Choroby Tarczycy u psów i kotów

SAVE OFFLINE

Choroby Tarczycy psów i kotów

• Największy

gruczoł dokrewny organizmu

TARCZYCA • Budowa pęcherzykowa • Zbudowana z 2 płatów: lewego i prawego, które leżą po obu bokach tchawicy od jej 3 do 8 pierścienia (u psa) • Płaty są przesuwalne względem podłoża

Hormony tarczycy

•Tyroksyna (T4) •Trójjodotyronia (T3)

•Oś podwzgórzowo-przysadkowo-tarczycowa •Efekty działania tarczycy: wypływ na tempo metabolizmu tlenowego, oddziaływanie na glikolizę, glukoneogenezę, oksydację kw. Tłuszczowych, obrót białkowy = regulacja podstawowej przemiany materii organizmu, oraz wpływ na różne piętra działania hormonów.

Wspólne objawy dermatologiczne zaburzeń hormonalnych

•brak świądu •pseudosymetryczne wyłysienia •brak wykwitów skórnych •zmiana barwy skóry

Przyczyny zmniejszonego stężenia hormonów tarczycy w surowicy

• Niedoczynność tarczycy • Zmniejszona zawartość globulin TBG – Thyroxine binding globulin (choroby wątroby, jelit, zespół nerczycowy) • Leki (zmniejszające ilość białekandrogeny, glikokortykoidy, leki hamujące wiązanie hormonów- salicylany, furosemid) • Wysokie stężenie jodków we krwi

• Eutyreoza- stan prawidłowej czynności tarczycy przy objawach niedoczynności: -zapalenie płuc -SLE -anemia hemolityczna -demodekoza uogólniona -głębokie zapalenia skóry bakteryjne i grzybicze -nadczynność kory nadnerczy -schorzenia wątroby, nerek, żołądka i jelit • Polekowa- fenobarbital, mitotan, salicylany, glikokortykoidy, diazepam, androgeny, metylotiouracyl, jod

Niedoczynność tarczycy (hipotyreoza) u psów Jest to zespół objawów związanych z bezwzględnym lub względnym niedoborem hormonów tarczycy w komórkach i tkankach ustroju

• Pierwotna (pierwszorzędowa) wywołana jest zmianami w samym gruczole tarczowym- 95% u psów

• Wtórna jest objawem niedoczynności – a) przysadki (niedoczynność drugorzędowa), b) podwzgórza (niedoczynność trzeciorzędowa)

Przyczyny hipotyreozy: Pierwszorzędowej – • Limfocytarne zapalenie tarczycy • Idiopatyczna dystrofia komórek pęcherzykowych tarczycy • Nowotworowa i infekcyjna destrukcja gruczołu • Deficyty jodu w pożywieniu • Czynniki jatrogenne: usunięcie chirurgiczne, leki (np. sulfonamidy) Drugorzędowej – • Guzy przysadki, torbiele, niedorozwój • Wrodzona wtórna niedoczynność występująca łącznie z karłowatością przysadki Trzeciorzędowej – • Wrodzona niedorozwój podwzgórza Wrodzona • Dysgenezja gruczołu (aplazja, hipoplazja) • Dyshormonogeneza

Dobermany Charty afgańskie Teriery Boksery Spaniele Setery irlandzkie Labradory i golden retrievery Sznaucery miniatury

RASY PREDYSPONOWANE

Objawy kliniczne hipotyreozy Wywiad

Układ krążenia

Układ pokarmowy

Układ kostny

-ospałość, -nietolerancja wysiłkowa -niechęć do ruchu i tresury -przyrosty masy ciała

-bradykardia

-apetyt bez zmian

arthropatia -miopatia

-osłabienie słyszalności tonów sercowych - osłabienie uderzeń koniuszkowych serca

-przyrosty masy ciała

INNE -zaburzenia cieczki i niepłodność -zanik libido samców -spadek ciepłoty wewnętrznej ze zmniejszoną tolerancją na niższe temperatury

-arytmia systoliczna

-zakrzepica żył i tętnic -częste wybroczyny i wylewy krwawe -Słabo wyczuwalne tętno na tętnicach udowych

Zaburzenia narządu wzroku - wrzody rogówki, -uveitis, -retinopatia - Zmniejszona produkcja łez

-Osłabienie kurczliwości mięśnia sercowego

-Nadciśnienie tętnicze

-zaburzenia perystaltyki jelit, co skutkuje zaparciami na przemian z biegunką

Układ nerwowy: hiaporefleksja mięśni twarzowych, -może dojść do opadnięcie pojawienia się nabytego powiększenia powiek (smutny wyraz twarzy) przełyku, czyli wtórnego przełyku -jednostronny olbrzymiego niedowład (zaburzenia połykania, mięśni kaszel, regurgitacja) twarzowych -oczopląs

Neuropatie

Dystrofia lipidowa rogówki

Zapalenie spojówek, rogówki, brzegu powiekowego (zespół suchego oka)

Objawy kliniczne hipotyreozy- dotyczące układu powłokowego • Włos łamliwy, bez połysku, odbarwiony, zatrzymany w rozwoju i obumierający przedwcześnie (anagen) • Wyłysienia obustronne, symetryczne rozpoczynające się od nasady ogona poprzez boki ciała-szczenięca okrywa włosowa • Atrofia i hiperkeratoza naskórka • Skóra przebarwiona, sucha, zimna, obrzękła

• Obrzęk śluzowaty skóry na skutek kumulacji kwasu hialuronowego

• Proliferacja fibroblastów i synteza kolagenu powoduje utratę elastyczności- krwiaki • Zaburzenia funkcji gruczołów łojowych (nadprodukcja)

• Włos niewykształcony w fazie telogenu /i lub anagenu • Łamliwe, bez połysku pazury • Trwale utrzymujący się łojotok skóry • Nawrotowe ropne zapalenia skóry

• Nużyca u osobników dorosłych

Obraz hipotyreozy

Lek. wet. Monika Hulak

Cechy histologiczne hipotyreozy • Hiperkeratoza ortokeratyczna • Zanik mieszków włosowych i mięśni stroszących włosy • Włosy w fazie telogenu • Nadmiar melanocytów w naskórku • Przerost skóry właściwej i obrzęk śluzakowaty- myxoedema skóry

Niespecyficzne -Ortokeratyczne nadmierne rogowacenie -Rogowacenie mieszków włosowych -Rozszerzenie mieszków włosowych -Przewaga włosów w fazie telogenu -Zanik naskórka i gruczołów łojowych -Zanik kolagenu

Specyficzne -Wakuolizacja i przerost mięśnia stroszyciela włosa -Wzrost zawartości mucyn w skórze -Cienka skóra

Oprócz wykonania profilu hormonalnego należy nie zapominać o podstawowych badaniach laboratoryjnych, gdyż pomagają rozpoznać współistniejące choroby wtórne. W pracy lekarza weterynarii endokrynologa-tyreologa konieczne jest wykonywanie badania hematologicznego, biochemicznego krwi oraz badanie moczu!!!

Zmiany w badaniu hematologicznym • Niedokrwistość normocytarna i normobarwliwa lub niedobarwliwa w 25-50% przypadków • Wzrost liczby krwinek białych • Spadek aktywności VIII czynnika krzepliwości krwi • Przyspieszone OB.< 60 min

Wyniki badań biochemicznych • Poziom cholestrolu > 9,3 mmol/l w 75% przypadków • Poziom triglicerydów > 1,3 mmol/l w 50% przypadków

Badanie hormonalne • Najprostszym i wiarygodnym badaniem stanu tarczycy jest określenie poziomu tT4 oraz fT4 w surowicy z użyciem powszechnie dostępnej metody dializy równoważnej – wiarygodność jej znacząco wzrasta gdy obraz kliniczny jest typowy dla hipotyreozy. • Zadawalające wyniki przy metodach tradycyjnych

Normy poziomów T4, T3 i TSH we krwi Parametr

Psy

Koty

tT4 - tyroksyna całkowita

13-52 nmol/l 13-48 nmol/l 1,5-4 g/dl 15-60 ng/dl

fT4 - tyroksyna wolna

7-30 pmol/l 5-25 pmol/l 0,3-1,7 ng/dl

tT3 – trójjodotyronia całkowita

0,3-2,5 0,9-3,1 nmol/l nmol/l 75-160 ng/dl 1,5-5 g/dl

fT3- trójjodotyronina wolna

0,3-0,6 ng/dl Brak danych

TSH