Terapia magnetyczna - Ghanshyam Singh Birla Colette Hemlin

SAVE OFFLINE

Ghanshyam Singh Birla Colette Hemlin

TERAPIA MAGNETYCZNA Łagodny ale skuteczny sposób na zachowanie zdrowej równowagi w organizmie człowieka

STUDIO ASTROPSYCHOLOGII

Tytuł oryginału: „Magnet therapy: the gentle and effective way to balance body systems" Copyright © 1999 by Ghanshyam Singh Birla and Colette Hemlin. Ali rights reserved

Przekład: Bogna Okulewicz Redakcja: Izabella Wojno Projekt okładki: Andrzej Burak Korekta: Alla A. Chrzanowska

Copyright © STUDIO ASTROPSYCHOLOGII 2001 15-762 Białystok, ul. Antoniuk Fabryczny 55/37 tel. (085) 653-13-03, fax (085) 653-06-51 e-mail: [email protected] oferta: www.studioastro.com.pl

ISBN 83-88351-13-3 BIAŁYSTOK 2001 Wydanie I

Druk i oprawa: Firma Wydawniczo-Reklamowa „PERFEKT" s.c, Kraków

SPIS TREŚCI Podziękowania Przedmowa Wstęp Ważna uwaga

11 15 19 22

Rozdział 1. Historia Historia biomagnetyzmu Historia magnetyzmu Narodziny elektromagnetyzmu Biomagnetyzm

25 25 26 29 32

Rozdział 2. Rodzaje magnesów i ich produkcja Geomagnetyzm Magnetyzm o pochodzeniu wewnętrznym Magnetyzm o pochodzeniu zewnętrznym Stałe magnesy naturalne Magnesy stałe uzyskane sztucznie Magnesy metalowe uzyskane sztucznie Syntetyczne magnesy uzyskiwane sztucznie Elektromagnesy

39 39 40 44 46 46 48 49 49

Rozdział 3. Właściwości magnesów Fizyczne właściwości magnesów Materiały ferromagnetyczne Jak działa magnetyzm Siła magnesu Pole magnetyczne

51 52 53 57 61 64

SPIS TREŚCI

Magnesy dostępne na rynku Jak rozpoznać bieguny magnesu Przechowywanie magnesów stałych Ostrzeżenia o magnesach

,

71 73 77 77

Rozdział 4. Biomagnetyzm Czynniki istotne w biomagnetyzmie Działanie magnetyzmu na komórki Wpływ magnetyzmu na rośliny Działanie magnetyzmu na zwierzęta Działanie magnetyzmu na organizmy ludzkie Syndrom niedoboru pola magnetycznego Przeciążenie magnetyczne Układ krążenia Układ nerwowy Układ dokrewny Inne lecznicze działania magnesów

79 80 83 84 87 92 93 95 97 99 102 104

Rozdział 5. Terapia magnetyczna Ostrzeżenia Biegun północny czy południowy? Właściwości biegunów Wybór odpowiedniego czasu na przeprowadzenie leczenia Polaryzacja ciała człowieka Terapie złożone Leczenie Przedmioty namagnesowane dostępne na rynku

109 110 111 113 124 127 127 143

Rozdział 6. Magnesowana woda Właściwości magnesowanej wody Wpływ magnesowanej wody na rośliny Wpływ magnesowanej wody na zwierzęta

145 146 150 151

SPIS TREŚCI

Wpływ magnesowanej wody na organizm człowieka Woda magnesowana naturalnie Magnesowana woda w domu Magnesowanie innych substancji

152 155 157 162

Rozdział 7. Przypadki Badania naukowe Sprawozdanie o uzyskanych wynikach Ból Odprężenie, dobre samopoczucie, medytacje Drogi oddechowe Układ nerwowy Infekcje Magnesowana woda Inne przypadki Podsumowanie Słowniczek Indeks

163 163 166 167 171 173 175 175 176 177 179 181 185

PODZIĘKOWANIA

Dawno, dawno temu oświecony hinduski mędrzec Kanada (zjadacz atomów) docenił magiczne skutki przyciągania i odpychania między z pozoru zwykłymi kamykami i założył, że za tę wewnętrzną właściwość odpowiada działanie naturalnej energii. Wnioski Kanady i jego późniejsze teorie rozwinęły się ostatecznie w jeden z sześciu głównych filarów hinduskiej filozofii zwanej Vaisesika (od sanskryckiego rdzenia visesus, oznaczającego wiedzę o przyrodzie). Moje serce wybiega do myśli błyskotliwego odkrywcy Kanady, którego oświecona ciekawość świata i chęć odkrywania sił i potencji magnesów znajduje poparcie i dziś, dostarczając inspiracji na polu poszukiwań terapii magnetycznej. Wdzięczny jestem również wielu współczesnym badaczom i naukowcom, i wszystkim pionierom terapii magnetycznej, których otwarte umysły i ich chłonność nadała nowy wymiar tej starożytnej terapii w celu leczenia ran ludzkości. Szczególne wyrazy wdzięczności należą się Albertowi Royowi Davisowi. Jako konsultant rozwoju osobowości przez przeszło trzydzieści lat aż do teraz używałem i używam różnych nauk Vedy, takich jak jyotish, samudńk shastra, medytacji z mantrami, jogi i różnych ajurwedycznych technik leczenia, aby pomóc moim studentom i pacjentom w odnalezieniu równowagi i możliwości samopoznania w ich własnym życiu. Kilka lat temu zacząłem interesować się siłą magnesu jako narzędzia przydatnego w le-

12

TERAPIA MAGNETYCZNA

czeniu. Książka ta jest wynikiem moich poszukiwań i wątpliwości. Chciałbym podziękować tym wszystkim, którzy zachęcali mnie do prowadzenia poszukiwań i badań. Przede wszystkim doktorowi A.K. Bhattacharya z Kliniki Homeopatycznej Naihati w Zachodnim Bengalu, którego odkrywcze pisma, a potem i przyjaźń były dla mnie zawsze przewodnim światłem. Również chcę podziękować doktorowi P.K. Biswasowi, wicekanclerzowi Uniwersytetu Medycyny Alternatywnej, doktorom Ushy i K. Kapoorom, doktorowi Sumanowi Motilalowi Shahowi z Kalkuty i doktorowi Donaldowi Lorimerowi - wszystkim im zawdzięczam stałe dostarczanie inspiracji w moich magnetycznych poszukiwaniach. Szczególną wdzięczność mam dla współautorki tej książki, Colette Hemlin, która z entuzjazmem zgodziła zająć się zadaniem zgromadzenia wszystkich moich notatek i zapisów obserwacji w takiej formie, którą trzymacie teraz w rękach. Jej energia i czujne zainteresowanie poświęcone dodatkowym badaniom dodały tym materiałom niezwykłej głębi. Jeśli chodzi o wspaniałą załogę wydawców, tj. Virginię (Nazneen) Wallis, Johanne Riopel, Agnes Jacob, Violettę Ridout i Jacinthe Cóte - wszyscy zasługują na podziękowania z głębi serca za ich przenikliwość w tłumaczeniu, przepisywanie na maszynie i korektę manuskryptu. Składam serdeczne podziękowania moim kolegom, astrologom-chiromantom, masażystom, refleksologom, Kathleen Keogh, Marie-Claire Sauve, Peterowi Keghowi, Guylaine Vallee, Elyse Trepanier, Grace Macklin, Denise Parise, Chandan Rugenius i Remi Riverinowi, który w obiektywny sposób zastosował testy magnetyczne i przekazał wyniki, aby dać podwaliny tej książce. Dziękuję Heather Flockhart, która kierowała przez bli-

PODZIĘKOWANIA

13

sko dwadzieścia lat naszym wydziałem badań magnetyzmu w Centrum Chiromancji. Nieskończone dzięki dla mej ukochanej żony Chanchali, mojej córki Rekhi i moich synów, Keero i Abhishekananda, którzy zawsze wspierali mnie i zachęcali do wysiłków na rzecz stosowania nauk Vedy w poznawaniu własnego „ja". Jestem też niewypowiedzianie wdzięczny mojemu Paramguru Sri Sri Swami Yukteswarji, którego cenna książka „Święta Nauka" w dalszym ciągu inspiruje mnie do poszukiwania praw powszechnego magnetyzmu zarówno na poziomie mikro-, jak i makrokosmosu wszystkich jednostek ludzkich; wszystkie żywe magnesy usiłują uzyskać równowagę, pokój i radość, zarówno wewnątrz, jak i dookoła siebie.

PRZEDMOWA

Wielka to przyjemność i jednocześnie honor - otrzymać prośbę od mego dobrego przyjaciela doktora Ghanshyama Sigha Birla, aby napisać przedmowę do jego nowej książki „Terapia magnetyczna". Po raz pierwszy usłyszeliśmy o sobie więcej niż dwadzieścia lat temu; wiedziałem, że jest uzdolnionym astrologiem i chiromantą, ale ta książka daje pojęcie o wszechstronności jego geniuszu. Poza tym, że nasza znajomość miała charakter naukowy, spotkaliśmy się po raz pierwszy osobiście w 1996 roku podczas obchodów stulecia, poświęconych osobie mojego ojca doktora Bentoyosha Bhattacharyya. Doktor Birla przybył, by w nich uczestniczyć razem ze swoją rodziną i studentami, i pozostał z nami przez kilka dni. Podczas jego wizyty poznałem jego głębokie zainteresowanie użyciem magnesów, którego konsekwencją jest ta książka. Oprócz chiromancji i astrologii, których naucza w Centrum Chiromancji i w Narodowym Instytucie Badań w Kanadzie, doktor Birla interesuje się również terapią kamieniami szlachetnymi, teleterapią i tym podobnymi zagadnieniami. Pewnego dnia zapewne znajdziemy na półkach książkę napisaną przez niego na jeden z powyższych tematów. Jakiś czas temu doktor Birla przesłał mi manuskrypt nowej książki o magnesach, ale z powodu rozlicznych zajęć nie mogłem od razu napisać do niej przedmowy, ani też przesłać uwag o niej, dlatego też jej wydanie uległo opóźnieniu. W tym miejscu bardzo proszę Autora i Czytelników o wybaczenie, ponie-

16

TERAPIA MAGNETYCZNA

waż stałem się bezpośrednią przyczyną opóźnienia druku tej wspaniałej książki. Jest ona świetnie napisana i zawiera całą kopalnię wiedzy na temat magnesów, czego nie można znaleźć w innych publikacjach na ten temat. Aby zrozumieć jej przedmiot, należy bardzo dokładnie zapoznać się z historią powstania całego zagadnienia. „Terapia magnetyczna" wykorzystuje historyczny aspekt zagadnienia z wnikliwą pieczołowitością, co z pewnością zainteresuje Czytelnika. Drugi rozdział zajmuje się różnymi rodzajami magnesów, naturalnych i sztucznych. Doktor Birla szczegółowo opisuje przemysłowe zastosowania magnesów stałych, a także ich różne rodzaje, aby ułatwić zrozumienie zagadnienia. Rozdział trzeci zajmuje się właściwościami magnesów i ich różnymi rodzajami. Rozdział ten wprowadza akademickie podstawy przedmiotu i pomoże czytelnikowi zrozumieć zalety i siłę magnesów. Czwarty rozdział, „Biomagnetyzm", opisuje eksperymenty z magnesami na roślinach i zwierzętach wykonywane przez różnych naukowców z różnych części świata. Znajdują się tam również opisy efektów oddziaływania magnetyzmu na ludzi. To najważniejszy rozdział - daje on czytelnikowi możliwość wglądu w działanie magnesu na różne układy organizmu ludzkiego - na układ nerwowy, układ krążenia, układ dokrewny itp. Rozdział ten zachęci Czytelnika do praktycznego zastosowania magnesu. Rozdział piąty jest przewodnikiem w leczeniu różnych dolegliwości organizmu człowieka. Po uważnym przestudiowaniu tej części książki początkujący adepci terapii magnetycznej nauczą się specjalnych technik usuwania dolegliwości.

PRZEDMOWA

17

Szósty rozdział zajmuje się efektami magnetyzowania wody dla roślin, zwierząt i ludzi. Czytelnicy, którzy zechcą sprawdzić efekty działania magnesu, powinni przeprowadzić ten prosty eksperyment z wodą. Przekona ich o skuteczności takiej terapii. Każdy powinien pamiętać, że dowodem na istnienie puddingu jest fakt jego jedzenia. Siódmy rozdział dostarcza sprawozdania pacjentów leczonych terapią magnetyczną, co pomoże czytelnikowi przeprowadzić pierwsze próby leczenia za pomocą tego nowoczesnego sposobu. We wniosku stwierdzam, że medycyna alternatywna znajduje coraz większe uznanie wśród ludzi w związku z brakiem skuteczności medycyny konwencjonalnej i rosnących kosztów leczenia. Terapia magnetyczna jest bardzo łatwa, niedroga, a także niezwykle skuteczna w wielu przypadkach. Z mojego doświadczenia wynika, że magnesy są szczególnie skuteczne w przypadkach usuwania bólu i stanów zapalnych. A jeśli magnesy mają wpływ choćby tylko na usuwanie bólu, to już dość, by uznać tę ich zaletę. Każdy organizm ma swoje ograniczenia; jeśli czytelnicy użyją magnesów zgodnie z tym, jak to im wytłumaczy niniejsza książka, jestem pewien, że nikt nie będzie się czuł rozczarowany. Tym samym wyrażam wdzięczność doktorowi Ghanshyamowi Singhowi Birli za napisanie tak wspaniałej książki i gorąco polecam każdemu nie tylko jej przeczytanie, lecz także wprowadzenie jej w praktykę. Doktorowi Birli życzę sukcesów w jego przyszłych przedsięwzięciach. dr A.K. Bhattacharya dyrektor Kliniki Homeopatycznej i Magnetoterapii Zachodni Bengal, Indie prezes Światowej Organizacji Teleterapii

WSTĘP

Zdrowie jest stanem równowagi, który każdy chce osiągnąć i utrzymać. Ostatnio ludzie znacznie bardziej starają się zachować ostrożność w doborze pożywienia, a wielu z nich próbuje włączyć ćwiczenia do swojego rozkładu dnia. Niektórzy zajęli się swoim zdrowiem całościowo - prowadząc jogę, medytacje, mantry, gimnastykę tai chi i inne podobne zajęcia. W wielu przypadkach raz wprowadzone zwyczaje wystarczają do zachowania stanu zdrowia. Mimo to choroba i tak potrafi zaskoczyć. Ludzie często czują się bezsilni wobec choroby i bólu, a Ameryce Północnej pierwszym dla nich impulsem jest zwrócić się o pomoc do specjalistów medycyny konwencjonalnej. Ale kiedy leczenie metodami konwencjonalnymi nie przynosi efektów, jak w przypadku chorób chronicznych lub jest zbyt inwazyjne, ludzie zaczynają szukać innych rozwiązań. Coraz więcej osób przekonuje się do medycyny alternatywnej, takiej jak medycyna ajurwedyczna, akupunktura czy homeopatia. W rzeczywistości jednak okazuje się, że w latach 9O-tych Amerykanie wydali na leczenie metodami medycyny alternatywnej około 100 min dolarów. Terapia magnetyczna jest metodą leczenia alternatywnego, która zdobywa w ostatnich latach coraz więcej zwolenników. Istnieje wiele sprawozdań na temat udanych kuracji tą metodą w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Pacjenci w Holandii cierpiący na choroby przewlekłe, jak na przykład choroba Parkinsona, mówili o wyraźnie odczuwalnej poprawie. WJaponii specjalne

20

TERAPIA MAGNETYCZNA

testy, w których ani pacjenci, ani lekarze nie wiedzieli, kto z pacjentów został poddany leczeniu magnesem, wykazały powodzenie w 90% przypadków takich chorób, jak sztywnienie szyi i barków, lumbago, artretyzm i innych często spotykanych schorzeń. Ponad 10 000 osób stwierdziło znaczną ulgę wleczeniu bólu po tym, jak zastosowano wobec nich pole magnetyczne o średnim natężeniu (590 gausów) magnesu stałego w okresie czterech lub mniej dni. Ocenia się, że w pierwszej połowie lat 90-tych tysiące Amerykanów użyło magnesów dla celów terapeutycznych; liczba osób używających terapii magnetycznej na całym świecie sięga dziś prawie 100 milionów. Jednakże, mimo tych imponujących liczb, terapia magnetyczna stale jest odrzucana przez wielu lekarzy tradycjonalistów lub też po prostu ignorowana, jako część medycyny alternatywnej. Mimo że terapeutyczne wartości magnetyzmu były demonstrowane i udowadniane przez lata, wielu z nas nie zdaje sobie sprawy ze skuteczności ich stosowania. W świetle tych faktów należy wytłumaczyć ludziom w jak najprostszy sposób zasady działania tej terapii tak, aby więcej osób mogło sięgnąć po jej zbawienne działanie. Terapia magnetyczna jest ściśle związana z biomagnetyzmem - dziedziną biologii, która zajmuje się działaniem magnetyzmu na organizmy żywe - zarówno magnetyzmu, jak i elektromagnetyzmu. Książka ta przedstawi początki tych trzech dyscyplin. Każda z nich ma bogatą historię. Wiele historycznych dokumentów, jak indyjskie księgi Vedy, wskazuje, że zjawiska magnetyczne rozpoznawano już w czasach starożytnych. Późniejsze teksty, jak te, które wyszły spod ręki Greka Galena z II wieku naszej ery, opisują używanie magnesów do celów medycznych. Jednakże dopiero niedawno odkryto narzędzia potrzebne do dokładnego i dogłęb-

WSTĘP

21

nego poznania zjawisk biomagnetycznych. W takim rozumieniu biomagnetyzm jest stosunkowo nową dziedziną nauki. W XIX wieku terapię magnetyczną stosowano na próbę, choć w sposób zaawansowany metodą prób i błędów. Przez cały czas praktykujący tę metodę zapisywali swoje uwagi i spostrzeżenia. Dopiero ostatnimi czasy obserwacje te zinterpretowano w sposób naukowy. W rezultacie wiemy teraz, jakie należy podjąć środki ostrożności w terapii magnetycznej i możemy ją polecać jako wyjątkowo nieszkodliwą, a jednocześnie skuteczną metodę leczenia, gdy tylko stosuje się ją we właściwy sposób. Jak wspomniałem wcześniej, przeprowadzono wiele eksperymentów, dotyczących terapii magnetycznej na całym świecie, a w tej książce poświęcimy dużo miejsca ich rezultatom. Przeprowadzaliśmy także wielokrotnie eksperymenty w naszym instytucie*, używając magnesów do zmniejszenia bólu i przywrócenia równowagi funkcjom metabolizmu. Nasze obserwacje przekonały nas o wielorakich korzyściach płynących ze stosowania magnetyzmu. W tej książce spróbujemy wyjaśnić przy użyciu prostego słownictwa, czym jest magnetyzm, ile wiemy na jego temat, jak działa, jak można go używać do poprawy zdrowia i jakie trzeba podjąć środki ostrożności podczas używania magnesów. Mamy nadzieję zademonstrować, że nie trzeba być biologiem czy lekarzem, żeby rozumieć i móc wykorzystywać zalety terapii magnetycznej. Narodowy Instytut Badań nad Samopoznaniem (Centrum Chiromancji) zostało założone przez Ghanshyama Singha Birlę w 1972 roku, aby popularyzować pracę nad zrozumieniem własnego „ja" poprzez starożytne sztuki Vedy i naukę chiromancji, astrologii i dyscyplin pokrewnych, takich jak śpiewanie mantr, terapia kamieniami szlachetnymi, terapia magnetyczna i prawa medycyny ajurwedycznej. Instytut rozszerzono w 1998 roku otwierając Pawilon Lac Dumouchel, 300 akrowy teren i centrum zdrowia.

22

TERAPIA MAGNETYCZNA

Wierzymy, że terapia magnetyczna jest doskonałą metodą na wniesienie równowagi w życie Czytelnika. Jeśli postąpi tak, jak sugerują instrukcje w tej książce, wkrótce odczuje widoczną poprawę swojego stanu fizycznego, umysłowego i emocjonalnego. Nie twierdzimy, że Czytelnik nigdy już nie będzie potrzebował lekarza, ale może on oczekiwać osiągnięcia pełniejszej kontroli nad własnym zdrowiem. Będzie zaskoczony faktem, jak szybko i łatwo prawidłowo użyty magnes lub magnesowana woda może przywrócić równowagę organizmowi; lub też jak można sprawić, że ból głowy zniknie, nie stosując żadnych leków lub też jak poradzić sobie z bezsennością bez tabletek nasennych. Co jeszcze można rzec? Zamiast akceptowania wszystkich tych malutkich, a dojmujących dolegliwości lub też biernego czekania, aż same miną, można użyć terapii magnetycznej do odbudowy równowagi. Cudowna moc magnesu pomoże utrzymać dobre zdrowie, zwiększyć poziom energii i wzmocnić system odpornościowy. Wierzymy, że Czytelnik będzie zaskoczony w miły sposób osiągniętymi wynikami. Jednakże chcemy mocno podkreślić, że należy postępować dokładnie z zawartymi na początku rozdziału 5 instrukcjami bezpieczeństwa.

WAŻNA UWAGA Podczas zajmowania się biomagnetyzmem bardzo ważne jest stosowanie właściwej polaryzacji (przyczyny takiego postępowania podamy później). Musimy tu nadmienić, że nie ma jeszcze porozumienia co do określania biegunów magnetycznych. „Biegun północny" i „biegun południowy" znaczą coś innego dla różnych ludzi. Dlatego też magnesy nie zawsze są oznaczane słowami „północ" i „południe" w ten sam sposób.

WSTĘP

23

Podczas swobodnego wiszenia magnes obróci się w krótkim czasie i zatrzyma w pozycji osi ziemskiej północ-południe. Jedna strona - zawsze ta sama - będzie wskazywać północ, a druga wskaże południe. W 1269 roku Pierre de Marincourt jako pierwszy wyróżnił dwa bieguny magnesu. Zdecydował, że północnym nazwie biegun, który wskazuje geograficzny biegun północny, a południowym ten, który wskazuje geograficzny biegun południowy. Później okazało się, że bieguny o przeciwnych znakach przyciągają się, a o tych samych - odpychają. Dlatego też logicznym wydaje się nazywanie „północnym" bieguna, który wskazuje geograficzne południe, a „południowym" tego, który wskazuje geograficzną północ. Według większości książek traktujących o fizyce, magnetyczny biegun południowy znajduje się na półkuli północnej, na Kanadyjskiej Arktyce, ponieważ linie indukcyjne zbiegają się właśnie tam; magnetyczny biegun północny znajduje się na półkuli południowej, na Antarktydzie, ponieważ linie indukcji wychodzą właśnie stamtąd. Jednakże dokument Kanadyjskiego Ministerstwa Kopalnictwa i Zasobów Naturalnych podporządkowany Geomagnetycznemu Departamentowi Fizyki Ziemi twierdzi, że północny biegun magnetyczny znajduje się blisko geograficznego północnego bieguna Ziemi, a dokładnie trochę na północ od Wyspy Bathursta i to tam właśnie zbiegają się linie indukcyjne. Kilku specjalistów z dziedziny biomagnetyzmu (Albert Roy Davies, Walter Rawls i inni) podzielają ten pogląd: łączą biegun północny z ładunkiem ujemnym, a biegun południowy z ładunkiem dodatnim. Niektórzy producenci magnesów rozpoznają bieguny w ten sam sposób, jak de Maricourt, lecz inni używają metody dyktowanej logiką. Może to stwarzać problemy przy kupowaniu magnesu, ponieważ kupujący nie wie, na jakiej podstawie oznaczono

24

TERAPIA MAGNETYCZNA

jego bieguny. Zamieszanie wokół terminów „biegun północny" i „biegun południowy" może przeszkadzać w rozumieniu i rozwoju biomagnetyzmu. Jednakże nie jest naszą intencją rozwiązanie i badanie tego problemu. Chcemy tylko zwrócić uwagę na fakt, że nie ma uzgodnień dotyczących prawidłowego nazywania biegunów i dlatego też żadna z metod nie zasługuje na określenie „prawidłowa" lub „nieprawidłowa". Ze względów czysto praktycznych w tej książce terminem „biegun północny" nazywać będziemy miejsce gdzie zbiegają się linie indukcyjne, a terminem „biegun południowy" miejsce, skąd linie te wychodzą. Będziemy też utożsamiać bieguny z cechami wymienionymi w tabeli 1. Tabela 1. MAGNETYCZNY BIEGUN PÓŁNOCNY - linie indukcji pola zbiegają się tam - ładunek ujemny - obecnie umiejscowiony w biegunie geograficznym północnym

MAGNETYCZNY BIEGUN POŁUDNIOWY - linie indukcji pola wywodzą się stamtąd - ładunek dodatni - obecnie umiejscowiony w biegunie geograficznym południowym

ROZDZIAŁ PIERWSZY

HISTORIA HISTORIA BIOMAGNETYZMU Choć biomagnetyzm od niedawna uznawany jest przez zachodnią naukę i medycynę, jego początki są bardzo odległe w czasie. Działanie kamienia magnetycznego na żelazo jest znane od czasów starożytnych, a wiele kultur zachowało wierzenia o możliwościach leczenia różnych chorób magnesami. Przez lata ludy Indii, Chin i wschodniego wybrzeża basenu Morza Śródziemnego, jak również australijscy Aborygeni i rdzenni mieszkańcy Afryki znali go oraz używali. Niektóre zachowane malowidła wskazują, że wysocy rangą kapłani egipscy używali magnesu w niektórych ceremoniach religijnych. Użycie magnesu w terapii datuje się na czasy bardzo odległe. W swojej książce De Simplicium Medicamentorum Temperamentis

Ac Facultatibus, grecki fizyk Galen zanotował, że magnetyzmu używano ze względu na jego właściwości oczyszczające około 200 lat p.n.e. Około roku 1000 n.e. perski fizyk Ali Abbas używał magnetyzmu, aby leczyć kurcze i podagrę. W XVI wieku Paracelsus, nowatorski lekarz ze Szwajcarii, twierdził, że leczy „przepuklinę, podagrę i żółtaczkę" używając magnesu. Mniej więcej w tym samym czasie francuski chirurg Ambroise Parę, autor kilku rozpraw medycznych, znany później jako ojciec nowoczesnej chirurgii, przedłożył instrukcję gojenia otwartych ran i skaleczeń za pomocą drobno sproszkowanego magnetytu zmie-

26

HISTORIA

szanego z miodem*. Jednakże, mimo że te wielkie osobowości rozumiały skutki działania pola magnetycznego na żywe organizmy, biomagnetyzm nie stał się szeroko stosowaną dziedziną w ciągu kilku ostatnich stuleci.

HISTORIA MAGNETYZMU Aby zrozumieć historię współczesnego biomagnetyzmu, należy zbadać wcześniejszą historię magnetyzmu i elektromagnetyzmu. Elektromagnetyzm jest stosunkowo młodą dziedziną, która rozwinęła się zaledwie paręset lat temu, ale wiedza na temat magnetyzmu datuje się od czasów starożytnych. Według legendy, pasterz imieniem Magnes odkrył minerał, który przyciągał gwoździe do jego sandałów (w niektórych wersjach - do końcówki jego laski), gdy przekroczył górę Ida w Azji Mniejszej jakieś 2500 lat temu. Inne źródła podają, że słowo „magnetyzm" pochodzi od nazwy starożytnego miasta Magnezja w Azji Mniejszej, gdzie taki kamień można było znaleźć. Niekiedy zauważano, że jeśli kamień pozostawiono swobodnemu zwisaniu, wraca do stanu spoczynku w ten sam sposób. Dokładnie nie wiemy, kiedy dokonano tego odkrycia, poza tym, że Pierre de Maricourt wyróżnił dwa bieguny w 1269 roku. W XII wieku n.e. tę właściwość magnesu do nawigacji wykorzystywali Arabowie, Wikingowie i Europejczycy. Pewnej formy magnetycznego kompasu używali również Chińczycy około roku 100 n.e. Jednakże nie dokumentowano dokładnych obserwacji i eksperymentów dotyczących właściwości magnesu jeszcze przez :

Lecznicze właściwości miodu zostały bardzo dokładnie opisane przez doktora H.C.A. Yegela w Le petit docteur (Genewa: Jean-Rene Fleming, 1991).

HISTORIA MAGNETYZMU

27

wiele lat. Wspomina się o magnesach w kilku dokumentach zapisanych przed XIII wiekiem, ale eksperyment z „pękniętym magnesem", który pokazywał, że magnes tak właściwie składa się z wielu małych magnesów, nie był znany przed rokiem 1269. W tym samym czasie żeglarze europejscy wiedzieli już, że igła kompasu niekoniecznie zawsze dokładnie wskazuje geograficzną północ - Chińczycy odnotowali to zjawisko w czasach dynastii Tang, prawie siedem wieków wcześniej. Chociaż nie znano wówczas dokładnej natury magnetyzmu, około roku 1550 flamandzki kartograf G. Mercator, który stworzył pierwszą mapę świata, odniósł sukces w bardziej lub mniej dokładnym umiejscowieniu na mapie punktu północy geograficznej, wskazywanego przez igłę kompasu. W roku 1600 William Gilbert, nadworny lekarz królowej Elżbiety I, opublikował swoją słynną prace De Magnete, która dawała podsumowanie całej wiedzy na temat magnetyzmu w epoce elżbietańskiej oraz legalizowała stosowanie magnesu w leczeniu. Niecałe dwieście lat później, w wieku XVIII, zasady magnetyzmu znalazły lepsze zrozumienie. W tym czasie odnowione zainteresowanie na temat magnetyzmu rozwijało się w całej Europie wśród ludzi nauki, zwłaszcza wśród fizyków. Niemiecki lekarz Franz Anton Mesmer był pierwszym naukowcem od wielu lat, który twierdził, że właściwości magnesu pozwalają leczyć różne schorzenia. Kiedy przybył z Wiednia do Paryża w roku 1778, jego doktryna, znana jako mesmeryzm, na krótko wzbudziła zainteresowanie w leczeniu często występujących chorób. Mesmer wierzył, że wszystkie żywe organizmy poddawane są wpływowi „magnetycznego fluidu", który może być wynikiem zbierania i kierowania przez „przekazy" i manipulowanie. Jakiś czas później, w roku 1791, podczas swego słynnego eksperymentu przeprowadzanego na żabach w celu zaobserwowania

28

HISTORIA

wpływu elektryczności na mięśnie i nerwy, włoski fizyk Luigi Galvani odkrył to, co Mesmer uważał z przekonaniem za „zwierzęcy magnetyzm". Jednakże spontaniczne kurczenie się, obserwowane w tym doświadczeniu, nie zostało spowodowane zwierzęcym magnetyzmem, a raczej było efektem zjawisk elektrochemicznych. Współczesny termin „biomagnetyzm" odnosi się do nauki poświęconej wrażliwości i reakcji żywych organizmów na pole elektromagnetyczne ziemi i sztucznych pól magnetycznych, które mają podobne natężenia. Termin ten jest stosunkowo nowy i zastąpił mesmerowski „magnetyzm zwierzęcy". W roku 1778 holenderski fizyk Anton Brugmans odkrył diamagnetyzm, cechę tych pierwiastków (w tym rtęci, srebra i cynku), które ulegały lekkiemu odpychaniu przez magnes. W wieku XVIII i na początku XIX, francuski fizyk i inżynier Charles-Augustin de Coulomb ustalił praktyczne i teoretyczne podstawy magnetyzmu i elektrostatyki. Był on pierwszym, który podał ilościowe miary przyciągania i odpychania elektrycznego i sformułował prawo rządzące tymi zjawiskami. Kolejna zdobycz na polu magnetyzmu przyszła z Danii. W 1820 roku duński fizyk Hans Christian Órsted przeprowadził swój słynny eksperyment, który pokazywał, że igła magnetyczna ulega odchyleniu pod wpływem prądu elektrycznego, co wskazywało, że magnetyzm można opisywać w kategoriach prądów, nawet jeśli prądów tych nie można obserwować gołym okiem. Obserwacja ta dała podwaliny elektromagnetyzmowi.

NARODZINY ELEKTROMAGNETYZMU

29

NARODZINY ELEKTROMAGNETYZMU Do XIX wieku elektryczność i magnetyzm traktowano jako dwie odrębne dziedziny fizyki, chociaż znano wiele istotnych związków między nimi. Po odkryciu Órsteda z 1820 roku dotyczącego prądu elektrycznego, utalentowanemu francuskiemu matematykowi i fizykowi Andre-Marie Ampere'owi zabrało tylko kilka dni sformułowanie teorii elektromagnetyzmu. Ampere badał wpływ, jaki prąd i magnes wywierają na siebie wzajemnie oraz stworzył teorię, że magnetyzm opiera się na bazie pewnych prądów. Wynalazł również galwanometr, pierwszy elektryczny telegraf oraz elektromagnes. W roku odkrycia poczynionego przez Órsteda, francuski naukowiec Dominique Francoise Arago zademonstrował, że żelazną sztabkę można namagnesować, jeśli umieści się ją w solenoidzie, przez który płynie prąd elektryczny. Do tego czasu znano tylko magnesy stałe, znajdowane w warunkach naturalnych, a odkrycie Arago przyczyniło się do wytwarzania magnesów sztucznych. Wiek XIX to złoty wiek fizyki. W całej Europie odkrycie goniło za odkryciem w niesamowitym tempie. Angielski naukowiec William Sturgeon zbudował pierwszy elektromagnes w 1825 roku, używając do tego celu sztabki żelaza w kształcie końskiej podkowy, pokrytej werniksem (który działał jak izolacja) i owiniętej nieizolowanym drutem elektrycznym. Jednakże uzyskany elektromagnes nie był zbyt silny i można było unieść za jego pośrednictwem tylko kilka gramów. W 1831 roku, w kilka lat po odkryciu elektromagnetyzmu, brytyjski fizyk i chemik Michael Faraday odkrył zasadę indukcji elektromagnetycznej. Indukcja elektromagnetyczna polega na wzbudzaniu prądu elektrycznego w obwodzie poprzez zmiany natężenia płynności indukcji magnetycznej, którym podlega dany

30

HISTORIA

obwód: większość współczesnych generatorów i transformatorów działa w oparciu o tę zasadę. Faraday, który starannie opisał ponad 6000 wszystkich swoich doświadczeń, stał się ojcem kilku nowych dziedzin magnetyzmu, w tym elektromagnetyzmu i linii pola magnetycznego. W rok po odkryciu przez Faradaya indukcji elektromagnetycznej, amerykański fizyk Joseph Henry poczynił to samo odkrycie. Faraday opublikował swoje rezultaty jako pierwszy, stąd odkrycie to przypisuje się jemu, ale jednostka pomiaru indukcji elektrycznej w Międzynarodowym Systemie Jednostek nosi nazwę „henry" dla uczczeniaJosepha Henry'ego. Niemiecki astronom, matematyk i fizyk Carl Friedrich Gauss, twórca wielu praw dotyczących zarówno matematyki, jak i astronomii, również wybrał elektromagnetyzm jako główną dziedzinę swoich zainteresowań badawczych. W 1839 roku sformułował matematyczną teorię magnetyzmu i wynalazł magnetometr. Jego imię nosi jednostka natężenia pola magnetycznego w systemie CGS. Szkocki fizyk James Clerk Maxwell znany jest głównie ze swojego wkładu w kinetyczną teorię gazów i z odkrycia magnetostrykcji (zjawiska zmiany objętości substancji po umieszczeniu ich w polu magnetycznym). Jednakże jest on pierwszym i głównym autorem teorii elektromagnetycznej światła (1865), dla której dostarczył ogólnych równań pola elektromagnetycznego. W rzeczywistości teoria Maxwella łączy ze sobą zjawiska elektryczne i magnetyczne, a jego równanie jest tak samo ważne dla elektromagnetyzmu, jak zasady dynamiki Newtona i prawo powszechnego ciążenia dla mechaniki. Angielski fizyk Olivier Heaviside, holenderski naukowiec H. A. Lorentz i Heinrich Hertz w późniejszym czasie objaśnili teorię Maxwella, co spowodowało dość znaczny rozwój dziedziny elektromagnetyzmu w fizyce. Hertz udowodnił istnienie „fal Maxwella", dzisiaj nazywanych krótkimi falami radiowymi. Wy-

NARODZINY ELEKTROMAGNETYZMU

31

nalazca Guglielmo Marconi pracował nad praktycznym zastosowaniem tych fal i przeprowadził pierwszą transmisję radiową w 1896 roku. W 1898 roku duński inżynier Valdemar Poulsen wynalazł magnetyczny zapis głosu, bez czego wielu z nas nie wyobraża sobie teraz życia! Wkrótce pojawiło się wiele innych zastosowań magnetyzmu. Dzisiaj magnesy i praktyczne zastosowanie magnetyzmu obecne są niemal w każdym aspekcie naszego życia, od magnetycznych systemów unoszących używanych w transporcie i urządzeń rezonansu magnetycznego używanych w medycynie, do systemów audio i video, komputerów osobistych, kalkulatorów i elektrycznych dzwonków do drzwi. Około roku 1895, francuski fizyk Pierre Curie ustalił wyraźną granicę między paramagnetyzmem a diamagnetyzmem. Paramagnetyzm to właściwość tych pierwiastków, które nabywają słabego ładunku magnetycznego tego samego typu, jak pole, w którym się znajdują. Diamagnetyzm to właściwość takich pierwiastków, które nabywają słabego ładunku magnetycznego o znaku przeciwnym do znaku pola indukującego. W oparciu o obserwacje Williama Gilberta, poczynione trzysta lat wcześniej, Curie ustalił wzrost temperatury jako cechę charakterystyczną sy- Rys. 1. Magnetometr gnalizującą zmianę ferromagnetyzmu naparamagnetyzm i odkrył, że każda substancja ma swój własny punkt krytyczny w temperaturze, poza którym traci swoje właściwości ferromagnetyczne. Ferromagnetyzm to cecha tych pierwiastków, które nabywają silnego ładunku magnetycznego tego samego typu, co indukujące pole. Ta temperatura krytyczna, w której zmiana ta zachodzi, dziś jest znana jako punkt Curie.

32

HISTORIA

BIOMAGNETYZM Zainteresowanie naukowe magnetyzmem niemal znikło na początku wieku XX. Jednakże, gdy większość lekarzy i fizyków koncentrowała swe wysiłki na innych dziedzinach nauki, na całym świecie wielu badaczy kontynuowało prace nad magnetyzmem. Zazwyczaj pracowali w odosobnieniu, jako że większość ich prac nie była traktowana poważnie, a czasami nawet poddawana była w wątpliwość przez ich kolegów po fachu. Niemniej jednak nie ustawali w dążeniach. W połowie lat 3O-tych XX wieku pojawiło się wiele różnych prac i sprawozdań zajmujących się magnesami i zastosowaniami magnetyzmu w problemach związanych ze zdrowiem. Na przykład między rokiem 1935 a 1937 doktor William Campbell z Uniwersytetu Cambridge badał fizyczne efekty działania pola magnetycznego na gryzonie i inne małe zwierzęta. W Niemczech doktor H. Bingenheimer próbował ustalić efekty działania energii elektromagnetycznej na żywe organizmy w nadziei stymulowania rozwoju fizycznego za pomocą elektromagnetyzmu. Trochę później, w latach 1956 - 1971, doktor N. S. Hanoka z Uniwersytetu w Izraelu badał działanie pola elektromagnetycznego na redukowanie infekcji i leczenie ran. Naukowcy w innych krajach prowadzili badania z dziedzin pokrewnych - niektóre z nich potwierdziły to, co inni odkryli przed nimi. Wysiłki dzisiejszych badań naukowych nie ustają w poszukiwaniu skutecznych zastosowań właściwości magnetycznych w fizjologii. Przeprowadzono wiele doświadczeń w Stanach Zjednoczonych, Niemczech, Rosji i innych krajach, podczas których próbowano ustalić wpływ pól magnetycznych na organizmy żywe i doświadczenia takie przeprowadza się nadal. Jednakże, mimo iż doświadczenia te wymagają rygorystycznych metod poszuki-

BIOMAGNETYZM

33

wawczych, medyczne sekciarstwo często lekceważy terapie oparte na magnetyzmie, jak to się czyni z innymi terapiami medycyny alternatywnej. Rozwój biomagnetyzmu został również wstrzymany brakiem koniecznego wyposażenia technicznego. Przyrządy zdolne mierzyć bardzo niskie wartości natężenia pola magnetycznego, takiego, jakie wykazuje ludzkie ciało, są w użytku dopiero od niedawna. W rzeczywistości, po roku 1911 niemiecki lekarz Heike Kamerlingh Onnes stworzył teorię o nadprzewodnictwie, które to odkrycie umożliwiło wreszcie wytwarzanie przyrządów koniecznych do mierzenia sygnałów biomagnetycznych o bardzo niskim natężeniu, takich jak te, które wykazuje ludzkie ciało i serce. (Nadprzewodnictwo jest cechą charakterystyczną różnych metali, których opór elektryczny prawie zupełnie zanika w temperaturze poniżej pewnego progu; jest to zazwyczaj temperatura bardzo niska, około 5°K lub -268°C. Opór nadprzewodników jest praktycznie zerowy; prąd płynący w obwodzie nadprzewodnikowym może istnieć tygodniami i nie zmniejsza się, nawet jeśli obwód nie posiada generatora. Lecz gdy tylko temperatura zostanie nieco podniesiona poza próg, prąd zmniejsza się do zera.) Dlatego też można powiedzieć, że narodziny biomagnetyzmu datują się dopiero na wczesne łata 60-te XX wieku, kiedy to G. H. Baule'owi i R. McFee udało się zapisać pierwszy magnetokardiogram. Innym ważnym momentem w rozwoju magnetyzmu było odkrycie elementarnego momentu magnetycznego lub inaczej magnetonu, poczynione w roku 1921 przez amerykańskiego fizyka niemieckiego pochodzenia, Otto Sterna. W wyniku jego prac znamy teraz magnetyczne właściwości atomów. Później, w roku 1954, amerykański chemik Linus C. Pauling otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za odkrycie magnetycznych

34

HISTORIA

właściwości hemoglobiny. Było to bardzo ważkie odkrycie, ponieważ dzięki niemu wiemy teraz, że żelazo we krwi nie tylko odpowiada za transport tlenu za pomocą hemoglobiny, ale odgrywa również istotną rolę w metabolizmie komórkowym. Wszystkie te odkrycia pozwoliły na lepsze zrozumienie efektów zastosowania pól elektrycznych i magnetycznych oraz przyczyniły się do rozwoju sprzętu stosowanego w medycynie, gdzie wykorzystuje się rezonans magnetyczny. Badania nad biomagnetyzmem w dalszym ciągu się rozwijają. Pierwsza Międzynarodowa Konferencja Biomagnetyczna miała miejsce w Bostonie, w roku 1976. Konferencja ta była bardziej czymś w rodzaju forum dyskusyjnego niż formalnym spotkaniem naukowców. Na kolejnych konferencjach przedstawiono wiele prezentacji na takie tematy, jak neuromagnetyzm, kardiomagnetyzm i inne praktyczne zastosowania biomagnetyzmu. W 1991 w ósmej Międzynarodowej Konferencji Biomagnetycznej, która odbyła się w Miinster w Niemczech, wzięło udział 400 uczestników z ponad 30 krajów, którzy przedstawili ponad 240 prezentacji na temat różnych aspektów biomagnetyzmu oraz wydano 142 referaty w 900-stronicowej książce pod tytułem Biomagnetyzm: aspekty kliniczne*. Do tego czasu poprawione dane, zebrane na wielu polach badań, umożliwiły uruchomienie większej liczby studiów klinicznych, które stały się przedmiotem ostatnio zwołanej konferencji. Najpierw badania na polu biomagnetyzmu przeprowadzano tylko w laboratoriach naukowych, przede wszystkim dlatego, że potrzebny sprzęt techniczny tylko tam był dostępny. Gdy około M.Moke, S.N.Erne, Y.C.Okada i G.L.Romani, wydawcy, Biomagnetyzm: aspekty kliniczne, sprawozdania z ósmej Międzynarodowej Konferencji Biomagnetycznej, która odbyła się w sierpniu 1991 w Münster w Niemczech (Münster, 1992).

BIOMAGNETYZM

35

1971 roku powszechnie dostępny stał się system SOJJID (Nadprzewodnikowe Kwantowe Urządzenie Interferencyjne), badania rozszerzono również na dziedziny ściśle związane z biologią. Od wczesnych lat 9O-tych ta nowa dziedzina wiedzy była stosowana nawet w warunkach klinicznych. Jednakże silny sprzęt biomagnetyczny jest bardzo drogi, a mniej skuteczne systemy biomagnetyczne są używane w warunkach klinicznych tylko wtedy, gdy nic ich nie może zastąpić. Gdy inne tańsze systemy są w stanie wykazać zbliżone wyniki, można ich użyć zamiast urządzeń biomagnetycznych. Naukowcy stale poszukują ograniczonych wielkością systemów, które przykrywać będą tylko głowę lub pierś pacjenta, co będzie tańszą alternatywą niż te przykrywające całe ciało. To jasne, że udoskonalenie istniejących systemów biomagnetycznych i redukcja dość wysokich kosztów ich produkcji będą konieczne, zanim ta dziedzina nauki osiągnie rozkwit jako nowy obszar medycyny. Rozwój modeli interpretacyjnych wyników jest również priorytetem. Gdy dane zostaną zebrane, należy je porównać z istniejącymi standardami, aby wyróżnić wyjątki. Wyzwaniem biomagnetyzmu jest stworzenie strategii prowadzących do rzetelnych wniosków, których będzie można użyć do stawiania prawidłowych diagnoz i do wdrażania skutecznego leczenia. Przy obecnym poziomie badań i praktyki biomagnetyzm jest ciągle domeną zastrzeżoną dla niewielkiej liczby lekarzy. Źródła informacji dla szerokiej rzeszy odbiorców także są ograniczone. Chociaż kilku naukowców okazało zainteresowanie zastosowaniem biomagnetyzmu w praktyce lekarskiej, tylko bardzo niewielu z nich napisało prace dostępne zwykłemu czytelnikowi. Wyjątkami okazali się B. Bhattacharyya i jego syn A.K. Bhattacharya, Albert Roy Davis, Dhanlal Gala, Holger Han-

36

HISTORIA

neman, Larry Johnson, Buryl Payne, Walter C. Rawls, Ralph U. Sierra, G. W. de la Warr i George J. Washnis - każdy z nich napisał książki, które nadają się również dla laika. Nauka o magnetyzmie ma swoje ważne miejsce w kulturze Indii, dlatego też większość znaczących badań stamtąd właśnie pochodzi. Starożytne księgi Vedy mówią o polaryzacji obecnej w każdym człowieku, w każdym jego atomie, a hinduscy lekarze zwykle używają magnesu w swojej praktyce. Nieco wcześniej doktor Benoytosh Bhattacharyya przeprowadził ważne badania w dziedzinie terapeutycznego zastosowania magnesów i kamieni szlachetnych; na ten temat napisał kilka książek. A. K. Bhattacharya, jego syn, kontynuował dzieło ojca, a także badał wpływ magnetyzmu na systemy biologiczne organizmów żywych (na rośliny, zwierzęta, ludzi). Badał również kliniczne zastosowania magnetyzmu w przypadkach, gdzie tradycyjna medycyna zawiodła, a także, jak ojciec, napisał kilka ważnych prac na ten temat, w tym również na temat biomagnetyzmu. Dr Kyoichi Nkagawa, dyrektor Szpitala Isuzu w Tokio, spędził ponad dwadzieścia lat nad badaniami na temat wpływu magnetyzmu na żywe organizmy i odkrył, że niedobór magnetyzmu może być przyczyną kilku poważnych zaburzeń u coraz liczniejszej grupy pacjentów. Odkrył też, że chociaż objawy tych zaburzeń nie są charakterystyczne dla syndromu niedoboru pola magnetycznego, ustępują one tylko po zastosowaniu pola magnetycznego. Zjawisko to szczegółowo omówimy później. Doktor Albert Roy Davis (1915-1984), amerykański badacz urodzony w Kanadzie, zajmował się dwoma różnymi rodzajami energii charakteryzującej magnetyzm. To dzięki jego pracom wiemy, że wpływ bieguna południowego na magnes jest inny niż wpływ bieguna północnego. Doktor Davis był członkiem Amerykańskiego Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Nauk i No-

BIOMAGNETYZM

37

wojorskiej Akademii Nauk, a naukowcy zarówno Indii, jak i Japonii uznali jego wkład w rozwój biomagnetyzmu. Historia biomagnetyzmu przedstawiona tutaj łącznie z wcześniejszą historią magnetyzmu i elektromagnetyzmu pokazuje, jak wiekowa jest wiedza i nauka na temat tych ważnych dziedzin. Daje ona też pogląd, które czynniki opóźniły wyłonienie się biomagnetyzmu jako odrębnego, skutecznego środka diagnozy i leczenia. Jednakże zanim rozwiniemy dalej ten temat, koniecznym jest zbadanie fizycznych właściwości magnetyzmu i magnesów, a także przyrządów, które służą biomagnetyzmowi. Najlepiej zacząć od pochodzenia i składu magnesów.

ROZDZIAŁ DRUGI

RODZAJE MAGNESÓW I ICH PRODUKCJA Są dwa bardzo ważne rodzaje magnetyzmu: naturalna magnetyczna energia ziemi lub geomagnetyzm, który ma niskie, lecz stałe natężenie i działa na ogromnej przestrzeni oraz magnetyzm będący rezultatem działania magnesów i elektromagnesów - jego natężenie jest zazwyczaj silniejsze, lecz za to bardziej ograniczone.

GEOMAGNETYZM Pomimo wszystkich odkryć, jakie poczyniono na temat magnetyzmu w trakcie ostatnich dwustu lat, pochodzenie geomagnetyzmu w dalszym ciągu nie jest do końca znane. Niektórzy fizycy twierdzą, że w centrum naszej planety istnieje gigantyczny magnes stały - masa magnetyczna lub też prąd elektryczny, który odpowiada za istnienie pola magnetycznego wokół Ziemi. Inni natomiast uważają, że źródło ziemskiego magnetyzmu pochodzi z punktu niezwykle od Ziemi oddalonego. Jeszcze inni twierdzą, że to pole magnetyczne tworzone jest przez warstwy jonizacyjne powietrza otaczającego Ziemię. Można przypuszczać, że każda z tych hipotez jest częściowo prawdziwa. Ziemię można uważać za gigantyczny magnes stały, którego pochodzenie jest zarówno wewnętrzne, jak i zewnętrzne. To

40

RODZAJE MAGNESÓW I ICH PRODUKCJA

samo można powiedzieć o innych planetach Układu Słonecznego. Naukowcy długo podejrzewali istnienie pola magnetycznego wokół Marsa. Teoria ta znalazła potwierdzenie w obserwacjach sondy kosmicznej Mars Global Surveyor. I chociaż pole magnetyczne otaczające Marsa ma polaryzację zbliżoną w charakterystyce do ziemskiej, to jego natężenie stanowi tylko jedną ósmą wielkości natężenia pola magnetycznego Ziemi (nie wiadomo jednak, czy wielkość natężenia pola magnetycznego Marsa pozostawała niezmieniona w czasie istnienia planety). Okazało się także, że zarówno Jowisz, jak i Saturn mają pole magnetyczne.

MAGNETYZM O POCHODZENIU WEWNĘTRZNYM Część pola magnetycznego Ziemi powstaje w jej wnętrzu. Geofizycy uważają, że większa część ziemskich zasobów żelaza znajduje się w jądrze planety i dlatego jest ono bardzo dobrym przewodnikiem. Uważają również, że jądro Ziemi jest ciałem stałym, otoczonym powłoką w stanie półpłynnym. Chociaż do tej pory nikt jeszcze nie zbadał naocznie głębin Ziemi, wiadomo, że jej pole magnetyczne jest efektem istnienia wielu prądów elektrycznych o różnym pochodzeniu, działających w jądrze planety, jako że prądy te są skutkiem oddziaływań miejscowych pól magnetycznych i obrotu Ziemi dookoła osi, a także prądów Foulcaulta powstających na skutek Rys. 2. Ziemia: ogromny magnes

MAGNETYZM O POCHODZENIU WEWNĘTRZNYM

41

konwekcji w półpłynnej części jądra Ziemi. Pole magnetyczne, którego natężenie można zmierzyć na powierzchni ziemi, wynosi około 0,5 Gaussa i rozciąga się ono jeszcze w górę od powierzchni planety w odległości 64 000 km, tworząc strefę zwaną magnetosferą. Pole magnetyczne ziemi wywiera stały wpływ na wszystkie żywe organizmy, zarówno zwierzęce, jak i roślinne. W oparciu o studia nad falami sejsmicznymi i temperaturami pod powierzchnią planety oraz o zapisy i analizy zjawisk magnetycznych, naukowcy są w stanie dostarczyć następującego opisu budowy wnętrza Ziemi: utrzymuje się, że jądro wewnętrz-

Rys. 3. Przekrój Ziemi

ne składa się głównie z żelaza, jak również i z innych metali i ma promień około 1280 km oraz panuje tam temperatura osiągająca 5000°C. Jądro zewnętrzne składa się natomiast ze skał w stanie półpłynnym i ma około 2000 km grubości. Płaszcz Ziemi ma prawdopodobnie grubość około 2800 km, podczas gdy skorupa ziemska ma mieć tylko 40 km.

42

RODZAJE MAGNESÓW I ICH PRODUKCJA

Możliwe do zmierzenia cechy ziemskiego pola magnetycznego, to jego natężenie (około 0,5 gausa w chwili obecnej), deklinacja, nachylenie i prostopadły składnik indukcji. Mapy magnetyczne

Rys. 4. Ruch północnego bieguna magnetycznego

dostarczają takich pomiarów, które różnią się między sobą w zależności od położenia punktu, w którym dokonano pomiaru. Mogą też istnieć miejscowe nieregularności spowodowane szczegółami budowy skorupy ziemskiej. Ziemia jest jak gigantyczny magnes z dwoma biegunami, ale nie należy ich mylić z biegunami geograficznymi. W rzeczywistości od czasów Krzysztofa Kolumba nawigatorzy zaobserwowali, że kompas nie wskazuje prawdziwej północy geograficznej,

MAGNETYZM O POCHODZENIU WEWNĘTRZNYM

43

ale lekkie w stosunku do niej odchylenie na wschód lub zachód, w zależności od pozycji obserwatora. Bieguny magnetyczne Ziemi położone są niedaleko geograficznych, a ich pozycja zmienia się nieustannie. W latach 1900-1970 północny biegun magnetyczny przesunął się w przybliżeniu o 720 km do północnego bieguna geograficznego, z miejsca bliskiego Półwyspowi Boothia do położonej nieco bardziej na północ Wyspy Bathurst. Ostatnio ruch bieguna przyspieszył - obecnie przesuwa się on z prędkością 15 km na rok. W 1994 roku północny biegun magnetyczny znajdował się w punkcie 78°3' szerokości północnej i 104° szerokości zachodniej, w pobliżu Półwyspu Noice, nieco na południowy zachód od Wyspy Ellef Ringes. W przeszłości naukowcy uważali, że Ziemia składa się wyłącznie z pierwiastków stałych. Jednakże dziś już wiadomo, że Ziemia jest ciałem dynamicznym, zbudowanym z różnorodnych elementów w ruchu. Ziemskie pole magnetyczne podlega wielu powolnym zmianom, które nie są ani jednolite, ani stałe. Innymi słowy, natężenie pola geomagnetycznego może wzrastać na jednym obszarze globu, a zmniejszać się nieregularnie w innym. Zmiany te mają początek we wnętrzu Ziemi i mogą pozostać nie wykryte przez długi czas. Dziedzina nauki zwana paleomagnetyzmem bada magnetyczne pozostałości skał, zwłaszcza tych na Tarczy Kanadyjskiej. Formacje te należą do najstarszych na powierzchni naszej planety. Paleomagnetyzm bada zjawiska powstałe setki milionów lat temu. Jego znawcy ustalili, że w ciągu ostatnich siedemdziesięciu milionów lat pole magnetyczne Ziemi gwałtownie zmieniało swój kierunek ponad sto razy. Oznacza to, że były takie czasy, kiedy biegun północny znajdował się blisko geograficznego bieguna południowego. Dowiedziono nawet, że w ciągu ostat-

44

RODZAJE MAGNESÓW I ICH PRODUKCJA

nich czterech milionów lat magnetyczna oś Ziemi całkowicie zmieniła kierunek przynajmniej dziewięć razy. Zgodnie z ustaleniami Departamentu Fizyki Ministerstwa Kopalnictwa i Zasobów Naturalnych Kanady magnetyczny biegun północny Ziemi znajduje się obecnie niedaleko geograficznego bieguna północnego. Jednakże niektórzy badacze są przekonani, że znajduje się on teraz blisko południowego bieguna geograficznego. Opierają oni swoje przekonanie na siedemnastowiecznych pracach Williama Gilberta, które rzucają nieco światła na to kontrowersyjne zagadnienie.

MAGNETYZM O POCHODZENIU ZEWNĘTRZNYM Magnetyczne pole Ziemi, którego źródło ma głównie pochodzenie wewnętrzne, jest zwiększane o wartość zmian w polu magnetycznym wytwarzanym przez prądy elektryczne w jonosferze. Jest to również powodowane nieprzerwanie dostarczaną energią słoneczną lub wiatrem słonecznym. Nie ulega wątpliwości, że plamy słoneczne formowane są przez pola magnetyczne o niezwykle dużym natężeniu, generowane głęboko wewnątrz Słońca. Wiemy też, że niektóre plamy są osiem razy większe niż sama Ziemia. Energia słoneczna emanuje ze Słońca, powodując naelektryzowane wybuchy gazu, których wirowanie wpływa na powstawanie pól magnetycznych. Ich obecność ma wpływ na Ziemię. Obecność plam słonecznych zmienia się w czasie i przestrzeni, ale aktywność słoneczna powtarza się w przybliżeniu co dwadzieścia dwa lata. Niektórzy naukowcy sugerują istnienie cyklu jedenastoletniego, ale większość twierdzi, że plamy słoneczne przesuwają się z północy na południe przez jedenaście lat i z południa na północ przez następnych jedenaście lat.

MAGNETYZM O POCHODZENIU ZEWNĘTRZNYM

45

W okresie najwyższej aktywności Słońca, liczba plam pojawiających się na jego powierzchni może osiągnąć od 150 do 200 w ciągu miesiąca. Zauważono, że warunki przekazu radiowego są wtedy doskonałe. Stały dopływ energii ze Słońca (wiatr słoneczny) powoduje zmiany w prądach elektrycznych jonosfery, ale zdaje się nie mieć wpływu na pole magnetyczne Ziemi, oprócz terenów o wysokiej szerokości geograficznej takich, jak Kanada. To w strefie zorzy polarnej mają miejsce najbardziej gwałtowne burze magnetyczne, jak i sama zorza (kolorowe odbicie energii elektrycznej w jonosferze, znane również jako światła północy). Strefy te charakteryzują się również największymi zakłóceniami przekazu radiowego. Pola magnetyczne w regionie Arktyki i Antarktydy są również złożone, co powoduje problemy w tworzeniu map magnetycznych, używanych przez badaczy lądu, żeglarzy i geologów. Z powodu częstych a gwałtownych zmian w tych regionach, co pięć lat trzeba tworzyć nowe mapy, wprowadzać nowe dane, łącznie z zapisywaniem corocznych zmian przewidywanych dla każdej pary współrzędnych. Ziemski magnetyzm (około 0,5 gausa) jest znacznie słabszy od słonecznego (od około 25 do 50 gausów). Ziemia wywiera stały wpływ magnetyczny, który można zauważyć podczas następującego doświadczenia: jeśli pozwolić magnesowi na swobodne obracanie się (wieszając go na nitce lub przeprowadzając przezeń oś), ustawi się on zawsze w taki sam sposób (na osi północpołudnie). A jeśli umieścić sztabkę żelaza horyzontalnie na osi północ-południe na pewien czas, to koniec sztabki skierowany na południe zawsze przybierze polaryzację północną. Nie ma wątpliwości, że Ziemia jest stałym, olbrzymim magnesem, którego energia ma znaczący wpływ na wszystkie żywe organizmy, niezależnie od tego czy są roślinami, zwierzętami,

46

RODZAJE MAGNESÓW I ICH PRODUKCJA

czy ludźmi. Ale zanim przyjrzymy się naturze tych wpływów, musimy zdefiniować, czym są magnesy, a także rozpoznać ich budowę i właściwości.

STAŁE MAGNESY NATURALNE Pierwsze magnesy zauważone i używane przez ludzi były magnesami naturalnymi pochodzenia wulkanicznego. Gdy lawa wypływa z wulkanu, gwałtownie wypychana z ziemi, stopniowo się ochładza, niejako zamykając w sobie część ziemskiego magnetyzmu. Gdy lawa już zupełnie ostygnie, tworzy kamień, który pochłonął pewną ilość magnetycznej energii ze środka ziemi. Ale to zawartość żelaza w kamieniu wulkanicznym określa j ego magnetyczną moc. Tlenek żelaza Fe 3 O 4 spotykany w naturze, czarna magnetyczna ruda żelaza o wysokiej zawartości żelaza znana jest jako magnetyt lub kamień magnetyczny. Dostępne są okruchy tego naturalnego kamienia magnetycznego, ale ich siła magnetyczna jest zazwyczaj ograniczona i zależy od tego, z jakim kamieniem mamy do czynienia.

MAGNESY STAŁE UZYSKANE SZTUCZNIE W dzisiejszych czasach magnesy naturalne są rzadkością. Zastąpiono je magnesami sztucznymi o różnym składzie, lecz w większości z dużą zawartością żelaza. Magnesy takie są znane w Europie od XII wieku. W XI wieku Chińczycy odkryli, że można namagnesować żelazo przez podgrzanie go do czerwoności i ochładzanie w osi północ-południe. Stałe magnesy uzyskane sztucznie zbudowane są z różnych pierwiastków; produkuje się

MAGNESY STAŁE UZYSKANE SZTUCZNIE

47

magnesy o różnych właściwościach w zależności od zapotrzebowania. Główną zaletą takich magnesów jest to, że można im nadawać różne kształty, zależnie od ich przeznaczenia. Mogą one również szybko ulec znacznie silniejszej magnetyzacji niż magnesy naturalne. Magnesy uzyskiwane sztucznie mogą być produkowane dwoma metodami. Pierwszą metodą jest pocieranie magnesu o substancję ferromagnetyczną z zachowaniem tylko jednego kierunku, co nada tej substancji słabe pole magnetyczne. Wadą tej metody jest otrzymanie niskiego natężenia pola nowego magnesu. Częściej jednak używa się drugiej metody, w której można uzyskać słabą lub mocną magnetyzację już w ciągu sekundy. Substancję ferromagnetyczną umieszcza się wewnątrz solenoidu (szpuli elektrycznego drutu nawiniętego spiralnie na cewkę w formie cylindra i podłąRys. 5. Magnetyzacja przez czonego do źródła prądu stałego). tarcie W zależności od użytego materiału, metoda może dać zarówno magnetyzację tymczasową (np. w odniesieniu do żelaza) lub stałą (w odniesieniu do stali odpuszczonej, która jest stopem żelaza z węglem), która trwa nadal nawet w przypadku cofnięcia pola magnetycznego. Żelazo jest znane ze swojej retencji i łatwości magnetyzowania; jednakże ma ono niską możliwość koercji (opór na demagnetyzację) i dlatego też traci łatwo swoje namagnesowanie. Z tej przyczyny chętniej używa się stali do produkcji magnesów stałych, żelazo natomiast jest uważane za najlepszy pierwia- Rys. 6. Magnetyzacja przy postek do produkcji elektromagnesów. mocy solenoidu

48

RODZAJE MAGNESÓW I ICH PRODUKCJA

MAGNESY METALOWE UZYSKANE SZTUCZNIE Magnesy uzyskiwane sztucznie są metalowe albo syntetyczne. Większość magnesów metalowych to mieszaniny glinu, niklu, żelaza i kobaltu, co daje razem stop znany jako alniko. Z upływem czasu rozwijano coraz to nowe metody produkcji magnesów, w wyniku której otrzymywano magnesy coraz bardziej stabilne i coraz tańsze w produkcji. Tabela 2. pokazuje różne rodzaje stopów alniko, których można używać do produkcji magnesów metalowych. W przypadku każdego z nich koniecznym i niedrogim składnikiem jest żelazo, ze względu na swoją niską cenę. Tabela 2. Chemiczny skład stopów alniko metal

procent w alniko

procent w alniko II

procent w alniko III

procent w alniko IV

glin nikiel kobalt miedź żelazo

18 12 6 64

10 20 12 6 52

12 24 —

8 14 24 3 51

3 61

(Źródło: R.S.Bansal i H.L.Bansal, Samouczek terapii magnetycznej) Niektóre magnesy metalowe składają się głównie z neodymu, pierwiastka ziem rzadkich, odkrytego w roku 1885. Magnesy neodymowe są znacznie droższe od magnesów alnikowych, ale mają większą moc działania. Używa się ich głównie w leczeniu raka i raczej nie w warunkach domowych. Nie są one również tak łatwo dostępne jak magnesy alnikowe.

SYNTETYCZNE MAGNESY UZYSKIWANE SZTUCZNIE

49

SYNTETYCZNE MAGNESY UZYSKIWANE SZTUCZNIE Niektóre magnesy takie, jak ceramiczne czy grafitowe, sporządza się z materiałów syntetycznych. Zaletą magnesów syntetycznych jest ich możliwość niskiej koercji oraz zdolność do utrzymania magnetyzmu przez długi okres czasu. Magnesy te wykazują dużą stabilność w polu demagnetyzującym i wobec zmian temperatury. Są one również o około 60% lżejsze od magnesów metalowych, a także tańsze w produkcji. Nie potrzebują specjalnych warunków przechowywania oraz są bardziej odporne na wstrząsy niż magnesy metalowe. Z tych przyczyn magnesów syntetycznych używa się głównie w porozumiewaniu się (głośniki, mikrofony), elektryczności (prądnice, małe silniki, zabawki, przyrządy), elektronice (kalkulatory, komputery) i transporcie (radia samochodowe, prądnice, magnetofony, motorowery) i w wielu innych pospolitych dziedzinach życia codziennego (dzwonki do drzwi, drzwi automatyczne, gry magnetyczne itp.).

ELEKTROMAGNESY Wszystkie magnesy stałe, naturalne, czy też wytwarzane sztucznie, metalowe czy syntetyczne mają te same wspólne właściwości podstawowe. Jednakże elektromagnesy są zupełnie inne. Jeśli prąd stały przepływa przez uzwojenie solenoidu, wewnątrz urządzenia tworzy się mniej lub bardziej jednolite pole magnetyczne. Jest to metoda wykorzystywana przy produkcji elektromagnesów. Jeśli przepływ prądu stałego zostanie zatrzymany, pole magnetyczne również natychmiast zanika. Ponieważ naj-

50

RODZAJE MAGNESÓW I ICH PRODUKCJA

większą zaletą elektromagnesów jest zdolność do szybkiego aktywowania lub dezaktywowania pola magnetycznego, elektromagnesy wykonuje się z żelaza, które ma dużą retencję i możliwość niskiej koercji. Ponieważ elektromagnesy oprócz pola magnetycznego wytwarzają również pole elektryczne, używa się ich głównie w laboratoriach naukowych. Elektromagnesy działają inaczej niż magnesy - pole magnetyczne ma bardziej jednorodny charakter niż to wytwarzane przez magnes stały; przestaje ono również istnieć, gdy prąd zostaje wyłączony. Niestety, dodatkowo wytwarzane pole elektryczne jest niekiedy zupełnie zbędne; metodą tą nie można również uzyskać żądanej polaryzacji. Z tego powodu książka ta nie będzie się zajmować elektromagnesami i elektromagnetyzmem.

ROZDZIAŁ TRZECI

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

Teraz, kiedy przyjrzeliśmy się już pochodzeniu i składowi magnesów, pora na odkrycie ich fizycznych właściwości - cech przypisywanych wszystkim magnesom, niezależnie od ich pochodzenia, wielkości, składu chemicznego czy siły działania. Jednakże koniecznym jest wyjaśnienie niektórych podstawowych terminów stosowanych w magnetyzmie, zanim zajmiemy się szczegółowo samymi właściwościami. Pole magnetyczne - magnes (lub też przewód elektryczny, w którym płynie prąd) jest otoczony polem, które przyciąga obiekty. To jest właśnie pole magnetyczne. Indukcja magnetyczna - podstawowa wielkość wektorowa używana do opisu pola magnetycznego, znana jako indukcja magnetyczna i opisuje się ją w kategoriach długości i kierunku. Graficznie indukcja magnetyczna jest przedstawiana jako linie indukcji (zupełnie jak linie sił przedstawiają pole elektryczne). Linie indukcji - rysuje się je tak, aby ich liczba przypadająca na jednostkę powierzchni prostopadłej do nich była proporcjonalna do natężenia pola. Oznacza to, że

52

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

ciasno zgrupowane linie przedstawiają silne pole, podczas gdy rzadko rozmieszczone linie przedstawiają słabe pole. Siła magnetyczna - liczba linii, przypadająca na jednostkę powierzchni określa siłę magnesu. Na przykład 1000-gaussowy magnes jest silniejszy od 500-gaussowego i może przyciągnąć więcej żelaza. (Proszę zauważyć, że w fizyce terminy „siła" i „moc" nie są synonimiczne. Dla naszych celów nie jest konieczne wyjaśnianie tej czasami skomplikowanej różnicy między tymi dwoma pojęciami). Płynność - przepływ krążącej energii magnetycznej znany jest jako płynność magnesu.

FIZYCZNE WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW Nie ma wątpliwości co do tego, że zjawisko przyciągania i odpychania może zachodzić w pewnej odległości od magnesu. Jak wspomniano powyżej, strefa, w której magnes zdolny jest działać, nazywana jest polem magnetycznym. Później zajmiemy się tym bardziej szczegółowo. Na razie jednak zajmiemy się głównymi działaniami magnetyzmu istniejącymi w polu magnetycznym. PRZENIKALNOŚĆ MAGNETYCZNA

Czy zauważyłeś kiedyś, że magnes przylgnie do drzwi lodówki, natomiast nie chce przylgnąć do drzwiczek kuchenki mikrofalowej? Dzieje się tak dlatego, że wykonano je z różnych materiałów. W badaniach nad magnetyzmem wyróżniono cztery kategorie

FIZYCZNE WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

53

różnych materiałów, które wydzielono na podstawie stopnia przyciągania ich przez magnes. Istota każdej kategorii jest inna. DOŚWIADCZENIE: przy użyciu dość silnego magnesu spróbuj poruszyć drobne przedmioty wykonane z różnych tworzyw - na przykład ołówek, gumkę, spinacz do papieru, srebrną biżuterię, miedziany drut, wełnianą włóczkę, świecę, sól kuchenną, monety różnej wielkości itp. Zgodnie z tym, co zaobserwowałeś, podziel te przedmioty na dwie grupy: przedmioty, które reagują na działanie magnesu (grupa A) i przedmioty, które na magnes nie reagują (grupa B). Sprawdź, czy wyniki tego doświadczenia odzwierciedlają kategorie wyróżnione niżej.

MATERIAŁY FERROMAGNETYCZNE Pierwszą kategorię stanowią takie surowce, które silnie reagują na istnienie pola magnetycznego (grupa A w powyższym doświadczeniu). Nazywamy je substancjami ferromagnetycznymi. Wszystkie substancje z tej kategorii są metalami lub stopami metali, które ulegają namagnesowaniu zgodnie z kierunkiem pola magnetycznego i są jedynymi substancjami, które mogą nabyć ładunek, który zachowują nawet poza polem magnetycznym. Linie pola magnetycznego łatwo przechodzą przez te substancje. Ferromagnetyzm nie jest właściwością pojedynczego atomu substancji, lecz cechą charakterystyczną oddziaływania na siebie atomów bezpośrednio ze sobą sąsiadujących. Innymi słowy, fakt, że niektóre atomy danej substancji układają się zgodnie z kierunkiem pola magnetycznego, nie czyni tej substancji ferromagnetyczną. Gdy składniki ferromagnetyczne zostają umieszczone w polu magnetycznym, wszystkie atomy najbliższe magnesowi przesuną się w tym samym kierunku (zob. rys. 7.). Lecz substan-

54

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

cje te mają niejednolitą wrażliwość i przenikalność, co nie zależy od pola indukującego. Składniki należące do tej kategorii to żelazo, nikiel, kobalt i różne stopy metali. Są one wyjątkowo wrażliwe na szybki wzrost temperatury. Poza punktem Curie (1043°K dla żelaza), oddziaływanie między sąsiadującymi atomami przestaje zachodzić i substancja staje się paramagnetykiem (to trzecia kategoria, o której poniżej). MATERIAŁY FERRYMAGNETYCZNE

Podkategorią substancji ferromagnetycznych są substancje ferrymagnetyczne, do których należą surowce o wyjątkowych właściwościach magnetycznych, a także o dużym oporze. Substancje ferrymagnetyczne posiadają dwa rodzaje atomów: niektóre poruszają się w kierunku zgodnym z kierunkiem pola magnetycznego, a inne w kierunku przeciwnym do kierunku tego pola. Oddziaływanie tych dwóch rodzajów atomów na siebie prowadzi do wytworzenia średniego pola magnetycznego o kierunku zgodnym z kierunkiem pola indukującego (zob. rys. 7.). Substancji ferrymagnetycznych używa się głównie w przekaźnikach o wysokiej częstotliwości, na przykład w sprzęcie elektronicznym czy w pamięci komputera. Substancje te tracą swój charakter po podgrzaniu do pewnej temperatury. SUBSTANCJE ANTYFERROMAGNETYCZNE

Druga kategoria zawiera takie substancje, które wykazują nieznaczną reakcję na obecność pola magnetycznego (grupa B w twoim doświadczeniu). Substancje antyferromagnetyczne nazwano tak, ponieważ sąsiadujące atomy wskazują różne kierunki, co redukuje efekt magnetyczny; ich magnetyzm zewnętrzny jest tak słaby, że praktycznie nie istnieje. Substancja taka podgrzana po-

MATERIAŁY FERROMAGNETYCZNE

55

nad pewną temperaturę, zwaną punktem Neela, również staje się paramagnetykiem. SUBSTANCJE PARAMAGNETYCZNE

Surowce należące do trzeciej kategorii nazywamy paramagnetykami. One również ulegają namagnesowaniu zgodnie z kierunkiem linii pola magnetycznego, ale uzyskują słaby ładunek (zob. rys. 7.). W kategorii tej znajdziemy tlen, platynę, sód, glin, chrom, mangan, miedź i potas. Również niektóre ze składników ludzkiego ciała należą do tej kategorii: krew, mięśnie i tkanka układu nerwowego. Jednakże trudno tu zaobserwować choćby niewielką reakcję na pole magnetyczne, chyba że zostanie do tego użyty magnes o dużej mocy. (Dlatego właśnie niektóre substancje paramagnetyczne znalazły się w grupie B, takie jak drut miedziany czy folia aluminiowa.) SUBSTANCJE DIAMAGNETYCZNE

Ostatnią kategorię stanowią substancje diamagnetyczne. Ulegają one namagnesowaniu w kierunku przeciwnym do linii pola indukującego, ale uzyskują bardzo słaby ładunek. W konsekwencji są one leciutko przez magnes odpychane (zob. rys. 7.). Rtęć, srebro, ołów i cynk to tylko kilka z elementów tej kategorii.

56

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

KIERUNEK POLA INDUKUJĄCEGO

J. Ferromagnetyk: bardzo silna magnetyzacja w kierunku zgodnym z liniami pola indukującego; żelazo, nikiel, kobalt, stopy metali itp.

2. Paramagnetyk: słaba magnetyzacja w kierunku zgodnym z liniami pola indukującego; tlen, glin, miedź, krew, mięśnie itp.

3. Ferrimagnetyk: średni stopień magnety- 4, Diamagnetyk: bardzo słaby stopień magnetyzacji w kierunku przeciwnym do linii zacji w kierunku zgodnym z liniami pola indukującego; dwuwartośdoweferryty (że- pola magnetycznego; odpychany przez malazo, mangan, kobalt, nikiel w związkach gnes: rtęć, srebro, cynk itp. chemicznych), również stopy żelaza

5. Antyferromagnetyk: bardzo słaby stopień magnetyzacji w kierunku zgodnym z liniami pola indukującego; MnO2 Rys. 7. Klasyfikacja substancji w oparciu o ich reakcję na magnetyzm

JAK DZIAŁA MAGNETYZM

57

JAK DZIAŁA MAGNETYZM Fizycy uważają, że każdy atom żelaznej sztabki może być magnesem. Zazwyczaj atomy w żelaznej sztabce (lub w każdym innym materiale) są pogrupowane w „sfery", to znaczy w domeny, w których ustawienie atomów jest doskonałe. Każda taka domena ma biegun północny i biegun południowy. Domeny te ułożone są w sztabce zupełnie przypadkowo, gdy indukcja jest słaba. Magnetyzacja polega na równoległym ułożeniu tych domen, gdzie biegun północny jednej domeny skierowany jest wprost w kierunku bieguna południowego następnej domeny (zob. rys. 8). W ten sposób północny biegun jednej domeny jest neutralizowany przez południowy biegun sąsiadującej domeny, oprócz dwóch krańcowych domen w sztabce. KIERUNEK DZIAŁANIA POLA INDUKCYJNEGO

Rys. 8. Rozłożenie domen w żelaznej sztabce

Każda z krańcowych domen ma wówczas kilka południowobiegunowych lub północnobiegunowych domen, które nie są neutralizowane. Dlatego właśnie tylko krańcowe domeny na-

58

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

magnetyzowanej sztabki wykazują właściwości magnetyczne. Gdy zachodzi magnetyzacja, domeny układające się zgodnie z kierunkiem pola magnetycznego zajmują więcej miejsca, niż te w kierunku przeciwnym do linii pola. Ostatecznie, kiedy wszystkie domeny danego obiektu są ułożone zgodnie z kierunkiem działania pola magnetycznego, substancja osiąga swój poziom nasycenia magnetycznego, a magnes wywiera siłę największą z możliwych. MAGNESY USTAWIONE W LINII NA OSI PÓŁNOC-POŁUDNIE DOŚWIADCZENIE: przywiąż sznurek do magnesu i zawieś go tak, żeby mógł zwisać swobodnie. Obserwuj magnes przez kilka minut. Powtórz doświadczenie kilka razy. Co zauważyłeś? Jeśli magnes został zawieszony tak, że sznurek obejmował go dokładnie w połowie, będzie on wirował swobodnie, aż osiągnie stan równowagi - zawsze w tej samej pozycji. Jeden koniec (zawsze ten sam biegun magnesu) obróci się w stronę geograficznego bieguna północnego. Jeśli bieguny magnesu zostaną rozpoznane prawidłowo, zobaczysz, że południowy biegun magnesu ustawia się zawsze przodem do północnego bieguna geograficznego. Ta cecha charakterystyczna pomaga w rozpoznaniu biegunów magnesu, jak to zobaczymy w dalszej części tego rozdziału. Ta sama cecha pozwala funkcjonować kompasowi, z tą tylko różnicą, że igła magnetyczna nie jest zawieszona, a podparta w jednym punkcie. KAŻDY MAGNES MA DWA BIEGUNY Magnes ma dwa bieguny, które rozpoznajemy jako północny i południowy. Magnes stały nie może mieć tylko północnego, czy też tylko południowego bieguna. Niektórzy badacze odnoszą się do magnesów jako do obiektów dwubiegunowych, tzn.

JAK DZIAŁA MAGNETYZM

59

takich, które „mają dwa bieguny". Kiedy magnes ulegnie złamaniu na dwie części, podzieli się w ten sposób na dwa mniejsze magnesy, z których każdy Rys. 9. Każdy magnes ma dwa bieguny będzie miał biegun północny i południowy. Można to łatwo zauważyć: jeśli przez przypadek upuścisz magnes, pęknie tworząc nierówne kawałki i łatwo możesz ustalić, że każdy kawałek ma dwa bieguny. Dwa bieguny magnesu stałego są nie do rozdzielenia i nawet najmniejsza cząstka magnesu zachowuje tę właściwość. Pierwszy zarejestrowany eksperyment, który demonstrował istnienie tej cechy magnesu, został przeprowadzony w roku 1269 i jest znany jako doświadczenie z „pękniętym magnesem". PRZYCIĄGANIE I ODPYCHANIE - DWA SPOSOBY ODDZIAŁYWANIA SIŁY MAGNETYCZNEJ DOŚWIADCZENIE: zbliż do siebie dwa magnesy. Zdarzy się jedna z dwóch możliwych rzeczy - albo będą się przyciągały, albo też odpychały. Powtórz doświadczenie kilka razy, zmieniając ustawienie magnesu. Jeśli bieguny oznaczone są prawidłowo, zobaczysz, że bieguny o przeciwnej polaryzacji przyciągają się, a bieguny tego samego Rys. 10. Przyciąganie i odpychanie - dwa rodzaju-odpychają się. Qe- sposoby oddziaływania siły magnetycznej

60

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

śli bieguny magnesów nie są oznaczone, zajrzyj do części tego rozdziału pt. „Jak rozpoznać bieguny magnesu" na stronie 73, aby nauczyć się dwóch prostych metod rozróżniania polaryzacji.) Doświadczenie to pokazuje, że biegun północny magnesu i biegun południowy bardzo mocno się przyciągają. I odwrotnie, biegun północny jednego magnesu i biegun północny drugiego magnesu zawsze będą się odpychać - zdanie to jest również prawdziwe dla biegunów południowych. Przyciąganie i odpychanie to dwa przejawy siły magnetycznej. NAJBARDZIEJ PRZYCIĄGAJĄ KOŃCE MAGNESU

Można zauważyć, że boki bardzo płaskiego lub długiego magnesu przyciągają bardzo słabo. Innymi słowy, magnes przyciągnie gwoździe do bieguna północnego i południowego, ale nie w swojej środkowej części. Jak wyjaśniliśmy wcześniej, dzieje się tak z powodu domen, które układają się w tym samym kierunku. Technicznie można wyizolować bieguny z magnesu, nawet jeśli są one nierozdzielne. Można to zrobić używając jednego końca płaskiego lub długiego magnesu. Jednakże w magnesie o kształcie końskiej podkowy otwarta jego część zawiera w sobie obydwie polaryzacje obok siebie, zatem bardzo trudno jest je rozdzielić. Jeśli zbliżyć gwóźdź do jednego z końców magnesu, niezależnie od tego czy to biegun północny, czy Rys. 11. południowy, gwóźdź i tak zosta-

JAK DZIAŁA MAGNETYZM

61

nie przyciągnięty do magnesu. Dzieje się tak, ponieważ domeny zawarte w gwoździu zostają przez magnes spolaryzowane, zgodnie z biegunem, który znajduje się najbliżej gwoździa. Jeśli zbliży się gwóźdź do bieguna północnego, domeny gwoździa zostaną spolaryzowane zgodnie z kierunkiem pola magnetycznego, a punkty południowobiegunowe automatycznie znajdą się najbliżej magnesu. Czasami gwóźdź da się namagnesować tak mocno, że jest w stanie przyciągnąć mniejsze gwoździe, lecz nie na długo. Jeśli zaraz potem ten sam gwóźdź zostanie umieszczony obok bieguna południowego magnesu, polaryzacja różnych domen gwoździa natychmiast ulegnie odwróceniu.

SIŁA MAGNESU Siła magnesu stałego zależy od kilku czynników: jego składu (każda substancja ma określoną wartość maksymalną), metody magnetyzacji (pocieranie w jednym kierunku magnesem lub magnesowanie elektryczne), trwanie magnetyzacji i natężenie użytego prądu. Należy pamiętać, że silne pola magnetyczne są przedstawiane graficznie liniami, które są blisko siebie, a słabsze pola magnetyczne są przedstawiane za pomocą linii odległych od siebie. Żelazo magnetyzuje się łatwo, ale szybko osiąga poziom nasycenia. Zatem do produkcji bardzo silnych magnesów potrzebny jest inny surowiec. Niektóre metale ziem rzadkich takie, jak neodym, mają wyższy poziom nasycenia, a zatem w rezultacie dają silniejsze magnesy. Ich produkcja jest jednak wyjątkowo droga. Jeśli potrzebne jest silne pole magnetyczne, wygodniej jest użyć elektromagnesu niż magnesu stałego. Jednakże pole wy-

62

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

twarzane przez elektromagnes przestaje istnieć, gdy tylko prąd przestaje płynąć i nie można w nim wyizolować biegunów, jak w przypadku magnesu stałego. Poza tym pojawia się jeszcze problem działania pola elektrycznego, oprócz działania pola magnetycznego. Dlatego też nie należy używać elektromagnesów bez odpowiedniego przeszkolenia i poziomu wiedzy. Siła magnetyczna mierzona jest magnetometrem i zazwyczaj wyraża się ją w gausach. Gaus jest jednostką miary pola magnetycznego mierzoną w odległości 1 cm od bieguna. Ersted jest jednostką, która mierzy natężenie pola magnetycznego w próżni. Ponieważ obydwa te pomiary mają na celu to samo, z tym, że gaus w powietrzu, a ersted w próżni, można tych jednostek używać wymiennie. Innymi słowy, gdy natężenie pola magnetycznego mierzone jest w powietrzu, można do tego użyć obu jednostek. Jednak dla uproszczenia będziemy używać gausa do mierzenia natężenia pola magnetycznego. Dla każdego magnesu stałego siła zmienia się zależnie od tego, gdzie mierzy się natężenie pola. Jeśli największą wartość natężenia pola uzyska się w odległości 1 cm od powierzchni magnesu i będzie ona równa 300 gausom, to mówi się, że magnes ten ma natężenie 300 gausów. Jeśli pomiaru dokonuje się na powierzchni magnesu, mówimy wtedy o miarze powierzchniowej. Indukcja magnetyczna nie rozkłada się równo na powierzchni magnesu, a pole magnetyczne magnesu nigdy nie jest tak regularne, jak przedstawiają rysunek linii pola. Siła magnesu maleje w miarę, jak zwiększa się odległość dokonywania pomiaru; im większa odległość, tym mniejsze natężenie, a działanie magnesu szybko się zmniejsza. Wystarczy przeprowadzić doświadczenie z magnesem i spinaczem do papieru; w miarę odsuwania spinacza od magnesu dochodzi się do punktu, gdzie efekt działania magnesu zanika

SIŁA MAGNESU

63

zupełnie. Odległość, w której zajdzie takie zjawisko, zależy od siły i kształtu magnesu. Jeśli umieścimy dwa magnesy o równej sile jeden na drugim, nie podwoimy w ten sposób siły pola magnetycznego; wzrośnie ona tylko nieznacznie. Na przykład, jeśli weźmiemy 2 magnesy 300-gausowe (siła mierzona na powierzchni magnesu) i umieścimy je jeden na drugim, to pole magnetyczne uzyskane w ten sposób będzie miało wartość około 330 gausów (mierzone na powierzchni) - czyli zauważalny będzie wzrost o 10%. Jeśli kilka magnesów o takiej samej sile umieścimy jeden na drugim, maksymalny wzrost, jaki w ten sposób uzyskamy, będzie równy około 35%. Zatem nie ma sensu próba uzyskania pola o sile 3000 gausów przy użyciu magnesów 300-gausowych. Maksymalnie da się uzyskać siłę odpowiadającą 400 gausom (na powierzchni magnesu). Jeśli rozmieści się magnesy na wzór pola szachowego, gdzie bieguny naprzemiennie się uzupełniają, pomiar powierzchniowy pola - na linii krzyżowania się działania magnesów - będzie tylko nieco wyższy niż siła pojedynczego magnesu. Dla kontrastu, jeśli pomiaru dokonuje się w odległości 1 cm od powierzchni, pole będzie słabsze, ponieważ da się wyczuć oba bieguny. ZACHOWYWANIE MAGNETYZMU (RETENCJA)

Wydaje się, że kształt magnesu ma wpływ na jego siłę. Magnesy długie zachowują swój ładunek magnetyczny dłużej niż magnesy krótkie. Dzieje się tak dlatego, że obszar powierzchni, który może zostać rozmagnesowany, jest proporcjonalnie mniejszy dla magnesów długich. Magnesy w kształcie podkowy zatrzymują swój ładunek nawet dłużej, tworząc pozornie zamknięty obwód, a magnesy z dziurą zachowują ładunek najdłużej ze wszystkich.

64

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

Jeśli magnes podgrzać, uderzyć młotkiem lub skręcić, jego ładunek maleje, ponieważ powstaje w ten sposób częściowe uszkodzenie szeregowania molekuł. Magnes, którego nie namagnesowano w sposób wystarczający, będzie również tracił swój ładunek z upływem czasu. Niezależnie od tego, co jest przyczyną demagnetyzacji, magnes można zawsze namagnesować. Jednakże lepiej unikać przypadkowych demagnetyzacji, gdy magnes nie jest używany, zabezpieczając każdy biegun za pomocą kawałka miękkiego żelaza, zwanego ochraniaczem. Służy to zamknięciu pola magnetycznego i prawie doskonale chroni przed jego utratą.

POLE MAGNETYCZNE Jak wykazano, obszar wokół magnesu nazywamy polem magnetycznym -jest on przedstawiany jako linie indukcji. Linie te są równoległe do magnesu; wchodzą w magnes z jednej strony i wychodzą z niego z drugiej; nie mają one rzeczywistego początku ani końca. W miarę odsuwania od końca magnesu linie stają się coraz rzadsze. Wiemy, że działanie magnesu jest odczuwalne w pewnej odległości od niego w powietrzu, ale magnetyzm rozchodzi się również w innych ośrodkach takich, jak woda, papier, sukno i inne. Jeśli magnes jest wystarczająco Rys. 12. Wpływ kształtu magnesu silny (2000 gausów lub więcej), jego działanie odczuwane będzie na pole magnetyczne

POLE MAGNETYCZNE

65

nawet poprzez rękę człowieka. Trzymając magnes w dłoni, można przesuwać małe metalowe przedmioty po stole (spinacze lub szpilki) bez ich dotykania. Jeśli pozwala na to siła magnesu, można za jego pomocą podnieść jakiś obiekt. O większości magnesów mówi się, że są „systemami otwartymi", ponieważ ich bieguny rozłożone są w przeciwnych kierunkach. Magnesy w kształcie podkowy lub litery U nazywa się „systemami zamkniętymi", ponieważ ich bieguny wskazują ten sam kierunek. Magnes w kształcie podkowy ma ograniczone pole magnetyczne, ponieważ działa on tylko w jednym kierunku. W przypadku systemów otwartych, pole magnetyczne jest nieograniczone, przynajmniej teoretycznie rzecz biorąc, w takim znaczeniu, że w danej odległości od magnesu wywierane przyciąganie jest silniejsze, niż byłoby ono w przypadku systemu zamkniętego o takiej samej sile. Dlatego też przyjmuje się, że pole magnetyczne jest z zasady nieskończone, chociaż poza pewną odległością siła każdego magnesu jest praktycznie Rys. 13. Wpływ powierzchni maniezauważalna i trudna do zmie- gnesu na pole magnetyczne rzenia. Oczywiście im większa odległość od magnesu, tym bardziej zmniejsza się jego siła; dzieje się tak już w niewielkiej odległości od magnesu. Zaobserwowano również, że jeśli dwa magnesy mają taką samą siłę, siła magnetyczna tego o większej powierzchni będzie odczuwalna w większej odległości od niego. Na przykład, jeśli weźmiemy dwa płaskie 500-gausowe magnesy o tej samej gru-

66

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

bości, pierwszy o powierzchni 4 cm2 (magnes A) i drugi o powierzchni 9 cm 2 (magnes B), jak pokazano to na rysunku 13, pole magnetyczne magnesu B będzie działać w większej odległości niż pole magnesu A, ponieważ linie indukcji nie będą rozchodzić się tak szybko. Dlatego właśnie magnesy o większej powierzchni częściej spotkać można w terapii magnetycznej: mają one szerzej oddziałujące pole magnetyczne i pozwalają na większą penetrację liniami pola magnetycznego. POLE MAGNETYCZNE MAGNESU STAŁEGO Pole magnetyczne wytwarzane przez magnes stały jest stałe, lecz nieregularne. Jeśli mierzymy magnetometrem siłę pola na powierzchni magnesu, pomiary będą różnić się nieznacznie, jeśli poruszymy przyrząd. Dlatego właśnie podaje się wartość siły magnesu zmierzoną w odległości 1 cm od jego powierzchni. POLE MAGNETYCZNE ELEKTROMAGNESÓW Kiedy prąd przepływa przez szpulę drutu elektrycznego nawiniętego na metalowy rdzeń (żelazny bądź stalowy), powstaje bardzo silnie działający magnes. Każde pojedyncze nawinięcie drutu posiada wiele linii pola magnetycznego, które czasami jest wyjątkowo silne. Gdy prąd przepływa przez przewód, ulega on podgrzaniu w wyniku zwiększającego się oporu elektrycznego. Powoduje to albo nieznaczny spadek linii pola magnetycznego lub też wzrost siły magnetycznej, w zależności od substancji, z której zbudowany jest elektromagnes. Dlatego też wibracje powodowane działaniem elektromagnesu nie są tak stałe, jak te powodowane przez magnesy stałe. Jednakże można wyregulować częstotliwość prądu, to znaczy liczbę pulsacji. Można również zmienić natężenie pola magnetycznego kontrolując przepływ

POLE MAGNETYCZNE

67

prądu. Nie można jednak wyizolować biegunów elektromagnesu, jak można to zrobić w przypadku magnesu stałego. ROZKŁAD DZIAŁANIA SIŁY MAGNETYCZNEJ

Niektóre teorie dotyczące magnetyzmu zostały potwierdzone, podczas gdy inne odrzucono lub też zastąpiono w wyniku zaawansowanych badań. Teoria dotycząca natury zjawiska indukcji magnetycznej rozwijała się stale i dzisiaj większość naukowców jest zgodna co do tego, że energia przepływa z pola jednego magnesu do drugiego i gdzie linie indukcji pola, wychodzące z jednego bieguna biegną do drugiego ruchem zakrzywionym. Ruch linii indukcyjnych ustalono na podstawie obserwacji ułożenia żelaznych opiłków na płycie szklanej leżącej na zwykłym magnesie. Podręczniki szkolne od 1936 roku stale uczą w ten sposób. Rysunek 14 przedstawia to klasyczne ujęcie. Naukowiec Albert Roy Davis przekonany był, że to tradycyjne ujęcie zagadnienia jest nieprawidłowe, ponieważ nie bierze pod Rys. 14. Tradycyjne uwagę faktu, że każdy okruch żelaznych opił- przedstawienie rozkłaków, który dostał się w obszar działania pola du sił magnetycznych magnetycznego, sam staje się magnesem, którego pole działa na okruch bezpośrednio sąsiadujący. Doświadczenia laboratoryjne doprowadziły go do wniosku, że rozkład sił magnetycznych przypomina raczej okrąg ze środkiem w magnesie, jeśli zachowa się kierunek przepływającego prądu. Innymi słowy, kształt linii indukcji magnetycznej układa się w ósemkę. Linie indukcji wychodzące z bieguna południowego

68

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

Rys. 15. Rozkład linii sił pola magnetycznego jako wir, wg doktora Davisa

Rys. 16. Rozkład sił pola magnetycznego w kształcie cyfry 8

formują wir, rodzaj regularnego zwoju z ruchem zgodnym z biegiem wskazówek zegara, to znaczy w prawo. Linie wchodzące do bieguna północnego formują wir 0 ruchu przeciwnym do biegu wskazówek zegara, to znaczy w lewo. Kierunek jest odwracany na wysokości środka magnesu, czyli dokładnie w punkcie, w którym wartość pola magnetycznego równa się zeru. Wszystkie magnesy stałe mają dokładnie w środkowej części niewidzialną linię, gdzie nie ma cech ani bieguna północnego, ani południowego. Doktor Davis nazwał tę linię ścianą Blocha, która jest strefą neutralną. Odkrycie to, dokonane przez doktorów Davisa 1 Waltera Rawlsa, zostało później potwierdzone przez naukowców z NASA (Narodowej Agencji do Spraw Aeronautyki i Kosmosu). Czasem zdarza nam się zapominać, że nauki przyrodnicze, a zwłaszcza fizyka, ciągle się rozwijają. Ciągle odkrywa się coś nowego; czasami teorie odkłada się na bok z różnych przyczyn czy to finansowych, czy też z powodu konfliktów powstałych wśród na-

POLE MAGNETYCZNE

69

ukowców. Naukowcy to ludzie, którzy chcieliby, żeby teoria każdego z nich była tą jedynie prawdziwą; w całej historii rozwoju naukowego pełno jest różnic zdań i waśni. I tak w połowie XIX wieku Michael Faraday odrzucił teorię działania magnesu w pewnej odległości od niego, wyjaśniającą działanie magnesu. On pierwszy wprowadził pomysł linii sił, który jest akceptowany do dziś. W 1851 roku napisał: „Muszę przedstawić jeszcze raz moje przeświadczenie, że pomysł ten zasługuje na uznanie. Pomysł przebiegu linii sił magnetycznych w celu wyjaśnienia działania magnetyzmu ma jedną niezaprzeczalną zaletę. Wszystkie aspekty działania magnetyzmu obserwowane w naszych doświadczeniach, to znaczy wszystkie konkretne aspekty, mogą być łatwo wyjaśnione i przedstawione za pomocą linii sił." Inny dobrze znany angielski naukowiec tego samego okresu, sir George Airy, napisał w cztery lata później: „Muszę powiedzieć, że wydaje się niemożliwym wyobrazić sobie kogokolwiek, kto zna liczbowe wyniki potwierdzające tę teorię (działania na odległość) i nie wahałby się ani sekundy wybierając między jasnym i prostym działaniem, które daje zarys i mętnym pojęciem linii sił." Bez względu na to, która z teorii rozkładu sił pola magnetycznego zostanie zaakceptowana, należy pamiętać, że linie pola indukcyjnego wchodzą przez jeden biegun, a wychodzą drugim. Jak powiedzieliśmy na początku książki, oznaczamy słowem „północny" ten biegun, gdzie linie indukcji wchodzą, a słowem „południowy" ten, przez który wychodzą. Dlatego też biegun południowy kojarzony jest z ładunkiem dodatnim, a biegun północny z ładunkiem ujemnym. Co do tego, co naprawdę dzieje się w środku magnesu, nawet eksperci nie mają żadnej pewności. Trudno jest zaobserwować ścieżkę przebiegu linii sił pola magnetycznego wewnątrz ma-

70

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

gnesu. Inni, jak Davis, sądzą, że ścieżka ta biegnie po linii spiralnej, jak wir ze 180° inwersją z centrum magnesu. W każdym razie nas najbardziej interesuje zewnętrzne pole magnetyczne. Resztę zostawmy ekspertom. RÓŻNICE POMIĘDZY BIEGUNEM PÓŁNOCNYM A POŁUDNIOWYM

Doświadczenie wskazuje, że istnieją poważne różnice między północnym a południowym biegunem magnesu - oprócz faktu, że linie pola wchodzą jednym biegunem, a wychodzą drugim zwłaszcza w kategoriach działania na organizmy żywe. Działanie takie przeanalizujemy w rozdziale czwartym. Ale każdy musi się zgodzić, że północne i południowe siły magnetyczne uzupełniają się. W kategoriach fizycznych mówi się o nich, że są względem siebie opozycyjne i „nierozdzielne". Wiele jest zjawisk, które przypominają swym charakterem magnetyzm. Wystarczy tylko wziąć pod uwagę elektryczność. Dodatni ładunek elektryczny można przyrównać do siły magnetycznego bieguna południowego, a ujemny ładunek elektryczny do siły magnetycznego bieguna północnego. W polu magnetycznym istnieją linie indukcyjne, podczas gdy w polu elektrycznym są linie sił. Podobnie ciepło kojarzymy z biegunem południowym, a zimno z północnym. Różni ludzie będą kojarzyć magnesy z różnymi zjawiskami. Niektórzy kojarzą magnetyzm z tradycyjną medycyną chińską lub hinduską (ajurwedyczną), astrologią Vedy (jyotish) lub chiromancją Vedy (samudrik shastra). Wszystkie te

skojarzenia są aspektami tej samej rzeczywistości, prezentowanej z różnych punktów widzenia. Tabela 3. pokazuje najbardziej znane skojarzenia z różnymi częściami magnesu.

71

POLE MAGNETYCZNE

Tabela 3. Cechy i terminy kojarzone z biegunami PÓŁNOCNY

OBSZAR NEUTRALNY

POŁUDNIOWY

WŁAŚCIWOŚCI

ujemny żeński zimny przeciwny do ruchu wskazówek zegara dośrodkowy alkaliczny bierny

neutralny obupłciowy ciepły

dodatni męski gorący zgodny z ruchem wskazówek zegara odśrodkowy kwaśny aktywny

DZIAŁANIE

powstrzymuje, spowalnia uspokaja, zmniejsza aktywność przyciąga

przyśpiesza podnieca, uaktywnia odpycha ODPOWIEDNIKI

elektron in Sattwa ziemia, woda Wenus, Księżyc, Jowis:i

neutron Rajas powietrze, eter Merkury, Saturn

proton jang Tamas ogień Mars, Słońce

MAGNESY DOSTĘPNE NA RYNKU Magnesy i produkty namagnesowane można nabywać w sklepach z narzędziami lub aptekach, poczynając od wytwórców, a kończąc na dostawcach sprzętu szkolnego i naukowego. Przedmiotami namagnesowanymi do użytku terapeutycznego mogą być nako-

72

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

lanniki, wyściółka, bransoletki, paski i materace. Jednakże siła i polaryzacja tych produktów zazwyczaj nie jest na nich wykazywana. Dlatego też należy przynajmniej próbować uzyskać informacje na ten temat przed dokonaniem zakupu, aby uniknąć kupowania produktów nieskutecznych lub nieodpowiednich. Magnesy sprzedawane pojedynczo mają różne rozmiary oraz kształty, zrobione są z różnych substancji i mają różną siłę oddziaływania. MAGNESY O RÓŻNEJ SILE ODDZIAŁYWANIA Kiedy magnes nabywa się drogą zamówienia przez katalog, siła jego oddziaływania rzadko jest wykazywana. Czasami katalog nadmienia, że magnes jest „silny" albo „bardzo silny", ale nie ma na ten temat żadnych precyzyjnych danych. Siła magnesu kupowanego w sklepie z narzędziami podawana jest raczej w funtach niż w gausach. Na przykład magnes o średnicy 5 cm może mieć siłę 25 funtów, co oznacza, że przy pomocy tego magnesu można podnieść ciężar o wartości 25 funtów, jak torebka z gwoździami. Można zmierzyć siłę magnesu za pomocą magnetometru, ale przyrząd taki jest dość drogi i trudno go kupić. Tabela 4. pokazuje równoważniki między siłą magnesu wyrażaną w gausach i w funtach, ustalone przez doktora Davisa. Tabela 4 FUNTY

GAUSY

2 5 15 25 50

500-600 900-1200 1500 2000 3500-4500

MAGNESY DOSTĘPNE NA RYNKU

73

Magnesy dostępne są w kilku różnych kształtach, a każdy kształt odpowiada innym zastosowaniom. Okrągłe, płaskie magnesy z dziurką, dostępne w sklepach z narzędziami, używane są najczęściej do podnoszenia ciężarów. Ich siła jest różna i zazwyczaj podaje się ją w funtach. Są również magnesy prostokątne płaskie z dziurką lub bez; magnesy w kształcie cylindra oraz magnesy w kształcie końskiej podkowy. Niektóre są bardzo płaskie i giętkie, jak te używane do przyczepiania notatek do drzwi lodówki. Niektóre są nawet Rys. 17. Magnesy o różnych kształtach sprzedawane na taśmie o szerokości 2 cm z obu biegunami po tej samej stronie. Są również malutkie magnesy w kształcie gwiazdy, trochę zakrzywione i wiele innych o różnych kształtach i rozmiarach.

JAK ROZPOZNAĆ BIEGUNY MAGNESU Nietrudno jest kupić magnes. Jednakże bieguny większości dostępnych na rynku magnesów rzadko są oznaczone lub też są oznaczone w różny sposób. Zatem jak można odróżnić, który jest północny, a który południowy? To naprawdę bardzo proste. Można użyć magnetometru, który wskaże siłę w gausach, ale, jak wspominaliśmy, przyrząd ten jest drogi i trudno go kupić. Zatem zalecamy dwa proste i niedrogie sposoby. Ponieważ pierwszy sposób wymaga użycia kompasu, poprzedzimy opis tego sposobu pożytecznymi informacjami o kompasach.

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

ODKRYCIE KOMPASU To Chińczycy jako pierwsi zaobserwowali, że pewien minerał przyczepiony do kawałka drewna pływa po powierzchni wody zawsze obracając się w tym samym kierunku. Obserwacja ta doprowadziła do wynalezienia kompasu, który składa się z igły magnetycznej podpartej w jednym punkcie na metalowym trzpieniu tak, aby mogła swobodnie się obracać wokół podpórki. Magnetyzm ziemski jest siłą, która działa na igłę. Dokumenty historyczne pokazują, że chińscy żeglarze używali kompasu już w 1100 roku; arabscy Rys. 18. Kompasy kupcy około roku 1220, a Wikingowie w roku 1250. Wczesna wersja kompasu została udoskonalona poprzez umieszczenie igły i podpórki w pudełku wypełnionym powietrzem, a z biegiem lat wprowadzano dalsze udoskonalenia. Na przykład naukowcy odkryli, że wibracje igły magnetycznej wytwarzają prąd elektryczny i że prąd ten może zostać wykorzystany do zmniejszenia wibracji, co doprowadziło do wynalezienia kompasu indukcyjnego odpornego na porażenia. Użycie płynu w nowoczesnych kompasach jest najskuteczniejszym sposobem redukcji wibracji igły magnetycznej. Można nabyć niedrogie, wspaniałe kompasy w większości sklepów ze sprzętem sportowym. (Dla celów orientowania się w przestrzeni należy pamiętać, że bieguny magnetyczne i geograficzne nie pokrywają się.)

JAK ROZPOZNAĆ BIEGUNY MAGNESU

75

ZNAJDOWANIE BIEGUNÓW MAGNESU ZA POMOCĄ KOMPASU

Jak nadmieniono wyżej, pierwsza metoda rozpoznawania biegunów magnesu wymaga użycia kompasu. Ponieważ każde pole elektryczne wytwarza pole magnetyczne, należy pamiętać o zachowaniu przynajmniej 60 cm odległości od sprzętu elektrycznego, tak by rozpoznać bieguny magnesu najdokładniej jak to możliwe. Po pierwsze należy obrócić kompas tak, aby igła wskazała słowo „north" (północ) wypisane na krawędzi tarczy kompasu. Należy zbli- Rys. 19. Identyfikacja biegunów żyć jeden bok magnesu dokładnie magnesu za pomocą kompasu tak, aby znalazł się w punkcie, który wskazuje igła. Jeśli igła się nie poruszy, to bok magnesu ustawiony przodem do igły jest jego północnym biegunem, skoro igła wskazuje północ. Zaznacz to miejsce literą N lub jakimkolwiek innym znakiem za pomocą atramentu lub lakieru do paznokci. (Niezależnie od sposobu, jaki wybierzesz do oznaczenia bieguna, upewnij się, że zapamiętałeś, które to miejsce.) Jednakże jeśli igła kompasu obróci się gwałtownie dokoła (o 180°), znaczy to, że strona magnesu ustawiona przodem do kompasu jest jego biegunem południowym. ZNAJDOWANIE BIEGUNÓW MAGNESU BEZ KOMPASU

Drugi sposób rozpoznawania biegunów wymaga zawieszenia magnesu tak, żeby mógł się on swobodnie obracać. Proszę za-

76

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESÓW

uważyć, że choć łatwo jest zawiesić magnes, który ma dziurkę na cienkiej i mocnej nici, to w przypadku magnesów jej pozbawionych należy nić dokładnie nawinąć na magnes w jego środku tak, żeby mógł on osiągnąć stan równowagi wisząc; w przeciwnym razie rezultaty mogą być niedokładne. Kiedy magnes zostanie już zawieszony, np. z górnej framugi drzwi, będzie się obracał najpierw w jednym kierunku, a potem w drugim; po kilku minutach stopniowo zwolni ruch wirowy, aż w końcu zupełnie się zatrzyma. Nie należy powstrzymywać ruchów magnesu, aż sam osiągnie stan spoczynku. Jeśli wiadomo, gdzie jest północ, a gdzie południe, nawet tylko w przybliżeniu, można zaobserwować, że jeden koniec magnesu wskazuje kierunek północny, a druRys. 20. Identyfikacja biegunów gi południowy. Ten wskazujący geograficzną północ, to będzie biegun magnesu bez kompasu południowy magnesu; ten, który wskazuje geograficzne południe jest biegunem północnym magnesu (jako że biegun południowy magnesu przyciągany jest przez północny biegun magnetyczny Ziemi). Następnie oznacz to miejsce literą N lub jakimkolwiek innym rozpoznawalnym przez siebie znakiem przy pomocy atramentu lub lakieru do paznokci. Należy pamiętać, że do oznaczenia wszystkich swoich magnesów należy użyć tych samych rodzajów znaków, np. litery N lub też specjalnego koloru. Obydwie te metody rozpoznawania biegunów magnetycznych są równie dokładne i dadzą te same rezultaty.

JAK ROZPOZNAĆ BIEGUNY MAGNESU

77

PRZECHOWYWANIE MAGNESÓW STAŁYCH Magnesy stałe są dość delikatne i podatne na uszkodzenia mechaniczne. Należy się z nimi obchodzić ostrożnie i najlepiej nigdy ich nie upuścić lub też nie złamać przy uderzeniu o inne przedmioty lub twarde powierzchnie. Łatwo się kruszą lub mogą w ten sposób utracić energię - jeśli obchodzić się z nimi nieostrożnie. Na magnesy stałe zgubny wpływ ma ciepło. Pod jego wpływem stopniowo tracą swoją siłę, ale tylko tymczasowo. Jednakże przy podgrzaniu ponad temperaturę 350°C większość magnesów zupełnie traci moc już na zawsze. Ta temperatura krytyczna, punkt Curie, przybiera różną wartość dla różnych metali. Dlatego też nie należy zostawiać magnesów w samochodzie latem lub też na słońcu. Należy je także zabezpieczyć przed zimnem, choć zimno znoszą lepiej niż ciepło. Magnesy stałe z czasem mogą tracić siłę. Aby tego uniknąć, należy podczas przechowywania ich zabezpieczyć bieguny specjalnym kawałkiem żelaza lub też kawałkiem innego metalu (kawałkiem puszki, stali). To stworzy obieg zamknięty i zachowa początkową siłę magnesu.

OSTRZEŻENIA O MAGNESACH Nie wolno zostawiać magnesów w pobliżu kaset video lub audio, bo mogą one spowodować skasowanie nagrania. Taki sam efekt będą miały na karty magnetyczne (karty bankomatowe, kredytowe itp.) i nie powinny być używane w pobliżu ludzi mających wszczepione kardiostymulatory lub defibrylatory, ponieważ magnesy mogą zakłócać działanie tych urządzeń.

ROZDZIAŁ CZWARTY

BIOMAGNETYZM

Biomagnetyzm jest nauką, która bada działanie magnesów na organizmy żywe, tzn. na rośliny, zwierzęta i na organizm człowieka. Do początków wieku XX ludzie profesjonalnie zajmujący się terapią magnetyczną w swojej praktyce stosowali zarówno jeden z biegunów magnesu wymiennie z drugim, bądź też oba bieguny naraz, jak w przypadku magnesów w kształcie litery U. W tamtych czasach nie wiedziano jeszcze, że polaryzacja ma specjalne znaczenie w działaniu magnesu. Szczególne wyniki działania bieguna południowego na żywe organizmy (i konsekwentnie - skutki działania bieguna północnego) zostały odkryte przypadkowo przez doktora Davisa w roku 1936 w małym laboratorium na Florydzie. Zupełnie przypadkowo mały kartonowy pojemnik zawierający kompost, a w nim dżdżownice, służące jako przynęta podczas wędkowania, zostawiono w bliskiej odległości od magnesu w kształcie litery U. Dwa podobne pojemniki pozostawiono trochę dalej, poza zasięgiem pola magnetycznego. Po 24 godzinach zauważono, że dżdżownice w pierwszym pojemniku wyjadłszy w nim otwory zgromadziły się wokół południowego bieguna magnesu, podczas gdy inne dżdżownice nie opuściły pojemników. Doświadczenie to powtarzano kolejno w tych samych warunkach i uzyskano takie same wyniki.

80

BIOMAGNETYZM

(Dzisiaj doświadczenie to zabrałoby znacznie więcej czasu, ponieważ do kartonu dodaje się teraz związków węgla, żeby opóźnić proces psucia się.) W kolejnych doświadczeniach zmieniano temperaturę pomieszczenia, używano magnesów o różnej sile i różnych pól magnetycznych, wprowadzono grupę kontrolną, a w pojemnikach pozostawiono pożywienie i wodę. Po 12 dniach zaobserwowano następujące rezultaty: dżdżownice wystawione na działanie bieguna południowego były dłuższe, tłustsze, bardziej aktywne; rozmnożyły się również. Dla kontrastu, te wystawione na działanie bieguna północnego były raczej nieaktywne i cienkie, kilka z nich zdechło. Wyniki grupy kontrolnej nie zmieniły się.

CZYNNIKI ISTOTNE W BIOMAGNETYZMIE Jak widać, w badaniu biomagnetyzmu różnica w działaniu każdego z biegunów ma bardzo istotne znaczenie. Innymi znaczącymi czynnikami są siła działania pola magnetycznego, czas wystawienia na jego działanie, wielkość wystawianej powierzchni i źródło pola magnetycznego. Każdy z tych czynników omówimy osobno. BIEGUNY MAGNESU Jak pamiętamy, linie pola magnetycznego wchodzą biegunem północnym magnesu, a wychodzą południowym. W rezultacie bieguny te działają w różny sposób: biegun północny goi, a południowy dodaje energii. O tych różnych wpływach należy pamiętać podczas wykonywania doświadczeń z magnesami lub w trakcie używania ich do różnych celów.

CZYNNIKI ISTOTNE W BIOMAGNETYZMIE

81

SIŁA POLA MAGNETYCZNEGO

Prawo efektu farmakologicznego (prawo Arndta-Schulza) ma również zastosowanie do magnetyzmu: bodziec o niskim natężeniu wzmacnia aktywność witalną; obiekt poddany działaniu silnego bodźca wykazuje tendencję do tamowania aktywności, a bardzo silny bodziec zatrzymuje ją lub niszczy. Dlatego też należy dokładnie wziąć pod uwagę siłę pola magnetycznego. Siłę tę można sklasyfikować w taki sposób: słabe pole magnetyczne - mniej niż 10 gausów; średnie - od 10 do 500 gausów; silne - od 500 do 2000 gausów; bardzo silne - ponad 2000 gausów. CZAS EKSPOZYCJI NA DZIAŁANIE POLA Czas ten razem z siłą pola magnetycznego jest kolejnym ważnym czynnikiem. Można bowiem użyć silnego magnesu w bardzo krótkim czasie (od kilku sekund do kilku minut) lub też słabszego magnesu na czas nieco dłuższy (kilka godzin lub dłużej) z różnym efektem. Ekspozycja na działanie pola magnetycznego może być krótka (od kilku minut do kilku godzin), średnia (kilka dni) lub długa (kilka miesięcy lub nawet lata). WIELKOŚĆ POWIERZCHNI PODDANEJ DZIAŁANIU MAGNESU Czasami jeden magnes lub kilka małych magnesów używanych jest na dokładnie określonej przestrzeni, takich jak palec albo kolano. W takich przypadkach mamy do czynienia z leczeniem ograniczonym i magnetyzm działa tylko w ograniczonym polu. W przypadku bardziej rozległych przestrzeni używa się większych magnesów lub kilku mniejszych. Taki rodzaj leczenia nazywamy ogólnym, ponieważ działa on raczej na cały organizm, niż na wyszczególniony obszar. W biomagnetyzmie le-

82

BIOMAGNETYZM

czenie miejscowe odnosi się do stosowania magnetyzmu na ograniczonej przestrzeni, a leczenie ogólne odnosi się do stosowania magnetyzmu na dużych powierzchniach. ŹRÓDŁO POLA MAGNETYCZNEGO Pola magnetyczne magnesów stałych mogą mieć zupełnie inne działanie niż działanie elektromagnesów. Dlatego też należy brać pod uwagę źródło pola magnetycznego. Główną różnicę między działaniem magnesu stałego a działaniem elektromagnesu można opisać tak: magnesy stałe charakteryzują się stałym polem magnetycznym, tak więc natężenia prądu magnetycznego nie można regulować; także bieguny magnesu stałego można wyizolować w razie potrzeby. Elektromagnesy charakteryzują się zmiennym polem magnetycznym, a więc natężenie prądu magnetycznego pochodzącego z elektromagnesu może być regulowane; biegunów elektromagnesu nie można wyizolować; oprócz pola magnetycznego wytwarzają również pole elektryczne (proszę zauważyć, że mimo tej dyskusji o różnicach między stałym magnesem a elektromagnesem w dalszym ciągu będziemy omawiać zastosowania terapeutyczne tylko magnesów stałych). Jak widać, w biomagnetyzmie należy brać pod uwagę kilka różnych czynników. Przy pomijaniu czynników istotnych w doświadczeniach z biomagnetyzmem uważa się te doświadczenia za nienaukowe, ponieważ ich autorzy czasami pomijają ważne szczegóły. Na przykład nie wystarczy nadmienić w sprawozdaniu, że 600-gausowy magnes usuwa ból; gdzie go umieszczono, na jak długo, jak często i jakie pole zastosowano - wszystko to jest bardzo ważne.

CZYNNIKI ISTOTNE W BIOMAGNETYZMIE

83

Tabela 5: Używanie magnesu - główne punkty do zapamiętania Biegun

jednobiegunowy: północny lub południowy dwubiegunowy: oba bieguny po tej samej stronie

Wielkość powierzchni poddanej działaniu magnesu

leczenie miejscowe leczenie ogólne

Czas stosowania

krótki: kilka minut lub godzin średni: kilka dni długi: kilka miesięcy lub lat

Siła działania pola magnetycznego

słabe: mniej niż 10 gausów średnie: od 10 do 500 gausów silne: od 500 do 2000 gausów bardzo silne: ponad 2000 gausów

DZIAŁANIE MAGNETYZMU NA KOMÓRKI Magnetyzm ma wpływ na wszystkie żywe organizmy, niezależnie od wielkości. Ponieważ dzieli się organizmy żywe ze względu na ich przynależność do danego królestwa (jednokomórkowe, rośliny lub zwierzęta), w tej książce również posłużymy się taką klasyfikacją. Chociaż ludzie nie tworzą odrębnej kategorii zgodnie z dokładnym znaczeniem pojęcia „królestwo", będziemy się odnosić do nich jako do czwartej podgrupy. Na poziomie komórki kilkakrotnie przeprowadzono badania zarówno z polem magnetycznym o stałej wartości (magnesy stałe), jak i o zmiennej. Doświadczenia na organizmach jednokomór-

84

BIOMAGNETYZM

kowych pokazują, żekilkaz nich posiada wyjątkową wrażliwość na ziemskie pole magnetyczne dzięki skutecznym receptorom. Istnienie bakterii wrażliwej na magnetyzm odkrył w 1975 roku Richard P. Blakemore, wówczas student Uniwersytetu Massachusetts w Amherst. Od tamtego czasu rozpoznano wiele różnych rodzajów bakterii o podobnych właściwościach. Podejmowane badania potwierdziły obecność magnetycznie naładowanych ziaren magnetytowych w tych organizmach. Na przykład niektóre bakterie żyjące w mule rzecznym zazwyczaj poruszały się w dół, ale po poddaniu ich wpływom pola magnetycznego o kierunku przeciwnym do kierunku pola magnetycznego Ziemi zaczęły poruszać się w górę. Ponadto bakterie żyjące na południowej półkuli (gdzie kierunek pionowej osi pola magnetycznego jest przeciwny do tego na półkuli północnej) zaczęły poruszać się w górę, gdy zabrano je ze środowiska naturalnego na północ do Stanów Zjednoczonych. Dla kontrastu w Brazylii, gdzie pole magnetyczne ma kierunek poziomy, bakterie żyjące w mule poruszają się we wszystkich kierunkach. Inne doświadczenia pokazały wpływ magnetyzmu na makromolekuły, pałeczki w siatkówce, włókna mięśniowe i systemy fotosyntezy. Pole magnetyczne wywiera również wpływ na wodę, czym zajmiemy się w rozdziale 6.

WPŁYW MAGNETYZMU NA ROŚLINY Na Florydzie przeprowadzono liczne eksperymenty badając wpływ pola magnetycznego na nasiona zarówno przed wykiełkowaniem, jak i po. Eksperymenty te pokazały, że nasiona zasadzone w ziemi koniuszkami na południe puściły pędy szybciej i wydały rośliny, które były bardziej żywotne. Użycie magnesu

CZYNNIKI ISTOTNE W BIOMAGNETYZMIE

85

spowodowało również wzrost żyzności, odmładzanie się tkanek i wydłużony czas odporności na choroby. Jednakże eksperymenty te pokazały również, że słabe pole magnetyczne wystarcza i że przedłużone oddziaływanie może przynieść w efekcie przeciwny rezultat. Analizy laboratoryjne odkryły wiele istotnych działań południowego bieguna magnesu na organizmy żywe: poddanie działaniu południowego bieguna wykazało wzrost temperatury, stymulowanie uwalniania tlenu i łatwiejsze pochłanianie dwutlenku węgla, elementów organicznych i nawożących. Rośliny mają dłuższe i gęstsze korzenie i rosną szybciej. Kiełkowanie jest gwałtowne, a po nim następuje lepszy rozwój systemu korzeniowego oraz nagłe i szybkie wyłanianie się naziemnej części rośliny. Buraki produkują więcej cukru, tak samo jak yam, orzechy ziemne więcej oleju. Zawartość aminokwasów w proteinach jest wyższa niż w przypadku roślin niemagnesowanych, nawet jeśli te ostatnie były nawożone. Dwóch amerykańskich naukowców-ogrodników, doktor A. A. Boe i doktor D. K. Salunke zanotowało, że poddanie zielonych pomidorów działaniu bieguna południowego magnesu powoduje ich dojrzewanie cztery do sześciu razy szybciej. Biegun północny ma przeciwne działanie na nasiona: u roślin poddanych działaniu tego bieguna zatrzymano w ten sposób wzrost. Jednakże wykazano również, że biegun północny powoduje, iż pomidory wytwarzają mniej kwasu, co czasami uznaje się za zaletę. Proszę spróbować doświadczenia z trzema pomarańczami (cytrynami lub grapefruitami): przez okres trzydziestu sześciu godzin należy poddać jedną pomarańczę działaniu bieguna północnego, drugą działaniu bieguna południowego, a trzecią trzymać z dala od magnesu jako kontrolną. Pod koniec

86

BIOMAGNETYZM

doświadczenia owoc poddany działaniu bieguna północnego będzie słodszy. Grupa naukowców pod kierunkiem doktora Davisa przeprowadziła następujący eksperyment*. Eksperyment z nasionami Czas ekspozycji: 8, 10, 80, 100 i 280 godzin. Siła pola: nie wyszczególniona. Biegunowość: biegun północny lub południowy. Protokół: nasiona zamknięto w zapieczętowanych kopertach przyklejonych do jednego końca magnesu (północnego bądź południowego) i wyraźnie oznaczonych. Grupę kontrolną trzymano w innym pomieszczeniu, z dala od źródła magnetyzmu. Inne czynniki środowiskowe, jak temperatura, ciśnienie itp. były jednolite, aby pozwolić na powtórzenie eksperymentu. Obserwacje: nasiona poddane działaniu bieguna południowego magnesu wydały bardziej żywotne rośliny niż normalnie. Rośliny uzyskane z nasion poddanych działaniu bieguna północnego były słabsze w porównaniu do roślin z grupy kontrolnej. Czas ekspozycji był niezwykle ważnym czynnikiem i zależał od rodzaju nasion. Na przykład warzywa korzeniowe, jak rzodkiewki, reagowały lepiej i szybciej na eskponowanie w polu bieguna południowego niż inne warzywa. Źródło: Albert Roy Davis i Walter C.Rawls, Magnetyzm i jego wpływ na organizmy żywe (Hicksville, N. Y.: Exposition Press, 1974), 29.

DZIAŁANIE MAGNETYZMU NA ZWIERZĘTA

87

DZIAŁANIE MAGNETYZMU NA ZWIERZĘTA Pewnego letniego dnia w 1995 roku obserwowałem zaskakujące zachowanie owada, który usiadł na mojej ręce. Ponieważ nie śpieszył się z odlotem, miałem sporo czasu na obserwację. Postępował w górę mojego ramienia, ciągle w tym samym kierunku. Odwróciłem rękę, żeby wprowadzić zamęt w jego marszu, ale po sekundzie czy dwóch zawsze znajdował pierwotny kierunek i znowu szedł w tym samym kierunku, jakby miał kompas wbudowany w małą główkę. Przez kilka minut jeszcze się bawiłem, aż w końcu posadziłem go na trawie. Wpływ magnetyzmu na poczucie kierunku u pewnych ryb (np. u rekinów lub płaszczek), jak i w ruchu mięczaków, w migracji ptaków, lotach pszczół obserwowano już od długiego czasu. W przypadku powracających do domu gołębi pocztowych ta cecha charakterystyczna ciągle jest używana w służbie dla ludzi. Gołębie te ulegają całkowitej dezorientacji, jeśli przyczepi się im do głów małe magnesy. Tak jak w przypadku bakterii żyjących w mule, u wszystkich tych zwierząt wykryto maleńkie cząstki naładowane magnetycznie. Wiemy też, że mózg waleni również zawiera cząstki magnetyczne, które pomagają tym zwierzętom w nawigacji. Po przeprowadzeniu doświadczeń z nasionami doktor Davis zajął się możliwościami działania magnetyzmu na rozwój prenatalny małych zwierząt. Opisany poniżej eksperyment został przeprowadzony przez grupę naukowców pod kierunkiem doktora Davisa*.

* Źródło: Davis i Rawls, Magnetyzm i jego wpływ na organizmy żywe, ss. 33-35.

88

BIOMAGNETYZM

Eksperyment z jajkami Czas ekspozycji: nie wyszczególniony. Siła pola: proste magnesy cylindryczne, 2500 gausów. Biegunowość: biegun północny lub południowy. Protokół: dwadzieścia cztery zapłodnione kurze jaja podzielone na trzy grupy po osiem; grupę N poddano działaniu bieguna północnego, grupę S poddano działaniu bieguna południowego, a kontrolnej grupy C nie poddano działaniu żadnego z biegunów. Dla każdego jaja użyto oddzielnego magnesu. Jaja poddane działaniu biegunów obracano co trzy godziny. Przez cały czas trwania eksperymentu utrzymywano stałą temperaturę 80°F. Po wykluciu kurczęta umieszczono w trzech oddzielnych klatkach. W każdej klatce znajdował się magnes w kształcie podkowy o wymiarach 1 3 x 1 5 cm, z biegunami w odległości 6,5 cm, jak również fałszywy magnes o takim samym kształcie i wymiarach. Obserwacje: okres inkubacji jaj poddanych działaniu bieguna południowego był dwa do trzech dni krótszy niż okres inkubacji grupy kontrolnej; był też dwa do trzech dni dłuższy dla jaj poddanych działaniu bieguna północnego. Kurczęta poddane działaniu bieguna południowego zaraz po wykluciu, jeszcze mokre, ustawiły się między biegunami i pozostały tam przez około dwie minuty. Potem odsunęły się od magnesu najdalej jak można. Żaden z kurczaków nie dał się oszu-

DZIAŁANIE MAGNETYZMU NA ZWIERZĘTA

89

kac fałszywym magnesem. Kurczaki poddane działaniu bieguna północnego zachowywały się podobnie, ale stały o trzy minuty dłużej w polu magnetycznym. Kurczaki nie poddane działaniu żadnego z magnesów czekały do wyschnięcia przed wejściem w obręb pola magnetycznego i pozostały w nim od dwu i pół do trzech i pół minut. Podobne eksperymenty dają w efekcie podobne rezultaty. Gdy poddano jaja działaniu magnetyzmu bieguna południowego na czas od trzydziestu minut do pięciu godzin, kurczęta wylęgały się prędzej. Jeśli ekspozycja trwała dłużej, nie tylko nie było zmiany w czasie wylęgania się, ale poza tym kurczaki, które się wylęgły były mniejsze i słabsze. Kolejny eksperyment pokazał, że kurczaki w klatce instynktownie przysuwały się w stronę magnesu, ale pozostawały między jego biegunami tylko w czasie od pięciu do siedmiu minut. Kurczęta nie zwracały zupełnie uwagi na sztuczny magnes umieszczony w klatce. Doktor Davis badał później rozwój drobiu (kurczęta i koguciki) umieszczonego w polu magnetycznym. Gdy ptactwo poddano działaniu bieguna południowego, rosło szybciej, było większe i osiągało dojrzałość wcześniej; jednakże wydawało się mniej inteligentne. Ptactwo poddane działaniu bieguna północnego rosło wolniej niż to z grupy kontrolnej, było bardziej świadome ograniczeń środowiska, było też chudsze i jadło mniej, za to piło więcej wody. Ptaki z obu grup wykazywały znaczne różnice w zachowaniu. Po osiągnięciu dojrzałości ptaki poddane działaniu bieguna północnego stały się bardziej agresywne - nawet do tego stopnia, że atakowały inne ze swojej grupy i je jadły; stały się kanibalami. Dla kontrastu dojrzałe ptaki, które poddano

90

BIOMAGNETYZM

działaniu bieguna północnego, piły mniej wody, za to jadły więcej nie przybierając na wadze, tak jakby poddano je zmianie genetycznej. Przeprowadzono kilka eksperymentów na małych ssakach. Jeden z nich dotyczył myszy i wykazał, że gdy poddać samice działaniu bieguna północnego, wydawały one na świat potomstwo łatwiej i mniej boleśnie. Buryl Payne nadmienia o innym eksperymencie, w którym poddano myszy działaniu pola magnetycznego o sile 10000 gausów na trzydzieści minut dziennie przez dziesięć dni. W konsekwencji uzyskano wzrost wagi kości zwierząt od 4% do 11% i wzrost długości kości od 4% do 9%. Eksperyment przeprowadzono z wprowadzeniem grupy kontrolnej, ale nie wspomniano o natężeniu pola. Rosyjskiemu biologowi udało się podwoić długość życia much dzięki karmieniu ich namagnesowanym cukrem. Wykazano również, że długość życia myszy może również ulec wydłużeniu poprzez poddanie ich działaniu pola magnetycznego o sile od 3000 do 4000 gausów dwa razy dziennie przez godzinę. Kathy Solis, badaczka amerykańska, prowadziła przez cztery lata doświadczenie, w którym poddała zwierzęta działaniu dwubiegunowego pola magnetycznego o natężeniu 3000 gausów. W wyniku tego doświadczenia otrzymano następujące wyniki: liczba erytrocytów (krwinek czerwonych) u tych zwierząt wzrosła, a liczba leukocytów (białych ciałek krwi) zmalała. Ponieważ krwinki czerwone są głównym nosicielem tlenu wewnątrz ciała, wzrost ich liczby stymuluje witalność organizmu. Ale spadek liczby białych ciałek jest niebezpieczny, ponieważ odpowiadają one za system odpornościowy organizmu. Przed doświadczeniem wstrzyknięto zwierzętom komórki rakowe. Wydawało się, że liczba ich zmalała po zakończeniu eksperymentu, w którym poddano zwierzęta działaniu dwubiegunowego pola magnetycz-

DZIAŁANIE MAGNETYZMU NA ZWIERZĘTA

91

nego, ale po wycofaniu działania pola komórki rakowe pojawiły na powrót. Doktor Davis również przeprowadził doświadczenie dotyczące badań nad rakiem w polu magnetycznym - podobne do tego przeprowadzonego przez Kathy Sołis, ale użył on pola jednobiegunowego. Aby pracować z polem jednobiegunowym (lub z wyizolowanym biegunem), należy używać magnesów płaskich lub długich, natomiast nie można używać magnesów w kształcie podkowy, gdzie wyizolowanie biegunów jest trudne. Doktor Davis zazwyczaj używał płaskich magnesów o wymiarach 15 x 5 cm i grubości 1 cm. Są niemetaliczne i zatrzymują swoją siłę magnetyczną przez około pięć lat - dopiero wtedy trzeba je doładować. Magnesy te stosuje się bezpośrednio na skórę. W doświadczeniach doktora Davisa różne rodzaje komórek rakowych wstrzyknięto myszom, szczurom i innym małym zwierzętom. Następnie poddano je działaniu jednobiegunowego pola magnetycznego o natężeniu 3000 gausów. Davis zaobserwował, że ekspozycja na działanie bieguna północnego przez 45 do 60 minut dwa lub trzy razy dziennie zmniejsza infekcję i ból, a eksponowanie na działanie bieguna południowego poprawia krążenie, stymuluje odnawianie komórek zdrowych części ciała i komórek rakowych, przyśpieszało proces zabliźniania się ran, gdy nie było infekcji, a także ułatwiało trawienie - czyli stymulowało ogólne funkcje życiowe. Badania przeprowadzone przez Rosemonde Mandeville, doktora i naukowca w Instytucie Laval im. Armanda Frappiera w Quebecu w Kanadzie wykazały, że pole magnetyczne nie jest źródłem raka, przynajmniej u szczurów. Do przeprowadzenia eksperymentu użyto gatunku szczurów szczególnie podatnego na raka, typu F-344. Przez dwa lata sześć grup po pięćdziesiąt szczurów poddawano działaniu pola magnetycznego przez 24 godziny na dobę.

92

BIOMAGNETYZM

Częstotliwość pola wynosiła 60 Hz, a jego natężenie wahało się od 2 do 2000 mikrotesli (czyli od 0,02 do 20 gausów). Takie natężenie jest dwadzieścia tysięcy razy wyższe niż natężenia wytwarzane przez elektryczny sprzęt domowy. Doświadczenie przeprowadzono jako test o podwójnej anonimowości - to znaczy, że technik laboratoryjny nie znał natężenia pól, a zatem nie mógł naginać wyników. Po zakończeniu ekspozycji na działanie pola, tkanka i komórki organów trzystu szczurów zostały poddane analizie, a wyniki wykazały, że nie stwierdzono znaczących statystycznie różnic w przypadkach wystąpienia guza między grupami szczurów. Jednakże, choć badania dają pocieszające wyniki, nie eliminują one zupełnie przypuszczenia, że pole magnetyczne może stymulować rozwój już istniejącego raka i dlatego też nie można zastosować ich wyników do ludzi. Dane doświadczeń przeprowadzanych nad stałym polem magnetycznym o natężeniach od 2 tesli (20000 gausów) wskazują na nieobecność nieodwracalnych skutków w przypadku czynników wzrostu, fizjologii i zachowania wyższych organizmów. Należy pamiętać, że magnesy o natężeniu 20000 gausów są bardzo silne - znacznie silniejsze niż magnesy przeznaczone do użytku domowego.

DZIAŁANIE MAGNETYZMU NA ORGANIZMY LUDZKIE Do niedawna jeszcze utrzymywano, że ludzie nie mają takich receptorów pola magnetycznego, jakie znaleziono w organizmach prymitywnych i u innych zwierząt. Jednakże kilka lat temu naukowcy z kalifornijskiego Instytutu Technologii przy użyciu niezwykle czułych magnetometrów odkryli obecność w ludzkim

DZIAŁANIE MAGNETYZMU NA ORGANIZMY LUDZKIE

93

mózgu cząstek magnetycznych bardzo podobnych do tych, które znaleziono u niektórych gatunków zwierząt. Cząstki te są niezwykle małe - mają średnicę jednej milionowej części centymetra, co jednocześnie tłumaczy, dlaczego nie wykryto ich wcześniej. Znajdują się w mózgu, a dokładnie w przeponie mózgowej, tj. w membranie go okrywającej. Całkowita waga wszystkich tych cząstek to około jednej milionowej części uncji. Jak powiedzieliśmy w rozdziale 3., niektóre części ciała ludzkiego, jak krew i mięśnie są paramagnetykami, to znaczy, że reagują słabo na pole magnetyczne. Dlatego też nie należy się dziwić odkryciu, że pole magnetyczne ma wpływa na ludzki metabolizm.

SYNDROM NIEDOBORU POLA MAGNETYCZNEGO To oczywiste, że pole magnetyczne ma wpływ na energię życiową człowieka, tak jak na inne ssaki. Należy przy tym zauważyć, że siła ziemskiego pola magnetycznego, główne źródło magnetyzmu, jakiemu wszyscy jesteśmy poddawani, zmniejszyła się przez ostatnie 500 lat o połowę i wynosi teraz około 0,5 gausa. Siła tego pola stale się zmniejsza o 5% co sto lat i za około 2000 lat prawdopodobnie całkiem zaniknie. Dodatkowo styl życia wielu Amerykanów i Europejczyków przyczynia się mocno do osłabienia działania pola magnetycznego na ludzi: drapacze chmur i inne wysokościowce, w których mieszkamy i pracujemy; samochody, w których spędzamy coraz więcej czasu - wszystko to odcina nas, przynajmniej w części, od tej małej cząstki ziemskiego magnetyzmu, jaka jeszcze istnieje. Surowce do budowy budynków i samochodów, takie jak stal czy żelazo,

94

BIOMAGNETYZM

są ferromagnetykami i jako takie przechwytują magnetyzm emanujący z ziemi i pozbawiają nas jego działania. Zakłada się, że niedobór magnetyzmu może być przyczyną różnych objawów, którymi dotkniętych jest coraz więcej ludzi w dzisiejszych czasach. Doktor Kyoichi Nakagawa nazywa ten niedobór syndromem niedoboru pola magnetycznego (MFDS). Syndrom to zespół objawów lub oznak związanych z danym stanem patologicznym, które występują razem, na co wskazuje postawienie diagnozy. Diagnozowanie syndromu może być utrudnione, ponieważ objawy czasami przypominają objawy innych chorób. W przypadku MFDS objawy można pomylić z objawami nadciśnienia, cukrzycy lub ataksji, a obecność MFDS można w sposób jasny potwierdzić tylko przez pozytywną reakcję na leczenie magnetyzmem. W artykule opublikowanym wjapan Medical Journal (nr 2745,4 grudnia 1976) Nakagawa przedstawia wyniki badań, które prowadził nad działaniem magnetyzmu na organizm człowieka przez przeszło dwadzieścia lat. Do różnych objawów MFDS, które rozpoznał należą sztywność ramion, pleców i szyi; przewlekłe zapalenie korzonków nerwowych; nieuzasadnione bóle w klatce piersiowej; częste bóle głowy i jej ciążenie; zawroty głowy; niewytłumaczona niczym bezsenność, stałe zaparcie, brak równowagi w centralnym układzie nerwowym, ataksja, ogólne zmęczenie. Objawy te często przypisuje się innym stanom chorobowym, różnym od MFDS; często kojarzone są z nadciśnieniem, cukrzycą lub problemami z trawieniem. Dlatego też MFDS u pacjenta można stwierdzić tylko wtedy, gdy objawy utrzymują się po leczeniu chorób tradycyjnymi metodami. Innymi słowy, sam syndrom nie powoduje obiektywnych przejawów patologicznych wykrywalnych rutynowymi badaniami medycznymi. Jednakże subiektywne objawy MFDS, takie jak ból czy sztywność, któ-

SYNDROM NIEDOBORU POLA MAGNETYCZNEGO

95

rych przecież wymierzyć się nie da, będą się utrzymywać i nie poddadzą się żadnemu innemu leczeniu niż to bezpośrednio związane z energią magnetyczną. Dlatego też pacjent musi odpowiedzieć na leczenie oparte na magnetyzmie, aby zdiagnozować MFDS z całą pewnością. Już w 1958 roku doktor Nakagawa i jego współpracownicy opublikowali rezultaty testów przeprowadzanych w celu zaobserwowania działania magnetyzmu na sztywność barków. Osiągnął wielki sukces w odniesieniu do pacjentów, którzy nosili magnetyczne bransoletki, a szczegóły dotyczące tych testów zaprezentowano w następnym roku na konferencji poświęconej magnetyzmowi.

PRZECIĄŻENIE MAGNETYCZNE Po omówieniu efektów niedoboru magnetyzmu, należałoby zapytać, czy nadmiar magnetyzmu może wywołać odwrotne działanie na zdrowie człowieka. Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) odpowiedź na to pytanie brzmi nie. W 1987 roku WHO opublikowała w Genewie w Szwajcarii 200-stronicową książkę zatytułowaną Pole magnetyczne: środowiskowe kryteria zdrowia, która przedstawiała kolejne badania na ten temat. Publikacja ta odnosiła się również do szeregu badań prowadzonych na temat biologicznych efektów działania stałego i innych rodzajów pola magnetycznego, w tym działania na strukturę molekularną i komórkową, na tkanki i organy, krążenie, układ nerwowy, wzrok, psychologiczne funkcje regulacyjne, geny, reprodukcję i wzrost. Publikacja ta dawała zarówno ocenę ryzyka zdrowia pod wpływem magnetyzmu, jak i zalecenia. Według WHO większość funkcji biologicznych nie jest

96

BIOMAGNETYZM

w znaczący sposób narażona na zaburzenia pod wpływem stałego pola magnetycznego o natężeniu mniejszym niż 20000 gausów (bardzo wysokie). Jednakże w badaniach, do których się odnoszą autorzy publikacji, nie czyni się różnicy między wpływem bieguna północnego i południowego. Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej Kanady opublikowało raport na temat megametrycznego pola elektrycznego i magnetycznego, co oznacza pola o bardzo wysokim natężeniu. W czasach nastania ery nowych technologii, w których używa się niezwykle silnych magnesów, np. w cyklotronach, reaktorach atomowych, w systemach unoszenia używanych w transporcie i na złomowiskach, a ostatnio w urządzeniach do rezonansu magnetycznego, używanych w medycynie jako narzędzie diagnozowania - byłoby pożytecznym ustalenie standardów ograniczających ekspozycję na bardzo silne pole magnetyczne. Jednakże jak na razie nie prowadzi się badań dotyczących działania megametrycznych pól magnetycznych na organizm człowieka. Wiele doświadczeń w publikacji WHO dotyczących organizmów biologicznych poddanych działaniu pola magnetycznego przeprowadzono in vitro. Jednakże działań na organizm człowieka nie można badać bazując tylko na badaniach in vitro, ponieważ wyniki obserwowane w takich badaniach niekoniecznie potwierdzą się w badaniach in vivo. Badania in vitro mogą wnieść prawdopodobną ocenę toksyczności danej substancji i zaproponować środki ostrożności. Nie zawsze jednak można wyciągnąć wnioski dotyczące organizmu człowieka z wyników badań in vitro. Idealnie rzecz biorąc, ryzyko utraty zdrowia może zostać ocenione zgodnie z dobrze zaprojektowanymi, dobrze przeprowadzonymi i przeanalizowanymi badaniami. Niestety, badania epidemiologiczne na temat organizmu ludzkiego poddanego działaniu pola magnetycznego często mają następujące

PRZECIĄŻENIE MAGNETYCZNE

97

ujemne strony: wymiary próbek są zbyt małe, nie ma grupy kontrolnej oraz nie przedstawia się informacji na temat zewnętrznych zmiennych, które mogą mieć wpływ na badania (ekspozycja na działanie innych czynników fizycznych lub chemicznych). Inne badania prowadzono na całym świecie - w Niemczech, w Kanadzie, w Stanach Zjednoczonych, Finlandii, Włoszech, Japonii i wielu innych krajach. Naukowcy badali wpływ działania pola magnetycznego na komórki, gruczoły, nerwy i płyny ciała. Niektóre z badań dotyczyły działania magnetyzmu na aktywność biochemiczną, mutagenezę (proces, który dokonuje mutacji), chemię krwi i nadciśnienie. W przypadku organizmów złożonych wystawionych na działanie stałego pola magnetycznego, zaobserwowano dwa rodzaje działania, które mogą być wyjaśnione poprzez następujące prawdopodobne mechanizmy interakcji: indukcja potencjału elektrycznego i magnetohydrodynamiczny wpływ na układ krążenia i bezpośrednia stymulacja nerwów oraz komórek mięśniowych. Te dwa rodzaje działania omówimy w następnej kolejności.

UKŁAD KRĄŻENIA Magnetyzm działa na paramagnetyczne składniki ludzkiego ciała, a zwłaszcza na krew i to właśnie dzięki układowi krążenia działanie magnetyzmu rozprasza się po organizmie człowieka. Dlatego też należy zaznajomić się z działaniem układu krążenia człowieka. W organizmie człowieka krąży od 5 do 6 litrów krwi, pompowanej do każdego z organów ciała. Tętnice, tętniczki i naczynia kapilarne przenoszą tlen i inne istotne dla życia elementy. Te same naczynia kapilarne odbierają zużytą krew, która niesie tok-

98

BIOMAGNETYZM

syny i odpady; podają ją żyłom. W powrotnej drodze do serca krew przechodzi przez nerki, gdzie jest filtrowana, potem zaś do płuc, gdzie jest z powrotem natleniana. Krew wypełniona świeżym tlenem dostaje się do serca, z którego przesyłana jest na powrót do poszczególnych organów ciała. Krew ludzka składa się z komórek krwi (45%) i z komórek osocza (55%). Komórki krwi zawierają głównie czerwone ciałka krwi (erytrocyty), białe ciałka krwi (leukocyty) i płytki krwi. Czerwone ciałka krwi funkcjonują jak małe pojemniki na substancję zwaną hemoglobiną, która nadaje krwi jej szczególny kolor. Cząsteczka hemoglobiny zawiera dość żelaza (4 atomy/ 10000), aby uczynić ciałka czerwone paramagnetykiem i dlatego jest przedmiotem działania pola magnetycznego. Ponadto krwinki czerwone są głównym transporterem tlenu w ciele ludzkim. Jeśli liczba krwinek czerwonych jest stosunkowo niska lub też zawartość hemoglobiny w tych komórka jest zbyt niska, to wówczas ciało nie otrzymuje odpowiedniej ilości tlenu, aby utrzymać odpowiednio wysoki poziom energii. Anemia jest stanem, w którym mamy do czynienia z utratą energliw związku z brakiem żelaza. Okazuje się, że magnesy mogą nieco zwiększyć przewodnictwo krwi, a krew zjonizowana poprawia krążenie i stabilizuje zbyt niskie lub zbyt wysokie ciśnienie krwi. Dlatego też magnetyzowana krew może przenieść więcej tlenu do komórek; innymi słowy, zapewnia więcej energii organom i tkankom, które w konsekwencji lepiej funkcjonują. Czasami światło tętnic staje się częściowo zajęte złogami tłuszczu, wapnia lub cholesterolu. Ponieważ przepływ krwi jest utrudniony, dostawa tlenu, jak również składników odżywczych ulega zmniejszeniu. Na szczęście zaobserwowano, że magnetyzm uaktywnia i przyśpiesza obieg krwi. Magnesowana hemoglobina nie tylko ułatwia lepsze zasilanie tlenem, ale pozwala również na

UKŁAD KRĄŻENIA

99

lepszą eliminację odpadów. Organy wewnętrzne, którym dostarcza się więcej składników, męczą się wolniej. W Anglii grupa naukowców z Laboratoriów Delawarr pracujących nad działaniem pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez solenoid zauważyła następujące fakty w przypadku organów ciała ludzkiego: zmniejszenie poziomu cholesterolu, zmniejszenie liczby białych krwinek, wzrost wydzielania hormonów korowych, szybszą koagulację i zmniejszenie ciśnienia krwi (z 150/90 mm Hg przed leczeniem do 125/80 mm Hg po trzech tygodniach kuracji).* Poprawa krążenia krwi zawsze jest zjawiskiem korzystnym, ponieważ lepsze natlenienie przyczynia się do optymalnego funkcjonowania wszystkich organów ciała i wzmacnia system odpornościowy. Magnetyzm redukuje także poziom cholesterolu i zwapnień w naczyniach krwionośnych. Magnesy nie leczą, ale działają synergicznie: pozwalają, aby ciało odzyskało równowagę i lepszą obronę przeciw inwazjom z zewnątrz.

UKŁAD NERWOWY Magnetyzm ma też znaczący wpływ na układ nerwowy. Doktor Davis w swojej Anatomii Biomagnetyzmu** i doktor A.K.Bhattacharya w Mocy magnesu w gojeniu*** już wiele lat temu twierdzili, * Uzupełnienie do Biomagnetyzm, G.W. de la Warr (Oxford, Zjednoczone Królestwo: Laboratoria Delawarr, 1967), przedstawia szczegółowe rezultaty badań hematologicznych (liczba białych i czerwonych krwinek, sedymentacja, granulocyty, monocyty itp.) uzyskanych podczas wstępnych badań nad działaniem pola magnetycznego na ludzkie tkanki i organy. ** Albert Roy Davis Anatomia biomagnetyzmu (San Lorenzo, Puerto Rico: Lotolibros, 1974). *** dr A. K.Bhattacharya i Ralph U.Sierra, Moc magnesu w gojeniu (Naihati, Indie, 1976), wyd. III 1985.

100

BIOMAGNETYZM

że energia bieguna północnego działa uśmierzająco na ból. Teraz wiemy już, jak magnetyzm wywiera wpływ na układ nerwowy.

Rys. 21, Komórka nerwowa (wewnętrzny ładunek ujemny)

Podstawowym budulcem układu nerwowego jest komórka nerwowa, czyli neuron. Komórki te wytwarzają pewien rodzaj energii, która przechodzi przez ich membrany. Jony przenoszone są na zewnątrz za pomocą aksonów, czyli osiowych włókien nerwowych, które są czymś w rodzaju przedłużenia neuronów. Aksony zazwyczaj pokryte są powłoką, nazywaną mieliną, która izoluje je i wzmaga prędkość przewodzenia impulsu nerwowego (nazwa nadana wyładowaniu jonu dodatniego). Neurony przenoszą impulsy między obrzeżami ciała a centralnym układem nerwowym. Jest on bardzo skomplikowany. Niektóre neurony połączone są ze sobą tzw. synapsami i uważa się, że w mózgu i rdzeniu kręgowym jest ponad dziesięć trylionów takich synaps. Proszę sobie zatem wyobrazić, jak bardzo złożona jest aktywność neuronów w mózgu i rdzeniu kręgowym!

UKŁAD NERWOWY

101

Neurony sensoryczne reagują na dotyk, nacisk, ból, temperaturę, pozycję, napięcie mięśniowe, stężenie chemiczne, światło i inne bodźce mechaniczne. Czynią nas świadomymi odbiorcami wewnętrznych i zewnętrznych warunków środowiskowych i zmian, jakie w środowisku zachodzą. Gdy komórki nerwowe zostaną pobudzone, wysyłają do mózgu sygnał. Impuls elektrochemiczny biegnie wzdłuż połączeń nerwowych, a jego przewodzenie ułatwiane jest obecnością lub brakiem synaps. Gdy w końcu mózg otrzymuje impuls, interpretuje sygnał i odpowiada nań warunkowo bądź bezwarunkowo (refleks). Inaczej niż w przypadku komórek krwi wewnętrzny ładunek komórki nerwowej jest ujemny, a zewnętrzny dodatni. Kiedy zakończenia nerwowe są pobudzane, dodatni ładunek zewnętrzny staje się bardzo wysoki. Pod taką presją błona komórkowa otwiera się na ułamek sekundy, pozwalając jonowi dodatniemu przejść przez środek komórki (ładunki zawsze poruszają się na drodze od plusa do minusa). Dodatni ładunek wewnątrz komórki ma tendencję do przesuwania się do sąsiedniej komórki nerwowej i tak dalej. Ładunek wędruje wzdłuż pasma komórek nerwowych do mózgu. Ten impuls nerwowy jest czymś w rodzaju sygnału. Aby czuć ból, musi zajść pobudzenie zakończeń nerwowych, a mózg musi zostać poinformowany o takiej stymulacji i musi ją zinterpretować. Jeśli nerw uległ przecięciu lub jeśli cokolwiek innego zatrzyma impuls przed dotarciem do mózgu albo też dopływ informacji jest zbyt słaby, uczucia bólu nie będzie. Wyjaśnia to uśmierzające działanie bieguna północnego. Jeśli biegun północny magnesu zostanie przyłożony do skóry obok zakończeń nerwowych, ujemna energia magnesu i dodatnia energia komórek nerwowych przyciągają się nawzajem. Ma miejsce bioelektryczna wymiana - od plusa do minusa. Innymi sło-

102

BIOMAGNETYZM

wy - pozytywny ładunek na powierzchni komórek nerwowych zostaje zredukowany, ponieważ jego część przekazywana jest dalej w kierunku ujemnego bieguna magnesu, a zatem mniejsza ilość energii dostanie się do mózgu. Uśmierzanie bólów spowodowanych skurczami miesiączkowymi jest dobrym przykładem zastosowaniu bieguna północnego. To samo można powiedzieć o skurczach mięśni i bólu stawów, które pojawiają się bez jakiejś wyraźnie określonej przyczyny lub w niektórych wypadkach powodowany jest wzmożonym wysiłkiem fizycznym.

UKŁAD DOKREWNY Układ dokrewny również reaguje na magnetyzm. Podczas gdy układ nerwowy działa bezpośrednio na mięśnie i gruczoły (które zarządzają nieprzerwaną aktywnością somatyczną), układ dokrewny wywiera wpływ pośredni. Działa on na komórki za pomocą chemicznych substancji zwanych hormonami, które wydzielane są bezpośrednio do krwi. Hormony te wywołują szczególne działanie na różne rodzaje komórek. Każda komórka posiada receptory, rozpoznające tylko te molekuły hormonów, które specjalnie dla niej są przeznaczone i tylko te wydobywa z układu krążenia. Niektóre gruczoły dokrewne pobudzane są przez układ nerwowy i inne zmiany chemiczne zachodzące wewnątrz ciała. Hormony i neurotransmitery można porównać tak: hormony układu dokrewnego i przekaźniki nerwowe w układzie nerwowym mają podobne funkcje: przenoszą sygnały między komórkami ciała. Neurotramsmiter przenosi sygnały między sąsiadującymi neuronami, a zatem jego działanie można zlokalizować. Hormon po-

UKŁAD DOKREWNY

103

trafi przemieszczać się w organizmie pokonując dalekie odległości oraz wywierać działanie na różne rodzaje komórek. Poza ta różnicą, te chemiczne sygnalizatory mają wiele wspólnego, ponieważ niektóre z nich pełnią te same funkcje. Na przykład adrenalina i norepinefryna działają jako neurotransmitery, gdy uwalniane są przez neurony, a jako hormony, gdy są wytwarzane przez nadnercza.* Wydzielanie hormonów może być regulowane, a nawet udoskonalane przez działanie magnetyzmu, ponieważ naczynia włosowate otaczające gruczoły są częścią układu krążenia, na który magnetyzm ma wyraźny wpływ, co już omówiliśmy. Rozszerzanie naczyń włosowatych pozwala na lepsze przesyłanie hormonów do wszystkich części ciała i dlatego ma dobry wpływ na nasze zdrowie. Ponieważ gruczoły czasami stymulują wydzielanie hormonów przez inne gruczoły, ich wspólne działanie może mieć zaskakujący rezultat. Dr H. L. Bansal twierdzi, że redukcję funkcjonowania przysad-

Rys. 22. Układ dokrewny

* Tłumaczenie cytatu za R. I Atkinson, R. C. Atkinson, E. E.Smith i D. J.Bem, (red.) Wstęp do psychologii, wyd.III, (Montreal: Les Cditions de la Cheneliere,1994),s. 59.

104

BIOMAGNETYZM

ki mózgowej (odpowiadającej za karłowatość) można poprawić stosując pole magnetyczne razem z innymi metodami leczenia takimi, jak homeopatia, jeśli taki stan zostanie odpowiednio wcześnie wykryty (przed czternastym lub piętnastym rokiem życia).

INNE LECZNICZE DZIAŁANIA MAGNESÓW ZABLIŹNIANIE RAN Magnetyzm działa nie tylko na krew, nerwy i gruczoły, ale również na komórki. U jednego ze swoich pacjentów Holger Hanneman zaobserwował, że formowanie się kolagenu przebiegało symetrycznie i pod kątem prostym do nacięcia wzdłuż fragmentu leczonego magnesem, podczas gdy fragment nie leczony magnesem zabliźniał się w sposób chaotyczny i przypadkowy. Odkrył on także, że magnetyzm może pomóc w odbudowaniu elastyczności nowej tkanki, zwłaszcza w przypadku oparzeń. Jednakże Hanneman ostrzega przed działaniem bieguna południowego - powoduje on wzrost energii witalnej wszystkich istot żywych, w tym mikrobów i bakterii. Tylko bieguna północnego można używać tam, gdzie mamy do czynienia z infekcją. RAK Niektórzy lekarze wskazują na korzystne działanie magnetyzmu w leczeniu raka. Doktor John Pole, profesor Pediatrycznej Hematologii-Onkologii na Uniwersytecie Floryda pisze w swoim sprawozdaniu o leczeniu szpiku kostnego magnetyzmem z rezultatem potrojenia ilości przypadków wyleczonych dzieci chorych na neuroblastomę, raka układu nerwowego, który z zasady wytwarza guzy brzuszne i rozszerza się na szpik kostny. Leczenie polega na wstrzykiwaniu drobnych cząstek magnetycznych

INNE LECZNICZE DZIAŁANIA MAGNESÓW

105

w wyekstrahowany szpik, gdzie cząstki te przywierają tylko do komórek rakowych. Później uzyskany w ten sposób płyn „cedzony" jest przy użyciu specjalnego magnetycznego sprzętu - w ten sposób oddziela się zdrowe komórki od komórek rakowych. Płyn zamraża się i wstrzykuje na powrót pacjentowi po tym, jak przejdzie on chemoterapię i radioterapię. Wstrzyknięty na powrót płyn jest wolny od komórek rakowych, a jednocześnie wyeliminowane zostaje ryzyko odrzutu przeszczepu, ponieważ jest to szpik tego samego pacjenta. Według słów doktora Roberta Seegera, profesora Pediatrycznej Hematologii-Onkologii w Medycznej Szkole Uniwersytetu Południowa Kalifornia, dwuletnie dziecko ze zdiagnozowaną neuroblastomą było zupełnie zdrowe w trzy lata później, po zastosowaniu leczenia w oparciu o magnes. Jeszcze raz zaobserwowano, że zastosowanie pola magnetycznego nie było jedynym sposobem leczenia, ale w znaczący sposób wzmocniło i wzmogło proces samoleczenia. Blisko 50% dzieci z neuroblastomą, która jest śmiertelna w 90% przypadków, przeżyło dwuletni okres bez nawrotów choroby po zastosowaniu terapii magnetycznej. W sprawozdaniach na temat leczenia raka piersi można również znaleźć opis sukcesu w działaniach magnesami Neomax. Są to magnesy o natężeniu 4000 gausów zrobione z żelaza, boru i neodymu, wielkości monety i o wadze 30 g. Zaprojektowano je w 1983 roku w oparciu o szczegółowe wskazówki profesora Góesty Wollina, a wyprodukowano i sprzedawano przez Spółkę Metali Specjalnych Sumitomo z Japonii. Profesor Wollin używał tych nowych magnesów w leczeniu raka z sukcesem u trzech pacjentek, które nosiły magnesy Neomax przez cztery miesiące na łańcuszku na szyi, a nie dokładnie w miejscu występowania guza. Profesor Wollin uważa, że metoda dotycząca użycia tych

106

BIOMAGNETYZM

supermagnesów ma korzystne działanie na całe ciało. Tłumaczy on, że „ten rodzaj leczenia nie niszczy zdrowych komórek, ponieważ mają one inny potencjał elektromagnetyczny niż komórki rakowe."* Uważa on również, że terapia magnesem jest pierwszym nowym rodzajem leczenia od czasów wprowadzenia chemoterapii raka czterdzieści lat temu. INNE DZIAŁANIA Inni badacze w swoich sprawozdaniach zgłaszali, że złamania goją się w znacznie krótszym czasie, jeśli leczyć je magnesem stałym lub elektromagnesem. Może to być związane z faktem, że aktywność jonów wapnia (tak jak aktywność jonów magnezu, sodu i potasu) zmienia się pod wpływem pola magnetycznego. A, oczywiście, wapń jest ważnym składnikiem budowy kości. Niektórzy uważają, że magnetyzm pomaga w stabilizowaniu aktywności enzymów i utrzymuje równowagę kwasowości w organizmie. Pacjenci mówią, że po samej czynności leczenia przychodzi uczucie spokoju i że leczenie okrężnicy zazwyczaj przynosi ulgę w oddaniu stolca tak, jak i lepszą eliminację funkcji zarówno w leczeniu dróg moczowych, jak i układu trawiennego zwłaszcza, jeśli pacjent używa magnesowanej wody (omówimy to dokładnie w rozdziale 6). Prawdopodobnie nie znamy jeszcze wszystkich możliwych działań pola magnetycznego, jakie może ono wywrzeć na metabolizm człowieka, ale wiemy przynajmniej tyle, że magnetyzm ma korzystny wpływ na kilka funkcji życiowych. Chociaż istnieją przykłady, gdzie nie zaleca się stosowania pola magnetycznego (co omówimy w następnym rozdziale), badania wykazują, że ' Góesta Wollin i Eric Enby, Leczenie raka supermagnesami, streszczenie 57-stronicowego sprawozdania zaprezentowanego przez G. Wollin 20 grudnia 1987 na Uniwersytecie Chalmers (Góteborg, Szwecja).

INNE LECZNICZE DZIAŁANIA MAGNESÓW

107

działanie pola magnetycznego praktycznie nie ma skutków ubocznych, dlatego też jest pożyteczne w leczeniu dolegliwości fizycznych. W każdym domu powinien znajdować się magnes, używany dla podtrzymania i polepszenia stanu zdrowia całej rodziny. Następująca poniżej lista wymienia choroby, w leczeniu których zaobserwowano pozytywną reakcję organizmu na leczenie magnesem: artretyzm (niektóre odmiany), astma, bóle głowy, bóle pleców, brak równowagi gruczołowej, choroba Alzheimera, choroby nerek, choroby pęcherzyka żółciowego, choroby prostaty, choroby śledziony, choroby trzustki, choroby wątroby, cukrzyca, jaskra, lęki, porażenie mózgowe, rak (niektóre odmiany), schizofrenia, siniaki, skurcze miesiączkowe, słaby pęcherz, stwardnienie rozsiane, zaćma,

108

BIOMAGNETYZM

zapalenie kaletki, zapalenie uchyłka, zarzucanie wsteczne treści, zator zatokowy, zawroty głowy, złamania. W związku z różnym działaniem bieguna północnego i południowego, magnesów należy używać ostrożnie. Należy zawsze pamiętać, że działanie bieguna południowego wzmaga wzrost i rozrost komórek bez względu na to czy są zdrowe, czy chore i że użycie nieodpowiedniego bieguna może spowodować wzrost guza lub pobudzać rozrost komórek bakterii. Dlatego też w przypadku wątpliwości nie należy w ogóle używać bieguna południowego.

ROZDZIAŁ PIĄTY

TERAPIA MAGNETYCZNA

Zanim rozpoczniemy praktyczne stosowanie terapii magnetycznej, proszę o uważne przeczytanie tego rozdziału. Dostarczy on odpowiedniej perspektywy widzenia zagadnień związanych z terapią magnetyczną i zawiera bardzo ważne informacje. Jest też przewodnikiem po właściwym zastosowaniu pola magnetycznego. Informacje zawarte w podrozdziale „Ostrzeżenia" są niezwykle istotne i każdy powinien do nich wracać regularnie. Należy zawsze się upewnić, że wybrany sposób terapii magnetycznej jest odpowiedni dla danej osoby i jej schorzenia. Zrozumienie ograniczeń terapii magnetycznej jest bardzo ważne, tak samo, jak zrozumienie płynących z niej korzyści. Terapii magnetycznej nie powinno się używać w leczeniu ciężkich chorób, które wymagają leczenia specjalistycznego i mogą pociągać za sobą komplikacje. Zalecamy: należy zawsze skontaktować się z lekarzem, aby się upewnić, że planowana terapia magnetyczna nadaje się do zastosowania i jest w zgodzie z zastosowanym do tej pory rodzajem leczenia. Terapia magnetyczna nie rozwiąże wszystkich problemów zdrowotnych; nie uczyni też cudów, ani nie zastąpi zdrowego i mądrego stylu życia, ani zdrowych nawyków żywieniowych. Jednakże wykazano już, że jeśli stosować terapię magnetyczną rozsądnie, to będzie ona bardzo pomocna w stałym dążeniu naszego ciała do zachowania wewnętrznej równowagi. Jeśli właśnie o to nam chodzi, trzeba skorzystać z danej nam możliwości.

110

TERAPIA MAGNETYCZNA

OSTRZEŻENIA Należy bardzo dbać o magnesy, których używa się do stosowania terapii: trzeba się z nimi obchodzić ostrożnie i zabezpieczać je przed uderzeniami, wysokimi i niskimi temperaturami oraz demagnetyzacją. Jednakże należy również pamiętać o odpowiednim traktowaniu osoby, która poddaje się terapii. Zalecamy, aby zawsze stosować i obserwować działanie podanych niżej zasad. Nie wolno stosować magnesów w odniesieniu do osoby, która ma kardiostymulator. Nie wolno stosować silnych magnesów blisko serca bez specjalnego zalecenia medycznego. Nie wolno stosować magnesów w odniesieniu do kobiet w ciąży i dzieci poniżej drugiego roku życia. Nie wolno stosować magnesów w części brzusznej ciała po obfitym posiłku, ponieważ może to spowodować nadkwaśność oraz przeszkadzać w trawieniu. Z zastosowaniem terapii najlepiej zaczekać przynajmniej dwie godziny po posiłku. Nie wolno używać bieguna południowego w pobliżu głowy lub też do części ciała, o których wiadomo, że jest tam guz lub stan zapalny. Jeśli poddaje się jakąś osobę działaniu bieguna południowego, należy zakończyć terapię równoważąc polaryzację tak, jak to opisano poniżej w podrozdziale „Leczenie".

OSTRZEŻENIA

111

Czas trwania terapii w przypadku stosowania bieguna północnego jest bardzo ważny. Przedłużone nad miarę użycie bieguna północnego silnego magnesu może spowodować objawy ciężkiego przemęczenia u niektórych osób. Zawsze należy kontrolować uważnie reakcje osoby poddanej terapii. Niektórzy reagują szybciej i silniej na działanie terapii. Jeśli pojawią się takie objawy jak ziewanie, ciążenie głowy, pieczenie lub też mdłości, należy natychmiast przerwać terapię.

BIEGUN PÓŁNOCNY CZY POŁUDNIOWY? WŁAŚCIWOŚCI BIEGUNÓW Tabela 6. wymienia właściwości zazwyczaj kojarzone z działaniem każdego bieguna magnetycznego. Bieguny te posiadają specyficzne właściwości, które wpływają na metabolizm człowieka i dlatego używa się ich w szczególnych przypadkach. Wiele lat doświadczeń i obserwacji dowiodło różnic i specyficznego działania każdego z biegunów na organizm człowieka. Łatwo można przeprowadzić własne doświadczenia i potwierdzić te obserwacje. Na przykład, jeśli zastosować działanie bieguna północnego 500-gausowego magnesu w przypadku ukąszenia komara, mechanicznego podrażnienia skóry lub lekkiego oparzenia, to okaże się po kilku minutach, że ból zniknął, zupełnie jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Tego typu proste doświadczenia mogą przekonać o tym, że działanie bieguna północnego koi ból.

112

TERAPIA MAGNETYCZNA

Tabela 6. Właściwości terapeutyczne biegunów magnesu BIEGUN PÓŁNOCNY

BIEGUN POŁUDNIOWY

środek uspokajający uśmierza nerwobóle zmniejsza stany zapalne przyśpiesza proces gojenia kontroluje infekcje spowalniając rozmnażanie mikroorganizmów powstrzymuje rozrost guzów spowalnia proces dojrzewania spowalnia metabolizm spowalnia aktywność komórkową jest alkaliczny, zmniejsza kwasowość zmniejsza zwapnienia powstrzymuje krwawienie przyciąga czerwone i białe krwinki ważne dla procesu gojenia się powoduje zwężenie światła naczyń krwionośnych zmniejsza zatrzymywanie płynów w organizmie, ponieważ wpływa na ich wydalanie powoduje skurcze mięśni zwiększa ciśnienie krwi reguluje ilość tlenu w tkankach, zwiększa natlenienie spowalnia aktywność serca, spowalnia puls zmniejsza wrzody poprawia koncentrację

pobudza, wzmaga aktywność uśmierza mięśniobóle poprzez wytwarzanie ciepła stymuluje infekcje stymuluje wszystkie formy życia, w tym zarazki, wirusy i bakterie stymuluje wzrost guza pobudza proces dojrzewania pobudza aktywność komórkową we wszystkich organizmach żywych wpływa na wzrost energii wzmaga kwasowość powoduje wzrost zwapnień w naczyniach krwionośnych zwiększa krwawienie zwiększa liczbę czerwonych krwinek rozszerza naczynia krwionośne pobudza krążenie krwi i powoduje zatory naczyń krwionośnych pozwala na rozluźnienie mięśni zmniejsza ciśnienie krwi zwiększa koncentrację jonów tlenu pobudza aktywność serca, przyśpiesza puls pobudza regenerację tkanek

Wiemy już, że magnesy działają na krążenie krwi, na układ nerwowy, na układ dokrewny, wzrost komórek, trawienie, wy-

BIEGUN PÓŁNOCNY CZY POŁUDNIOWY?

113

dalanie - czyli, krótko mówiąc, na całą przemianę materii. Jednakże zaobserwowano różnorodność działań przy zastosowaniu tylko północnego bieguna lub tylko południowego, lub też obu naraz. Informacje na ten temat są spójne i potwierdzają wyniki doświadczeń innych naukowców. Tabela 6. podsumowuje właściwości, które naukowcy i praktycy najczęściej kojarzą z działaniem każdego z biegunów. Jak widać, lista jest długa, a niejedno można by jeszcze do niej dodać. Jako że każdy biegun działa inaczej, należy używać odpowiedniego z nich do leczenia jednobiegunowego. Z powodu jego właściwości pobudzających należy znacznie ostrożniej posługiwać się w leczeniu biegunem południowym niż północnym. W razie wątpliwości lepiej zaniechać leczenia biegunem południowym, niż ryzykować wystąpienie komplikacji.

WYBÓR ODPOWIEDNIEGO CZASU NA PRZEPROWADZENIE LECZENIA Innym istotnym czynnikiem w terapii magnetycznej jest ustalenie czasu jej przeprowadzenia i trwania, który powinien stać w harmonii z biologicznym rytmem leczonych organów. Bez względu na to czy stosuje się terapię magnetyczną, akupunkturę, czy shiatsu, zawsze należy wybrać taki czas leczenia, w którym dany organ będzie w stadium największej aktywności. Teoria rytmów energetycznych nie jest nowa. Jest integralną częścią medycyny ajurwedycznej, archaicznej nauki, która datuje się na okres postwedyczny*. Tradycyjna medycyna chińska odwołuje się do „godziny wątroby" - trzeciej nad ranem - jako * Ajurweda lub „nauka o życiu" ma swoje korzenie w antycznych świętych tekstach Indii zarówno w Upanishadzie, jak i w dziale Atharva Veda.

114

TERAPIA MAGNETYCZNA

pory największych kłopotów ze snem wśród ludzi mających depresję. Została ona potwierdzona i wyjaśniona przez badania komórek wątroby i ich rezultatów. Zjawiska okresowe cytowano również w pismach starożytnych Greków: Hipokrates i inni zanotowali, że epizody depresji mają tendencję wzrostową na wiosnę i w miesiącach jesiennych, a taki rodzaj sezonowej depresji odnotowują naukowcy i dzisiaj. Chronobiologia jest stosunkowo nową dziedziną biologii, zajmującą się okresami czasu i rytmem występowania zjawisk biologicznych. Chociaż za dziedzinę naukową uważa się ją dopiero od końca lat pięćdziesiątych, przeżywa ona teraz gwałtowny rozwój. Chronobiologia pokazuje, że rytmiczna aktywność jest podstawową właściwością materii ożywionej, a funkcjonowanie każdego organu jest przedmiotem codziennego dwudziestoczterogodzinnego cyklu. Cykl snu/czuwania jest wyrazistym przykładem tego dobowego rytmu. I chociaż naukowcy twierdzą, że mechanizm odpowiedzialny za kontrolowanie tego rytmu może być umiejscowiony w układzie nerwowym, jeszcze przed nimi jest odkrycie jego natury i dokładna lokalizacja. Niektóre badania farmakologiczne biorą pod uwagę naturalny rytm ciała ludzkiego, na przykład w studiach dotyczących mierzenia wrażliwości danego organu na działania różnych rodzajów toksyn. „Badania te pokazują, że czas przyjmowania leku może być tak samo ważnym czynnikiem jak wielkość dawki. Dlatego też należy zawsze określić okres przyjmowania leku na taki czas, kiedy jest on najbardziej skuteczny i jak najmniej toksyczny."* Badania te umożliwiają również podawanie mniejszych dawek w jak najwłaściwszym czasie. W rezultacie koszt leczenia i ryzyko toksyczności oraz działań ubocznych można zmniejszyć. Można też z wyników tych * Tłumaczenie fragmentu Thema, Encyclopedie Larousse, Sciences de la vie (Paryż, Larousse, 1991).

WYBÓR ODPOWIEDNIEGO CZASU NA PRZEPROWADZENIE LECZENIA 1 1 5

badań wyciągnąć wniosek, że świadomość biologicznego rytmu może zwiększyć skuteczność i efektywność leczenia magnesem. Człowiek to energia, zarówno ta fizyczna, jak i ta duchowa. Tę ostatnią tłumaczy system czakr, a energię witalną system tridosha. Najpierw przyjrzyjmy się systemowi czakr, który składa się z siedmiu głównych czakr. Siedem czakr, umiejscowionych wzdłuż kręgosłupa, to kręcące się dyski energii duchowej. To delikatne ciało jest nałożone na nasze ciało fizyczne i można je mierzyć jako siłę elektromagnetyczną (jak w fotografii Kirliana). Każda z czakr zarządza szczególnym rodzajem aktywności i jest związana z konkretnym gruczołem dokrewnym, pierwiastkiem, kolorem i tak dalej. Kiedy każda z nich pracuje pełną parą, energia krąży w stałym ruchu, od podstawy kręgosłupa w górę i równocześnie od czoła po kość ogonową. Ten ruch duchowej energii można opisać jako wir, koliste zawirowanie energii, tworzące jamę w centrum (shushumna). Energia porusza się od jednej czakry do drugiej po torze w kształcie 8. Obraca się ruchem w górę przeciwnie do ruchu wskazówek zegara, a w dół zgodnie z nim. Te dwa prądy nazywane są odpowiednio pingala i ida. Siedem czakr jest ze sobą powiązanych. Jeśli zablokować jedną, inne nie mogą w pełni funkcjonować, aby przynieść pełny spokój układowi nerwowemu. Są częściami całego systemu krążącej energii. Oto ogólny opis każdej czakry i jej związków. Sahasrara (siódma czakr a): czakr a korony, umiejscowiona na czubku głowy, związana ze świadomością, przysadką mózgową, fioletem, z nadeterem. Adżna (szósta czakr a): czoło, intuicja, wzrok, szyszynka, indygo, eter (lekki).

116

TERAPIA MAGNETYCZNA

Wisshudha (piąta czakra): gardło, porozumiewanie się, podwzgórze i tarczyca, niebieski, eter (zdrowy). Anahata (czwarta czakra): serce, miłość i współczucie, grasica, zielony, powietrze. Manipura (trzecia czakra): splot słoneczny, energia, moc, trzustka, nadnercza, żółty, ogień. Swadhisthana (druga czakra): niższe partie brzucha, emocje, jajniki lub jądra, pomarańczowy, woda. Muladhara (pierwsza czakra): podstawa kręgosłupa (kość ogonowa), przetrwanie, pozycja ziemska, nadnercza, czerwony, ziemia. Medycyna ajurwedyczna rozpoznaje trzy biologiczne rytmy lub „ruchy" w ciele człowieka. Mówi się o nich razem jako o doshach (lub tridoshach), co jest antycznym terminem z sanskrytu, który można również tłumaczyć jako „humory" czy „nastroje". Według zasad Ajurwedy wszystko w świecie fizycznym składa się z pięciu pierwiastków: ziemi, wody, ognia, powietrza i eteru. Mędrcy hinduscy stworzyli połączenie między tymi pierwiastkami naturalnymi i ich działaniem na ludzkie ciało i wyróżnili trzy fundamentalne struktury człowieka: kapha, pitta, i vata. Ustanowili również korelację między każdą dosha i każdym z pięciu zmysłów: kapha związana jest z ziemią, wodą i ze zmysłem powonienia i smaku; pitta łączy się z ogniem i zmysłem wzroku; vata połączona jest z powietrzem i eterem oraz ze zmysłami dotyku i słuchu. Kapha tworzy energię witalną. Odgrywa rolę w rozmnażaniu, nawodnieniu i lubrykacji ciała i stawów, w regulacji tłuszczu i kształtowaniu struktury ciała oraz obroną przed chorobą i starzeniem się. Według doktora Bagwana Dasha (który był oficjalnym ekspertem do spraw Ajurwedy w rządzie Indii), ta dosha

WYBÓR ODPOWIEDNIEGO CZASU NA PRZEPROWADZENIE LECZENIA 1 1 7

umiejscowiona jest w układzie żołądkowo-jelitowym, na poziomie żołądka i kontroluje ona pochłanianie pożywienia. Niektórymi z objawów fizjologicznych związanych z zaburzeniami kapha są utrata apetytu, niestrawność, nadmierne odkrztuszanie lub zwiększenie wydzielania śluzu (zapalenie oskrzeli, astma, gruźlica, nadmierne wydzielanie śliny), nadmierna ilość tłuszczu, wole, uczucie ciężkości lub odrętwienia, problemy skóry i serca, otyłość, zapalenie żył i anemia. Pitta wykorzystuje energię witalną. Pomaga w utlenianiu, trawieniu, funkcjach metabolicznych, termoregulacji i dobrym widzeniu. Umiejscowiona jest w jelicie cienkim, wątrobie, śledzionie, trzustce i pęcherzyku żółciowym. Objawy związane z zaburzeniami pitty to nadmierne pocenie się, owrzodzenie oczu, gardła i ust; czyraki; nadmierne uczucie głodu i pragnienia; gorączka; biegunka; choroby skóry; zapalenia nerwu; objawy związane ze złym funkcjonowaniem wątroby; krwawienia. Vata jest siłą niewidzialną organicznie, która kontroluje rozdział energii życiowej i w takim sensie jest czasami przyrównywana do niewidzialnych sił grawitacji i elektromagnetyzmu. Ta dosha zaangażowana jest w ruchy mięśni (warunkowe i bezwarunkowe), oddychanie, przepływ płynów życiowych takich, jak krew i osocze oraz wydalanie odpadów. Związana jest z impulsami nerwów takimi, jak przesyłanie sygnału z jednego organu do drugiego i duchowym meridianem oraz kanałami chakry, a również jest ściśle związana z organami zmysłów. Vata umiejscowiona jest w układzie jelitowo-żołądkowym, na poziomie jelita grubego. Objawy związane z jej zaburzeniami to zaburzenia trawienia, wzdęcia i nabrzmienia, problemy krążenia, bóle głowy, stan pobudzenia, bezsenność oraz nagłe bóle trudne do umiejscowienia. Te trzy zasady obecne są w każdym człowieku w różnych proporcjach. W każdym z nas każda dosha znajduje się albo w sta-

118

TERAPIA MAGNETYCZNA

nie równowagi z innymi, braku tej równowagi, bądź nadmiernie się rozwinęła. Ilość każdej doshy objawia się w charakterze, zachowaniu, w strukturze emocji i budowie ciała. Gdy kapha, pitta i vata są w równowadze, dominuje duchowy, umysłowy i fizyczny stan zdrowia. Jednakże w większości przypadków j edna z dosha dominuje nad innymi. Na przykład: gdy dominuje kapha, 0 danej osobie mówi się, że ma strukturę kapha. Jeśli dominują dwie dosha, strukturę tej osoby określa się jako vata-pitta lub vata-kapha, lubpitta-kapha. Idealna struktura to vata-pitta-kapha, gdzie trzy doshe znajdują się w stanie absolutnej równowagi między sobą. Dominacja którejś z dosha jest częściowo cechą wrodzoną, a częściowo nabytą. Wiele czynników współczesnego życia (stres, złe odżywianie się, brak ćwiczeń fizycznych, myślenie negatywne i stosowne do tego zachowanie) przyczynia się do braku równowagi między tridoshami. Ten brak równowagi przeszkadza w powiązaniu organizmu z pięcioma pierwiastkami (ziemia, woda, ogień, eter, powietrze) i ma ujemny wpływ na zdrowie 1 ogólny stan dobrego samopoczucia. Znawcy Ajurwedy określili, że chociaż energia kosmosu jest stała, wyraża się ona na różne sposoby z regularnymi przerwami przez cały rok, a nawet wciągu trwania dnia. Odkryli oni, że istnieje cykliczna dominacja cechy związanej z każdym z trzech biologicznych ruchów - kapha, pitta i vata - w określonych godzinach dnia; każdy z tych trzech okresów jest pomyślny dla określonego rodzaju aktywności oraz specyficznie działa na nastrój i zachowanie, a działanie to charakteryzuje się w ciągu dnia różną siłą. Praktycy medycyny ajurwedycznej twierdzą, że świadomość i poszanowanie tych cyklów może prowadzić do zwiększenia samoświadomości u danej osoby i zalecają planowanie codziennych czynności w najlepszym do tego czasie.

WYBÓR ODPOWIEDNIEGO CZASU NA PRZEPROWADZENIE LECZENIA 1 1 9

Jak głosi Ajurweda, każdy dwudziestoczterogodzinny cykl podzielony jest na okresy, z których każdy ma około czterech godzin. W każdym z tych okresów dominuje jedna z trzech dosha. Godziny dnia (od świtu do zmroku) podzielone są na trzy równe części, z których pierwszą zarządza kapha, drugą pitta, a trzecią vata; godziny nocne są podzielone podobnie. Tabela 7. pokazuje jak wyglądają cykle, jeśli słońce wstaje o szóstej rano, a zachodzi o szóstej wieczór. Proszę zauważyć, że na obszarach o szerokości geograficznej od 40° do 50°, jak Kanada, godziny wschodu i zachodu słońca zmieniają się w zależności od pory roku, co oznacza, że czas dnia i nocy są niekoniecznie równe. Tabela 7. CZAS

DOSHA

6.00 - 10.00 10.00 - 14.00 14.00-18.00 18.00-22.00 22.00- 2.00 2.00- 6.00

kapha pitta vata kapha pitta vata

Ogólnie rzecz biorąc, okres zarządzany przez kapha charakteryzuje się spokojem, stabilnością i konsolidacją. Dla kontrastu, okres zdominowany przez pitta jest bardziej dynamiczny i prowadzi do aktywności. Okres vata charakteryzuje się największą kreatywnością i aktywnością umysłową, gdzie funkcje umysłowe mają charakter bardziej intuicyjny niż intelektualny; jest to również czas pogody ducha i inspiracji. Każdy organ ma swój własny rytm, co znaczy, że ma powtarzające się okresy aktywności, przemiany i regeneracji, które

120

TERAPIA MAGNETYCZNA

następują w logicznie powtarzalny sposób. Każdy organ funkcjonuje z największą intensywnością w określonym czasie cyklu biologicznego i funkcjonuje na znacznie obniżonym poziomie dokładnie w dwanaście godzin później. Przy leczeniu danego organu (lub związanego z nim kanału, który lekarze medycyny Wschodu nazywają meridianem lub maramas w sanskrycie) w odpowiednim czasie, leczenie (masaż, akupunktura, homeopatia czy terapia magnetyczna) będzie naturalnie skuteczniejsze. Jednakże nie zawsze należy leczyć dany organ w czasie jego największej aktywności. Na przykład optymalny czas leczenia pęcherza przypada między 15.00 a 17.00, ale optymalny czas leczenia wątroby przypada na czas między 1.00 a 3.00 rano! W każdym dwudziestoczterogodzinnym cyklu wszystkie organy i wnętrzności mają okres maksymalnej aktywności, który trwa około dwóch godzin i okres minimalnej aktywności, który następuje w dwanaście godzin później. Badania na temat akupunktury przyniosły ustalenie cyklu aktywności każdego z meridianów, dotyczących danych organów. Jednakże przed omówieniem wyników tych badań musimy pokrótce opisać fundamentalne zasady tradycyjnej medycyny chińskiej. Zgodnie z filozofią Wschodu, energia jest głównym składnikiem ludzi i wszystkich istot żywych i składa się z dwóch uzupełniających się biegunów: in ijang. Te dwa najważniejsze rodzaje energii uzupełniają się i są ze sobą równocześnie powiązane; jeden nie może istnieć bez drugiego. In przyciąga jang, jak przeciwne bieguny magnesu. Jednocześnie in odpycha in ijang odpycha jang, jak te same bieguny magnesu. In ijang są nierozdzielne; m kontroluje jang, a jang wspiera in. „In reprezentuje materię, to znaczy krąży z krwią w organizmie; jang opływa ciało dookoła, aby umożliwić mu aktywność oraz obronę przed szkodą z zew-

WYBÓR ODPOWIEDNIEGO CZASU NA PRZEPROWADZENIE LECZENIA 1 2 1

nątrz."* In można porównać z ujemną energią elektryczną i biegunem północnym energii magnetycznej, podczas gdyjang odpowiada dodatniej energii elektrycznej i biegunowi południowemu energii magnetycznej. Życie jest nieustającą walką o zrównoważenie energii in i jang; jak wiadomo, idealną równowagę trudno jest uzyskać i zachować. Przez większość czasu między in i jang trwa stały ruch naprzód i do tyłu, naturalna oscylacja, której należy stale oczekiwać i którą należy szanować. Jednakże, kiedy stopień braku równowagi jest zbyt duży, jego następstwem jest choroba. W przypadkach ekstremalnych brak zachowania tej równowagi powoduje śmierć. W tradycyjnej medycynie chińskiej uważa się, że chorobę powoduje brak równowagi między in a jang, czyli nadmiar lub brak jednego z tych rodzajów energii. Te niewidzialne rodzaje energii, które są częścią nas, poruszają się meridianami, licznymi kanałami tworzącymi sieć obejmującą wszystkie części naszego ciała. Wcielę człowieka znajduje się dwanaście głównych meridianów i sześćdziesiąt podrzędnych. Dwa najważniejsze meridiany - kanał strukturalny i kanał regulujący są umiejscowione wzdłuż środkowej osi ciała. Każdy meridian zawiera specyficzną liczbę punktów, w których koncentruje się energia. Są one znane jako punkty akupunktury-specjalista w akupunkturze będzie je pobudzał igłami. Punkty te mogą być również stymulowane masażem (takim, jak masaż ajurwedyczny lub shiatsu), za pomocą ciepła (moxa), elektryczności, lasera lub magnetyzmu.** Uważa się, że energia krąży różnymi drogami, niekiedy na głębszym poziomie, niekiedy zaś blisko powierzchni. * Tłumaczenie fragmentu z Lacupuncture Lise Arcand Miiller (Outremont, Quebec: Les Cditions Quebecor, 1993), s.25. ** Niektóre urządzenia są w stanie określić dokładne położenie tych punktów.

122

TERAPIA MAGNETYCZNA

Prąd energii czasami przecina organy wewnętrzne, a meridianom często nadaje się nazwę organu, na który mają one największy wpływ, chociaż nie jest to zawsze praktykowane. Zgodnie z filozofią Wschodu, wnętrzności uważane są za część jang, ponieważ przetwarzają one zewnętrzną energię na energię pożyteczną dla ciała. Organy (wątroba, serce itp.) należą do kategorii in, ponieważ powodują, że krew krąży, oczyszczają ją i regulują. Każdy organ in ma odpowiadającą sobie część jang: serce jest w parze z jelitem cienkim, wątroba z pęcherzykiem żółciowym, śledziona z żołądkiem, płuca z jelitem grubym, nerki z pęcherzem. Osierdzie, czyli błona okrywająca serce, połączone jest w parze z potrójnym meridianem palnika, choć ta para jest raczej funkcją niż organem. Potrójny palnik, uważany za jang, ułatwia pracę serca i funkcjonowanie płuc w transportowaniu tlenu w ciele ludzkim tak, jak śledziona i żołądek funkcjonują w trawieniu i pochłanianiu składników odżywczych. Osierdzie, które jest in, chroni serce. Dwanaście meridianów podzielono na dwie kategorie, tak samo, jak organy ze względu na które zostały one nazwane. Połowa z nich to jang (dodatnie lub biegun południowy), a połowa to in (ujemne lub biegun północny). Tabela 8. wylicza dwanaście głównych meridianów i dwa meridiany regulujące, czas ich największej aktywności i ich polaryzację.

WYBÓR ODPOWIEDNIEGO CZASU NA PRZEPROWADZENIE LECZENIA 1 2 3

Tabela 8. MERIDIAN/ORGAN

OKRES SZCZYTOWY

POLARYZACJA

wątroba

1.00-3.00

in

płuca

3.00-5.00

in

jelito grube

5.00-7.00

jang

żołądek

7.00-9.00

jang

wydzielanie

9.00-11.00

in

(śledziona/trzustka) serce

11.00-13.00

in

jelito cienkie

13.00-15.00

jang

pęcherz moczowy

15.00-17.00

jang

nerki

17.00-19.00

in

zwieracz serca

19.00-21.00

in

potrójny palnik

21.00-23.00

jang

pęcherzyk żółciowy

23.00-1.00

jang

meridian poczęcia

24 godziny

in

meridian regulujący

24 godziny

jang

Zalecamy - jeśli to tylko możliwe - wybranie jak najlepszego czasu dla przeprowadzenia leczenia. Należy również pamiętać, że niektórzy ludzie są bardziej wrażliwi na magnetyzm niż inni i dlatego zareagują na jego działanie gwałtowniej. Z drugiej jednak strony są tacy, którzy nie zareagują na to działanie w oczekiwany sposób. Nie oznacza to, że leczenie jest nieskuteczne. Reakcja zależy od organizmu i sytuacji. Na przykład, jeśli problem datuje się na ostatnie dni i nie jest poważny, działanie magnesu jest wyczuwalne już w pierwszych momentach leczenia. Jeśli choroba ma poważniejszy przebieg lub jeśli rozwijała się latami, może upłynąć kilka tygodni lub

124

TERAPIA MAGNETYCZNA

miesięcy, zanim zauważy się poprawę. W takich przypadkach zanim zaprzestanie się leczenia polem magnetycznym, należy najpierw zastosować silniejszy magnes. Bardzo możliwe, a nawet prawdopodobne, że to pozwoli odczuć działanie magnesu. W razie wątpliwości należy zwrócić się o konsultacje do doświadczonego terapeuty.

POLARYZACJA CIAŁA CZŁOWIEKA W zasadzie wszystko można podzielić w kategoriach in ijang: dodatnie i ujemne, południowe i północne, ciepło i zimno, lato i zima. Ciało ludzkie można podzielić zarówno pionowo, jak i poziomo, a wzorzec in ijang zawsze będzie można do niego zastosować. Jeśli podzielimy ciało człowieka w pasie, jego górna część (zawierająca głowę, ramiona i klatkę piersiową) uważana jest za dodatnią, lub jang, a dolna część (dolne partie brzucha, nogi i stopy) uważana jest za ujemną, czyli in. Jeśli dokonać tego podziału wzdłuż osi pionowej przechodzącej przez splot słoneczny, prawa strona uważana jest za dodatnią, czyli jang, natomiast lewa za ujemną, czyli in. Podobnie przód ciała uważany jest za dodatni, czyli jang, a tył za ujemny, czyli in. W doświadczeniach laboratoryjnych z użyciem bardzo czułych przyrządów naukowcy mogli zmierzyć napięcie powierzchniowe lub też napięcie w poszczególnych częściach ciała. Wyniki pokazują, że wzdłuż prawej części ciała razem z prawą ręką i nogą można zmierzyć dodatni potencjał w zakresie od 25 do 65 mikrovoltów. Z lewej strony ciała potencjał ma taką samą wartość, ale jest negatywny. Najwyższy potencjał można zmierzyć wokół pępka i jego wartość zmniejsza się, gdy mierzyć je w dół w stronę nóg. Doświadczenie to przeprowadzono na kilku pod-

WYBÓR ODPOWIEDNIEGO CZASU NA PRZEPROWADZENIE LECZENIA 1 2 5

miotach; rysunek 23. przedstawia średnie wyniki uzyskanych pomiarów. Doświadczenia te potwierdzają obserwacje o tym, że prawa strona ciała ma dodatnią energię, a lewa ujemną. Odnaleziono dwa punkty, w których potencjał dodatni jest wysoki i wynosi około 50 mikrovoltów: podstawa czaszki (gdzie zaczyna się szyja) i dolny punkt kręgosłupa. Rozpoznano także dwa punkty, w których nie było w ogóle żadnego ładunku: punkt położony bezpośrednio nad pierwszym - na wysokości siódmego kręgu szyjnego i obszar tuż pod kością ogonową. Są to miejsca, w których polaRys. 23. Miary potencjałów ciała człoryzacja ulega odwróceniu. wieka Reszta kręgosłupa ma ładunek negatywny prawdopodobnie dlatego, że środkiem przemieszczają się płyny alkaliczne (substancje alkaliczne mają ładunek ujemny, a kwasowe dodatni).

126

TERAPIA MAGNETYCZNA

Tabela 9. JANG-POŁUDNIE-DODATNIE

IN-PÓŁNOC-UJEMNE

tył ciała

przód ciała

prawa strona

lewa strona

górna część ciała

dolna część ciała

wnętrzności, które przyjmują, tra-

organy, które wytwarzają i przecho-

wią i wydalają: jelito grube, pęcherz

wują istotne składniki: serce, płuca,

moczowy, żołądek, pęcherzyk żółcio-

nerki, wątroba, śledziona

wy, jelito cienkie

Rys. 24. Polaryzacja ciała ludzkiego: A. lewa strona/prawa strona, B. przód/tył, C. dolna/górna część dala

Odwrócenie polaryzacji w ciele człowieka można porównać do wzoru rozkładu energii na równiku lub też do kształtu cyfry

WYBÓR ODPOWIEDNIEGO CZASU NA PRZEPROWADZENIE LECZENIA 1 2 7

8 - według obserwacji doktora Davisa to ścieżka, którą wyznacza siła w zwykłym magnesie. Przy używaniu magnesu do celów praktycznych i równoważenia polaryzacji ciała ludzkiego taki układ energii podsumowują tabela 9. i rysunek 24.

TERAPIE ZŁOŻONE Niektórzy lekarze łączą zasady magnetyzmu z innymi zasadami, na przykład z tymi dotyczącymi akupunktury lub z taoistycznymi zasadami in ijang. W związku z tym, że istnieją cechy podobne między biegunami południowym i północnym, między zasadami in ijang oraz ładunkami dodatnimi i ujemnymi, będą one w nieunikniony sposób łączyć się i pokrywać w praktyce. Niektórzy eksperci wzmacniają terapeutyczne działanie akupunktury magnetyzmem. Inni znowu używają meridianów do skierowania energii magnetycznej poprzez całe ciało lub też w kierunku jakiegoś określonego organu. Ci, którzy znają meridiany, łatwo zastosują leczenie magnesem wzdłuż tych kanałów. Na przykład można użyć małego magnesu bezpośrednio w punkcie akupunkturowym i przytrzymać go tam taśmą przylepną przez dwa lub trzy dni. Metoda ta jest wygodniejsza niż używanie igieł i tak samo skuteczna. Oczywiście, optymalne rezultaty zależą od wiedzy i umiejętności leczącego.

LECZENIE Wszystkie opisane niżej sposoby leczenia wykorzystują energię pola magnetycznego i są jedno- lub dwubiegunowe. Usilnie zalecamy stosowanie pól dwubiegunowych w celu odzyskania

128

TERAPIA MAGNETYCZNA

równowagi metabolicznej i energetycznej; pola dwubiegunowe mają również korzystny wpływ na brak biochemicznej równowagi kwasowo-zasadowej, powodowany nieodpowiednim odżywianiem, na MFDS i inne rodzaje braku równowagi związanej z energią. Pola jednobiegunowe używane są tylko w rzadkich wypadkach, na małych powierzchniach i przez krótki okres czasu. Idealnie jest wtedy, gdy natychmiast po leczeniu jednobiegunowym następuje ogólne zastosowanie pola dwubiegunowego w celu uzyskania równowagi polaryzacji. SPANIE NA OSI PÓŁNOC-POŁUDNIE Jak wykazano wcześniej, gdy żelazną sztabkę umieszcza się na ziemskiej osi północ-południe na dłuższy czas, sztabka staje się dwubiegunowa; innymi słowy staje się magnesem, chociaż słabym. To samo można zauważyć w odniesieniu do ludzkiego ciała, lecz w znacznie mniejszym stopniu. Z tej przyczyny, lepiej jest spać co noc z głową skierowaną ku północy, a stopami ku południu - taka praktyka ułatwia regenerację poprzez „ładowanie naszych akumulatorów". Niektórzy ludzie są bardziej wrażliwi na pola energii niż inni, szczególnie zaś na pole elektromagnetyczne wytwarzane przez sprzęt elektryczny. Nie powinni oni umieszczać budzików elektronicznych, radia, koca elektrycznego (i innych podobnych urządzeń, które wytwarzają pole elektromagnetyczne) obok łóżka, nawet jeśli nie są one włączone.* Najczęściej spotykane proble* Kompas pomoże w rozpoznaniu tych urządzeń elektrycznych i gniazdek, które wytwarzają pole elektromagnetyczne. Pomoże także sprawdzić, na jakim obszarze wokół urządzenia takie pole się rozpościera. Igła kompasu będzie odchylać się wokół takich urządzeń, jak komputery, grzejniki i budziki elektryczne. Kompas pozwoli na określenie bezpiecznej strefy wokół sprzętu - strefy, w której pole magnetyczne ma nieznaczną wartość.

LECZENIE

129

my zdrowotne u ludzi wrażliwych na pole elektromagnetyczne (zwłaszcza u ludzi starszych lub tych ze słabym systemem odpornościowym) to słabe krążenie, zaburzenia snu i nadmierna kwasowość. Działania te mogą być szkodliwe, jeśli doświadcza się ich w nocy, ponieważ można założyć, że ciało jest wtedy w bezruchu, w stanie biernej regeneracji i stąd jest bardziej podatne na wpływy z zewnątrz. Czasami zmiana ustawienia łóżka i usunięcie urządzeń elektrycznych wystarcza, aby stopniowo wyeliminować takie szkodliwe działania. Jeśli nie można ustawić łóżka na osi północ-południe, należy wykorzystać oś wschód-zachód (głowa na wschód, stopy na zachód), czyli kierunek obrotu Ziemi dookoła osi. UWAGI OGÓLNE NA TEMAT STOSOWANIA POLA MAGNETYCZNEGO Jedną z korzyści terapii magnetycznej jest to, że pozwala ona ciału na stopniowe odzyskanie ładunku. Nie należy się dać oszukać przez delikatne działanie leczenia: pole magnetyczne Ziemi to siła stosunkowo słaba, ale jednak ważna. Gdy astronauci przebywają w przestrzeni kosmicznej przez dłuższy czas, cierpią z powodu ujemnych skutków braku ziemskiego pola grawitacyjnego. Na powierzchni ziemi niewiele czasu trzeba, aby pozbawić ludzkie ciało równowagi lub też ją przywrócić. Dlatego też dla człowieka korzystnym jest regularne poddawanie się działaniu pola magnetycznego. Aby zastosować leczenie magnetyczne, potrzeba kilku magnesów o różnych kształtach i natężeniu: dwa lub cztery silne (2000 gausów) do leczenia ogólnego i do niektórych schorzeń wymagających leczenia miejscowego oraz kilku mniejszych o średniej sile (600 gausów) do zastosowania miejscowo.

130

TERAPIA MAGNETYCZNA

Wszystkie powinny być poręczne, plastykowe pokrycie ułatwia manipulowanie, ale nie jest konieczne. Niektórych zasad należy zawsze przestrzegać w trakcie leczenia magnesem - wyszczególniono je w następnych czterech podrozdziałach. RELAKSACJA Pacjentowi w trakcie leczenia należy przypominać o głębokim, powolnym oddychaniu oraz o rozluźnieniu mięśni i relaksowaniu umysłu. Należy mu zasugerować zamknięcie oczu podczas terapii, niezależnie od tego, jak długo będzie trwała. Pacjent po-

Rys. 25. Leczenie w atmosferze odprężenia

winien wykorzystać czas leczenia, aby odpocząć, a zatem uzyskać jak najwięcej korzyści z terapii magnetycznej. Należy się też upewnić, że atmosfera pomieszczenia, w którym terapia zostanie przeprowadzona jest odpowiednia i że nikt nie będzie przeszkadzał. Leczenie można przeprowadzić wtedy, kiedy pacjent leży (głowa na północ, stopy na południe) lub wygodnie siedzi.

LECZENIE

131

CZAS TRWANIA I CZĘSTOTLIWOŚĆ TERAPII

Leczenie można prowadzić niezależnie od miejsca i może ono trwać od pięciu minut do dwóch godzin od jednego do czterech razy dziennie, jeśli trzeba. Zalecamy zacząć od krótszego czasu, jeśli nie wiadomo, jak pacjent zareaguje na pole magnetyczne. Należy w sposób szczególny uczulić się na objawy niedobrej reakcji - ziewanie, ciążenie głowy, uczucie kłucia, mdłości, jako że te objawy mogą wskazywać na nadwrażliwość na działanie pola magnetycznego. Jeśli pojawią się takie symptomy, należy zmniejszyć siłę magnesu i czas ekspozycji na działanie pola. Jeśli reakcje takie wzmogą się, należy natychmiast przerwać leczenie. Jeśli problem zdrowotny pojawił się niedawno, krótki czas leczenia wystarczy. Jednakże, gdy problem istnieje od kilku lat, może się okazać, że potrzebnych jest kilka sesji. Proszę pamiętać, że magnetyzm jest środkiem przyspieszającym gojenie, a nie lekarstwem i że nie wszystkie schorzenia ustąpią pod wpływem terapii magnetycznej. WYBÓR MIĘDZY LECZENIEM OGÓLNYM A MIEJSCOWYM

Problem zdrowotny może mieć charakter miejscowy, jak w przypadku przecięcia skóry lub też ogólny, jak w przypadku reumatyzmu. Dlatego też można stosować pole magnetyczne w odniesieniu do małych powierzchni, aby leczyć poszczególne obrażenia lub urazy (w takich przypadkach leczenie może być jednobiegunowe lub dwubiegunowe) lub na dużych powierzchniach, aby umożliwić bardziej ogólne działanie pola (w takich wypadkach leczenie powinno być dwubiegunowe). Zgodność z innymi rodzajami leczenia Inne formy leczenia takie, jak leczenie farmakologiczne lub masaż można kontynuować wraz ze stosowaniem pola magnetyczne-

132

TERAPIA MAGNETYCZNA

go. Terapia magnetyczna nadaje się zwłaszcza do stosowania równolegle z homeopatią, akupunkturą i shiatsu. Jednakże, w razie wątpliwości zawsze należy zasięgnąć opinii lekarza, aby się upewnić, że leczenie magnesem jest zgodne z innymi rodzajami leczenia, w trakcie których pacjent może się znajdować. Zalecamy także częste przeglądanie podrozdziału „Ostrzeżenia" zamieszczonego na początku tego rozdziału w celu uniknięcia komplikacji. LECZENIE OGÓLNE DWUBIEGUNOWE Ta metoda leczenia magnetycznego przeznaczona jest do leczenia chorób, które dotknęły większych obszarów ciała lub też całego procesu przemiany materii. Można jej również używać do zachowania lub poprawienia ogólnego stanu zdrowia lub jako środka zapobiegawczego. Jeśli problem zdrowotny dotyczy dolnych partii ciała, magnesy zostaną zastosowane na podeszwach stóp. Jeśli problem taki dotyczy górnej części ciała, w trakcie leczenia magnesy zostaną umieszczone na wewnętrznych stronach dłoni. Taki sposób leczenia zawsze wymaga obu biegunów, aby zamknąć obwód energii; stąd termin „leczenie dwubiegunowe". Celem jest pozwolić energii na swobodny przepływ przez całe ciało (lub jedną z jego części), ale bez powodowania braku równowagi. Energia przepływa pomiędzy dwoma biegunami i przechodzi równocześnie przez kilka organów, meridianów i naczyń krwionośnych. Na przykład, gdy biegun południowy magnesu o sile 2000 gausów umieścić na podeszwie prawej stopy, a biegun północny takiego samego magnesu na podeszwie lewej stopy, energia magnetyczna przepłynie między dwoma biegunami oraz przez dolną część ciała i jej organy. Jeśli umieścić magnes na wewnętrznej stronie dłoni, tylko biegun, który dotyka dłoni, wywoła działanie. Jednakże, gdy zamknie się palce wokół magnesu, spowoduje to przepływ prądu magne-

LECZENIE

133

tycznego. W takim przypadku zadziałają oba bieguny. Dlatego też, jeśli chcemy zastosować leczenie jednobiegunowe, palce nie mogą obejmować magnesu, aby utrzymać działanie jednego bieguna - tego przylegającego do wewnętrznej strony dłoni. ZALECANE METODY Ponieważ prawa strona ciała człowieka jest jang lub też aktywna, a lewa strona jest in lub bierna, zalecamy używanie bieguna południowego w stosunku do prawej strony ciała, a bieguna północnego w stosunku do lewej, zwłaszcza w leczeniu dwubiegunowym. Dla leczenia dwubiegunowego sugerujemy używanie dwóch płaskich magnesów o dużej powierzchni, jako że ten rodzaj magnesu ma większą siłę penetracji. Pole magnetyczne magnesu o dużej powierzchni jest szersze od pola mniejszego magnesu o tym samym natężeniu. Używane magnesy powinny wykazywać na swojej powierzchni natężenie od 2000 do 3000 gausów. Zazwyczaj leczenie ogólne trwa od dziesięciu do trzydziestu minut i można je powtarzać dwa lub trzy razy dziennie, jednakże taki rodzaj leczenia nigdy nie powinien przekraczać godziny w ciągu doby, ponieważ magnesy są dość silne, a nadpobudliwość nie jest wskazana. Leczenie, które tu zalecamy, przypomina to opisane przez doktora Bansala, który zaleca stosowanie dodatniej energii na wewnętrznej stronie prawej dłoni i ujemnej energii na wewnętrznej stronie lewej dłoni. Jednakże proszę zauważyć, że doktor Bansal nazywa biegunem dodatnim miejsce, z którego linie pola wychodzą, podczas gdy my używamy odwrotnego oznaczenia. Z tego powodu, jego książka* może wprowadzić pewne zamie* R.S.Bansal i H.I.Bansal, Terapia magnesem, samouczek (New Delhi, India: B. Jain Publishers PYT Ltd., 1989).

134

TERAPIA MAGNETYCZNA

szanie. Jednakże złożenia i sposób zastosowania są takie same, różnice dotyczą tylko terminologii związanej z biegunami. Magnesy powinny byc stosowane według zasad opisanych w tabeli 10. i na rysunku 26. A i B. W szczególny sposób polecamy sposoby A i B, które przyniosły nadspodziewanie dobre wyniki w ciągu kilku lat. Tabela 10. Zalecane sposoby umieszczania magnesów Sposób A Sposób B Sposób C Sposób D

biegun południowy biegun północny biegun południowy biegun północny biegun południowy biegun północny biegun południowy biegun północny

prawa ręka lewa ręka prawa stopa lewa stopa lewa ręka lewa stopa prawa ręka prawa stopa

Rys. 26. Umieszczenie magnesów w dwubiegunowym leczeniu ogólnym: sposoby A i B

LECZENIE

135

Sposób A (prawa-ręka/południei lewa-ręka/północ) tworzy obwód magnetyczny w górnej części ciała. Prąd ten wpływa na jamę klatki piersiowej i organy w niej się znajdujące. Zgodnie z zasadami chronobiologii, najlepszy okres na zastosowanie takiego leczenia dla płuc przypada na czas między trzecią a piątą rano. Sposób B (prawa-stopa/południe i lewa-stopa/północ) jest korzystny dla problemów zdrowotnych związanych z dolną częścią ciała - z nogami i stopami; pomaga on także w uaktywnianiu nerek i przynosi ulgę w schorzeniach dróg moczowych. Stosowanie bieguna południowego na prawej stopie i bieguna północnego na lewej stopie pobudza przepływ energii we wszystkich organach znajdujących się poniżej pępka. Sposób ten jest szczególnie korzystny w leczeniu dróg moczowych i najlepiej stosować go między trzecią a piątą po południu (dla pęcherza moczowego) i między piątą a siódmą wieczór (dla nerek). Sposób C (lewa-ręka/południe i lewa stopa-północ) tworzy silny prąd magnetyczny, który wspiera energię organów i meridianów po lewej stronie ciała. Problemy żołądka należy leczyć między siódmą a dziewiątą rano. Sposób D (prawa-ręka/południe i prawa-stopa/północ) najlepszy jest dla problemów prawej strony ciała. Przy jego używaniu energia przepływa przez organy i meńdiany prawej strony ciała. Problemy wątroby i żyły wrotnej najlepiej leczyć między pierwszą a trzecią w nocy. PAS MAGNETYCZNY Zalecamy używanie pasa magnetycznego, którego skuteczność wciąż znajduje swoje potwierdzenie. Jest to pas materiału, wykonany z naturalnej tkaniny - najlepiej bawełny, jedwabiu lub wełny - z małymi kieszonkami, w których umieszczone zostaną magnesy. W zależności od wymiarów osoby, można tam

136

TERAPIA MAGNETYCZNA

umieścić od sześciu do dziesięciu magnesów z na przemian ułożoną polaryzacją, a nawet więcej. Jeśli wykonywać pas samodzielnie, sugerujemy zastosowanie pasków velcro, które ułatwią dostosowanie długości pasa. Przed jego praniem zawsze należy usunąć magnesy. Pas magnetyczny działa na dwa sposoby: można go używać do leczenia specyficznych problemów zdrowotnych oraz do zachowania ogólnego stanu zdrowia. Do tego ostatniego celu, magnesy w pasie powinny być o natężeniu nie przekraczającym 500 gausów każdy; w środku przedniej części pasa (blisko pępka) należy umieścić jeden magnes z polaryzacją północną; a ponieważ polaryzacje mają się przeplatać, powinno być tyle samo magnesów z polaryzacją połudRys. 27. Pas magnetyczny niową, co z polaryzacją północną. Magnesy nie mogą stykać się z kręgosłupem - można je rozlokować po jego obu stronach, ale nigdy bezpośrednio na nim. Jeśli używa się magnesów do wyleczenia jednego konkretnego problemu, najlepiej skonsultować się z doświadczonym terapeutą magnetycznym, którego kwalifikacje pomogą w określeniu liczby magnesów, a także siły ich działania, polaryzacji i rozmieszczenia. Liczba magnesów może być parzysta lub nieparzysta; siła każdego z nich większa lub mniejsza niż 500 gausów w zależności od stanu pacjenta. Terapeuta powinien również określić materiał, z którego ma być wykonany pas, gdzie i jak długo powinien być noszony.

LECZENIE

137

Pas magnetyczny noszony jest zazwyczaj na wysokości pasa, aby wzmacniać układ trawienny i drogi moczowe, jak również żeby ulżyć w różnych schorzeniach brzusznych, jak na przykład w zatwardzeniach, usuwaniu bólu menstruacyjnego i w stanach chorobowych prostaty. Można go jednak również nosić wokół ramienia lub nogi, aby ulżyć bólom mięśni związanym z napięciem mięśni pleców, szyi i barku. W przypadku bólu szyi i barku można zastąpić pas naszyjnikiem wykonanym z magnesowanych paciorków, który jest ładniejszy. LECZENIE MIEJSCOWE JEDNO- LUB DWUBIEGUNOWE

Niektóre rodzaje bólu ujawniają się tylko w określonych miejscach - na przykład ból gardła lub też ból spowodowany przytrzaśnięciem palca przez drzwiczki samochodu. W takich przypadkach stosujemy magnes albo bezpośrednio na bolesne miejsce, albo też na meridian z tym miejscem związany. Leczenie miejscowe zawsze można wesprzeć leczeniem ogólnym. Leczenie miejscowe wymaga magnesów o sile od 500 do 2000 gausów. Jeśli nie wiadomo, jak leczona osoba zareaguje na magnetyzm, należy rozpocząć od 500-600-gausowych magnesów w krótkich okresach czasu - około dwudziestu minut. Jeśli nie ma negatywnej reakcji, można zwiększyć siłę magnesów krok po kroku i używać ich stopniowo coraz dłużej. Magnesów takich można używać przez klika godzin bez szkody, a leczenie można powtarzać trzy lub cztery razy dziennie. Jednakże, jeśli nie ma poprawy po pięciu dniach, należy zaprzestać leczenia magnesem, a pacjent powinien skonsultować się z lekarzem. Leczenie miejscowe może być jedno- lub dwubiegunowe. Jednobiegunowe leczenie miejscowe wymaga zastosowania bieguna północnego bezpośrednio na bolesne miejsce. Leczenie powinno trwać minimum piętnaście minut i maksimum dwie godziny.

138

TERAPIA MAGNETYCZNA

Dwubiegunowe leczenie miejscowe wymaga stosowania dwóch magnesów, po jednym na każdą stronę dotkniętego bólem miejsca. Na przykład w przypadku bolącego kolana, biegun północny należy zastosować na tym kolanie, a biegun południowy po wewnętrznej stronie kolana, w miejscu dokładnie odpowiadającym przyłożeniu bieguna północnego. Prąd magnetyczny pojawi się dokładnie tam, gdzie trzeba. Jeśli ból pojawia się na większej przestrzeni, na przykład w udzie, trzeba zastosować dwa lub trzy magnesy (a raczej ich bieguny północne) na bolącym miejscu i taką samą ich ilość na przestrzeni przeciwległej. Następne podrozdziały wyliczają łagodne problemy zdrowotne, które można wyleczyć w domu posługując się magnesem. Proszę upewnić się, czy na pewno dobrano odpowiednią metodę i przyjrzeć się odpowiednim rysunkom. BÓLE GŁOWY Bóle głowy mają różne przyczyny i mogą być umiejscowione w różnych obszarach: na czole, na skroniach lub z tyłu głowy. Oczywiście, jeśli dokładna przyczyna bólu jest znana (na przykład złe trawienie), leczenie będzie skuteczniejsze, bo magnesy można wtedy zastosować dokładnie w miejscu źródła problemu. Jednakże, jeśli przyczyna bólu głowy nie jest znana, można go złagodzić lecząc obszar, w którym jest odczuwany. Dla głowy najlepsze będą magnesy o średniej sile (około 500 gausów). Proszę zauważyć, że samego bieguna południowego nigdy nie wolno stosować do leczenia głowy. W zależności od umiejscowienia bólu jeden magnes należy zastosować na prawej skroni, a inny magnes o przeciwnym biegunie na lewej skroni przez dziesięć minut. Jeśli używa się tylko jednego magnesu, biegun północny należy przyłożyć do czoła, między brwiami. Sposób ten daje możliwość koncentracji. Wie-

LECZENIE

139

lu ludzi używa tego sposobu podczas medytacji; mówią później, że ma to bardzo korzystne działanie. Małych magnesów można również użyć, aby sprawić ulgę zmęczonym oczom, gdzie biegun północny kładziemy na lewe oko, a biegun południowy na prawe (zob. rysunek 28.). Stres często powoduje sztywność szyi, a czasami również i ból głowy. W takim przypadku można zastosować małe magnesy z tyłu szyi na około dziesięć minut po obu stronach kręgosłupa, używając bieguna południowego po prawej stronie, a północnego po lewej. Można również zastosować leczenie jednobiegunowe przy użyciu tylko bieguna północnego do złagodzenia bólu. Przed zastosowaniem magnesów należy poddać mięśnie szyi i barków masażowi, aby pobudzić krążenie krwi Rys. 28. Magnesy na oczach i wprowadzić je w stan rozluźnienia. (południowy/prawe i północJeśli pacjent sam wykona kilka ćwiczeń nej/lewe) relaksacyjnych takich, jak walcowanie mięśni barków w tył i w przód, to z pewnością również pomoże. Jeśli bóle głowy spowodowane stresem są częste, pacjent skorzysta z ćwiczeń wzmacniających mięśnie szyi. BÓL Źródłem bólu mogą być mięśnie lub nerwy. Jeśli wiadomo, że ból pochodzi z mięśni i nie jest spowodowany infekcją, można zastosować biegun południowy wprost na bolące miejsce. Biegun południowy ułatwia rozluźnienie mięśni i sprawia ulgę. Jednakże należy upewnić się, że nie ma tam źródła infekcji, jako że

140

TERAPIA MAGNETYCZNA

biegun południowy pobudza wzrost w ogóle, włączając w to wzrost bakterii, a jest to na pewno efekt niepożądany! Jeśli ma się do czynienia z bólem pochodzenia nerwowego lub bólem nieznanego pochodzenia, można używać tylko bieguna północnego. W takich przypadkach niepotrzebne są żadne środki ostrożności poza tymi, które wymieniono na początku tego rozdziału. Często zdarzają się również bóle zęba, a nie zawsze można natychmiast zgłosić się do dentysty. Zamiast czekać i cierpieć należy spróbować działania północnego bieguna magnesu o natężeniu od 600 do 2000 gausów bezpośrednio na bolące miejsce. Należy to robić tak często, aż ból ustąpi przed dotarciem do dentysty. Jeśli ból pochodzi z wrzodu, należy z całą pewnością zastosować biegun północny, zwłaszcza, że wrzód musi zniknąć zanim dentysta rozpocznie leczenie. Aby zmniejszyć infekcję, należy pić wodę namagnesowaną biegunem północnym i płukać nią często usta. BÓLE STAWÓW

To bóle bardzo kłopotliwe, zwłaszcza, jeśli dotyczą łokcia, kolana, palców u rąk lub barków. Gdy ból taki utrzymuje się dłużej, ludzie za wszelką cenę chcą, aby zniknął. Na szczęście nietrudno to osiągnąć. Wystarczy przyłożyć magnes biegunem północnym do bolącej strony stawu i inny biegunem południowym naprzeciw tego miejsca (zob. rysunek 29.). Ogólne bóle stawów często są powodowane MFDS lub też reumatyzmem. W takich przypadkach magnesy należy stosować raczej do całego ciała niż do wyznaczonego obszaru. Pomaga tu regularne picie magnesowanej wody. (Przygotowanie i zalety magnesowanej wody omówimy w następnym rozdziale.) Rwący ból nóg często związany jest z nerwem kulszowym, który powoduje promieniowanie bólu na całą długość nogi. Taki rodzaj bólu nóg czy ramion wymaga zastosowania magnesu dwubiegu-

LECZENIE

141

nowego. Biegun północny należy przyłożyć z jednej strony bolącego miejsca, a południowy po przeciwnej stronie. Liczba użytych magnesów zależy od wielkości bolącej powierzchni. To ważne, aby przykryć całą powierzchnię magnesami, rozmieszczając je co 5-10 cm. Leczenie powinno trwać około dziesięciu minut i można je powtarzać trzy do czterech razy dziennie. Rys. 29. Leczenie stawów

STANY ZAPALNE W przypadku infekcji należy zastosować biegun północny bezpośrednio na zaatakowaną powierzchnię na około dziesięć minut dwa razy dziennie. Korzystnie jest również przemyć zainfekowaną skórę, jak w przypadku trądzika, wodą namagnesowaną przez biegun północny. Picie sześciu do ośmiu szklanek magnesowanej wody dziennie również pomoże pozbyć się toksyn i wzmocni zdrowie. ASTMA Ludziom cierpiącym na astmę pomoże zarówno miejscowe, jak i ogólne leczenie. Leczenie miejscowe dotyczy zastosowania magnesów na łopatkach. Jednakże, ponieważ niedaleko znajduje się serce, należy pamiętać o stosowaniu tylko magnesów o średniej sile i należy być świadomym możliwości wystąpienia efektu przeciwnego. Leczenie takie należy wspomóc codziennym stosowaniem sposobu A, omawianego w podrozdziale „Zalecane metody" (biegun południowy na wewnętrznej stronie prawej dłoni i biegun północny na wewnętrznej stronie lewej dłoni). Jeśli w konsekwencji pojawi się atak astmy, należy przeprowadzić następną

142

TERAPIA MAGNETYCZNA

sesję leczenia. Pomoże również picie mieszanej wody namagnesowanej kilka razy dziennie (zob. rozdział 6.). BOLESNE MIESIĄCZKOWANIE Wiele kobiet skarży się na bolesne miesiączki. Często jest to związane z problemem wydalania, a zwłaszcza z zatwardzeniami. Dlatego też zalecamy kobietom, które cierpią z tego powodu, regularne picie mieszanej wody magnesowanej i podjęcie diety bogatej w błonnik, zwłaszcza w dniach poprzedzających miesiączkę. Postępowanie takie spowoduje zmniejszenie się bólu lub też jego ustąpienie. Jednakże, jeśli ból się utrzyma, a badania nie wykażą żadnej patologii, należy zastosować sposób B (biegun południowy pod prawą stopą, biegun północny pod lewą stopą). Miejscowe stosowanie bieguna północnego lub południowego zależy od obecności lub braku infekcji; jeśli są co do tego wątpliwości, wolno używać tylko bieguna północnego. Korzystne będzie też noszenie pasa magnetycznego. GORĄCZKA

Gorączka jest obronną reakcją organizmu uruchamianą, gdy ciało musi zwalczyć toksyny, zarazki i różne złogi. Jest zjawiskiem korzystnym i jeśli nie ma zagrożenia życia, nie powinno się jej przeciwstawiać. Jeśli proces powstawania gorączki zostanie zakłócony, atakowane zarazki i toksyny będą się rozmnażać bez przeszkód, powodując kolejne szkody. W pierwszym dniu wystąpienia gorączki należy pozwolić na działanie tego mechanizmu obronnego; pacjent jednak może pomóc organizmowi w pozbywaniu się toksyn pijąc duże ilości wody namagnesowanej biegunem północnym i jedząc najmniej, jak to tylko możliwe. Należy również uważać na znaki świadczące o zatwardzeniu. Niewygodę związaną z wystąpieniem gorączki można zmniejszyć

LECZENIE

143

zimnymi kompresami na skroniach i czole oraz na ramionach i nogach. Jeśli jednak gorączka będzie się utrzymywać lub wystąpi zagrożenie życia, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, aby określić dalsze postępowanie i leczenie przyczyn.

PRZEDMIOTY NAMAGNESOWANE DOSTĘPNE NA RYNKU Prawie wszystkie sklepy z narzędziami sprzedają magnesy. Są one również sprzedawane przez dostawców detalicznych dla szkół, którzy prowadzą sprzedaż pomocy naukowych. Magnesy mają różne kształty, wielkość i siłę. Niektóre pokryte są cienką warstwą plastiku, która je chroni i pozwala łatwiej je przechowywać; to korzyść dla tych, którzy używają magnesów często lub w stosunku do wielu osób. Jednakże, jeśli używa się magnesu tylko dla siebie, plastik na wierzchu nie jest konieczny. Wielkość i kształt magnesu powinny być odpowiednie do jego zastosowań. Na przykład, najlepiej stosować małe, zakrzywione magnesy na oczy, bo są najwygodniej sze. Jeśli używa się magnesów do masażu, powinny być duże na tyle, żeby łatwo je było trzymać. Książki na temat terapii magnetycznej wspominają o produktach importowanych z różnych krajów. Podamy tu nazwy tych produktów rozprowadzanych w Ameryce Północnej, jak również ich cechy. Jednakże należy pamiętać, że chociaż nazwa reklamowanego produktu może być kusząca, zwykły magnes zakupiony w sklepie z narzędziami doskonale spełni swoje zadanie, jeśli nawet nie będzie lepszy. Na przykład, Larry Johnson zaleca magnesy Yama - są prostokątne o wymiarach 3 x 5 cm, produkowane w Szwajcarii oraz magnesy Marah-Cosam, które

144

TERAPIA MAGNETYCZNA

są nieco mniejsze od magnesów Yama i produkowane z samaru i kobaltu. Jednakże dokładna siła magnesów Marah-Cosam nie jest znana, więc mogą być nie dość skuteczne. Kilku autorów poleca biomagnesy do stosowania w punktach akupunktury. Te bardzo małe magnesy o sile 600 gausów (wielkości ziarna grochu) produkuje się z ferrytu baru i są najczęściej podklejane hypoalergiczną taśmą klejącą. Łatwo ich użyć w takiej formie, ale trudno znaleźć. Inne magnesy tej wielkości łatwiej znaleźć na rynku, przypominają małe gwiazdki, ale nie mają podklejenia. Jest wiele innych produktów, które zawierają magnesy do celów terapeutycznych, takich jak materace, buty, nakolanniki, naszyjniki i pasy magnetyczne. Jednakże polaryzacja oraz siła magnesów w tych produktach nie zawsze jest wyszczególniona, a zatem nie można przed zakupem ocenić tego, co producent twierdzi o skuteczności daneRys. 30. Naszyjnik zawierający magnesy go produktu.

ROZDZIAŁ SZÓSTY

MAGNESOWANA WODA

Magnesowana woda używana jest od wielu lat na całym świecie. Jest to tak ważna i korzystna forma terapii magnetycznej, że z pewnością zasługuje na swój osobny rozdział! Zaczniemy od wyjaśnienia, w jaki sposób magnetyzm działa na wodę. (Chociaż woda nie reaguje na magnetyzm tak gwałtownie jak żelazo i inne substancje, ale rzeczywiście działa na nią pole magnetyczne.) Następnie zbadamy właściwości magnesowanej wody i jej działanie na rośliny, zwierzęta i ludzi. Na końcu wyjaśnimy, jak uzyskać ten niesamowity płyn praktycznie bez wysiłku i kosztów. Zanim omówimy właściwości magnesowanej wody, koniecznie trzeba wyjaśnić niektóre nowe terminy: termin „woda północna" odnosi się do wody magnesowanej biegunem północnym magnesu; „woda południowa" odnosi się do wody magnesowanej biegunem południowym magnesu; „woda mieszana" odnosi się do wody magnesowanej przez oba bieguny magnesu. „Woda polaryzowana" to po prostu ogólny sposób mówienia o wodzie magnesowanej zarówno jedno-, jak i dwubiegunowej.

146

MAGNESOWANA WODA

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESOWANEJ WODY Ogólne badania laboratoryjne (takie, jak analiza chemiczna, testy kwasowości i zasadowości, badania zawartości minerałów) nie wykryły żadnych zmian, które mogłyby zajść w wodzie pod wpływem magnesowania. To dlatego niektórzy naukowcy nie uznają żadnych specjalnych właściwości magnesowanej wody. Jednakże doktor Davis spędził wiele lat na szukaniu sposobów zademonstrowania, jakim przemianom ulega woda poddana działaniu pola magnetycznego. W rezultacie odniósł sukces we wczesnych latach siedemdziesiątych. Opublikował swoje wyniki w Anatomii Biomagnetyzmu w 1974 roku, a inni badacze później potwierdzili i uzupełnili jego badania. Wyniki wykazały, że można zaobserwować następujące zjawiska po namagnesowaniu wody: 1) wzrost aktywności jonów wodoru, 2) spadek ciężaru wody, 3) brak zmian w stężeniu minerałów, 4) spadek ilości azotu rozpuszczonego w wodzie, 5) wzrost liczby ośrodków krystalizacji. WZROST AKTYWNOŚCI JONÓW WODORU

Po wielu latach poszukiwań właściwości magnesowanej wody grupa naukowców pod kierunkiem Davisa i Rawlsa zaobserwowała, że poziom zawartości tlenu w wodzie zaczął spadać po przeprowadzeniu magnesowania. Jednakże później zdali sobie sprawę, że to nie poziom zawartości tlenu opadł, ale wzrosła aktywność jonów wodoru. Konsekwentnie przeprowadzili setki dodatkowych doświadczeń tego typu i wszystkie potwierdziły to odkrycie.

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESOWANEJ WODY

147

SPADEK CIĘŻARU WODY

Naukowcy japońscy zauważyli spadek ciężaru magnesowanych płynów, a w szczególności wody. Jednakże nie znana jest do tej pory przyczyna takiego spadku. BRAK ZMIAN W STĘŻENIU MINERAŁÓW Magnesowana woda ma takie samo korzystne stężenie sodu i wapnia, jak woda niemagnesowana i dlatego też nadaje się ona do picia. SPADEK ILOŚCI AZOTU ROZPUSZCZONEGO W WODZIE Badania wykazały, że magnesowanie wody zmniejsza ilość azotu rozpuszczonego w wodzie. Azot gromadzi się w wodzie stojącej lub magazynowanej, co sprawia, że przestaje się ona nadawać do picia dla ludzi i zwierząt wodnych. Glony rosną w wodzie stojącej wykorzystując tlen, którego potrzebują ryby i powodując ich śmierć. W związku z tym, że magnetyzowana woda zmniejsza ilość azotu, można jej używać do walki z inwazją mikroorganizmów lub też nadmiarem glonów, które odpowiadają za zanik niektórych gatunków ryb. Można także użyć magnesowania do utrzymania jakości wody butelkowanej przeznaczonej do sprzedaży. Naukowcy odkryli, że zastosowanie bardzo silnego pola magnetycznego na bardzo krótki okres czasu (nie więcej niż milisekunda) ma działanie oczyszczające: niszczy mikroorganizmy bądź też sprawia, że tracą aktywność. Odkrycie to zaczęto ostatnio wykorzystywać w praktyce w Bordeaux we Francji, gdzie pulsujące pole magnetyczne zostało użyte do odkażania w procesie produkcji. Logiczne zatem, że jeśli postępowanie takie odkaża proces produkcji, będzie równie skuteczne w odniesieniu do zwykłej wody.

148

MAGNESOWANA WODA

WZROST LICZBY OŚRODKÓW KRYSTALIZACJI

Ostatnie badania dowiodły, że poddanie płynów działaniu pola magnetycznego powoduje w nich wzrost liczby ośrodków krystalizacji. Normalnie molekuły wody zbierają się wokół obcych cząstek (zazwyczaj mineralnych), co zapobiega zbieraniu się ich w związki. Chociaż naturalne siły magnetyczne działające na zbitkę molekuł wody otaczającą obcą cząstkę są bardzo słabe, ich częstotliwość czasami zbiega się z częstotliwością zbitki i rozbija ją. Wyzwolona cząstka łączy się z innymi cząstkami formują one związki. Zaletą takiego zebrania minerałów jest to, że nie tworzą one osadu na wewnętrznych ścianach rur. Termin „twarda woda" często jest używany w odniesieniu do wody, która zmniejsza skuteczność środków piorących lub powoduje osady w instalacji wodociągowej. Jedną z metod zmiękczania wody i redukowania osadów jest trudny i żmudny proces zwany odtykaniem. Interwencja chemiczna jest jedną z najpopularniejszych metod, ale powoduje inne kłopoty. Oba te procesy są dość kosztowne i trzeba je regularnie powtarzać. Na szczęście zastosowanie pola magnetycznego jest zupełnie bezpieczne i na dodatek tanie. Jest to alternatywna metoda utrzymania w czystości i zapobiegania osadom w instalacjach wodociągowych. Gdy woda przechodzi przez pole magnetyczne, węglan wapnia w niej zawarty podlega modyfikacji; staje się elektrycznie obojętny i pozostaje w postaci zawiesiny w wodzie. Namagnesowana woda rozpuszcza osady przechodząc przez rury. Tysiące prywatnych i komercyjnych użytkowników dowiodło skuteczności tej metody. Francuskie czasopismo Science et vie przytacza wypowiedź jednego z czytelników: „Zmęczony wiecznym przetykaniem 300 m rur zablokowanych chlorkiem wapnia, zainstalowałem dwa bardzo silne magnesy, które dostałem od przyjaciela. Przez ostatnie pięć lat nie miałem żadnych pro-

WŁAŚCIWOŚCI MAGNESOWANEJ WODY

149

blemów."* Inny człowiek, właściciel restauracji, opowiada, że przez ostatnie dwa lata, od czasu, kiedy używa magnesowanej wody, nie ma złogów i osadów w zmywarkach do naczyń, ekspresach do kawy czy toaletach. Ponadto jest on przekonany, że jego filiżanki do kawy dłużej będą mu służyć, a koszta związane z używaniem ciepłej wody zmniejszą się. Jednakże należy pamiętać, że działanie magnesowanej wody nie jest natychmiastowe; czasami trzeba od sześciu tygodni do sześciu miesięcy używania, zanim rezultaty zaczną być widoczne. Systemy magnesowania wody można zainstalować szybko i łatwo. Pochłaniają one bardzo mało energii elektrycznej i są tańsze niż konwencjonalne metody utrzymywania jakości wody. Już w latach pięćdziesiątych kraje z gorzej rozwiniętym przemysłem chemicznym takie, jak Rosja, Polska, Bułgaria i Chiny zaczęły używać technologii opartej na magnetyzmie. W tych krajach magnetyzmu używano nie tylko w prywatnych gospodarstwach domowych, ale także w uzdatnianiu wód przemysłowych i w systemie irygacyjnym. Chociaż na początku nie znano przyczyn, dla których należy używać magnesowanej wody (tzn. lepszy smak, szybsze wysychanie), nie zaprzestano jednak jej używania, ku korzyści mieszkańców tych państw. Naukowcy odkryli również, że beton sporządzany przy użyciu magnesowanej wody jest od 25% do 35% mocniejszy niż zwykły beton. Nie znana jest tego przyczyna, ale odkrycie to umożliwi produkowanie lżejszego, a co za tym idzie - tańszego betonu. Teraz, skoro widzimy, w jaki sposób magnetyzm zmienia właściwości wody, możemy przyjrzeć się wpływom magnesowanej wody na organizmy żywe. * Science et vie 956 (maj 1997):6.

150

MAGNESOWANA WODA

WPŁYW MAGNESOWANEJ WODY NA ROŚLINY Przy odrobinie cierpliwości można samodzielnie przeprowadzić doświadczenia z roślinami i magnesowaną wodą. Należy wziąć cztery takie same rośliny i przez kilka dni podlewać pierwszą z nich wodą północną, drugą wodą mieszaną, trzecią wodą południową, a ostatnią - zwykłą wodą z kranu. Należy tylko zapewnić roślinom takie same warunki środowiskowe - światło, temperaturę, wilgotność itp. oraz nie stosować nawozu, bo może to mieć wpływ na wyniki doświadczenia.

Rys. 31. Woda północna: długa, cienka roślina, słabe ulistnienie; roślina kontrolna: przeciętna wysokość i ulistnienie; woda południowa: niska, gęsta roślina, wiele korzeni, bardzo bogate ulistnienie

Po kilku tygodniach widać znaczne różnice między roślinami: woda północna ogranicza wzrost rośliny i powoduje, że rośliny

WPŁYW MAGNESOWANEJ WODY NA ROŚLINY

151

są wyższe niż zwykle, ale dość rzadkie (jak rośliny, które mają niedostatek światła). W porównaniu z rośliną kontrolną (czyli tą podlewaną zwykłą wodą) rośliny podlewane wodą południową są niższe, ale wytwarzają gęstszy system korzeniowy oraz znacznie więcej liści, kwiatów i owoców. Wody południowej należy używać tylko w odniesieniu do korzenia, jako że pobudza ona działanie przede wszystkim w miejscu zastosowania. Stosowanie wody południowej w odniesieniu do liści może wpływać ze szkodliwą dla rośliny nadpobudliwością. Korzenie podlewane wodą południową i tak wytwarzają roślinę z dużą ilością liści, kwiatów i owoców, a roślina może nie udźwignąć dodatkowych liści. Oczywiście, wszystkie części rośliny można podlewać wodą mieszaną, aby ogólnie poprawić jej wzrost i zapobiec chorobom.

WPŁYW MAGNESOWANEJ WODY NA ZWIERZĘTA Większość doświadczeń naukowych przeprowadza się na zwierzętach, zanim zapadanie decyzja o przeprowadzeniu ich na ludziach - tu doświadczenia z magnesowaną wodą nie były wyjątkiem. W Izraelu eksperymentalne urządzenie, które produkowało magnesowaną słoną wodę przetestowano w przemyśle mlecznym. Po trzech latach stosowania uzyskano następujące, nieoczekiwane wyniki: 87 krów, które regularnie piły magnesowaną wodę, produkowało codziennie o jeden litr mleka więcej i były wydajne znacznie dłużej; ponieważ były zdrowsze i mocniejsze, zatem bardziej płodne. Ich cielęta ważyły więcej przy urodzeniu i były również szczuplejsze. Aby uwiarygodnić te wyniki, prowadzono również grupę kontrolną. „Magnesowane"

152

MAGNESOWANA WODA

krowy były zdrowsze i bardziej wydajne niż te, które dostawały jak zwykle hormony. Podobne wyniki uzyskano w przypadku owiec, które produkowały wydajniej mięso, mleko i wełnę; w przypadku kurczaków i indyków, które produkowały więcej jaj w dłuższym czasie; w przypadku gęsi, które były tłustsze. Magnesowaną wodę przetestowano również w warunkach laboratoryjnych na zwierzętach zapadających w sen zimowy, które w znacznie krótszym czasie uaktywniły się po śnie zimowym, chętniej się bawiły i bardziej interesowały się swoim otoczeniem. To logiczne zatem, że jeśli magnesowana woda ma tak korzystny wpływ na zwierzęta, musi mieć i podobne działanie na organizm człowieka.

WPŁYW MAGNESOWANEJ WODY NA ORGANIZM CZŁOWIEKA Korzystny wpływ magnesowanej wody na organizm człowieka nie podlega dyskusji. Badania dowiodły, że magnesowana woda może usprawnić układ trawienny, może zregenerować tkanki, ułatwić wydalanie resztek i toksyn, wzmocnić system odpornościowy i zmniejszyć poziom cholesterolu. KORZYSTNY WPŁYW NA UKŁAD TRAWIENNY

Według profesora Israela Lina z Instytutu Technologii z Technion-Israel magnesowana woda zwiększa rozpuszczalność składników mineralnych, zatem usprawnia to dystrybucję składników odżywczych w organizmie, w związku z czym funkcjonowanie wszystkich układów i organów jest lepsze. Przez wiele lat lekarze w Indiach, Japonii, Rosji i innych krajach używali magneso-

WPŁYW MAGNESOWANEJ WODY NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

153

wanej wody do leczenia chorób, do odzyskania równowagi w przemianie materii i poprawienia ogólnej witalności organizmu ludzi zdrowych. Holger Hanneman radzi codzienne picie magnesowanej wody -jest to doskonały środek przeciw zatwardzeniom, wspierający dietę o wysokiej zawartości błonnika, tak ważnej w pobudzaniu pracy jelit. REGENERACJA TKANEK Magnesowana woda ma specjalne właściwości, które są przemieszczane do organów ciała po ich absorpcji. Ludzkie ciało stanowi w 70% woda, tak więc to bardzo ważne, żeby zastąpić wydaloną wodę świeżą, najlepszą z możliwych. Krew składa się z wody w 49,5%. Jej funkcja polega na dostarczaniu tkankom tlenu i składników odżywczych, których potrzebuje i odprowadzeniu niepotrzebnych resztek - to kolejna przyczyna, dla której należy dostarczać naszemu organizmowi najlepszej wody. Regularne picie magnesowanej wody przez dłuższy czas nie tylko eliminuje problemy z trawieniem i działa zapobiegawczo, lecz także pomaga w regeneracji tkanek. W Puerto Rico wyniki laboratoryjne (które później potwierdzono w badaniach przeprowadzonych w warunkach klinicznych) wskazały, że mycie wodą północną raz na dzień przez okres od kilku dni do dwóch tygodni znacznie redukuje i goi odleżyny. Pacjenci, którzy kontynuowali ten zwyczaj, nie mieli nawrotu odleżyn. UŁATWIENIE WYDALANIA TOKSYN Mieszana woda magnesowana poprawia zdolność organizmu do wydalania toksyn. Poprawia ona też trawienie, zmniejsza nadkwasotę i wzdęcia, działa jak środek moczopędny i ma dobroczynny wpływ na układ moczowy. Holger Hanneman suge-

154

MAGNESOWANA WODA

ruje codzienne spożywanie litra magnesowanej wody, aby osiągnąć jak najlepszy rezultat w oczyszczaniu organizmu z toksyn. Wielu ludzi zauważyło, że leczy to zatwardzenia w łagodny dla organizmu sposób, bez efektów ubocznych. W swojej książce Les aimants pour wtre sante („Magnesy dla naszego zdrowia"), doktor Louis Donnet pisze tak: „W leningradzkiej klinice kamienie nerkowe i moczowe rozpuszczano w trakcie leczenia magnesowaną wodą. Jednakże należało spożywać ją regularnie przez dostatecznie długi czas (dwa lub trzy miesiące). Energia magnetyczna przekazywana żywemu organizmowi działa na całe ciało. Pole magnetyczne ma pozytywny wpływ na procesy biologiczne. Sama magnesowana woda nie jest lekarstwem, ale w połączeniu z innymi formami leczenia ma działanie synergiczne. Jest ona środkiem moczopędnym (wzmaga wydzielanie moczu) i pobudza wypróżnianie (pozwala na wydalanie resztek z takich organów, jak nerki, płuca, wątroba, pory). Zmniejsza się wątroba, pęcherz moczowy staje się mniej sztywny, mniej boli; małe kamienie nerkowe i moczowe znikają zupełnie w ciągu trzech miesięcy. Pozostają tylko duże kamienie moczowe."* W przypadkach utrudnionego wydalania, spożywanie małych ilości magnesowanej wody (około 50 ml) co dziesięć minut, osiem do dziesięciu razy udowodniło, że to bardzo skuteczna metoda dla wielu ludzi. Doktor.Bansal wspomina także skuteczne wydalanie kamieni nerkowych i moczowych po wypiciu magnesowanej wody. * Louis Donnet, Les aimants pour vołre sante (St-Jean-de-Braye, Francja: Editions Dangles).

WPŁYW MAGNESOWANEJ WODY NA ORGANIZM CZŁOWIEKA

155

WZMACNIANIE SYSTEMU ODPORNOŚCIOWEGO Mieszana woda magnesowana ogólnie wzmacnia system odpornościowy i jej spożywanie dowiodło korzystnego działania w takich infekcjach wirusowych, jak przeziębienia, grypa, kaszel, a również w takich stanach, jak astma i wiele innych. Regularne picie magnesowanej wody wpływa dodatnio na wszystkie procesy związane z gojeniem i przywracaniem do zdrowia. ZMNIEJSZANIE POZIOMU CHOLESTEROLU Magnesowana woda ma pozytywne działanie na całe krążenie krwi, która, jak wspomnieliśmy, w 50% składa się z wody. Regularne spożywanie magnesowanej wody pokazało normalizowanie poziomu cholesterolu; zapobiega ono również tworzeniu się złogów cholesterolu w naczyniach krwionośnych i ich twardnieniu, co prowadzi do nadciśnienia; jej picie pomaga utrzymać regularną pracę serca. Jak widać, magnesowana woda jest pożyteczna na wiele sposobów. Gdy magnesowana woda jest spożywana regularnie przez wystarczająco długi okres czasu, jest zarówno lekiem, jak i środkiem zapobiegawczym; polepsza trawienie, ułatwia wydalanie, zmniejsza zatwardzenia, ma działanie moczopędne, rozpuszcza kamienie moczowe i zmniejsza problemy menstruacyjne. A ponieważ wzmacnia system odpornościowy, jest bardzo użyteczna w leczeniu infekcji wirusowych, takich jak przeziębienia czy grypa.

WODA MAGNESOWANA NATURALNIE Wiedząc, że ciało ludzkie składa się z 70% wody i że jest ona zastępowana w całości co piętnaście dni, ważność spożywania

156

MAGNESOWANA WODA

odpowiednich ilości wody o należytej jakości nie może być niedoceniana. Woda jest konieczna dla prawidłowego funkcjonowania przemiany materii w organizmie: zapewnia ona skuteczne transportowanie składników koniecznych dla funkcjonowania i utrzymania organizmu w równowadze oraz pozwala na wydalanie resztek. Jeśli ktoś mówi o jakości wody, wielu ludzi ma na myśli wodę z uzdrowisk i bardzo prawdopodobne, że woda ze słynnych uzdrowisk jest magnesowana w sposób naturalny. Wiemy, że ciepłe źródła pochodzą z wnętrza ziemi. Oprócz pochłaniania ciepła wnętrza ziemi wody śródziemne zostają naładowane przez kamienie magnetyczne, które dają im mineralne właściwości. Gdy osiągną powierzchnię ziemi, zostają naładowane jeszcze raz przez energię słoneczną. Krótko mówiąc, są one ciągle odnawiane, co prawdopodobnie daje tym wodom ich terapeutyczną wartość. Wód ze źródeł uzdrowiskowych używa się do picia i kąpieli. Przydają się w leczeniu chorób wątroby, pęcherza moczowego, żołądka i dolegliwości jelitowych; w leczeniu chorób tropikalnych; w leczeniu nerek i cukrzycy, w dolegliwościach dróg moczowych; w problemach sercowo-naczyniowych, trawiennych i odżywczych. KOLEJKA PO CUDOWNĄ WODĘ

W Washington Post ukazał się artykuł opowiadający o człowieku z meksykańskiego miasteczka Tlacolte. Odkrył on na swojej ziemi wodę o niezwykłych właściwościach, lżejszą niż woda z kranu i udowadniał, że jest ona skuteczna w leczeniu AIDS, raka, otyłości i wysokiego poziomu cholesterolu. Wielu ludzi spróbowało tej cudownej wody, rozdawanej przez właściciela za darmo. Wszyscy oni twierdzili, że woda ta im pomogła. Eksperci

WODA MAGNESOWANA NATURALNIE

157

uważają, że jest to zwyczajna woda, poza tym, że rzeczywiście jest lżejsza od zwykłej wody nie wiadomo, z jakiej przyczyny. Czyżby to była naturalnie magnesowana woda?

MAGNESOWANA WODA W DOMU Niestety, większość z nas nie ma dostępu do wody z odległych i kosztownych źródeł, pomocnej w terapii. Chociaż aprobowana przez władze państw, w których mieszkamy, to wiadomo przecież, że woda, którą pijemy jest przetwarzana chemicznie i czasami zanieczyszczona przez środki chemiczne. Potrzebujemy wody o dobrej jakości, aby zachować stan najlepszego zdrowia. Dlaczego zatem nie użyć pola magnetycznego do odnowienia wody, dostępnej do ogólnego użytku? UŻYWANIE MAGNESOWANEJ WODY Magnesowana woda jest najczęściej używana wewnętrznie, ale można jej używać zewnętrznie do przemywania oczu i ran lub do redukowania bólu po oparzeniu, przeciwdziałając powstawaniu bąbli. Widzieliśmy już, że bezpośrednie zastosowanie wody północnej jest korzystne w leczeniu i zapobieganiu powstawania odleżyn. Wielu użytkowników mówi, że woda z kranu smakuje i pachnie lepiej po jej namagnesowaniu. Niewielu z nas ma dostęp do kryształowo czystej wody źródlanej z nie zanieczyszczonej studni; a jeśli nie możemy kupić butelkowanej wody lub pić wody filtrowanej, musimy pić chemicznie przetwarzaną wodę z kranu, której zapach jest czasami nie do zniesienia. Według doktora Klausa Kronenberga, naukowca, który studiował w Stanach Zjednoczonych i Niemczech, zapach ten pochodzi od cząstek

158

MAGNESOWANA WODA

siarczanów rozpuszczonych w wodzie. Gdy woda poddawana jest magnesowaniu, cząstki te ulegają krzepnięciu, a ich zapach się ulatnia. Wiele zalet magnesowanej wody nie podlega dyskusji. Jednakże przyjemnie nam donieść, że magnesowana woda jest łatwa i niedroga w produkcji. PRZYGOTOWANIE MAGNESOWANEJ WODY Woda jednobiegunowa: woda północna i woda południowa Magnesowanie wody jest stosunkowo proste. Wystarczy napełnić szklany pojemnik* wodą z kranu i umieścić go na płaskim magnesie o dość wysokiej sile działania (około 1000gausów). Eksperci nie zgadzają się co do tego, jaką ilość wody magnetyzować w jakim czasie, ale przeciętny czas to od dwunastu do dwudziestu czterech godzin. Wymagany czas dotyczy również wody mieszanej oraz j ednobiegunowej. Doktor Davis zaleca, żeby pojemnik pozostawić na magnesie już na zawsze i tylko go napełniać w miarę spożywania wody. Inną prostą metodą jest napełnianie dzbanka wodą co wieczór i pozostawianie go Rys. 32. Sposób otrzymywania póinocnej wody magnesowanej na magnesie przez noc. Następne* Można też użyć pojemnika plastikowego. Jednakże ponieważ plastik powstaje ze związków ropy naftowej, dłużej zachowuje zapach, zatem zalecamy używanie pojemników szklanych.

MAGNESOWANA WODA W DCOMU

159

go dnia mamy już magnesowaną wodę; wieczorem należy postąpić tak samo. Woda północna lub południowa powstaje w zależności od tego, którego bieguna magnesu użyjemy do jej magnesowania. Magnesów nigdy nie należy zanurzać w wodzie, ponieważ rdzewieją. Można ich używać jedynie na zewnątrz pojemnika na wodę, skoro fale magnetyczne przechodzą przez plastik czy szkło. Magnesy używane do magnesowania wody należy położyć na podłożu paramagnetycznym, na przykład na drewnie. Nie należy ich umieszczać blisko przedmiotów metalowych takich, jak lodówka czy opiekacz, ponieważ mogą ulec demagnetyzacji. Magnesowana woda uzyskana w ten sposób zachowa swoje właściwości maksymalnie przez trzy dni. Idealnie będzie, jeśli będzie się ją przechowywać w temperaturze pokojowej, ponieważ zimne płyny mogą powodować skurcze żołądka. Jednakże można też przechowywać ją w lodówce, jeśli półki w niej są wykonane ze szkła, a nie z metalu, przynajmniej tak długo, jak długo można ją trzymać pośrodku, z dala od metalowych ścian lodówki i innych metalowych obiektów, takich jak naczynia, puszki, pokrywki słoików itp. WODA MIESZANA

W Rosji magnesowana woda produkowana jest w taki sposób, że pojedyncze krople spadają swobodnie między dwoma biegunami magnesu w kształcie litery U. Chociaż woda uzyskiwana w ten sposób ma polaryzację mieszaną, metoda ta nie jest zbyt praktyczna. Prościej jest ułożyć obok siebie płaskie magnesy tak, aby utworzyły szachownicę, jak pokazano na rysunku 33. Magnesy będą się przyciągać w sposób naturalny i tworzyć w ten sposób podstawę; umieszczając na niej pojemnik z wodą, otrzymamy wodę, która ma zarówno północną, jak i południo-

160

MAGNESOWANA WODA

wą magnetyzację. Jest to jeden z najprostszych domowych sposobów uzyskiwania wody mieszanej. Innym prostym sposobem jest umieszczenie litra wody na północnym końcu silnego magnesu i drugiego litra wody na południowym końcu równie silnego magnesu. Po kilku godzinach należy zmieszać wodę z tych pojemników. W rezultacie otrzymać można dwa litry mieszanej wody magnesowanej. Można również kupić urządzenie elektryczne, które wytwarza pole magnetyczne i przekazuje je wodzie. UrząRys. 33. Metoda dzenia takie są patentowane od lat pięćdziesiątych i często używane w takich krajach jak Rosja, Chiny, Polska, Bułgaria i w innych. Ostatnio można kupić w Ameryce Północnej urządzenia do magnesowania wody, zawierające elektromagnes - czynność magnesowania nie zajmuje więcej niż dwie godziny. Jednakże urządzenia takie są kosztowne i wcale nie są wydajniejsze niż zwykły, stały magnes. Niezależnie od metody magnesowania, woda magnesowana zachowuje swój ładunek na dwa do trzech dni, tak długo, jak długo trzyma się ją z dala od przedmiotów metalowych, które mogą ją rozmagnesować. DAWKOWANIE Ciało codziennie traci pewną ilość wody. O wielkości tej liczby decydują cechy indywidualne organizmu - osobiste zwyczaje, ale jest to przeciętnie 2500 ml na dobę. Sposób wydalania

MAGNESOWANA WODA

161

wygląda tak: 60% w moczu, 28% przez skórę i płuca, 8% w pocie i 4% z kałem. Dziennemu wydalaniu toksyn również towarzyszy ubytek wody i składników mineralnych. Gdy ciało jest odwodnione, organizm ma kłopoty z wydaleniem toksyn i stąd ryzyko zatrucia. Aby uniknąć odwodnienia, utraconą objętość wody należy" regularnie uzupełniać. Uzupełnianie strat wody wygląda tak: 60% ze spożywanymi płynami, 30% z wilgocią, którą zawierają posiłki twarde i 10% z przemiany materii. Dlatego też każdy powinien pić od jednego do półtora litra wody dziennie. Nie wolno nie doceniać faktu, jak ważna jest woda w życiu. Ogólnie rzecz biorąc, zaleca się przyjmowanie 250 ml wody mieszanej przez dorosłą osobę o przeciętnym wzroście i wadze od sześciu do dziesięciu razy dziennie. Jednakże wystarczy zacząć od trzech szklanek dziennie i stopniowo zwiększać ilość aż do osiągnięcia zalecanego maksimum lub ilości, którą dany organizm toleruje. Zalecamy także picie jednej szklanki magnesowanej wody o temperaturze pokojowej natychmiast po wstaniu rano z łóżka na czczo. Pomoże to w oczyszczeniu okrężnicy, ureguluje wypróżnienia, wzmocni również serce, natleni mózg, jak również zapewni poczucie uspokojenia i da dobre samopoczucie w ciągu dnia. Wody mieszanej używa się częściej niż wody jednobiegunowej, bo zwiększa ona poziom energii i odporności u ludzi zdrowych. Woda północna ma właściwości uspokajające i zazwyczaj pije się ją w przypadkach takich infekcji, jak przeziębienie, grypa i stan zapalny gardła; stosuje się ją też zewnętrznie, do przemywania skóry lub oczu w stanach zapalnych. Woda południowa pobudza i dlatego jest używana rzadziej, choć może być bardzo skuteczna w stanach ogólnego wyczerpania. Jednak w razie wątpliwości lepiej używać wody mieszanej lub północnej.

162

MAGNESOWANA WODA

MAGNESOWANIE INNYCH SUBSTANCJI

Jeśli można magnesować wodę, to również można magnesować inne płyny, takie jak olej czy mleko. W przypadku mleka trzeba jednak uważać, jako że nie należy go przetrzymywać długo w temperaturze pokojowej; na dodatek działanie bieguna południowego sprawi jego skwaśnienie. Jeśli chodzi o olej, jest on bardziej lepki niż woda, więc należy go magnesować przynajmniej piętnaście dni przed użyciem. Magnesowanego oleju używa się przede wszystkim do masażu: stosowanie oleju namagnesowanego pomocnie przynosi efekt uspakajający i zaleca się go do masowania bolących stawów i mięśni, a także w kłopotach ze skórą. Pomaga również masaż czaszki w przypadku bezsenności. Masaż z użyciem oleju namagnesowanego południowo przyniesie ulgę w stanach osłabienia, w leczeniu paraliżu i łysiny.

ROZDZIAŁ SIÓDMY

PRZYPADKI

W Narodowym Instytucie Badań nad Samopoznaniem zalecaliśmy i kontrolowaliśmy używanie magnesów od wielu lat. W rezultacie mogliśmy przeprowadzić własne badania na temat skuteczności terapii magnetycznej i zebrać dane na ten temat. Ten ostatni rozdział zawiera opis przypadków, kiedy to pacjenci lub przyjaciele Instytutu używali magnesu w terapii z pozytywnym rezultatem. Badania te są, oczywiście, jeszcze nie ukończone; jednakże historie tych przypadków potwierdzają odkrycia naukowców w tej dziedzinie i chcemy się nimi teraz podzielić.

BADANIA NAUKOWE Główna krytyka badań nad terapią magnetyczną bierze się stąd, że nie są one wystarczająco rygorystyczne i nie odpowiadają standardom naukowym. „To nie zostało dowiedzione naukowo" jest najczęstszym komentarzem. Jednakże sprawdźmy, co właściwie oznacza to zdanie. Naukowcy zgadzają się co do tego, że prawidłowo przeprowadzone badania składają się z kilku etapów: planowanie badań, ich realizacja, analiza i interpretacja wyników. Wszyscy naukowcy, którzy poważnie traktują swoją pracę, chcą spełnić tak ustanowione naukowe kryteria.

164

PRZYPADKI

PLANOWANIE BADAŃ Naukowcy zaczynają od postawienia hipotez, które chcą potwierdzić poprzez przeprowadzenie doświadczeń. Następnie ustalają protokoły wyznaczające metody, których trzeba użyć. Nie można przeoczyć żadnego szczegółu, jeśli chce się nabyć pewności co do wagi rezultatów - nie mogą one być przypadkowe. REALIZACJA BADAŃ

Aby przeprowadzić doświadczenia, naukowcy wybierają ich uczestników na podstawie obiektywnych technik wyboru, a potem dzielą ich na grupy (najczęściej po dwóch) w sposób przypadkowy, na podstawie metod statystycznych. Grupy te muszą być podobne, lecz niekoniecznie identyczne. Jedna z grup poddana zostanie działaniu leczenia eksperymentalnego, które jest przedmiotem badań, a inna działa jako grupa kontrolna i poddawana jest również leczeniu za pomocą placebo. Idealnie jest, jeśli badania można przeprowadzić na zasadzie tzw. podwójnie ślepej próby. Oznacza to, że ani naukowcy, ani pacjenci nie wiedzą, kto będzie leczony doświadczalnie, a kto otrzyma placebo. To ważne, aby się upewnić, że wszyscy uczestnicy zostaną poddani leczeniu. ANALIZA I INTERPRETACJA WYNIKÓW

Po ukończeniu doświadczenia naukowcy uważnie przyglądają się uzyskanym wynikom, używając do tego celu jak najdokładniejszych metod obserwacji. Zestawiają i analizują dane. Następnie dają je do oceny specjalistom z dziedziny statystyki, którzy określają statystyczne prawdopodobieństwo tego, że zaobserwowane różnice między wynikami dotyczącymi obu grup nie są kwestią przypadku.

BADANIA NAUKOWE

165

W końcu naukowcy wyciągają wnioski, które albo potwierdzą lub też zaprzeczą stawianym na początku hipotezom i określą zakres, w jakim wyniki są statystycznie znaczące. Odkrycie staje się „naukowo dowiedzione" tylko wtedy, kiedy rezultaty się powtórzą i zostaną uzyskane przez inne grupy naukowców w podobnych lub różnych warunkach. Jeśli nie, wyniki trzeba zakwestionować; sceptycy mogą twierdzić, że metodzie eksperymentalnej zabrakło obiektywności, że próbek nie dobrano w sposób naukowy lub że doświadczenia nie da się powtórzyć. Chociaż to niekoniecznie znaczy, że wnioski naukowców są fałszywe, ich badania muszą spełnić te rygorystyczne standardy, aby można je było poważnie potraktować przez społeczność naukową. Dlatego też każdy, kto bada działanie biomagnetyzmu, musi zachować ostrożność, aby dostarczyć tyle wiadomości na temat przeprowadzanych przez siebie eksperymentów, ile to tylko możliwe tak, żeby inni mogli te eksperymenty powtórzyć i porównać swoje rezultaty z uzyskanymi wynikami. Proszę zawsze pamiętać o konieczności uzbrojenia się w cierpliwość przy opisywaniu wszystkich aspektów swojego doświadczenia w najdrobniejszych szczegółach. Jednakże, jak już powiedziano, wiadomo, że ważnych odkryć najczęściej dokonuje się przez przypadek w bardzo nienaukowych okolicznościach. Przypadkowe odkrycie doktora Davisa z roku 1936 dotyczące różnic między działaniem bieguna północnego a bieguna południowego jest przypadkiem właśnie tego typu (zob. rozdz. 5.). Dlatego też, nawet jeśli przypadki zaprezentowane w tym rozdziale wydają się nie spełniać „naukowych" standardów, tym niemniej są i tak ważne w potwierdzeniu wyników badań Davisa, Bhattacharya, Bansala, Rawlsa, Sierry, Hannemana i innych ekspertów, którzy poświęcili swoje życie studiom nad biomagnetyzmem.

166

PRZYPADKI

Powinniśmy również pamiętać, że niektórzy są bardziej wrażliwi na działanie magnetyzmu niż inni, tak jak niektórzy ludzie mogą mieć różne reakcje i stopnie wrażliwości na tradycyjne leki i sposoby leczenia. To wyjaśnia, dlaczego wyniki leczenia magnetyzmem różnią się między sobą, zwłaszcza w kategoriach długości czasu, poświęconego na to, aby każdy pacjent zareagował na leczenie.

SPRAWOZDANIE O UZYSKANYCH WYNIKACH Dane dotyczące badań zbieraliśmy w Instytucie, żeby potwierdzić lecznicze właściwości magnesu. Założenia podkreślające zalecane przez nas sposoby leczenia są następujące: bieguny północny i południowy działają w sposób zasadniczo różny; biegun północny (ujemny) redukuje, rozpuszcza i ściąga; biegun południowy (dodatni) powiększa i pobudza. Siła użytych magnesów waha się od 100 do 2500 gausów, gdzie najsłabszych użyto na małych obszarach, a najsilniejszych na wielkich. Przetestowaliśmy również pasy magnetyczne i magnesowaną wodę. W badanych przez nas przypadkach zadano pacjentom następujące pytania: 1) Dlaczego zdecydowałeś się na terapię magnetyczną? 2) Jakie szczególne schorzenie chciałeś w ten sposób leczyć? 3) Jak długo odczuwałeś dolegliwości związane z tym schorzeniem przed przystąpieniem do terapii? 4) Jak długo (ile dni, tygodni, miesięcy) używano terapii magnetycznej w Twoim przypadku? 5) W jakiej części Twojego ciała zastosowano magnesy?

SPRAWOZDANIE O UZYSKANYCH WYNIKACH

167

6) Jaki biegun magnesu dotykał Twojej skóry w trakcie leczenia? 7) Jak długo stosowano magnes jednorazowo? 8) Ile razy na dzień powtarzano terapię? 9) Co uległo poprawie w Twoim stanie zdrowia i kiedy? Przypadki i zebrane dane zostały sklasyfikowane według następujących kategorii: ból, odprężenie, dobre samopoczucie, drogi oddechowe, układ nerwowy, infekcje i magnesowana woda.

BÓL Jedną z najważniejszych zalet działania bieguna północnego jest możliwość zmniejszania bólu. Jeśli zna się przyczynę bólu, można zastosować leczenie biegunem północnym, aby zmniejszyć poziom niewygody odczuwany przez pacjenta oraz umożliwić działanie innym kuracjom. Jednakże, jeśli przyczyna bólu jest nieznana, należy skonsultować się z lekarzem, aby się upewnić, że ból nie jest objawem poważniejszego schorzenia. PRZYPADEK A, LUTY 1992

S. D. odczuwa ból w dolnej partii pleców. Zastosowała biegun północny 1500-gausowego magnesu po prawej stronie pleców, i po trzech tygodniach stałego stosowania ból zniknął całkowicie. PRZYPADEK B, LUTY 1992

Czterdziestoletnia F. R. zwichnęła sobie mięsień międzyżebrowy po lewej stronie klatki piersiowej. Zastosowano osiem małych 1000-gausowych magnesów bezpośrednio na skórę, z biegunem północnym skierowanym do mięśnia. Nosiła ma-

168

PRZYPADKI

gnesy przez okrągłą dobę przez tydzień i po pięciu dniach ból ustąpił. PRZYPADEK C, KWIECIEŃ 1992

Rys. 34. Magnes na palcu

P. M. przytrzasnął sobie palec drzwiami i w związku z tym doznał pulsującego bólu oraz nie mógł zginać palca. Biegun północny 1500-gausowego magnesu umieszczono na paznokciu uszkodzonego palca, a biegun południowy o takiej samej sile przyłożono na tej samej wysokości do opuszka palca. W przeciągu pięciu minut ból zniknął.

PRZYPADEK D, WRZESIEŃ 1992 S. B. opowiedziała o tym, jak biegun północny 1500-gausowego magnesu sprawił ustąpienie bólu głowy i pleców, kiedy przyłożyła magnes na dziesięć minut lub dłużej. PRZYPADEK E, MARZEC 1993 E. R, czterdziestosiedmioletnia sekretarka, opowiedziała o tym, jak użyła bieguna północnego okrągłego, 150-gausowego magnesu, aby ulżyć bólowi w górnej partii pleców, blisko prawego barku. Ból ten był na tyle dokuczliwy, że nie mogła pracować przy komputerze dłużej niż pół godziny. Po przyłożeniu magnesu tylko przez dwa tygodnie ból zmniejszył się o połowę tak, że mogła znowu pracować.

BÓL

169

Podczas innego ataku bólu w dolnej części pleców E. P. użyła 150-gausowych magnesów, po dwa po każdej stronie kręgosłupa u dołu. Nosiła magnesy przez całą dobę przez trzy i pół miesiąca. W rezultacie ból ustąpił całkowicie i nie było nawrotu przez sześć miesięcy. W tej chwili czuje nawrót, gdy tylko odczuwa stres lub jest bardzo zmęczona, ale jest w stanie szybko sobie pomóc, jeśli tylko zastosuje magnesy. PRZYPADEK F, STYCZEŃ 1994

M. cierpiała na bóle pleców i szyi po przebytym kilka miesięcy wcześniej wypadku samochodowym. Wyleczyła bóle w sześć miesięcy, stosując biegun południowy pięciu 1200-gausowych magnesów na szyi i wzdłuż kręgosłupa. PRZYPADEK G, WRZESIEŃ 1994

G. R. miał zapalenie kaletki na jednym z palców stóp, co jest schorzeniem bardzo bolesnym. Po oczyszczeniu bolącego miejsca, nosił mały 1000-gausowy magnes na chorym palcu, z biegunem północnym w stronę ciała, sześć godzin na dobę przez całe trzy dni. Po trzech dniach ból nie wrócił. PRZYPADEK H, PAŹDZIERNIK 1994

B. B. odczuwała ból w kolanie. Włożyła nakolannik zawierający dwa 1500-gausowe magnesy po każdej stronie kolana biegunem północnym w stronę ciała. Czuła pieczenie tylko przez pięć minut, a ból ustąpił. PRZYPADEK I, LISTOPAD 1994

N. udało się wyeliminować ból przy złamaniu palca ręki w ciągu tylko dwóch nocy, poprzez zastosowanie bieguna północnego 200-gausowego magnesu przyłożonego bezpośrednio do palca.

170

PRZYPADKI

PRZYPADEK J, GRUDZIEŃ 1994 G. N. zastosował biegun północny 200-gausowego magnesu w okolicy nerek na dwadzieścia minut kilka razy dziennie i ból, który odczuwał w tej części ciała, w końcu znikł. PRZYPADEK K, LUTY 1995 K. K., który odczuwał ból mięśni pleców, używał bieguna północnego sześciu 200-gausowych magnesów, trzy po każdej stronie kręgosłupa. Spał z magnesami, ale nie nosił ich w ciągu dnia. Po sześciu dniach ból ustąpił. PRZYPADEK L, KWIECIEŃ 1995 H. D. odczuwała silne pieczenie szyi. Przez dwa tygodnie nosiła pas magnetyczny wyposażony w dzieRys. 35. Magnesy na plecach więć 200-gausowych magnesów, biegunami północnymi w stronę ciała; nosiła je przez dwanaście godzin w ciągu dnia od poniedziałku do piątku, a w weekend przez całą dobę. Postępowanie takie pomogło w rozluźnieniu napięcia mięśni szyi i wyeliminowało uczucie pieczenia. PRZYPADEK M, LIPIEC 1995 A. M. odczuwała ból poniżej dolnej części pleców. Nosiła pas magnetyczny wyposażony w dziewięć 200-gausowych magnesów, biegunami północnymi skierowanymi do ciała. Zaledwie po minucie ból ustąpił; jednakże nosiła dalej pas, jako środek zapobiegawczy, przez dwie godziny rano i dwie godziny wieczorem.

BÓL

171

ODPRĘŻENIE, DOBRE SAMOPOCZUCIE, MEDYTACJE W Leczeniu magnesem i medytacji Larry Johnson pisze, że „me-

dytacje, sztuki walki i trenowanie lekkiej atletyki to dziedziny, w których regularne używanie magnesów jest bardzo korzystne dla utrzymania równowagi i wspierania działań w tych dziedzinach."* Pewna liczba pacjentów i przyjaciół naszego Instytutu doświadczyła zbawiennego działania magnesów i podzieliła się z nami swoimi obserwacjami. Bez względu na to czy zastosowali magnes nad „trzecim okiem", czy nosili pas magnetyczny, czy też pili magnesowaną wodę, wszyscy mówili o następujących po tym zastosowaniu uczuciach spokoju i dobrego samopoczucia. PRZYPADEK N, LUTY 1992

Rys. 36. Magnes na oku"

1500-gausowy magnes umieszczono nad grasicą S. D. (nad mostkiem) w trakcie medytacji, biegunem południowym w stronę ciała, aby leczyć depresję. S. D. postępowała tak dwadzieścia minut rano i wieczorem przez miesiąc. Według jej słów, depresja zaczęła stopniowo ustępować i teraz jest w stanie już znosić wszelkie trudy życia. S. D. zastosowała również biegun północny 1500-gausowego magnesu na podeszwie lewej stopy i biegun

* Larry Johnson, Magnetic Healing and Meditation (San Francisco: White Elephant Monastery, 1988).

172

PRZYPADKI

południowy 1500-gausowego magnesu na podeszwie prawej stopy nocą podczas snu. Magnesy umieściła w punktach odpowiedzialnych za odprężenie, odpowiadających splotowi słonecznemu oraz zauważyła, że leczenie to przywróciło jej dobre samopoczucie. PRZYPADEK O, LUTY 1992

F. R. nosiła pas magnetyczny z dziewięcioma małymi magnesami o sile 200 gausów każdy, biegunem północnym do ciała. Miało to przynieść jej uczucie uspokojenia. Nosiła pas po godzinie rano i wieczorem przez osiem miesięcy. Dało jej to dobre samopoczucie. Teraz używa pasa tylko wtedy, gdy uważa, że jest jej to potrzebne. PRZYPADEK P, MARZEC 1992

H. L. masowała sobie skronie 200-gausowym magnesem najpierw ruchem przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, a potem ruchem zgodnym z ruchem wskazówek zegara. Również chciała odzyskać poczucie spokoju. Na lewej skroni używała bieguna północnego, a na prawej południowego przez dziesięć minut. Dało to bardzo wyraźny efekt uspokajający i powodowało spokojny sen przez 45 minut. Uzyskała ten sam efekt, pocierając magnesem „trzecie oko". PRZYPADEK Q, MARZEC 1992

A. T. używała małego magnesu o sile około 3000 gausów na „trzecim oku", aby poprawić zdolność koncentracji i była bardzo zadowolona z rezultatów. Umieściła też magnes na stopach przez dwadzieścia minut dziennie recytując mantrę Gayatri. Mówiła, że to jej daje poczucie siły i większej równowagi.

ODPRĘŻENIE, DOBRE SAMOPOCZUCIE, MEDYTACJE

173

PRZYPADEK R, PAŹDZIERNIK 1993

M. R. używa opaski na głowę wyposażonej w dwa 200-gausowe magnesy, biegunem północnym w stronę ciała. Nosi opaskę przez 25 minut co rano i co wieczór; mówi, że przynosi to poczucie uspokojenia. Kiedy czuje, że ma zmęczone oczy, stosuje biegun północny, trzymając magnesy na zamkniętych powiekach przez 5 minut. M. R. nosi również pas magnetyczny przez dwie godziny rano i mówi, że wyzwala to energię, a nawet zapobiega wzdęciom. PRZYPADEK S, LIPIEC 1994

S. F. mówi, że kiedy umieszcza biegun północny 200-gausowego magnesu na czole podczas medytacji, jego koncentracja natychmist ulega poprawie i jest on w stanie lepiej skupić się na recytowanej mantrze. PRZYPADEK T, SIERPIEŃ 1994

Lecząc bezsenność, O. S. umieścił biegun północny 200-gausowego magnesu nad środkiem czoła i mówi, że ta metoda okazała się skuteczna już od pierwszej nocy.

DROGI ODDECHOWE PRZYPADEK U, LUTY 1992

F. R. zdecydowała się na noszenie pasa magnetycznego w leczeniu astmy. Nosiła pas codziennie przez trzy kolejne godziny i co wieczór przez pół godziny; po dwóch miesiącach jej stan poprawił się w 75%. Jej astma zniknęła prawie zupełnie, a teraz nosi pas raz w miesiącu tylko po to, żeby podtrzymać stan zdrowia.

174

PRZYPADKI

PRZYPADEK V, MARZEC 1992

H. L. była przeziębiona i miała zajęte oskrzela. Trzymała biegun północny 1500-gausowego magnesu po obu stronach górnej części klatki piersiowej przez 10 minut i na gardle przez 5 minut, po czym zator w oskrzelach ustąpił.

UKŁAD NERWOWY Magnesy nie tylko pomagają w leczeniu bólu, mają one również korzystny wpływ na układ nerwowy tak, jak to ilustrują opisane niżej przypadki. PRZYPADEK W, LUTY 1992 W wieku czterdziestu lat H. L. zaczęła odczuwać silny ból kulszowy wzdłuż nogi. Zastosowała biegun północny 1500-gausowego magnesu w miejscu największego bólu (gdzie nerw kulszowy przechodzi przez pośladki) przez 10 minut i w konsekwencji tego ból zmniejszył się o połowę. PRZYPADEK X, WRZESIEŃ 1992 W wieku sześćdziesięciu trzech lat S. B. zaczęła doznawać drżenia rąk i stóp. Była przekonana, że to początek choroby Parkinsona, ale badania medyczne obaliły tę diagnozę. Jej lekarz wszakże nie znalazł przyczyny drżenia. S. B. zdecydowała się na użycie dwóch 1500-gausowych magnesów - jednego z rozległym biegunem północnym, a drugiego z takim samym południowym w dwóch różnych punktach ciała, na czas od pięciu do dziesięciu minut. Położyła je także na podeszwach stóp w punktach odpowiedzialnych za odprężenie, a związanych z trzustką i nerkami. Stosowała je kilka razy dziennie. Po dwudziestu dniach leczenia drżenie zniknęło i już więcej nie powróciło.

UKŁAD NERWOWY

175

PRZYPADEK Y, MAJ 1994 C. G. odczuwała problemy ogólnej natury związane z funkcjonowaniem układu nerwowego przez ponad trzy miesiące. Zaopatrzyła pas magnetyczny w dziewięć 200-gausowych magnesów, biegunami południowymi w stronę ciała i nosiła go godzinę dziennie rano i wieczorem. Mówiła o doznaniu uczucia ukojenia prawie natychmiast po włożeniu pasa. Teraz, gdy tylko czuje się zmęczona lub zdenerwowana, kładzie 200-gausowy magnes biegunem północnym do ciała na czole - znika wtedy napięcie i uczucie zmęczenia.

INFEKCJE Jak już wykazano uprzednio, należy zachować ostrożność w leczeniu infekcji magnetyzmem. Nie wolno stosować bieguna południowego na obszarze zainfekowanym, jako że biegun ten pobudza wzrost i silnie zaostrzy infekcję. W takich przypadkach stosuje się leczenie dwubiegunowe lub tylko za pomocą bieguna północnego. PRZYPADEK Z, PAŹDZIERNIK 1993 W wieku trzydziestu ośmiu lat M. R. cierpiała z powodu stałej infekcji pochwy. Użyła pasa z dziewięcioma 200-gausowymi magnesami, biegunami północnymi w stronę ciała. Nosiła go nocą na biodrach, około 7,5 cm poniżej pępka. Po sześciu miesiącach leczenia infekcja zupełnie znikła i przez dwa lata nie było nawrotu. PRZYPADEK AA, PAŹDZIERNIK 1995 K. F. cierpiała z powodu infekcji wirusowej, która zaatakowała jej system nerwowy - to choroba znana jako zespół Guillaina-

176

PRZYPADKI

Barre. Odczuwała drętwienie nadgarstków, nie była w stanie podnieść czegokolwiek, czy używać rąk lub stóp. Zastosowaliśmy biegun północny dużego 1500-gausowego magnesu na jej rękę, natomiast nadgarstki masowano jej biegunem południowym tak samo silnego magnesu. Ten sposób postępowania stosowano raz do jednej ręki, raz do drugiej - zmiana następowała co dziesięć minut, a cały zabieg trwał trzy godziny. Przeszła przez cykl leczenia w domu z pomocą rodziny i po trzech tygodniach stwierdziła odzyskanie czynności ręki w 30%. Leczono również jej stopy. 1500-gausowy magnes przyłożono do podeszwy jej lewej stopy biegunem północnym do ciała, a drugi magnes o tej samej sile zastosowano na podeszwie prawej stopy. Robiono tak przez dwadzieścia minut cztery razy dziennie. W ciągu dwóch dni sposób jej chodzenia poprawił się od 70 do 80%.

MAGNESOWANA WODA Jak wynika z treści poprzedniego rozdziału, magnesowana woda ma dodatni wpływ na różne dolegliwości. Nasi pacjenci i przyjaciele potwierdzili jej zalety, łącznie z ulgą w zatwardzeniach, poprawą trawienia i lepszym ogólnym stanem zdrowia. PRZYPADEK BB, LUTY 1992

A. T. pija sześć szklanek magnesowanej wody dziennie i mówi, że ma teraz więcej energii w pracy. PRZYPADEK CC, MARZEC 1992

H. I. pił sześć szklanek magnesowanej wody dziennie przez sześć miesięcy i jego chroniczne zatwardzenia zupełnie ustąpiły.

MAGNESOWANA WODA

177

PRZYPADEK DD, WRZESIEŃ 1992 Pięćdziesięciodwuletnia M. V. odczuwała ogólne wycieńczenie przez osiem lat, a oprócz tego nękały ją skurcze i sztywność nóg od przeszło dwunastu lat. Najpierw magnesowała wodę dwunastoma 1500-gausowymi magnesami, ale przekonała się, że picie takiej wody powoduje bóle głowy; zmniejszyła zatem liczbę magnesów do trzech i stopniowo zwiększała ją aż do sześciu. Po wypijaniu litra tak namagnesowanej wody dziennie przez półtora miesiąca stwierdziła, że odczuwa wzrost energii i nie ma już kłopotów z nogami. PRZYPADEK EE, KWIECIEŃ 1993 M. B. używała magnesowanej wody w przypadku stale utrzymującego się rozwolnienia. Zaczęła pić od sześciu do ośmiu szklanek magnesowanej wody dziennie i po pięciu dniach jej stolec przestał być rzadki. Potem piła już magnesowaną wodę regularnie.

INNE PRZYPADKI PRZYPADEK FF MARZEC 1993 M. S. miała spuchnięte okolice ścięgna na palcu i w konsekwencji trudno było go zginać. Pocierała palec biegunem południowym 1500-gausowego magnesu przez piętnaście minut. W rezultacie ścięgno poluźniło się i palec odzyskał zdolność ruchu. Jednakże gdyby nie kontynuowała leczenia, palec spuchłby znowu. PRZYPADEK GG, WRZESIEŃ 1995 Palce u nóg A. G. zwinęły się pod wpływem artretyzmu w taki sposób, że nie dotykały podłoża, gdy stawiała stopę na podło-

178

PRZYPADKI

dze, a duży palec uciskał bardzo na górną część buta. Aby wyprostować palce użyła sześciu małych 150-gausowych magnesów na każdej stopie - trzy na górnej powierzchni palca, biegunem południowym do ciała i trzy na spodniej, biegunem północnym do ciała. Stosowała magnesy co noc i po dwóch miesiącach zauważyła znacząca poprawę, choć schorzenie nie ustąpiło zupełnie. PRZYPADEK HH, SIERPIEŃ 1997

C. H. miała podrażnioną skórę lewej dłoni. Powodem była substancja roślinna. Kiedy po dwóch dniach nie było poprawy, C. H. umieściła biegun północny okrągłego 2000-gausowego magnesu na dłoni i trzymała go przez dwie godziny bez przerwy. Podrażnienie całkowicie znikło, pozostawiwszy tylko małe zaczerwienienie o średnicy około 1 cm. Po kilku dniach znikło również i to zaczerwienienie. Wiemy już teraz, co spowodowało taką miejscową reakcję: ponieważ magnes był okrągły, zachowywał się jak magnes o kształcie pierścienia, z polaryzacją zawsze zwróconą do środka. Polaryzacja środka okrągłego magnesu była również odwrócona, zatem było tak, jakby biegun południowy magnesu przyłożono w konkretne miejsce. Znając właściwości działania bieguna południowego nie ma się co dziwić, że wytworzył on takie łagodne podrażnienie. Rys. 37. Magnesy na palcach stóp

PODSUMOWANIE

Wcale nie uważamy, że terapia magnetyczna powinna całkowicie zastąpić leczenie tradycyjne. Chcielibyśmy jednak, żeby te dwie formy leczenia mogły być stosowane jako uzupełniające się. Terapia magnetyczna wspiera leczenie tradycyjne. Czasami przynosi ulgę tam, gdzie medycyna tradycyjna medycyna zawodzi. Mamy nadzieję, że książka ta pobudzi zainteresowanie terapią magnetyczną i przekona o jej wielu potencjalnych zaletach. Jeśli czytelnik zechce poszukać więcej informacji na temat biomagnetyzmu, wiele już na ten temat powstało mądrej literatury, a wyniki ostatnio przeprowadzanych badań są publikowane co rok. Należy jednak zachować obiektywizm w trakcie lektury: czy teorie autorów są możliwe do przyjęcia i czy zostały potwierdzone przez inne badania? A jeśli Czytelnik zauważy, że dana teoria nie jest „potwierdzona w naukowy sposób", czy to oznacza, że jest ona fałszywa, czy też, że na razie nauka nie dysponuje jeszcze narzędziami do jej sprawdzenia, zarówno technicznymi, jak i intelektualnymi? Jeśli Czytelnik zdecyduje się na przeprowadzenie własnych doświadczeń dotyczących jakiegoś szczególnego zjawiska biomagnetycznego, powinien się upewnić, że metody, jakie zastosuje będą dość rygorystyczne. Swoje obserwacje należy zapisać szczegółowo, łącznie z datą leczenia, siłą i rodzajem użytego magnesu, zastosowanym biegunem; miejscem przyłożenia (pro-

180

PODSUMOWANIE

szę zrobić zdjęcia, jeśli to konieczne); czasem działania pola i częstotliwością leczenia. Proszę próbować określić tak dokładnie, jak to tylko możliwe, czy inne czynniki mogły mieć wpływ na wynik doświadczenia i omówić swoje obserwacje z innymi ludźmi, którzy stosują magnes w celach terapeutycznych. Proszę pamiętać, że otwarty, lecz zdyscyplinowany stosunek do uczenia się jest najlepszym sposobem na rozwijanie własnej wiedzy w tej dziedzinie. Proszę też pamiętać, że cechy charakterystyczne i właściwości magnetyzmu opisane w tej książce nie są jedynymi. Wiele jest jeszcze do odkrycia w tej dziedzinie, a wnioski, które tu prezentujemy, nie mają wcale wyraźnie określonego charakteru. Naszym celem jest rozpowszechnienie informacji na temat korzyści płynących z terapii magnetycznej i zachęcenie do dalszych poszukiwań na własną rękę. Chociaż zalety magnetyzmu nie podlegają dyskusji, trzeba jeszcze wielu lat badań naukowych o charakterze oficjalnym, aby społeczność świata nauki zaakceptowała w pełni dotychczasowe osiągnięcia. Mamy także nadzieję, że zalety magnetyzmu pewnego dnia zostaną docenione i wykorzystane przez ludzi profesjonalnie zajmujących się tradycyjną medycyną tak, aby jak największa liczba osób mogła skorzystać z ich leczniczych właściwości. Tymczasem jednak zachęcamy do pełnego wykorzystania zalet już sprawdzonych. Ojcze Niebieski, daj memu ciału i myślom ładunek Twego magnetyzmu. Tak zostaniesz w mojej duszy, a stanie się ona magnetyczna. Moją miłością do Ciebie przyciągnę Cię do mnie; i w Tobie będę miał wszystko, czego naprawdę łaknę. Aum... Amen.

Paramahansa Yoganada

Tabela 11. Różne rodzaje bólu SCHORZENIE

A

ból w dolnej części pleców zwichnięcie mięśnia międzyżebrowego przytrzaśnięty palec

jeden 1500-gausowy

północny

bez przerwy 2 tygodnie

ból zupełnie zniknął

osiem 1000-gausowych

północny

ból zniknął po 5 dniach

dwa 1500-gausowe

bóle głowy bóle pleców ból pleców ból pleców

jeden 1500-gausowy

północny południowy północny

24 godziny na dobę przez tydzień tylko raz, 5 minut około 10 minut

znaczna ulga

H

pięć 1200-gausowych jeden 1000-gausowy dwa 1500-gausowe

2 tygodnie 24 godziny na dobę przez 3,5 miesiąca bez przerwy przez 6 miesięcy 6 godzin dziennie przez 3 dni przez kilka minut

ból zmniejszył się o połowę ból zupełnie ustqpil

bóle pleców i szyi zapalenie kaletki kolano

północny północny południowy południowy północny północny

1 J K

złamany palec bóle nerek ból mięśni pleców

jeden 200-gausowy jeden 200-gausowy sześć 200-gausowych

północny północny północny

około 20 minut kilko razy dziennie tylko w nocy

L

bóle szyi

dziewięć 200-gausowych

północny

M

bóle w dole pleców

dziewięć 200-gausowych

północny

B C D El E2 F 6

MAGNES

jeden 1500-gausowy cztery 150-gausowe

BIEGUN

OBSERWACJE

PRZYPADEK

CZAS

od 12 do 20 godzin dziennie przez 2 tygodnie 2 godziny rano, 2 godziny wieczorem

ból zniknął

ulga ból zniknął po 3 dniach uczucie pieczenia, a po nim prawie natychmiastowa ulga ból zniknął po 2 nocach ból w końcu ustąpił ból zniknął po 6 dniach (po 3 magnesy po każdej stronie kręgosłupa) ulga w napięciu i zanik uczucia pieczenia prawie natychmiastowe ustąpienie bólu

Tabela 12. Drogi oddechowe PRZYPADEK U

V

SCHORZENIE astma

zator oskrzeli

MAGNES

BIEGUN

OBSERWACJE

CZAS

dziewięć 200-gausowych

północny

trzy kolejne godziny dziennie i pół godziny co wieczór

75% poprawy w ciągu 2 miesięcy ból zniknął po 5 dniach

jeden 1500-gausowy

północny

10 minut po obu stronach górnej części klatki piersiowej i potem 5 minut na gardle

ulga

Tabela 13. Układ nerwowy PRZYPADEK

SCHORZENIE

MAGNES

jeden 1500-gausowy

W

ból kulszowy

X

drżenie rąk i stóp dwa 1500-gausowe

Y

problemy natury ogólnej

BIEGUN

północny

CZAS

10 minut

północny od 5 do 10 minut kilka razy południowy dziennie

dziewięć 200-gausowych południowy

godzina rano i wieczorem

OBSERWACJE

50% poprawy całkowita ulga po 20 dniach leczenia terapia zakończona sukcesem

Tabela 14. Infekcje PRZYPADEK

SCHORZENIE

MAGNES

BIEGUN

CZAS

OBSERWACJE

Z

infekcja pochwy

dziewięć 200-gausowych północny

co noc przez 6 miesięcy

infekcja ustąpiła i nie powróciła przez 2 lata

AA

infekcja wirusowa: zespół Guiliaina-Barre

dwa 1500-gausowe

odzyskanie 30% zdolności ruchu po 3 tygodniach leczenia

odzyskanie 30% zdolności ruchu po 3 tygodniach leczenia

północny południowy

SŁOWNICZEK

biegun - każdy najdalej oddalony od środka punkt magnesu lub obwodu elektrycznego, biegun magnetyczny - punkt na powierzchni Ziemi, do którego zbiegają się południki magnetyczne. Magnes także posiada bieguny magnetyczne, biomagnetyzm - nauka stosowana, która bada wpływ energii magnetycznej na organizmy żywe, diamagnetyzm - właściwość substancji, w których kierunek indukowanego pola jest przeciwny do kierunku pola indukującego. Jest to właściwość substancji, które są lekko odpychane przez magnes, elektromagnes - urządzenie, które wytwarza pole magnetyczne, zbudowane z dwóch szpul połączonych sztabką miękkiego żelaza, przez którą przepływa prąd elektryczny, elektromagnetyzm - dziedzina fizyki, która zajmuje się oddziaływaniem prądu magnetycznego na pole magnetyczne i odwrotnie,

186

SŁOWNICZEK

ersted - jednostka miary natężenia indukcji magnetycznej w próżni, ferrymagnetyzm - magnetyzm w ferrytach. Ferryty to substancje 0 wysokim oporze, posiadające charakterystyczne właściwości. Używa się ich jako rdzeni przekaźników prądu o wysokich częstotliwościach; można je znaleźć w wielu urządzeniach elektronicznych; służą jako składniki pamięci operacyjnej komputerów, ferromagnetyzm - właściwość substancji o bardzo wysokiej przenikalności (takich jak żelazo, nikiel, kobalt), które zachowują szczątkowy magnetyzm poza polem magnetycznym, galwanometr - przyrząd używany do mierzenia prądu elektrycznego o bardzo niskim natężeniu, gaus -jednostka miary natężenia magnetycznego wytworzonego przez biegun magnetyczny w odległości 1 cm od tego bieguna, indukcja elektromagnetyczna - wytwarzanie prądu elektrycznego w obwodzie poprzez zmiany magnetyczne, linie indukcji - graficzna reprezentacja energii magnetycznej będącej w ruchu wokół magnesu, magnetometr - przyrząd używany do mierzenia i badania zmian ziemskiej energii magnetycznej. Magnetometry są używane do mierzenia takich czynników, jak deklinacja, odchylenie, pionowe 1 poziome warianty oraz pole całkowite, które nazywane są magnetycznymi wariometrami. Przyrząd jest najczęściej używany do mierzenia całkowitej deklinacji teodolitów magnetycznych.

SŁOWNICZEK

187

Ogólnie termin „magnetometr" odnosi się do każdego przyrządu używanego do mierzenia natężenia pola magnetycznego, magnetostrykcja - zjawisko, które powoduje, że substancja zmienia objętość, kiedy umieści się ją w polu magnetycznym. Najczęściej pojawia się w odniesieniu do substancji ferromagnetycznych, magnetyt - występujący w przyrodzie tlenek żelaza Fe3O4, czarny ferromagnetyczny spinel (zwany również „kamieniem magnetycznym"), który jest doskonałą rudą żelaza, magnetyzm - dziedzina fizyki zajmująca się właściwościami magnesów (naturalnych lub sztucznych) i zjawiskami z nimi związanymi, mesmeryzm - osiemnastowieczna doktryna naukowa, która utrzymywała, że wszystkie organizmy żywe są przedmiotem wpływu „fluidu magnetycznego", który może być skoncentrowany lub skierowany „przekazami" i manipulacją, paramagnetyzm - właściwość substancji, które magnetyzują się pod wpływem pola magnetycznego. Kierunek ich pola magnetycznego jest zgodny z kierunkiem pola, które spowodowało magnetyzację, lecz natężenie wzbudzonego pola jest znacznie mniejsze, polaryzacja - cecha charakterystyczna systemu o dwóch biegunach,

188

SŁOWNICZEK

pole magnetyczne - obszar wokół magnesu, w którym odczuwa się jego działanie, punkt Curie - temperatura, powyżej której substancje ferromagnetyczne stają się paramagnetykami (775°C dla żelaza), solenoid - przedłużona cewka wykonana ze skręconego drutu przewodzącego prąd. Wewnątrz cewki wytwarza się wtedy pole magnetyczne, które zaniknie w momencie zatrzymania przepływu prądu, spolaryzowany - o dwóch biegunach; termin równoznaczny z „poddany magnetyzacji", zespół niedoboru pola magnetycznego - niewydolność magnetyczna, która charakteryzuje się różnymi objawami. Stan ten trudno zdiagnozować, ponieważ objawy są takie same, jak w przypadku nadciśnienia, cukrzycy lub ataksji.

INDEKS

Abbas, Ali 25 Afryka 25 AIDS, leczenie 156 ajurwedyczna medycyna i system tńdosha 116 teoria rytmów energii 116, 119 zob. też shiatsu aktywności, pobudzenie 119 akupunktura 19, 113, 120, 121, 127, 132, 144 akupunktura, zob. także Wschodu medycyna 120 alniko, magnesy 48 alternatywne terapie 17, 19, 33-34 Ameryka Północna 19, 143, 160 Amerykańskie Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Nauk 36 Ampere, Andree-Marie 29 anemia, związana z kapha, leczenie 117

Antarktyda 23, 48 antyferromagnetyczne materiały 54, 56 apetyt, utrata Arago, Dominiąue Francois 29 Arktyka 54 Arndta-Schulza prawo 81 artretyzmu leczenie 20, 107, 181 astma, związana z kapha 117, 199 leczenie 141, 155, 173 ataksja jako objaw 94 Australia 25 Azja 19 azot, w wodzie 146, 147 badania nad rakiem 91-92, 104-106 bakteria pobudzenie 104, 108, 112, 140

190

INDEKS

okruchy magnesu 84, 87 Bansal, H.L. 48, 103, 133, 154, 165 barku ból 139, 140, 168 barku sztywność 20, 95, 137 basen Morza Śródziemnego 25 bezsenność 22, 94, 114, 117, 162, 173, Bhattacharya, A. K. 12, 35, 36, 99, 165 Bhattacharyya, Benoytosh 15, 35 białe ciałka krwi 98, 112 biegun południowy cechy charakterystyczne 24 działanie energetyzujące 71, 161 ładunek dodatni 23 ostrzeżenie o użyciu 77,110 właściwości zob. też bieguny magnetyczne biegun północny kojące działanie 71,104, 80, 161 ładunek ujemny 23 ruch 43 umiejscowienie 43 właściwości 24, 58, 60 zob. też bieguny magnetyczne bieguny magnetyczne 58

badania nad 59, 80 działanie magnetyzacji 57 jak rozpoznać 23, 24, 73 przeznaczenie 68, 89 różnice 24 wyizolowanie 58, 70 zob. też strefa neutralna, biegun północny, biegun południowy Bingenheimer, H. 32 biomagnesy 144 biomagnetyzm działanie na komórki 47, 97,83 działanie na ludzi 16, 92, 93, 99, 152 działanie na rośliny 36, 84, 150 działanie na zwierzęta 87, 151 historia 32-34, 79-80 opis 32, 79 różne czynniki 80, 83 zastosowania kliniczne 94 Biomagnetyzm: aspekty kli-

niczne (Moke et al) 34 Blakemore, Richard R 84 Blocha ściana 68 Baule, G. H. 33 ból dolnej partii pleców 167, 198

191

INDEKS

ból gardła 137, 161 ból górnej partii pleców 168, 198 ból kulszowy 141, 174,200 ból łokcia 140 ból mięśni 94, 101-102, 112, 137,139, 162,167,170, 174 klatki piersiowej, ulga 170 ulga 20, 94, 106, 135, 139, 162, 176, 179, 198 zob. też ból mięśni pleców zwichnięcie 167 ból mięśni pleców 107, 167170, 199 ból nagły i vata 117 ból szyi 20, 95, 137, 139, 169, 170, 198 ból w klatce piersiowej 94 ból zęba, ulga 140 bóle ciała, okolica nerek 154, 198 bóle głowy jako objaw 95 ulga 198 związane z vata 117 bóle pleców i szyi, ulga 167, 198 Brazylia 85 Brugmans, Anton 28 Bułgaria 149, 160 Campbell William 32

ceramiczne magnesy 49 charakter osoby i system tridosha 118

Chiny 25, 149, 160, chińska medycyna 70, 113, 120, 121 cholesterolu poziom normalizacja 99 wysoki, leczenie 129, 130, 152, 155 chronobiologia 114, 121, 125, 127, 135 ciała kształt i system tridosha 117, 118, 121 ciało ludzkie 33, 35, 55, 93, 97,98, 106, 109, 110, 114, 115, 118, 120, 121 lubrykacja i nawodnienie 116, 153, 161 polaryzacje 113 zawartość wody 152, 161 Coulomb, Charles-Augustin de 28 cukrzyca objawy 94 leczenie 107, 156 Curie Pierre 31 Curie punkt 31, 54, 77 cykleidosha 114, 118, 119 cyklotrony 96 czas leczenia 113, 119, 131

192

INDEKS

czerwone ciałka krwi 98 czyraki ipitta 117 Dash Bagwan 116 Davis Albert Roy 11, 35, 36, 67, 68, 72, 78, 86, 87, 99, 127, 146, 158, 163 De Magnete (Gilbert) 27

drętwienie i kapha 117 efekt uspokajający 71, 112, 161, 172, 173, 176 elektromagnesy opis 29, 49, 62 wynalezienie 29 zmienne pole magnetyczne De Simplicium Medicamentorum 49, 66, 99, 128, 160, 187 Tetnperamentis Ac Facultatibus elektromagnetyczna teoria (Galen) 25 światła 30 Delawarr Laboratoria 99 emocji struktura i system demagnetyzacja 47, 49, 64, tri dosha 116 energia 110, 159 depresja tworzona przez kapha 116 leczenie 171 wzrost 104, 112, 177 okresowa 114 zob. też meridiany problemy ze snem 114 system chakra 115 diamagnetyczne substancje 55 zob. też system tridosha 116 diamagnetyzm 28, 31, 55,181 ersted, jednostka 62, 182 dobowy rytm 113, 114, 116, Europa 19, 27, 29, 46 Faraday Michael 29, 69 119 dobre samopoczucie 118,161, ferromagnetyczne substancje 47, 53, 183, 184 167, 171, 172 ferromagnetyzm 31, 184 Donnet Louis 154 dosha U6-U9 i punkt Curie 31 doświadczenia opis 33 „pęknięty magnes" 59 ferrymagnetyczne substancje z dżdżownicami i polaryza30,53 cją 78 ferrymagnetyzm 7, 18, 54 z jajkami 88 Finlandia 97 z nasionami 86 fluidy

INDEKS

krążenie 27 retencja 27 Foucault prądy 40 Francja, Bordeaux 147 Gala Dhanlal 35 Galen z Gecji 20, 25 Galvani Luigi 27 galwanometry 29, 182 gaus, jednostka 62, 182 Gayatri mantra 172 geomagnetyczne pole 43 geomagnetyzm wytwarzany wewnętrznie 39,40 wytwarzany zewnętrznie 44 Gilbert, William 27, 31,44 głowa, ciążenie 94, 111, 131 głód, nadmierne uczucie 117 gojenia proces pobudzanie 112, 133 siła systemu odpornościowego 22, 85, 90, 99, 152, 155, 161 zabliźnianie 91, 104 złamania 106, 108, 169, 198 gorączka 117, 142 grafitowe magnesy 49 gruźlica 117 grypa, leczenie 155, 161 Guillain-Barre zespół 175 guza rozrost 112

193

Hanneman Holger 35, 104, 153, 165 Hanoka, N. S. 32 Heaviside Olivier 30 hemoglobina, zawartość żelaza 34,98 Henry Joseph 30 Hertz Heinrich 30 Hipokrates 114 historia „pęknięty magnes" 27, 59 fale Maxwella 30 wiek elżbietański 27 hormony 99, 102-104, 152 Indie 25, 36, 116, 152 indukcja elektromagnetyczna 29, 182 indukcja magnetyczna 29, 51, 57, 62, 67-70 indukcji linie opis 51, 182 planetarna 23, 24 rozkład/ruch 43, 64 wychodzenie 23, 24 indukcyjne pola, kierunek 31, 42 infekcje leczenie 32, 112, 140, 141, 142, 155, 175 pobudzanie 91, 101, 112 pochwy 175

194

INDEKS

przypadki 175, 201 wirusowe 155, 175 infekcje pochwy Instytut Laval im. Armanda Frappiera91 Instytut Technologii Technion-Israel 152 Izrael 32, 151 Japan Medical Journal 94 Japonia 19, 37, 97, 105, 152 Johnson Larry 35, 144, 171 Kalifornijski Instytut Technologii 92 Kanada 15, 36, 44, 45, 91, 96, 97, 119 kardiomagnetyzm 34 karłowatość 104 kaszel, leczenie 155 Kirliana fotografia 115 koercji możliwość 47, 49, 50 kolano, ból, ulga 138, 140, 169, 198 Kolumb Krzysztof 42 komórki działanie biomagnetyzmu i przemiana materii 112 nerwowe 97, 100-102, 104 poziom aktywności 112 kompasy 29, 43, 59, 73-76 koncentracji wzrost 112, 138, 172, 173

krążenia problemy 91, 98, 99, 112, 117, 129 krew struktura paramagnetyczna 55, 56, 95 zawartość wody 153 złogi 98 związana z in 122 kręgosłup, ostrzeżenie przed użyciem magnesu 136, 139 Kronenberg, Klaus 157 krwawienie 112, 117 wzrost 112 zatrzymanie 112 związane zpitta 117 krwi ciśnienie 94 wysokie, objawy 98, 112 wysokie, zapobieganie 94 zmniejszenie 97, 99, 112 krwionośne naczynia, zob. też układ krwionośny kwasowości wzrost 106, 112, 129 leczenie 131 czas przeprowadzania 113— 122 miejscowe dwubiegunowe 137 miejscowe jednobiegunowe 137 ogólne dwubiegunowe 132

INDEKS

ogólne i miejscowe 83, 131 zob. też terapie magnetyczne Leczenie magnesem i medytacja

(Johnson) 125 Lin Izrael 152 Lorentz, H. A 30 lumbago 20 magnes w kształcie podkowy 63 magnesowana woda 145-162 działanie na rośliny 150 korzyści dla ludzi 152-155 korzyści dla zwierząt 151 naturalna 155 przygotowanie w domu 158 zastosowanie zewnętrzne 157 właściwości 146 zwiększona zdolność do rozpuszczania 148 zob. też woda mieszana, woda północna, woda południowa magnesy bieguny 24, 43, 58 bieguny nierozłączne 58, 70 dostępność 71 działanie ciepła 77 działanie na powierzchnię 63 kupowanie 23, 71 metalowe uzyskiwane sztucznie 48

195

naturalne 46 o różnych kształtach 47 ostrzeżenia 22, 77, 110 przechowywanie 77 rodzaje 72 stałe 46 stałe pole magnetyczne 64 syntetyczne uzyskiwane sztucznie 49 właściwości fizyczne 52 przenikalnośc'61 siła 61 magnesy neodymowe 48, 61, 105 magnesy Yama 144 magnetokardiogram 33 magnetometr 30, 60, 62, 72, 73, 92, 183 magneton 33 magnetosfera 41 magnetostrykcja 30, 183 magnetyczna opaska 173 magnetyczne bransolety 72,95 magnetyczne mapy 42, 45 magnetyczne pasy 135-137 jako narzędzie w leczeniu 136-137 przypadki 166, 170, 173, 174, 175 magnetyczne przeciążenie 95

196

INDEKS

magnetyczny naszyjnik 72, 95 magnetyczny system unoszenia 31, 96 magnetyt 25, 46 odkrycie 46 w żywych organizmach 84 właściwości 25, 184 magnetyzacja 184 domeny 57-59 i ciepło 77 i poziom nasycenia 58, 61 przez pocieranie 47, 56 przez solenoid 47, 56 magnetyzm historia 26 opis 57 retencja 63 Mandeville Rosemonde 91 Marah-Cosam magnesy 144 Marconi, Guglielmo 31 Maricourt, Pierre de 23, 26 Mars Global Surveyor, sonda kosmiczna 40 Maxwell, James Clerk 30 McFee R. 33 medytacja 20, 139, 171, 173 leczenie podczas 139 przypadki 171, 173 Meksyk 156 menstruacja, problemy 102, 107, 142

Mercator G. 27 meridiany 117, 120-122, 135, 137 Mesmer Franz Anton 27, 28 metabolizm 21, 34, 119, 132, 153, 156, 161 spowalnianie 112 zrównoważony 128 żelazo w komórce 34 metodologia badań naukowych 163-165 mieszana woda działanie na rośliny 150 opis 160-161 przygotowanie w domu 159 zob. też magnesowana woda Międzynarodowa Konferencja Biomagnetyczna 34 Międzynarodowy System Jednostek 30 mięśnie charakter paramagnetyczny 55, 56, 93 rozluźnienie 112, 130, 139, 170, 171, 172, 174 Ministerstwo Kopalnictwa i Zasobów Naturalnych Kanady 23, 44 Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej Kanady 96

INDEKS

Moc magnesów w leczeniu

(Bhattacharya) 99 moczowe kamienie 153, 154, 155 moczowy pęcherz leczenie 133, 135, 153, 156 zmniejszanie sztywności 154 związek z jang 123, 126 moment magnetyczny 33 mózg natlenienie 161 receptory magnetyczne 87, 93 nadprzewodnictwo, teoria 33 Nakagawa, Kyoichi 94, 95 Narodowy Instytut Badań nad Samopoznaniem 15,21,163, 166, 171 NASA 68 nerki leczenie 174, 170, 198 schorzenia 107, 133, ml56 wydalanie 112,113,152,153 związane z in 123, 126 nerkowe kamienie 154, 155, 161 nerwoból 112 nerwowe problemy 175 neuroblastoma 104, 105 neuromagnetyzm 34 Newton Izaak 30

197

Niemcy 33, 34, 97, 157 niestrawność 117 nogi ból promieniujący 141, 174, 200 ból uda 138 drętwienie, ulga 177 skurcze, ulga 177 Nowojorska Akademia Nauk Przyrodniczych 36 oddechowe drogi, zob. też astma odleżyny, leczenie 153, 157 odpornościowy system, wzmocnienie 22, 85, 90, 99, 152, 155, 161 odprężenia punkty 172, 174 odprężenie podczas leczenia 130 przypadki 167, 171, 174 odwodnienie 161 oka zmęczenie 136 okrężnicy przeczyszczanie 106, 161 Onnes, Kamerlingh Heike 33 Órsted, Hans Christian 28, 29 osierdzie i in 122 „otwarte systemy" 65 otyłość leczenie 156 związana z kapka 117

198

INDEKS

palce ból stawów 140, 177, 198 spuchnięte 168, 169, 177 uraz 137, 164, 168, 198 paleomagnetyzm 45 Paracelsus 25 paramagnetyczne substancje 55,97 paramagnetyzm 31, 183 Parę Ambroise 25 Parkinsona choroba 19, 174 Pauling Linus C. 33 Payne Buryl 36, 90 pierwiastki 28, 32, 44, 45, 47,48 planowanie zajęć 109, 118 pleców sztywność, jako objaw 94, 95 płuca optymalny czas leczenia 122, 135 wydalanie 154, 161 związane z in 123, 126 pobudzenie i vata 117 pocenie się nadmierne i pitta 117 podniecenie, wzrost 71 polaryzacja doświadczenia 45, 58, 59, 78 odwrócenie 61, 125, 126 wszechobecność 36

wyjaśnienie 22, 183 ciała człowieka 123, 124, 125, 126 in ijang 120-124 Pole John 104 pole magnetyczne elektromagnesu 30, 66 magnesów stałych 20, 60 opis 64, 68 planetarne 24, 28, 38, 40, 42, 43, 44 siła 61 w gospodarstwie 128, 149 Pole magnetyczne: środowiskowe kryteria zdrowia (WHO) 135 Polska 149, 160 Poulson Valdemar 31 pragnienie nadmierne 117 prawo efektu farmakologicznego 81 problemy dróg moczowych 106, 133, 135, 137, 152, 153 prostata, problemy 107, 137 przepływ magnetyczny 32, 67, 132, 133 przenikalność magnetyczna 52, 54, 182 przeziębienia, leczenie 155, 161 Puerto Rico 153

INDEKS

puls 112 punkt Neela 55 rak 48, 91, 105, 156 rak piersi, leczenie 105 Rawls Walter 23, 36, 66 146, 165 regeneracja tkanek 112, 119, 128, 129, 153 regulacja tłuszczu 116 reumatyzm 131, 140 ręce, zastosowanie magnesu drżenie 200 osłabienie 176 podrażnienie skóry 178 problemy górnej części ciała 132,135 Rosja 32, 149, 152, 159, 160 rośliny działanie biomagnetyzmu 84 działanie magnesowanej wody 150 rozkład działania siły magnetycznej 67 jako objaw MFDS 94 leczenie 177 rozwolnienie równowaga i optymalny stan zdrowia 19 rytm serca 112, 155 Seeger Robert 105 sen, problemy

199

bezsenność 22, 94, 114, 117, 162, 173 i depresja 114 przyczyny 129 serce ostrzeżenia przy używaniu magnesu 77, 110 problemy sercowo-naczyniowe 117, 156 wzmocnienie 155, 156 związane z in 122, 124, 162 shiatsu 113, 121, 132 Sierra Ralph U. 36, 121, 132 siła magnetyczna 46, 61 pomiary 12, 33, 58, 62 przyciąganie/odpychanie 11,28, 52, 58, 59, 61 wyjaśnienie 46, 52, 61 zob. też pole magnetyczne, siła skóra podrażnienia 111, 178 problemy 117, 131, 171 związane z kapha 117 związane z pitta 117 wydalanie przez 161 słońce i słoneczny wiatr 44, 71, 119 Solis Kathy 90, 91 sód, w magnesowanej wodzie 147

200

INDEKS

sprzęt do rezonansu magnetycznego 31, 34, 96 SQUID 35 stałe magnesy działanie ciepła na 46, 77 naturalne 46 nierozdzielne bieguny 58 przechowywanie 77 stałe pole magnetyczne sztuczne 66 stan zdrowia i system tridosha 115-119 stany zapalne redukcja 112, 141 żył i kapha 117 Stany Zjednoczone 32, 84, 97, 157 stawy, schorzenia 117-140 Stern Otto 33 stężenie jonów wodoru 146 stopy, stosowanie magnesu 128, 133, 172, 176 drżenie 200 i punkty odprężenia 172, 174 jako pomoc w koncentracji 112, 121, 138, 172, 173 osłabienie 162 w artretyzmie 20, 107, 177 w bólach miesiączkowych 101, 142

w schorzeniach dolnej części ciała 117, 132, 133 w zapaleniu kaletki 169,198 strefa neutralna 68 stres, konsekwencje 139, 169 Sturgeon William 29 substancje magnetyczne 30, 31,47,53,61,55, 56, 118, 139, 161, 169 syndrom niedoboru pola magnetycznego (MFDS) leczenie 95 następstwa 94 opis 93, 128, 140 system tridosha 115 sztywność szyi 20, 94, 96, 139 śluz, nadmierne wydzielanie 117 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) 95-97 terapie magnetyczne 103143 działanie na schorzenia 138-143 i czas leczenia 113, 131 ostrzeżenia 110 złożone 127 zob.też leczenie tlen przenoszenie 34, 87, 90,117

INDEKS

w stojącej wodzie 146, 147, 153 w tkankach, regulowanie 88, 112 trawienie, problemy jako objaw MFDS leczenie 91, 110, 138 zapobieganie 142, 153 związane z vata 117 trądzik, leczenie 141 tropikalne choroby 156 „trzecie oko" 171, 172 układ dokrewny 102-104 układ krążenia i naczynia krwionośne 91, 99, 112, 132 zob. też krew, cholesterol 155 związany z jang 122 układ nerwowy brak równowagi 112 i neurotransmitery 102 i system chakra 113 i tkanka paramagnetyczna 55 komórki nerwowe 58, 100102 neuroblastomy leczenie układ trawienny i dystrybucja składników odżywczych 98, 152 i optymalny czas leczenia 114

201

ostrzeżenie przy użyciu magnesów 110 redukcja nadkwaśności 153, 156 rola kapha 117 związany z jang 117, 123 układ wydalniczy działanie moczopędne 153, 154 pobudzanie 112, 135 wydalanie 112, 113 wydalanie toksyn 153 związany z kapha 117 ulga 20, 106, 135, 139, 162, 180, 198, 199, 200 Uniwersytet Floryda 104 Uniwersytet Południowej Kalifornii, Wydział Medyczny 104 Vedy hinduskie 11, 20, 36, 70 wapnia węglan 148 wapń 173 w formowaniu kości 100 w magnesowanej wodzie 147 złogi 98, 145, 155 Warr, G.W. de 36, 99 Washington Post 156 Washnis, GeorgeJ. 33 wątroba i wydalanie 154 związana z in 122, 123

202

INDEKS

wątroby objawy 117 Wikingowie 26, 74 wirusy, pobudzenie 112, 155 woda i minerały 118, 146, 147 odtruwaniel48, 149 podziemne źródła 155-157 właściwości 146, 152-155 zob. też magnesowana woda woda południowa opis 145 przygotowanie w domu 157-161 stymulator korzenia rośliny 150 zob. też magnesowana woda woda północna inhibitor wzrostu rośliny 150 opis 145 przygotowanie w domu 157-161 zob. też magnesowana woda wody mineralne 155-157 Wollin Goesta 105 wrzody 112, 117, 140 Wschodu medycyna 120, 122 wyczerpanie 161

wydalanie pobudzenie 117, 135 związane z vata 117 wydalanie toksyn 153 wzdęcia i vata 118 wzdęcie 154, 172 wzrostu/dojrzewania proces 112 zabliźnianie 91, 104 zachowanie człowieka i system tńdosha 118 zachowanie magnetyzmu 47, 50,63 „zamknięte systemy" 64, 65 zapalenie nerwu i pitta 117 zapalenie oskrzeli 117, 174, 199 zarazki, pobudzanie 112, 142 zasadowość 71, 112, 125, 128, 146 zator w oskrzelach 174, 199 zatwardzenie jako objaw MFDS 94 leczenie 137, 142, 153, 176 zawroty głowy 94, 108 zdrowia, równowaga 18, 22, 109 Ziemia cechy magnetyzmu 38 oś północ-południe 40 przekrój przez 41

INDEKS

złogi w instalacji wodociągowej 148 zmęczenie 94, 169, 198 zmysły i system tridosha 117 związane z vata 117 „zwierzęcy magnetyzm" 27,28

203

żołądek schorzenia 135, 156 związany z jang 122 żywieniowe problemy 110, 117 żywność, sterylizacja magnetyczna 132