więc jak, panie? Zechcesz wyjawić mi - dotknęła jednego z kamiennych Algamatów - ich tajemnice? Stał dość długo, zadumany, nim zaczął mówić. Wiedziała, że waży każde wypowiadane słowo. Wreszcie zdecydował się. - Jestem pewien, że nie są efektem jakiegoś prymitywnego stylu zdobniczego - mówił jasno i czytelnie, będąc przekonanym o prawdziwości własnych słów. - Wiem też, że nie są żadną formą kalendarza. - Nie? - zdumiał ją, tym bardziej że przecież pamiętała, jak Tamandra opowiadała jej o tajemniczym zjawisku świetlnym. Podeszła do największego Algamatu w samym środku i przejechała palcami wzdłuż niewielkiego rowka biegnący przez całą długość kamienia. - To co w takim razie z tym promieniem światła, który zawsze w Święto Ostara i Święto Kupali podąża z dołu aż na samą górę tego Algamatu? I tylko w te dni i w żadne inne? - zakończyła podekscytowana udowadnianiem własnych racji. Prometus posłał jej rozbrajający, dobroduszny uśmiech. - Różne daty i wskazówki zaklęte w kamieniach mogą rzeczywiście mylnie do takich wniosków prowadzić. - Tak? Więc jak jest twoim zdaniem, panie? - Nieco ją rozdrażnił, odnosząc się tak lekceważąco do jej przekonań. - Nie uważasz, Dalemo - poważny ton jego głosu sprawił, że szybko zapomniała o tej drobnej urazie - że dużo prościej byłoby obserwować dni i po prostu z pokolenia na pokolenie zgodnie z tradycją przekazywać wiedzę o porach cyklu i najlepszym czasie na siewy i zbiory, niż wznosić to? Wpatrywała się w niego jak w Dziadka, kiedy opowiadał jej interesujące historie, gdy

była mała. - No powiedz, czy trzeba kalendarza, by wyczuć, kiedy zaczyna robić się cieplej i możesz rozpoczynać siew? Do tego przecież nie potrzeba szczegółowych dat. Nie trzeba tego wszystkiego, by zauważyć nadchodzącą Porę Zielonych Traw. - Ale... - chciała się wtrącić. - A nawet jeśli przez dzień czy dwa zrobi się na powrót chłodno, to co? I tak żaden kalendarz ani tego nie zmieni, ani w tym nie pomoże. Zdała sobie sprawę, że stoi z otwartymi ustami. Zamknęła je. - Bo choćby nawet nie wiem jak byłby doskonały, to nie jest w stanie rządzić pogodą, prawda? Nie wiedziała, jak odeprzeć ten argument. Chcąc, nie chcąc, przytaknęła. - Nie są nawet miejscem kultu - kontynuował swoją wyliczankę. - Nie!? - Prometus teraz nieco przesadził, przecież każdy tutaj odnosił się do nich z nabożną czcią. - Nie. Myślę, że tym stały się znacznie później. - Więc czym są? - Przesłaniem. Mówił jak Pan Ojciec. - Przesłaniem - powtórzył - którego my na własne nieszczęście nie potrafimy odczytać.

- O czym ty mówisz? Nie rozumiem. - Byłaś z Garuną w Komnacie Królowej i słyszałaś przepowiednię.

- Tak. - Wierzę, tak jak ona, że Algamaty i przepowiednia zostały nam pozostawione w konkretnym celu. Może takich znaków jest jeszcze więcej, tylko ich nie odnaleźliśmy albo zwyczajnie nie możemy jeszcze dostrzec ich sensu. - Ale kto i w ogóle po co miałby sobie na tym pustkowiu zaprzątać głowę, umieszczając na kamieniach jakieś przesłanie? I czemu sprowadzać z wielkim trudem te ogromne głazy tutaj? W tym nie ma logiki, panie. - To prawda, coś w tym jest - przytaknął Prometus, a ona odczuła lekką satysfakcję, że wreszcie przyznał jej rację. Jednak nie nazbyt długo. - To jak twoim zdaniem je tutaj umieszczono? - zaatakował znienacka. - Przecież jak sama mówisz, potrzeba było do tego sporo wysiłku i umiejętności. To jak tego dokonano? - A może - bez trudu odgadła, do czego zmierza i zaczęła się powoli z tej drogi wycofywać - to w ogóle nie było wcale takie trudne... Usilnie starała się przypomnieć sobie wszystkie zasady i prawa fizyki przydatne przy przenoszeniu ciężarów. Na pewno można było tego dokonać w prosty i niezbyt skomplikowany sposób. Prometus z zainteresowaniem przypatrywał się jej wysiłkom. - Może - zaczęła wreszcie - na przykład stosowali jakieś podkładki, rolki - pomyślała chwilę. - Mogli używać drewnianych belek - uśmiechnęła się sama do siebie. - I na nich toczyli kamienie. Drzew tu przecież pod dostatkiem. - Rozejrzała się, bardzo zadowolona sama z siebie. Cieszyła się, dopóki nie dostrzegła kręcącego głową Prometusa. - Widziałaś naszego Wszystkowidzącego? Posąg naszego Stwórcy o czterech twarzach?

- Pewnie, że widziałam. - Widzisz, bo my tak właśnie próbowaliśmy go transportować. Do pokonania mieliśmy niecałe sto łokci, a i tak nie wychodziło to najlepiej. Pomimo rolek odczuwaliśmy ogromny ciężar posągu i do tego cały czas zsuwał się nam z drewnianych beli. A to było tylko drewno, o tyle lżejsze od kamienia. - To jak wam się w końcu udało? - spytała, znowu tracąc grunt pod nogami i irytując się lekko. - Poczekaliśmy do Białej Senności i użyliśmy płóz. Zrobiliśmy wielkie drewniane sanie i jakoś poszło. - Ale udało się wam! - Więc jednak miała rację. Da się! - Tak - powiedział z przekąsem. - Niech ci będzie. To teraz, Dalemo, mamy kolejny problem. Jak je ustawiono? Czego on od niej chciał? Ludzi budujących te konstrukcje było wielu. I mieli na pewno dość czasu i tęgich głów, by opracować plan budowy, a on wymagał od niej, by znała każdą odpowiedź na zawołanie. Postanowiła jednak nie dawać za wygraną. - Zapewne zastosowali jakiś rodzaj dźwigni. - Jeszcze raz spojrzała na ogromne głazy i od razu odrzuciła ten pomysł. - Chociaż nie. Pewnie zrobili najpierw nasyp i powoli dosypując ziemię, coraz bardziej stawiali kamienie do pionu. A wy? Jak wasz Wszystkowidzący stanął na swoim miejscu? - Tak zdumiewające i pierwotne pomysły to nawet nam nie przyszły do głowy. Widać było, że szalenie go rozbawiła swoimi wywodami.

- Więc jak go ustawiliście? - spytała podenerwowana. Coraz bardziej zaczynała się gubić w tej całej rozmowie. - Twój Dziadek sprowadził tutaj urządzenie od Atlantów - odparł jeszcze bardziej zadowolony Prometus - i ono wykonało całą pracę w niecałą klepsę. No i masz. Dziadek znowu okazał się nieziemsko pomocny! - Na pewno gdybyście pomyśleli chwilę - odcięła się - a nie byłoby w pobliżu wyręczającego urządzenia od Atlantów, to sami wpadlibyście na właściwie rozwiązanie. - Nawet jeśli tak by było, Dalemo - uśmiechnął się szelmowsko - to powiedz mi, skąd oni wzięli te kamienie? - Słucham? - Nie widziałaś, że nie ma tu nigdzie w pobliżu takich złóż. - To gdzie są? - Nie wiem. W promieniu trzydziestu dni drogi stąd na pewno ich nie ma. Zamilkła. Czuła się zmęczona. Zniechęcona i przytłoczona. Tylko że przecież ona była z rodu Darumów, a oni nie oddawali nigdy pola. Nagle przyszło olśnienie. Skoro Prometus tak chętnie opowiadał, to może należało to wykorzystać i wypytać o te inne dziwne rzeczy, o których nikt nie chciał rozmawiać? - Może ma to coś wspólnego z tymi starożytnymi zapiskami z Domu Zwojów zagadnęła jakby od niechcenia. - Jak myślisz, panie? Prometusowi nie drgnęła nawet powieka.

- Proszę, nie zbywaj mnie - przestała udawać niefrasobliwość i szczerze prosiła. Powiedz, proszę, co wiesz, panie. - Nie mam zamiaru nic przed tobą zatajać, Dalemo. Podzielę się z tobą wszystkim, co wiem - zapewnił. - Twój Dziadek na pewno uznałby, że jesteś już gotowa. - Znowu ten dobry, ciepły wzrok i uśmiech. - Więc nie mam wyrzutów, że nakładam na ciebie zbyt wiele. Choć pewnie to, co wiem, nie w pełni zaspokoi twoją ciekawość. - Mów, panie - ponagliła go niecierpliwie. - Te stare dokumenty, te tajemnicze zapiski, o których mówisz, nie są podobne do naszych dokumentów. One nie są jak zwoje. - Nie? Jak to możliwe? - Materiał, z którego je wykonano, jest inny. „Może właśnie dlatego Torman ich nie znalazł” - przemknęło jej przez głowę. - Jaki to materiał? - Krążą pogłoski, że wyryto je w metalu. - W metalu? - Czy coś jeszcze dzisiaj mogło ją zaskoczyć? - Tak. Jedni mówią o srebrze, inni o złocie, a jeszcze inni o metalu, jakiego nigdy nie widzieli i nie potrafią go nawet nazwać. - Mniejsza z tym. - Bajki opowiadał jej Dziadek, teraz chciała konkretów. - Co jest w nich napisane?

- Nie wiem.

- Obiecałeś mi prawdę, panie.

- Dalemo, my nie znamy tego pisma, nie wiemy, co tam jest napisane. - Nikt go nie próbował odczytać? - Wciąż nie rozumiała. Przecież w Supali było ponad trzydziestu Opiekunów Zwojów o różnych stopniach wtajemniczenia, dodatkowo każdy z nich miał dziesięciu uczniów do pomocy i dochodzili jeszcze Mistrzowie i Widzący Prawdę. Jak to możliwe, że nikt się tym nie zajął? - Żeby to zrobić, Dalemo - tłumaczył jej jak dziecku - należałoby je z czymś porównać. Mieć jakiś materiał bazowy. - No tak! - Pomyślała, że to oczywiste. Nie chciała robić mu przykrości, ale nie po to spędziła dziewięć cykli w Ilumenie i na studiowaniu wszystkich możliwych zwojów, jakie wpadły jej w ręce, by teraz jakiś Orbatol ją pouczał. - To pismo jest niepodobne do czegokolwiek, co znamy. Nawet nie ma pewności, czy to jest rodzaj dokumentu - powiedział. Patrzyła na niego, nie rozumiejąc. - One są tak stare, że nie ma z czym ich porównać. Nasze pismo tak daleko nie sięga tłumaczył dalej, spokojnie, niestrudzenie. - Pewnie w mrokach czasu zaginęła wiedza o nim. Nie mogła uwierzyć w to, co mówił. I w głowie jej się nie mieściło, że mówił o tym tak zwyczajnie, bez emocji. - Nieszczęścia Tormana i naszej rodziny zaczęły się z tego powodu - zaczęła mówić wzburzona. - Wszystko zaczęło się dlatego, że szukał tych dokumentów. A ty mi mówisz, że on szukał mamidła, panie?! - Nie mów tak - próbował ją powstrzymać. - One naprawdę...

- Szukał czegoś, co nie istnieje! - przerwała mu. Musiała mocno się powstrzymywać, by nie krzyczeć. Nabrała oddechu i wyrzucała z siebie jednym tchem całą frustrację ostatnich dni. - On zginął! Moja Matka straciła wszelką nadzieję! A Ojciec radość życia! Po co?! W imię czego?! Prometus milczał, pozwalając jej na ten wybuch. - Dokumentów, które nie są zwojami. Wyryte są w metalu, który nie jest metalem. I zapisane są pismem, które nie jest pismem. Co to za bzdury?! - Rozumiem, że możesz... - zaczął Prometus, myśląc, że to już koniec tego porywu emocji. - Nie chcę więcej o tym słuchać! Ani słowa więcej, proszę! - przerwała mu brutalnie. Zamilkła i ona sama, przerażona własnym napadem gniewu.

- Wybacz, Prometusie. Jak mogła tak się zachować? Co się z nią działo? Dlaczego tak łatwo uległa impulsom i emocjom? - Jestem ci wdzięczna za twój czas i wiedzę - mówiła do niego tonem przepraszającym i błagającym o zrozumienie - ale nie mam w sobie siły, by tego słuchać. Nie chcę więcej tych opowieści. - Tylko że, Dalemo... - znowu zaczął. Czy ten człowiek nadal nic nie rozumiał?!

- Nie chcę o tym więcej słyszeć! Uszanuj to, panie! - Dobrze, skoro taka twoja wola - mówił to w taki sposób, że była pewna, że nie odpuści sobie tak łatwo. - Myślę jednak - mówił głębokim, najbardziej dostojnym głosem - że nie ma znaczenia to, czego chcesz. Nieważne, na co masz ochotę, a na co nie, bo życie nie pyta o twe preferencje.

- Nie rozumiem. - To, że nie wierzysz w satramy, wcale nie znaczy, że w borze cię nie zaatakują. Więc jeśli chcesz trwać w... Nagle zza jednego z Algamatów wynurzała się Tamandra i dała Prometusowi jakiś dziwny znak ręką, nim ruszyła w ich stronę. - No dobrze - przerwał sam sobie i mruknął pod nosem. - Odsiecz przyszła. - W takim razie biegnij już - powiedział do Dalemy. I bez śladu jakiejkolwiek urazy czy złości po poprzedniej ostrej wymianie zwrócił się do nich obu. - No, szybko. Idźcie zbierać te zioła, nim się ściemni, bo niewiele znajdziecie, jak tylko robaczki świętojańskie będą oświetlały wam drogę.

59 - Śpieszyło ci się po te zioła, co? - Dalema nie wiedzieć czemu zaatakowała niczemu niewinną Tamandrę. - To nie o to chodziło.

- Nie? A o co? - nie odpuszczała Dalema. - Nieważne - ucięła Tamandra. - Słuchaj, jeśli nie chcesz, żebym z tobą szła, to po prostu powiedz. Nie muszę chodzić z tymi, którzy mnie nie chcą - wybuchła wściekła Dalema, wyładowując swoją złość na zdumionej dziewczynie.

- Ale Dalemo, to nie tak. Tamandra zatrzymała się zdumiona tym nieoczekiwanym i raczej niesprowokowanym gniewem. - Nie chciałam cię urazić - tłumaczyła się. - Po prostu tamten gest, tamto zachowanie, to było bez znaczenia. Przepraszam, jeśli źle mnie zrozumiałaś. Dopiero teraz Dalema poczuła się naprawdę źle. Jak beznadziejnie wypada człowiek przy tak wielkodusznych i wyrozumiałych ludziach. Że też Tamandra miała do niej tyle cierpliwości. - Przepraszam - powiedziała zawstydzona własnym zachowaniem. - Jakoś ostatnio nie umiem sobie poradzić z... - Wiem, to trudny czas dla ciebie. - Dziewczyna objęła ją przyjaźnie ramieniem. - Nic się nie stało. - Nic nie usprawiedliwia takiego zachowania - Dalema mówiła skruszona. - Nie tłumacz mnie, proszę. - Zbyt surowa jesteś dla siebie - powiedziała Tamandra, widząc przygnębioną minę Dalemy. - No, ale koniec z tym! - powiedziała raźno, klepiąc się energicznie w nogę. Zobaczysz, że spacer po lesie dobrze ci zrobi. Dalema westchnęła z ulgą.

- Chodźmy - ponagliła ją Tamandra, przyśpieszając kroku - bo pracy mamy sporo. Szybko wyszły z wioski, przeszły kilkadziesiąt łokci wąską ścieżką wśród wysokich traw, by wreszcie znaleźć się w cudownie pachnącym, uroczo brzęczącym odgłosami życia starym lesie. Otaczały je przeważnie wiekowe, dorodne drzewa, gdzieniegdzie pojawiały się potężne arkarie, a cały bór nie był ani straszny, ani ciemny czy tajemniczy. Był jasny, ożywczo zielony i dzięki licznym promieniom słońca przedzierającym się przez konary drzew - bardzo przejrzysty. - Przypomnij mi jeszcze, co my będziemy zbierać - zagadnęła Dalema, gdy tylko przestała podziwiać otoczenie. - Za dużej pomocy to z ciebie raczej nie będę miała - cierpko zauważyła Tamandra, łobuzersko się jednak uśmiechając. - No nie! Raczej nie - nie było sensu zaprzeczać. Pierwszy raz znalazła się na spacerze, poza Supalą, w dzikim lesie. Skąd, na Randoga, miała wiedzieć, co tu należy robić, a czego nie?! I do tego jeszcze te nieszczęsne zioła. Na co im w ogóle one?! - Idziemy zbierać zioła, by przygotować świętojański bukiet - rzeczowo wyjaśniła Tamandra. - Aha. Świętojański bukiet - jak echo powtórzyła Dalema, samą siebie upewniając w tym, co usłyszała. - A co to w ogóle jest? - dodała po chwili, zdając sobie sprawę, że zupełnie nie wie, o czym rozmawiają. - No, bukiet wody i ognia. Nie słyszałaś nigdy?

- Nie. - Składa się na niego siedem roślin - wyjaśniała dalej Tamandra.

- Co? Dokładnie siedem? - trochę ją to bawiło. - Tak. Dokładnie. - Nie może być ich mniej albo więcej? - Żeby z taką dbałością o nic nieznaczące detale układać jakiś tam wiecheć?! Zupełnie niepojęte. - Zawsze siedem. - Dla Tamandry było to jednak naturalne i oczywiste. - I tylko konkretne zioła.

- Jakie? - Nie ma bukietu świętojańskiego bez bylicy, rosiczki, szałwii, łopianu, ruty, dziewanny i dziurawca. - Aha - podsumowała Dalema. Stały w milczeniu, obserwując się nawzajem. - Po co to robicie? - zagadnęła Dalema, starając się przełamać nieprzyjemną ciszę. - Bukiet ma cudowną moc. - Tak? - spytała mimowolnie. - Tak - przytaknęła z całą swoją prostotą i otwartością Tamandra. - On odstrasza złe duchy. Dalema patrzyła na nią zdumiona. Z tego zdziwienia przestała chyba nawet kontrolować swoje reakcje. - Chroni też przed chorobami - ciągnęła niezrażona dziewczyna.

- Nieźle - wyrwało się złośliwie Dalemie. - Nie wierzysz w to, prawda? - Tamandra zdała sobie sprawę z prawdziwych odczuć towarzyszki. - Myślisz, że to tylko gusła i wiejska ciemnota, tak?! - zaatakowała Dalemę, dotknięta jej zachowaniem. - Nie, to nie tak - próbowała się jakoś usprawiedliwić. - Przepraszam. Nie chciałam cię urazić. Po prostu zostałam wychowana w inny sposób. - Jaki? - dopytywała się wciąż nieufna i dotknięta Tamandra. - Niewiele o was wiem. - Logika, wiedza, umysł. No i zapomniałabym, jest jeszcze umysł, wiedza i logika. Tak wygląda mój świat. - To trochę nudne i chyba nieco ograniczone - z satysfakcją powiedziała, odgryzając się Tamandra. - Nigdy nie patrzyłam na to w ten sposób - powiedziała pojednawczo Dalema, wyciągając rękę na zgodę. Na szczęście dziewczyna długo nie potrafiła chować urazy. - No i bukiet sprawia jeszcze coś. To może cię zainteresuje - powiedziała tajemniczo. - Co takiego? - dopytywała zaintrygowana. - Gwarantuje dobre zamążpójście - mówiąc to, Tamandra zaczerwieniła się po czubki uszu. - No i masz - musiała się roześmiać Dalema. - Niezależnie od waszej duchowości czy naszego rozsądku koniec końców wszystko i tak sprowadza się do jednego. Tamandra patrzyła na nią niepewnie.

- Do czego? - zapytała ostrożnie.

- Do przetrwania gatunku. Obie wybuchły śmiechem. - Ty też możesz skorzystać z ich niezwykłej mocy - wyznała jej przekornie Orbatolka, gdy nieco się uspokoiły. Dalema spojrzała na nią zaskoczona, a Tamandra wzięła to za zachętę. - Naprawdę! - ciągnęła już na poważnie zaaferowana. - Wystarczy, że zawiesisz bukiet w domu, najlepiej na drzwiach wejściowych. - Uwierz mi, Tamandro - bardzo starała się, by ponownie jej nie urazić. - Mnie to już nic nie pomoże. - Ma rację - usłyszały obie rozbawiony głos Garuny. Nie wiadomo, skąd się tutaj pojawiła ani jak długo przysłuchiwała się ich rozmowie. - A wy gdzie w ogóle chcecie zbierać te zioła?! - zbeształa je. Umilkły potulnie, żadna nie miała odwagi się odezwać. - Ty, Tamandro, powinnaś wiedzieć najlepiej, że ziół szuka się na ziemi. Bo tam właśnie zazwyczaj rosną. Dalema ukryła głowę w kapturze, żeby nie było widać jej rozbawienia. - No, na co czekacie? - ponagliła je Garuna. - Do roboty. Przez jakiś czas rzeczywiście w milczeniu i skupieniu zbierały zioła na „wszystko dający, wszystkiemu pomagający bukiet świętojański”. Poruszały się w linii prostej, mając

siebie w zasięgu wzroku, podzieliły się nawet zadaniami. Garuna miała szukać bylicy, rosiczki, i łopianu, Tamandra ruty, dziewanny i dziurawca, a Dalema szałwii. Dostała jedną roślinkę w rękę i miała ją rozpoznawać po wyglądzie i charakterystycznym zapachu. Szczerze ufała, że to zajęcie jej nie przerośnie. Nie wiedziała, czy minęło dopiero kilka kleps, czy może już kilka godzin, kiedy wreszcie odezwała się Garuna. - I jak, Tamandro, opowiedziałaś trochę tej Supalce o najpiękniejszej uroczystości w całym cyklu? - Nie - uśmiechnęła się dziewczyna. - Ona wydaje się być nieco odporna - zmrużyła do Dalemy oko - na taką wiedzę, Garuno. - To na co czekasz? Nie można się zrażać drobnymi niepowodzeniami. - To mówiąc, staruszka wyjęła ze swej ogromnej, przewieszonej przez ramię torby całkiem sporych rozmiarów bukłak. „Proszę, tylko nie okowita” - błagała w myślach Dalema. - No, chodźcie do mnie - zawołała je, sięgając równocześnie za pazuchę, by wyciągnąć z niej kusząco pachnący placek chlebowy. Usiadły na trawie. - Pokaż, co udało ci się nazbierać - zwróciła się do niej Garuna. - Proszę - Dalema z dumą pokazała swoje zbiory. Staruszka wraz z Tamandrą przyglądały się jej dorobkowi dość uważnie. - Poza kilkoma niezbyt trafionymi okazami - mówiła powoli Tamandra - to udało ci się nawet odnaleźć trzy gałązki szałwii.

- To znaczy dwie - poprawiła ją Garuna - bo jedna była nasza. Obie spojrzały na nią. - Na Stwórcę, Dalemo! Twój takt by sobie lepiej poradził - z niedowierzeniem zawołała Garuna. - Proszę - rozbawiona Tamandra podała jej bukłak. - To wypijmy za takta. - Nie, dziękuję - Dalema wzdrygnęła się tak, że nie dało się tego ukryć. Najpierw na twarzy Garuny odmalowało się zdziwienie, a potem pełne zrozumienie. - Śmiało - zachęciła ją równie rozbawiona Garuna. - Tym razem to tylko mleko. Westchnęła z ulgą. Z przyjemnością uczestniczyła w tym niecodziennym posiłku. Śmiały się, rozmawiały, dzieliły chlebem i piły ze wspólnego bukłaka, kiedy Tamandra z Garuną opowiadały jej o zbliżającym się święcie. Dalema cieszyła się, że wreszcie weźmie w nim udział. Nigdy do tej pory nie miała okazji. Jak mówiono, to święto dla mężczyzn i kobiet, nie chłopców, dziewcząt i dzieci. Trzeba było albo osiągnąć odpowiedni wiek określony prawem Supali, albo mieć silne poparcie pafros. Ona szybciej doczekała się tego pierwszego. - Święto Kupali to starodawna uroczystość, Dalemo - zaczęła Tamandra. Mówiła dźwięcznym, poważanym głosem, roztaczając wokół magiczny czar opowieści. Slavanie mieli niewątpliwy dar budowania atmosfery. Obie z Garuną przysłuchiwały się jej oczarowane. - Najstarsza, jaką znamy, prawda, Garuno? - zagadnęła ją Tamandra i nie czekając na odpowiedź, mówiła swym śpiewnym głosem dalej. - Odkąd sięga ludzka pamięć, od zarania dziejów było czczone przez dawne ludy. To święto ku czci Słońca, które jest źródłem życiodajnego ciepła i światła. - Widać było, że dziewczyna wczuła się w rolę. Dalema spojrzała na nią przyjaźnie - przynajmniej wierzyła z całą mocą w to, co mówi.

- Zawsze przypada na czas najdłuższego dnia i najkrótszej nocy. Inaczej nazywamy je Świętem Ognia i Wody. Teraz wiesz, skąd ta nazwa bukietu, która tak cię zadziwiła na początku - zwróciła się bezpośrednio do Dalemy. - Wszelkie rody rolnicze kierując się cyklem przyrody, dokładnie w tym samym czasie ucztują, biesiadują i cieszą się, jak świat długi i szeroki. To bardzo szczególna noc w roku, Dalemo - dodała Garuna. - Świętowanie rozpoczynamy od wygaszania ognisk - opowiadała dalej Tamandra. Potem stawiamy wielki solidny słup, na który nakręcamy drewniane koło z drewnianymi szprychami. Symbolizuje ono Słońce. - Że jak, proszę? - Rytuały Slavan chyba jednak zdecydowanie przerastały Dalemę. Wiele mogła sobie wyobrazić, ale drewniane koło symbolizujące Słońce wykraczało poza granice jej pojmowania. - Koło jest pokryte słomą - wytłumaczyła jej Garuna. - Tak długo i szybko nim kręcą, aż pierwsze iskry podpalą słomę. Wtedy je zdejmują i toczą do stosów drewna, usypanych na wzgórzach. - Uhm - zdążyła tylko wydusić, nie umiejąc znaleźć innych słów. - Potem kobiety zabierają ten święty ogień ze sobą do domu, by ponownie rozpalić wcześniej wygaszone paleniska. - Uhm - powtórzyła Dalema. - Ale to przede wszystkim noc łączenia się w pary - Tamandra znowu zaczerwieniła się, wspominając o tym. - Tutaj, Dalemo - wyjaśniła Garuna - małżeństwa są aranżowane przez rodziców, starszyznę i swatów, ale w tę jedną, jedyną w cyklu noc pozwala się młodym na samodzielny wybór - mówiła, jakby wyraźnie coś insynuując.

- W tę noc inicjatywę przejmują dziewczyny - Tamandra robiła się coraz bardziej czerwona i mówiła z przejęciem. - Pleciemy wianki, wkładamy w nie łuczywo i puszczamy na wodę. Dalema z Garuną rzuciły sobie ukradkowe, porozumiewawcze spojrzenia. Jak nic, do tego plotącego grona dołączy jutro i Tamandra. - Jeśli wianek wyłowi kawaler, wróży to szybkie zamążpójście. - Na szczęście dziewczyna nie zauważyła ich cichego porozumienia. - Gdy popłynie dalej, na zamążpójście trzeba będzie jeszcze poczekać. No, ale najgorzej jest, gdy zaplącze się w sitowie - mówiąc to, westchnęła przygnębiona Tamandra. - To co wtedy? - szczerze zainteresowała się Dalema. - Jak to co?! - obruszyła się Tamandra. - Staropanieństwo! - Taaak - nie była w stanie dzielić tej troski z Tamandrą. - A są jeszcze inne opcje? - Oczywiście, przede wszystkim ten, kto wyłowi wianek, staje się oblubieńcem dziewczyny. - Tamandra szybko zapomniała o mogącym jej się przydarzyć nieszczęściu. - Skąd wiadomo, czyj wianek jest czyj? - Nagle te szczegóły stały się dla Dalemy bardzo ważne. - Bo wplatamy w nie oprócz kwiatów coś osobistego - oznajmiła z poczuciem wyższości. - Czuły i uważny kochanek bez trudu rozpozna nasz wianek. - I co wtedy? Co, jak już go wyłowi? - Ruszają wtedy razem w las w poszukiwaniu kwiatu paproci. - To tak to się tutaj nazywa - wreszcie zrozumiała, dlaczego potrzebowano stosownego wieku do uczestnictwa w tych obrzędach.

- Nie kpij, Dalemo - skarciła ją Garuna. - Po powrocie skaczą wspólnie przez ognisko i tak zostają ze sobą związani na zawsze - dokończyła z poczuciem dobrze wypełnionej misji, śmiertelnie poważna Tamandra. Jedyne, o czym teraz myślała Dalema, to by zachować spokój i nie obrazić nikogo własną nieodpowiednią reakcją. Wlepiła oczy w bukłak i starała się nie myśleć o niczym. - Nie obrażę się, jeśli zaczniesz się śmiać - spokojnie oświadczyła Tamandra. - Wiem, że dla zapatrzonych tylko we własny świat umysłów to, co nowe i nieznane, zawsze będzie zabawne. - To prawda - nagle gdzieś z niej uszło poprzednie rozbawienie. Dziewczyna miała rację, ich supalskie obrzędy innym też mogły wydawać się nierozsądne, choć dla niej stanowiły sens istnienia. - Są jakieś inne wróżby i obrzędy związane z tym świętem? - zagadnęła pojednawczo. - Są - chłodno odparła Orbatolka. - Jakie? - Dalema nie ustępowała. Tamandra westchnęła ciężko, nim zaczęła mówić. - Wierzymy, że kąpiel w wodzie oczyszcza duszę i ciało oraz leczy różnorakie choroby. - Na Randoga, mam nadzieję, że z przeziębienia też - z przerażeniem pomyślała o tych, którzy po zaledwie dwóch księżycach cieplejszej pogody zanurzają się w nurtach Lamas. Na pewno temperatura była nieco wyższa niż wtedy, gdy ona zażywała kąpieli, ratując kanida, ale nie sądziła, by było dużo cieplej. - Nikt, kto kąpał się w Święto Kupali, jeszcze nigdy nie zachorował - zapewniła ją

solennie Tamandra. - Na pewno - podsumowała. - Dalemo! Przestań być złośliwa! - wtrąciła Garuna. - Przepraszam. - Znowu nie umiała trzymać języka za zębami. - To co jeszcze? - Bydłu zakładamy wieńce z bylicy, by ochronić je przed złem - recytowała z pamięci dziewczyna.

- Uhm. - Składamy drobne ofiary, by zapewnić urodzaj i płodność.

- Uhm. - Popiół z ogniska rozsypujemy na dachu domu, by ochronił domostwo od pożaru.

- Taaak. - Zioła zrywane w ten dzień przed pierwszym ptakiem mają szczególną moc, bo... - My tu gadu-gadu - przerwała Garuna, widząc, że z każdym kolejnym słowem Dalema staje się coraz bardziej sceptyczna - a Słońce w zenicie. Jak się pośpieszymy, to jeszcze zdążysz do Ilumenu.

- Jak to? - Chyba masz coś do wyjaśnienia z Mistrzem Mansfledem. Dalema otworzyła oczy ze zdumienia. - Nie dziw się tak. Powinnaś przywyknąć do tego, że trudno coś przede mną ukryć.

60

- I jak, Odanie, przygotowania do selekcji? Chartros zaskoczył go tym nagłym połączeniem. Widocznie chciał mieć wszystko pod kontrolą, sprawdzając go nieustannie. - Dobrze, Fendi - odparł, skłaniając się z należnym szacunkiem. Wiedział, jak bardzo Chartros był wrażliwy na takie gesty. Czasami pozwalał sobie na większą poufałość, gdy wiedział, że Dowódca jest w dobrym nastroju i nie będzie to źle odebrane. Ale najczęściej to właśnie taką nadmierną uniżonością i służalczością udawało mu się osiągać najwięcej. Potrafił to robić bezbłędnie i pewnie jeszcze tylko dlatego udawało mu się piąć w górę, gdy inni spadali. Musiał przede wszystkim zrealizować swój plan, nawet jeśli wiązało się to z koniecznością wyczuwania zmiennych nastrojów Chartrosa i umiejętnego ich wykorzystywania. Odan miał pełną świadomość, nawet teraz, wciąż stojąc z pochyloną kornie głową, iż mimo że okoliczności mogłyby wskazywać na co innego, to jednak póki co to on miał przewagę nad Chartrosem. - Daj spokój, przyjacielu, rozmawiajmy jak bracia - odpowiednio dopieszczony Chartros uśmiechał się przyjaźnie. - Tylko z tobą mogę rozmawiać jak równy z równym. - Dziękuję, panie. - A co do selekcji, to postaraj się ją nieco przyśpieszyć. I tak długo czekałem.

- Dobrze, Fendi. - Czy wiesz coś nowego o kakrachanie?

- Wszystko, czego można było dowiedzieć się bez wzbudzania podejrzeń. - I jak? - Chartros pytał zaciekawiony. - Bardzo obiecująco. - Więc jesteś pewien? - Oczywiście ostatnie potwierdzenie da selekcja, ale jestem pełen ufności w to, co widzę gołym okiem, Fendi. - A wertram? Jesteś pewien, że go ma? - zapytał zaniepokojony. - Tak. Choć obawiam się, że może być uszkodzony.

- Jak? - Miałem okazję przypatrzeć mu się uważniej i wydaje się jakby niekompletny, panie. - Poradzimy sobie. Najważniejsze, byś jak najszybciej sprowadził go do domu, przyjacielu. - Wiem, Fendi. Robię co w mojej mocy. - No to przyślę ci niebawem znowu Pamira i może jeszcze Namtrama do pomocy zakomenderował władczym tonem. - To zbyteczne - Odan szukał odpowiednich słów, by przez zbyt zagorzałe odmawianie dodatkowo nie wzbudzać podejrzeń Chartrosa. - Ta sprawa jest pod moją pełną kontrolą. Od wielu obrotów czekałem na ten moment. Wiem, co i kiedy mam robić. Poradzę sobie sam. Szkoda więc angażować ich tutaj, gdy gdzie indziej mogą być bardziej potrzebni. - Nie wątpię w twe umiejętności i zaangażowanie, przyjacielu. Tylko wiem, że są

zadania, które niechętnie sam wykonujesz. Po co masz się parać takimi niegodnymi zajęciami? A Pamir jest w tym nieoceniony. - Obawiam się, że nie rozumiem. Jakie zadania masz na myśli, Chartrosie? - nawet pomimo dzielącej ich odległości wyraźnie wyczuł złowrogi chłód tej zapowiedzi. - Pamiętasz, że kakrachan ma zostać sam? - Dowódca nieznacznie podniósł głos. Niedobrze. Rozmowa zaczynała przybierać niewłaściwy obrót. W sposobie wypowiedzi Dowódcy słychać było narastającą frustrację. - Tak, panie - przytaknął bez wahania. - No, to oni właśnie pomogą ci się z tym uporać.

- Ale... - Powiedziałem! - Chartros uniósł się oburzony, że ktokolwiek w ogóle próbował z nim dyskutować. - Panie, źle mnie zrozumiałeś. Absolutnie nie neguję twej decyzji. W pełni się z nią zgadzam. Chciałem tylko powiedzieć, że można to osiągnąć różnymi środkami. - O czym ty mówisz, Odanie?

- O powodzeniu misji. - Jaśniej - rozkazał, tracąc zupełnie swój poprzedni ugładzony ton. Teraz znowu był sobą. Apodyktycznym, nieznoszącym cienia sprzeciwu nieomylnym panem. Tym Dowódcą, przed którym drżeli wszyscy. Odan postanowił więc zadziałać inaczej. Metodą drobnych kroków i powolutku, aby tylko osiągnąć swoje.

- Zbyt wiele stamtowanych z nieznanych przyczyn ludzi zacznie wzbudzać podejrzenia.

- Dlaczego?

- Bo to nienaturalne w tej kolonii, panie.

- Co?

- To nie jest wielka Bharti, Fendi. - No tak - przyznał niechętnie. - Supala jest kilkanaście razy mniejsza. - Co ja mówię - żachnął się Odan, jakby sam urągając swej własnej głupocie. - Nawet tam zaniepokoilibyśmy mieszkańców, dokonując zbyt wielu zniknięć w obrębie jednego rodu.

- Wobec tego co?

- Mam pewien plan. - Plan? Znowu plan! - Chartros lekko się zirytował. - Ja cenię szybkie i proste rozwiązania.

- Wiem, Fendi. - Zobaczyłbyś, że Pamir oddałby tu nieocenione przysługi. - O tym też jestem przekonany.

Obaj zamilkli. Łatwo się było domyśleć, że Dowódca rozważał sytuację, analizując argumenty Namiestnika i rozkładając na czynniki pierwsze własne racje.

- No dobrze - pierwszy dał za wygraną Chartros, uznając argumenty Odana. - To co proponujesz? - Musimy sprawić, by została sama - to jest bezwarunkowo konieczne. Ale nie przez ich śmierć, tylko przez odrzucenie. W oczach Chartrosa dostrzegł najpierw zdumienie, a potem chyba coś na kształt uznania. - Przypominasz Atlę - powiedział dziwnie zadumany.

- Czemu? - Ona też była wirtuozem intryg - odetchnął głęboko - tylko prawie nigdy ze swych umiejętności nie korzystała. - Roześmiał się gorzko. - Tak naprawdę zrobiła to tylko raz. Wtedy, gdy przygotowywała swoją ucieczkę. - Nie wiem, Fendi, czemu wyczuwam w twym głosie przyganę. - Dobrze - zignorował jego wątpliwości. - Tylko jak chcesz to zrobić? - Pomyślę. W ciągu najbliższych dni znajdę sposób. Obiecuję. - Niech tak będzie. - Dziękuję, panie.

- Przedstaw plan i zobaczymy. Kontakt został przerwany tak nieoczekiwanie, jak go nawiązano.

61 Dalema stała, czekając, aż Mistrz Mansfeld uzupełni swoje zapiski. Sala była pusta. Wszyscy wyszli. Poza nią. Dalema oczekiwała wyjaśnień, które Mistrz jej obiecał. Minęły trzy dni, a jej ciekowość pozostawała niezaspokojona. Niestety, nie udało jej się wczoraj dotrzeć na czas do Ilumenu. Nie mogli wyjechać wtedy z wioski Slavan od razu, tak jak zaplanowała Garuna. Gdy wróciły z lasu, okazało się, że trzeba zostać, by - jak to łaskawie powiedział Prometus - nadzorować ostatnie przygotowania do Nocy Kupali. Wrócili późną porą. Mahat oszalał na jej widok z radości. Ci, co pozostali w Gaju Prawdy, mówili, że nie ruszał się z miejsca, w którym go zostawiła. I choć donoszono mu tam wodę i jedzenie, on niczego nie tknął. Wpatrywał się tylko w bramę wjazdową i czekał. Kiedy Mistrz Mansfeld zdawał się jeszcze być całkowicie pochłonięty swoją pracą, ona bez skrępowania patrzyła na salę. Tyle czasu tu spędziła. Wspomnienia same do niej wracały. Przypominała sobie swój początkowy paraliżujący strach przed Mistrzem i pierwszy raz, gdy postanowiła powiedzieć głośno, co o nim myśli, i jej utarczki z Antamią, i drzwi, w których zderzała się z Zamirem. Rozglądała się i nie mogła uwierzyć, jak doskonale ilumeni byli z tego miejsca widoczni. Zdumiewające, ale Mistrz każdego z nich miał jak na dłoni. A co za doskonała akustyka! On słyszał każde ich słowo. Zrozumiała to, gdy doleciało ją głośne i wyraźne brzęczenie owada z jednego z dalszych rzędów. - Będzie ci tego brakowało? - Mistrz skończył swoje notatki, odłożył patyczek pisarski i patrzył na nią. - Brakowało? Dlaczego? - odparła nieco zaskoczona jego łagodnym tonem. Nie mogła się przyzwyczaić do tego nowego, miłego człowieka, jakim się nagle stał. Dzisiejsze zajęcia zdawały się nawet jakieś niepełne bez tej nutki złośliwości i drwiny w jego głosie. - Kończy się pewien etap w twoim życiu.

I do tego jeszcze uśmiechnął się do niej. Nigdy nie sądziła, że to powie, ale chyba wolała tę poprzednią wersję. „Przynajmniej wiedziałam, czego się po nim spodziewać” - pomyślała z westchnieniem. - No nie do końca, Mistrzu. - Zdziwiła się, że ktoś tak uważny jak on może nie pamiętać, że była dopiero uczestnikiem dziewiątego poziomu. - Został mi jeszcze jeden cykl. - No tak - Mistrz Mansfeld wyglądał na speszonego. Chwilę patrzyli na siebie. To znaczy on patrzył gdzieś w dal ponad jej ramieniem, a ona spoglądała na elegancki oprawiony patyczek pisarki na jego biurku. - To co chcesz wiedzieć, Dalemo? - zapytał w końcu. - Wszystko! - powiedziała z mocą. Roześmiał się. - Dziękuję. To miłe, że ktoś tak wysoko mnie ceni. Ale pomimo twej wiary, dziecko, nie wiem wszystkiego. - To proszę o całą tę resztę, którą Mistrz wie. Znowu się roześmiał. - Nie potrafisz trzymać języka za zębami. Wykapany Torman, on też najpierw mówił, dopiero dużo później myślał. Przyjrzała się Mistrzowi zdumiona. - Tak, tak. On też uczestniczył w moich zajęciach. Jak każdy z tutejszych ilumenów. - Czy on też... - ruchem głowy wskazała na kamienie.

- Pewnie. Prawie równie często jak ty. - Czy on... - szukała odpowiednich słów. - Czy on też miał tego dosyć i wreszcie nie wytrzymał? - Zapewne w końcu by to zrobił - mówił z pewnością w głosie, lekko się przy tym uśmiechając - tylko że Lana go ubiegła. - Lana? Niesłychane!

- Prawda. - Córka Belzbora buntowniczką?! - Dalema nie mogła się nadziwić. - Tak, tak. To był pamiętny cykl. - Nagle się zasmucił. - Niewielu z jego uczestników jeszcze jest wśród nas. Ale nie o tym zapewne chciałaś rozmawiać - otrząsnął się. Próbowała zaprzeczyć, bo z chęcią posłuchałaby o swoim bracie, ale on mówił już dalej. - Chcesz wiedzieć, dlaczego? Dlaczego tak się zachowywałem, prawda?

- Tak. - Dlaczego obrażałem was i poniżałem?

- Tak. - Dlaczego kazałem klęczeć na kamieniach? - Ze szkłami! - nie mogła nie dodać, choć od razu zdała sobie sprawę, jak bardzo małostkowa w tej chwili była.

- Właśnie - przyznał. Przyglądał jej się uważnie. Nie lubiła, gdy ludzie patrzyli na nią w ten sposób. Zawsze później było jeszcze trudniej.

- A ty, Dalemo?

- Co ja? - Dlaczego ty stanęłaś w obronie Katary, Hamisa czy nawet Antamii? No? Czemu demonstracyjnie chodziłaś na te kamienie? - Bo to, co robiłeś, Mistrzu, było złe! Upokarzałeś nas. Wymagałeś potwierdzenia nieprawdy. Nawet torturowałeś! - nie mogła mu wybaczyć tych szkieł. - No? - zachęcał ją, by mówiła dalej. - Bo to było niesprawiedliwe i nieludzkie. - Właśnie! - zakrzyknął. - Co właśnie? - znowu nic nie rozumiała. Czy tylko ona była tak nierozgarnięta, czy ci wszyscy ludzie nie potrafili po prostu się wysławiać w odpowiedni sposób? - Właśnie o to chodziło. By ktoś wreszcie, tak jak ty, to zrozumiał. By nie ugiął się pod siłą. By stawił opór złu! - Ale Mistrzu, to ty sam byłeś tym złem. Po co? Po co tak robiłeś? - Widzisz, Dalemo, bo my tutaj w Ilumenie mamy tak naprawdę jeden cel.

- Jaki? - Nie chodzi nam tylko o wiedzę. Ją moglibyście zgłębiać sami. Naszym celem jest

wykuć wasze charaktery. Wpoić wam pewne zasady. Obserwując go teraz, zastanawiała się, czy to jej się nie śni. Czy to, co słyszy, w ogóle może być prawdopodobne. - A w zasadzie jedną zasadę - tłumaczył pełen pasji Mistrz. - Że w życiu nie ma kompromisów. I że z niesprawiedliwością i złem nie można się układać ani bratać. Nie ma półśrodków. Jest tylko opór i walka. - Obawiam się, że nie rozumiem. Przyjrzał się jej nieco rozczarowany. - Jak inaczej udowodnić wam, że nikt, choćby najlepszy, nigdy nie wygra całej wojny, choć może zwyciężyć niejedną bitwę? Potrzeba solidarności i współdziałania. Dopiero razem, złączeni jednością celów macie szanse wygrać z każdym złem, nawet najpotworniejszym. Czuła, że zaczyna się w tym gubić. A może już dawno temu się pogubiła, bo nigdy tak naprawdę nie wiedziała, w co oni wszyscy grają. - A co, jeśli nikt taki w danym cyklu się nie znajdzie? - pytała, uświadamiając sobie, że ich strach, ból i krzywda działy się z niezrozumiałych pobudek tego jednego człowieka, który być może był obłąkany. - Nie mówię, że jestem wyjątkowa. Ale najpierw pafros, potem wy, Głoszący Prawdę, wreszcie wszystkie prawa Supali wpajają nam coś, a potem każecie się przeciwko temu buntować - podniosła głos i mówiła energiczniej. - Co, jeśli ktoś taki po prostu się nie znajdzie? - Zawsze się znajduje - z triumfem w głosie odparł Mistrz. - Ale co gdyby jednak się nie znalazł? Jak daleko byś się posunął? Milczał.

- Pytam! Jak daleko byś się posunął, Mistrzu Mansfeldzie, by udowodnić swe racje? - Nic nie rozumiesz! - już się nie uśmiechał. Wrócił stary, zagniewany, rozsierdzony Mistrz. - Więc mnie oświeć! - Czasem życie wymaga poświęceń - wyznał złowrogo. - Ale to nie życie, tylko ty sam ich wymagasz! - krzyknęła. - Żeby was nauczyć stawiać opór w przyszłości. Jak możesz tego nie rozumieć, Dalemo? - starał się jej jeszcze tłumaczyć, choć widać było, że z trudem nad sobą panuje. - I nie można było nauczyć nas odwagi i prawości w inny sposób? - zadrwiła, nie kryjąc swej pogardy. - Im opór trzeba stawiać wszelkimi środkami i za każdą cenę. Nawet jeśli mam nauczyć was tego kosztem czyichś łez, nieprzespanej nocy czy pokrwawionego kolana. Nie jest to wielka cena za to, byście potrafili zdobyć się na opór wobec nich. - Stawiać opór? Komu? - Ten człowiek chyba naprawdę postradał zmysły. - Nie wiesz? Nie widzisz tego, co się dzieje? - Widać było, że żadne z nich nie potrafiło choćby w najmniejszym stopniu zrozumieć drugiego. - Twój brat przecież zginął. - Bo złamał prawo - powiedziała cicho. Czy ona się przesłyszała, czy Mistrz mówił o Władcach? Czy w całej Supali poza nią był ktoś, kto by przeciwko nim nie spiskował? - Namiestnik z przyjemnością wysłuchałby twoich uwag, Mistrzu - pierwszy raz ośmieliła się na taki ton i na groźby wobec kogokolwiek. Roześmiał się.

- Dalemo, zbyt wiele przeżyłem, by obawiać się o siebie - w jego oczach zobaczyła bezmiar rozczarowania. Nie wiedziała, co powiedzieć. - Ale udało ci się osiągnąć cel. I dotknąć mnie nawet bardziej, niż pewnie zamierzałaś - drwiąco powiedział Mistrz Mansfled.

- Jak to? - Po tym wszystkim, po tylu wspólnych cyklach ty nadal nic nie rozumiesz. Zawiodłem się na tobie. I to boli najbardziej - wlepił w nią świdrujące spojrzenie. - Bardzo chciałabym zrozumieć - zaczęła ostrożnie - dlaczego ja i wielu innych dzień w dzień z przerażeniem przychodziliśmy do tej sali. - Chciałabym, byś mnie przekonał - bez przeszkód pozwolił jej mówić, więc mówiła że ból i upokorzenie mój oraz tylu innych miały jakiś cel, że nie były tylko kaprysem chorego umysłu. - Dalemo, poczekaj! - Złapał ją za rękę i spróbował zatrzymać. - Myślę, że o tym, co tu się dzieje, powinni dowiedzieć się pozostali Głoszący Prawdę! - była pewna, że tym go wystraszy. - Oni wiedzą - nawet nie mrugnął powieką. - Więc powinni was wszystkich pozamykać w kazamatach. - Wyrwała mu się i wybiegła na korytarz. Odwróciła się za siebie. Na szczęście nie wyszedł za nią.

62 Dalema chciała jak najszybciej wyjść z Ilumenu. Miała dosyć tego budynku, Mistrzów i tego całego szaleństwa. Z ulgą wybiegła na zewnątrz. Odetchnęła. Przed budynkiem, nieopodal wejścia stali ilumeni z jej cyklu. Prawie wszyscy w komplecie. Wśród nich byli Katara i Izbor, nawet Zamir. Machali do niej, przyjaźnie zapraszając do siebie. - Chodź do nas! - krzyknęło kilka osób. - Ustalamy, kto ma przynieść okowitę - zawołał radośnie Janson i konspiracyjnie mrugnął okiem. - I co ważniejsze, ile jej przynieść - dorzucił Hamis. W grupie rozległ się gromki śmiech, zaczęły się docinki, żarty i poszturchiwania. Zachowywali się tak, jakby już nie jeden raz zajrzeli do odpowiedniego bukłaka. - Chodź! - wołali do niej jeden przez drugiego. - No, chodź - krzyczał chyba każdy z nich. Nigdy nie sądziła, że będzie tak odczuwać brzemię popularności. A tu proszę. Dzisiaj wolałaby być tą niechcianą i nielubianą, przynajmniej miałaby czas w spokoju i samotności przemyśleć sobie to, co usłyszała z ust Mistrza. Odmachała im, wykonując jakiś bliżej nieokreślony gest ręką. - Nie mogę. - Starała się uśmiechać promiennie, aby nikt się nie domyślał i - co gorsza - nie zaczął jej wypytywać o rozmowę z Mistrzem. - Śpieszę się. I nim ktokolwiek zrozumiał, co się dzieje, wraz z Mahatem szybkim krokiem oddalali

się w stronę Gaju Prawdy. Zastanawiała się tego dnia rano, czy powinna iść na Święto Kupali. Z jednej strony miała ogromną ochotę, by tam być i po raz pierwszy w życiu jako pełnoprawny mieszkaniec wziąć udział w tej uroczystości. Z drugiej - kiedy jednak myślała o tych złych rzeczach, które przydarzyły się jej w ostatnim czasie i o tych nieprzyjemnych sytuacjach, które dzisiaj mogą się wydarzyć, zupełnie traciła wszelki zapał. Jeszcze przed dotarciem do Ilumenu myślała o tym, by iść tam tylko ze względu na Slavan, którzy mieli przybyć i dołączyć do nich tej nocy. Chciała znowu spotkać Prometusa i pociągnąć tę pełną sprzeczności, nieracjonalnych pomysłów i przepełnioną wielkim zapałem rozmowę. I była też Tamandra. Nigdy nie spotkała nikogo tak przyjaźnie nastawionego i wyrozumiałego. Czuła się niekomfortowo, że wczoraj tak bardzo dała jej odczuć, że nie rozumie ich tradycji. Powinna ją przeprosić. Jednak teraz, po wysłuchaniu niedorzecznych teorii i okrutnych racji Mistrza Mansfelda, ostatecznie postanowiła, że nie weźmie w tym udziału. Nie czuła, by miała jakiekolwiek powody do świętowania czegokolwiek. Zawsze przecież może poprosić Garunę - i ta zapewne po kilku dniach próśb zgodzi się odwiedzić z nią ziemie Slavan. Nawet nie potrzebowała Garuny, miała swojego takta i w każdej chwili mogła pojechać, gdzie tylko chciała. - Będziesz dzisiaj, prawda? - zapytał ją zdyszany Izbor, który właśnie ostatkiem sił do niej dobiegł. Zdziwiła się, że jest sam, bez Katary. - Nie, raczej nie - powiedziała, uśmiechając się do niego. Ależ jej go brakowało. Nawet nie miał pojęcia, jak ważną częścią jej życia był. Tylko że nie mogła okazywać mu tej sympatii, bo on oczekiwał znacznie więcej. Za każdym razem, gdy miała ochotę wrócić do dawnej zażyłości, powtarzała sobie, że nic dobrego by z tego nie wyszło. - Dlaczego cię nie będzie? - nagle obok nich pojawił się Zamir, zadając najbardziej

nietaktowne pytanie, jakie mógł. Skąd on się tu wziął? - To chyba nie twoja sprawa - warknął na niego nieoczekiwanie Izbor. Podszedł szybko do Zamira. Stanął naprzeciwko niego i tak przez dłuższą chwilę groźnie mierzyli się wzrokiem. Po prostu para kanidów, która za chwilę skoczy sobie do gardeł. Dalema obserwowała ich z dziwnym, nieco okrutnym zainteresowaniem. Jeśli któryś z nich myślał, że wpadnie tam, by ich rozdzielać, to grubo się pomylił. Nie miała zamiaru się w to wtrącać. Stała i patrzyła na nich, zastanawiając się, co będzie dalej. Mahat też wydawał się dobrze bawić. Usiadł i z zaciekawieniem im się przyglądał. - Zajmij się swoją kobietą i nie mieszaj w nieswoje sprawy. - Pierwszy po długich minutach wrogiego patrzenia sobie w oczy i srogich min odezwał się Izbor. Nie był w stanie ukryć bezbrzeżnej satysfakcji w głosie, kiedy to mówił. - Teraz widzę, że to nie moje sprawy - powiedział Zamir, patrząc na Dalemę z ledwo skrywanym wyrzutem. - Wybacz. Odwrócił się na pięcie i odszedł. - Tak, biegnij do Antamii. Biegnij - wołał już tylko do jego oddalających się pleców Izbor. - Trochę przesadziłeś - podeszła do niego, by go ostudzić i uspokoić. Sama jednak musiała przed sobą przyznać, że zaimponował jej tym. Teraz, w tej konkretnej chwili czuła się dowartościowana i była szczęśliwa, że jednak nie została pozostawiona sama sobie. A Izbor znacznie zyskał w jej oczach. Może nawet... Gdyby okoliczności były inne... Tylko kiedy zaczęła sobie wyliczać, co musiałoby być, a czego musiałoby nie być, błyskawicznie zdała sobie sprawę, że to nigdy nie będzie możliwie. - Ale to było dobre pytanie. Dlaczego nie będziesz? - spytał Izbor, podchodząc do niej.

Co jak co, ale idealnie potrafił wykorzystać moment. Znał ją tak dobrze, że doskonale wiedział, kiedy drzwi się uchylają. Bezbłędnie znajdował moment i bez skrupułów go wykorzystywał. Trudno było mieć do niego o to pretensję. Pewnie sama będąc na jego miejscu, zachowywałaby się w ten sposób. Stała tam więc niepewna, nie wiedząc, jak nie obrażając go, wysłać jednak właściwy przekaz. - Bo czyj wianek wyłowię, jeśli ciebie nie będzie? - wziął jej dłonie w swoje ręce. Poczuła przyjemne ciepło. Dobrze było mieć obok siebie kogoś bliskiego, ale... Ale on był tylko jej przyjacielem i nikim więcej. Oswobodziła swoje ręce najdelikatniej, jak potrafiła, by tylko go nie urazić. Nie udało się. - Nie mam ochoty na zabawę - próbowała się usprawiedliwić i zmieniając temat, jak najszybciej zapomnieć o tej żenującej dla nich obojga scenie. - Niedawno straciłam brata. I wciąż nie mogę się pozbierać. - Przecież nawet go nie znałaś - wyrzucił jej urażony. - I co, myślisz, że przez to jest mi łatwiej? - Jak chcesz - powiedział obojętnym tonem. Ale po chwili dodał: - Gdybyś jednak zmieniła zdanie, wiesz, gdzie mnie szukać. Będę czekał, Dalemo. Wiedziała, że nie mówił tylko o dzisiejszym wieczorze. Nachylił się, pocałował ją w policzek i odszedł. I znowu została sama.

63 Dalema z ulgą odetchnęła, gdy po morderczym marszu dotarła do bram Gaju Prawdy. Upragniona cisza i spokój. Jakie było jej zdziwienie, gdy zaraz po wejściu dowiedziała się, że oczekuje na nią Pan Ojciec. Podobno był tam od kilku dobrych kleps. Miała jak najgorsze przeczucia, gdy śpiesząc się, prawie biegła na to spotkanie. Wpadła do budynku dla kandydatów. Od strażników przed wejściem dowiedziała się, że Pan Ojciec jest w sali ze zwojami. No tak, gdzie indziej mógłby być... Stał przy jednej z półek i przyglądał się znajdującym tam dokumentom. Był tak zaabsorbowany, że oczywiście nie usłyszał ani jej dudniących o posadzkę na korytarzach kroków, ani skrzypiącej w sali drewnianej podłogi. - Marchatnam, Ojcze - powitała go niepewnie. - No, jesteś! - ucieszył się na jej widok. Odpowiedziała uśmiechem. - To co, spakowana? - dziarsko zapytał. Był jakiś inny.

- Jak to? - Nie mówili ci? Zabieram cię dzisiaj do domu. - Był szczęśliwy i podekscytowany. Dość tej wyimaginowanej izolacji. - Ale jak to? - próbowała się czegoś dowiedzieć, oszołomiona.

- No, szybciej, Dalemo, zbieraj się - ponaglał ją energicznie. Nie pamiętała, kiedy widziała go w tak doskonałym humorze, kipiącego energią i pełnego ekscytacji. Musiało to być wiele cykli temu. - A co na to... - Nie chciała psuć mu nastroju, ale trzeba było wyjaśnić sprawy do końca. - A co na to Pani Matka? Pan Ojciec znacząco patrzył na nią, wciąż z tym samym radosnym wyrazem twarzy. - I co z Mahatem? - pytając o kanida, pogłaskała go za uchem. - Nie zostawię go tutaj. To niemożliwe. Gdy to mówiła, raptem za plecami usłyszała skrzypienie podłogi. Odwróciła się. W drzwiach stała Pani Matka.

- Nie musisz, Dalemo. Nie widziała jej od prawie dwóch księżyców. I naprawdę przelękła się tym, co zobaczyła. Matka przypominała cień samej siebie. Przeraźliwie schudła i teraz jej duże oczy były jeszcze większe, zajmowały większość drobnej twarzy. Zadbane wcześniej włosy straciły blask, a cera osławiony brzoskwiniowy odcień. Zawsze, odkąd Dalema pamiętała, Pani Matka promieniała kobiecością. Była dla niej wzorem piękna, dostojeństwa i elegancji. A teraz z trudem starała się odnaleźć w niej te wszystkie cechy, które kiedyś tak podziwiała. Dopiero widząc ją, zrozumiała, przez co musiała przechodzić od czasu śmierci syna albo i wcześniej. Może zaczęło się to już wtedy, gdy został banitą i opuścił Supalę i ich?

- Ja...

Co miała powiedzieć? Przepraszać? Prosić? Dziękować? Na usta cisnęło się jej tyle słów, że w głowie miała jeden wielki mętlik. Do oczu napłynęły jej łzy. I wtedy Pani Matka wyciągnęła do niej ręce. Tak po prostu, bez słów, otworzyła ramiona. Dalema nie czekała nawet chwili, podbiegła i rzuciła się jej w objęcia. Trwały tak bez słów, bez ruchu. W ciszy słyszała tylko miarowe oddechy ich i kanida. - Przepraszam - wyrzuciła z siebie. - Przepraszam, to moja wina, nie powinnam była... Tak wtedy... Źle zrobiłam, ja nie... - Ja też cię przepraszam, Dalemo - objęła ją mocniej. - Ja też córeczko, ja też... - Jaka ja byłam bezmyślna, to moja wina, nigdy nie powinnam tego powiedzieć... Ja wcale tak nie... - Cicho. - Pani Matka lekko odsunęła Dalemę od siebie, by spojrzeć jej w oczy. - To był trudny czas. Dla nas obu. - Tylko... - znowu spróbowała, ale Pani Matka nie pozwoliła jej dojść do głosu. - Nie umiałam sobie z tym poradzić - mówiła, cały czas nie wypuszczając jej z objęć. Wybacz mi. Nie powinnam obwiniać ciebie za własną niemoc.

- Ja... - Masz bardzo mądrego Ojca, Dalemo - posłała w jego stronę ten ujmujący uśmiech, który wiele cykli temu tak go oczarował. - Gdyby nie ty, Tarosie... - No, wystarczy tych wynurzeń! - przerwał, podchodząc do nich Ojciec. Mówił,

próbując nie ulec magii chwili, ale gołym okiem było widać, jak jest przejęty i wzruszony. Chodźmy do domu. - Pomogę ci zabrać rzeczy - powiedziała do niej Pani Matka. - Zaprowadzisz mnie? Dalema bez słowa wzięła ją za rękę i poprowadziła wąskimi, zacienionymi korytarzami na górę. Weszły do jej niewielkiego pokoju z jednym dużym oknem na przeciwległej ścianie. Każdy z kandydatów mieszkał tak samo. Trzy półki, stolik, zapas świec, drewniane łóżko, siennik, wieszak. - U kandydatów na Strażników Praw jest wygodniej - oświadczyła Pani Matka, gdy tylko weszły do środka.

- Chyba nie rozumiem. - U nas każdy miał cztery. - Co cztery? - dopytała Dalema. - Cztery półki. Roześmiały się. Sprawnie upychały jej niewielki dobytek. Kiedy kończyły pakowanie, Matka niespodziewanie zwróciła się do niej.

- Zaczniemy wszystko od nowa, dobrze?

- Tak, Pani Matko. Dokończyły układnie ostatnich rzeczy w torbie i po niecałej klepsie były z powrotem na dole. - Ileż można czekać? - zbeształ je Pan Ojciec, gdy tylko dołączyły do niego. - Przez

was się spóźnimy. - Na co? - spytała Dalema. - Jak to na co? - Ogromne zdumienie odmalowało się na jego twarzy. I biorąc od niej torbę, od razu ruszył śpiesznym krokiem ku wyjściu, nawet na nie nie czekając. - Święto Kupali dzisiaj. Jedyna taka noc w cyklu. Noc, podczas której wszystko jest możliwie. - Ale ja nigdzie nie idę - odważyła się zaprotestować, próbując w tym samym czasie dorównać kroku pafros. - Jak to nie! - odwrócił się do niej ze zdziwieniem Pan Ojciec. - Musisz iść. Specjalnie na tę noc kupiliśmy dla ciebie tunikę. - Pan Ojciec zrujnował się na tę suknię - uśmiechnęła się ciepło Matka. - Nie możesz mu tego zrobić. - Pójdziemy razem - autorytarnie stwierdził Pan Ojciec. - Razem, jak kiedyś. - Nie odmawiaj nam, Dalemo - dodała Pani Matka. Nawet nie miała takiego zamiaru. Była tak szczęśliwa, że nic nie wydawało się zbyt trudne czy niemożliwe. Nawet widok Zamira z wiankiem Antamii wydawał się nie mieć aż takiego znaczenia. Szli do domu w milczeniu. Po prostu ciesząc się z bycia razem. Ona w środku pomiędzy pafros i drepczący za nimi z godnością potężny Mahat. Wybrali dłuższą drogę wzdłuż muru właśnie ze względu na kanida. Jego ogromne rozmiary sprawiały, że nie był najlepiej przyjmowany wśród mieszkańców. Wydawałoby się, że to, co do tej pory się wydarzyło, w zupełności wystarczyłoby na perfekcyjny dzień. Ale ze szczęściem bywa jak z pechem. Jeśli już przychodzi, dubluje się, trypluje i mnoży na potęgę. A efekt jest taki, że jedno i drugie bywa później trudne do udźwignięcia. Choć ze szczęściem jest nieco łatwiej.

Dzisiaj to właśnie spotkało Dalemę. Niespodzianka rzeczywiście przeszła jej najśmielsze oczekiwania. Tunika była zjawiskowa. Nigdy nie miała czegoś tak pięknego. Nawet nie chciała myśleć, ile księżyców pracy Pan Ojciec musiał na to poświęcić. - Widzisz, że nie możesz nie iść - powiedziała Pani Matka, wręczając jej cudownie delikatną, jasnobłękitną suknię. Wzięła ją ostrożnie w ręce. - Jest wspaniała, taka szykowna i... - szeptała zachwycona. - Dziękuję. Ja... - Dalemo, wystarczy tych zachwytów. - Widać było, że Pan Ojciec dobrze się czuł, komenderując bez skrępowania nimi obiema. - Przebieraj się. - Pośpiesz się - ponaglał ją, gdy skołowana i oszołomiona ostatnimi wydarzeniami niepewnie szła do swojego pokoju.

Pafros zostali sami. Taros przypatrywał się Lunie uważnie, gdy ona obserwowała znikającą na schodach Dalemę. Wiedział, że coś jest nie tak. Znał ją tak dobrze, by umieć odczytać te nawet najdrobniejsze zmiany na jej twarzy. - Masz jakieś obawy? - zapytał wprost. Machnęła tylko ręką. - Jakie? Dlaczego? - nie odpuszczał. - Chciałabym jej oszczędzić kolejnych rozczarowań. - Skąd wiesz, że będą? - uśmiechnął się z tego nieoczekiwanego przejawu nadwrażliwości swojej zwykle tak chłodnej i wyważonej fili.

- Po prostu wiem. - Tak? - zagadnął beztrosko. - Dzisiaj ten chłopak - zrobiła znaczącą przerwę - ten, o którym mi mówiłeś, Zamir, wyłowi wianek córki Belzbora, Antamii. - Skąd to wiesz? - Cała Supala o tym trąbi. Milczał przez chwilę. Zrobiło mu się znowu ciężej na sercu. - Jest twarda. To nie pierwsze i nie ostatnie rozczarowanie, jakie przeżyje - westchnął głośno. - Chociaż przyznam, że zawiodłem się na tym chłopaku. Myślałem... - Idę jej pomóc - przerwała mu Luna. Dalema była prawie gotowa, gdy do pokoju weszła Pani Matka. Kończyła właśnie dopinać sandały. Też były nowe. Czekały na nią w pokoju. I - jak można było przypuszczać idealnie pasowały do sukni. Nie była pewna, jak wygląda, dopóki nie zobaczyła spojrzenia Matki. - Siadaj, Dalemo, pomogę ci. - Ale ja już skończyłam. - Nie zrozumiała, o czym mówiła Pani Matka. - A to, dziecko? - powiedziała, dotykając jej rozpuszczonych włosów. - Nie dbasz zbytnio o siebie. Dotknęła ręką jej policzka i delikatnie pogłaskała. - To moja wina. Nie nauczyłam cię tego. A kto, jak nie Matka, powinien to zrobić?

- Nie mów tak - zaprotestowała Dalema. Matka podprowadziła ją do krzesła. Usadziła na nim i zaczęła bez zbędnych słów zaplatać jej włosy w warkocz. Po pewnym czasie zaczęła mówić sama do siebie. Dalema przysłuchiwała się jej z uwagą. - Luźno czy lepiej ciaśniej? - pytała siebie Pani Matka. Kilka ruchów ręką, grzebieniem, parę westchnień i cmoknięć. - Chyba jednak lepiej luźniej - odpowiedziała też sama sobie Luna, decydując ostatecznie. - Masz spinki? - w końcu przypomniała sobie o istnieniu córki. Dalema rozglądała się bezradnie po pokoju. Nie mogła sobie przypomnieć, gdzie mogą być i czy w ogóle są. Może zostawiła je w Gaju Prawdy. - Chyba nie - powiedziała bezradnie. - To nic. - Pani Matka szybko zdjęła z włosów swoją czarną wstążkę. Związała warkocz. Przez moment stała nieporuszona. - Nie, nie pasuje - powiedziała po chwili. Dalema wzruszyła bezradnie ramionami. - A może masz coś innego... Jakiś rzemyk?

- Tak, mam! - ucieszyła się. Szybko sięgnęła do niewielkiego koszyka pod biurkiem i wyciągnęła z niego krótki skórzany sznurek. - Cóż, to musi wystarczyć - bez entuzjazmu wzięła go Pani Matka. - O, i proszę - powiedziała z cieniem zadowolenia w głosie Luna, raz jeszcze zawiązując warkocz. - W sam raz na Święto Kupali. - Dziękuję. - Dalema odwróciła się twarzą do niej. Chciała ją uścisnąć, ale jakoś nie miała odwagi. - Też miałam taki warkocz wtedy - powiedziała Pani Matka i spojrzała na nią porozumiewawczo. - Oby i tobie przyniósł szczęście. - Czy to podczas Święta Kupali wy, Pan Ojciec i ty... - Tak - potwierdziła z uśmiechem Pani Matka. - To Pan Ojciec wyłowił twój wianek?! - pytała, nie dowierzając Dalema. - Więc jednak tak się dzieje naprawdę - dodała oszołomiona. - Źle mnie zrozumiałaś, Dalemo. Nie tak to u nas wyglądało.

- A jak? - No, chyba nie myślisz, że zdałabym się na coś tak niepewnego jak nurty Lamas roześmiała się szczerze rozbawiona Pani Matka - gdy w grę wchodziło moje przyszłe życie. Oczy Dalemy otwierały się coraz bardziej ze zdziwienia. - Więc jak? - Po prostu podeszłam do niego i wręczyłam mu wianek.

Dalemie odebrało mowę. „Czy ja będę miała kiedykolwiek w sobie taką pewność siebie?” - pomyślała, patrząc z jeszcze większym podziwem na Matkę. - Ale dość tych wspominek - ucięła Pani Matka. - Czas na nas.

- Szkoda, bo... - Na dzisiaj wystarczy o mnie. - Popchnęła ją lekko w stronę drzwi. - Tej nocy to będzie twój czas, Dalemo. - Złapała ją raptownie za rękę i przytrzymała przez chwilę. - Niezależnie od Zamira - powiedziała z mocą. Skąd Pani Matka o nim wiedziała? - Chodźmy! - ponagliła ją, przybierając znów zwykły ton. Kiedy tylko zeszły na dół, Dalema od razu zwróciła się do Pana Ojca. - I jak wyglądam? Ojciec bez słowa przyniósł duże zwierciadło i ustawił je na środku izby.

- Zobacz sama. Nie poznała się. W odbiciu dostrzegła zupełnie nieznajomą osobę. Długa, dopasowana tunika nadawała jej ciału smukłości. Barwa sukni podkreślała kolor szaroniebieskich oczu. Jasne włosy otulały twarz, dyskretnie i kusząco. I jeszcze to zalotne wycięcie z tyłu - zauważyła, oglądając odbicie swoich pleców. Może i dla niej Święto Kupali okaże się taką wyjątkową, zaklętą nocą...

64 Wychodząc z domu, wiedzieli, że są mocno spóźnieni. A do pokonania mieli jeszcze spory dystans. Byli chyba ostatnimi mieszkańcami zdążającymi na Święto Ognia i Wody. Poza nimi na zazwyczaj gwarnych ulicach dzisiaj nie było nikogo. Miasto wyglądało jak wyludnione. Gdzieniegdzie dało się tylko dostrzec pilnujących wartowników, którym obowiązki uniemożliwiły udział w uroczystości. Szli głównymi alejami i centralnym traktem. Tym razem nie musieli się obawiać uwag ludzi na temat kanida, choć Mahat szedł razem z nimi. Mogli spokojnie zająć całą szerokość drogi. Śpieszyli się na tę najbardziej wyczekiwaną w całym cyklu noc. Pan Ojciec co prawda nie był zdania, że wyprawa z kanidem to dobry pomysł i Dalema była nawet skłonna ustąpić, rozumiejąc wagę ojcowskich argumentów, ale Pani Matka wzięła stronę jej i Mahata. Bez zbędnych wstępów dała im do zrozumienia, że zwierzę musi się przyzwyczajać do obecności ludzi. Nawet tak dużej grupy. I lepiej robić to teraz, gdy jest jeszcze młody, niż później, gdy pierwotne instynkty zakorzenią się w nim tak głęboko, że każdego człowieka będzie postrzegał jak potencjalne niebezpieczeństwo. Kanid musi się nauczyć żyć z ludźmi, podsumowała. I tak to właśnie po dwóch klepsach udało im się wreszcie razem, we czwórkę, dotrzeć do głównego wyjścia z miasta. Dzisiaj bramy Supali były otwarte. Każdy mieszkaniec mógł swobodnie wyjść na zewnątrz. Nie wymagano żadnych pozwoleń. Im także bez problemów umożliwiono wyjście, patrzono tylko z lekkim zaciekawieniem i obawą na ogromne zwierzę, jakie ze sobą przyprowadzili. Uroczystości rozpoczęto jakiś czas temu. Już dużo wcześniej słyszeli dochodzące zza parkanu śpiewy, krzyki i śmiechy. Gdy tylko wyszli za mury miasta, zobaczyli, że na miejscu kobiety i mężczyźni już biesiadują wokół ognisk. Wszędzie rozpalono ich dziesiątki, dookoła

zbierali się świętujący uczestnicy, by śpiewać, tańczyć i ucztować. Niestety, nie zdążyli ani na uroczysty wymarsz Supalczyków z miasta, ani na wjazd przybywających na święto Orbatoli. Widok był podobno godny obejrzenia, bo Slavanie pojawili się u nich ze śpiewem na ustach, niosąc w dłoniach zapalone pochodnie. Starali się przedrzeć przez tłum, by dotrzeć do centralnego miejsca obchodów. Najbardziej oblegane były miejsca wzdłuż rzeki. Każdy kawaler chciał zająć dobrą pozycję wzdłuż krętej i wartkiej Lamas, by zdążyć wyłowić wianek swojej wybranki, nim uprzedzą go inni. Albo zanim odpłynie niesiony silnym prądem i szczęście zniknie na zawsze... Idąc za pafros, Dalema zobaczyła to wielkie drewniane koło, o którym wspominały jej Tamandra i Garuna. Niestety, ich samych nigdzie nie mogła dostrzec. Wszędzie mijała za to tańczące kobiety. Niezliczone ilości pląsających kobiet, które podczas tych hipnotyzujących, wprowadzających w trans rytmów wrzucały co chwilę coś do ognia. Były w różnym wieku. Nie łączył ich jednakowy strój ani wykonywana profesja. Miały chyba tylko jedną wspólną cechę - wszystkie wydawały się być zamężne. Pani Matka widząc jej zaciekawione spojrzenie, wytłumaczyła, że te niewiasty to file, które wierzą, że dym zabezpieczy wszystkich i wszystko, co im bliskie od złego. I ich domy, i ich rodziny, zwierzęta i je same. - Czemu ciebie tam nie ma? - nie mogła nie zapytać Dalema. Znała na wskroś racjonalne podejście do życia Pani Matki i była bardzo ciekawa odpowiedzi, jakiej jej udzieli. - Też zaraz do nich dołączę. - Matka pokazała jej niewielką sakiewkę, którą przyniosła ze sobą. - Są w niej różne gatunki roślin - tłumaczyła, wyciągając z niej ostrożnie zawartość. Do ogniska trzeba wsypać po trochu każdego gatunku przyniesionych ziół. - Nie wiedziałam, że wierzysz w takie... - nie mogła znaleźć właściwego słowa - W takie obrzędy. Dalema była tak zaskoczona deklaracją Matki, że nie wiedziała, jak - nie obrażając nikogo - ująć w słowa swoje wątpliwości.

- Nie wiem, ile jest w tym wiary, a ile tradycji. Widziałam, że tak postępowała moja babka, przypatrywałam się tańczącej swojej matce. Chyba nie potrafiłabym dzisiaj przejść obok tego obojętnie. - Rozejrzała się po rozbawionym, roztańczonym, rozszalałym tłumie. Dalema podążając za nią wzrokiem, dostrzegła coś jeszcze. Prawie każda z tańczących kobiet co pewien czas chowała coś w fałdach swoich szerokich spódnic. Pani Matka musiała zauważyć to nieme pytanie w oczach córki, bo sama zaczęła mówić. - Resztę ziół zabiera się ze sobą, by powtykać je w strzechy chat, obór i stodół.

- Po co?

- Z tego samego powodu. Dalema spojrzała na nią, nie rozumiejąc. - By zrobić wszystko, aby zabezpieczyć tych, którzy są dla nas najważniejsi. Przez chwilę obie podążały za Panem Ojcem w milczeniu, nim ponownie odezwała się Pani Matka. - Wiesz, że to święto, Noc Kupali, to także święto mądrych kobiet? Dalema myślała chwilę nad tym, co usłyszała. Dopiero po jakimś czasie zdecydowała się zapytać. - Myślisz, że można to pogodzić?

- Co? - Serce i rozum. Myślisz, że to możliwe, Pani Matko? - Mnie się udało.

Uśmiechnęły się do siebie. Dalsze dociekania były zbędne. Resztę drogi pokonywały z trudnością, starając się w rozbawionym tłumie nie zgubić prowadzącego je Ojca i nie zwiększać dzielącej je od niego odległości. Raptem Pan Ojciec gwałtownie zatrzymał się.

Byli na miejscu. Po

prawej

stronie

od

rzeki,

nieopodal

murów

stała

spora

gromada

rozentuzjazmowanych panien. Wśród nich Dalema zauważyła te, które znała. Były tam dziewczęta z jej cyklu, była też Tamandra i wiele innych Orbatolek. Wszystkie na coś czekały. - Dalemo, pora na ciebie. - Pan Ojciec wskazał grupę panien. - Zacznij pleść wianek. Bezradnie spojrzała najpierw na niego, potem na Panią Matkę. Nie miała najmniejszej ochoty, by tam iść. - Mahat zostanie z nami - powiedział Pan Ojciec i popchnął ją w tamtą stronę. - Już czas. Pani Matka tylko niemo skinęła głową. Czy było inne wyjście? Podeszła i wtedy zobaczyła. Te na co dzień piękne dziewczyny dzisiaj olśniewały. Po prostu zachwycały swym strojem, uczesaniem, wszystkim. Były idealne. Każda utożsamiała piękno w najczystszej postaci. Jak mogła być tak naiwna? Do tej pory sądziła, że dziś wygląda dobrze, naprawdę korzystnie. Była ubrana w niebagatelnej urody elegancką suknię, która była wprost stworzona dla niej. Zakrywała niedoskonałości, eksponowała walory. Pani Matka wspaniale uczesała jej

włosy, dodatkowo przydając jej wdzięku. Ale wiedziała, że bez względu na to, jak wiele podjęłaby starań, to i tak nie miałoby to znaczenia. Może na tle stada satramów wypadłaby urokliwie, ale w tym gronie jej braki stawały się jeszcze bardziej zauważalne. Dziadek zawsze mawiał, że piękno nie wymaga żadnej oprawy. Tylko nigdy nie uświadomił jej, że brzydota na jego tle staje się tym ohydniejsza. Pomyślała o tym, by dyskretnie się stąd oddalić, ale pafros nie spuszczali z niej wzroku, a nawet zdążający im na spotkanie Prometus patrzył teraz w jej stronę. - Witaj, Dalemo - usłyszała cichy głos i zobaczyła Tamandrę. - Dobrze, że przyszłaś - obok pojawiła się też Katara. Zaczęła wymieniać ukłony i grzeczności z większością dziewcząt, nawet Antamia posłała jej ciut więcej niż obojętne spojrzenie. - Pozdrawiam was - rozległ się dostojny głos Prometusa. - Marchatnam - odpowiedziały. - Święto Kupali to niezwykła uroczystość - zaczął Prometus, a obok niego jak spod ziemi wyrośli Metramus i Garuna - przez was, młodych, najbardziej wyczekiwana w całym cyklu. Wiecie, że dzisiejszej nocy może zdarzyć się wszystko. Może spotkać was szczęście i miłość, ale też ból i rozczarowanie - zrobił przerwę, by przyjrzeć się zebranym tak licznie twarzom. - Każda ma swoje marzenia i pragnienie, ale - uniósł głos i zrobił dłuższą przerwę nie wiecie, co wam pisane. Bo nikt nie wie, co przyniesie ze sobą Lamas - zakończył złowrogo. - Która z was jest gotowa, by to sprawdzić? - zawołał Metramus z większym zaangażowaniem niż zazwyczaj. - Lamas to kapryśna i krnąbrna rzeka - mówił dalej Prometus. - Rzadko daje to, czego

się oczekuje i prawie nigdy tego, czego się pragnie. Dlatego ostrzegam was jeszcze teraz, nim rzucicie wianek na wodę. Wciąż możecie się wycofać! Dalemy nie trzeba było więcej przekonywać, w pełni wystarczyło jej to, co usłyszała. Zrobiła krok do tyłu i jeszcze jeden, i jeszcze, gdy wtem poczuła szarpnięcie za rękę. - Co ty robisz? - wyszeptała gniewnie Tamandra. - Jak to co? Wycofuję się. - Nie żartuj! - odezwała się Katara, która musiała je podsłuchiwać. - Nie żartuję - obruszyła się Dalema. - Przecież Prometus nas właśnie ostrzegł. To wam się dziwię, że chcecie tu zostać i wziąć w tym udział. - Nie wygłupiaj się, Dalemo - zbyła ją rozbawiona Katara. - To całe gadanie to tylko część tradycji. - Dla mnie brzmiało to zgoła inaczej. - Te z was, które dziś chcą poznać przyszłość, niech pójdą za mną - przerwał ich rozmowę władczy i rozkazujący głos Garuny. - Przestań się wygłupiać - szturchnęła ją w bok Tamandra. - Prometus musi tak mówić. Ale to kompletnie bez znaczenia. - Ja widzę to trochę inaczej - wymamrotała pod nosem Dalema, idąc jednak z pozostałymi. Garuna podprowadziła je do łąki pełnej kwiatów. Wokół niej gęsto rozstawiono pochodnie tak, że cała barwna polana była doskonale widoczna. To dziwne, ale pomimo nocy wszystkie rośliny miały szeroko rozwarte kwiaty. I wbrew naturze kusiły swym kolorem i zapachem.

- Niech każda z was uplecie wianek - doniosłym głosem nakazała Garuna. Najpiękniejszy, jaki umie. Niech zawrze w nim część siebie. Niech wreszcie wplecie do niego coś osobistego. A skończywszy, rzuci do wody. - I powiedziawszy to, odeszła. Po tych słowach cała grupa panien wkroczyła na łąkę i po kolei przystępowała do dzieła. Sprawnie zaczęły wyplatać wianki i jedna po drugiej odchodziły tam, gdzie zniknęła Garuna. A Dalema stała bezradnie. Czuła się jak ostania maszkara, plotąc tej idiotyczny wianek. Ale musiała zrobić to, o co prosili ją pafros, na czym im zależało. Musiała zachować się tak, jak wymagała tradycja. Cóż, kolejne rozczarowanie w życiu, z pewnością nie ostatnie... Wszystkie dziewczyny skończyły już prace. Tylko ona stała samotna na tej łące, nie mogąc się zdecydować, co powinna zrobić. Powoli zdjęła z włosów rzemyk, którym jeszcze parę godzin temu Pani Matka związała jej włosy i wplotła go do wianka. Widziała, że dziewczęta wpinały w wianki bardziej wyszukane ozdoby, ale ona nie nosiła żadnych, więc rzemyk będzie musiał wystarczyć. Skończyła. Rozejrzała się po łące. Ani żywej duszy, tylko gdzieś w oddali słabo widoczna postać. Ruszyła w tamtą stronę biegiem, plącząc się we własnej sukni i zahaczając nią o zarośla. Rozpuszczone włosy wchodziły jej do oczu, zasłaniały twarz i utrudniały widzenie czegokolwiek. Nieważne. Co chwilę nerwowo odgarniała je z czoła. Jeśli się pośpieszy, może je dogoni.

65 - Jeśli macie odwagę, by poznać prawdę, to teraz nadszedł wasz czas. Rzućcie wianki na wodę! - niezwykle donośny i dźwięczny głos Metramusa rozniósł się echem wkoło. Dobiegła do nich w ostatnim momencie i dokładnie wtedy, by usłyszeć te słowa. Gdy tylko skończył mówić, dziewczęta po kolei podchodziły i przekazywały swój los Lamas.

Robiły to różnie. Jedne kładły wianki delikatnie na wodzie, inne rzucały nimi z ogromną siłą, jeszcze inne wchodziły w wartki nurt i tam dopiero wypuszczały wianek z rąk. Stojąc w pokaźnej grupie oczekujących na swoją kolej, rozejrzała się wokół. Kątem oka w oddali dostrzegła pafros i Mahata obok nich. Kanid nie zważając na nic, podbiegł do niej. Polizał wnętrze jej dłoni i spokojnie usiadł obok. Gdy nadeszła i jej kolej, podeszła do rzeki. Już miała rzucić wianek na wodę, gdy dotarło do niej, jak jest żałosna. Nie! Nie będzie robić z siebie pośmiewiska. Zaczęła z wściekłością kawałek po kawału drzeć wianek na części. Dopiero kiedy nie pozostało z niego nic, uspokoiła się. Odetchnęła z ulgą. Miała już odejść, gdy zdała sobie sprawę, że trzyma jeszcze w dłoni rzemyk. Z impetem cisnęła go w zarośla. Mahat zerwał się od razu, by go przynieść, ale zatrzymała kanida ruchem ręki. - Nie! Nie trzeba. Nie będzie nam do niczego potrzebny - powiedziała, głaszcząc go uspokajająco. Zobaczyła machających do niej pafros i ruszyła w ich stronę. Pora zacząć zabawę. „Jest przecież dzisiaj przynajmniej jeden dobry powód, by świętować” - myślała, zbliżając się do nich. - Udał się wianek? - zagadnął ją Pan Ojciec, gdy tylko do nich podeszła. - Sam wiesz, że jego wygląd nie ma tu nic do rzeczy - roześmiała się Pani Matka. Pamiętasz mój. On nawet nie przypominał wianka. Spojrzeli na siebie w taki sposób, że Dalema poczuła lekkie ukłucie serca. Czy takie szczęście będzie i jej dane? - Widzę, że plecenie wianka to czynność wymagająca ogromnego zaangażowania fizycznego - z przekąsem wymruczała jej do ucha Pani Matka, komentując jej obecny wygląd.

Dalema speszona spuściła głowę. - Teraz bardziej przypominasz zjawę niż realną istotę - powiedziała cicho, wciąż nad nią nachylona, tak by Pan Ojciec nie słyszał. - Jest aż tak źle? - spytała. - Nie - kategorycznie zaprzeczyła Pani Matka. - Nawet ci to pasuje - mówiąc to, schowała jej medalion za suknię. Pewnie podczas biegu musiał wydostać się na zewnątrz. - Może i mnie mogłoby być dane przyłączyć się do waszej ożywionej rozmowy. O czym tak dyskutujecie? - wtrącił Pan Ojciec, podchodząc bliżej nich. - Mówię właśnie, że Dalema koniecznie musi zajrzeć do Misy Prawdy. - Gdzie? - jednocześnie zapytali Dalema i Pan Ojciec. - Musi wziąć udział w rytuale poznania. - Jakim rytuale? - zapytała niepewnym głosem Dalema, przekonana, że nie wzbudzi to w niej takiego entuzjazmu jak w Pani Matce. - Poznania przyszłości - powiedziała Matka, biorąc ją za rękę. - Chodź, zaprowadzę cię. Sprawnie przeprowadziła ją przez tłum ludzi, manewrując pomiędzy ogniskami, roztańczonymi kobietami i pchającymi się, by dostać jak najbliżej wody spóźnialskimi kawalerami. Matka w lot zrozumiała, że jeśli chcą w miarę szybko pokonać drogę, to muszą oddalić się od Lamas. Dzisiaj przy rzece było bardziej tłoczno niż na targu w Supali w najbardziej ruchliwy jarmark. W końcu znalazły się tak daleko od rzeki, że tylko plączące się niedobitki snuły się smutno, szukając swojego miejsca. Tutaj były prawie same. Gwar zabawy, choć głośny, był już całkowicie niezrozumiały i stanowił tylko mieszaninę krzyku, buczenia, śmiechu, z której

zupełnie nic dla słuchającego nie wynikało. - To już niedaleko - odezwała się Pani Matka, odwracając się do Dalemy. - Nikt ci nie opowiadał o tej wróżbie? - Do niedawna w ogóle nic o żadnych wróżbach nie wiedziałam - z lekko dostrzegalnym wyrzutem oświadczyła Dalema. - Sądziliśmy, że tak będzie lepiej, dziecko - mówiąc to, przytuliła ją do siebie. - Nie wiedziałam, nikt nie wiedział, że tak się to wszystko potoczy. Wypuściła ją z ramion gwałtownie. Jakby zawstydziła się tej spontaniczności i własnych uczuć. Dalema była nie mniej zaskoczona niż Matka, ale też bardzo szczęśliwa. Tego właśnie jej przez te cykle brakowało. Przyśpieszyła kroku, by ją dogonić. - Powinna być gdzieś tutaj - słyszała wypowiadane cicho pod nosem słowa Pani Matki. - Zawsze była w tym miejscu - mówiła raczej do siebie, szybko idąc i jeszcze szybciej się rozglądając. - Jest! - zawoła z triumfem, palcem wskazując jakąś grupę ludzi w oddali. Im bliżej podchodziły, tym lepiej była w stanie rozpoznać to, co się tam dzieje. Pierwszą osobą, którą dostrzegła i rozpoznała, była ta pieśniarka z wioski Slavan, która podczas Święta Dusmasa swym głosem poruszyła wszystkich. Dzisiaj siedziała nad ustawioną przed nią wielką misą z wodą. Dookoła naczynia znajdowały się kwiaty zaplecione w girlandę. Nad naczyniem pochylał się jakiś chłopak, usilnie starając się w tej misie przejrzeć. Obserwowała to, co się działo z rosnącym zdumieniem. Chłopak skończył to, cokolwiek tam robił, a wtedy stojąca za nim dziewczyna podeszła do misy i Dalema usłyszała, jak mówiła: - Najmilszy, przyjdź się napić. - I tak samo jak chłopak nachyliła się nad misą.

- Co za obłęd?! - wyrwało jej się mimowolnie, kiedy odwracała się do Pani Matki oburzona. - Proszę, nie każ mi tego robić. To są jakieś straszne bzdury - wyszeptała do niej, by nikt inny ich nie słyszał. - To tylko zabawa - uśmiechnęła się Pani Matka. - Wróżba mówi, że jeśli miłość jest blisko, na dnie naczynia pokaże się twarz ukochanej osoby. - Ale ja nie mam nikogo takiego! - słabo przekonywała Dalema. - Wiem, że nie rzuciłaś wianka - powiedziała dużo poważniej Pani Matka - więc bardzo cię proszę, skorzystaj chociaż z innych zabaw. Dzisiejsza noc to właśnie czas śmiechu, głupstw i bezsensownych wróżb. - Tylko że... - Nie ma w tym nic złego, by na jeden dzień, właściwie na jedną noc zostawić cały ten rozsądny świat i oddać się czarowi tych chwil, zapomnieć się w ich rytmie, radości i magii. A przecież nigdy nie wiadomo, co prawdziwego może z tego wyniknąć. - Ty i Pan Ojciec - z zadumą powiedziała Dalema. - Twój Dziadek - Pani Matka dotknęła miejsca na piersi, gdzie wisiał medalion Dalemy - zawsze brał udział w Święcie Kupali, we wszystkich wróżbach, w których mógł. I dobrze się bawił. To część naszej tradycji. Nie wolno się od niej odcinać, Dalemo. - To co mam robić? - westchnęła głośno i zrezygnowana opuściła ramiona. - Wszystko wytłumaczy ci Walmela. Kiedy Pani Matka podprowadzała ją bliżej, ona i ta kobieta spojrzały na siebie przyjaźnie. Najwidoczniej się znały. Trzecia w Ławie Strażników Praw i orbatolska pieśniarka. Po dzisiejszej nocy nic już nie powinno jej dziwić.

- Też czekasz - zagadnął ją ktoś z tytuł. Za sobą zobaczyła znajomą twarz. To była Jalida, dziewczyna z jej cyklu.

- Tak. Zakłopotane uśmiechy, wymijające spojrzenia i dwuznaczne milczenie. Dobrze, że przerwała im kolejna kobieta nachylająca się nad wodą i szepcząca: „Najmilszy, przyjdź się napić”. - To ja poszukam mojego najmilszego - nachyliła się nad córką z radością w oczach Pani Matka. - Mahat pójdzie ze mną - powiedziała jeszcze, nim zawołała na kanida, który niechętnie poszedł za nią. - Będziemy przy wielkim kole! - zawołała na odchodne.

- Gdzie? - Tam, gdzie powracający z lasu skaczą przez ognie, by związać się ze sobą na zawsze. - No i wszystko jasne - wymamrotała Dalema. Spojrzała na Księżyc, tak jasny i piękny dzisiaj. Niebo usiane było gwizdami, bez trudu rozpoznawała większość z nich. Cóż, noc dopiero się zaczęła. Jak ona dotrwa do końca? - Teraz twoja kolej - zwróciła się do niej Walmela po chwili. - Co mam robić? - spytała, podchodząc. - Nachylasz się nad misą, mówiąc „Najmilszy, przyjdź się napić” - wytłumaczyła jej kobieta.

- I co dalej? - I tyle - spojrzała na nią ciepło. - Jeśli ktoś cię kocha, zobaczysz w wodzie jego odbicie zamiast swojego. - Tak, tak... Pani Matka mi mówiła - powiedziała, pochylając się nad wodą. Czuła się tak niezręcznie z całą tą sytuacją, biorąc udział w tych bredniach, które zupełnie do niej nie trafiały, że postanowiła coś powiedzieć, jakoś się odprężyć, zapomnieć o tym, co zaraz będzie musiała zrobić. - Pięknie pani śpiewa - zagadnęła więc Walmelę. Kobieta baczniej się jej przyjrzała. - Naprawdę - zapewniła ją. Walmela milcząc, oglądała ją całą od stóp do głów. - Słyszałam pani śpiew podczas Święta Dusmasa - ciągnęła, usprawiedliwiając się Dalema. - Formuła - powiedział tylko Walmela. - Co? - niezrozumiała Dalema - Formuła - powtórzyła Walmela. - Ach, tak - przypomniała sobie, po co w ogóle tu jest. Więc jednak nie da się tego uniknąć. Nachyliła się nad wodą i tak cicho, by nikt nie usłyszał, powiedziała wreszcie. - Najmilszy, przyjdź się napić - słowa ledwo przeszły jej przez gardło. Nastała cisza.

Wpatrywała się dłuższy moment w wodę, tracąc cierpliwość. - Jak długo mam tak... I wtedy coś zobaczyła. Nie! To niemożliwie! Nachyliła się mocniej nad wodą. Znikło. Odsunęła się nieco i raz jeszcze spojrzała z tej samej odległości co poprzednio. W lustrze wody całkiem wyraźnie zobaczyła jego twarz. Krzyknęła przerażona. To niemożliwe! W panice machnęła tak nieudolnie rękoma, że o mały włos nie potrąciłaby tej przeklętej misy z wodą. Musiała wyglądać na mocno przerażoną, bo inni z przejęciem na nią patrzyli. Miała serdecznie dosyć tego szaleństwa. Umysł płatał jej figle. Potrzebowała swojej izby, stołu i masy zwojów, by się z tego otrząsnąć. Odwróciła się gwałtownie od Walmeli, zdecydowanie ruszyła do przodu i zderzyła się z kimś. Z tym też trzeba skończyć. Wiecznie na kogoś wpada. Musi patrzeć przed siebie, a nie chodzić z oczami wbitymi w podłogę. - Co takiego tam zobaczyłaś? - On i jego słowa przeraziły ją bardziej niż widok misy z wodą. - Cie... - prawie to powiedziała.

Ugryzła się w język. - Cie...ń był. Nie widziałam dobrze - szybko się poprawiła. Nie brzmiało to zbyt prawdziwie... - Nie mogłem znaleźć twojego wianka - oświadczył jakby nigdy nic Zamir. - Nic nie szkodzi - powiedziała odruchowo, nim dotarł do niej sens jego słów. Znów stali naprzeciw siebie. Patrzyła na Zamira zagubiona. O co mu tym razem chodziło? Nic z tego nie rozumiała. - Nie mogłem znaleźć twojego wianka - powtórzył. - Bo go nie ma. - Proste odpowiedzi są zawsze najlepsze.

- Dlaczego? Wzruszyła ramionami. - Nie wiem. Jakoś tak nie było sensu. - Widzisz, bo ja chciałem go znaleźć. Długo go szukałem - wskazał na swoje spodnie. Ociekały wodą mocno powyżej linii bioder. Musiała się uszczypnąć. Jeśli to nie był jakiś koszmarny żart, to musiał być sen. - Ale to nie mojego wianka miałeś szukać - zauważyła zadziwiająco rzeczowo jak na okoliczności. - To nie tak, Dalemo - powiedział niskim, wibrującym głosem, patrząc jej głęboko w oczy.

- A jak? - Nie wolno jej dać mu się znowu zwieść. Nie może pozwolić sobie na komfort niemyślenia. - Wyjaśniłem Antamii i pafros, że żadnych umów nie będzie. Spojrzała mu w oczy. Czy mogła nie uwierzyć? - Znalazłem tylko to - Zamir wyciągnął przed siebie rękę i na jego otwartej dłoni zobaczyła swój rzemyk. - Twój, prawda? Nie skinęła nawet głową. - Pewnie jedyny rzemyk przypięty do wianka. Musiał być twój - uśmiechnął się, obracając go w palcach. Nie mówiła nic. Wciąż nie odezwała się nawet słowem. Patrzyła tylko na niego, na jego rękę, na rzemyk, który trzymał w dłoni. - To jak, pójdziemy poszukać kwiatu paproci? - powiedział lekko, przechylając się w jej stronę. Powoli zaczynała dochodzić do siebie i rozumieć sytuację, w której właśnie się znalazła. - Z tego, co wiem, to w tym lesie nikt go jeszcze nie odnalazł. Natomiast po dziewięciu księżycach odnajdywano to i owo - zauważył z większą ironią, niż by chciała. - Nie wierzysz w kwiat paproci? - trochę zasmucony spytał Zamir. - Masz na myśli ten maleńki i niebieski kwiat? - Tak - przytaknął.

- Ten, który zakwita tylko raz w roku właśnie w tę noc?

- Tak. - Ten, który znalazcy ma przynieść wielkie szczęście?

- Tak. - Mądrość i zdolność widzenia wszystkich skarbów ukrytych w ziemi? - Tak, ten sam właśnie - potwierdzał zadowolony. - To nie. W takie bajki nie wierzę. Roześmiał się. - Ja wierzę, ale też wolałabym go nie znajdować - mówił roześmiany. - Dlaczego? - zapytała zdziwiona. - Bo z jednej strony kwiat paproci gwarantuje znalazcy szczęście, bogactwo oraz możliwość wpływania na uczucia innych, ale z drugiej - jego samego prawdziwych uczuć pozbawia. Schylił się i wziął jej rękę w swoje dłonie. Włożył do jej prawej ręki rzemyk i zamknął go w jej dłoni. - A ja nigdy nie chciałbym stracić tych uczuć, które mam - powiedział cicho, tak, by tylko ona słyszała, jednak z mocą akcentując każde słowo. Słyszała, jak inne dziewczyny mówiły o motylach w brzuchu - u niej właśnie grasowało całe stado satramów.

66 - To może jednak chodźmy go odnaleźć, nim... - powiedziała, wyciągając swoją rękę z jego ciepłych dłoni. - Nim ktoś straci swe szczęście na zawsze. Wszystko działo się zbyt szybko. Nie tak to powinno wyglądać. Nie tak wyobrażała sobie tę noc. - To chodźmy. - Smutek w jego oczach pojawił się tylko na krótką chwilę, gdy wypuszczał jej dłoń. Starał się nie pokazać po sobie, że poczuł się dotknięty tym odtrąceniem, więc uśmiechał się do niej. Tylko że robił to inaczej niż zazwyczaj. Tak trochę sztucznie. Położył jej dłoń na plecach i delikatnie prowadził przez tłum w stronę lasu. Byli jedną z wielu par, które tam dzisiaj zdążały. Ale żadna z nich nie była tak bacznie obserwowana jak oni. Żadnej nie poświęcono tyle uwagi, co im. Oni jednak nie widzieli nikogo. Dalema była tak pochłonięta swoimi myślami, że nie była nawet w stanie rozróżnić żadnej twarzy. To chyba i lepiej, bo w oczach kilku zobaczyłaby niepokój, jaki na pewno by ją przeraził. Kiedy dotarli do krawędzi lasu, Zamir wyprzedził ją i wszedł pierwszy na wąską, gęsto porośniętą ścieżkę. Prowadził ją tak przez jakiś czas, pomagając jej przejść przez konary i odgarniając gałęzie. W końcu znalazł chyba odpowiednie miejsce, bo zatrzymał się, zszedł ze ścieżki i wskazał jej wielki powalony konar. - Usiądź tam, proszę - podprowadził ją pod leżące drzewo. Zrobiła, o co prosił, bez słowa. Bez cienia protestu. - Zbyt rzadko jesteśmy sami, a tak wiele chciałbym ci powiedzieć. - Podszedł do niej blisko, spróbował ją wziąć za ręce. Ale nie zrobił tego. Zamiast tego, oddalił się nieco, nim dodał: - Tylko tobie.

Stał w odległości pięciu, może sześciu łokci. Widziała niewiele, bo choć noc była jasna, to gęsty las przepuszczał niewiele światła gwiazd. Wytężała wzrok, by dostrzec jego twarz, by w jego oczach wyczytać więcej niż ze słów, które będzie mówił. Patrzyła na niego uważnie, śledząc każdy ruch, gdy stojąc przed nią taki niepewny, miotał się bezradnie. - Nie mam nic, co mógłbym ci dać. Nie mam pozycji ani właściwego statusu... Otworzyła usta, by coś powiedzieć, zaprzeczyć. Ale on gestem poprosił ją o milczenie. - Nie jestem nawet Supalczykiem - dodał. - Ale ja niczego nie chcę - zdołała szybko powiedzieć, nim znowu ją powstrzymał. - W tej chwili niczego nie mogę ci ofiarować. - I dokończył prawie niedosłyszalnie: Nawet nadziei na wspólne jutro. - Nawet nadziei? - powtórzyła ona, a za nią echo. Dalema wstała i podeszła do niego. - To po co mnie tu sprowadziłeś, Zamirze? - mówiła, stając najbliżej niego, jak tylko mogła i zaglądając mu w oczy. - Powiedz, proszę, po co znowu mieszasz mi w głowie? Jaki to ma cel? Bawi cię to, że ze mną igrasz? To jakaś gra? Żart? - Szukała w jego oczach potwierdzenia dla swoich słów.

- Dalemo, ja... - Jeśli jest w tobie szacunek dla mojego Dziadka, o jakim mnie zapewniałeś, to zaklinam cię przez wzgląd na niego, przestań mnie dręczyć i zostaw mnie wreszcie.

- Dalemo, to nie... - Nie sądziłam, że jesteś aż tak okrutny, by bawić się moim kosztem. Jak możesz?! Dlaczego mi to robisz?! - mówiła bez złości, tylko z coraz większym żalem i rozpaczą. Stał tam bezradnie i przyglądał się jej w dziwny, nieodgadniony sposób. Wiedziała, że ta rozmowa będzie ich ostatnią. Cokolwiek mieli sobie do powiedzenia, powinni powiedzieć to teraz. Więcej okazji mieć nie będą. - Pamiętam, kiedy zobaczyłem cię po raz pierwszy - zaczął cichym głosem Zamir, w momencie gdy postanowiła odejść. - Strasznie wtedy padało. - Niby patrzył jej w oczy, ale jakby jej nie widząc. Wyglądał tak, jakby teraz w jej twarzy widział właśnie tamtą chwilę. Zatrzymała się. Chciała, musiała go wysłuchać. - Wchodziliśmy wtedy na boisko - uśmiechnął się. - To była moja pierwsza gra Tachli z Atlantami. Wyszedłem wtedy na tę ogromną arenę i... - zatrzymał się i spojrzał na nią tym razem z pełną świadomością, gdzie jest i z kim rozmawia. - I zaparło mi dech w piersiach. Przytłoczyło mnie, wiesz. - Kręcił głową z niedowierzeniem. - Wokół był ten ogromny, bezosobowy tłum. Rozglądałem się, szukając... Sam nie wiem, czego. Może choćby jednej przyjaznej duszy? Posłał jej rozbrajający uśmiech. - I wtedy zobaczyłem ciebie. Przerwał nieco zmieszany. - Bzdura - zaprotestowała ostro. - Nie mogłeś mnie wtedy zauważyć. To niemożliwe. - Siedziałaś w ósmym okręgu - chciał uwiarygodnić swoją historię kolejnymi szczegółami. - Taka drobna i przestraszona. Pomiędzy Tarosem a Herkulą.

- To niemożliwie - powtarzała tylko. - Nie wierzę ci. - Wyglądałaś tak, jakbyś jeszcze bardziej ode mnie potrzebowała tej przyjaznej duszy. - Wyciągnął rękę i dotknął jej policzka. - Wtedy zrozumiałem, że jeśli tylko będzie mi to dane, jeśli tylko mi na to pozwolisz, to zawsze będę przy tobie i zrobię, co jest w mocy człowieka, byś już nigdy nie patrzyła tak, jak wtedy. - To niemożliwe - Dalema powtarzała to wciąż na nowo. - A potem... - zmarszczył czoło - zdarzył się ten wypadek. Kiwnęła głową. - Nie wiem, czy pamiętasz, ale gdy wszyscy krzyczeli, ty jedna stałaś tam i patrzyłaś na mnie jak zaklęta. Nie wydałaś z siebie żadnego dźwięku. Tylko w twoich oczach malował się wielki, ogromny strach. Strach o mnie. Przerwał, by po chwili znów zacząć z jeszcze większym wzruszeniem niż poprzednio. - Wiedziałem, że cokolwiek to jest, dobre czy złe, połączyło nas na zawsze. Jego ręka płynnie ześlizgnęła się z policzka i teraz dotykała jej ust. Mimowolnie błądził po nich palcem. - Potem zjawił się twój Dziadek. - Znowu posłał jej uśmiech. - Wiesz, jak się zdziwiłem, kiedy rozpoznałem w nim tego człowieka siedzącego obok ciebie? Roześmiał się tak dziecinnie, radośnie. - A potem, kiedy on powiedział, że zrobił to dla ciebie, zrozumiałem, że czujesz to samo co ja. Jaki szczęśliwy wtedy byłem! Dasz temu wiarę?! To było jak sen. Jak spełnienie niemożliwego.

- Więc dlaczego nic nie powiedziałeś?! - zdenerwowana odtrąciła jego rękę. Dlaczego nigdy do mnie nie podszedłeś?! Znowu chciał ją dotknąć, ale mu na to nie pozwoliła. - Od tamtej pory minęły cztery cykle. Cztery długie cykle, Zamirze - położyła nacisk na ostatnie słowa. - Chciałem! - podniósł głos. - Myślisz, że nie próbowałem? Na Stwórcę, ileż to razy planowałem sobie wszystko! - To czemu tego nie zrobiłeś!

- Ale jak? Kiedy?

- Co jak?! - Nie wiesz?! Ty nigdy na mnie nie patrzyłaś. Nawet przez chwilę nie zaszczyciłaś mnie spojrzeniem. Zawsze opuszczałaś głowę i uciekałaś gdzieś wzrokiem.

- I co z tego! - Pomyślałem, że się wstydzisz. - Że co?! Czego?! - Że wstydzisz się tego, co zrobiłaś, że żałujesz tego impulsu, który kazał ci mi pomóc. - Co za brednie! Nie mogę tego słuchać. - Zastanów się sama, jak mogłem to odebrać inaczej. - Zbliżył się do niej. - A potem nadszedł ten nasz wspólny cykl i już wtedy byłem pewien, że dłużej nie mogę czekać, muszę się dowiedzieć, dlaczego wtedy okazałaś mi tyle serca.

Nie krzyczała. Nie protestowała. Słuchała tego, co mówił. - Musiałem wiedzieć, czy to był tylko bezinteresowny ludzki odruch dobrego człowieka, czy... - Czy? - zapytała z bijącym sercem. - Czy to niewytłumaczalne przyciąganie, które i ja poczułem do ciebie od pierwszej chwili. Ona też zrobiła krok w jego stronę. Stali tak blisko, że czuła jego oddech, jego zapach, ciepło jego ciała. - A potem to potoczyło się tak szybko. - Zrobił krok do tyłu. - Nie rozumiem. O czym ty mówisz, Zamirze? - Tak, miałaś rację, jestem w Podziemiu - wyrzucił z siebie. Nagle wokół zrobiło się bardzo cicho i bardzo ciemno. - I samo to wyznanie wystarcza, bym został uznany za buntownika, skazany i stracony. - Ale jak? Dlaczego właśnie ty? - pytała bezsensownie. - Dlatego nie mogę ci nic ofiarować ani obiecać. Mam tylko przyjaźń, ale nawet ona może być dla ciebie ciężarem. - Nie możesz stamtąd odejść? - zadała kolejne głupie pytanie. Jak w ogóle mogła o tym mówić? Miał przecież swoje powody. Spojrzał na nią smutno.

- Nie wiem, kiedy się to skończy i czy kiedykolwiek tak się stanie. - Pochylił się, sięgnął po jej rękę i przycisnął jej dłoń do ust. - Nie śmiem cię o nic prosić. O nic, Dalemo. I jakby usprawiedliwiając się, dodał. - Chciałem tylko, byś znała moje powody. Zamilkł, czekając na to, co będzie miała do powiedzenia. Ale nadal trzymał jej dłoń, nie wypuszczając jej. - Zgodnie z prawem Supali i nakazem Władców powinnam teraz pójść do Namiestnika i powiadomić go o tym, co tu usłyszałam. Bezwiednie wypuścił jej rękę. Nie tego się spodziewał. - Co mam zrobić, Zamirze, wiedząc, że jesteś zdrajcą? - Zrobisz to, co uznasz za słuszne - zauważył sucho, prostując się jak struna. „I właśnie pomiędzy nami wyrósł kolejny mur” - pomyślała, widząc, jak bardzo tężały rysy na twarzy Zamira. - Tyle bliskich mi osób w dziwny sposób splata to Podziemie i łączy nienawiść do Atlantów - mówiła sama do siebie, po raz kolejny natrafiając na bariery nie do przezwyciężenia. - Im mniej wiesz, tym lepiej dla ciebie - chłód w głosie Zamira nadal był mocno wyczuwalny. - Tak, już to kiedyś słyszałam - popatrzyła na niego z drwiną. - Ale tak jest naprawdę lepiej - powtórzył już mniej oficjalnie. - Ci, którzy prawdziwie się troszczą, wolą cię w to nie mieszać.

- Tak. To też mi mówiono. - Ja także nie powinienem był ci tyle mówić. - W myślach musiał przyznać, że Torman miał rację. Źle postąpił, tracąc dystans. - Ale ty mi nic nie powiedziałeś, Zamirze. Nic, czego sama bym się nie domyśliła. - To co teraz będzie? - zapytał. - A co ma być? - Pytam, co chcesz zrobić? - Chciałabym wreszcie zacząć coś z tego rozumieć. - Przyjrzała mu się, wiedząc, że na jego pomoc nie ma co liczyć. - Tylko że nikt nie potrafi mi tego wytłumaczyć. Nikt.

- Ale czego?

- Dlaczego to robicie?

- Co? - Skąd u was te zrywy i porywy? Skąd ta potrzeba oporu? I przeciwko czemu tak naprawdę się buntujcie?

- Nie wiesz?

- Nie. - Szkoda, bo tak wiele ci dano, byś otworzyła oczy. - Teraz mówisz jak Widzący Prawdę. - I co w tym złego?

- Nic. - Więc o co chodzi, Dalemo? - Że raczej nie mamy szans, by się zrozumieć, prawda?

- Raczej nie. Patrzyła w głębokie ciemne oczy. To rzeczywiście była szczególna noc. Chyba nigdy nie byli tak blisko, tak szczerzy ze sobą jak dzisiaj i tak świadomi własnych pragnień i tego, co nieuniknione. - Cóż, mimo że nie rozumiem twojej decyzji, Zamirze, to nie mam prawa jej potępiać. Postaram się zapomnieć jak najszybciej o tym, co tutaj zostało powiedziane. - Wolałbym, abyś wszystkiego jednak nie zapominała - powiedział szybko, kierowany nagłym impulsem. - Tylko że ja nie chcę twojej przyjaźni, Zamirze. Zrezygnowany pokiwał głową. - I to nie dlatego, że mogłaby okazać się dla mnie przekleństwem. - Teraz to ona uśmiechnęła się do niego. Odwzajemnił uśmiech. - Nie ma sensu się oszukiwać. - Podniosła rękę prawie na wysokość oczu, otworzyła ją i przyglądała się uważnie rzemykowi. Ważyła go przez chwilę w palcach, a potem upuściła na ziemię. - Jeśli nie mogę być z tobą, to nie pragnę być z nikim innym.

- Ale ja nie mogę wymagać od ciebie, żebyś na mnie czekała. - I nie będę.

- Nie rozumiem. - To dobrze, że nie tylko dla mnie ten świat jest tak niejasny i poplątany. I znowu zajrzała w te oczy, w których można się zagubić. - Pójdę już - powiedziała. - Odprowadzę cię. - Wolałabym wrócić sama. - Dobrze - nie oponował. Dziwiła się, skąd w niej ta odwaga, gdy wracała nad Lamas tą samą ścieżką, którą tu przyszli. Będzie chyba jedyną, która podczas Święta Kupali nie dość, że nic nie znalazła w lesie, to jeszcze coś tam zgubiła.

67 - Nie chcę cię pouczać, Przewodniku, ale... - Mów jaśniej! - Wiem, co się stało podczas Święta Kupali. - A co się stało? - Nie zamierzał skrywać swej irytacji. Tyle dla nich poświęcił, a im wciąż było mało.

- Byłeś z nią - już bez ogródek powiedział Patkos.

- I co z tego? - Nie chciałbym cię pouczać, ale chyba nie powinieneś się z nią spotykać. - Właśnie to robisz - Zamir cedził słowa. - Właśnie mnie pouczasz. - Wybacz - Patkos skłonił się nieznacznie. Zamir machnięciem ręki przyjął przeprosiny. - Obiecałem Tormanowi pomagać ci - mówił jednak dalej Patkos. Widocznie dla niego rozmowa nie była jeszcze skończona. - Moim obowiązkiem jest wskazywać ci niebezpieczeństwo i ostrzegać przed nim. - A jakim to ona może być niebezpieczeństwem? - Patkosowi udało się to, co od dawna wydawało się niemożliwe. Prawie go rozbawił. - Przecież nie wszyscy z was są samotni - dorzucił jeszcze Zamir, sam nie wiedząc, czemu się przed nim usprawiedliwia.

- To nie ma znaczenia.

- A to niby dlaczego? - Bo to ona. Dalema z rodu Darumów. Córka Luny i Tarosa, wnuczka Herkuli, ulubienica Namiestnika - przerwał, obserwując Zamira. - Mam wymieniać dalej?

- Nie. - Torman tyle ci mówił o zachowaniu granic. Tłumaczył, czym może się skończyć ich przekroczenie. Czyż nie tak było, Przewodniku?

- Tak. - Zamir miał w pamięci te słowa, tak jakby Torman teraz właśnie mówił do niego. - Więc czemu go nie słuchasz? - Bo nie wiem, skąd ta wasza pewność się bierze? - odwrócił pytanie Zamir. - Może wcale nie musi tak być. - Tutaj nie ma „jeśli” ani „czy”, Zamirze, tylko „kiedy” to się stanie. Choć niechętnie, w duchu musiał przyznać mu rację. Patkos jednak nadal nie ustępował i drążył temat. - Przygotuj się na to. Zastanów się dobrze. Zastanów się, co zrobisz, kiedy dojdzie do konfliktu - niestrudzenie ciągnął Patkos. - Przestań - bliski wybuchu odpowiedział Zamir.

- No, to co wybierzesz, Przewodniku? - Dałbyś już spokój, Patkos. - Poświęcisz ją czy nas? - nie odpuszczał. - Powiedziałem ci, przestań! - poczuł, jak dłonie same zaciskają mu się w pięść. - Wykorzystasz ją czy nas? - Dość! - krzyknął Zamir, podskakując do niego. Jedną ręką złapał go za ubranie tuż pod szyją, a drugą zwiniętą w pięść celował w twarz Patkosa.

- Szybko tracisz zimną krew, przyjacielu - wychrypiał tamten i gwałtownie strącił rękę Zamira ze swojej szyi. Poprawił tunikę. - Może i tak - powiedział, starając się ochłonąć Zamir. - Ale ty też powinieneś się liczyć ze słowami, bo kiedyś powiesz o jedno za dużo i wtedy nie będzie odwrotu. - Wolę to niż wyrzuty, że widząc, co się święci, mogłem cię ostrzec, a tego nie zrobiłem. Dość widziałem w swoim życiu bezsensownych i niezawinionych śmierci. Wystarczająco też napatrzyłem się na cierpienie i stratę Tormana. Nie pozwolę ci popełnić tego samego błędu.

-

Przysięgam

ci,

że

jeśli

będzie

trzeba,

jeśli

będę

widział

prawdziwe

niebezpieczeństwo, to odłożę prywatę na bok. Choćbym miał stracić swe szczęście na zawsze, to przez moje wybory nikt nie zginie. - Przypomnę ci te słowa, Przewodniku, gdy nadejdzie czas.

- Jaki znowu czas? - Czas próby, Zamirze.

68 - Rozmawiałem z Prometusem - powiedział Pan Ojciec z nieodgadnionym wyrazem twarzy. - Tak? - zapytała Dalema, wietrząc zagrożenie. - I z Metramusem - dodał jeszcze.

- Tak?

- A ja z Mistrzem Mansfeldem - powiedziała Pani Matka. - Tak - niby pytając, potwierdziła tylko Dalema. Zresztą to ostatnie „tak” nie było chyba nawet próbą pytania. Wreszcie zrozumiała, o czym mogli rozmawiać i jaki jeden jedyny temat łączyłby te trzy osoby. Mogła się domyślać, po co ją tu wezwano. Dlaczego pafros uznali za konieczne, by właśnie dzisiaj, po Ilumenie, i nie w domu, ale w tym osławionym zagajniku w Gaju Prawdy przeprowadzić tę rozmowę. Nie zwiastowało to niczego dobrego. I obawiała się, że przyniesie kolejne zamieszanie i niepokój w ich z takim trudem na nowo poukładanym życiu. Chociaż trwało to krótko, to jednak zdążyła się przyzwyczaić do tej błogiej, cudownej, domowej stabilizacji. - Chyba wiesz, co nas niepokoi, Dalemo - powiedział Pan Ojciec, siedząc na ławeczce naprzeciw niej. Obok niego siedziała Pani Matka i trzymali się za ręce. Tak dobrze wyglądali razem. - Tak nie do końca... - Martwi mnie twój brak wiary. - W co? - Teraz to dopiero Pan Ojciec ją zaskoczył. Może jednak chodzi o coś innego... - W to, co mówią ci, którzy powinni być dla ciebie wzorem. - Nawet jak nie mają racji?! - Więc jednak jej pierwsze przypuszczenia były słuszne. Nie miała co do tego żadnych złudzeń, że życzliwie doniesiono pafros o jej braku umiejętności oczyszczania umysłu, podawaniu w wątpliwość rewelacji przekazywanych w wiosce Slavan i zapewne - co najważniejsze - ostrej wymianie zdań z Mistrzem Mansfeldem.

- Ich słowo, Dalemo, każde słowo powinno zapadać ci głęboko w umysł i wbijać w serce - oświadczył poważnie Pan Ojciec. - Nawet gdy skrycie nawołują do buntu i całkowicie otwarcie do kwestionowania decyzji i postanowień Władców? - zapytała ze zdumieniem. Może pafros nie wiedzieli o tym, jak knują ci ludzie i za dobrą monetę brali ich słowa. - Rozumiem, że według ciebie to Atlanci są nieomylni? - ton głosu Pana Ojca i przebijająca z niego ironia świadczyły jednak o czymś zupełnie innym. - A nie są? - spytała Dalema zaczepnie. - Nie istnieją takie jednostki, przyroda nie zna żadnego nieomylnego gatunku. Przeczytałaś tyle zwojów, że powinnaś to wiedzieć - bez złośliwości, jedynie z żalem wyjaśnił Pan Ojciec. - Gdzie byśmy byli, gdyby nie oni? To oni wznieśli tę osadę, dali nam... - Dali nam? - przerwał jej Pan Ojciec. - To nasi przodkowie w pocie czoła ją wznosili. Sam twój Dziadek nadzorował ostatnie prace nad okalającym Supalę murem. To nie oni, Dalemo, to my sami. My! - A wiedza, którą nam udostępnili? - dalej niestrudzenie broniła swoich racji Dalema. - Udostępnili? Oni są... - zaczął, ale nie dane mu było skończyć. - Pan Ojciec - gwałtownie weszła mu w słowo Pani Matka, odzywając się po raz pierwszy od dłuższego czasu - ma na myśli jedynie to, byś ani nie odrzucała niczego bez zastanowienia, ani też niczego z góry za pewnik nie przyjmowała. - Można jaśniej, Pani Matko? - Mówię, że nie zawsze rzeczy prawdziwie są takie, jakimi zdają się na początku.

- To znaczy? - To znaczy, że ani Atlanci nie są czysto biali, ani ci, których nazywasz spiskowcami źli i plugawi. Jest jeszcze cała gama odcieni szarości. I człowiek rozumny tę szarość powinien dostrzegać. - I ty? - nie mogło jej to przejść przez gardło. - Myślałam, Pani Matko, że przynajmniej ty jesteś... Że przynajmniej twojego oddania nie trzeba będzie kwestionować! - Dalemo, to nie o to chodzi. To, że jestem wobec nich lojalna, nie znaczy, że przyjmuję wszystko bez wątpliwości i nie zastanawiam się nad... - Ale jak możesz? - próbowała wejść jej w słowo Dalema. - Dość! - przerwał, podnosząc głos Pan Ojciec. Obie zamilkły. - Widzę, że nie obejdzie się bez poważniejszej rozmowy - powiedział spokojnie, ciepło uśmiechając się do nich obu. - Jutro wybieram się poza Supalę - oświadczył. - Musimy zmierzyć poziom wód. - Ale wszystko w porządku? - zapytała z troską Pani Matka. - Tak, to zwyczajowe pomiary. Chociaż zauważyliśmy pewien niewielki, ale stały wzrost. Nie wiemy, z czym to jest związane. - Machnął ręką i znowu się uśmiechnął. Nieważne. - Chodziło mi o to - teraz zwracał się bezpośrednio do Dalemy - że stamtąd mogę bez problemów dostać się do Komnaty Królowej. I tych Algamatów, które tam są. Dalemo, wiesz, o czym mówię, prawda? Dalema spojrzała na Panią Matkę, oczekując jakiejś gwałtownej reakcji z jej strony, ale nic takiego się nie wydarzyło. Matka nie odezwała się, tylko uważnie obserwowała Ojca.

- Reszta Opiekunów Zwojów wróci do Supali - wyjaśniał Pan Ojciec. - A ja bezpośrednio z miejsca pomiaru przyjadę do Komnaty Królowej. Jestem pewien, że bez problemu uzyskam stosowną zgodę. Dalema słuchała, nie przerywając. - Masz teraz prawo swobodnego wyjścia. W Ilumenie nic się nie stanie, jak stracisz jeden dzień. Teraz i tak wszyscy koncentrują się na przygotowaniach do Wyboru. „Wybór” - westchnęła w myślach. Dlaczego nadal czuła ukłucie, gdy ktoś o nim wspominał? Czas upływał, a ona ani nie potrafiła zaakceptować sytuacji, ani w tej nowej rzeczywistości się odnaleźć. - To już tylko parę dni - zauważyła Pani Matka. - Sześć. Nie, siedem. Chyba... Siedem, o ile się nie mylę. - Więc umówmy się tam koło południa. Zapewne będę wcześniej, ale nie śpiesz się, poczekam na ciebie. - Uśmiechnął się, zmrużył oko i zapytał znienacka: - A co z tym młodzieńcem? Patrzyła na niego tak, jakby dzisiaj zobaczyła Pana Ojca po raz pierwszy. - Przecież minęło dobrych kilka dni od Święta Kupali, a wy się jeszcze nie widzieliście - zauważył, uśmiechając się pod nosem. - Słucham? - Słyszałem o pewnym spacerze w borze, pewnym kwiecie paproci i pewnym spotkaniu. - Ach, o tym. - Nie było sensu udawać. - Tak, właśnie o tym.

- Jesteśmy z innych światów, Panie Ojcze. - Nie udało jej się dobrze zamaskować smutku, choć bardzo się starała. - No tak - zgodził się bez zastrzeżeń. - To oczywiste. On jest Orbatolem, a ty Supalką. Miała właśnie protestować, gdy wyręczyła ją Pani Matka, dając w tym samym czasie dyskretnego kuksańca Panu Ojcu. - Ona nie o tym mówi, Tarosie. - A o czym? - zdumiał się niepomiernie. - Wytłumaczę ci później - powiedziała cicho, ale stanowczo i tym samym jednoznacznie kończąc rozmowę. - Ależ to cudowne - wyrwało się mimochodem Dalemie. - Co? - zapytali oboje, patrząc na nią zaskoczeni. Podeszła do nich i każde z nich wzięła za rękę. - Mieć was razem - musiała zaczerpnąć powietrza. - Oboje. Mieć znowu rodzinę.

69 Dawno temu minęło południe, a Dalema ciągle czekała. Upływały kolejne godziny, słońce przestało palić swym morderczym światłem, a ona nadal czekała na Pana Ojca. Wczoraj przecież powiedział i jeszcze powtórzył kilka razy, że mają się spotkać koło południa przy Komnacie Królowej. Nie było innej takiej budowli w pobliżu, żadnych Algamatów, które w ten sposób by nazywano.

Więc czekała. A może coś pokręciła? Może pomieszała. Jeszcze raz przypominała sobie. Tak, to na pewno było to miejsce, ten dzień, ta pora. Ponownie weszła na szczyt pagórka, by sprawdzić, czy nie widać gdzieś na horyzoncie nadjeżdżającego jeźdźca. A może po prostu zapomniał? Przecież był tak zajęty, że różne sprawy wypadały mu z głowy. To możliwe, że w ferworze badań i pomiarów uległ pasji badacza i wrócił po prostu do Supali z innymi Opiekunami Zwojów. Jej takt spokojnie chodził i podjadał świeże kępy trawy. Kanid leniwie snuł się koło niej, chodząc za nią krok w krok. A Pan Ojciec nie nadjeżdżał. - Wracamy do Supali - postanowiła, biegiem ruszając w stronę wierzchowca, a po drodze wołając Mahata. Podjęła decyzję. Nie było sensu czekać dłużej. Pan Ojciec widocznie zapomniał. Nie miała mu tego za złe. To normalne, takie rzeczy po porostu się zdarzają. - Musimy jak najszybciej dotrzeć do domu - powiedziała do takta, wskakując na niego. Ledwo dotknęła go łydkami, a ten od razu ruszył żwawo. Mahat biegł obok nich. Słońce, choć jasne, jednak powoli nieuchronnie zmierzało ku zachodowi. Wolałaby dotrzeć do domu przed zmrokiem. Jeśli się pośpieszy, to na pewno się uda. Wyjątkowo więc nie oszczędzała zwierząt. Pędziła równym, płynnym galopem, co pewien czas tylko sprawdzając, czy kanid nadąża za nimi. Zwolniła dopiero, wyjeżdżając z lasu i dojeżdżając nad skraj rzeki. Jeszcze tylko niewiele ponad klepsa i będzie w Supali. Przekraczając bród, z daleka widziała kręcących się przy bramie wartowników. - Czy Opiekunowie Zwojów? - krzyczała, dopiero co wyjeżdżając z rzeki i wydostając się na brzeg. - Czy wrócili? - Co? - odkrzyknął jeden z wartowników. Musiał jej nie dosłyszeć.

- Czy Opiekunowie Zwojów już wrócili? - wciąż mówiła głośno, choć właśnie ostro wyhamowała i stała dokładnie naprzeciw nich. - Ta grupa, ta z rana. - Jaka grupa? - wielkie oczy strażnika i niezbyt rozgarnięty wyraz twarzy świadczyły o tym, że nie szybko się dogadają. - Ta, która przed świtem opuściła miasto - tłumaczyła podniesionym, ożywionym głosem. - A tak... - wreszcie strażnik coś skojarzył. - Panienka ma na myśli tych, co pojechali na pomiary na północnym wschodzie. - Tak, tych - traciła cierpliwość. Jak trudno jest jednemu człowiekowi zrozumieć drugiego... - To nie, jeszcze nie wrócili. - Dziękuję - odetchnęła z ulgą. - Bywaj. - Mahat - zawołała na kanida i ruszyła do domu. Ciekawe, czy Pani Matka skończyła już zajęcia? Postanowiła przejechać głównym traktem, koło Domu Praw. Ale nie była w stanie nic wywnioskować, obserwując budynek z daleka. Trzeba wypytać wartowników znajdujących się przed wejściem. Gdy tylko zsiadła z takta, wielkie drzwi gmachu rozwarły się i zaczęli z nich kolejno wychodzić Strażnicy Praw z samym Namiestnikiem na czele. Dostrzegli ją od razu. Pokłoniła się więc głęboko i stała, czekając na Panią Matkę. - Widzę, że mój podarunek spotkał się jednak z aprobatą - powiedział Namiestnik, podchodząc do takta i głaszcząc jego lśniącą szyję. Mahat podszedł od razu do Namiestnika i usiadł przed nim. Dziwne, kanid musiał go polubić, bo wyraźnie dopominał się, by także zostać zauważonym.

- Witaj, panie. - Dalema pokłoniła się przed nim raz jeszcze, w międzyczasie wymieniając porozumiewawcze spojrzenia z Panią Matką. - Dobrze się spisuje? - dopytywał Namiestnik, jakby wymagał od niej wylewnych podziękowań i serdecznych wyrazów wdzięczności. - Tak, dziękuję. Dobrze, panie. - Nie na darmo jednak była córką swoich pafros. Nie prosiła się o ten dar. - Pan Ojciec się nie zjawił - zwróciła się bezpośrednio do Matki tak szybko, by Namiestnik nie zdążył ponownie odciągnąć jej rozmową. - Jak to? - zapytała Pani Matka, a Dalema w jej oczach dostrzegła niepokój, którego wolałaby nie widzieć. - Czekałam na niego ponad pół dnia. Byłam na miejscu na długo przed zenitem, a wróciłam dopiero teraz. - Pani Matka spojrzała na takta i kanida - wydawały się odczuwać trudy podróży. - Bardzo zmęczyłam zwierzęta - powiedziała, usprawiedliwiając się. Nagle usłyszały dwukrotne głośne klaśnięcie i rozległ się donośny głos Namiestnika. - Woda i pożywienie dla tych strudzonych stworzeń - mówiąc to, uśmiechał się do nich przepraszająco. - Niechcący usłyszałem waszą rozmowę. W tej samej chwili znikąd pojawili się ludzie z bukłakami i misami. I bez żadnych dodatkowych pytań zaczęli karmić i poić oba zwierzaki. Patrzyły na siebie z Matką osłupiałe. Całkowicie zapomniały o Namiestniku, choć najwidoczniej on przez cały czas tam stał i przysłuchiwał się im z zainteresowaniem. - Wybacz, panie - zwróciła się do niego Pani Matka. - Zanudzamy cię naszymi sprawami.

- Ależ nie, z chęcią pomogę, jeśli tylko będę w stanie - odpowiedział z galanterią. Nawet on, nawet ktoś piastujący najważniejsze funkcje w Supali, wiedział, jak powinien rozmawiać z Luną, Trzecią w Ławie Strażników Praw. - A inni? - Matka jednak zignorowała te wyrazy uznania i uniżoności, które tak hojnie serwował Namiestnik, zwracając się do córki. - Inni Opiekunowie Zwojów? - upewniła się Dalema. Matka skinęła głową. - Jeszcze nie wrócili. Nadal są poza miastem - szybko odpowiedziała Dalema. Nie chciała przysparzać Pani Matce dodatkowego ciężaru. - Aha - ogromna ulga odmalowała się na jej twarzy. I z wdzięcznością spojrzała na córkę. - Mój mąż to wyjątkowy człowiek, panie - Pani Matka zwróciła się wprost do Namiestnika. - Znający treść niemalże wszystkich zwojów i dostrzegający wielkie tajemnice tego świata, a czasami niepotrafiący zauważyć tak oczywistej sprawy jak upływ czasu. Namiestnik roześmiał się dobrodusznie. - Niepotrzebnie zajmowałyśmy ci czas. - Pani Matka skłoniła się przed nim. Dalema uczyniła to samo. - Pójdziemy już. Dziękujemy za twoją szczodrą ofertę pomocy, panie. Niezauważalnie dygnęła przed Namiestnikiem i dała Dalemie sygnał do odejścia. - Luno! - zatrzymał je Namiestnik w pół kroku. Odwróciły się obie.

- Służę pomocą. - Rozłożył szeroko obie ręce, podkreślając szczerość swych intencji. Zawsze. Władcy nigdy nie zapominają o swoich wiernych sługach. Nie wiedzieć czemu, Panią Matkę speszyły te słowa. Powiedziała tylko coś niewyraźnie i wymijająco, i odwróciła się, kierując w stronę domu. Dalema bezwiednie podążyła za nią. A za nimi Mahat i wierzchowiec. Zdumiewające, ale coraz częściej ten takt zachowywał się jak kanid. - Czekałaś na niego tylko w tamtym miejscu? - zapytała Pani Matka, gdy tylko oddaliły się na tyle, by głos przestał być słyszalny. - Nie oddalałaś się nigdzie, prawda? - Nie. Wchodziłam kilka razy do środka groty, ale kanid i takt cały czas były na zewnętrz. Pan Ojciec nie mógłby tego nie zauważyć. - Dobrze. - Pani Matka przystanęła na chwilę i wzięła ją za rękę. - Musimy czekać. Nie wrócili jeszcze Opiekunowie. Na pewno zapomniał się w czymś tak zapamiętale, że umknęła jego uwadze późna pora. - Tak. Też o tym pomyślałam. - Dalema widziała, jak próbowały bagatelizować sprawę, pocieszając się nawzajem. - Chodźmy do domu. Przygotujmy jakąś strawę, nim wróci. Może i jego umysł zapomina o różnych sprawach, ale żołądek niekoniecznie. Przyśpieszyły kroku. Jeszcze trochę drogi przed nimi. Szły, próbując rozmawiać o błahostkach. Była wdzięczna, że Pani Matka nie wypytywała ani o Noc Kupali, ani o ten spacer w lesie. Raptem Matka zaczęła biec w sobie tylko wiadomym kierunku, wołając po drodze.

- Elam! Elam! Dalema dopiero teraz dostrzegła daleko przed nimi jakąś drobną postać. Ruszyła za nią. Wreszcie ten człowiek musiał usłyszeć swoje imię, bo stanął i odwrócił się. Dobiegły do

niego prawie w tym samym czasie. - Luno?! Dalema?! - Był mocno zdziwiony ich nagłym pojawieniem się. A Dalemie udało się w tej samej chwili rozpoznać w nim jednego z Opiekunów Zwojów. - Wróciliście już? - zapytała Pani Matka bez zbędnych wstępów. - Tak. Właśnie teraz - odpowiadał niepewnie, nie rozumiejąc tego nagłego zamieszania. - Dopiero co oddałem takta do stajni. - To dobrze - uśmiechnęła się do niego Luna. - Nie wiesz może, kto został jeszcze w Domu Zwojów, by spisać pomiar? Nie mówił ci Taros, co planuje? Wiesz może, czy od razu miał jechać do domu? Bo jeśli tak - Pani Matka zwróciła się do Dalemy - to musimy się koniecznie pośpieszyć. - Taros? - jeszcze bardziej zdziwił się Elam. - Nie. Taros zostawił nas zaraz po trzecim pomiarze. Wyjechał sporo przed południem. Obie spojrzały na siebie. I nawzajem, w swoich oczach wyczytały strach. - Mówił coś o Komnacie Królowej. - Elam dostrzegł ich niepokój, więc szybko zaczął opowiadać dalej. - Nie pamiętam dokładnie, ale miał tam chyba spotkać się z tobą, Dalemo. - I nie wrócił do was? - nie tłumacząc niczego, Luna zadawała kolejne pytania. - Nie - zaprzeczył Elam. - A może miał coś jeszcze innego do zrobienia? Nic nie mówił? - dopytywała Luna. - Nie wiem. Chyba nie. - Elam wydawał się coraz bardziej bezradny. - Nic nie mogło go zatrzymać po drodze? - Nie wiem, Luno. Nie wiem. A co się w ogóle stało?

- Nie ma go. Nie wrócił. Dalema czekała na niego przy Komnacie Królowej, ale nie pokazał się. Myślałyśmy, że o tym zapomniał i jest z wami. - A może jest w domu? Wiesz, jaki jest Taros. W drodze na spotkanie z Dalemą mógł zobaczyć coś, co uznał za niezwykłe i natychmiast postanowił to zbadać, skatalogować i spisać - Elam próbował znaleźć jakieś rozsądne wytłumaczenie. Kiwały mimowolnie głowami. Pierwsza odezwała się Pani Matka. - Dobrze. Zrobimy, jak mówisz, Elamie. Ale sprawdzimy jeszcze i Dom Zwojów zwracała się zarówno do Elama, jak i do niej. - Ty, Dalemo, biegnij do nas, a ja sprawdzę Dom Zwojów. - Tak, Pani Matko. - Chwyciła takta za uzdę i kiwnęła głową Elamowi na pożegnanie. - Może mogę wam jakoś pomóc? - zawołał do nich. Wyglądał na zdezorientowanego. - Dziękuję. Damy sobie radę - odpowiedziała Pani Matka, biegnąc już w kierunku, z którego przed momentem przyszły. - Dalemo! - krzyknęła jeszcze za nią. - Nie wychodź nigdzie - powiedziała rozkazującym tonem. - Czekaj na mnie.

- Tak, Pani Matko.

70 W domu było ciemno. Wbiegła tam jednak z nadzieją, bo przecież niekoniecznie musiał jeszcze o tej porze korzystać ze światła. Wpadła jak burza do środka, wołając Pana Ojca.

Nikt nie odpowiedział. Dom milczał. Kilkakrotnie powtarzała jego imię, krzycząc coraz głośniej i sprawdzając po kolei wszystkie pomieszczenia. Dom był pusty. Zbiegała po schodach, by ponownie sprawdzić izby na dole, gdy doleciały ją jakieś hałasy z zewnątrz. Podbiegła do drzwi wejściowych. Stała w nich Pani Matka. - Nie ma go - powiedziała tylko. - Nie ma go - potwierdziła Dalema, biorąc swój płaszcz. - Co robisz? - zapytała Pani Matka. - Jadę do Komnaty Królowej. Będę go szukać po drodze. - Jadę z tobą - sięgnęła po swój tobołek. - Nie, ty zostań tutaj - Dalema mówiła twardo i pewnie. - Zostań na wpadek, gdyby wrócił. Wtedy przyślecie kogoś po mnie. - Nie jedź sama. Zaraz zrobi się ciemno. - Pani Matka stanęła w drzwiach, próbując ją zatrzymać. - Muszę - wyminęła ją i podeszła do takta. Wskoczyła na niego i z wysokości wierzchowca rzuciła Matce ostatnie spojrzenie. - Dalemo - usłyszała jej cichy głos w momencie, kiedy miała ruszyć.

- Tak?

- Odnajdziemy go, prawda? - Na pewno - odwróciła szybko głowę, by Pani Matka nie zauważyła wątpliwości w jej oczach. - Ruszaj! - zakrzyknęła na takta. - Uważaj na siebie - usłyszała oddalający się głos Pani Matki. Docisnęła mocniej kolana, pochyliła się nieco i w pełni skupiła na umykającej szybko drodze. Ulice Supali były dość ruchliwe o tej porze, a ona na swym ogromnym wierzchowcu, z groźnym kanidem u boku gnała jak szalona. Tłum rozstępował się przed nimi i uciekał w popłochu. Myślała tylko o tym, w jaki sposób najszybciej i najbezpieczniej - aby ani sobie, ani nikomu innemu nie robiąc krzywdy - wydostać się z miasta. Jej takt nie należał do tych płochych, ale i tak nie wiadomo było, jak może zareagować, widząc takie rzesze ludzi i zwierząt. Przy samej bramie usłyszała, jak ktoś wykrzykuje jej imię. Przystanęła. - Co robisz? - podbiegł do niej Zamir. - Wyjeżdżam - zbyła go, chcąc jak najszybciej jechać dalej. - Dokąd? - Do Komnaty Królowej. Złapał takta za uzdę. - Ale dlaczego? Co się stało?

- Pan Ojciec jeszcze się nie zjawił, choć wszyscy Opiekunowie Zwojów już wrócili z pomiarów. - Skąd? - trzymając mocno uzdę, dopytywał Zamir. - Nieważne. - Spróbowała silnym pociągnięciem ręki wyswobodzić takta. - Śpieszę się. Puść mnie. - Pomogę ci. - Bez trudu oparł się jej wysiłkom. - Pojadę z tobą. - Daj spokój. - Ponownie pociągnęła za uzdę, starając się odtrącić jego rękę. - Jest późno. Nie możesz jechać sama. - Nie jadę sama. Mahat będzie ze mną. Sądziła, że ta szamotanina może jeszcze długo potrwać i zaczęła się rozglądać za jakimś strażnikiem, który dałby radę pozbyć się intruza. - To w takim razie jedź. - Nagle Zamir wypuścił uzdę. - Bywaj. - Poklepał takta po zadzie. - Bywaj. - Ledwo dała radę wydusić z siebie odpowiedź. Tak była zaskoczona. Nie spodziewała się, że tak łatwo odpuści. Jednak nie zastanawiała się nad tym dłużej. Minęła główną bramę i wydostała się na zewnątrz. Słońce powoli kończyło swój bieg. Niebawem zniknie na horyzoncie. Świat wydawał się dziwny i mroczny po drugiej stronie muru. Ale nie mogła się bać. Gdzieś tam był Pan Ojciec. Mógł potrzebować pomocy. Postanowiła jechać szybko, ale nie na tyle, by nie obserwować mijanych miejsc. Może zauważy coś po drodze. Nigdy chyba czas nie minął jej tak błyskawicznie. Zdumiona zobaczyła, że dotarła już na odkryty teren w pobliżu Komnaty Królowej. Tak zajęła się jazdą, sprawdzaniem terenu, że nawet nie zauważyła, że zapadł zmierzch.

Cienie - jeszcze niedawno takie długie - teraz znikały zupełnie w gasnącym świetle. Podjechała do pagórka i zsiadła z wierzchowca. Nigdzie nie było żadnych śladów Pana Ojca. Starała się sprawdzić teren, ale coraz trudniej było jej zobaczyć cokolwiek. Będzie musiała poczekać do rana. Weszła na wzgórze, by sprawdzić okolicę. Ale nic nie było widać. Zapadł mrok. Wokół było ciemno i cicho. Mahat usiadł przy niej. Ona także przykucnęła. Usłyszała dziwny odgłos z tyłu. Odwróciła się gwałtownie. Nikogo nie było widać. Pewnie jakieś zwierzę przechodziło obok. Było tak cicho, że słyszała własne myśli. Zaczęła się bać. Dziadek mawiał, że strach jest jak złodziej - przychodzi nocą, nagle i zawsze wtedy, kiedy się go najmniej spodziewamy. A ona teraz coraz bardziej odczuwała jego obecność. Wszystkie odgłosy, a było ich coraz więcej i stawały się coraz głośniejsze, mogły nieść ze sobą niebezpieczeństwo. Jak mogła być tak nierozsądna i uparta, by przybyć tu sama? Co jej znowu strzeliło do głowy? Trudno, stało się. Nie ma co rozpamiętywać. Nie może się bać. Musi zachować jasny umysł i nie pozwolić, by opanowały go wytwory wyobraźni. - Ty mnie obronisz - objęła wielkie cielsko Mahata i przytuliła się do niego. - Będzie dobrze - uspokajała samą siebie. - Do świtu tylko parę godzin. Jeszcze bardziej przytuliła się do kanida i trwali tak złączeni. Nagle doleciał ją dziwny dźwięk, który do złudzenia przypominał odgłos kopyt takta. Czyżby znowu umysł płatał jej figle? A może to Pan Ojciec? Zerwała się na równe nogi i wpatrywała w miejsce, z którego dochodziły dziwne dźwięki. Noc, choć była wyjątkowo jasna, nie pozwalała zobaczyć zbyt wiele. Jeszcze trochę trzeba poczekać. Wreszcie na tle nocnego nieba zarysowała się sylwetka jeźdźca. Teraz nie miała już wątpliwości, że zbliża się człowiek. Ale nawet z tak daleka nie przypominał Pana Ojca. Miał inną posturę, inaczej trzymał się w siodle. Niemożliwie, czy to mógł być on?

- Zamir - wymówiła bezszelestnie, gdy był na tyle blisko, że nie było już żadnych wątpliwości. - Przecież nie mogłem cię zostawić samej - oświadczył, przywiązując swojego takta i podchodząc do niej.

- Ale... - Poszukam drew na ogień - przerwał jej bezceremonialnie. - Trzeba czymś odstraszyć dzikie zwierzęta w nocy. Gwałtownie przełknęła ślinę. No właśnie. Zwierzęta. Kiedy przybył ponownie z naręczami pełnymi opału, nie mogła nie podziękować Stwórcy za niego. Jak by tu sobie sama poradziła? Patrzyła, jak sprawnie układa chrust, polana i krzesi ogień. Po chwili ognisko płonęło już jasnym, silnym płomieniem. - Idę po następne - rzucił, odchodząc Zamir. - Trzeba zrobić zapas. - Pomogę ci. - Nie, zostań tutaj. Twój Pan Ojciec może się pojawić w każdej chwili. Przytaknęła.

- Zamir! Odwrócił się. - Dziękuję - powiedziała, uśmiechając się przepraszająco. - Nie można tak było od razu... - wzruszył ramionami i odszedł. - Bufon - wymamrotała cicho do siebie, siadając przy ogniu i rozgrzewając zmarznięte

dłonie. Prawie zapomniała, jak bardzo potrafił być pewny siebie i irytujący. Postanowiła milczeć. Siedziała więc tak i ze spokojem, nie odzywając się do niego, obserwowała stopniowo rosnącą górę drewna. - To się raczej szybko spali - oświadczyła jednak, gdy po raz kolejny przyniósł stertę opału. Tym razem stanowiła ją mieszanina liści, traw i Stwórca jeden raczy wiedzieć, czego jeszcze.

- To nie do palenia. - Nie? - Nie było sensu udawać, że wie, o co chodzi. - To posłanie dla ciebie. - Czarujący uśmiech wykwitł mu na twarzy, gdy rozkładał to zielsko w pobliżu ognia. - Ale ja nie mam zamiaru spać. Będę czuwać. - Nie ma sensu, byśmy nie spali oboje - wyjaśnił spokojnie. - Noc jest długa, Dalemo. Ja czuwam pierwszy, potem obudzę ciebie. - Dobrze - zgodziła się. - Tylko pamiętaj, by mnie obudzić. - Nie martw się. Na pewno to zrobię. Ułożyła się na posłaniu, które jej przygotował. Przekręciła się i tak odwróciła od ognia, by nie raził jej jego blask i by mogła usnąć jak najszybciej. Otuliła się ciasno płaszczem. Mimo naprawdę sporych płomieni, chłód stawał się coraz dotkliwszy. Rozwiązała i rozpuściła włosy. Udało się jej zwinąć je tak, by stały się naturalną poduszką. Było całkiem wygodnie. Po pewnym czasie usłyszała, jak Zamir zaczął coś nucić pod nosem. Słowa były niewyraźne, a melodia jeszcze gorsza. Niestety, natura obdarzyła ją raczej dobrym słuchem, a tego nie dało się wytrzymać. Próbowała ignorować to mruczenie, zasłaniać uszy, wtulać się w posłanie, ale nic to nie dawało.

- Próbujesz mnie uśpić?! - gwałtownie podniosła się z posłania i zapytała ze złością. - Tak. I uwieść w tym samym czasie - odpowiedział, nie wiedzieć czemu równie poirytowany. - To wiesz - westchnęła głęboko z dezaprobatą - i w jednym, i w drugim przypadku będzie lepiej, jak jednak nie będziesz śpiewał. - W porządku. - Rysy mu stężały. - To ja nie będę śpiewał, a ty nic nie mów. Dobrze?

- Dobrze! - Miałaś nic nie mówić - odciął się jeszcze. Uśmiechnęła się pod nosem, położyła na plecach i zaczęła obserwować gwiazdy. Było cicho i przyjemnie. Gdzieś z daleka dochodził kojący szum wody. Ogień skwierczał radośnie. Mahat ułożył się w jej nogach. To byłaby piękna noc. Nawet urokliwa, gdyby nie ten niepokój w niej. Patrzyła na niebo nad sobą. Gdzie teraz jest Pan Ojciec? Czy jest bezpieczny? Czy może tak jak ona obserwuje i podziwia sklepienie niebios? Gwiazdozbiór Łucznika powoli stawał się mniej dostrzegalny w ich części nieba. Niebawem zniknie zupełnie. A szkoda. Lubiła na niego patrzeć. Mówiono, że to tam wszystko ma swój początek, to tam właśnie rodzą się gwiazdy.

71 Obudziła się. Był wczesny świt. Dość jasno, choć słońce jeszcze nie wstało. Nie bardzo wiedziała, gdzie jest. Powoli przypominała sobie, co działo się poprzedniej nocy i zaczęła rozpoznawać miejsce, gdzie się znajduje.

Przekręciła się i spróbowała podnieść z tego prowizorycznego posłania. Ciało miała niemiłosiernie obolałe. W nocy całe to zielsko się rozjechało i spała na gołej ziemi. No właśnie, zielsko. A gdzie jest Zamir? Podniosła się gwałtownie i rozejrzała. Nikogo nie było. Odwróciła się spanikowana. Siedział za jej plecami, wpatrzony w nią, półnagi. Patrzyła na niego jak zahipnotyzowana. Gdy dotarło do niej, co robi, speszona spuściła wzrok. I wtedy zobaczyła, dlaczego był bez tuniki. Przykrył ją swoim ubraniem. - Było ci zimno - głos mu lekko zadrżał. - W nocy było ci zimno - poprawił się, odchrząkując. - Dziękuję. - Nie mogła oprzeć się pokusie, żeby nie spojrzeć raz jeszcze. Przykuwał jej wzrok jak magnes. Nie mogła oderwać oczu. Patrzyła, jak poruszają się jego mięśnie. Jak oddycha, a jego pierś unosi się i opada z każdym oddechem. Ten obraz był tak obezwładniający, pociągający. Wdech i wydech. Nim zdała sobie sprawę, że traci nad sobą kontrolę, było za późno. Jej palce dotknęły jego skóry. Była chłodna, prawie lodowata. Dotknęła jej całą ręką. Jego ciało zaczęło rozgrzewać się pod ciepłem jej dłoni. Najpierw trzymała rękę nieruchomo. Dotknęła go i zamarła, jak sparaliżowana. Ale później coś w niej drgnęło, jakaś kolejna pokusa, potrzeba, pragnienie. Przesuwała więc palce powoli, delikatnie. Podnosiła je w górę, ale gdy tylko traciły z nim kontakt, jedyne, o czym myślała, to by dotknąć go ponownie, więc szybko przykładała je znowu. I tak muskała dłonią ten chłodny, gładki, lekko śniady tors. Nie patrzyła na jego twarz. Skupiła się tylko na tym fragmencie jego ciała i swojej ręce. Nie widziała i nie słyszała nic, coraz bardziej zagubiona we własnej cielesności. Z każdą chwilą jej ruchy stawały się śmielsze, odważniejsze.

- Poczekaj - wychrypiał Zamir. Znieruchomiała. Więc tak to już zawsze będzie wyglądało. Za każdym razem będzie ją odtrącał, gdy tylko przekroczy granice. Jak mogła być tak głupia? Na co liczyła? Cofnęła rękę urażona i dotknięta. - Nie. - Złapał gwałtownie jej dłoń i docisnął do swego ciała. - Poczekaj... Ale na mnie poczekaj, Dalemo. - Przyciskał jej palce tak bardzo, że zaczynało boleć. Spojrzała mu w oczy i przestała czuć cokolwiek. Widziała tylko jego twarz. Duże, ciepłe i szczere oczy. Nie wiedziała, czy to złudzenie, czy nieuchronnie zbliżali się do siebie. Patrzyła mu w oczy, nie odrywając wzroku nawet na chwilę. Zapomniała się w nich. Widziała tylko jego. Cała reszta przestała istnieć. Trwali tak jakiś czas, nie wiedziała, jak długo. Może była to tylko chwila, a może cała wieczność. Słyszała coraz głośniejsze kołatanie swojego serca. Biło głośno i zagłuszało wszystko wkoło. Dudniło tak niewyobrażalnie. Nie! To nie było tylko jej serce. To było coś jeszcze. Otrząsnęła się zdumiona nieoczekiwanym dźwiękiem. On też to zrozumiał. Tętent wierzchowców stał się donośniejszy. Odskoczyli gwałtownie od siebie. Ktoś się do nich zbliżał. Spojrzeli tam, skąd dochodził hałas. Od strony Supali nadjeżdżała spora grupa jeźdźców. Mogło to być nawet kilkanaście taktów. Szybko zmierzali do Komnaty Królowej. Z każdym uderzeniem kopyt taktów słychać ich było coraz wyraźniej. Dalema zaczynała nawet rozróżniać poszczególne osoby. Z przodu jechali Garuna, Metramus i chyba także Pani Matka.

Coś musiało się stać. Zostawiła bez słowa Zamira. Nie zważając na nic, zaczęła biec w ich kierunku. Biegła tak prędko, jakby goniło ją stado satramów. Dystans między nimi zmniejszał się w zaskakującym tempie. Nim się zorientowała, zatrzymywali tuż przed nią swe wierzchowce. Patrzyła po kolei na twarze przybyłych, starając się coś z nich wyczytać, ale na niewiele się to zdało. Były bez wyrazu i pozbawione jakichkolwiek emocji. Starała się uchwycić spojrzenie Pani Matki, ale zasłonił ją Metramus stojący najbliżej Dalemy. I to on zwrócił się do niej jako pierwszy, przełamując wreszcie tę ciszę nie do zniesienia. - Takt twojego Ojca wrócił do naszych stajni - powiedział powoli ze spokojem. - Naprawdę? - Nim pomyślała, uznała to za dobrą informację. - Bez niego, Dalemo - powiedziała Garuna, nie patrząc jej w oczy. - Ale jak to? - Nie chciała ani usłyszeć, ani tym bardziej przyjąć do wiadomości tego, co mówili. Zamir stanął u jej boku i nie zważając na obecność innych, wziął ją za rękę. - Więc co teraz? - spytała. Ten drobny gest z jego strony dał jej jakąś dziwną siłę i mobilizację do działania. - Musimy przeszukać cały teren, przez który Taros mógł przejeżdżać - odparł Datranti, podjeżdżając swoim taktem tuż pod jej stopy. - Przyjechaliśmy najpierw tutaj - wtrąciła Garuna. - Pewnie będziecie chcieli do nas dołączyć. - Tak, oczywiście - powiedział Zamir, uprzedzając słowa Dalemy. - Dziękuję, Garuno - tylko tyle mogła dodać.

- Namiestnik obiecał przydzielić nam dodatkowych ludzi - usłyszała czyjś głos z tyłu. Wydał się dziwnie znajomy. Ach, to Sulimir, jeden z wartowników. Podobno od czasów ich spotkania w Domu Praw sporo się u niego zmieniło. Jego zasługi zostały docenione i został jednym ze starszych przełożonych wśród stale rosnącej rzeszy strażników miejskich. Stąd zapewne jego obecność tutaj. - Także Atlantów - dodał jakiś zupełnie nieznajomy głos. - A co później? - spytała Dalema, cały czas szukając spojrzenia Pani Matki. - Nie rozumiem, dziecko - nonszalancja w głosie Metramusa była doprawdy nie do zniesienia. - Co, jeśli nic nie znajdziemy? - przypatrzyła mu się ze złością. - Jaśniej nie jestem już w stanie mówić. - Niepotrzebna jest ta agresja, Dalemo - nieco urażony odparł Pierwszy Wśród Widzących Prawdę. Już miała na końcu języka jakieś ostre słowo, gdy poczuła, jak Zamir mocniej ściska jej dłoń. Zaraz usłyszała też jego głos. - Może i niepotrzebna, ale powinna być w pełni zrozumiała w tych okolicznościach, panie. - Zamir patrzył odważnie na Metramusa. - Chłopak ma rację - poparł go Datranti i zwrócił się do niej. - Wtedy, Dalemo, wracamy do Supali i zaczynamy planować poszukiwania na większą skalę. - Namiestnik wspiera nasze działania, więc nie będzie żadnych problemów powtórzył ponownie Sulimir, przypominając o sobie. - Obiecuję ci, że zrobimy wszystko, by go odnaleźć - powiedziała Garuna i cały czas siedząc na takcie, nachyliła się i w geście współczucia dotknęła jej głowy.

Dalema dłużej nie mogła czekać. Wyrwała rękę z dłoni Zamira i wkroczyła między zaskoczonych jeźdźców i ich takty. Rozpychała się tak, aż ustąpiły jej miejsca i utorowały drogę, by mogła dotrzeć do Pani Matki. Stanęła przed nią, ale ta nawet nie zwróciła na to uwagi. - Pani Matko - zwróciła się do niej. Ani drgnęła. - Pani Matko - powiedziała głośno. - A ty co na to? - Róbmy, co mówią - powiedziała Luna, zaledwie przelotnie obrzucając ją spojrzeniem. W oczach miała pustkę.

72 Mijał piąty dzień bezowocnych poszukiwań. Nie odkryli żadnego śladu, jakiejkolwiek wskazówki, która mogłaby wyjaśnić, co się stało z Panem Ojcem. Dni upływały, a oni nie mieli nic, żadnego wytłumaczenia jego nagłego zniknięcia. Jedynie takt, który samotnie wrócił do Supali, mógł wiedzieć, co się wydarzyło. Ale on stał tylko spokojnie w stajni i czekał na kolejną porcję pokarmu. Dalema wstała wczesnym świtem, by jak każdego dnia ruszyć na poszukiwania. Pomagało im więcej osób, niż kiedykolwiek mogłaby przypuszczać. Codziennie o wschodzie słońca przed Domem Praw zbierało się kilkadziesiąt osób, by po raz kolejny przeczesywać teren, na którym mógł znajdować się Pan Ojciec. Nikt nie wiedział, co mogło stać się z Tarosem, brano więc pod uwagę różne możliwości: atak dzikich zwierząt, wypadek na takcie, zgubienie drogi. Jednak niezależnie od tego, jakie mogły być przyczyny zniknięcia, jedno nie ulegało wątpliwości - czas miał

ogromne znacznie. Każdy dzień zmniejszał szanse na przeżycie samotnego człowieka z Supali w dzikim świecie natury. Dlatego poszukiwacze podzielili się na mniejsze, klikuosobowe grupy, by jak najszerzej zakreślić obszar działania. Dalemę przydzielono do grupy Garuny. Byli w niej też Katara, Izbor, Janson i Hamis. Zamira wraz z innymi graczami Tachli wziął do swojego patrolu Datranti. Widywali się tylko przelotnie rano, nim wyruszyli w teren, i wieczorem po powrocie. Jednak nawet podczas tych krótkich chwil Zamir zawsze znalazł czas, by podejść do Dalemy i ją pocieszyć. Tak było i poprzedniego dnia, gdy jak zwykle przyjechała pierwsza do stajni Widzących Prawdę, by przygotować swojego wierzchowca. - Zastanawiałem się, o której powinienem tu przybyć, by zdążyć przed tobą powiedział Zamir, zjawiając się nagle obok niej. - Wystarczyłoby klepsę wcześniej - uśmiechnęła się do niego z ulgą. Kiedy tylko się pojawiał, czuła się spokojniejsza i bezpieczniejsza. - Jak twoja Pani Matka? Będzie dzisiaj? - wziął do ręki zgrzebło, by pomóc jej wyczyścić sierść takta. Dalema zawsze rano przed wyjazdem czyściła swojego wierzchowca i rozczesywała mu grzywę. - Wiem, co ludzie mówią. Że traci zmysły. Ale to nieprawda - powiedziała Dalema z mocą. - Dalemo, ja... - Podszedł do niej blisko i stanął naprzeciw. Jak zawsze patrzyła na niego z fascynacją. Obserwowała jego każdy ruch. - Nie to miałem na myśli. Kto by się przejmował tym, co ludzie gadają? Chciałem powiedzieć tylko, że musi być jej trudno. - Dotknął lekko, w zasadzie tylko musnął jej rękę. Tak jak tobie. - Ona woli być w domu. - Dalema zrobiła krok w tył, by zachować bardziej komfortową odległość. Przestawała być sobą, tą rozsądną i opanowaną Dalemą, gdy był tak

blisko. Zamir ponownie zrobił krok w jej stronę. - Tłumaczy, że musi tam być i czekać, na wypadek gdyby Pan Ojciec wrócił. Mówiąc to, szybko przeszła pod łbem takta, by znaleźć się po drugiej stronie. Bezpieczniejszej, bo dalej od Zamira. Zdecydowanie nie była w stanie myśleć jasno, gdy był tuż obok. A było kilka rzeczy, których wolałaby w ogóle nie poruszać i z nikim nie dzielić. Nie chciała mu mówić, że boi się o Panią Matkę, która z każdym dniem stawała się coraz bardziej zamknięta w sobie. Mówiła niewiele, a wszystko, co mówiła, dotyczyło tylko Pana Ojca i poszukiwań. Przestała wypełniać swoje obowiązki jako Strażniczka Praw i już wcale nie wychodziła z domu. - Tylu ludzi jest zaangażowanych w te poszukiwania - powiedział Zamir, także przechodząc pod łbem wierzchowca i stając dokładnie za plecami Dalemy. - Nie ujdzie nam żaden, choćby najmniejszy ślad. - Codziennie rano powtarzam sobie, że to będzie właśnie dzisiaj - mówiła, machając zgrzebłem energiczniej, niż by należało - że dzisiaj go znajdziemy. Zamir złapał ją za rękę i przerwał te nieskoordynowane, niepotrzebne ruchy. Sprawnym, błyskawicznym ruchem odwrócił ją przodem do siebie, drugą dłonią ujął jej brodę i podniósł jej twarz w górę, by na niego spojrzała. - Przyrzekam ci, że nie spocznę, póki nie trafimy na jakiś ślad, póki nie dowiemy się, co się stało, póki go nie odnajdziemy - szeptał słowa cicho, ale tak żarliwie, że wierzyła mu bez zastrzeżeń. Do oczu zaczęły jej napływać łzy. Cały czas musiała być silna i niewzruszona, będąc z Supalczykami, a pełna nadziei i wiary, przebywając z Panią Matką. Tylko teraz, przy nim, mogła sobie pozwolić na moment słabości i bezradności. Na bycie sobą. Nie powiedziała mu tego, ale był dla niej prawdziwym wsparciem w tych ostatnich dniach. Bardziej niż

kiedykolwiek wcześniej. - A może to będzie dzisiaj. - Nie uśmiechnął się jednak pokrzepiająco, ani kiedy to mówił, ani kiedy ocierał jej łzę z policzka. Patrzył tylko, w głęboki i obezwładniający sposób. - Masz rację, to może być dzisiaj. - W końcu udało jej się na tyle odzyskać świadomość, by odwrócić się od niego. Szybko wskoczyła na takta. Tak było lepiej. - Pójdę po swojego takta - powiedział Zamir, otwierając wahadłowe drzwiczki pomieszczenia dla jej wierzchowca. - Dołączę do was przy Domu Praw. - Przytrzymywał zamykane skrzydło, by mogła bezpiecznie wyjechać. - Bywaj - skinęła głową Dalema.

- Bywaj. Wyjeżdżając wtedy z Gaju Prawdy, myślała, jak w ciągu zaledwie kilku ostatnich dni zmieniło się jej uczucie do niego. Z nieśmiałej, spuszczającej wzrok i zagubionej w swoich własnych uczuciach dziewczyny stała się w pełni świadomą swoich pragnień i potrzeb kobietą. Niestety, poprzedni dzień także nie dał żadnych rozwiązań. Przyniósł za to co innego. Zwątpienie. Kiedy nocą wracali do Supali, w oczach niektórych dostrzegła rezygnację. Wiedziała, że parę osób z tej grupy nie zjawi się następnego dnia, że się poddało. Ale nie wszyscy. Byli tacy, którzy nadal nie tracili nadziei. Tak jak teraz, gdy za chwilę znowu wzejdzie słońce i zacznie się kolejny dzień. A z nim nowe siły i wiara, że to może naprawdę będzie dzisiaj. - Dalemo! - Tuż obok siebie usłyszała głos Pani Matki. Drgnęła zaskoczona. Nie zauważyła jej, otwierając frontowe drzwi. Pani Matka siedziała na ganku. Drobna postać, okryta płaszczem, wtulona w ścianę domu, prawie niewidoczna. Czy w ogóle dzisiaj spała?

- Marchatnam, Pani Matko. - Dalema podeszła do niej. - Dokąd idziesz? - Pod Dom Praw, niebawem ruszą na poszukiwania. Idę się przyłączyć. - To dobrze - Pani Matka spróbowała się uśmiechnąć. Nie udało się. - Dobrze - powtórzyła Dalema, kucając przy niej i biorąc jej drobne, zmarznięte dłonie w swoje ręce. - Ja zostanę, gdyby wrócił - lekko odwzajemniła uścisk dłoni Dalemy. - Dobrze. - Pocałowała Panią Matkę w ręce. Ale nie odchodziła jeszcze. Dobrze jej było tutaj, razem z nią. - Idź już, bo jeszcze będą na ciebie czekać - ponagliła ją Pani Matka. I nim Dalema zdążyła cokolwiek powiedzieć, dodała. - Biegnij już. - Oswobodziła ręce z uścisku Dalemy. - Nie martw się o mnie. Dam sobie radę. Wstała i niechętnie ruszyła do furtki. Mahat bez żadnego słowa zachęty także wstał, by iść z nią. Obejrzała się jeszcze, już zza ogrodzenia okalającego ich dom. Za sobą zostawiała zrezygnowaną, zbyt przytłoczoną ostatnimi wydarzeniami, by rozpaczać, pogrążoną we własnych samotnych myślach kobietę. Nie mogła na to dłużej patrzeć. Muszą odnaleźć Pana Ojca. Jego albo chociaż jakiś ślad po nim. Muszą jak najszybciej dowiedzieć się, co się stało. Całą drogę do Gaju Prawdy biegła. Nie zatrzymała się nawet na chwilę. Kiedy

przekraczała bramę, była tak zdyszana, że ledwo udało jej się wysapać słowa powitania do strażników. Dopiero co minęła główne wejście, gdy wpadła na Metramusa i Garunę. - Marchatnam, Garuno. Marchatnam, Metramusie - skłoniła głowę przed obojgiem. - A ty co tu robisz? - zapytał zdziwiony Metramus, nie odpowiadając na powitanie. - Jak to co? - Przyjrzała się im ostrożnie. - Przyszłam po takta. Jadę pod Dom Praw. - Dzisiaj, Dalemo? - zdumienie Garuny było niepokojące. - Tak. A co w tym dziwnego? Pewnie i tak jestem już spóźniona - mówiąc to, zrobiła krok do przodu, by zakończyć tę dziwną rozmowę i ich wyminąć. - Dzisiaj musisz iść do Ilumenu - stanowczo powiedział Metramus.

- Dlaczego? - Dzisiaj jest Wybór - oświadczyła Garuna. - Ale ja nie biorę w nim udziału - przypomniała im, nie mogąc zrozumieć, jak mogli o tym zapomnieć. - Przecież wiecie - dodała z wyrzutem. - To nie ma znaczenia. - I znowu ta nonszalancja w głosie Pierwszego Widzącego Prawdę. - Z polecenia Namiestnika mają się stawić wszyscy ilumeni - starała się wytłumaczyć jej Garuna. - Zawsze tak było. I dziwię się, że o tym nie pamiętasz - ponownie skarcił ją Metramus. - Nie dbam o Ilumen, Namiestnika ani Wybór - rzuciła Metramusowi w twarz. Powinniście wiedzieć, ty, Garuno, powinnaś wiedzieć najlepiej, co jest teraz dla mnie

najważniejsze. - Chcesz ściągnąć na was kolejne kłopoty? - ostro zapytał Metramus. - Nie uważasz, że Lunie wystarczy cierpień? - Nie rozumiem - wyznała szczerze. - Niepojawienie się w Ilumenie dzisiaj to złamanie prawa i woli Władców - Metramus mówiąc to, nagle zaczął bacznie rozglądać się wkoło. - Kary są różne, ale wszystkie srogie i nieuchronne - dodała Garuna. - Zamir! - Metramus raptem zawołał na przechodzącego w pobliżu chłopaka. Upewnij się, że Dalema dotrze do Ilumenu i weźmie udział w ceremonii rozpoczęcia Wyboru. - Dobrze - Zamir nie pytał o nic więcej, skinął tylko głową. - Pośpieszcie się. Czas nagli - powiedziała Garuna, odchodząc. - Chodź, Dalemo - Zamir raczył wreszcie zauważyć i ją. - Nie możemy się spóźnić. Nie dzisiaj. Spojrzała na niego z wyrzutem. Zignorował to zupełnie. Najpierw położył jej rękę na plecach i lekko popchnął do przodu. Ale kiedy wskutek oporu Dalemy nie przyniosło to odpowiednich rezultatów, złapał ją za łokieć i zaczął prowadzić jak krnąbrne dziecko. - Co ty robisz, Dalemo? - wysyczał jej do ucha zdenerwowany. - Co ty robisz? - zapytała zdecydowanie głośniej. - Nie wygłupiaj się, to tylko klepsa, może dwie, i będziesz wolna. A tak złamanie prawa... - I ty to mówisz?! - krzyknęła.

- Przestań - gwałtownie potrząsnął jej ramieniem. Oboje stanęli, patrząc na siebie wściekli. - Przepraszam - pierwsza spuściła głowę. - To ja przepraszam - ponownie dotknął jej ręki i chwycił za ramię. - Powinienem cię lepiej rozumieć, zamiast... Ręką dała mu znak, by nie mówił nic więcej. - Obiecuję ci - powiedział, biorąc ją w objęcia - że jak tylko skończą się uroczystości i pozwolą nam odejść, sprowadzę wierzchowce i dołączymy do szukających. Dobrze? - Dobrze - wtuliła się mocniej w jego ramiona.

73 Przed wejściem do budynku spotkali czekających na nich Izbora i Katarę. - Nawet dzisiaj - wymamrotał na powitanie Izbor. - Co nawet dzisiaj? - zapytała Dalema. Izbor trafił na zły dzień ze swoimi kąśliwymi uwagami. - Nawet dzisiaj musisz się spóźniać - rzucił jej Izbor. - A co jest takiego szczególnego w dzisiejszym dniu? - odpowiedziała równie złośliwie. - Jeszcze parę księżyców temu wiedziałabyś! - wypalił Izbor.

- Jak możesz tak... - zaczęła, ale nie pozwolono jej skończyć. - Uspokójcie się! - Zamir wszedł pomiędzy nich, odsuwając oboje od siebie. - On ma rację. - Katara także stanęła obok Zamira. - Wybacz - Izbor wyciągnął do niej rękę na zgodę. - Jasne - uścisnęła jego dłoń. - Chodźmy - dodała, widząc, że wokół nich zbierają się ciekawscy i robi się zbiegowisko. Wszyscy we czwórkę przekroczyli główne wrota i weszli do środka. Okazało się, że ceremonia rozpoczęcia Wyboru, tak jak i rozpoczęcia każdego cyklu, odbędzie się w Sali Kolumnowej. Nigdy nie widziała takiego tłumu, tylu ludzi w jednym miejscu. Było tam mnóstwo ilumenów, ale też znaczna rzesza Atlantów. Sług Władców mogło być nawet stu lub dwustu. Trudno było ich policzyć, ale wydawali się być wszędzie. Kiedy wchodzili na salę, dzielono ich na cykle, do których przynależeli. Ona miała zostać z Izborem, a Zamir i Katara jako uczestnicy ostatniego cyklu zostali zabrani w inne, bardziej oddalone miejsce. Dalema rzuciła Zamirowi przerażone spojrzenie. Nie chciała się z nim rozstawać. Był jej potrzebny, był gwarancją, że niebawem zaczną szukać Pana Ojca, zamiast marnotrawić czas tutaj. Zamir nim odszedł, zdążył jeszcze złapać ją za rękę i wyszeptać. - To tylko chwila. Zobaczysz, zaraz się skończy. Izbor skwitował to pełnym dezaprobaty wzrokiem. - No, chyba aż tak źle ci ze mną nie będzie. Jeszcze do niedawna zupełnie dobrze

radziłaś sobie bez niego. - Chociaż zapewne nie to było jego celem, uzmysłowił jej, jak trudna do zaakceptowania dla Izbora była jej rodząca się zażyłość z Zamirem. - To nie o to chodzi - spojrzała na niego, szukając w oczach przyjaciela tego dawnego porozumienia, które wiele cykli temu ich połączyło. - Mnie w ogóle nie powinno tu być. Powinnam szukać teraz Pana Ojca, Izborze. - Przepraszam - musnął dłonią jej policzek. - Zamir ma rację, to się zaraz skończy. Musieli przerwać rozmowę. Wszyscy zamilkli i w sali zapanowała głucha cisza. Na środek wyszły trzy osoby - Pierwszy wśród Głoszących Prawdę Arcymistrz Rachten, Pierwszy w Ławie Strażników Praw Belzbor i sam Namiestnik. Za ich plecami stał cały rząd pozostałych Mistrzów i Strażników Praw. Tak podniosłej uroczystości Supala nie widziała od cykli. - Marchatnam, ilumeni - rozpoczął swym donośnym, dźwięcznym jak dzwon głosem Rachtem. - Marchatnam - odpowiedział tłum. - Dzisiaj szczególny dzień dla naszej społeczności. - Mistrz rozglądał się po sali z uśmiechem na ustach. - Większość z was zapamięta go na długie cykle, a dla kogoś, tego jednego Wybranego, stanie się początkiem nowego życia. Wśród tłumu przeszedł pomruk zadowolenia. Pomyśleć, że jeszcze niedawno i dla Dalemy byłby to szczęśliwy i wyjątkowy dzień. A teraz było to zupełnie bez znaczenia. Niecierpliwie zaczynała przebierać nogami. Kiedy to się wreszcie skończy? - Uspokój się - wysyczał do niej cicho Izbor. - Dalemo, postaraj się zachować spokój dodał już łagodniej. Skinęła tylko głową. Miał rację. Trzeba poczekać.

- Wśród nas są liczni przedstawiciele Władców. - Wskazując ręką porozrzucane po całej sali grupy Atlantów, skłaniał się przed każdą z nich. - To oni przeprowadzą Wybór, który nadzorować będzie Namiestnik. Namiestnik skinął tylko nieznacznie i prawie niezauważalnie głową. Czy on także się niecierpliwił? Szybko odwróciła wzrok, by swoim spojrzeniem nie przykuć jego uwagi. - Teraz zostaną wyczytani ilumeni - Rachtem zwrócił się do Pierwszego w Ławie Strażników Praw - z poszczególnych cykli, którzy zgodnie z prawem Władców zostali dopuszczeni do Wyboru i wezmą w nim udział. - Belzborze, zaczynaj - ponaglił go Namiestnik, wchodząc tym samym Arcymistrzowi w słowo. - Ci, których nazwiska zostaną wyczytane, zostają w sali, pozostali opuszczą to miejsce - powiedział Bezlbor, wysuwając się nieco do przodu i rozwijając zwój, który przyniósł ze sobą. - Zaczniemy od najstarszego, dziesiątego cyklu. Zgodnie z prawem i wolą Władców udział w Wyborze wezmą Almena z rodu Kontarów, córka Salmany i... Dalema w tej samej chwili wyłączyła się, przestała słuchać, co mówiono. Wzrokiem uparcie szukała Zamira, który co pewien czas pojawiał się i znikał przysłaniany przez tłum. - Teraz my. - Do porządku przywróciło ją szturchnięcie Izbora i sam Belzbor, który właśnie ogłosił. - Cykl dziewiąty. Cóż, to będzie tylko formalność. Do wyboru zostają dopuszczeni... - No właśnie to chyba nie będzie tylko formalność - przerwał Namiestnik. - Moją decyzją, w uznaniu zasług, w tegorocznych eliminacjach weźmie udział także Dalema z rodu Darumów, córka Luny i Tarosa.

Jak to?

Nie wiedziała, jak ma zareagować i co to dla niej oznaczało. Wybór? Po co? Przecież teraz to go nawet nie chciała. Nagle wokół niej zrobiło się jakby pusto. Jakby poza nią na sali nie było nikogo innego. Był jeszcze tylko świdrujący ją swym przenikliwym wzrokiem Namiestnik. Spojrzenia zgromadzonych skupiły się na niej. A ona nadal nigdzie nie widziała Zamira. Kiedy Blezbor wymieniał kolejne osoby z następnych cykli, ona stała bezradna i zagubiona. - Co mam robić? - zapytała bardziej samą siebie niż Izbora. - Jak to co? - odpowiedział. - Musisz zostać i wziąć udział w Wyborze. - Wszyscy, którzy nie zostali dopuszczeni do Wyboru, niech wyjdą - tubalny głos Rachtema porządkował rzeczywistość. Widziała tych, co mieli opuścić salę. Mogła być tam wśród nich. Obserwowała wszystkich, uparcie szukając Zamira. Najpierw poruszyli się ilumeni, którzy nie zostali wymienieni i którym wolno było wyjść, później całe grono Strażników w Ławie Praw, wreszcie Mistrzowie Głoszący Prawdę. A Zamira nigdzie nie było. Z każdą chwila czuła się coraz bardziej osaczona. Obok niej przechodziły kolejne osoby, przepychając się i torując sobie drogę do wyjścia. A ona musiała zostać. - Będę czekał na ciebie - głos Zamira zabrzmiał tuż obok niej. - Będą czekał na zewnątrz. - Opiekuj się nią, Izborze - zdążył powiedzieć, nim tłum pociągnął go ze sobą. - Uważaj na nią, proszę - krzyknął Zamir sprzed wyjścia.

Dalema złapała Izbora za rękę. - Nie martw się - objął ją ramieniem. - Dalemo, przecież zawsze tego chciałaś. - No właśnie, chciałam... Musieli się szybko odwrócić, bo z przodu zaczęło się jakieś poruszenie. Namiestnik znowu wystąpił na środek. - Dzisiaj wybierzemy tego, kto wraz ze mną pojedzie na Wyspę Sześciu Pierścieni i zostanie na zawsze w naszej szklanej stolicy. Kto z was dostąpi tego zaszczytu? - rozejrzał się, spoglądając na tych, co pozostali. - Rozpoczynamy Wybór - skinął w kierunku grupy Atlantów znajdujących się z prawej strony. Spojrzała w tamtym kierunku. Tylko że już nic więcej nie była w stanie zobaczyć i to skinięcie Namiestnika było ostatnią rzeczą, jaką zapamiętała.

74 Po chwili ponownie usłyszała głos Namiestnika. - To wszystko. Naszą decyzję poznacie jutro. Spojrzała na Izbora. Ale jego nie było obok. Trochę trwało, nim odszukała go wzrokiem. Stał kilkanaście łokci dalej, gdzieś zupełnie indziej, niż powinien. - Możecie opuścić salę - powiedział Namiestnik, kończąc ostatecznie Wybór. Ona i Izbor odnaleźli się wreszcie wzrokiem. Wyglądał na nie mniej oszołomionego niż ona. Pozostałe osoby wychodziły z pochylonymi głowami.

Co to było? Dziwne, ale czuła się tak, jakby ktoś ukradł im parę chwil. Czekała, aż podejdzie Izbor. - Co się stało? - zapytała go. Wzruszył ramionami. - Chodźmy - wziął ją za rękę. Wyszli na zewnątrz. To niemożliwie. Na zewnątrz była noc. Wychodzili wraz z innymi ilumenami. Nikt nie rozmawiał, nikt o nic nie pytał. Szli cicho, w milczeniu. Wreszcie mogła zaczerpnąć świeżego powietrza. Podbiegł do niej Mahat, polizał jej rękę i zaczął obwąchiwać. Prawie w tym samym czasie podeszli do nich zaniepokojeni Katara, Zamir i Garuna. - Ile czasu tam byliśmy? - zapytała Dalema. - Jak to ile? - zdziwienie przeplatało się z przerażeniem na twarzy Garuny. - No ile? - dopytywała się. Izbor stał obok, ale był całkowicie nieobecny.

- Cały dzień i część nocy.

Wymienili z Izborem spojrzenia. - Nie znaleźliście go? - Co mówisz? - Garuna nie była w swoim zwykłym, opanowanym i łagodnym nastroju. - Szukaliście Pana Ojca, prawda? - Ja nie - Garuna mówiła szybko. - Czekałam tutaj cały czas na ciebie. Ale inni tak. Szukali. - Nie udało się? - Nie udało. Kanid przez cały czas obwąchiwał ją nieustannie. Bez przerwy od samych kostek aż powyżej linii bioder. Tak wysoko jak tylko sięgnął łbem i zaraz ponownie wracał nosem na dół. - Spokój, Mahat - zaczynało ją to irytować. - Spokój. Poczuła silny zawrót głowy. Zamir złapał ją za ramię i uchronił przed upadkiem. - Trzeba ją zawieźć do domu. - Opanowanie powoli wracało Garunie, bo starała się zapanować nad sytuacją, narzucając swoją wolę. - Ja to zrobię - powiedział Zamir. - Nie - zaprotestowało żywo staruszka. Skupiła na sobie ich uwagę. Czekali na jej polecenia.

- Katara, zajmij się Izborem - zwróciła się do swojej podopiecznej. - Zamir, biegnij do stajni Widzących Prawdę i przyprowadź dwa takty. Znowu pustka. Straciła kontakt z rzeczywistością. - Dalemo! Dalemo! - Zobaczyła nad sobą twarz Garuny. Siedziała na ziemi, oparta o jakieś drzewo. Przed nią był gmach Ilumenu. Obok siedział Mahat. Wokół nie było już nikogo innego. - Gdzie Izbor? Co z nim? - Dalema podniosła się i pytała zaniepokojona. - Wszystko dobrze - próbowała ją uspokoić Garuna. - Nie wstawaj. - Przytrzymała ją z siłą, której trudno było się po niej spodziewać. - Poszedł wraz z Katarą klepsę temu. Miała odprowadzić go do domu. Upewnić się, że dotrze bezpiecznie. Miała siłę, by potaknąć głową. - Oni... - zaczęła cicho, z trudem wymawiając słowa. Czuła się coraz gorzej. - Tak? - Garuna pochyliła się. - Oni coś nam tam dali... - wysiłek był ogromny, ale udało jej się wypowiedzieć prawie całe zdanie. Staruszka położyła jej palec na ustach. - Dalemo, nie wolno ci o tym mówić. Nie wolno mówić o niczym, co tam miało miejsce.

- Ale oni na pewno... - ponownie spróbowała się podnieść. Musiała komuś powiedzieć. - Na pewno czymś nas tam otumanili. - Wiem - Garuna przytuliła do siebie jej głowę. - Wiem. Odpoczywaj, Dalemo.

Kolejna pustka. Czuła, że unosi się w górę. Coś podnosiło ją z ziemi. Otworzyła oczy. Przed sobą ujrzała twarz Zamira. - Zabiorę cię do domu - powiedział, obejmując ją ciaśniej i przyciskając do siebie. - Będę jechała obok - gdzieś z przodu dobiegł głos Garuny. Potaknęła. - Trzymaj się mocno, proszę. - Zamir podniósł ją jeszcze wyżej na rękach i bez trudu usadził na takcie. Sam też wskoczył, siadając za nią. - Oprzyj się. - Jedną ręką objął jej talię, drugą trzymał lejce. - Ruszamy. Łagodne, kołyszące ruchy takta i ciepło ciała obok sprawiły, że poczuła się bardziej zmęczona i senna. Przebudziła się dopiero, gdy wierzchowiec zatrzymał się, a może to Zamir ją obudził. - Dalemo, poczekaj. Pomogę ci zsiąść. - Wciąż przytrzymywał ją jedną ręką, nawet wtedy, gdy zsuwał się na ziemię. Patrzyła przed siebie. Garuna trzymała takta za uzdę. Spojrzała w stronę domu. Pani Matka siedziała na ganku. Czyżby jeszcze ich nie zauważyła? - Chodź do mnie - Zamir przyciągnął jej uwagę. Stanął obok wierzchowca i wyciągał ramiona.

Wysiłek stanowiło dla niej nawet zejście z takta na ziemię. Gdyby nie Zamir, pewnie by upadła. Złapał ją mocno i już nie wypuścił. - Zaniosę cię. - Przycisnął ją tak, że poczuła bicie jego serca. - Luno! - krzyknęła Garuna. Dalema spojrzała w stronę domu. Pani Matka nadal siedziała na ganku, tam gdzie ją zostawiła rano. - Luno - głos Garuny stawał się coraz donioślejszy. - Dalema wzięła udział w Wyborze. - Jak to? - Pani Matka podniosła się gwałtownie. - Trzeba ją położyć. - Staruszka przytrzymywała im bramę, by Zamir mógł wnieść Dalemę. - Gdzie mamy ją zanieść? - Tędy. - Pani Matka szła przodem. - Zamir, zaniesiesz ją - poleciła Garuna. - Chodźcie za mną. - Pani Matka ruszyła energicznie. - Zaprowadzę was.

75 Miała koszmary. Budziła się kilkakrotnie zlana potem, za każdym razem nie pamiętając, że jest w domu, wolna i bezpieczna. - Wypij to - słyszała czyjś wydobywający się nie wiadomo skąd głos. Kiedy tylko przebudzała się po kolejnym koszmarnym śnie, podawano jej jakiś napój i

kazano pić. Był ciepły i bardzo aromatyczny. Wydawało jej się, że obok widzi Panią Matkę, ale nie taką zrezygnowaną i bezradną jak po zniknięciu Pana Ojca, tylko energiczną i pełną życia. Była pewna, że Pani Matka siedzi tuż obok. Była taka realna i rzeczywista. Trzymała Dalemę za rękę, ocierała pot z czoła toczonego gorączką. Dalema próbowała jej powiedzieć, co się z nią dzieje, opowiedzieć o tym, co się wydarzyło w Ilumenie. Wytłumaczyć te zdarzenia, których sama nie potrafiła pojąć - ale nie mogła złożyć dźwięków w słowa, a słów w zdania. Nie mogła nawet zapanować nad swoimi myślami. Błądziły tam, gdzie same chciały. Odchodziły i przychodziły. I kolejna pustka. Jej umysł przestawał istnieć. Ulatywała.

Atlanci. Widziała ich dziesiątki... Setki Atlantów. Coś z nią robili. Nie, to niemożliwie... - Co robisz? Dalemo, co ty robisz? - Tuż obok słyszała głos, ale nie wiedziała, czy był prawdziwy, czy to tylko wytwór jej wyobraźni. Obudziła się. Sprawdzała całe ciało. Kawałek po kawałku. - Co robisz? Dalemo! - ponownie ten sam głos, tylko bardziej zniekształcony niż

poprzednio, i słowa, które wypowiadał, jeszcze mniej zrozumiałe.

Pustka. Sen. Mara.

Wielka Sala Kolumnowa w gmachu Ilumenu.

Namiestnik.

Strach. Przeraźliwy, paraliżujący, odbierający zdolność myślenia strach. Samotność. Zerwała się raptownie z łóżka. Chciała wstać i iść jak najdalej stąd. Czyjeś ręce przytrzymywały ją jednak tak mocno, że nie mogła się podnieść. Walczyła z nimi, aż zmęczona zasnęła. Był późny ranek. Słońce świeciło bardzo mocnym, ciepłym światłem. Cała izba była przepełniona jego blaskiem. Zmrużyła oczy. Ta jasność jej dokuczała. Pani Matki przy niej nie było. Za to na niewielkim stoliku obok łóżka stał kubek i dzbanek. Powąchała. Spróbowała. Ten sam napój, który piła nocą. Więc nie wszystko było marą i snem. Ubierała się powoli. Z trudem przychodziły jej najprostsze czynności. Głowa była niezwykle ciężka, a myśli nadal nieokiełznane. Otworzyła drzwi. Zeszła schodami na dół. Była pewna, że schodząc, słyszała ożywioną rozmowę. Podniesiony głos Pani Matki i energiczny, tłumaczący głos drugiej osoby.

- Garuna?

W jadalni przy stole siedziała Pani Matka i Garuna, rzeczywiście rozmawiały ze sobą bardzo żywiołowo. Gdy Dalema weszła i przemówiła, obie spojrzały na nią zaskoczone. Pani Matka wstała i podeszła do niej, ręką dotykając jej głowy. - Gorączka ustąpiła - powiedziała tylko i odeszła, by ponownie usiąść na swoim miejscu przy stole. - W nocy majaczyłaś - dodała, nie podnosząc już na nią wzroku. Pani Matka znowu miała ten sam pusty, obojętny wyraz twarzy. - Dalemo, dzisiaj też musisz stawić się w Ilumenie - odezwała się Garuna. - Dobrze - zgodziła się bez oporów. Było jej obojętne, dokąd i po co pójdzie. - Zaprowadzę cię - oznajmiła Garuna. - Niepotrzebna fatyga. Poradzę sobie. - Odprowadzę cię, to postanowione. - Ten ton Dalema rozpoznawała zawsze i w każdych okolicznościach. Oznaczał zakaz jakiegokolwiek sprzeciwu. Pogodzona z losem oparła się o framugę drzwi. Poczuła się zmęczona. A przecież dopiero co wstała. - W takim razie przygotuj się do wyjścia - mówiąc to, Pani Matka gestem dała jej znać, by poszła na górę. - Jestem już gotowa. Kobiety za stołem wymieniły spojrzenia. Czy tylko coś jej się ubzdurało, czy chciały zostać same?

- To idź do Zamira - zakomenderowała Garuna. - Czeka na ciebie. Jeszcze słońce dobrze nie wstało, a on już przybył z dwoma taktami. Myślał, że od razu bladym świtem ruszycie na poszukiwania.

- Pan Ojciec... - Ale nie możesz dzisiaj jechać - wtrąciła Pani Matka. - Oni i tak pojechali jakiś czas temu - uzupełniła Garuna. - Nie dogoniłabyś ich. - Idź lepiej do niego - ponagliła Pani Matka. - Dobrze - ruszyła w stronę drzwi. Otworzyła je. I w tej samej chwili stanęła oślepiona intensywnym światłem. - Mahat - zdążyła jeszcze tylko zawołać, gdy chłodny i zimny nos kanida dotknął jej ręki. - Dalemo! - znajome silne ręce objęły ją i zaczęły gdzieś kierować. Nic nie mówiła. Czekała, aż zacznie coś widzieć, wzrok jej się przyzwyczai i zacznie rozróżniać kształty. - Usiądź - Zamir lekko nią pokierował. Usiadła. Rozpoznała ławeczkę na tyłach domu. Kanid usiadł prawie na jej stopie. - Co ci jest? - zapytał Zamir. - Nie wiem. Chyba to słońce mnie poraziło - spróbowała się do niego uśmiechnąć. Jeszcze trochę i będzie mogła przyjrzeć się ponownie jego twarzy. - Ale już mi lepiej. - Na razie zamiast tych dobrze znajomych rysów widziała tylko

różnokolorowe cienie i plamy. Wziął ją za ręce. - Jak się czujesz? - Dobrze - gładko skłamała. - Nie wyglądasz tak - wreszcie dostrzegła coś więcej. Grymas uśmiechu błądzący na jego ustach. - Może jestem trochę zmęczona. - Podobno inni też są osłabieni. Przyjrzała mu się z zainteresowaniem.

- Jacy inni? - Ci, którzy brali udział w Wyborze. - Skąd wiesz?

- Po prostu wiem.

- A Izbor? - Był rano, pytał o ciebie. I wygląda zdecydowanie lepiej niż ty. - Dziękuję.

- Za co? - Za to, że tu jesteś, że się mną zajmujesz, za szczerość... - Pewnie gdyby się dobrze

zastanowiła, mogłaby wymieniać tak dalej. - Nie mów tak - zaprotestował zbyt zapalczywie. - Dlaczego? - zareagowała od razu. - Ukrywasz coś przede mną?

- To nie tak, Dalemo. - Więc? - nauczyła się ufać swojemu instynktowi, a ten ją właśnie przed czymś ostrzegał. - Przyjechałem dzisiaj rano i przyprowadziłem twojego takta, bo myślałam, że będziesz chciała wyruszyć z samego rana na poszukiwania. Patrzyła na niego zaskoczona. - Potem Garuna wytłumaczyła mi, że dzisiaj to także nie będzie możliwe, bo musisz być w Ilumenie i tak zostałem. - O czym ty mówisz, Zamirze? - Czy ponownie nawiedzały ją nocne mary i mroczne cienie? A może to nadal jej się śniło? - Staram się zmienić temat - wyznał z rozbrajającą szczerością. Odetchnęła z ulgą. - Nie chcesz rozmawiać, nie będziemy. - Skąd ta zmiana? I taka zgodność - Zamir nie krył zdziwienia. - Odkąd się okazało, że poprzednie sposoby zawiodły. - Kiedy to mówiła, wyciągnęła rękę w stronę jego twarzy. Kolejny raz poczuła w sobie silne pragnienie, którego nie dało się opanować. Dotknęła jego policzka. Delikatnie, opuszkami palców. Zamir przysunął bliżej twarz - dotykała jej całą ręką.

- Zdążymy dołączyć dzisiaj do nich? - cofnęła rękę, karcąc się za te śmiałe i prowokujące gesty. - Do kogo? - zapytał i sam sobie odpowiedział. - Do poszukiwaczy?

- Tak. - To zależy, ile potrwa ceremonia ogłoszenia - rzucił okiem w stronę słońca. - Chyba trzeba powiedzieć Garunie, że to już czas - dodał, podnosząc się z miejsca i podając jej rękę, by mogła wstać. Odtrąciła ją zdecydowanym ruchem. - Pójdę do niej - powiedział, odchodząc i zostawiając ją samą. - Dzisiaj już mnie nie obwąchujesz? - spytała kanida, który leżał rozkosznie rozłożony u jej stóp i pozwalał się głaskać. Chyba bardziej przyjemne było to dla niej niż dla niego. Zupełnie się zapomniała, dotykając tej gładkiej miękkiej sierści. - Zaraz ruszacie - Zamir wrócił do niej szybciej, niż mogłaby przypuszczać. - Masz nadzieję? - zapytał, nim ponownie usiadł obok niej. - Jak mogłabym nie mieć?! - popatrzyła na niego ostro. - Wiem, że go odnajdziemy. - Ale ja nie mówię o twoim Panu Ojcu.

- Nie? To o czym?

- O Wyborze! - Ach, o Wyborze. Nie myślałam o tym - wyznała.

- Bardzo się zmieniłaś, Dalemo. Nie sądziłem, by... - Dalemo! - donośny krzyk Garuny dochodzący od frontu domu poderwał ich oboje. - Pora na was - Zamir wstał, by podprowadzić ją do taktów.

76 Przybyły z Garuną jakieś trzy klepsy temu. Na miejsce dotarły jako jedne z ostatnich. Łokieć po łokciu przebijały się przez tłum, by odnaleźć Katarę i Izbora. Zgromadzonych ludzi był ogrom. Cały ogród wokół zabudowań wypełniała ogromna rzesza ilumenów. Nikt nie zjawił się sam. Prawie każdy kogoś przyprowadził - pafros, braci, siostry, przyjaciół. Przyglądała się im, podążając za Garuną. Mimo że było ich tak wielu, bez namysłu mogła wskazać tych, którzy zostali wczoraj w Ilumenie i wzięli udział w Wyborze. Wyglądali inaczej, jakby w ciągu tego jednego dnia nagle dorośli. Nie śmiali się i nie żartowali jak pozostali, stali tylko z wyrazem zadumy na twarzach i nieco przygaszonym wzrokiem szukali gdzieś w przestrzeni odpowiedzi na te same pytania, które ona zadawała sobie. Udało im się dotrzeć niedaleko gmachu, gdy otworzyły się jego potężne drzwi i tłum ucichł. Spojrzenia zgromadzonych zwróciły się w tamtą stronę i zamarły w ostatecznym oczekiwaniu na rezultat. Z wnętrza budynku wyszedł Pierwszy wśród Głoszących Prawdę, zrobił kilka kroków w stronę tłumu i stanął przed nimi.

- Marchatnam. Donośny, dźwięczny głos Rachtama sprawił, że wspomnienia stały się bardziej

wyraziste. Czuła, jakby zaraz miała jeszcze raz przez to wszystko przejść. - Marchatnam - odpowiedział tłum. - Do Sali Kolumnowej mogą wejść tylko ci, którzy wzięli udział we wczorajszym Wyborze - ogłosił i zniknął w drzwiach. Niepewni ilumeni odwracali się do pozostałych, równie zagubionych. Nikt nie chciał zostawać sam, bez najbliższych. Ktoś jednak musiał zrobić ten pierwszy krok, ktoś musiał się odważyć. Antamia. Wyszła z tłumu ciasno okalającego Ilumen, szybkim, zupełnie do niej niepodobnym męskim krokiem przemierzyła niewielki portyk i zniknęła w drzwiach. Jej postawa i innym dodała odwagi. Po niej pojawiali się kolejni ilumeni, którzy cicho i bezszelestnie wchodzili do środka. Dalema rozejrzała się nerwowo. Zamir jeszcze się nie pojawił, a obiecał, że przyjdzie. W pobliżu nie było też Katary ani Izbora. - Będziesz musiała tam iść. - Garuna ujęła ją za rękę i poprowadziła przez znacznie już przerzedzony tłum. Nagle bez żadnego ostrzeżenia ktoś złapał jej dłoń. - No to chodźmy - powiedział Izbor, ciągnąc ją za sobą. - Ale... - próbowała protestować, szukając oparcia w stojących nieopodal Garunie i Katarze. - Musimy iść - powtórzył Izbor kategorycznie. - Dobrze - westchnęła. Przecież nie miała innego wyjścia. Rzuciła tylko pożegnalne spojrzenie obu kobietom. Ostatni raz zlustrowała tłum. Zamira nie było.

Podążała za Izborem sprawnie i szybko, by go nie opóźniać, ale szła pełna obaw i niechętnie. Teraz dopiero głębiej zastanawiała się nad słowami Prometusa, Metramusa, Mistrza Mansfelda. Nie dane jej było spotkanie z Panem Ojcem w Komnacie Królowej - a kto wie, czego mogłaby się wtedy dowiedzieć. - Izborze - cicho zawołała. Nic. Nie usłyszał jej. - Izbor! - spróbowała nieco głośniej. - Tak - odwrócił się do niej i przystanął, pozwalając wyprzedzić się kilkunastu młodszym ilumenom. - Co oni nam zrobili?! - wyszeptała mu do ucha, pełna nieokreślonych obaw. - Daj spokój! - fuknął zirytowany i ruszył dalej. - Co nam zrobili?! - szarpnęła go za rękaw. Odwrócił się wściekły. - Co ty wyrabiasz! - wysyczał jej prosto w twarz. - Co nam zrobili? - powtórzyła ciszej. - Nie wiem. - Izbor chwycił ją pod ramię i wykrzywiając usta w nienaturalnym uśmiechu, prowadził za idącym do Sali Kolumnowej tłumem. - Ale tutaj na pewno nie możemy o tym rozmawiać - wyszeptał jej do ucha, najciszej jak potrafił. - Tylko że ja...

- W ogóle nie wolno nam o tym mówić, Dalemo - powiedział dobitnie, nie dbając, czy ktoś słyszy. - O niczym, co miało wczoraj miejsce. Zrozumiała. Potaknęła głową i nie ociągając się więcej, poszła za nim. Do Sali Kolumnowej weszli wraz z ostatnią falą ilumenów. Dzisiaj nie dzielono ich na cykle i nie mówiono, gdzie mają się ustawić. Stanęli więc tam, gdzie zawsze zajmowali miejsce od pierwszych cykli. Nie pchali się do przodu, nie zostawali także na końcu, jak zawsze najlepiej czuli się w samym środku. Zdążyli ulokować się tak, by widzieć całe kilkunastoosobowe grono Mistrzów, gdy Rachtam ogłosił: - Wybór został dokonany. Tym razem nie było jak wczoraj. Nie przeszedł żaden szmer radosnego podniecenia. Zrobiło się tylko ciszej. Każdy wsłuchiwał się uważnie w to, co Pierwszy z Głoszących Prawdę będzie miał do powiedzenia. Jednak to nie Mistrz miał ogłosić wynik wyboru. Mistrz bowiem zniknął, gdy tylko wypowiedział stosowną formułę. Zamiast niego wysunął się do przodu i stanął zwrócony twarzą do ilumenów Namiestnik. - Zgodnie z prawem Władców i kierowany ich wolą Wybór został dokonany. Nim powiedział cokolwiek więcej, rozejrzał się po wielkiej Sali Kolumnowej i przez dłuższy czas przyglądał twarzom niektórych ilumenów. - Wybrana została Dalema z rodu Darumów - dokończył szybko, głośno i gwałtownie. Zatrzymała wzrok na Namiestniku. On także utkwił w niej swe spojrzenie. Zdumiewające, ale wcale jej to nie zdziwiło. Nie miała wątpliwości, ani czy dobrze usłyszała, ani czy nie śni na jawie. Po prostu wiedziała, że tak miało być. Tak być powinno. Spojrzała na Izbora, który najpierw zrobił krok w tył, a potem podszedł i uściskał ją

serdecznie. - Przecież ja to zawsze czułem. To nie mógł być nikt inny. Wokół nadal było cicho. Większość ilumenów nie poruszała się, tak jakby mieli nadzieję, że jednak cofną czas i usłyszą coś innego. Ci stojący najbliżej spuszczali tylko wzrok, nie wiedząc, jak powinni się zachować. - Myślę, że to jest właściwy moment, by waszym aplauzem dodać Wybrance sił. - W tej samej chwili Namiestnik zaczął klaskać i wydawać dźwięk przypominający świst. Inni kierowani jego przykładem postąpili tak samo. Już po kilku sekundach ciche do tej pory i spokojne wnętrze wypełniła mieszanina jazgotu, gwaru i niezidentyfikowanych dźwięków. - Jeśli jest z nami Dalema z rodu Darumów, niech wystąpi. Izbor wypchnął ją w stronę Mistrzów, Atlantów i Namiestnika. Szła nieco zdezorientowana. Wreszcie stanęła z Namiestnikiem twarzą w twarz. Wyciągnął do niej obie ręce. Podała mu swoje, a on przyciągnął ją do siebie i tylko tak, by ona słyszała, powiedział. - Od pierwszej chwili wiedziałem, że jest w tobie to szczególne piętno. - Jakie piętno?- zapytała cicho. - Rysa Władców. Odsunął ją od siebie na wyciągnięcie rąk. Tłum ucichł. Namiestnik donośnie oznajmił.

- To jest Wybranka Władców. Od tej pory już nie Supalka. Od teraz jedna z Atlantów. Ponownie salę ogarnął ten gwar nie do zniesienia. Namiestnik skłonił się przed nią. Po nim zaczęli tak czynić pozostali. Najpierw Atlanci. Nie umknął jej uwagi ten z nich, który w dniu śmierci jej brata kłócił się z Namiestnikiem. Pamir. Tak chyba miał na imię, Pamir. Patrzył na nią inaczej niż pozostali. Jakoś tak złowrogo i hardo. - Czy ona przyjmuje Wybór? - usłyszała nagle. Słowa Mistrza Mansfelda przebiły się nawet przez ten nieujarzmiony, coraz głośniejszy hałas. Straciła zainteresowanie Atlantami i odwróciła się do Mistrza. On też utorował sobie drogę i patrząc jej prosto w oczy, szedł w jej stronę. - Czy Wybranka się zgadza? - donośny głos dotarł i do tłumu. Zapadła cisza. - O czym on mówi? - Na przód wysunął się ten niepokojący Atlanta, Pamir. Namiestnik uspokoił go, dając mu szybki znak ręką. - Mistrzu? - zwróciła się bezpośrednio do Mistrza Mansfelda Dalema. - Pytam, Dalemo, czy przyjmujesz Wybór? - odpowiedział jej. Patrzyła na niego i przez krótką chwilę wydawało jej się, że coś chciał jej przekazać. Ba, nawet myślała, że go zrozumiała. Ale urok prysł. Bardziej zagubiona niż poprzednio rozglądała się po wszystkich twarzach, szukając w nich wsparcia, pomocy i odpowiedzi.

- Mistrz Mansfeld ma rację - wreszcie uznał za stosowne odezwać się Rachtam. Teraz to on, Pierwszy wśród Głoszących Prawdę, znalazł się w centrum uwagi. - Zgodnie ze zwyczajem Supali każdy w pełni wolny człowiek ma prawo sam zadecydować o swoim Wyborze. Gdyby był tutaj z nami Taros, gdyby nie zaginął twój Pan Ojciec, Dalemo - mówił wprost do niej - to on podjąłby decyzję. - A tak decyzja należy do ciebie - dokończył Mistrz Mansfled. - To bezużyteczne prawo. - Gwałtownie w sam środek wkroczył ten postawny Atlanta Pamir. - W dodatku nieustanowione przez Władców. - To, co mówisz, człowieku - sącząc jadowite słowa, Pamir wskazał palcem na Mistrza Mansfelda - to zakrawa na bunt. - Milcz! - jednym słowem Namiestnik uciszył Atlanta, który momentalnie ucichł, choć miną okazywał swe niezadowolenie. - Będzie tak, jak stanowi wasz zwyczaj i tradycja. Rachtamie... - Namiestnik zawiesił głos i kilkakrotnymi machnięciami ręką dał znak, by ten kontynuował. Rachtam chrząknął i stanął naprzeciw niej. - Więc pytam cię, Dalemo z rodu Darumów, córko Luny i Tarosa, czy przyjmujesz Wybór? Teraz chyba nie było w Sali Kolumnowej osoby, która nie chciałaby poznać jej myśli. Ona sama wiele by oddała za własną, czystą, pewną myśl. Tymczasem tysiące słów innych osób kłębiło jej się w głowie, setki skażonych wpływami innych idei oraz pragnień i do tego masa wątpliwości. Tyle pytań i żadnych odpowiedzi. - Nie wiem - odpowiedziała, gdy wreszcie trzeba było przerwać tę ciszę i oczekiwanie.

- Jak to nie wiesz? - Znowu ten Atlanta, Pamir. Stanął przed nią, jakby próbował ją zastraszyć. Nim Namiestnik zdążył wykonać jakikolwiek ruch, odpowiedziała twardo. - Nie wiem - powtórzyła w pełni zdecydowana. - I co teraz? - ironiczny uśmiech Pamira był obrzydliwy. - Masz czas do pełnego księżyca, Dalemo - powiedział do niej Mistrz Mansfeld, a potakujący Rachtam był dowodem, że się nie myli. - Masz pięć dni... - Izbor! - krzyknął Mistrz Mansfeld gdzieś w tłum. - Podejdź! - Tak - prawie w tej samej chwili Izbor był już obok. - Zajmij się nią. - Mistrz ujął ją za ramiona i przesunął do Izbora. - Przyjaciel jest tym, czego teraz potrzebuje. - Tak, Mistrzu. - Izbor bez słowa wziął ją za rękę. - Chodźmy stąd, Dalemo. Większość drogi pokonywali w milczeniu i idąc przez salę, i przemierzając korytarze Ilumenu. - Przynajmniej jedno ci się w tym cyklu udało - odezwał się po dłuższej chwili Izbor.

- Co? - Przestałaś się jąkać.

77

- Co postanowisz? - spytała Garuna. - Ten Wybór to spełnienie moich najskrytszych marzeń - wyznała z pasją Dalema. Od dziecka tego pragnęłam. Siedziały w Gaju Prawdy, wśród śnieżnobiałych murów świątyni. Zaraz po wyjściu z Ilumenu Garuna poprosiła ją, by poszła z nią do świątyni Widzących Prawdę. - A teraz? - spytała staruszka, poprawiając się na twardych kamiennych schodach. - Z wiekiem marzenia się zmieniają - dodała, gdy Dalema milczała. - To prawda, zmieniają się...

Cisza.

- Co postanowisz? - Nie wiem, Garuno, nie wiem - spojrzała na nią ze smutkiem. - Czuję, że powinnam tu zostać, wraz w wami. Muszę odnaleźć Pana Ojca. - Będziemy go szukać nawet wtedy, gdy ty odejdziesz - zapewniła staruszka. Dalema w odpowiedzi uśmiechnęła się do niej. - Trzeba zaopiekować się Panią Matką. Sama widziałaś, Garuno, że potrzebuje mnie teraz bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. - To dzielna kobieta. Ma w sobie więcej siły, niż nam się wydaje. Dalema przecząco pokręciła głową. - Potrzebuje pomocy. Nawet gdy jest zbyt dumna, by sama przed sobą to przyznać. - Nie martw się, zaopiekuję się nią - staruszka lekko dotknęła jej ręki.

- Czy ty mnie zachęcasz? Czy chcesz, żebym stąd wyjechała, Garuno? - odważyła się zapytać wprost Dalema. - Nie, to nie tak - zaprotestowała natychmiast. - Chce tylko, byś miała... Byś czuła, że nic cię nie ogranicza. Żeby nic nie wpływało na twoją decyzję, by była wolna i niezależna. - Jak możesz tak mówić? Jak mogę ją mieć? Przecież nie sposób nagle zapomnieć o wszystkim i wyrzec się przeszłości. - Taaak - Garuna w dziwny sposób przeciągnęła wypowiadane słowo, ale nic więcej nie powiedziała. Nawet na nią nie spojrzała. Wzrok utkwiła w najbliższej, bujnej, zielonej arkarii. - Jestem jedną z was, nawet jeśli zrozumienie tego zajęło mi więcej czasu, niż by należało - Dalema posłała Garunie wymowne spojrzenie. Jednak nawet to nie przykuło uwagi staruszki. - Tu jest mojej miejsce - dokończyła Dalema. Czuła to dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. - Jesteś pewna? - wreszcie Garuna spojrzała na nią. - Tak. - I nim zaczerpnęła kolejny oddech, dodała: - Chyba tak. - Zastanów się dobrze - Garuna znowu brzmiała nie jak towarzyszka, ale mentorka i Widząca Prawdę - bo raz podjęta decyzja zaważy na całym twoim życiu. Dalema potaknęła w milczeniu.

- I pewnie nie tylko twoim. - O czym ty mówisz? - Dalema wychwyciła ten nieznacznie tylko dosłyszalny,

tajemniczy ton głosu. - Mówię, że nie żyjemy sami, Dalemo. Każda nasza decyzja wpływa, chcąc czy nie chcąc, także na życie innych, zwłaszcza nam najbliższych. - Chyba jednak nie tylko to miałaś na myśli. Kobieta uśmiechnęła się tajemniczo. - Wracaj do domu. Porozmawiaj z Panią Matką. - Dobrze. - Garuna miała rację, powinna iść. - Bywaj.

- Bywaj, Dalemo. Idąc wzdłuż zabudowań i pomieszczeń świątynnych, dostrzegła jakichś ludzi, którzy wyraźnie jej unikali. Starali się jej nie zauważać i omijali szerokim łukiem, udając, że zajmują ich inne ważne sprawy. Kierując się do wyjścia, napotkała jeszcze kilka takich bardzo zajętych osób. Kiedy dotarła do głównej furty, poczuła wreszcie ulgę. Niezręcznie się czuła, taka odepchnięta i niechciana. Dlaczego tak się działo? Co znowu zrobiła nie tak? Dopiero wartownik w wyjściu pożegnał ją przyjaznym uśmiechem. A może chcieli jej tylko dać tę swobodę, o której mówiła Garuna? Wyszła na zewnątrz. Na wprost niej stał Zamir. Miał opuszczoną głowę i zdawał się zupełnie pogrążony we własnych myślach. Musiał jednak dotrzeć do niego jakiś hałas, bo spojrzał na nią i ruszył w jej stronę. - Zostałaś wybrana - powiedział, zatrzymując się w odległości ponad łokcia od niej.

- Tak - potwierdziła, zdumiona tym nieoczekiwanym dystansem. - Ale nie wiem, czy przyjmę Wybór. - Dlaczego miałabyś nie przyjmować? - zapytał drwiąco. - Odrzucić pragnienie tysięcy. Po co? - Nie wiesz? - spytała, robiąc krok w jego stronę.

- A powinienem? - Chyba tak - roześmiała się, widząc jego minę. Miała dosyć tego patosu, skrywanych tajemnic, mroku i niepokoju. Chciała prostych, jasnych, szczerych uczuć. A nade wszystko chciała jego. - Odprowadzisz mnie? - zapytała bez ogródek. - Po to tu przyszedłem - odparł równie szczerze i wziął ją za rękę. - Pójdziemy głównym traktem. - Dlaczego? - teraz zdecydowanie wolałaby drogę wzdłuż muru. Zawsze było tam cicho i spokojnie. - Chcę ci coś pokazać?

- Gdzie?

- Przy Domu Praw.

- Co takiego? - Dowiesz się na miejscu - pociągnął ją za sobą. Zamir narzucił szybkie tempo. Ona także śpieszyła się, gnana ciekawością. Nie

rozmawiali więcej. Ale czy słowa były im potrzebne? Była obok niego, trzymała go za rękę. Czego jeszcze mogła chcieć? - To tutaj - wreszcie Zamir zatrzymał się przed ogromnym słupem ogłoszeń w samym sercu miasta. - Co takiego? - patrzyła, otumaniona ogromną ilością przypiętych kart informujących o ważnych sprawach w życiu ich społeczności. Przebiegła po nich wzrokiem, nie wiedząc, na co zwrócić uwagę, co czytać. - Czytaj - nakazał.

- Ale co? - To! - wskazał palcem jedną z kart. Czytała, nie do końca rozumiejąc.

- Co to jest? - To lista nazwisk. Rozpisana dzień po dniu aż do następnego pełnego księżyca. - Widzę, ale... - Jutro my też przyłączymy się do grupy poszukiwaczy - obiecał, mocniej zaciskając rękę na jej dłoni. - Dziękuję - spojrzała na niego z wdzięcznością. - Ludzie z plemienia Slavan także go szukają - powiedział, obejmując ją ramieniem. Na pewno go znajdziemy. Nagle ktoś wpadł na Zamira. Popchnął i ją. Potrącił tak, że przewróciłaby się, gdyby nie wpadła na słup ogłoszeń.

- Jeszcze nie skończyliśmy. - Była pewna, że wyraźnie usłyszała te słowa i że ten niezdarny mężczyzna mówił do Zamira. - Powiedziałem, że dzisiaj przyjdę - odpowiedział chłopak. - Nic ci nie jest? - w tym samym czasie odwracał się do niej i pomagał podnieść. - Kto to był? - zapytała, patrząc za mężczyzną. Nie było go już. Zniknął równie szybko, jak się pojawił.

- Nikt.

- Zamirze! - Nikt, Dalemo! - znowu wziął ją z rękę. - Uwierz mi, nie chcesz o tym wiedzieć. - Podziemie - wyszeptała, czując nagły dreszcz na plecach. - Nie mówmy o tym, proszę - przycisnął jej dłoń do swoich ust. Nawet nie spojrzał na nią, gdy pocałował jej rękę. - Chodźmy, czas nagli.

78 Zamir podprowadził ją pod sam dom, ale nie wszedł do środka. Ani ona go nie zapraszała, ani on nie wykazywał chęci. Widziała, że coś zaprzątało jego myśli i byłoby niedorzeczne z jej strony, gdyby nie powiązała tego ze spotkaniem w centrum Supali. Chłopak nie tylko był nieobecny umysłem, ale też widać było, że i ciałem chciał być gdzieś indziej. Śpieszył się. - Bywaj - rzucił na odchodne, zostawiając ją przy furcie.

- Zamir! - zawołała za nim. - Tak? - odwrócił się. Sprawiła, że stanął i się obejrzał, ale co powinna powiedzieć, by go zatrzymać na dłużej? Niestety, mogła tylko patrzeć i bezradnie trzepotać rzęsami. - Obiecuję ci, że niebawem to się skończy. Przyrzekam. - I nie mówiąc nic więcej, szybko się oddalił. Otworzyła drzwiczki prowadzące do ich domostwa. Pani Matki nie było przed domem. Nie było też Mahata. Ciekawe, gdzie poszli? Obeszła cały dom. Nikogo nie było. Wyszła na zewnątrz i usiadła na ganku. Odetchnęła głęboko. Od decyzji o Wyborze to był jej pierwszy czas samej ze sobą i tylko dla siebie. Mogłaby w spokoju zastanowić nad tym, co ją czeka. Mogłaby. Gdyby tylko chciała. Ale ona decyzję już podjęła. Tak naprawdę zrobiła to wtedy, gdy w Sali Kolumnowej przekazano jej, że została Wybrana. A może nawet jeszcze wcześniej. Zerwała się z miejsca przekona o słuszności podjętego postanowienia. Wbiegła do domu, pognała schodami na górę, prosto do swojej izby. Wpadła do środka i bez najmniejszego zastanowienia podbiegła do ścian grubo pokrytych papierowymi kartami. Zaczęła po kolei zrywać je ze ścian. Pełnymi garściami usuwała całe ich połacie. A były ich setki i były wszędzie. Na ścianach, meblach znajdowały się niezliczone ilości zapisków. Teraz, kiedy otworzyła drzwi i wpadła tu tak nagle, a okna w izbie były otwarte i do środka wleciał wiatr, zdawało się, że karty ożyły. I poruszały się miarowo, z każdym porywem powietrza. Wszystkie jej zapisy, które teraz tak skrupulatnie usuwała ze ścian, dotyczyły tego, co wykładano w Ilumenie. Zawierały liczne prawdy o tym, co ją pasjonowało, ale też to, z czym się nie zgadzała, a nade wszystko to, czego nie mogła zrozumieć. - Co robisz? - podniesiony głos Pani Matki przywrócił ją do rzeczywistości.

Mahat przybiegł do niej i zaczął lizać po rękach, szczęśliwy, że ją zobaczył i są ponownie razem. Cieszył się z niespotykaną u niego energią i zapałem. Jak można było nie odwzajemniać tak bezinteresownego uczucia? - Pozbywam się ich. - Dalema podeszła do Pani Matki i czule ją uścisnęła. Ta wydała się nieco zaskoczona taką spontanicznością i wylewnością, ale odpowiedziała uściskiem. - Dlaczego? - zapytała Pani Matka. - Bo czas Ilumenu minął - stwierdziła zdecydowanie i kategorycznie. - Więc podjęłaś już decyzję? - Czy mogłaby być inna? - odpowiedziała pytaniem na pytanie. - Nie wiem, Dalemo. - Pani Matka usiadła na jej łóżku, pochyliła się, objęła rękoma głowę i całkowicie zatopiła we własnych myślach. - Co się dzieje? Pani Matko! - Dalema przysiadła obok niej i objęła ją ramieniem. - Nic nie jest takie, jakie być powinno. Ani jakie chciałabym, by było. Nic. Zrezygnowanie w jej głosie przerażało. - Dlaczego mnie opuściłeś, Tarosie? Dlaczego? Rozpacz i ból mieszały się ze sobą.

- Pani Matko, ale jak to? Nie masz nadziei?

- Na co? - Że go odnajdziemy?! - Mam, oczywiście, że mam. - Podniosła twarz i spojrzała pewniej na Dalemę. - Jak inaczej znalazłabym w sobie siłę, by żyć dalej? - Tylko że tyle dni szukamy. Tyle dni bezowocnie.

- Dopóki nie zobaczę jego martwego ciała albo chociaż nie dostarczą mi zakrwawionych strzępów jego odzieży, będę wierzyć, że żyje.

- Ale... - Będę. I ty też musisz w to wierzyć, Dalemo. - A co jeśli nigdy nie znajdziemy dowodów? - Pamiętaj, że Torman też potrafił zaginąć bez wieści. - Lekki uśmiech przez chwilę błądził na jej twarzy. - Więc myślisz, że... - Nie, Dalemo, tego nie mówię. - Może lepiej, żebyśmy zaprzestali poszukiwań. Może tak będzie bezpieczniej. - Nie - krzyknęła Pani Matka. - Nie, Dalemo. Nie wiemy, co się z nim stało. On może potrzebować naszej pomocy. Musimy go szukać. - To będziemy - powiedziała Dalema, a zabrzmiało to jak obietnica. - Czym się zajmowałaś, zanim przyszłam? - Ręką zatoczyła koło, wskazując, że ma na myśli ten bałagan. - Przygotowuję się. - Przygotowujesz? A jak ty chcesz przygotować się na przeznaczenie, dziecko? Pani Matka wstała, podeszła do ściany i dłonią zaczęła wodzić po śladach pozostawionych przez ręce Pana Ojca, Dziadka i Dalemy. W końcu skupiła się tylko na odciskach dużych męskich rąk. Wyraźnie odcinały się od jej drobnych, dziecięcych.

- Wiesz, po czym je rozróżniam?

- Co takiego? - Ślady dłoni. Tarosa i twojego Dziadka.

- Nie wiem. Jak? - Twój Dziadek był nie tylko opiekunem budowniczych i konstruktorem fortyfikacji, ale także czynnym rzemieślnikiem. Lubił sam nadzorować prace. - To wiem. Pamiętam, jak często chodził na plac budowy. - Bywał tam nie tylko, by pilnować, czy wykonywane roboty są zgodne z projektem, ale sam czynnie uczestniczył w pracach. - Kładł cegły i kamienie? - zapytała z uśmiechem niedowierzenia. - Dokładnie tak było. Pracował tak zapamiętale, że jego ręce - tu dotknęła kilku śladów na ścianach - niczym nie odróżniały się od dłoni robotników. Były duże, szorstkie, pełne odcisków i bardzo spracowane. Dalema stanęła obok niej. - A twój Pan Ojciec to badacz o długich szczupłych rękach, nawykłych tylko do przeglądania zwojów. - Dotknęła innego miejsca na ścianie. - Takich jak te tutaj. Patrzyła na ślady, przysłuchując się uważnie. - Widzę różnicę - powiedziała, dotykając odciśniętych śladów dłoni. - Prawda, jakie to łatwe, jak wiadomo, na co trzeba zwrócić uwagę? - Ciepły, prawie słoneczny uśmiech rozjaśnił twarz Pani Matki.

Dalema przyjrzała się jej uważnie. Szkoda, że przez te cykle nie miała sposobności, by rozmawiać z nią tak częściej. - Myślisz, że podjęłam słuszną decyzję? - spytała spontanicznie, poruszona tą jednością wspólnych przeżyć. - Nie mnie to osądzać. - Pani Matka potrafiła przywołać ją do rzeczywistości swym rzeczowym, wyzutym z emocji, chłodnym tonem. - A ty, Pani Matko, czy chcesz, bym została? - pragnęła za wszelką cenę poznać prawdę. - Będziemy siadać we dwie na ganku i obie czekać na niego. - Posłała jej pełne zrozumienia spojrzenie. - Porządkuj swój świat, Dalemo - powiedziała na odchodne i wyszła. Gdy tylko Pani Matka zniknęła za drzwiami, Dalema natychmiast zabrała się za oczyszczanie ścian. Wkładała tyle pasji w zrywanie kart i usuwanie zapisków, a każdy odsłonięty kawałek ściany witała z radością i ożywieniem. Nie liczyła czasu, więc nie mogła stwierdzić, jak wiele poświęciła na pozbycie się wszystkiego - każdego zapisku i najdrobniejszej karty. Ale trud się opłacił. Mogła na nowo podziwiać najbardziej szkaradne ściany w całej Supali, może nawet na caluśkim świecie. Usiadła w przeciwległym końcu izby, oparła się plecami o ścianę i podziwiała to szkaradzieństwo. Wspominała dzień, gdy całą trójką dokonywali dzieła zniszczenia. Mogła przypomnieć sobie wszystko z niezwykłą dokładnością. Instrukcje Dziadka i rozbrajający śmiech Pana Ojca, który uważał, że prace nad murem okalającym miasto nie były tak skrupulatnie planowane jak ich przejaw twórczego szaleństwa. Niezwykłe! Wstała, by dokładniej obejrzeć każdy, nawet najmniejszy zakamarek izby.

Mogłaby przysiąc, że Dziadek kazał jej używać i prawej, i lewej ręki. Co więcej, to on decydował o tym, gdzie i jaki odcisk powinien powstać. Tymczasem na ścianach dostrzegała tylko swoje prawe dłonie. Jak widać, niektóre sprawy zdołały jej umknąć. Pamięć potrafi być zawodna i płata figle. Usiadła ponownie i dalej wgapiała się w poszarzałe, od dawna niebielone wnętrze swojej izby. Ha! Dobrze pamiętała. Wreszcie idealnie na wprost siebie zobaczyła ślad swojej lewej dłoni. Zerwała się i prawie podbiegła, by upewnić się, że wzrok jej nie myli. Nie mylił. I co więcej, nie był to jedyny ślad. Poniżej był jeden i jeszcze jeden, a z boku kolejny. I następny. W sumie naliczyła ich dwadzieścia jeden i wszystkie w tym samym miejscu, skupione na jednym kawałku płaszczyzny. Przyglądała się im dłuższy czas. Im dłużej patrzyła, tym więcej dostrzegała.

Nieprawdopodobne! Zrobiła trzy kroki w tył. One układały się w słowo! Przetarła oczy. Spojrzała raz jeszcze. Bez wątpienia tworzyły słowo! Zamknęła oczy. Może od wpatrywania się w te bohomazy dostała oczopląsu i widziała to, co chciała zobaczyć, a nie to, co było naprawdę. Otworzyła je ponownie. Na ścianie jej izby, mniej więcej trzy łokcie od ziemi znajdował się długi na ponad łokieć napis. A w zasadzie jedno krótkie słowo. „MUR”. Po pierwszym szoku wracało jej opanowanie i zdrowy rozsądek. A może to

przypadek? Przecież w przyrodzie nie takie fenomeny się zdarzają. Dziobali sobie ten miękki tynk, jak chcieli, a że przy okazji wyszło coś więcej. Trudno. Tak bywa. Poza tym co to by miało znaczyć? Nic. Bez sensu. Chyba że... Chyba że nie jest to jedyne słowo, które Dziadek jej zostawił... Powoli pozornie ze sobą niezwiązane fakty i wydarzenia zaczęły się układać w logiczny i prawie zrozumiały ciąg. Najpierw ten niedorzeczny pomysł, by w ten sposób przyozdobić ściany. Potem zaciągnięcie tutaj całej ich trójki. Przecież i Dziadek, i Pan Ojciec byli tak zapracowani, że niczego nie robili bez powodu. Każda czynność miała swój cel, każde zachowanie swoje uzasadnienie. Więc po co, na Randoga, mieliby spędzać pół dnia nad czymś tak niewymiernym! I wreszcie to dziwne zachowanie Dziadka, który jako jedyny podejmował decyzję co do odbijania śladów. Ani ona, ani Pan Ojciec nie decydowali o tym sami. Instrukcje były jasne i nawet więcej niż bardzo szczegółowe. Właśnie teraz te początkowo całkowicie niezrozumiałe sytuacje nabrały innego wymiaru. Zaczęły tworzyć prawie logiczny i zrozumiały ciąg. Prawie. Bo wciąż pozostawało jedno małe „ale”! Dlaczego w ogóle Dziadek miałby to robić?! Po co?! Równie dobrze mógł jej to powiedzieć, albo jeśli była za mała, przekazać Panu Ojcu albo Pani Matce, by powiedzieli jej, jak dorośnie. Nie. Tak nie można. To jak wróżenie z fusów albo inne równie wiarygodne przepowiednie Slavan. Nic z tego nie będzie i do niczego nie dojdzie, jeśli nie znajdzie kolejnych słów. Może jeśli je znajdzie, zagadka sama się wyjaśni. I tak się zaczęły najdłuższe godziny jej życia spędzone na inspekcji czterech ścian.

Do sprawy podeszła fachowo i metodycznie. Całe pomieszczenie podzieliła na mniejsze sekcje. Te z kolei przeglądała pod różnymi wariantami. Ręce Pana Ojca, jej ręce, ręce Dziadka. Dłonie prawe, dłonie lewe. I wariacje wszystkich wyżej wymienionych. Po prostu robota dla paru osób na dobre dwa dni.

I nic. Sprawdziła całą ścianę, przy której stało jej łóżko. Poza słowem „MUR” nie było na niej na pewno niczego innego. Pozostały jeszcze trzy ściany. Nie miała najmniejszego zamiaru się poddawać. Chociaż kilkakrotnie myślała o tym, że zachowuje się niedorzecznie i powinna przestać. Ale nie potrafiła. Nauczono ją cierpliwości. Nigdy nie pozwolono rezygnować i poddawać się. Mówiono, że tak długo, póki nie zgaśnie ostatni promyk nadziei, trzeba próbować. A gdy zgaśnie, starać się nawet bardziej. - To co dalej? - myślała na głos. Ściana naprzeciwko łóżka. Gdyby była Dziadkiem, to z jego zamiłowaniem do harmonii i symetrii nie wybrałaby żadnego innego miejsca. Ponownie rozpoczęła pracę od górnego lewego rogu i systematycznie przesuwała się dalej. Kończyła jedną sekcję i przechodziła do następnej. Mahat najpierw przypatrywał się jej z zaciekawieniem, potem próbował pomagać, a od kilku dobrych kleps spał. Powinna się pośpieszyć. Lada moment zajdzie słońce, a w blasku świec prace będą szły jeszcze wolniej. Ale nie mogła nic więcej znaleźć. Wreszcie dotarła do części znajdującej się prawie naprzeciwko napisu. W duchu liczyła na jakiś przełom. I nie przeliczyła się. W końcu, po godzinach żmudnego wpatrywania się w ściany, zauważyła pewną

prawidłowość. Nadszedł czas nagrody. Uśmiechnęła się z triumfem. Wśród setek porozrzucanych odcisków obu dłoni jej i Pana Ojca dostrzegła, że lewe odciski dłoni Dziadka wyłaniają ukryte wiele cykli temu słowa. Napis na przeciwległej ścianie głosił ni mniej, ni więcej, tylko „ÓSMA ARKARIA”. Tylko co to, na Randoga, miało znaczyć?!

79 Jak tylko odkryła drugą część wiadomości Dziadka, postanowiła ją z powrotem ukryć przed światem. Zastanawiając się nad skierowanym do niej przesłaniem, ponownie przyczepiała do ścian oderwane wcześniej karty. Było trudniej niż z ich usuwaniem. Zajęcie było zdecydowanie bardziej pracochłonne. Mniej więcej w połowie prac, kiedy znaczna część ścian była na nowo zakryta kartami, a przede wszystkim oba napisy przestały być widoczne, w izbie znowu zjawiła się Pani Matka. - Szybko zmieniasz zdanie, Dalemo - powiedziała z przekąsem. Może to było tylko złudzenie, ale chyba przyglądała się jej podejrzliwie. Dalema śmiechem postanowiła rozbroić sytuację. Nie mogła jej powiedzieć o niczym, co tu znalazła. Szczególnie gdy nie wiedziała, co jest dalej - do czego może przydać się ta wiadomość i gdzie oraz do kogo prowadzi. - Uznałam, że wszystko jest lepsze niż te - pokazała ręką wkoło - maszkary z dzieciństwa. Pani Matka z rozrzewnieniem dotknęła jeszcze nieprzysłoniętej ściany i swą rękę włożyła w ślad dłoni Pana Ojca. - Choć myślę o nich z sentymentem - dodała, nie chcąc wyrządzać jej większej

przykrości. - Ja też - spojrzała na Dalemę już zwyczajnie. - Późno się robi. Jestem zmęczona. Ty też nie siedź zbyt długo, dobrze? Dalema przebudzona z amoku teraz dopiero spojrzała za okno i zobaczył ostatnie promienie zachodzącego słońca. Ależ ten czas uciekał! Przeglądanie ścian zajęło jej większą cześć dnia. - Dobrze - przytaknęła tylko, wiedząc, że tej obietnicy z pewnością nie dotrzyma. - Śpij spokojnie, Dalemo. - Wytchnienia i ufności, Pani Matko - odparła, pochylając z szacunkiem głowę. Została sama. Przysiadła na łóżku. Pomyślała chwilę. Rozwiązanie mogło być tylko jedno. Proste i oczywiste. Pokiwała głową z uznaniem dla samej siebie. Rozszyfrowanie tego z pozoru tajemniczego przesłania zajęło jej dużo krócej niż odnalezienie samego napisu. Dziadek kazał jej dotrzeć do Alei Arkarii. I szukać przy ósmej z nich. Nawet nie przy drzewie czy bezpośrednio w jego sąsiedztwie, ale na samym murze. Nie zastanawiała się dłużej. Podniosła się energicznie i dokończyła przyczepianie kart. Robiła to tak długo, aż przykryła wszystko, najmniejszy nawet kawałek ściany. Postanowiła wyjść. Zeszła schodami na dół. Dom był pogrążony w ciszy. Pani Matka zapewne - tak jak mówiła - udała się na spoczynek. Za oknami czaiła się noc. Dobry czas i pora. Trzeba natychmiast dostać się pod mur i sprawdzić, co tak cennego i wartego ukrycia pragnął przekazać jej Dziadek.

- Mahat, zostań - rzuciła krótko i wybiegła na zewnątrz, zamykając za sobą drzwi do ogrodu. Wybrała najbardziej odludną drogę. Początkowo biegła, ale po niecałej klepsie uznała to za nieostrożne. Zwolniła więc nieco. Najpierw szła, a później zaczęła się wręcz skradać. Wolno stawiała kroki, uważając, by nie trafić na zeschniętą gałąź, nie potknąć się o wystający z bruku kamień i nie narobić niepotrzebnego rumoru. Zresztą równie intensywnie wsłuchiwała się w dochodzące do niej odgłosy miasta. Każdy dźwięk mógł być niebezpieczny i mógł zwrócić uwagę strażników. Jak wytłumaczyłaby się wtedy? Co by powiedziała? Powinna mieć przygotowaną wymówkę na wypadek złapania. Tylko czy zachowałaby zimną krew i próbowała okłamywać, wymyślając nieprawdziwe powody tego, co Wybranka Atlantów robi nieopodal centrum miasta, ponad dwie klepsy marszu od domu, w środku nocy? Dlatego szła powoli, karcąc samą siebie nieustannie, gdy tylko próbowała nieco przyśpieszyć. Ale pragnienie, by dowiedzieć się, co jest przy murze, popędzało ją do przodu. Gnała ją naprzód niecierpliwa i nieujarzmiona ciekawość tego, co zastanie na miejscu. Myśli kłębiły się w jej głowie, podsuwając coraz mniej racjonalne pomysły. Czy to przypadkiem nie wytwór jej wyobraźni? Niewczesny żart Dziadka? Czy nie powinna zrezygnować i wrócić do domu? Nie wolno ulegać instynktom. Dziadek mawiał, że to one zawsze poprzedzały szaleństwo i obłęd. Nie było nic gorszego i bardziej niebezpiecznego, niż im ulec. Najważniejszy był spokojny i jasny umysł. Pozwalał wyjść bezpiecznie z każdej sytuacji. Tam, gdzie zawiodło wszystko inne, on pomagał przetrwać i zwyciężyć. Kiedy dotarła w pobliże Alei Arkarii, była opanowana, wyciszona i myśląca. Z namysłem odwróciła się i uważnie prześledziła wzrokiem cały teren, sprawdzając, czy nikogo nie ma. Noc była jasna. Niebawem miał się skończyć mały cykl. Księżyc był prawie w pełni. Na niebie świeciło tak wiele gwiazd, że widoczność była doskonała. Widziała wszystko

dokładnie jak na dłoni. Miało to, niestety, też swoje wady. Jakkolwiek ona mogła bez trudu dostrzec wszystko, to podobnie dla innych była też łatwym do namierzenia celem. Spojrzała w niebo. Pojawiło się kilka chmur. Poczeka, aż przysłonią księżyc i wtedy wydostanie się z ukrycia i przedrze niezauważona pod mur. W tym czasie policzyła arkarie i wybrała ósmą z nich. Nie miała wątpliwości, od której strony rozpocząć liczenie. Dziadek był budowniczym i matematykiem z zamiłowania. Jego świat to ład i porządek, który ma początek i koniec. A liczby musiały brać swój początek właśnie w środku, w centrum Supali. Liczenie trzeba było zacząć od drzewa znajdującego się najbliżej Środka i Domu Praw. Ósme drzewo niczym nie różniło się od pozostałych. Nie było ani wyższe, ani mniejsze. Po prostu zwyczajne. Mur naprzeciw niego także wydawał się normalny. Baszta znajdująca się w nim wyglądała jak każda inna baszta. Opuszczona i nieużytkowana od dawna. Nic nadzwyczajnego, co mogłoby wzbudzać zainteresowanie czy niepokoić czymkolwiek. Może tak właśnie być powinno... Raptem zrobiło się ciemniej. Spojrzała w górę. Całkiem spora chmura przysłoniła księżyc. Sprawdziła ponownie, czy jest sama, czy nikt jej nie śledzi. Nic nie wzbudziło jej podejrzeń, mogła zaryzykować przejście na drugą stronę pod mur. Przebiegła i schroniła się w niewielkim wgłębieniu zamkniętych drzwi prowadzących do baszty. Odczekała chwilę. Podeszła blisko, bezpośrednio pod mur, zrobiła kilkanaście kroków i zaczęła sprawdzać kamienie. Na pierwszy rzut oka niczego nie zauważyła. Po raz kolejny upewniła się, że stoi naprzeciw ósmej arkarii. Tak, była w dobrym miejscu. Dotknęła rękoma muru i kawałek po kawałku, macając i oglądając każdy kamień, przeglądała ten fragment potężnego ogrodzenia.

I nic. Po trzech, może czterech klepsach uznała, że nic tu po niej. Widocznie sobie coś ubzdurała. Gdzie też mogły jej przyjść do głowy takie bzdury! Dziadek zostawiający jej tajemne znaki na ścianach o tajemnym przejściu. Cóż za głupota!

Odwróciła się, żeby wracać do domu. Ruszyła wzdłuż Alei Arkarii, gdy natrafiła na coś nogą. Potknęła się i upadła. Sprawdziła przeszkodę, która spowodowała ten upadek. Korzeń. Po prostu wystający nad ziemią korzeń. Spojrzała dalej i zobaczyła, że prowadzi on do nisko przyciętego pnia, pozostałości po usuniętym drzewie. Złapała się za głowę. Przecież dwa cykle temu podczas burzy piorun uderzył w jedną z arkarii i przełamał ją wpół. Trzeba było usnąć cały konar, bo zagrażał mieszkańcom. Czyli kiedy Dziadek żył, to aleja liczyła nie dwanaście, a trzynaście drzew. Czyli ósma arkaria to ta zaraz przy samej baszcie, a nie ta następna. Więc wejście powinno znajdować się tutaj! Podniosła się z ziemi i ponownie podeszła do baszty. Patrzyła na gładki mur, dokładnie dotykała cal po calu, ale nawet jedna cegła nie była bardziej wypukła od pozostałych, nawet jeden kamyczek nie był inny, niż należałoby oczekiwać. Spojrzała na aleję raz jeszcze. Wszystkie burze i pożary Supali nie zmienią faktu, że chyba dała się ponieść fantazji. Westchnęła rozczarowana. A jeżeli nie? Jeżeli tutaj naprawdę coś jest, tylko ona przez swój brak wiary tego nie znajdzie? Dziadek mówił, aby mieć otwarty umysł i nie poddawać się. Nie przestawać wierzyć. Nawet wbrew przeciwnościom. Oczywiste jest, że jeśli coś ukrył, to nie w taki sposób, by każdy bez trudu to odnalazł. Nie! Nie mogła się tak poddać. Musi dokładnie wszystko sprawdzić raz jeszcze. Przyjdzie tu jutro i pojutrze, i następnego dnia, aż do skutku. Może za dnia dostrzeże więcej. Spróbuje o wschodzie słońca. Tak, zjawi się tutaj z samego rana. I wtedy księżyc wynurzył się zza chmur. Przytuliła się do muru, aby nikt nie dostrzegł jej w tym świetle i nie doniósł strażom. Trwała tak przez jakiś czas, czekając, by ponownie zrobiło się ciemniej, gdy księżyc znowu schował się za jedną z chmur. Stojąc tak przylepiona do ogrodzenia, zobaczyła coś zdumiewającego.

Światło księżyca padało na kamienną ścianę i pod kątem, z którego na nią patrzyła, tworzyło na tej płaskiej powierzchni dziwne załamanie. Nieco oderwała głowę i przyjrzała mu się z innej strony. Na jednym z kamieni znajdowało się delikatnie wyżłobione koło. Odruchowo je dotknęła. Odniosła wrażenie, że kamień nieco się przesunął. Nacisnęła go z większą siłą. Kamień wsunął się do środka. Dokładnie w tej samej chwili poczuła, że grunt usuwa się jej spod nóg. Odskoczyła gwałtownie. Ziemia naprawdę się przesunęła i w miejscu, gdzie jeszcze przed chwilą stała, pojawił się dość spory otwór. Zajrzała do środka. Zobaczyła schody prowadzące w dół. Bez wahania stanęła na pierwszym stopniu jedną nogą i sprawdziła, czy się nie osunie albo nie załamie pod jej ciężarem. Nie. Był duży i stabilny. Dostawiła drugą nogę i stanęła na kolejnym stopniu. Zaczęła schodzić w dół. Liczyła dokładnie - razem było dziesięć stopni. Kiedy zeszła z ostatniego, usłyszała dziwny dźwięk. Szybko spojrzała w górę. To ziemia zamykała się nad nią. Poczuła, że może być w niebezpieczeństwie. Musiała odczekać, aż wzrok przyzwyczai się do ciemności. Kiedy zaczęła rozróżniać kontury, zrozumiała, że jest w jakimś długim przejściu podziemnym. Żywo ruszyła korytarzem. Nie było na co czekać. Przysunęła się do prawej strony ściany i dotykając jej obiema rękami, przesuwała się kawałek po kawałku. Powietrze w środku było chłodne i nieprzyjemne, jakby duszące i nieświeże. Jakoś jednak dawała radę iść do przodu. Bo i po co miałaby wracać, nie sprawdzając, co jest na końcu korytarza? I jak w ogóle wydostałaby się ponownie na zewnątrz? Nie miała wyjścia. Musiała iść dalej. Po pewnym czasie na twarzy poczuła delikatny powiew powietrza. Z każdym krokiem strumień wiatru był coraz intensywniejszy. Wraz z nim robiło się też coraz jaśniej. Przyśpieszyła kroku i nim się zorientowała, zobaczyła wpadający z góry ogromny strumień księżycowego światła. Droga kończyła się tutaj. Dalej nie było nic. Była na miejscu.

Z otworu w suficie zwisała lina - zaproszenie do wspinaczki na górę. Złapała ją oburącz i pociągnęła kilkakrotnie mocno w dół. Była dobrze zaczepiona. Kilkunastoma szybkimi ruchami wspięła się po niej. Treningi u Widzących Prawdę na coś się przydały. Zawieszona na linie, trzymając się jej jedną ręką, drugą sięgnęła krawędzi i silnym ruchem podciągnęła się w górę. Puściła linę, jednocześnie chwytając krawędź otworu obiema rękoma. Mogła odetchnąć świeżym powietrzem. Wydostała się na zewnątrz, wstała, wyprostowała, otrzepała ubranie z resztek liści, paproci i mchu. Wolała nie zastanawiać się nad tym, co się działo. Wolała po prostu działać. Bo jak miała wytłumaczyć to, że właśnie wynurzała się z dziury w środku dzikiego lasu? Jak Dziadek odkrył to przejście? A może to on je zbudował? Po co mu było potrzebne? I w ogóle dlaczego chciał, żeby i ona je odnalazła? Wokół panowała cisza. Szum wiatru w konarach drzew, miękkie, pokryte mchem podłoże i światło księżyca oświetlające drogę. Ruszyła prosto przed siebie. Nie chciała wracać do Supali. A może tutaj znajdzie coś jeszcze... Las był urzekający o tej porze nocy. Księżyc pomiędzy koronami drzew podkreślał jego piękno i tajemnicę. Nie oglądając się za siebie, podążała naprzód. Beztroska, otumaniona zapachami przyrody, szczęśliwa. Wtem usłyszała niepokojące dźwięki z oddali. Do złudzenia przypominały ludzkie głosy. Idąc w ich stronę, wsłuchiwała się w nie uważnie.

Zamir? Jeden z tych głosów był bardzo znajomy. Zdecydowanie należał do niego. Zaciekawiona postanowiła podejść bliżej. Jeszcze krok, dwa. Już była w stanie rozróżniać pewne słowa, dolatywały ją strzępki rozmowy. Stąpając uważnie, nadstawiała bacznie uszu. Nie chciała uronić nawet jednego słowa.

W oddali była w stanie dostrzec coś na kształt niewielkiej polany. A na niej jakieś kilkanaście osób. To było bez wątpienia spotkanie Podziemia. W środku tego zgromadzenia stał chyba Zamir. Nie miała pewności, czy to był on, ale bardzo przypominał go sylwetką. Wreszcie znalazła się na tyle blisko, by niezauważona dobrze rozumieć rozmowę. Oparła się o drzewo i zaczęła słuchać. - Obiecałeś nam, Przewodniku - odezwał się jakiś głos z grupy i podszedł do postaci w środku. - Tak, Patkosie, obiecałem tobie - odpowiedział ten mężczyzna w środku. Z pewnością to był Zamir. Czy dobrze zrozumiała, że tak jak jej brat był Przewodnikiem, czyli przywódcą jednej z tych grup? - To tak, jakbyś złożył przysięgę nam wszystkim - powiedział ten drugi, dłonią dźgając Zamira w pierś. - Dobrze! - Zamir krzyknął i nawet nie próbował ukrywać swojej wściekłości. Będzie, jak chcecie. - Hoch - odpowiedzieli mu pozostali. Nie wiedziała, ilu dokładnie ich tam było. Może nawet więcej niż dwudziestu. - Chcecie krwi, będzie krew.

- Hoch - znowu odpowiedzieli tamci. - Więc ona ma być kluczem do Namiestnika - powiedział nieswoim głosem Zamir. - Wiesz, że to jedyny sposób - powiedział następny mężczyzna wychodzący na polanę. - Jej krzywda się nie stanie, a my dostaniemy, co nasze. - Hoch - ponownie krzyknęli pozostali.

- Jest Wybranką. Najlepszą i najbezpieczniejszą drogą do niego - zapewnił go ten pierwszy mężczyzna, Patkos, kładąc mu rękę na ramieniu. - Tak się więc stanie - powiedział donośnie Zamir. - Hoch! - zakrzyknęła grupa. Poczuła zawrót głowy. W tym wielkim lesie nagle zabrakło jej powietrza. Odruchowo cofnęła się o krok. Usłyszała wystarczająco, by zrozumieć, do czego była mu potrzebna. Nie chciała wiedzieć więcej. Cofała się, nadal obserwując to dzikie, okrutne zbiorowisko. W pewnym momencie jej stopa natrafiła na coś z tyłu. Nim zdążyła się odwrócić i to sprawdzić, czyjaś dłoń złapała ją za twarz i przytknęła jej coś do ust. Ostatnie, co zauważyła, to pochylająca się nad nią twarz Namiestnika.

80 Otworzyła oczy. Kręciło jej się w głowie i czuła mdłości. Słyszała dookoła jakieś zniekształcone, ciche głosy i dźwięki. Widziała przed sobą kilka poruszających się postaci. Chciała coś do nich powiedzieć, ale nie mogła ruszyć ustami. Z trudem, nieznacznie, prawie niedostrzegalnie udało się jej poruszyć środkowym palcem prawej dłoni. Reszta ciała była unieruchomiona. Spróbowała się rozejrzeć. Ale w tej sytuacji jedyne, co mogła, to mrugać oczami i maksymalnie wytężać wzrok. Wkoło niej aż roiło się od Atlantów. Były ich dziesiątki. Ale był też chyba Belzbor. Przez chwilę mignęła jej jego sylwetka i wydawało się jej, że zauważyła jeszcze paru innych Supalczyków. Ponownie chciała przekręcić szyję, by zobaczyć więcej. Nie udało się.

Nagle zrobiło się jasno jak w dzień. Spojrzała w tamtą stronę. Polana była oświetlona tak, jakby nie była to noc, ale jasny, słoneczny dzień. W jej środku stał Zamir i kilkoro tych ludzi z Podziemia. Stali i nie ruszali się. Żaden z nich nawet nie drgnął. Nikt nie uciekał. Na ile mogła, sięgnęła wzrokiem na skraj polany. Z ulgą zobaczyła, że niektórym udaje się zbiec. Uciekali jednak tylko ci, którzy nie byli objęci promieniami światła. Usłyszała pierwsze krzyki i czyjś jęk. Za uciekinierami ruszyła już skuteczna pogoń. Zobaczyła, że część z tych, co biegli, podała na ziemię. Nieprzytomna albo martwa. Patrzyła na ten pogrom z przerażeniem w oczach. Nie mogła zrozumieć, jak to się stało. Czy to możliwie, by ktoś ją jednak obserwował? Czy to ona ich tutaj doprowadziła? Czy ci ludzie giną z jej winy? W tym samym czasie podszedł do niej Namiestnik. Zobaczyła go dopiero, gdy nachylił się nad nią, podał rękę i pomógł się podnieść. Ze zdumieniem zrozumiała, że choć wciąż trochę odrętwiała, to jednak może się znowu ruszać. Spróbowała otworzyć usta, by coś powiedzieć. - Pewnie nie możesz mówić, prawda? - zagadnął spokojnie Namiestnik, jak gdyby byli właśnie na przyjacielskiej pogawędce w lesie, a nie obok ginących ludzi. - Uhm - to był jedyny dźwięk, który udało jej się wydobyć. - Musieliśmy tak postąpić. - Podtrzymywał ją przed upadkiem. Nie opierała się, czuła, że jeszcze nie odzyskała pełnej sprawności w nogach. - Obawialiśmy się - kontynuował niezrażony brakiem jakiejkolwiek reakcji z jej strony - że możesz krzyknąć i w ten sposób niechcący ich ostrzec.

Jedyne, co mogła, to patrzeć na niego chłodno. A stamtąd wciąż dolatywały krzyki, jęki i skowyt umierających. Może i Zamir ją zdradził, ale nikt nie zasłużył na śmierć. Miała dość trupów. Z pewnością by go ostrzegła i wcale nie tylko niechcący, jak ośmielił się mówić Namiestnik, ale z premedytacją i celowo. - Złapaliśmy większość - oświadczył pojawiający się w zasięgu jej wzroku ten złowrogi Atlanta Pamir. - Dlaczego nie wszystkich? - zapytał niezadowolony Namiestnik. - Zaraz ich tu przyprowadzą - powiedział Pamir, bezczelnie patrząc na nią, nawet nie racząc odpowiedzieć na zadane pytanie. - Mamy dziewięciu. - Belzbor pokłonił się przed Namiestnikiem, nim zaczął mówić. Ujęliśmy czterech. Pięciu zginęło. - Mówiłem, że chcę ich żywcem - Namiestnik powoli i z pretensją cedził słowa. Rozczarowaliście mnie - zwrócił się do Belzbora i Pamira. - Oni sami pozbawili się życia - Belzbor próbował się wytłumaczyć, jak umiał. „Więc opowieści Garuny były prawdziwie” - przeleciało jej przez myśl. Odczuła silny niepokój. Chciała o coś zapytać, ale nadal nie mogła mówić. Musiała jednak poruszyć się albo wydać z siebie jakiś dźwięk, bo wszyscy trzej mężczyźni odwrócili się w jej stronę. - Wiele ci zawdzięczamy, Dalemo z rodu Darumów - powiedział ze złowieszczym uśmiechem Pamir. - Kto wie, ile jeszcze przysług nam oddasz. Nieprawdaż, Namiestniku? Jak on śmiał! Musiała zaprzeczyć! Wszystkie spojrzenia skierowały się na nią. Udało jej się tak potrząsnąć ramieniem, by wyrwać się Namiestnikowi. Oswobodziła się jednak tylko po to, by napotkać wpatrzone w nią pełne smutku i rozczarowania spojrzenie Zamira.

81 - Jak mogłaś? - obudził ją huk gwałtownie otwieranych drzwi i przerażający krzyk. Zerwała się na równe nogi, nie wiedząc, co się dzieje. W drzwiach stały Garuna i Pani Matka. Obie patrzyły na nią z żalem i pogardą. Pani Matka nie mówiła nic. Za to Garuna krzyczała straszliwie. Usiadła na swoim łóżku i patrzyła na nie nieprzytomna. O czym ona mówiła? Dlaczego Garuna jest w jej domu? Co takiego się stało? Co ona niby takiego zrobiła? Patrzyła na nie obie, na Garunę i Panią Matkę, i powoli zaczęła sobie przypominać wydarzenia poprzedniej nocy. Wracało jak w sennym koszmarze wszystko. Ściany, tajemnicze przesłanie Dziadka, mur, przejście, Zamir, śmierć. Więc jednak to nie był tylko kolejny upiorny sen... - Jak mogłaś to zrobić, dziewczyno? - Garuna dalej stała w otwartych drzwiach i krzyczała. A ona nawet nie pamiętała, jak wróciła do domu. Nadal miała na sobie wczorajsze ubranie i kompletną pustkę w głowie. - Pytam się ciebie! Nie rozumiesz, co mówię?! - podeszła do jej łóżka, a Pani Matka podążyła za nią. - Rozumiem - wydusiła z siebie Dalema. - Więc jak?! Czy tego cię uczyłam? Czy po to poświęcałam ci tyle czasu i opiekowałam się tobą? - Garuna eksplodowała jak wulkan, wyrzucając z siebie kolejne słowa. Pani Matka stała obok, nie odzywając się, wbijając w nią tylko swój oskarżycielski wzrok.

- Ale ja nic nie zrobiłam! - w końcu Dalema odważyła się odeprzeć atak. - Nic?! Tylu ludzi przez ciebie zginęło, a reszta umrze jutro - staruszka wpadła w furię i nic nie było w stanie jej zatrzymać. - Ja naprawdę nic nie zrobiłam - bardzo cicho powtórzyła Dalema. - I jeszcze się wypiera - rzuciła wściekła Garuna, nie zaszczycając jej nawet spojrzeniem. Mówiła już nie do niej, ale zwracała się bezpośrednio do Pani Matki. - Nie ma z nią o czym rozmawiać - dodała jeszcze, odwracając się, i z pochyloną głową oraz zgarbionymi plecami wyszła z izby. Pani Matka także się odwróciła i ruszyła w stronę wyjścia. - Czy tak cię wychowałam, Dalemo? - zapytała, rzucając jej ostatnie spojrzenie. - Czy tego cię uczyliśmy? Ten smutek, rezygnacja i rozczarowanie były gorsze, zdecydowanie bardziej bolesne niż cała wściekłość i krzyki Garuny. - Zejdź na dół. Izbor na ciebie czeka - powiedziała Pani Matka, stojąc już w drzwiach. Gdy tylko zamknęły się za nimi drzwi, Dalema z powrotem położyła się na posłaniu. Dłuższy czas leżała w bezruchu. W końcu podniosła się energicznie i postanowiła zejść na dół. Może on jej coś wyjaśni? Zbiegła schodami. Izbor pewnie usłyszał jej kroki, bo czekał na nią przy samych schodach na dole. Zamiast jakichkolwiek wyjaśnień na powitanie zaskoczył ją stwierdzeniem. - Zamir chce się z tobą spotkać - oświadczył prawie spokojnie, tylko z lekkim drżeniem w głosie. - Ale ja nie chcę - odpowiedziała, podchodząc do niego. Stanęła blisko niego. Chciała

mu powiedzieć, jak było naprawdę. Zaufać. Wyznać, co się wydarzyło wczoraj. Opowiedzieć, jak było z murem, przejściem i całą tą upiorną historią. - Mówi, że musi z tobą porozmawiać - chłopak nie miał najmniejszego zamiaru odpuszczać. - Nie mamy o czym - powiedziała ostro. - Jak możesz?! Zdradziłaś go! Wydałaś Namiestnikowi! - zaczerpnął głośno powietrza. - Mimo to on chce cię jeszcze widzieć! A ty... - znowu nabrał powietrza. - A ty nie możesz znaleźć dla niego chwili. - No widzisz, tak to czasami w życiu bywa - odparowała. - Dlaczego to zrobiłaś, Dalemo? - zapytał nagle cicho i spokojnie. Nic nie zabolało jej tak jak to. On! Nawet Izbor, jej przyjaciel, nie zapytał, czy to zrobiła, tylko tak jak pozostali przyjął za pewnik, że tak właśnie było. Nikt jej nie ufał. Ani on, ani Pani Matka, ani Garuna. Nikt! Uznali ją za pozbawioną skrupułów, wyrachowaną sługuskę Atlantów. Co mogła zrobić? Wzruszyła tylko ramionami. Postanowiła, że nie będzie się wysilała i przekonywała o swojej niewinności. Na Stwórcę, dlaczego miała próbować tłumaczyć się i błagać o wysłuchanie ludzi, którzy uznali ją za winną, nawet nie chcąc od niej żadnych wyjaśnień. Jeśli nie chcą, niech jej nie wierzą! Skrzywdzili ją i zawiedli wszyscy. Ona też ich nie potrzebuje! - Nie myślałem, że taka jesteś - Izbor dorzucał kolejne cegiełki do muru wzajemnej wrogości i niechęci, który rósł między nimi. - No widzisz, wciąż zadziwiam - sączyła jad równie zjadliwie. - Nie rób z siebie gorszej, niż jesteś w rzeczywistości - patrzył na nią z dezaprobatą,

jak nigdy dotąd. - Uwierz mi, wystarczy mi to, co widzę. Opuściła głowę. Nie chciała tego ciągnąć. Miała dosyć obelg. - Powiedz mi, proszę, wytłumacz, dlaczego - powtórzył znowu błagalnym głosem Izbor, widząc chyba, że przesadził w swych słowach. - A skąd wiesz, że ja to w ogóle zrobiłam! - nie wytrzymała dłużej. - Daj spokój - grymas uśmiechu był nie do zniesienia. - Wiem, że nie jestem tak rozgarnięty jak ty, ale nawet ja wiem, że z faktami się nie dyskutuje. Zrobiła krok do przodu i ruszyła na niego gwałtownie, prawie taranując go po drodze. - Co robisz? - zapytał, odskakując. - Wychodzę - stwierdziła chłodno. - Dokąd? - wydukał zdumiony. - Nie twoja sprawa - warknęła. - Dokąd? - powiedział groźnie, starając się zagrodzić jej drogę. - Przecież z tobą rozmawiam. - Do Domu Zwojów - wracał jej spokój i opanowanie.

- Co? - Do Domu Zwojów - powtórzyła. Oczy chłopaka zrobiły się wielkie i okrągłe ze zdziwienia. Zaniemówił. - Oni mają zginąć, Dalemo - Izbor ponownie zaczął podnosić głos. - Jutro na Placu

Kar! Spojrzała na niego uważniej. Nie wiedziała, że osądzono ich tak szybko, że kara zapadła, a wyrok wykonają zaraz następnego dnia. - Umrą powieszeni! Wszyscy pięcioro! - Izbor krzyczał tak, że cała Supala słyszała. Mahat wbiegł między nich i zaczął przypatrywać się chłopakowi z nieufnością. - A tobie się czytać zachciało? - ostatnie słowa musieli słyszeć nawet Slavanie. - Widzisz, taka już jestem. - Nic jej nie ruszało, a już na pewno nie będzie reagowała na bezczelny krzyk. - Pomyliłem się co do ciebie. Bardzo się pomyliłem, Dalemo.

- Tak bywa. - Chyba powinienem się cieszyć, że to nie mnie obdarzyłaś uczuciem. Podniosła rękę z zamiarem uderzenia go w twarz. Ale dłoń sama jej opadła. Nie miała na to czasu. - Przesuń się.

- Co? - Przesuń się, Izbor. Wychodzę. Mahat groźnie zawarczał, widząc niepokojącą sytuację i odczytując ją po swojemu. Chłopak odsunął się, robiąc jej przejście. - Mahat - zawołała jeszcze kanida, by pobiegł za nią.

Nawet nie obejrzała się za siebie. A Izbor też jej nie zawołał. Wypadła z domu jak odurzona. Zaczęła biec. Słońce ją raziło, potykała się i wpadała na jakichś ludzi, ale cały czas niestrudzenie biegła. Ogromny kanid podążał za nią. Nigdy nie przebyła drogi do Domu Zwojów w tak krótkim czasie. Wartownicy przed wejściem nie zatrzymali jej. Otworzyli bez słowa wielkie, masywne odrzwia i wpuścili ją do środka. Pozwolili wejść także Mahatowi. Dziwne. Przekroczyła próg miejsca, w którym jeszcze do niedawna pracował Pan Ojciec. Dlaczego go teraz z nią nie było? Dlaczego nie było Dziadka! Oni na pewno by jej uwierzyli. Przynajmniej zażądaliby wyjaśnień. Chcieliby poznać prawdę. - Czym mogę ci służyć, Malan? - usłyszała dochodzący z prawej strony matowy, męski głos. Odwróciła się zdumiona. Wreszcie oprzytomniała. Czy tego chciała, czy nie, póki co była Wybranką, a to oznaczało najwyższą godność dla Supalczyka. Dlatego przysługiwał jej ten wyjątkowy, zarezerwowany tylko dla Atlantyckich - i to tylko kilku nielicznych dostojników tytuł. - Czym mogę ci służyć, Malan? - powtórzył mężczyzna, ponownie zginając się w ukłonie. I choć patrzył z pogardą w oczach, zachowywał się z należnym szacunkiem. - Chcę się rozejrzeć - powiedziała, gdy w końcu odzyskała mowę. - Teraz? - nawet on z tą udawaną galanterią nie był w stanie skryć odrazy w głosie. - Tak, a dlaczego by nie? - odparła Dalema, siląc się nawet na uśmiech. - Będzie jak sobie życzysz, Malan. - Ponownie skłonił się, a jego oczy mówiły coś zupełnie innego. - Gdzie mam cię zaprowadzić?

- Nie rozumiem.

- Do której sali chcesz wejść? Powiedz tylko, które zwoje cię interesują, a zaprowadzę cię tam, Malan. - Aha - zrozumiała. - Nie wiem. Nic konkretnego - dodała, gdy ten nadal patrzył, oczekując od niej jasnej odpowiedzi. - Nasze zbiory liczą setki tysięcy zwojów. Zgromadzone są w kilkudziesięciu salach. Pochodzą z różnych okresów i dotyczą wszelkich dziedzin życia - tłumaczył z wystudiowaną uniżonością. - Dlatego, Malan, pytam, gdyż chciałbym zaprowadzić cię we właściwe miejsce. - W takim razie wskaż mi drogę do zwojów z początkowego okresu kolonii oraz do tych z ostatnich dwudziestu cykli. - Będzie, jak sobie życzysz - mówiąc to, odwracał się do niej, pokazując, by podążyła za nim. - Nie trzeba - zatrzymała go zdecydowanym gestem. - Poradzę sobie sama. Wskaż mi tylko drogę. - Zwoje z ostatnich cykli są w końcu korytarza w salach po prawej i lewej stronie tłumaczył, wskazując położenie poszczególnych izb. - Natomiast te z początkowego okresu są na górze, w piątej sali drugiego korytarza. - Dziękuję - oddała mu równie głęboki ukłon i poszła we wskazanym kierunku, nieodłączny Mahat za nią.

82 Otworzyła oczy i z pochyloną, przyłożoną do ławy głową obserwowała otoczenie. Ciało miała odrętwiałe. Zesztywniał jej kark, plecy, nie wspominając o ręce, którą podłożyła pod twarz.

Przed sobą, a dokładnie pod prawym policzkiem miała rozłożony na stole zwój. Wyprostowała z trudem plecy i spojrzała na znajdujące się zapiski. Z niezadowoleniem zobaczyła, że część z nich się zatarła. W nocy, pewnie pod wpływem wilgoci z jej skóry musiała się naruszyć delikatna struktura zwoju i rozmazać co niektóre spisane słowa. Stopniowo do zaciemnionej dotychczas sali wpadało słońce. Półka po półce oświetlało kolejne zwoje i regały. Pomieszczenia starano się utrzymać raczej w półmroku ze względu na cenne zbiory, nielubiące niszczycielskiego blasku. Dalema raptem oprzytomniała. Jeśli za oknami tak intensywnie świeciło słońce, to musiał być środek dnia. Spędziła całą noc w Domu Praw, zasnęła przed wschodem, więc teraz mogło być nawet południe.

O nie! To dzisiaj. Potrącając ławę, gwałtownie się podniosła. Zwój spadł na ziemię, ale nie traciła nawet sekundy, by go podnieść. Wybiegła z sali i skierowała się do schodów prowadzących do wyjścia. Przeskakiwała po dwa, trzy stopnie, byle tylko jak najszybciej znaleźć się na zewnątrz. Ludzie, których mijała, przystawali, przepuszczając ją i Mahata. Oby tylko zdążyła! Zbiegała po ciągnących się w nieskończoność schodach, mocno się przepychając i rozpychając wchodzących do środka Opiekunów Zwojów i stojących na warcie strażników. Wybiegła na zewnątrz. Pierwsze, co zobaczyła, to tłumy podążające na Plac Kar. Ruszyła za nimi. Przepychała się wśród mieszkańców, krzyczała i pozwalała Mahatowi bezkarnie warczeć, byle tylko jak najszybciej zobaczyć platformę, na której odbywała się egzekucja. Musiała pokonać jeszcze dwa zaułki i zaraz ją zobaczy. Będzie wiedziała, czy zdążyła. Przebiła się przez ostatnią gromadę śpieszących na Plac Kar, pędem wychyliła zza rogu i w końcu ujrzała specjalnie wzniesione ogromne podwyższenie.

Choć Dalemę dzieliło od niego więcej niż dwieście łokci, dostrzegła, że każdy z pięciu skazanych mężczyzn stał już na przygotowanym dla niego miejscu. Każdy miał pętlę na szyi. Nie słyszała słów, ale domyślała się, że strażnik, którego widziała, czytał właśnie uzasadnienie kary. Na Stwórcę, zaraz zaczną! Dalema gorączkowo myślała, że musi się dostać pod platformę. Musi przedrzeć się przez tłum. Tylko jak, skoro plac był wypełniony tak szczelnie, że z trudem mogła wcisnąć rękę pomiędzy znajdujących się przed nią ludzi? Z dala widziała, że strażnik właśnie skończył. Zwinął zwój. Lada moment otworzą się zapadnie. - Przestańcie! - krzyknęła najgłośniej, jak tylko mogła. Nie była pewna, czy uda się jej przebić przez ten zgiełk i hałas. - Przestańcie! - krzyknęła raz jeszcze. Nastąpiło poruszenie. Nie tylko wkoło niej, ale na całym Placu Kar. Udało się. Wszystkie spojrzenia skierowały się w jej stronę, a morze ludzi nagle rozstąpiło przed nią, robiąc drogę do miejsca kaźni. Po drugiej stronie tego żywego, ludzkiego szpaleru byli skazańcy. Dokładnie na wprost niej był i Zamir. Usłyszał ją i zobaczył. Patrzył na nią. Już nie musiała się przepychać ani biec. Wszyscy wyczekiwali na to, co Dalema chce zrobić i czekali na to, co się wydarzy. Szła więc opanowanym, spokojnym, wręcz dostojnym krokiem, intensywnie myśląc o tym, co powiedzieć. Zasnęła, nie planując niczego, a rano nie było na nic czasu. Sprawy wyglądały jeszcze gorzej, niż przypuszczała.

Z każdym krokiem obserwowała zmienne reakcje otoczenia. W nieruchomym do tej pory i milczącym zgromadzeniu zaczęły rodzić się szepty i szmery. Zauważała ludzi wychylających się z tłumu, by na nią popatrzeć. Nawet dostojnicy zgromadzeni wokół Placu Kar wstawali ze swoich miejsc i wychodzili jej naprzeciw. Byli wśród nich najważniejsi Strażnicy Praw, Opiekunowie Zwojów i nawet Mistrzowie. Byli także liczni Atlanci i to oni jako pierwsi zaczęli wyrażać najpierw zdziwienie, a potem rosnące oburzenie. - Co się dzieje? Co znowu? - pierwszy odezwał się Pamir, wychodząc z przygotowanej specjalnie dla nich części i podchodząc do Dalemy. Nie poświęciła mu ani jednego spojrzenia. Wzrokiem szukała kogoś innego. Potrzebny był jej Mistrz Mansfeld albo Pierwszy Opiekun Zwojów i przede wszystkim Namiestnik. - Dalemo, czemu wstrzymujesz egzekucję? - zwrócił się do niej Namiestnik, gdy stanęła przed nim. Nie miała wyjścia, musiała zaryzykować. - Czy prawdą jest, że przyjmujący Wybór ma prawo żądać, czego chce? Choć znajdowała się na wprost Namiestnika, to w rzeczywistości zwracała się do Mistrza Mansfelda. Cały zgromadzony tłum patrzył teraz na niego i czekał na jego reakcję. - Taaak - Mistrz Mansfeld nie brzmiał jednak tak pewnie i zdecydowanie jak zazwyczaj. Nie sposób było nie wyczuć obaw i niepokoju w jego głosie, gdy jej odpowiadał. - Co? - zakrzyknął wzburzony Pamir. - Co znowu tym razem?! - Uspokój się, Pamirze - skarcił go Namiestnik. - Dalemo, Mistrzu Mansfeldzie, mówcie. Ale Mistrz stał nieco zagubiony i nie miał zamiaru się odzywać. Dalema postanowiła go wyręczyć. Przecież to ona zaczęła.

- Zgodnie z pierwszymi zwojami, a dokładnie zapisem 53, każdy przynoszący chlubę i zaszczyty, jak również ten poświęcający się dla Supali, a Wybrany, który przyjmuje Wybór, niewątpliwie kimś takim jest, ma prawo oczekiwać spełnienia swych próśb. Nieprawdaż, Mistrzu Mansfeldzie? - Ależ tak - w końcu Mistrz się ożywił. - Oczywiście, takie jest nasze prawo. - Wasze prawo? - odezwał się jakiś Atlanta. - Co za bzdury! - bez trudu rozpoznała, gdy krzyknął Pamir. - Serenie, Pierwszy Opiekunie Zwojów, pytam cię, czy tak stanowi nasze prawo? Mistrz Mansfeld zwrócił się do stojącego w oddaleniu małego, cichego człowieka. - Tak właśnie jest - odpowiedział tamten bez wahania. - Dobrze, niech więc tak będzie - Namiestnik zabrał głos, nim ktokolwiek inny zdążył to uczynić. - Zawsze postępujemy zgodnie z prawem i zwyczajami. Czego więc żądasz, Dalemo? - W takim razie uwolnijcie ich. Przyjmuję Wybór. - Podeszła bliżej platformy i wskazała na skazanych. Nawet nie spojrzała na Zamira, choć bardzo chciała. - Jak?! - głosy oburzenia odezwały się w tłumie i to nie tylko wśród Atlantów. Namiestnik nic nie mówił, z każdą chwilą krzyczący tłum robił się więc coraz śmielszy i pewniejszy. - Ale tak nie można! To buntownicy, zdrajcy, mordercy! Chcieli zabić Namiestnika! Zawiązali spisek przeciwko Władcom! - najgłośniej krzyczał Belzbor. - Może to prawda, ale prawo jest prawem - swoje słowa Mistrz Mansfeld kierował do milczącego Namiestnika.

- Życzenie Wybrańca musi zostać spełnione - dopowiedział Seren. Pan Ojciec zawsze mówił, że to wielki, choć skromny człowiek. Pełen wewnętrznej mądrości i dobroci. Dobrze, że Dalema słuchała Ojca uważnie. Czekano na decyzję Namiestnika. Jej serce waliło jak oszalałe. - Z prawem nie można dyskutować. Choć byłoby nie nasze, Pamirze - zwrócił się do groźnie nastawionego Atlanty - i niezgodne z naszymi planami. - Więc co, Odanie, tak po prostu uwolnisz ich? - jawna kpina Pamira była nazbyt lekceważąca. Namiestnik odwrócił się od niego, nawet nie racząc mu odpowiedzieć. - Uwolnić ich - powiedział natomiast do Sulimira, który nadzorował wykonanie kary. - Ich los jest w twoich rękach, Dalemo - zwrócił się do niej Namiestnik. - Jaka przyszłość ich czeka, Malan? - Nie interesuje mnie to - patrzyła bez cienia emocji Zamirowi w twarz. - Zróbcie z nimi, co chcecie - powiedziała do Belzbora i Pamira. - Mają żyć. - Nie chcę tylko, by cierpieli - dodała cicho, odchodząc.

83 Stęchlizna. Wszędzie czuła wszechobecny zapach stęchłego, parnego powietrza. Dookoła panowała potworna wilgoć i zaduch utrudniający oddychanie. Areszt był dużo mniejszy od lochów więziennych, jednak w niczym im nie ustępował. Przytłaczał potęgą Władców i grozą, jaką budziło egzekwowanie prawa.

Najpierw były kręte schody, a potem krótki korytarz prowadził do owalnego pomieszczenia na dole. W jego centrum stało trzech strażników baczenie obserwujących więźniów. Inni kręcili się, doglądając więźniów i przeglądając wolne cele. Uwięzionych tutaj skazańców mogło być pięciu lub siedmiu, niezbyt dokładnie widziała wszystkie kazamaty. Reszta z ponad dwudziestu ciemnic wydawała się pusta. Podeszła do celi, w której był Zamir, stanęła plecami do niego i zwróciła się do znajdującego się najbliżej strażnika. - Otwórz celę - rozkazała. - Ja... ja... ja nie mogę. - Chłopak chyba w jej wieku, może niewiele starszy, zupełnie nie wiedział, co robić, cofał się w stronę innych strażników i wzrokiem szukał ich pomoc. - Chyba się zapominasz. Nie wiesz, z kim rozmawiasz - odpowiedziała hardo chłopakowi. - Wybacz, Malan. To nowy człowiek, nie zna jeszcze wszystkich praw - skłonił się Sulimir. Był teraz starszym przełożonym strażników w areszcie. Podszedł do kazamaty Zamira i otworzył ją. - Ma kajdany na nogach, a łańcuch nie pozwala na wyjście nawet na środek celi, więc nic ci nie grozi - powiedział Sulimir, odwracając się do niej. - Jesteś bezpieczna. - Dobrze, Sulimirze. A teraz odejdźcie stąd. - Ależ Malan, my... - szukał właściwych słów. - My nie możemy. - Wyjdźcie stąd wszyscy, powiedziałam.

- Ale... - Jeżeli mówię, że macie zostawić nas samych, to tak ma być. Której części zdania,

Sulimirze, nie rozumiesz? Strażnik wlepiał w nią oczy z bezmiarem zdziwienia. Pozostali równie zaskoczeni oglądali się na siebie nawzajem, nie rozumiejąc sytuacji, zupełnie nie potrafili się odnaleźć i zadecydować, co robić. Jednak kiedy Sulimir stracił rezon pod jej nieustępliwym spojrzeniem i wreszcie podjął decyzję, kierując się w stronę wyjścia, reszta wartowników też zaczęła wychodzić. Oddalali się jednak powoli, z pewnym ociąganiem. - Szybciej, zanim moja cierpliwość się wyczerpie - rzuciła poirytowana nieposłuszeństwem. Wreszcie zrozumieli, a Sulimir znowu dał przykład. Już nawet nie oglądał się za siebie, tylko szybko przemierzając po dwa, trzy stopnie, wbiegał na górę. Inni jeden po drugim błyskawicznie opuszczali izbę zatrzymań. - Będziemy na zewnątrz, Malan. Gdybyś nas potrzebowała, tylko daj znak - skłonił się z szacunkiem i zniknął na schodach. Podeszła do krat celi Zamira. Stanęła na wprost wejścia i przekroczyła próg. Stąpała powoli, ale pewnie, aż znalazła się w samym środku. Zamir stał w celi niedaleko niej. Jak zawsze dumny, wyprostowany jak świeca, wodził za nią wzrokiem i bacznie ją obserwował przez cały czas. Zrobił krok do przodu i podszedł jeszcze bliżej. Poczuła dreszcze na całym ciele. Nagle zrobiło jej się przeraźliwie zimno. Najchętniej otuliłaby się połami płaszcza. Ale nie mogła. Nie chciała okazać zmieszania czy też choćby odrobiny zagubienia. W tej chwili musiała znaleźć w sobie siłę i odwagę. Nawet to, że stali naprzeciwko

siebie,

a

dzielił

ich

mniej

niż

łokieć,

nie

było

wystarczającym

usprawiedliwieniem dla jakiegokolwiek lęku. Był tak blisko niej. Na wyciągnięcie ręki. Widziała przed sobą mężczyznę, który jeszcze parę dni temu był całym jej światem. A teraz... A teraz ją zdradził.

- Dziękuję, że przyszłaś - powiedział zamiast powitania. Nic nie odpowiedziała. Patrzyła tylko na niego. Prosto w ciemne, głębokie oczy. - Myślisz, że jestem niegodziwcem, prawda? - zapytał niespodziewanie. - Zdradziłeś Supalę, Władców, Namiestnika, mnie, Zamirze. Jak mogę myśleć inaczej? - Tak, to prawda, zdradziłem Władców - zaczął z przejęciem. - Tak, to prawda, chciałem zabić Namiestnika - mówił jeszcze bardziej podniesionym głosem. - I tak, to prawda, wywołałem bunt - zawiesił głos. Stała nieruchomo, słuchając go uważnie. - Ale nigdy, przenigdy nie zdradziłem ciebie. Nie mógłbym cię skrzywdzić. Nie potrafiłbym zranić kogoś, kogo... Reszta potoczyła się błyskawicznie. Zamir wyciągnął dłonie, złapał ją za ręce, i prawie przeniósł w powietrzu. Nim się zorientowała, już była w jego ramionach. Jak bardzo pragnęła się w nich znaleźć? Jak długo śniła o tej chwili? Od zawsze? Jedną ręką ją obejmował, drugą podniósł jej podbródek do góry, żeby na niego spojrzała. - Chciałem to zrobić o dawna. Chciałem to zrobić, odkąd... Odkąd pamiętam... Pochylił głowę, a ona stała w bezruchu. Była jak skamieniała. Była tak sparaliżowana, że zapomniała oddychać. Gdy sobie z tego zdała sprawę, zaczerpnęła powietrza. I już zupełnie niekontrolowanie zaczęła oddychać. Wciągała i wypuszczała powietrze, jakby tylko to potrafiła robić. Jego ręka, palce były na jej karku, muskały włosy, szyję i powoli i nieubłagalnie zbliżały jej twarz do niego. - Dalemo - wyszeptał, prawie dotykając ustami jej warg. Tak bardzo czuła na sobie jego oddech, że sama nie musiała już oddychać.

- Nie zdradziłem cię. Nie zrobiłem tego! I nigdy nie zrobię - wyszeptał z ustami przy jej ustach. Stało się. Jego wargi dotknęły jej. Były twarde i szorstkie. Czuła w nich spiekotę dnia, więzienny zaduch i ogromne pragnienie. Nie potrafiła pozostać bierna. Całą sobą oddała to pragnienie i namiętność, które w niej były od zawsze. Od początku. Przywarła do niego ustami, przywarła do niego cała i wreszcie pozwoliła sobie na zapomnienie. Zamir nie czując już oporu, objął ją obiema rękoma. Czuła, że te dłonie są wszędzie, błądziły po karku, wplatały się w jej włosy, dotykały ramion, schodziły w dół po plecach. Nagłym, zupełnie nieoczekiwanym ruchem odwrócił ją i przyparł do krat, ciągle nie przestając całować jej ust, dotykał ręką jej oczu, policzków, nosa. Chociaż już się nie opierała, chociaż kraty z tyłu uniemożliwiały jej jakikolwiek ruch, on nadal trzymał ją w pasie i tulił do siebie. Pocałunki były coraz żarliwsze, oni byli już tak blisko, że nawet powietrze nie miało szans dostać się pomiędzy nich. Ale chcieli być bliżej. Jeszcze bliżej. I jeszcze. Trzymał ją tak mocno, jakby się bał, że za chwilę zniknie. Dalema wczepiała się w niego, jakby poza nim nic innego na świecie nie istniało. Bo może nie istniało? Może lepiej było być tu w celi z nim niż w Atlantydzie bez niego... „Na Stwórcę, to szaleństwo! Czy ja już zupełnie straciłam rozum? Co ja robię?” przemknęło jej przez myśl. Gwałtownie przerwała pocałunek i odepchnęła go od siebie. Miał wciąż przymknięte oczy, otworzył je jednak i patrzył na nią nieprzytomnym wzrokiem. Spojrzenie miał takie, jakby przesłoniła je mgła, jakby był w jakimś transie. Dalema czuła się jak po wypiciu okowity. Pewnie dlatego nie miała już siły na ten beznadziejny umoralniający bełkot - „Jak śmiałeś?”, „Nikczemniku”, „Łotrze” - i całą stosowną resztę. Nie potrafiła. Nie chciała. Wyprostowała się i odsunęła od Zamira. Zrobiła krok w tył. Odległość była już prawie bezpieczna. Niezgrabnymi, rozdygotanymi rękami poprawiała włosy, ubranie, płaszcz. Wreszcie spojrzała na niego. Widziała w jego źrenicach cały bezmiar emocji: niepewność, nadzieję, wahanie, pragnienie.

Dumnie podniosła głowę. To już koniec niepewności i uległości. To jest jej czas. Jej. Nie pozwoli więcej nikomu się oszukiwać. Jak mogła się w nim zadurzyć? Jak mogła pozwolić na to, aby ją omamił, zauroczył i złamał serce? I jeszcze to poczucie winy. Dlaczego ona miałaby mieć jakiekolwiek wyrzuty sumienia? Czemu miała czuć nielojalność? Wobec kogo? Buntowników? Zdrajcy? Starej kobiety, której umysł dawno odmawiał posłuszeństwa? Nie, to nie ona powinna czuć się winna. To nie ona złamała prawo. Zrobiła krok do przodu i podeszła do Zamira prawie na taką odległość jak podczas pocałunku. - Zamirze, ty jesteś za kratami, a ja na wolności. Ktoś kogoś musiał zdradzić. Wyminęła go, po raz ostatni dotykając jego ciała. Wyszła z celi. Spokojnie zamknęła drzwi. Drżącymi rękoma przekręciła klucz, założyła na głowę kaptur, szczelnie owinęła się płaszczem i zaczęła wspinać po schodach na górę. Była u szczytu, na ostatnim stopniu, dotykała ręką klamki, gdy usłyszała za sobą. - To mamidła, Malan. To tylko mamidła. Pamiętaj, Dalemo, i miej oczy otwarte.

84

- Dalemo, jedno mi nie daje spokoju... Spojrzała wystraszona na Namiestnika. - Skąd wiedziałaś, gdzie jest przejście? - świdrował ją wzrokiem, gdy zadawał to pytanie. Stali za murami Supali. I chociaż wokół było wielu Atlantów i nieprzebrane rzesze mieszkańców, to miała wrażenie, jakby byli sami. Tylko ona i Namiestnik.

- Nie wiedziałam. Już ci o tym mówiłam, panie. Śledziłam Zamira i on mnie naprowadził na tajemne przejście w murze. - Tak, wiem - odetchnął głęboko. - Ale to dość dziwne, bo tej nocy obserwowaliśmy teren wokół baszty uważnie. Zamir zjawił się kilka dobrych kleps przed tobą. Nie mogłaś go śledzić - powiedział z naciskiem. - A kto powiedział, że śledziłam go w tamtą właśnie noc? - Tak mi się wydawało... - Musiałeś mnie źle zrozumieć, panie - zdecydowanie weszła mu w słowo. - Może i tak było - powiedział powoli. Nie wierzył jej. - Panie, nie wiem, czym cię zasmuciłam i jakie moje postępowanie wzbudziło twój niepokój, ale... - Źle mnie zrozumiałaś, Dalemo. Nie to miałem na myśli. Sądziłem tylko, że może jest coś, o czym zapomniałaś, że może stres ostatnich dni zmącił twój osąd. - Przykro mi, że zwątpiłeś w szczerość mych intencji. - Wybacz - pojednawczo położył rękę na jej ramieniu. - Zapomnijmy o tym. Mój umysł już nie jest taki jak kiedyś. Tobie, dziecko, ufam. Odwróciła się bez słowa od Namiestnika i zdecydowanym krokiem zaczęła wchodzić na statek. Miała nadzieję, że nie zobaczył ulgi na jej twarzy. Może i Dziadek postąpił wbrew prawom Władców, może i był w Podziemiu i może nawet był zdrajcą królestwa, ale nie chciała, aby ktokolwiek bezcześcił jego pamięć. Dziadek nigdy jej nie oszukał, zawsze ją wspierał. Może i był winien, ale kto był bez skazy w tych dziwnych czasach. To już na

zawsze pozostanie tylko jej tajemnicą. - Nie było żadnego zwoju, prawda? - Namiestnik ponownie ją zaskoczył, tak szybko zdążył znaleźć się obok niej. Równie zdumiały ją szeptane właśnie cicho do jej ucha słowa. - Słucham? - Nie ma takiego zwoju. Nie ma takiego prawa - mówił cicho, ale pewnie, zdecydowanie. Milczała, patrząc na niego. Co wiedział? Skąd wiedział? - Nie mylę się, Dalemo, prawda? Nie było sensu udawać. - Jeśli wiedziałeś, to dlaczego mi na to pozwoliłeś? - teraz ona zaatakowała Namiestnika. - Mówiłem ci już, bardzo mi kogoś przypominasz. Kogoś, kogo dobrze znałem.

- Tak, i... - Ona postąpiłaby tak samo. Po tych słowach odsunął się od niej, wyprzedził ją i zniknął we wnętrzu pojazdu. Trochę trwało, nim ponownie odzyskała spokój i równowagę. Obejrzała się za siebie. Całe miasto przyszło ją pożegnać. Wiwatowało na jej cześć. Byli wszyscy. Wszyscy oprócz jej najbliższych. Nie przyszła nawet Pani Matka. Nigdzie nie widziała także Izbora. Dzień wcześniej chciał z nią rozmawiać, ale ona nie chciała. Czy tak wysoką cenę trzeba płacić za spełnione marzenia? Rację mieli Widzący Prawdę, kiedy mówili: „Nie proś Stwórcy o nic, bo jeszcze spełni twoje prośby”. Dopiero

teraz zrozumiała, jak wiele mądrości było w tych starych słowach. A jeśli tak miało być, to niech tak będzie. Cóż, to już przeszłość. Bez znaczenia. Teraz życie zaczyna się na nowo. Droga była długa, ale udało się. Idzie tam, gdzie wszystko się zaczęło. Wraca do początków, do Atlantydy...

85 - Gratuluję, Odanie. Spełniłeś pokładane w tobie oczekiwania, Namiestniku. Ale Odan milczał. Chociaż takie pochwały z ust Chartrosa były więcej niż rzadkością. I chyba nikt nigdy wcześniej niczego podobnego nie usłyszał. - Zresztą nie mogło być inaczej - dodał zadowolony Dowódca. - Tak, dziękuję - powiedział krótko Odan. - Czy coś cię trapi, przyjacielu? - Chartros nie mógł dłużej udawać, że nie dostrzega tego posępnego nastroju. - Może nie masz pewności, czy to kakrachan? - dopytywał. - Nie, to nie to - zaprzeczył kategorycznie Namiestnik. - Zresztą, Fendi, pewności nigdy nie będziemy mieli. - No tak. Więc o co chodzi?

- O Pamira. - Pamira - powtórzył, uśmiechając się z przekąsem Dowódca. - Sądziłem, Fendi, że wyjaśniliśmy sobie wszystko, że zaakceptowałeś mój plan. Ty

tymczasem pozwoliłeś mu działać i to bez mojej wiedzy. - Nie zgodziłem się na twój plan, Odanie, powiedziałem tylko, że się zastanowię. I tak było. Przemyślałem to. Ale doszedłem do wniosku, że Pamir będzie jednak niezbędny. - Twoja wola, Fendi - powiedział z wyrzutem Namiestnik. - I nie muszę nikomu o moich zamierzeniach mówić, a już na pewno nie muszę się z moich poczynań tłumaczyć. Czy to jasne, Odanie?

- Tak, Fendi. - Zresztą - spróbował załagodzić atmosferę Chartros - wszystko się udało. A to jest przecież najważniejsze.

- Tak, Fendi. - Czy została sama? - Jest tak, jak chciałeś, Chartrosie. - Więc? - tajemniczo i z uśmiechem rzucił Dowódca. - Co więc? - Namiestnik nie od razu zrozumiał.

- Powiedz to wreszcie. Odan milczał moment, nim w końcu rzekł.

- Kakrachan wraca do domu, Fendi.