2. Realizm - notatki

SAVE OFFLINE

REALIZM  



Rozpoczyna się w połowie XIXw. Realizm krytyczny – krytyka istniejącego systemu społecznego, wyzysku chłopów, ciężkiej pracy itp. (np. Courbet, Kotsis, Gierymscy) Pejzaże – bez idei nadrzędnej (pejzaż dla pejzażu, brak symboliki) – barbizooczycy, pierwsi wychodzili w plener

   

Sceny rodzajowe Realizm historyczny (sceny historyczne) – bardziej akademickie techniki i romantyczne treści 1855 r. – pierwsza samodzielna wystawa artysty – Gustav Courbet Mimetyzm – perspektywa, proporcje, barwy ziemi, złamane

FRANCJA Gustav Courbet 1819-1872   

1849r. – Salon Paryski – Popołudnie w Ornas Albert Broulas – Mecenat 1860r. – komuna Paryska, wyemigrował do Szwajcarii i malował tam pejzaże Cechy     

Z Ornas – malował pejzaże i mieszczan Malarz codzienności Inspiracja : Delacroix, Gericault, Valazquez, Rembrandt, Le Nain, Hals Malował tylko to co widział Gładki pejzaż, grubo nakładana jedna warstwa farby



Pogrzeb w Ornas - 1849-1850r. - format heroiczny – 4 x 6 metrów - kult brzydoty Kąpiące się - Rubensowskie kobiety - pozy w stylu : noli me tangere (nie dotykaj mnie)





Dzień dobry Panie Courbet - 1854r. - fortuna składająca hołd geniuszowi – mecenas kłania się Courbetowi



Kamieniarze - 1849r. - postacie ukazane od tyłu – anonimowośd - Kamieniarze zmagają się z trudem swojej pracy, ludzie zmagają się z trudem życia



Kobiety przesiewające zboże - intensywne kolory - pozuje kochanka Courbeta, jej siostra i jego dziecko









Atelier malarza - 1855r. - 359 x 598 cm – format heroiczny - Muzeum d’Orsay w Paryżu - alegoria 7 lat pracy malarza - należy patrzed na świat jako na dzieło sztuki - naga modelka – sztuczna inspiracja - odrzuca romantyczne tradycje - duża sygnatura - nawiązanie do Valazqueza - Alegoria realistycznego malarstwa Panienki nad Sekwaną - 1856r. - problemy społeczne - „to nie są grzeczne panienki, TO SĄ PROSTYTUTKI!” Źródło - Ciało zniekształcone na skutek długiego noszenia gorsetu - Inspiracja Ingresem Sen - dla Ambasadora tureckiego - alegoria lenistwa i rozpusty - do haremów tureckich

Francois Millet 1814-1875r.      

Pochodził z Normandii, od 1849r. przeprowadza się do Barbizonu Uhonorowany Legią Honorową Pomagał mu proboszcz jego parafii (jego rodziny nie było stad na jego edukację) Z pracowni Delarocha Lubił malowad o zmierzchu Na początku malował sceny mitologiczne, portrety i pejzaże od 1850r. tematy społeczne Anioł Pański - odniesienie do jego dzieciostwa -początek pracy wpisany w porządek liturgii

Honore Daumier 1808-1879r.  

Zaangażowany w działalnośd społeczną Mieszkał w Valmondois (dom podarowany przec Camille Corota)

Cechy :      

Realistyczne tematy, nie realistyczne wykonanie Ciemne pierwsze plany, trochę jaśniejsze tło Brak indywidualizacji Szkicował w Luwrze- inspiracje Goyą i barokiem Był grafikiem, tworzył litografie Gargantua - główna postad powieści renesansowej -alegoria Ludwika Filipa Orleaoskiego

Camille Corot 1796- 1875r.     

Nie czytał książek Obrazy to pamiątki z podróży Zróżnicowana twórczośd Częste szkice w plenerze Ogród Tivoli - inspiracja Lorrainem - znamiona pejzażu idealnego



Katedra w Chartes - 64 x 51 cm - niewykadrowany - przewaga brązów



Młyn Saint Nicolaus - zasłonięty główny motyw - srebrzyste zielenie z szarościami



Wspomnienie z Mortefontaine - święto wiosny - sztafaż - klimat senno-poetycki

BARBIZOŃCZYCY     

Niedaleko lasu Fontainbleau Od 1847 roku Wychodzili w plener! (jako pierwsi) Wierna obserwacja, zanik sztafażu Jako pierwsi stosowali przenośne sztalugi i farby w tubkach

Theodore Rousseau    

Często drzewa w centrum kompozycji Łąki/pogranicza lasów Soczysta zieleo Trochę inspiracji Constablem (bardziej techniczny niż Constable), Potterem i Hobbemą

Narcyz Diaz de la Penia     

Impresyjny Bardziej szkicowy niż inni barbizooczycy Wnętrza lasów Horror vaculi Fascynacja zmianami pór roku

Constant Troyon 

Malował krowy

Constant Francois Daubigny

Józef Szermentowski 1833-1876r.  

ASP w Warszawie – przyjaźo z Gersonem i Kossakiem 1860 r. –wyjazd do Paryża

Cechy :    

Wyraźne pozy drzew Sztafaż zwierzęcy Realizm krytyczny (czasami) Stimmungi – nastrojowe pejzaże ( z niem. Stimmung – nastrój)

NIEMCY Adolf Menzel 1815-1905r.   

Śląskie inspiracje – przemysł (pozytywizm) Ambiwalentny – cechy pozytywne i negatywne (zachwyt hutą i zaangażowaniem robotników) Barokowe contra lutche

Wilhelm Liebl 1844-1900r. 

Portrecista

ROSJA Pieriedwiżnicy organizowali wystawy objazdowe niesienie sztuki dla ludzi który nie mieli jej na co dzień realizm krytyczny i piękno rosyjskiego pejzażu 1863r. – bunt przeciwko Akademii Petersburskiej Przedstawiciele : Kramskoj, Riepin, Szyszkin, Ajwazowski, Lewiatan

Illia Riepin 1844-1930r.   

73-76r.- stypendium, wyjazd do Francji i Włoch – inspiracja impresjonistami – światło i kolor Inspiracja Rembrandtem Od 78r. należał do Pieriedwiżników Cechy :     

Malował przeciętnych ludzi z którymi się utożsamiał Miejski folklor Sceny rodzajowe i historyczne Portrety – Car Mikołaj II Romanow Burłacy na Wołdze - realizm - kontrast pomiędzy ludźmi a naturą, piękno przyrody i wyniszczeni/zmęczeni ludzie

Izaak Lewiatan  

Panteizm Uproszczenie ze wskazaniem wielkości

Ivan Szyszkin 1832-1898r.    

Natura i lasy jako główny temat Mistrz lasów iglastych Bardzo dopracowany Obcięte góry drzew

Ivan Ajwazowski

Ivan Kramskoj

POLSKA Nawiązywanie do historii Realizm krytyczny S. Witkiewicz – „Nie liczy się temat, liczy się sposób”

Józef Simmler 1823-1868r.      

Szwajcar Tworzył w Warszawie Uczył się w Dreźnie, Paryżu, Monachium Prekursor realizmu Celem obrazów jest wzruszad Podobny do Delarocha Cechy :  Realistyczne detale, akademickie wykooczenie, romantyczny temat  Juste milieu – złoty środek  Szlachcic z papugą - Nawiązanie do Grobu Agamemnona  Śmierd Barbary Radziwiłłówny -naturalnej wielkości -cechy indywidualne z idealizacją, bardzo bogate stroje - malarstwo sytuacji nie akcji -kotary nadają teatralny nastrój - symbole : I plan – Biblia- religijnośd, kadzidło – wyjście duszy z ciała, zgaszona Świecia- śmierd, baldachim – zamożnośd -Król Zygmunt II August, w intymnej scenerii opłakuje Barbarę - podobno matka króla Bona otruła kobietę

Antoni Piotrowski 1813-1875r.   

Z Bydgoszczy, studia w Dusseldorfie Profesor w Królewcu Ostatnie chwile Wandy - 1858r. - poświęcenie dla ojczyzny -walka do samego kooca

Henryk Rodakowski 1823-1894r.         



 

Głównie w Krakowie Studiował w Wiedniu i Paryżu 1852, 1853r. – Złoty medal na Salonie Paryskim Uważał się za malarza historycznego Od 1893r. dyrektor SSP w Krakowie Cechy: Portrety psychologiczne Prostota środków wyrazu Laserunki Portret Dembioskiego - żołnierz -melancholijny nastrój -Dembioski- dobry strateg, leży mapa -beczka prochu który może wybuchnąd – jeden zły ruch i przegrają bitwę (beczka wybuchnie) - w realistyczny sposób oddana romantyczna idea - złoty medal na Salonie Paryskim Portret matki - wnikliwośd psychologiczna - ujęcie ¾ -ekspozycja dłoni i twarzy - naturalnej wielkości -złoty medal na Salonie Paryskim Wojna kokosza - wadliwa kompozycja, zbyt tłoczna Portret Leonii - inspirowany Tycjanem

Wojciech Gerson 1831-1901r.          

Z Warszawy Z pochodzenia był Belgiem ASP w Petersburgu – sceny historyczne Założył szkołę rysunkową w Warszawie, uczył Chełmooskiego, Wyczółkowskiego, Podkowioskiego, Pankiewicza Otworzył Zachętę – stowarzyszenie wystaw artystycznych Przetłumaczył traktat da Vinciego Tworzył w akademickiej koncepcji 1863- wyjazdy do Zakopanego Pejzaże- potęga natury i kruchośd życia Pomiędzy realizmem, a akademizmem

Aleksander Kotsis 1836-1877r.    

Pochodził z gór Szkoła Sztuk Pięknych w Krakowie Był w Wiedniu Realizm krytyczny

Cechy         

wąska gama barw ciepłych, barwy ziemi kameralny nastrój tematyka góralska katastrofy demograficzne piękno krajobrazu górskiej skontrastowane z biednymi ludźmi kameralne przestrzenie emocjonalnośd surowośd realiów Ostatnia chudoba -chudoba czyli żywicielka -nie stad ich na utrzymanie kozy

Józef Brandt 1841-1915r.      

Uczył się w Paryżu, później w Monachium (Ludwik II zapewnił mu stypendium) 1886r. – prowadzi pracownie w Monachium (Wyczółkowski, Chełmooski) Przyjaźnił się z Juliuszem Kossakiem Szef polskiej koloni artystycznej Konwencja wieku XVII, eksponowanie kresów wschodnich sceny batalistyczne (konie) Czytał pamiętniki Paska Cechy :  Dynamiczny  Wiernośd szczegółów  batalista  Porwanie na arkan -Uchwycenie akcji -Złudzenie ruchu

Stanisław Witkiewicz 1851-1915r.             

Malarz i architekt Przyjaciel M. Gierymskiego Przez 20 lat w Zakopanem Twórca stylu zakopiaoskiego Realizm krytyczny Chciał pokazad polskośd Dachy kryte gontem – drewniana dachówka Nie używał gwoździ Częste tarasy i balkony, dekoracja snycerskie Czasopismo „Wędrowiec” Studiował w Petersburgu i Monachium Kaplica w Jaszczurówce - forma wpisuje się w pejzaż górski Orka - limby – ludzie zdani na łaskę żywiołów

Alfred Wierusz Kowalski 1849-1915r.   

Z Suwałk Malował sceny rodzajowe w konwencji zimowej wsi Przejażdżki konne

Józef Chełmoński 1849-1914r.      

Kult wsi, żywy kontakt z naturą 1867r. – rozpoczęcie szkoły u Gersona, później uczył się w Monachium 1889r. – Grand Prix za „Czwórkę” Należał do towarzystwa „Sztuka” Salon Krywulta Podróżował na Ukrainę, był w Paryżu – inspiracja Milletem

Cechy:     





Sosy monachijskie : ciemne, ciepłe barwy na bazie brązów i asfaltów Osobisty stosunek do przedstawianej sceny Pejzaże Mazowsza Barwy lokalne Kuropatwy -1891r. -wnikliwa obserwacja - rozmazanie tła – tajemniczy nastrój - alegoria ludzkiego losu – ludzie są zdani sami na siebie Babie lato - typowy obraz dla jego twórczości - inspiracja : Fran von Leubach - realistom nie podoba się sielanka, akademikom nie podoba się technika - klasyczny układ linii horyzontu Czwórka - 1881r. - 3 x 6,5 metra - namalowany w Paryżu - powstał pod wpływem Brandta - skróty perspektywiczne - panorama

Maksymilian Gierymski 1846-1874r.       

Wziął udział w powstaniu razem z Adamem Chmielowski (później brat Albert) Motywy powstania, codziennośd powstaocza Studiował w Puławach Szkoła rysunkowa Gersona, później Monachium Wrażliwośd na naturę 1871-73r. – największe sukcesy Patrol Powstaoczy -1873r. -Wnikliwe studium natury -Nastrój oczekiwania -Oddalenie sceny głównej (małośd człowieka) -Koloryt lokalny

Aleksander Gierymski 1850-1901r.       









 

Realista wyczulony na światło Malował Powiśle Szkoła Rysunkowa u Gersona, potem studia w Monachium Obsesyjne poczucie winy za nieuratowanie brata Wiele razy się przeprowadzał – Warszawa (Idiotenburg), Paryż, Kraków, Włochy Umiera we Włoszech, w zakładzie psychiatrycznym W altanie 1882r. - spokój, harmonia -realizm impresjonistyczny - 2 wersje, pierwsza zniszczona, mnóstwo szkiców -idealny pod względem tematu i techniki -rokoko – stroje, impresja- światło, akademizm- sposób malowania postaci -odpowiedź na krytykę która zarzucała mu malowanie tylko obrazów „karczemnych” Święto trąbek - odpowiednik nowego roku w judaiźmie - realizm krytyczny -wąska gama barw ziemi -sosy monachijskie - Powiśle - modlące się postacie - zaduma, powaga - zatrzymanie akcji kontra pęd życia (pociąg) - efekty luministyczne (cotra lunche) - kilka niezależnych wersji Piaskarze - bardziej Courbetowskie - woda- dalekie tło impresjonizmu Żydówka z pomaraoczami 1880-1881r. - pomaraocze – kontrast, reszta w barwach chromatycznych -naturalizm -symetryczna Trumna chłopska 1894r. - zadumany mężczyzna i smutna kobieta - trumna dziecięca (na to wskazują jej rozmiary) -elementy realizmu krytycznego -śmierd odciąga od codziennej pracy - pies- wiernośd -kobieta podobna do pomaraoczarki -realistyczny warsztat i kolorystyka z Paryża Wieczór nad Sekwaną 1892r. - intuicyjny koloryt Anioł Paoski 1890r. - fascynacja Millaisem

 

Opera Paryska nocą 1891r. Ogród włoski 1897r. -uroda świata

Jan Matejko 1838-1893r.               







Ojciec pochodził z Czech, matka pół Niemka Mieszkał i tworzył w Krakowie Profesor Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie Zabraniał Malczewskiemu jechad do Paryża Ożenił się z Teodorą, była chorobliwie zazdrosna, pozwalała mu malowad tylko siebie, toksyczny związek Złoty medal w Paryżu za Kazanie Skargi, srebrny za Rejtana Czytał Jana Długosza Malował w krużgankach Wawelskich Luis Galait – inspirował Matejkę Cechy: Unikał malowania tła Realizm, indywidualizacja Realizm detalu Zewnętrzne, naturalne światło które wydobywa kilka punktów „barszczyk”- werniks z dodatkiem fioletu/purpury Staoczyk - 1862r. - pełny tytuł : Staoczyk w czasie balu na dworze królowej Bony, kiedy wieśd przychodzi o utracie Smoleoska - w tle spadająca gwiazda- upadek Polski - krytyka władzy - osoba odpowiedzialna za rozrywkę (Staoczyk) martwi się losami kraju, a ludzie którzy powinni się tym zajmowad (szlachta) bawią się na balu w tle - na stole list donoszący o klęsce polaków -Staoczyk jest autoportretem Kazanie Piotra Skargi - 1862-64r. -Piotr Skarga- ksiądz jezuicki - ciemny obraz, akcent czerwieni -suma zdarzeo po upadku Polski -3 szlachciców w środku - rękawiczka na środku - Jan Zamoyski – szlachcic, sekretarz królewski - ta scena nigdy się nie odbyła Rejtan -1876r. - upadek Polski - 1773r. – wtedy odbyło się to wydarzenie - Rejtan – Poseł Nowogrodzki, któremu zależało na Polsce -krytyka arystokracji - wizja upadku – kilka wydarzeo w jednym - mesjanizm - Złoty medal w Paryżu - Postacie : S.A. Poniatowski, Riepnin (na chórze), Potocki, Branicki, Rzewuski-zdrajcy Unia Lubelska -1867r. - powstanie Rzeczypospolitej Obojga Narodów -na skrzydłach orła herby - Anna Jagiellonka- u góry po prawej - punkt zwrotny w jego twórczości s













Stefan Batory pod Pskowem - 1872r. - to wydarzenie nie miało miejsca - Ivan IV – Rosja miała przyjąd katolicyzm - Papież zgodził się na pokój, na zasadach Rosji - futro niedźwiedzia- symbol Rosji pod stopami Batorego - przekłamania : Psków nie kapitulował, husaria (Odsiecz Wiedeoska – II poł XVIIw.) Hołd Pruski -1882r. -1525r. - wydarzenie -przyjęcie luteranizmu przez Prusy Wschodnie – przekształcenie w Prusy Książęce - mina Staoczyka – złe skutki tego wydarzenia - Zygmunt August (dziecko) bawi się łaocuchem - losem -Kościół Mariacki w tle - scena główna dzieje się na II planie -teatr polityczny – ludzie są tylko obserwatorami - podziwiany przez Franciszka Józefa - rękawica – wyzwanie (po prawej stronie Staoczyka) -układy rodzinne- pozwolenie Prusom na własne paostwo -na pograniczu dwóch faz ideowych- matejkowski krytycyzm i „ku pokrzepieniu serc” Bitwa pod Grunwaldem -1878r. -w środku tworzy się figura koła -rozmazany św. Stanisław - król i jego świta – daleki plan -dwa centra obrazowe - dużo błędów: włócznia św. Maurycego namalowana z muzealnym podstawkiem, nigdy nie była używana do bitew Bitwa pod Racławicami -1888r. -Kościuszko i Insurekcja Kościuszkowska 1794r. Sobieski pod Wiedniem -1883r. -1683r. – zwycięska odsiecz Polaków - Jan III Sobieski, Karol V Lotaryoski - w Muzeum Watykaoskim w Rzymie, ofiarowany Leonowi XIII - żywa kolorystyka, dynamizm - tęcza na niebie – przymierze Boga z ludźmi -„przybyliśmy, zobaczyliśmy, Bóg zwyciężył” - tureckie sztandary pod kopytami koni Konstytucja 3 maja - 1891r. -Stanisław Małachowski w środku - Matejko nie lubił Poniatowskiego- namalował go wśród kobiet, krytyka, nie zasługuje na miejsce wśród prawdziwych mężczyzn

Kossakowie   

Juliusz, Wojciech i Jerzy Scenerie XVIIw. Juliusz- akwarele, znakomity warsztat rysunkowy

Juliusz Kossak 1824-1899r.   

głównie akwarele Tematyka- konie Bliski przyjaciel Brandta (Monachium)

Wojciech Kossak 1857-1944r.       

Głównie oleje Studia w Monachium, trochę w Paryżu Heroizacja historii oraz tematy myśliwskie Liczne romanse Pracował dla Cesarza Pruskiego 1915r. – profesor batalistyki na ASP w Krakowie Panorama Racławicka -120x5 metrów -Przedstawia jeden z epizodów Insurekcji Kościuszkowskiej -Z okazji 100 rocznicy Insurekcji



Piłsudzki na kasztance

Jerzy Kossak 1886-1955r. 

Kontynuator ojca