Tytułem wstępu… Cześć! Widzę, że chcesz bardzo dobrze zdać maturę rozszerzoną z chemii. W takim razie znakomicie trafiłeś/aś! Przedstawiam Ci mój plan nauki do tego egzaminu dojrzałości. Jeżeli Twoim marzeniem jest wynik 0 do określania efektu energetycznego reakcji. Treść reguły Lavoisiera - - Laplace'a i treść prawa Hessa. Wykres zmian stężeń reagentów i szybkości reakcji w funkcji czasu. Wpływ: stężenia substratów, obecności katalizatora, stopnia rozdrobnienia substratów i temperatury na szybkości reakcji; planuje i przeprowadza odpowiednie doświadczenia. Różnicę między katalizą homogeniczną, katalizą heterogeniczną a autokatalizą. Przykłady reakcji biokatalizy.
© Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Tydzień 8 21 października – 27 października 2019 ___________________________________________________ Temat 8: Reakcje w wodnych roztworach elektrolitów o Równowaga chemiczna, stała równowagi o Reguła przekory o Dysocjacja elektrolityczna o Stała dysocjacji elektrolitycznej, stopień dysocjacji elektrolitycznej o o Reakcje zobojętniania o Reakcje strącania osadów o Hydroliza soli
Co musisz pamiętać z gimnazjum? » Różnicę między reakcją odwracalną a nieodwracalną » Pojęcie stała równowagi chemicznej, dysocjacja elektrolityczna, elektrolity, nieelektrolity » Wzór na stałą równowagi chemicznej » Ogólne równanie dysocjacji soli » Opis skali pH » Na czym polega reakcja zobojętniania Do matury przypomnij sobie: Pojęcia: stan równowagi dynamicznej i stała równowagi. Treść reguły przekory Le Chateliera-Brauna. Regułę przekory do jakościowego określenia wpływu zmian temperatury, stężenia reagentów i ciśnienia. na układ pozostający w stanie równowagi dynamicznej. Klasyfikację substancji do kwasów lub zasad zgodnie z teorią Brønsteda–Lowry'ego. Obliczanie wartość pH roztworu. Stosowanie terminu stopień dysocjacji dla ilościowego opisu zjawiska dysocjacji elektrolitycznej. Jak się pisze równania reakcji: zobojętniania, wytrącania osadów i hydrolizy soli w formie w formie cząsteczkowej i jonowej (pełnej i skróconej). © Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Zależność między wartością iloczynu rozpuszczalności a rozpuszczalnością soli w danej temperaturze. Pojęcia hydroliza kationowa i hydroliza anionowa. Równania reakcji: zobojętniania, wytrącania osadów i hydrolizy soli w formie w formie cząsteczkowej i jonowej (pełnej i skróconej).
Tydzień 9 28 października – 3 listopada 2019 ___________________________________________________ Temat 9: Charakterystyka pierwiastków i związków chemicznych o Wodór i hel o Litowce o Berylowce o Blok s – podsumowanie Co musisz pamiętać z gimnazjum? » Kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku s » Właściwości fizyczne, chemiczne i występowanie wodoru i helu » Nazwy i symbole pierwiastków chemicznych zaliczanych do litowców, berylowców Do matury przypomnij sobie: Przynależność pierwiastków do bloków konfiguracyjnych: s, p i d układu okresowego (konfiguracje elektronów walencyjnych). Podstawowe właściwości fizyczne metali i wyjaśnia je w oparciu o znajomość natury wiązania metalicznego. Równania reakcji otrzymywania tlenków pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 30 (synteza pierwiastków z tlenem, rozkład soli, np. CaCO3, i wodorotlenków, np. Cu(OH)2. Doświadczenia, w wyniku których można otrzymać wodór (reakcja aktywnych metali z wodą i/lub niektórych metali z niektórymi kwasami).
© Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Tydzień 10 4 listopada – 10 listopada 2019 ______________________________________________ Temat 9. c.d.: Charakterystyka pierwiastków i związków chemicznych o Borowce o Węglowce o Azotowce o Tlenowce o Fluorowce o Helowce o Blok p – podsumowanie Co musisz pamiętać z gimnazjum? » Kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku p. » Właściwości fizyczne, chemiczne, występowanie i zastosowania borowców. » Nazwy i symbole pierwiastków chemicznych zaliczanych do węglowców. » Nazwy i symbole pierwiastków chemicznych zaliczanych do azotowców. » Nazwy i symbole pierwiastków chemicznych zaliczanych do tlenowców » Właściwości fizyczne siarki » Właściwości fizyczne, chemiczne, występowanie i zastosowania fluorowców » Właściwości fizyczne, chemiczne, występowanie i zastosowania helowców » Pierwiastki chemiczne tworzące blok p Do matury przypomnij sobie: Przynależność pierwiastków do bloków konfiguracyjnych: s, p i d układu okresowego (konfiguracje elektronów walencyjnych) Właściwości fizyczne i chemiczne glinu. Na czym polega pasywacja glinu? Wytłumacz znaczenie tego zjawiska w zastosowaniu glinu w technice. Właściwości chemiczne tlenków pierwiastków o liczbach atomowych od 1 do 30, w tym zachowanie wobec wody, kwasów i zasad; zapisuje odpowiednie równania reakcji. Równania reakcji ilustrujących typowe właściwości chemiczne niemetali, w tym reakcje: tlenu z metalami (Na, Mg, Ca, Al., Zn, Fe, Cu) i z niemetalami (C, S, H2, P), wodoru z niemetalami (Cl2, Br2, O2, N2, S), chloru, bromu i siarki z metalami (Na, K, Mg, Ca, Fe, Cu. © Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Podobieństwa we właściwościach pierwiastków w grupach układu okresowego i zmienność właściwości w okresach. Klasyfikację tlenków ze względu na charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy, amfoteryczny i obojętny). Podobieństwa we właściwościach pierwiastków w grupach układu okresowego i zmienność właściwości w okresach. Zmianę mocy kwasów beztlenowych fluorowców wraz ze zwiększaniem się liczby atomowej fluorowca. Przykłady połączeń chemicznych kryptonu i ksenonu. Co to są połączenia klatratowe helowców. Które z pierwiastków chemicznych bloku p tworzą kationy, a które aniony.
Tydzień 11 11 listopada – 17 listopada 2019 ______________________________________________ Temat 9. c.d.: Charakterystyka pierwiastków i związków chemicznych o Chrom24Cr o Mangan25Mn o Żelazo26Fe o Miedź29Cu o Blok d – podsumowanie o Pierwiastki chemiczne bloku f Co musisz pamiętać z gimnazjum? » Kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku d. » Właściwości fizyczne manganu, żelaza, miedzi. » Na jakich podpowłokach są rozmieszczone elektrony walencyjne w atomach pierwiastków chemicznych bloku d. Do matury przypomnij sobie: Przynależność pierwiastków do bloków konfiguracyjnych: s, p i d układu okresowego (konfiguracje elektronów walencyjnych).
© Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Podstawowe właściwości fizyczne metali i wyjaśnia je w oparciu o znajomość natury wiązania metalicznego. Zmianę charakteru chemicznego i właściwości utleniających chromu w jego związkach chemicznych wraz ze zwiększaniem się stopnia utlenienia. Na czym polega pasywacja żelaza. Jak powstaje patyna. Jak zmienia się charakter chemiczny tlenków pierwiastków chemicznych bloku d wraz ze zwiększaniem się stopnia utlenienia tych pierwiastków chemicznych. Kryterium przynależności pierwiastków chemicznych do bloku f. Pojęcia aktynowce i lantanowce oraz ich najważniejsze właściwości. Zastosowania pierwiastków chemicznych bloku f.
Tydzień 12 18 listopada – 24 listopada 2019 ______________________________________________ POWTÓRKA Z KLASY III – CHEMIA ORGANICZNA Temat 1: Chemia organiczna jako chemia związków węgla o Węgiel i jego związki chemiczne o Wykrywanie pierwiastków chemicznych w związkach organicznych o Metody rozdzielania mieszanin i oczyszczania związków chemicznych
Co musisz pamiętać z gimnazjum? » Definicje: chemia organiczna, sublimacja, destylacja. » Metody rozdzielania i oczyszczania związków chemicznych. Do matury przypomnij sobie: Przyczynę różnicy we właściwościach odmian alotropowych węgla. Znaczenie związków organicznych i ich różnorodność. Wzory empiryczne (elementarne) i rzeczywiste (sumaryczne) związków organicznych. Pojęcie chromatografia.
© Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Tydzień 13 25 listopada – 1 grudnia 2019 ______________________________________________ Temat 2: Węglowodory o Węglowodory nasycone – alkany o Węglowodory nienasycone – alkeny o Węglowodory nienasycone – alkiny o Węglowodory aromatyczne – areny. Benzen o Metylobenzen – toluen o Areny wielopierścieniowe o Izomeria węglowodorów Co musisz pamiętać z gimnazjum? » Definicję alkanów, szeregu homologicznego, polimeryzacji, alkenów, alkinów. » Budowę cząsteczki metanu. » Wzór ogólny szeregu alkanów. » Zastosowania alkanów w przemyśle i w życiu codziennym. » Metody otrzymywania alkenów. » Przykłady roślin, których składnikami są alkeny. Do matury przypomnij sobie: Rodzaje wiązań w alkanach Budowę cząsteczek alkanów na podstawie hybrydyzacji orbitali atomów węgla w alkanach Mechanizm reakcji łańcuchowych (substytucji) etanu i propanu Właściwości izomerów Równania typowych reakcji cykloalkanów Równania utleniania-redukcji z udziałem związków organicznych metodą bilansu elektronowego oraz metodą jonowo-elektronową Równania reakcji spalania i addycji dowolnego alkenu Mechanizm reakcji addycji na podstawie reguły Markownikowa Równania reakcji polimeryzacji wybranych alkenów Rodzaje wiązań w cząsteczkach alkinów © Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Równania reakcji bromowania benzenu z użyciem katalizatora oraz po naświetleniu światłem nadfioletowym, spalania benzenu, nitrowania i sulfonowania oraz katalitycznego uwodornienia benzenu Przebieg reakcji otrzymywania polistyrenu Równania reakcji spalania, bromowania, nitrowania i sulfonowania naftalenu Zjawisko izomerii: szkieletowej, podstawienia (położeniowej) oraz funkcyjnej
Tydzień 14 2 grudnia – 8 grudnia 2019 ______________________________________________ Temat 3: Jednofunkcyjne pochodne węglowodorów. o Fluorowcopochodne węglowodorów o Alkohole monohydroksylowe o Alkohole polihydroksylowe o Fenole o Karbonylowe związki organiczne – aldehydy o Karbonylowe związki organiczne – ketony Do matury przypomnij sobie: Przebieg i zapis równania reakcji eliminacji dla fluorowcopochodnych węglowodorów Otrzymywanie i właściwości związków magnezoorganicznych Równania reakcji chlorowania metylobenzenu przy udziale światła i katalizatora Nazwy izomerycznych alkoholi monohydroksylowych, ich rzędowość i równania reakcji ich otrzymywania Równanie reakcji hydrolizy alkoholanu Równania reakcji otrzymywania alkoholi polihydroksylowych Wzory i nazwy systematyczne różnych fenoli i równania reakcji ich otrzymywania Metody otrzymywania alkoholi i fenoli Grupę funkcyjną aldehydów, nazwy systematyczne, wzory strukturalne i półstrukturalne aldehydów oraz ich wzór ogólny Metody otrzymywania ketonów, wzór alkoholu, z którego powstał keton, właściwości ketonu i acetonu © Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Tydzień 15 9 grudnia – 15 grudnia 2019 ______________________________________________ Temat 3 c.d.: Jednofunkcyjne pochodne węglowodorów. o Kwasy karboksylowe o Wyższe kwasy karboksylowe o Estry o Tłuszcze o Aminy i amidy – związki organiczne zawierające azot Do matury przypomnij sobie: Zjawisko izomerii konstytucyjnej kwasów karboksylowych Określa właściwości kwasów karboksylowych Zapisuje równania reakcji kwasów z metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami Równania reakcji otrzymywania mydła Przebieg reakcji hydrolizy estru Równanie reakcji otrzymywania etanianu etylu Na czym polega hydroliza zasadowa tłuszczu Budowę amin i ich grupę funkcyjną Zjawisko izomerii amin Podobieństwa i różnice w budowie etyloaminy i aniliny Równanie reakcji kondensacji mocznika i podaje nazwę produktu kondensacji
Tydzień 16 16 grudnia – 22 grudnia 2019 ______________________________________________ Temat 4: Wielofunkcyjne pochodne węglowodorów o Izomeria optyczna © Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
o Hydroksykwasy o Aminokwasy Do matury przypomnij sobie: Pojęcie izomeria optyczna, światło spolaryzowane, chiralność, związek chiralny, asymetryczny atom węgla, enancjomery Substancje prawoskrętne i lewoskrętne Wzory enancjomerów Wzory Fischera prostych związków chemicznych Różnice między konfiguracją względną a konfiguracją absolutną enancjomeru Zjawisko izomerii hydroksykwasów Równania reakcji otrzymywania kwasu acetylosalicylowego w procesie estryfikacji Wzory i nazwy systematyczne izomerów wybranych aminokwasów Równanie reakcji hydrolizy dipeptydu Właściwości, zastosowania i miejsca występowania aminokwasów
Tydzień 17 23 grudnia – 29 grudnia 2019 ______________________________________________ Wiem ile czasu i energii poświęciłeś/aś na powtórzenie informacji. To także okreś Świąt Bożego Narodzenia. Odpocznij od nauki i szkoły i spędź trochę czasu z rodziną. Pamiętaj, że w nauce odpoczynek psychiczny jest tak samo ważny jak odpoczynek fizyczny. Tydzień przerwy pozwoli Ci utrwalić wiedzę. Do zobaczenia za tydzień!
© Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Tydzień 18 30 grudnia 2018 – 5 stycznia 2020 ______________________________________________ Temat 4 c.d.: Wielofunkcyjne pochodne węglowodorów o Białka o Sacharydy Do matury przypomnij sobie: Struktury białek Różnice między denaturacją a wysalaniem białka Zasady przynależności monosacharydów do szeregów D i L oraz podaje odpowiednie przykłady Skład pierwiastkowy sacharydów Pojęcia: monosacharydy, oligosacharydy i polisacharydy oraz aldoza i ketoza Zjawisko izomerii optycznej monosacharydów Przykłady monosacharydów innych niż glukoza i fruktoza Pojęcia: trioza, pentoza, heksoza Przebieg procesu fermentacji alkoholowej i zapisuje równanie tej reakcji chemicznej
Zakończyliśmy powtórki do matury z chemii, korzystając z podręczników szkolnych Nowej Ery! Gratulacje!
© Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Tydzień 19 6 stycznia – 12 stycznia 2020 ______________________________________________ Wspólnie przebrnęliśmy przez 18 tygodni ciężkiej pracy. Zanim zabierzemy się za właściwe arkusze maturalne, proponuję Ci przejrzeć wszystkie notatki, które zrobiłeś/aś przez ostatnie cztery miesiące. Przeczytaj po kilka tematów dziennie i nie rób na razie żadnych zadań. Staraj się tylko usystematyzować wiedzę.
Tygodnie 20 i 21 13 stycznia – 26 stycznia 2020 ______________________________________________ W ciągu tych dwóch tygodni zaplanowałem dla Ciebie przerobienie wszystkich zadań z „Chemia Zadania i arkusze maturalne. TERAZ MATURA” wydawnictwa Nowa Era.
Tygodnie 22 i 23 27 stycznia – 9 lutego 2020 ______________________________________________ W przeciągu tych dwóch tygodni chciałbym, abyś przerobił/a zadania ze „Zbioru zadań – To jest chemia” Nowej Ery. Ów zbiór zadań bardzo dobrze przygotuje Cię do zrozumienia właściwych pytań egzaminacyjnych i pisania „pod klucz maturalny”
© Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Tygodnie 24 i 25 10 lutego – 23 lutego 2020 ______________________________________________ Luty to czas, gdzie większość z nas odpoczywa na feriach zimowych lub właśnie je kończymy. Liczę więc, że wykorzystasz ten czas efektywnie. Proponuję Ci przerobić „Maturalne Karty Pracy – To jest chemia 1” od Nowej Ery. Podobnie jak pozostałe zbiory zadań, pomogą Ci one usystematyzować wiedzę i pomogą nauczyć Cię pisania typowo „pod klucz”.
Tygodnie 26 i 27 24 lutego - 8 marca 2020 ______________________________________________ Na ten czas zaplanowałem rozwiązanie wszystkich zadań z „Maturalnych Kart Pracy – To jest chemia 2”, również wydawnictwa Nowa Era.
Tygodnie 28 i 29 9 marca – 22 marca 2020 ______________________________________________ Zabieramy się do rozwiazywania właściwych arkuszy! Na pierwszy ogień arkusze egzaminacyjne, które maturzyści piszą w maju. Arkusze CKE bez problemu znajdziesz na ich stronie internetowej. Jest ich ok. 20 – po dwa lub trzy na każdy dzień tygodnia. Nie zrażaj się, że arkusze do 2014 są pisane w „starej formule”. Program nauki zmienił się niewiele. Prawie 99% informacji się pokrywa.
© Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Tydzień 30 23 marca – 29 marca 2020 ______________________________________________ Nie zwalniamy tempa! Obiecaj mi, że w tym tygodniu dasz z siebie wszystko, rozwiązując próbne arkusze maturalne opracowane przez Operon wraz z Gazetą Wyborczą. Jest ich tylko trzy, lecz pytania są podchwytliwe i wymagają szczególnej uwagi i zaangażowania. Upewnij się, że rozwiązałeś je dobrze, sprawdzając odpowiedzi w kluczu. Arkusze te znajdziesz na stronie operon.pl w zakładce „Egzaminy”.
Tygodnie 31-34 30 marca – 26 kwietnia 2020 ______________________________________________ Na stronie: https://www.forum.biolog.pl/chemia-arkusze-maturalne-2001-2017-najwiekszy-zbior-vt66328.htm
znajdziesz mnóstwo świetnych arkuszy egzaminacyjnych, dzięki którym jeszcze lepiej zapoznasz się z ich formułą.
Tydzień 35 27 kwietnia – 3 maja 2020 ______________________________________________ Ten czas poświęć na powtórne przypomnienie sobie całego materiału. Jeżeli jesteś przekonany/a, że czegoś możesz zapomnieć – zanotuj to w osobnym notatniku i ucz się już tylko z niego. Jestem pewny, że w ciągu roku szkolnego będą pojawiały się kolejne próbne arkusze maturalne, więc nie zwlekaj, tylko poszukaj ich w Internecie! Pamiętaj – praktyka czyni mistrza!
© Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019
Nie zapomnij również, że zdajesz maturę podstawową z języka polskiego, matematyki i języka obcego. Przeznacz trochę czasu na powtórki z tych przedmiotów. Są one tak samo ważne jak chemia
Powodzenia na maturze!
W razie pytań jesteśmy do Twojej dyspozycji: Bio-Chemiczne Suchary,
biochemiczne,
[email protected]
© Copyrights by Bio-Chemiczne Suchary – PlanMaturalny, Gdynia 2019