Resuscytacja krążeniowo-oddechowa u dzieci i niemowląt

SAVE OFFLINE

RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWOODDECHOWA# DZIECI i NIEMOWLĄT

BLS (Basic Life Support)# Podstawowe czynności resuscytacyjne

GRUPY WIEKOWE:# •

Noworodek- od urodzenia do 4 tygodnia życia (28 dni)

•

Niemowlę- dziecko poniżej pierwszego roku życia

•

Dziecko- pomiędzy pierwszym rokiem życia a początkiem okresu pokwitania

•

od okresu pokwitania (nastolatki) można używać algorytmów stosowanych u dorosłych

ETIOLOGIA ZATRZYMANIA ODDYCHANIA I KRĄŻENIA JEST RÓŻNA U DZIECI I DOROSŁYCH. WYNIKA Z RÓŻNIC ANATOMICZNYCH, FIZJOLOGICZNYCH I RÓŻNYCH PATOLOGII.

•

PIERWOTNE ZATRZYMANIE KRĄŻENIA: wynika z zaburzeń rytmu ( najczęściej VF/VT); częstsze u dorosłych (85%); początek nagły, nieprzewidywalny, jest odzwierciedleniem pierwotnej choroby serca; w takiej sytuacji kluczowa jest natychmiastowa defibrylacja, a każda minuta jej opóźnienia zmniejsza szanse poszkodowanego na powrót spontanicznego krążenia o 10%

•

WTÓRNE ZATRZYMANIE KRĄŻENIA: częstsze u dzieci; jest konsekwencją wyczerpania się możliwości organizmu w przypadku urazu lub choroby leżącej u podstaw zaburzenia; rytmem poprzedzającym zatrzymanie krążenia jest najczęściej bradykardia prowadząca do asystolii lub aktywność elektryczna bez tętna

OCENA DZIECKA W STANIE ZAGROŻENIA ŻYCIA I ODPOWIEDNIE Z NIM POSTĘPOWANIE ZAWIERA SIĘ W PUNKTACH ABC:# •

A - Airway - drożność dróg oddechowych#

•

B - Breathing - oddychanie#

•

C - Circulation - krążenie

MECHANIZM ZABURZEŃ ODDYCHANIA:# ostra niewydolność oddechowa może nastąpić wskutek każdej jednostki chorobowej, która zaburza transport powietrza do i z płuc; sinica centralna pojawia się kiedy SpO₂ 5g/dl);,jest zmiennym objawem, najbardziej widoczna na błonie śluzowej jamy ustnej i na łożysku paznokci

OBJAWY ZABURZEŃ ODDYCHANIA:# •

wzmożony wysiłek oddechowy: tachypnoe, wciąganie międzyżebrzy, udział dodatkowych mięśni oddechowych, poruszanie skrzydełkami nosa, zaciąganie mięśni przedniej ściany klatki piersiowej

•

dodatkowe odgłosy: stridor (charakterystyczny dla częściowej obturacji górnych dróg oddechowych), świst wydechowy (zwężenie na poziomie dolnych dróg oddechowych), chrząkanie i stękanie (głównie u noworodków, niemowląt i małych dzieci, generowany podczas wydechu powietrza przez częściowo zapadniętą głośnię)

•

zaburzenia częstości oddechów: tachypnoe, bradypnoe, apnoe

•

zwiększenie częstości pracy serca: zaburzenia oddychania są związane ze zwiększonym rzutem serca (u dzieci głównie poprzez zwiększenie częstości pracy serca)

•

WIĘKSZOŚĆ ZATRZYMAŃ KRĄŻENIA U DZIECI WYNIKA Z HIPOKSJI, DLATEGO NATYCHMIASTOWY BLS, A TYM SAMYM NATLENOWANIE KRWI JEST NAJWAŻNIEJSZE

•

WIĘKSZOŚĆ ZABURZEŃ RYTMU SERCA U DZIECI WYSTĘPUJĄCYCH W ZATRZYMANIU KRĄŻENIA TO ZNACZNA BRADYKARDIA, PRZECHODZĄCA W ASYSTOLIĘ, DLATEGO SKUTECZNY BLS JEST WAŻNIEJSZY NIŻ SZYBKA DEFIBRYLACJA

PERSONEL MEDYCZNY:# •

w przypadku stwierdzenia zatrzymania oddechu i krążenia stosunek uciśnięć do wentylacji wynosi 15:2

•

pojedynczy ratownik może prowadzić RKO używając stosunku 30:2

PERSONEL PRZEDMEDYCZNY:# •

ratownicy znający algorytm BLS dla osób dorosłych i nieposiadający wiedzy na temat resuscytacji dzieci mogą używać sekwencji 30:2

•

ratowników, którzy nie są w stanie lub nie chcą prowadzić wentylacji metodą usta-usta, należy zachęcać do wykonywania samych uciśnięć klatki piersiowej

ALGORYTM# 1. BEZPIECZEŃSTWO# •

oceń miejsce zdarzenia

•

zapewnij bezpieczeństwo sobie i dziecku

•

pamiętaj o środkach ochrony osobistej

2. SPRAWDŹ PRZYTOMNOŚĆ •

delikatnie potrząśnij, szczypnij w policzek zapytaj „wszystko w porządku”, „słyszysz mnie”, „otwórz oczy”

•

nie potrząsaj dzieckiem, jeśli podejrzewasz uraz kręgosłupa w odcinku szyjnym

•

nie przenoś dziecka jeśli nie ma takiej potrzeby

3. JEŚLI DZIECKO REAGUJE:# •

pozostaw je w pozycji i miejscu, w którym je znalazłeś (pod warunkiem, że jest bezpiecznie)

•

oceń stan ogólny i w razie potrzeby udziel pomocy

•

wezwij pomoc specjalistyczną, jeśli jest potrzebna

•

regularnie sprawdzaj stan ogólny dziecka

JEŚLI DZIECKO NIE REAGUJE:# •

głośno wołaj o pomoc

•

delikatnie odwróć dziecko na plecy

•

uklęknij obok głowy dziecka

•

udrożnij drogi oddechowe poprzez odgięcie głowy i uniesienie żuchwy (jedną rękę połóż na czole i delikatnie odchyl głowę do tyłu, palcem lub palcami drugiej ręki unieś żuchwę nie uciskając tkanek miękkich)

•

jeśli podejrzewasz uraz kręgosłupa w odcinku szyjnym udrożnij drogi oddechowe poprzez wysunięcie żuchwy (nie odginaj głowy do tyłu, połóż palce wskazujące obydwu rąk za żuchwą dziecka, w pobliżu kątów, wysuń żuchwę do góry, staraj się utrzymać otwarte usta; gdy na miejscu znajdują się min. 2 osoby, jedna udrażnia drogi oddechowe i stabilizuje głowę, druga wykonuje czynności resuscytacyjne)

4. UTRZYMUJĄC DROŻNE DROGI ODDECHOWE ZA POMOCĄ WZROKU, SŁUCHU I DOTYKU OCEŃ CZY DZIECKO PRAWIDŁOWO ODDYCHA# •

przykładając ucho do nosa i ust dziecka, sprawdź czy słyszysz szmer oddechowy

•

wyczuj na policzku strumień powietrza

•

obserwuj ruchy klatki piersiowej

•

poświęć nie więcej niż 10 s na poszukiwanie obecności prawidłowego oddechu

•

w pierwszych kilku minutach po zatrzymaniu krążenia oddech może być wolny, nieregularny (gasping)

•

jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości czy dziecko oddycha prawidłowo, postępuj tak, jakby oddech był nieprawidłowy

5. JEŚLI DZIECKO ODDYCHA PRAWIDŁOWO# •

ułóż je w pozycji bezpiecznej

•

wezwij pomoc specjalistyczną

•

regularnie sprawdzaj, czy oddycha prawidłowo

JEŚLI NIE ODDYCHA PRAWIDŁOWO# •

delikatnie usuń widoczne ciała obce mogące powodować niedrożność

•

wykonaj 5 pierwszych oddechów ratowniczych

•

podczas wykonywania oddechów zwróć uwagę na pojawienie się kaszlu lub odruchów z tylnej ściany gardła, obecność lub brak tego typu reakcji stanowi część oceny obecności oznak krążenia

ODDECHY RATOWNICZE U DZIECKA POWYŻEJ 1 ROKU ŻYCIA:# •

zapewnij odgięcie głowy i uniesienie żuchwy

•

kciukiem i palcem wskazującym ręki leżącej na czole zaciśnij miękkie części nosa

•

rozchyl usta, zapewniając uniesienie żuchwy

•

nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami usta dziecka i upewnij się, że nie ma przecieku

•

wykonaj powolny wdech trwający ok 1-1,5 s, obserwując unoszenie się klatki piersiowej

•

utrzymując drożne drogi oddechowe odsuń swoje usta i obserwuj czy klatka piersiowa opada

•

ponownie nabierz powietrza i powtórz opisaną sekwencję 5 razy, klatka piersiowa powinna się unosić i opadać jak przy normalnym oddechu

ODDECHY RATOWNICZE U NIEMOWLĄT:# •

umieść głowę w pozycji neutralnej i unieś bródkę (najprościej uzyskać wskazaną pozycję wkładając ręcznik, kocyk grubości ok 2 cm pod barki dziecka)

•

nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami usta i nos dziecka, upewnij się, że nie ma przecieku

•

powoli wdmuchuj powietrze do ust i nosa przez 1-1,5 s , w ilości wystarczającej do widocznego uniesienia się klatki piersiowej

•

utrzymując drożne drogi oddechowe odsuń swoje usta i obserwuj czy klatka piersiowa opada

•

powtórz opisaną sekwencję 5 razy

Jeśli wystąpią trudności w wykonaniu skutecznego oddechu należy podejrzewać niedrożność dróg oddechowych:# •

otwórz usta dziecka i usuń wszelkie widoczne ciała obce, nigdy nie rób tego na ślepo

•

sprawdź czy drogi oddechowe są prawidłowo udrożnione

•

podejmij do 5 prób w celu uzyskania efektywnych oddechów, jeśli nadal jest to nieskuteczne rozpocznij uciskanie klatki piersiowej

6. OCEŃ UKŁAD KRĄŻENIA# •

Masz nie więcej niż 10 s na poszukiwanie oznak krążenia (ruch, kaszel, oddech)

•

jeśli sprawdzasz tętno, upewnij się, że nie zajmie ci to więcej niż 10 s (u dziecka powyżej 1 roku życia tętnica szyjna, u niemowlęcia na tętnicy ramiennej, na tętnicy udowej zarówno u dzieci jak i niemowląt)

7. JEŚLI JESTEŚ PEWIEN, ŻE W CIĄGU 10 S STWIERDZIŁEŚ OBECNOŚĆ KRĄŻENIA# •

jeśli to konieczne, kontynuuj oddechy ratownicze, aż do powrotu spontanicznego oddechu

•

jeśli dziecko nadal jest nieprzytomne, ułóż je w pozycji bezpiecznej

•

powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego

JEŚLI BRAK OZNAK KRĄŻENIA, JEŻELI NIE JESTEŚ PEWIEN, ŻE MOŻESZ WYCZUĆ WYRAŹNE TĘTNO O CZĘSTOŚCI POWYŻEJ 60/ MIN W CIĄGU 10 S# •

rozpocznij uciskanie klatki piersiowej

•

połącz uciskanie klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi

UCISKANIE KLATKI PIERSIOWEJ# •

u wszystkich dzieci uciskaj dolną połowę mostka

•

aby uniknąć uciskania nadbrzusza zlokalizuj wyrostek mieczykowaty i uciskaj na szerokość jednego palca powyżej tego punktu

•

uciskaj na głębokość 1/3 wymiaru przednio-tylnego klatki piersiowej

•

uciskaj szybko i mocno

•

pozwalaj na relaksację klatki piersiowej

•

powtarzaj czynność z częstością 100-120/min

•

uciskaj klatkę piersiową i wykonuj oddechy w sekwencji 15:2

•

NIEMOWLĘTA: jeden ratownik wykonuje uciśnięcia opuszkami dwóch palców; dwóch lub więcej ratowników używa techniki dwóch kciuków i dłoni obejmujących klatkę piersiową

•

DZIECI POWYŻEJ 1 ROKU ŻYCIA: należy umieścić nadgarstek jednej ręki na dolnej połowie mostka, unieść palce by nie uciskać żeber, ustawić się pionowo nad klatką piersiową; w przypadku większych dzieci lub mniejszych ratowników można użyć dwóch rąk ze splecionymi palcami

8. KONTYNUUJ RKO DO CZASU:# •

powrotu oznak życia (dziecko zaczyna się poruszać, otwierać oczy, oddychać)

•

przybycia wykwalifikowanej pomocy

•

wyczerpania własnych sił

•

pojawienia się niebezpieczeństwa

KIEDY WEZWAĆ POMOC?# •

gdy jest więcej niż jeden ratownik, jeden rozpoczyna RKO, drugi udaje się po pomoc

•

gdy jest jeden ratownik, prowadzi RKO przez 1 min zanim uda się po pomoc

•

aby zminimalizować przerwy w RKO, możliwe jest przeniesienie niemowlęcia lub małego dziecka do miejsca wezwania pomocy (dotyczy poszkodowanych bez podejrzenia urazu kręgosłupa)

•

jedynym wyjątkiem, kiedy nie należy prowadzić RKO przez 1 minutę, ale od razu udać się po pomoc jest sytuacja, kiedy dziecko nagle traci przytomność i stało się to w obecności ratownika (najbardziej prawdopodobne są przyczyny sercowe)

POZYCJA BEZPIECZNA# •

celem pozycji bezpiecznej jest zabezpieczenie dróg oddechowych przed niedrożnością i zabezpieczenie przed aspiracją śliny, wymiocin itp.

•

pozycja musi być stabilna

•

niemowlęta mogą wymagać podparcia za pomocą poduszki

•

unikaj wywierania ucisku na klatkę piersiową

•

zmieniaj strony co 30 min

•

pozycja bezpieczna stosowana u dorosłych jest odpowiednia dla dzieci

ZADŁAWIENIE U DZIECI# •

najczęściej podczas zabawy lub jedzenia

•

najczęściej nagły początek (kaszel, świsty, wymioty)

•

należy sprawdzić czy ciało obce widać w ustach i czy uda je się usunąć palcem (nie wolno usuwać nic na ślepo, w 99% ciało obce wprowadzamy głębiej)

NIEMOWLĘ:# •

kaszel efektywny (płacze, słychać przepływ powietrza)trzymać na rękach głową do góry co ułatwi kaszel

•

kaszel nieefektywny (dziecko jest przytomne, ale nie jest w stanie nabrać powietrza)-należy usiąść, położyć dziecko na przedramieniu głową w dół trzymając za żuchwę, uderzać nasadą dłoni w okolicę międzyłopatkową 5 razy; następnie odwrócić dziecko na plecy, sprawdzić jamę ustną pod kątem ciała obcego. Gdy brak efektu, u dziecka leżącego na naszym przedramieniu uciskać klatkę piersiową w dolnej części mostka (5 razy dwoma palcami); czynności wykonuje się do momentu usunięcia ciała obcego lub utraty przytomności

DZIECKO POWYŻEJ 1 ROKU ŻYCIA:# •

kaszel efektywny: namawiamy do kaszlu

•

kaszel nieefektywny: pochylić do przodu i uderzyć 5 razy w okolicę międzyłopatkową, jeśli brak poprawy 5 uciśnięć nadbrzusza do góry i do siebie (pomiędzy pępkiem, a końcem mostka), wykonywać na przemian, aż do usunięcia ciała obcego lub utraty przytomności

NIE REAGUJE

Zawołaj pomoc Udrożnij drogi oddechowe

BRAK PRAWIDŁOWEGO ODDECHU

5 oddechów

15 uciśnięć klatki piersiowej

2 oddechy 15 uciśnięć klatki piersiowej

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ